Prof. Dr.Şükrü KOÇ danışmanlığında, Nursel ÖKSÜZ tarafından hazırlanan Sarıkaya (YOZGAT) Demir Cevherleşmesinin Oluşumu adlı tez çalışması 02/04/2007

Transkript

1 ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ SARIKAYA (YOZGAT) DEMİR CEVHERLEŞMESİNİN OLUŞUMU Nursel ÖKSÜZ JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİ DALI ANKARA 2007 Her hakkı saklıdır

2 Prof. Dr.Şükrü KOÇ danışmanlığında, Nursel ÖKSÜZ tarafından hazırlanan Sarıkaya (YOZGAT) Demir Cevherleşmesinin Oluşumu adlı tez çalışması 02/04/2007 tarihinde aşağıdaki jüri tarafından oybirliği ile Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı nda DOKTORA TEZİ olarak kabul edilmiştir. Başkan: Sedat TEMUR Selçuk Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Üye: Prof. Dr. Şükrü KOÇ Ankara Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Üye: Prof. Dr. Taner ÜNLÜ Ankara Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Üye: Prof. Dr. Cem SARAÇ Hacettepe Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Üye: Doç. Dr. Yusuf Kağan KADIOĞLU Ankara Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Yukarıdaki sonucu onaylarım Prof. Dr. Ülkü MEHMETOĞLU Enstitü Müdürü

3 ÖZET Doktora Tezi SARIKAYA (YOZGAT) DEMİR CEVHERLEŞMESİNİN OLUŞUMU Nursel ÖKSÜZ Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Şükrü KOÇ Çalışma alanı, Orta Anadolu Masifi nin kuzey doğusunda yeralmaktadır. İnceleme alanında metasedimanter kökenli, metamagmatik kökenli ile magmatik kökenli kayaç grubu ve genç örtü birimleri ayırt edilmiştir. Metamorfik kayaçlar, metasedimanter ve metamagmatik kökenli olarak ayrılmıştır. Buna göre mikaşistler; metasedimanter kökenli, gnays ve amfibolit türü kayaçlar ise, metamagmatik kökenli kayaç grubunu temsil etmektedir. Bölgedeki gnays, amfibolit ve mikaşist bileşimli metamorfik kayaçlarda deformasyon yapıları üç fazda gelişmiştir. Yöredeki metamorfik kayaçlarda tespit edilen en yüksek metamorfizma derecesinin Abukuma Tip kordiyerit-amfibolit fasiyesinin sillimanit-kordiyerit-ortoklas-almandin alt fasiyesine karşılık geldiği düşünülmektedir. Sıcaklık şartlarının o C, basıncın da yaklaşık 4-6 Kb olduğu görüşü benimsenmiştir. Mikaşistler, şeyl ve vake olarak sınıflandırılan metapelit ve metasemipelitlerdir. Ayrıca mikaşistlerin kaynağının muhtemelen magmatik olduğu belirlenmiştir. Çalışma alanındaki tüm kayaçlar metamorfizma, tektonizma ve oluşum şartlarına bağlı olarak birbirlerinden malzeme alarak etkilenmişlerdir. Metamagmatik kayaçlardan amfibolit bileşimli kayaçlar bazik kökenli, volkanik yay bölgesinde oluşmuş (VAB) ve kıtasal kabuktan kirlenmiş, kalkalkalen bir özellik sunarken, granit bileşimli kayaçlar yine kalkalkalen özellikte olup, volkanik yay graniti (VAG) özelliğindedir. Sarıkaya demir yatakları, Büyükören, Karabacak ve Uzunkuyu-Atkayası olmak üzere üç farklı bölgede yer almaktadır. Her üç bölgede de amfibolitlere bağlı olarak gelişen cevherin, masif ve bandlı yapıda olduğu gözlenmiştir. Gnayslar içerisinde saçınımlı olarak görülen cevherleşmeler, yatak oluşturan cevherleşme fazından farklı küçük zuhurlardır. Parajenezde ana mineral olarak manyetit ve hematit, çok az miktarda pirit ve kalkopirit mineralleri bulunmaktadır. Büyükören ve Karabacak bölgesinde özellikle manyetit, Uzunkuyu-Atkayası bölgesinde hematit cevherleşmesi daha yaygındır. Cevherleşmenin içinde bulunduğu amfibolitlerdeki element gruplarında, bazaltların kabuktan kirlendiği ve kalkalkali bileşimi ifade eden, hem bazik hem de asidik karakterli gruplar birarada gözlenmiştir. Gnayslara ait cluster dendogramlarındaki element gruplaşmalarında da granitik bir kökeni, hidrotermal evreyi ve bazik bileşenlere ait katkıyı görmek mümkün olmuştur. Cluster analizlerine göre cevher ve zenginleştirilmiş manyetit örneklerinde, litofil karakterli ve magmatik katılaşmada son evrelerde (hidrotermal) birikim yapan elementler birlikte davranmıştır. Ayrıca manyetit ve cevherlerin element kompozisyonları ve gruplaşmalar bazik kökeni ve hidrotermal çözeltilerin katkısını yansıtmaktadır. Tüm bu verilere göre cevherleşmenin, okyanus kabuğunun kıta altına daldığı Kampaniyen de oluşan ve bazaltların metamorfizması sonucu amfibolite dönüşen, kalkalkalen bileşimli kayaçlarla sinjenetik ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bazaltı oluşturan magmatik aktivite sırasında ortaya çıkan hidrotermal çözeltilerin taşıdığı metaller, bazaltlar içinde tabakalar oluşturacak şekilde çökelmişlerdir. Bu cevherleşme daha sonra üç evreli metamorfizmadan etkilenmiştir. 2007, 146 sayfa Anahtar Kelimeler: demir yatağı, bantlı demir, hidrotermal, jeokimya, metamorfizma, Sarıkaya (YOZGAT) i

4 ABSTRACT Ph.D. Thesis OCCURRENCE OF THE SARIKAYA (YOZGAT) IRON MINERALIZATION Nursel ÖKSÜZ Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Geological Engineering Supervisor: Prof. Dr. Şükrü KOÇ The study area is located at northeast of the Central Anatolian massive. In the study area, metasedimentary, metamagmatic, magmatic rock groups and young cover units were distinguished. The metamorphic rocks are of metasedimentary and metamagmatic origins. In this respect, mica schists represent the rocks in metasedimentary origin while gneiss and amphibolite type rocks represent the rocks of metamagmatic origin. Deformation structures in gneiss, amphibolite and mica schist type metamorphic rocks are developed in three phases. It is thought that the highest metamorphism degree determined in the metamorphic rocks in the region corresponds to sillimanite-cordierite-orthoclase-almandine sub-facies of the Abukuma Type cordierite-amphibolite facies. It is believed that temperature was in the range of o C and pressure was about 4-6 Kb. The mica schists are metapelite and metasemipelites that could be classified as shale and wacke. In addition, mica schists are probably in magmatic origin. All the rocks in the study area, depending on metamorphism, tectonism and rock formation conditions, exchanged material with each other. Among the metamagmatic rocks, rocks in amphibolite composition with a basic origin are represented by calc-alkaline character and are formed in volcanic arc region (VAB) being contaminated by the continental crust. Rocks in granite composition are also represented by calc-alkaline character and resemble volcanic arc granites (VAG). The Sarıkaya iron deposits are located three different areas; Büyükören, Karabacak and Uzunkuyu- Atkayası. The ore in all three areas which was developed in association with amphibolites is in massive and banded appearance. The mineralizations which are observed as disseminations in gneiss are small occurrences rather than deposit forming ore phases. Magnetite and hematite are the main mineral paragenesis that are followed by lesser amount of pyrite and chalcopyrite. Magnetite is common for the Büyükören and Karabacak areas while hematite mineralization is typical to the Uzunkuyu-Atkayası area. Chemical analysis of ore-hosting amphibolites reveals that basalts are contaminated by the crust and, both basic and acidic rock groups of calc-alkaline character are found together. Element groupings in cluster dendograms of gneisses indicate a granitic origin, the presence of a hydrothermal stage and contribution from basic components. Based on cluster analyses, in ore and enriched magnetite samples, elements of lithophile character that are accumulated in the last stages (hydrothermal) of magmatic solidification behave in the same manner. Moreover, element compositions of ore and magnetites and clusters reflect contribution from hydrothermal solutions of basic character. On the basis of available data, it is thought that mineralization is syngenetically associated with calcalkaline type rocks that were formed in a subduction zone in the Campanian time where they were transformed to amphibolite as a result of metamorphism of basalts. Metals transported by the hydrothermal solutions during the magmatic activity that formed the basalts were accumulated in the basalts. This mineralization was affected by a three-stage post metamorphism. 2007, 146 pages Key Words: Iron deposit, banded iron, hydrothermal, geochemistry, metamorphism, Sarıkaya (Yozgat) ii

5 TEŞEKKÜR Her ne kadar birkaç yıllık gibi görünse de aslında bu çalışmanın, eğitim hayatımın başından sonuna kadar bana verilen her türlü maddi, manevi desteğin ve duyulan güvenin tezahürü olarak düşünülmesini isterim. Özellikle ailemin sundukları imkan ve benden esirgemediği emekleri ama her şeyden önce bana duydukları güvenleri olmasaydı bu çalışmanın gerçekleşmesi imkansızdı. Teşekkür ederim sonsuz sabrınız için Ayrıca isimlerini anmadan geçemeyeceğim, başta tez çalışmalarım boyunca desteğini gördüğüm ve beni eleştiri ve fikirleriyle yönlendiren değerli hocam Sayın Prof. Dr. Şükrü KOÇ a, Yine eleştiri ve fikirleriyle beni aydınlatarak daha iyiye doğru yol almamı sağlayan komite üyesi hocalarım Sayın Prof. Dr. Taner ÜNLÜ ve Sayın Prof. Dr. Sedat TEMUR a, Arazi ve bilimsel çalışmalarımda destek veren ve yardımlarını esirgemeyen Jeo. Yük. Müh. Sayın Dr. Neşat KONAK a, Petrografik çalışmalarımda yardımcı olan Jeo. Yük. Müh. Sayın Dr. Gürsel KANSUN a, Tez çalışmam sırasındaki, ince kesit ve toz kayaç yapımlarıında yardımlarını gördüğüm Jeo.Yük.Müh.Dr. Mehmet DURU ya, Çalışmalarım süresince bana her konuda destek olan değerli arkadaşlarım Jeo. Yük. Müh. Sayın Alpay KARAKUŞ a, Jeo. Yük. Müh. Sayın Caner KAYA ÖZER e, Jeo. Müh. Murat KAPLAN a, Jeo. Yük. Müh. Sayın Oğuz TÜFENKÇİ ye, Jeo. Yük. Müh. Berna YAVUZ a, Jeo. Yük. Müh. Gürhan Rahmi KOÇBAY a ve Jeo. Müh. Muhammet TOKAT a, Tez çalışmam süresince ince kesit ve parlatmalarımın yapımında, XRD analizlerimin yapımı ve yorumlanmalarında yardımlarını gördüğüm Jeo. Yük. Müh. Bilgin ÇİFTÇİ ve Jeo. Yük. Müh. İnciser GİRGİN e, Tezimi destekleyen Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi nin alımında yardımlarını gördüğüm Sayın Yrd. Doç. Dr. Hasan ÇELİK e teşekkürü borç bilir, kendilerini her zaman saygıyla anacağımı belirtmek isterim Nursel ÖKSÜZ Ankara, Nisan 2007 iii

6 İÇİNDEKİLER ÖZET... i ABSTRACT... ii TEŞEKKÜR... iii SİMGELER DİZİNİ... vi ŞEKİLLER DİZİNİ... vii ÇİZELGELER DİZİNİ... xi 1. GİRİŞ İnceleme Alanının Tanıtımı Önceki Çalışmalar Coğrafya, Morfoloji ve İklim Çalışmanın Amacı Materyal ve yöntem Arazi çalışmaları Laboratuvar çalışmaları JEOLOJİ Bölgesel Jeoloji Stratigrafi Akdağmadeni Metasedimanter Grubu Kızılkaya Ultramafiti Magmatik Kayaçlar Sedimanter Kayaçlar Ağbaba Plato Bazaltı İNCELEME ALANININ JEOLOJİSİ Akbucak Metamorfitleri Biyotit Gnays Amfibol Gnays Amfibolit Biyotit Amfibolit Mikaşist Yazırdağ Mermeri Gedikhasanlı Graniti Nummulitli Kireçtaşları Kızılırmak Formasyonu KAYAÇ JEOKİMYASI Kayaçların Kökensel Özellikleri Metasedimanter kökenli kayaçlar Metamagmatik kökenli kayaçlar Bölgedeki Kayaçların Jeotektonik Ortamları SARIKAYA DEMİR CEVHERLEŞMELERİ Jeolojik Konum ve Arazi Gözlemleri Cevherleşmenin Mineralojisi Maden mikroskobik incelemeler XRD İncelemeleri Cevherleşmenin Jeokimyası Ana Element Jeokimyası iv

7 5.4.2 Eser Element Jeokimyası Nadir Toprak Elementleri (NTE) Jeokimyası Elementleri korelasyon ilişkileri ve Cluster analiz sonuçları Amfibolitler Gnayslar Cevher örnekleri Zenginleştirilmiş Manyetit BÖLGENİN TEKTONİK EVRİMİ ve CEVHERLEŞME SÜRECİ TARTIŞMA SONUÇLAR KAYNAKLAR ÖZGEÇMİŞ v

8 SİMGELER DİZİNİ syn-colg post-colg WPG LIL HFS OAM Ma NTE HNTE ANTE CAB CB MORB ORG VAG VAB Ap Q By Plj Ort Kl Ak Kpx S Amf Gr Sf Mus Zr Cal Op Mt Gn H Py Cpy Mr Çarpışmayla Eş Zamanlı Granit Çarpışma Sonrası Granit Levha İçi Granit Büyük İyon Yarıçaplı Litofil Element Yüksek Dayanımlı Elementler Orta Anadolu Masifi Milyar yıl Nadir Toprak Elementler Hafif Nadir Toprak Elementler Ağır Nadir Toprak Elementler Kalk Alkalen Bazalt Kıtasal Bazalt Okyanus Ortası Sırtı Bazaltı Okyanus Ortası Sırtı Graniti Volkanik Yay Graniti Volkanik Yay Bazaltı Apatit Kuvars Biyotit Plajiyoklas Ortoklas Klorit Aktinolit Klinopiroksen Sillimanit Amfibol Granat Sfen Muskovit Zirkon Kalsit Opasitleşme Manyetit Gang Hematit Pirit Kalkopirit Markasit vi

9 ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil 1.1 Çalışma alanının yer bulduru ve jeoloji haritası... 2 Şekil 2.1 Bölgenin genelleştirilmiş kolon kesiti Şekil 3.1 Belirgin folyasyon gözlenen açık-koyu renkli biyotit gnaysın makroskobik görünümü Şekil 3.2 Biyotit gnaysın makroskobik görünümü Şekil 3.3 Biyotit gnaystaki biyotit içinde kapanım olarak gelişen apatit (I. Nikol) By: Biyotit, Ap: Apatit, Q: Kuvars Şekil 3.4 Biyotit gnaysta biyotit dilinimleri belirgin biyotit ve opak mineral (I. Nikol) By: Biyotit, Q: Kuvars Şekil 3.5 Granoblastik dokulu biyotit gnays. Kuvarsta grift ve poligon yapısı (II. Nikol), Q: Kuvars, Plj: Plajiyoklas Şekil 3.6 Lepidogranoblastik dokulu biyotit gnays (II. Nikol) By: Biyotit, Q: Kuvars, Ort: Ortoklas Şekil 3.7 Biyotit gnaysta gözlenen ortoklaz ve kuvars kapanımı içeren plajiyoklaz (II. Nikol) Q: Kuvars, Plj: Plajiyoklas, Ort: Ortoklas Şekil 3.8 Biyotit gnaysta gözlenen serizitleşmiş, yer yer killeşmiş ve kuvars kapanımı içeren plajiyoklaz (II. Nikol) Plj: Plajiyoklas, Q: Kuvars Şekil 3.9 Biyotit gnaysta gözlenen dilinimlerinden itibaren opasitleşmiş biyotit (I. Nikol) By: Biyotit, Kl: Klorit, Op: Opasitleşme Şekil 3.10 Biyotit gnaysta gözlenen redrograd metamorfizmayı ifade eden klorit oluşumu (I. Nikol) By: Biyotit, Kl: Klorit Şekil 3.11 Biyotit gnaysta metamorfizma izi taşıyan, girift yapıdaki kuvars taneleri (II. Nikol) Q: Kuvars, By: Biyotit Şekil 3.12 Biyotit gnaystaki aktinolit (I. Nikol) Ak: Aktinolit, Q: Kuvars Şekil 3.13 Biyotit gnaysta gözlenen, biyotitten itibaren gelişmiş sillimanit (I. Nikol) By: Biyotit, S: Sillimanit Şekil 3.14 Nematogranoblastik dokulu amfibol gnays (II. Nikol) Kpx: Klinopiroksen, Q: Kuvars Şekil 3.15 Amfibolitin makroskobik görünümü Şekil 3.16 Karot örneğinde amfibolitin makroskobik görünümü Şekil 3.17 Amfibolit kayacında, amfibol kristali içindeki apatit kapanımı (I. Nikol) Amf: Amfibol, Ap: Apatit, Gr: Granat Şekil 3.18 Amfibolit kayacında, opak minerale bitişik gelişmiş sfen (I. Nikol). Amf: Amfibol, Sf: Sfen Şekil 3.19 Aralarında çok az granat gözlenen nematoblastik dokulu amfibolit (I. Nikol). Amf: Amfibol, Gr: Granat Şekil 3.20 Amfibolitin görünümü (I. Nikol) Amf: Amfibol, Gr: Granat Şekil 3.21 Lepidoblastik doku gözlenen biyotit amfibolit (I. Nikol) Amf: Amfibol, By: Biyotit Şekil 3.22 Koyu renkli belirgin folyasyon gözlenen mikaşistin makroskobik vii

10 görünümü Şekil 3.23 Daha açık renkli mikaşistin makroskobik görünümü Şekil 3.24 Lepidogranoblastik dokulu mikaşist (II. Nikol) Q: Kuvars, Mus: Muskovit Şekil 3.25 Yeşilimsi, kahvemsi, apatit ve zirkon kapanımı içeren, dilinimleri kaybolmuş biyotit (I. Nikol) By: Biyotit, Ap: Apatit, Zr: Zirkon Şekil 3.26 Koyu yeşil renkli bükülmüş biyotit By: Biyotit, Mus: Muskovit Şekil 3.27 Biyotit gnaysta gözlenen deformasyon yapıları Şekil 3.28 Yer yer çatlakları demir boyamalı, iri kalsit kristalinden oluşan beyaz 36 renkli mermer... Şekil 3.29 Daha koyu renkli mermerin makroskobik görünümü Şekil 3.30 Granoblastik dokulu, basınç ikizleri gözlenen mermer (I. Nikol) Cal: Kalsit Şekil 3.31 Porfiro fanaritik dokulu alkali feldispat granit Şekil 3.32 Hipidiyomorf porfirik dokulu alkali feldispat granitin genel görünümü 39 (II. Nikol) Ort: Ortoklas, Q: Kuvars... Şekil 4.1 Mikaşistin log(sio 2 /Al 2 O 3 )-log(fe 2 O 3 /K 2 O) diyagramındaki Konumları (Heron 1988) Şekil 4.2 Mikaşistin ACF diyagramındaki konumları Şekil 4.3 Mikaşistin Na 2 O-K 2 O bileşenlerine göre kuvars zenginliğinin Belirlenmesi (Crook 1974) Şekil 4.4 Mikaşistin Ni-TiO 2 diyagramına göre olgunluk derecesi ve köken karakteristikleri diyagramı (Floyd et al. 1991) Şekil 4.5 Mikaşistin SiO 2 -K 2 O/Na 2 O diyagramına göre tektonik ortam diyagramı Şekil 4.6 (Roser and Korsch 1986) Amfibolitlerin Zr-TiO 2 içeriğine göre sınıflandırılması (Rock et al. 1991). 60 Şekil 4.7 Amfibolitlere ait K 2 O-TiO 2 -P 2 O 5 tektonik ortam diyagramı Şekil 4.8 Amfibolitlere ait La/10-Y/15-Nb/8 tektonik ortam diyagramı Şekil 4.9 Amfibolitlere ait 10MnO-TiO 2-10P 2 O 5 tektonik ortam diyagramı Şekil 4.10 Amfibolitler için Th-Hf/3-Ta diyagramı Şekil 4.11 Amfibolitler için La/Nb-Nb/Th diyagramı Şekil 4.12 Çalışma alanındaki kayaçların NTE spider diyagramı Şekil 4.20 Amfibolitlere ait MORB spider diyagramı (Normalize değerler Pearce 1983; Sr ve Cr Pearce 1982 den alınmıştır) Şekil 4.21 Granit ve gnays türü kayaçların ORG ye göre normalleştirilmiş değerlerinin dağılım diyagramı (Normalize değerler Pearce et al ten alınmıştır) Şekil 5.1 Silis ile ardalanmalı izlenen hematit oluşumu Şekil 5.2 Masif manyetit oluşumu Şekil 5.3 İri taneli masif manyetitin makroskobik görünümü Şekil 5.4 Mermerin içinde bantlı hematit cevherleşmesi Şekil 5.5 Mermerin içinde 1-2 mm kalınlığında hematit bantları Şekil 5.6 Şekil 5.7 Manyetitlerde gözlenen bantlaşma doğrultusunda uzama (I. Nikol) Mt: Manyetit, Gn: Gang Manyetitlerde gözlenen bantlaşma doğrultusunda uzama (I. Nikol) Mt: Manyetit, Gn: Gang viii

11 Şekil 5.8 Çeşitli kalınlıkta gözlenen hematit bantları (I. Nikol) H: Hematit Şekil 5.9 Çeşitli kalınlıkta gözlenen hematit bantları (I. Nikol) H: Hematit, Gn: Gang Şekil 5.10 Çatlaklı ve çatlakları gang minerallerince doldurulmuş iri manyetit 73 tanesi (I. Nikol) Mt: Manyetit, Gn: Gang... Şekil 5.11 Çatlaklı ve çatlakları gang minerallerince doldurulmuş iri mantetitler (I. Nikol) Mt: Manyetit, Gn: Gang Şekil 5.12 İskelet dokulu, gang tarafından ornatılan manyetit (I. Nikol) Mt: Manyetit, Gn: Gang Şekil 5.13 Gang içinde ve gang tarafından ornatılmış özşekilli manyetit (I. Nikol) Mt: Manyetit, Gn: Gang Şekil 5.14 Kenarları kısmen yuvarlaklaşmış ve hematitleşmiş manyetit (I. Nikol) Mt: Manyetit, H: Hematit Şekil 5.15 Kristallografik yönelime uygun olarak gelişmiş çizgisel martitleşmeler (I. Nikol) Mt: Manyetit, H: Hematit Şekil 5.16 Kristallografik doğrultularda gelişmiş çizgisel martitleşmeler (I. Nikol) Mt: Manyetit, H: Hematit Şekil 5.17 Çeşitli derecelerde gelişmiş martitleşmeler (I. Nikol) Mt: Manyetit, H: Hematit Şekil 5.18 Hemen hemen tamamen martitleşmiş manyetit (I. Nikol) Mt: Manyetit, H: Hematit Şekil 5.19 Hemen hemen tamamen martitleşmiş manyetit H: Hematit Şekil 5.20 Manyetitteki zonlu yapı. Mt: Manyetit, H: Hematit Şekil 5.21 Büyük oranda martitleşen tanelerin orta kısımlarda lekeler halinde manyetit kalıntıları (I. Nikol) Mt: Manyetit, H: Hematit Şekil 5.22 Büyük oranda martitleşen tanelerin orta kısımlarda lekeler halinde manyetit kalıntıları (I. Nikol) Mt: Manyetit, H: Hematit Şekil 5.23 Hematit içinde çok küçük lekeler halinde, yer yer birbirine paralelimsi manyetit kalıntıları (I. Nikol) Mt: Manyetit, H: Hematit Şekil 5.24 Hematit içinde çok küçük lekeler halinde, yer yer birbirine paralelimsi manyetit kalıntıları (I. Nikol) Mt: Manyetit, H: Hematit Şekil 5.25 İri taneli ve martitleşme göstermeyen manyetitler ile küçük taneli düzensiz kenarlı ve çeşitli derecelerde martitleşmiş manyetitler (I. Nikol) Mt: Manyetit, H: Hematit Şekil 5.26 Manyetit taneleri arasındaki 120 o lik açılar (I. Nikol) Mt: Manyetit Şekil 5.27 Farklı iki gang mineralinde gözlenen Mirmekitik doku ve içerisinde küçük, çoğu özşekilli, yarı özşekilli manyetit taneleri (I. Nikol) Mt: Manyetit, Gn: Gang Şekil 5.28 Gang içinde saçınımlı manyetitlerdeki çok az pirit ve kalkopirit (I. Nikol) Mt: Manyetit, Py: Pirit, Cpy: Kalkopirit Şekil 5.29 Manyetit arasında gözlenen kalkopirit (I. Nikol) Mt: Manyetit, Cpy: Kalkopirit Şekil 5.30 Manyetitler arasında gözlenen markasit ve kalkopirit (I. Nikol) Mt: Manyetit, Cpy: Kalkopirit, Mr: Markasit ix

12 Şekil 5.31 Manyetit kalkopirit arasındaki düz sınırlar (I. Nikol) Mt: Manyetit, Cpy: Kalkopirit Şekil 5.32 Gang içinde manyetite eşlik eden özşekilsiz pirit (I. Nikol) Mt: Manyetit, Py: Pirit, Gn: Gang Şekil 5.33 Gang tarafından ornatılmış pirit (I. Nikol) Mt: Manyetit, Py: Pirit, Gn: Gang Şekil 5.34 Ornatma ile kenar ve köşelerini kaybetmiş, yuvarlağımsı pirit (I. Nikol) Py: Pirit, Gn: Gang Şekil 5.35 Cevher örneklerine ait XRD difraktogramı Şekil 5.36 Çalışma alanındaki cevher örneklerinin (Ni+Co+Cu)x10-Mn-Fe üçgen diyagramı (Bonatti et al. 1972, Crerar et al.1982) Şekil 5.37 Çalışma alanındaki cevher örneklerinin Al-Fe-Mn üçgen diyagramı (Adachi et al. 1986) 101 Şekil 5.38 İnceleme alanına ait cevher örneklerinin Si-Al diyagramındaki konumları (Crerar et al.1982) Şekil 5.39 İnceleme alanına ait cevher örneklerinin Fe-Six2-Mn üçgen diyagramındaki konumları (Corliss and Dymond 1975) 102 Şekil 5.40 Çalışma alanındaki cevher örneklerinin Ni-Zn-Co üçgen diyagramı 104 (Choi and Hariya 1992) Şekil 5.41 Çalışma alanındaki cevher örneklerinin Hf-Zr diyagramı Şekil 5.42 İnceleme alanına ait cevher örneklerinin Co+Ni-As+Cu+Mo+Pb+V+Zn değişim diyagramı (Choi and Hariya 1992) Şekil 5.43 Çalışma alanındaki cevher örneklerinin Co+Ni+Cu-Co/Zn diyagramınadki dağılımları (Toth 1980) Şekil 5.44 Cevher örneklerinin bölgelere göre NTE spider diyagramı Şekil 5.45 Karabacak ve Büyükören manyetitlerine ait spider diyagramı Şekil 5.46 Amfibolitlerin tamamına ait ana oksit ve eser element korelasyon matrisi dendrogramı Şekil 5.47 Gnaysların tamamına ait ana oksit, NTE ve eser element korelasyon matrisi dendogramı Şekil 5.48 Cevher örneklerine ait ana oksit, NTE ve eser element korelasyon matrisi dendogramı Şekil 5.49 Zenginleştirilmiş manyetit örneklerine ait ana oksit, NTE ve eser element korelasyon matrisi dendogramı x

13 ÇİZELGELER DİZİNİ Çizelge 4.1 Kayaç örneklerine ait ana oksit analiz sonuçları... 4 Çizelge 4.2 Kayaç örneklerine ait eser element analiz sonuçları Çizelge 4.3 Kayaç örneklerine ait NTE analiz sonuçları Çizelge 5.1 Cevher örneklerine ait ana oksit analiz sonuçları Çizelge 5.2 Cevher örneklerine ait eser element analiz sonuçları Çizelge 5.3 Cevher örneklerine ait NTE analiz sonuçları Çizelge 5.4 Zenginleştirilmiş manyetit örneklerine ait ana oksit analiz sonuçları Çizelge 5.5 Zenginleştirilmiş manyetit örneklerine ait eser element analiz sonuçları Çizelge 5.6 Zenginleştirilmiş manyetit örneklerine ait NTE analiz sonuçları 99 Çizelge 5.7 Cevher ve manyetit örneklerine ait (Eu/Sm) CN ve (Sm/Yb) CN oranları Çizelge 5.8 Amfibolitlerin tamamına ait ana oksit, NTE ve eser element korelasyon katsayıları Çizelge 5.9 Gnaysların tamamına ait ana oksit, NTE ve eser element korelasyon katsayıları Çizelge 5.10 Cevher örneklerine ait ana oksit, NTE ve eser element korelasyon katsayıları Çizelge 5.11 Zenginleştirilmiş manyetit örneklerine ait ana oksit, NTE ve eser element korelasyon katsayıları xi

14 1. GİRİŞ 1.1 İnceleme Alanının Tanıtımı Çalışma alanı, Yozgat j34 a 2 ve i34 d 3 paftalarında Sarıkaya (YOZGAT) ilçesinin km batısında Uzunkuyu, Karabacak ve Büyükören mevkilerinde yer almaktadır (Şekil 1.1). Yozgat-Sarıkaya-Kayseri Devlet Karayolu sahanın yaklaşık 7 km batısından geçmektedir. Cevherleşme ana yolla ve köy yollarıyla bağlantılıdır. Yozgat-Sorgun- Sarıkaya-Kayseri Devlet yolu ise çalışma alanının kuzey-doğusundan geçmektedir. Çalışma alanı Yozgat a 70 km, Sarıkaya ya km mesafededir. 1.2 Önceki Çalışmalar Yöredeki demir cevherleşmeleri ile ilgili ilk çalışmalar Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) elemanlarınca yapılmıştır. Bu raporların bazılarında arazi gözlemlerine dayanılarak cevherleşmelerin oluşumları açıklanmıştır. Örneğin Bakanyıldız (1973), yöredeki kayaçları temeldeki gnays, kristalize kireçtaşları, kristalen şistler ve kuvarsitlerden oluşan metamorfik seri ve Neojen örtü olarak sıralamış ve demir cevherleşmesinin kristalize kireçtaşları-mikaşist geçiş zonunda çökelmiş denizel sedimanter oluşumlar olduğunu ve sonradan metamorfizma geçirdiğini ileri sürmüştür. İnceleme alanındaki cevherleşmelerle ilgili yayımlanmış tek araştırma Çağatay ve Arda (1975) ya aittir. Bu çalışmada sadece Uzunkuyu-Atkayası zuhurlarının mineralojik etüdü yapılmış ve arazi gözlemleri de dikkate alınarak buradaki cevherleşmenin sedimanter kökenli metamorfik bir yatak olduğu kanısına varılmıştır. Kıroğlu (1976), Sarıkaya demir zuhurlarının işletilebilirliğine ait ilk raporu hazırlamıştır ve bu sebeple raporda arazinin jeolojisine de yer verilmiştir. Kendi içinde gnays, mermer, amfibol şist, muskovit şist ve biyotit-amfibol şist şeklinde ardalanmış olan metamorfik kristalen serinin, nummulitik kireçtaşları ve granit-granodiyorit 1

15 Çamurlu Beþtepeler Pýrçalýk T. Düdek T. Orta T. Gedikhasanlý Çavuþlu Sivri T. Çeþtepe Aliþarköy Sivriköy AÇIKLAMALAR Alüvyon Kýzýlýrmak formasyonu (Karasal konglomera, kumtaþý, çamurtaþý, kireçtaþý) Nummulitik kireçtaþý K Gedikhasanlýgraniti (Alkali feldispat granit, tonalit) Fe Fe Fe Büyükören 50 Akbucak Ada T. Fe Yazýrdaðýmermeri Akbucak Metamorfitleri (Gnays, mikaþist, amfibolit) Fe cevheri zuhurlarý Selimli Fay Yerleþim Yeri Tepe Karabacak Fe Gülpýnar köyü 0 1Km Yol YOZGAT Aþýlýk T. Büyüktirkeþ T. Atkayasý T. Tilkidelikleri t. Atkayasý Mvk. Kü çüktirkeþ T. 50 Göl Aþaðýsarýkaya köyü Uzunkuyu Fe Süleymanhüyüðü T. Yukarýsarýkayalar köyü Burunkýþla Sýraarmut T. Karlýkovak T. YOZGAT K SORGUN Topcu Osman Paþa Büyük Ören Karabacak Atkayasý Uzunkuyu 0 15 km Þekil 1.1 Çalýþma alanýnýn yer bulduru ve jeoloji haritasý(kara 1984 ten deðiþtirilerek alýnmýþtýr) 2

16 intrüzyonundan ve Neojen çökellerinden oluştuğu söylenmiştir. Yapısal olarak sahanın, Orta Anadolu Kristalin Masifi nde ve Akdağmadeni Antiklinali ve antiklinallerin uzantısında bulunduğunu açıklamışlardır. Ayrıca yatakların sedimanter kökenli metamorfik yataklar olduklarını, Uzunkuyu-Atkayası Tepe zuhurlarında cevherin amfibol şist seviyesinin üzerinde bulunduğunu, Fe+Mn cevherleşmesini sağlayan kaynağın deniz tabanında biriken demirce zengin detritikler olduğunu ileri sürmüşlerdir. Kunt ve Yeşilyurt (1977), yatakların cevher karakteri yönünden Labrador-Quebec- Ontario, Minnesota Kuşağı, Brezilya, Hindistan ve B. Avustralya da bulunan Prekambriyen yaşlı takonit veya itabirit tipinde olduklarını ve muhtemelen Prekambriyen sonrası oluşumlar olduklarını ileri sürmüştür. Etüd alanında demir, manganez, bakır, pirit ve fluorit mineralizasyonu görüldüğünden cevherleşmenin, özellikle amfibol şist seviyeleriyle ilgili olduğu belirtilmiştir. Bu çalışmada, azalan miktarlarına göre Fe ve Mn ca zengin sedimanter kayaç minerallerini oksitler, hidroksitler, karbonatlar, silikatlar ve sülfidler takip etmiş ayrıca, cevherleşmeyi sağlayan minerallerin başlıca oksitler olduğu ileri sürülmüştür. Sonuç olarak Karabacak, Uzunkuyu-Atkayası ile Büyükören mevkilerinde görülen zuhurların sedimanter kökenli metamorfik oksitler oldukları açıklanmıştır. Daha kapsamlı bir çalışmada Durgun (1977), temeldeki metamorfik kristalen serinin kendi içinde gnays, mermer, amfibol şist, muskovit şist ve biyotit şist şeklinde ardalandığını ve bunların üzerine transgresif olarak nummulitli kireçtaşlarının geldiğini, en üstte de ince bir örtü halinde Neojen çökellerinin bulunduğunu, üst Eosen de ise bir granit plütonunun yerleştiğini açıklamıştır. Aynı çalışmada Sarıkaya demir cevherleşmeleri, sedimanter kökenli metamorfik yataklar olarak tanımlanmıştır. Yöredeki Uzunkuyu zuhurlarının amfibol şist içinde ve üzerinde yer alan silisli ve manganlı spekülarit cevherleşmeleri olduğu, Büyükören zuhurlarının da amfibol şistlerle ara tabakalı olarak bulunduğu belirlenmiştir. Ayrıca, cevherli seviyelerin uyumlu olarak mermerlerle örtüldüğü, amfibol şistlerin kırık-çatlaklarında ve şistozite boyunca izlenen zenginleşmelerin ağsı (stokvörk tipi) bir görünüm kazandığı, cevher 3

17 içinde yer yer ince damarcıklar halinde fluorit, kalkopirit ve pirit oluşumlarının bulunduğu da yine bu çalışmada belirtilmektedir. Biten (1978) in çalışmasında da, metamorfik seri içinde özellikle amfibol şistlerle, şistoziteye uygun seviyeler ve mercekler şeklinde gelişen bir cevherleşmeden söz edilmiştir. Ayrıca oluşum, sığ denizel ortamda, sedimanter kökenli metamorfitlerle birlikte çökelen bir cevherleşme şeklinde değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, konum ve kalite açısından Büyükören (İnüstü-Yılanlıpınar, Battallar), Karabacak ve Uzunkuyu- Atkayası kesimleri olarak ayrı ayrı ele alınmıştır. Kıroğlu ve Uyanık (1978), yatağın jeolojisini diğer raporlardan özetlemişler ve madenin işletilebilirliği üzerinde durmuşlardır. Ayrıca çalışmada cevherleşmenin görüldüğü tüm alanları kapsayan ön fizibilite etütleri tamamlanmıştır. Özgüney (2005) çalışmasında, Uzunkuyu-Atkayası yöresindeki demir cevherleşmelerinin oluşumunu irdelemiştir. Bu çalışmaya göre cevherleşmenin parajenezi, gösterdiği dokusal özellikler, yerleşim biçimi ve içinde bulunduğu kayaçların özellikleri birlikte değerlendirilerek, sedimanter bir oluşum ve daha sonra metamorfizma geçiren bir cevherleşmenin varlığından bahsedilmiştir. Yozgat ili ve çevresine ait kayaçların petrografisi, metamorfizma dereceleri, cevher oluşumu ve yapısal gelişimi ile ilgili birçok çalışma yapılmıştır. Yozgat ili ile ilgili ilk çalışma, Ketin (1955) tarafından yapılmıştır. Bu çalışmada bölgenin 1/ ölçekli jeoloji haritası yapılmış, ayrıca Orta Anadolu Kristalen Karmaşığı hakkında daha önce öne sürülen hipotezler değerlendirmiştir. Buna göre Üst- Kretase den sonra Kuzey Anadolu jeosenklinalinin gittikçe yükselmesi sırasında Orta Anadolu Kristalen Karmaşığı na ait magmatik intrüzyonların oluştuğu belirlenmiş olup, ayrıca Orta Anadolu Masifi nin büyük bir şaryajla Kuzey Anadolu dan sürüklenmiş bir nap parçası olduğu kabul edilmiştir. 4

18 Çağlı ve Elgin (1988), bölgedeki kuvarsit sahaları üzerine bir çalışma yapmışlardır. Etüd alanında görülen metamorfizmanın bölgesel metamorfizma türünde olduğunu, düşük sıcaklık, yüksek basınçta zayıf metamorfizma sonucu kuvarsit, kristalize kireçtaşı ve şistlerin oluştuğunu belirlemişlerdir. Bölgenin şiddetli bir deformasyona maruz kalmış olduğu ve uzun bir aşınma safhası geçirdikten sonra Eosen (Alt-Orta Lütesiyen) denizi tarafından örtülmüş olduğunu, bu sebeple gnays, şist ve kristalize kireçtaşı komplekslerinin hangi devirde oluştukları hakkında kesin bir şey söylenemediğini, ancak muhtemelen Paleozoyik yaşta olduklarını ileri sürmüşlerdir. Ayrıca bu çalışmada çalışma alanında kuvarsitten başka herhangi bir cevherleşmenin bulunmadığı da rapor edilmiştir. Tatar ve Boztuğ (1998), Şefaatli-Yerköy-GB Yozgat yöresindeki Yozgat batolitinin GB kesimindeki monzonitik kayaçlardaki fraksiyonel kristelleşme ve magma karışım (mingling/mixing) süreçlerini incelemiştir. Buna göre mafik magmatik anklavlar, eş yaşlı mafik ve felsik magmanın heterojen karışımını gösteren magma karışım sürecinin ürünü olarak tanımlanmış, antirapakivi poiklitik dokulu feldispat, iri plajiyoklaslar içerisinde küçük plajiyoklas lataları, çivi başlarına benzeyen zonlar ile erime/çözülme dokuları olarak tanımlanan bazı mikroskobik özellikler ise bu magmaların homojen karışımını gösteren magma karışım sürecinin kanıtları olarak değerlendirilmiştir. Ekici ve Boztuğ (1997), inceleme alanındaki plütonik kayaçları ilk defa farklı litodem birimlerine ayırarak haritalamıştır. Ayrıca bu çalışmada, bölgedeki kayaçların jeokimyasal değerlendirilmesi yapılmış Sarıhacılı lökogranitinin çarpışmayla eş zamanlı (syn-colg: syn-collisional Granite), Lökköy ve Büyüklök birimlerinin çarpışma sonrası (post-colg: post-collisional Granite) kalkalkalin ve Başnayayla diyorit/gabrosunun ise, post-colg düşük K lu toleyitik-mafik magmatizma kökenli oldukları belirlenmiştir. Akçe ve Kadıoğlu (2003, 2004a, 2005), Yozgat Batolitinin kuzey batısına düşen, kabuk kökenli lökogranitlerin jeoloji ve petrolojisini çalışmışlardır. Kayaçların yüksek %SiO 2, yüksek toplam alkali %(Na 2 O+K 2 O) ve düşük %CaO değerlerine sahip olduğu belirlenen bu araştırmalarda tektonik ayrım diyagramlarında kayaçlar, levha içi 5

19 granitleri (WPG: Within Plate Granite) alanına düşmüştür ve Yozgat Batolitinin kuzey bölümündeki granitlerin, Syn-COLG ile benzer ilişki sergilediği gözlenmiştir. Ayrıca tüm kayaç örneklerinde büyük iyon yarıçaplı litofil element (LIL: large ion lithophile; Rb, Ba, Th, U, K, Pb, Sr) açısından zenginleşme ve yüksek dayanımlı elementler (HFS: high field strength; Zr, Hf, Nb, Ta) açısından ise, fakirleşme olduğu belirlenmiştir. Kadıoğlu et al. (2006), Orta Anadolu Kristalen Kompleksi ndeki Geç Kretase yaşlı kalkalkalenden alkalene kadar değişen, metamorfik ve ofiyolitik kayaçlar içindeki intruzit kütleleri, granit, monzonit ve siyenit üst takımı olarak üçer ayırmıştır. Akdağmadeni ilçesi ile Akdağmadeni metamorfitlerinin bulunduğu bölgenin doğusunda Yıldızeli ve Karaçayır dolaylarındaki metamorfitlerin ve Mesozoyik-Senozoyik yaşlı örtü kayalarının petrografisini, stratigrafisini, yapısal özelliklerini ve jeodinamik evrimini açıklamaya yönelik özgün ve bölgesel nitelikli çalışmalar yapılmıştır. Bunlardan bazılarında metamorfik temel, metamorfizma şartları ile üzerindeki sedimanter örtü birimleri ve ofiyolitli karışık arasındaki ilişkilere açıklık getirilmeye çalışılmıştır (Pollak 1958, Tatar 1977 ve 1982, Dökmeci 1980, Yılmaz ve Özer 1984, Tekeli vd 1991, Özaksoy 1993, Gökten 1993, Alpaslan 1993, Yıldız 1998). Bunun yanında Akdağmadeni metamorfitlerinin kökenleri ve metamorfizma dereceleri ile ilgili çalışmalardan bazıları aşağıda özetlenmiştir. Vache (1963), Akdağmadeni çevresindeki metamorfitlerde farklı karakterde iki ayrı metamorfizmanın geliştiğini belirterek Pollak (1958) ın taban serisi olarak ayırdığı birimlerin mezo-katazonal şartlarda metamorfizmaya uğradığını, orta ve tavan serisi kayaların ise epizonal şartlar altında metamorfizma geçirdiğini ifade etmiştir. Erkan (1975) ise, bu metamorfitlerdeki mineral topluluğunu disten+stavrolit olarak belirleyerek metamorfizma sırasında etkili olan basıncın, Kırşehir yöresinde gelişen metamorfizma basıncından daha yüksek olduğunu ifade etmiştir. Özcan vd. (1980), aynı metamorfitlerin mineral parajenezini stavrolit+disten+granat, stavrolit+sillimanit olarak belirleyerek, metamorfizmanın almandin-amfibolit fasiyesi şartları altında geliştiğini ileri sürmüşlerdir. 6

20 Erkan (1980), Memo dağı (Akdağmadeni Karapir köyü) dolaylarında yaptığı araştırmasında, önceki araştırıcıların görüşlerinden farklı olarak, metamorfik kütleyi taban, orta ve tavan şeklinde ayırmanın mümkün olmadığını, önce yüksek dereceli, sonra düşük dereceli metamorfizmanın etkili olduğunun savunulamayacağını belirtmiştir. Araştırmacı bölgede yüksek dereceli bir bölgesel metamorfizmanın varlığına işaret ederek, metamorfik kayaların tümünün aynı metamorfizma derecesine sahip olduğunu vurgulamış ve metamorfik bir zonlanmanın yapılamayacağına işaret etmiştir. Tülümen (1980), Akdağmadeni bölgesindeki bölgesel metamorfik kayaları, mineral parajenezlerine göre fasiyeslere ayırmış, metamorfizmada etkili olan ısı/basınç şartlarının 5 kb basınç ve C ısı aralığında geliştiğini belirtmiştir. Ayrıca belirli minerallerin bileşimlerinde meydana gelen değişimleri dikkate alarak, metamorfizma derecesinin güneybatıdan kuzeydoğu yönüne doğru artış gösterdiğini vurgulamış ve metamorfizma yaşının Eosen öncesi olduğunu ifade etmiştir. Özer ve Göncüoğlu (1982), metamorfik kayalarda yaptıkları çalışmalarında, Akdağmadeni masifi içerisinde farklı metamorfizma derecelerini yansıtan mineral topluluklarına rastladıklarını ifade etmişlerdir. Metamorfitler içinde metaultramafitlerin varlığına değinerek, masifin metamorfizmasının, bu ultramafitlerin bölgeye yerleşmesinden sonra gerçekleştiğini ileri sürmüşlerdir. Sağıroğlu (1984a,b), Akdağmadeni ve Akçakışla civarında granitoyid intrüzyonlarının çevresinde gelişen kontakt metasomatik etkileri, granitoyid-mermer dokanağında gelişen skarn zonlarını ve cevherleşmeyi incelemiştir. Cevherleşmeyi kontrol eden litolojik faktörün yanında tektoniğin de çok önemli rol oynadığını vurgulamıştır. Bölgesel metamorfizmanın orta dereceli amfibolit fasiyesi (5 kb basınç, < 620 C) şartlarında geliştiğini belirtmiştir. Şahin (1991), Akdağmadeni nin güneydoğusunda Başçatak köyü civarında yaptığı çalışmada metamorfik kayaları metapelitler ve metakarbonatlar olarak iki birim altında incelemiştir. Yazar bu çalışmasında mineral parajenezlerini dikkate alarak 7

21 metamorfitlerin metasedimanter nitelikte olduklarını belirtmiştir. Ayrıca metamorfizmanın düşük mertebenin yüksek sıcaklık aralığından, orta mertebenin yüksek sıcaklık-yüksek basınç şartlarına kadar değişen bir aralıkta geliştiğini ifade ederek, birbirinden farklı karakterde iki metamorfizma zonu geliştiğine işaret etmiştir. Alpaslan vd. (1996), Yıldızeli Metasedimanter Grubu içerisinde tanımlanan Fındıcak metamorfitinin metamorfizması ve yaşı ile ilgili çalışmasında jeotermobarometrik verilere göre, ilk metamorfizma evresinin yüksek basınç altında geliştiğini, bu evreyi yüksek sıcaklık evresinin takip ettiğini ifade etmiştir. K-Ar yöntemiyle elde edilen Santoniyen-Mestrihyen yaş bulgusunun, masifin yükselmesine bağlı olarak gelişen retrograd metamorfizmanın yaşını tanımlayabildiği gibi, granitoyidlerin çevresinde gelişen kontakt metamorfizmanın yaşı da olabileceği görüşünü ileri sürmüştür. Kırşehir yöresinde metamorfik kayaların petrografisine, metamorfizma şartlarına ve yapısal özelliklerine açıklık getiren çalışmalar Yılmaz (1960), Erkan (1975, 1976a,b, 1977, 1981), Göncüoğlu (1977, 1981), Özcan vd. (1980), Seymen (1981a, 1981b, 1982, 1983, 1984), Çapan vd. (1983), Görür vd. (1984), Poisson (1986), Tolluoğlu (1986, 1987, 1990, 1991, 1993), Bayhan (1984, 1987, 1988, 1989), Önen ve Unan (1988), Erler vd. (1991), Göncüoğlu vd. (1991, 1992), Türeli vd. (1993), Göncüoğlu ve Türeli (1993, 1994), Akçay (1994), Yılmaz ve Boztuğ (1994), Erler ve Bayhan (1993, 1995), Erdoğan vd. (1996), Boztuğ ve Yılmaz (1997), Ekici (1997), Tatar vd (1997), Görür vd (1984, 1998), Kuşçu ve Erler (1998), Kadıoğlu ve Özsan (1998), Tatar ve Boztuğ (1998), Kadıoğlu (1991, 1996), Kadıoğlu ve Güleç (1996), Kadıoğlu and Güleç (1999) ve Kadıoğlu et al. (2002, 2006) tarafından gerçekleştirilmiştir. 1.3 Coğrafya, Morfoloji ve İklim Bölge genellikle hafif engebelidir. Metamorfizmanın gözlendiği yerler biraz daha sarp görünmektedir. Granitoyidlerin bulunduğu Uzunkuyu Tepe 1299 m ve Sivri Tepe 1382 m ile bölgenin önemli yükseltileri arasındadır. Bunun yanında Orta Tepe (1295 m), Gedikhasanlı Tepe (1220 m), Atkayası Tepe (1279 m), Küçüktirkeş Tepe (1266 m) ve Büyüktirkeş Tepe (1269 m) çalışma alanındaki diğer yükseltilerdir. 8

22 Kanak Çayı ve Köyözü Deresi en önemli akansulardır. Bölgenin iklimi karasaldır. Köy yolları kışın yağışlarla kısa süreli kapansa da genel olarak ulaşıma elverişlidir. Bölgede bitki örtüsü oldukça azdır. Yöre halkının başlıca geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Önemli yerleşim yerleri; Yukarı ve Aşağı Sarıkaya, Burunkışla, Karabacak, Akbucak, Büyükören ve Gedikhasanlı köyleridir. 1.4 Çalışmanın amacı Bu çalışma, jeolojik harita yapımından ziyade saha çalışmaları sırasında ve MTA dan temin edilen karot örneklerinin ayrıntılı çalışmalarıyla yapılmıştır. Çalışmanın amacı; Sarıkaya (YOZGAT) batısında metamorfitlerin içinde, farklı lokasyonlarda bulunan demir cevherlerinin oluşum biçimini yorumlamak ve jeoloji literatüründeki benzerleriyle karşılaştırmalarını yapmaktır. Bu amaç doğrultusunda, daha önce Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü nün yaptığı sondajlarla tespit edilen cevherleşmenin, oluşum ortamı ve jeokimyasal özellikleri belirlenmiştir, ayrıca yan kayaçlar petrografik, jeokimyasal ve kökensel olarak yorumlanmıştır. Bunun yanında maden örneklerinin ayrıntılı maden mikroskobik incelemeleri sonucunda parajenez ve yapıdoku ilişkileri ortaya konularak, yatağın oluşum tipi açıklanmıştır. 1.5 Materyal ve yöntem Çalışma süresince öncelikle literatür taraması yapılmıştır. Güncel yayın taraması çalışma süresince devam etmiştir. Arazi ve laboratuvar olmak üzere iki kısımda yapılmış olan bu araştırmanın materyalini, amaca uygun olarak alınan karot numuneleri ve araziden derlenen yan kayaç ve cevher örnekleri oluşturmuştur. Karot örnekleri, MTA tarafından yılları arasında 9

23 yapılan sondajlardan alttan üste doğru düzenli olarak alınmıştır. El örnekleri ise arazi çalışmaları sırasında amaca uygun olarak derlenmiştir. Bu örnekler petrografi, maden mikroskobisi ve jeokimyasal incelemelerde kullanılmıştır Arazi çalışmaları İnceleme alanında öncelikle jeolojik harita alımı çalışmaları yürütülerek, bu amaçla 1/25000 ölçekli İ34-d3 J34- a2 paftası revize edilerek cevherleşmelerin içinde bulunduğu birimlerin litostratigrafik konumlarının belirlenmesine çalışılmıştır (Şekil 1.1). Bu çalışma süresince amaca göre örneklerin derlenmesi ve uygun yerlerin fotoğraflanması tamamlanmıştır. Örnek alımı, arazi ve karot numunelerinin derlenmesi olarak iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Buna göre araziden 102 adet, MTA Genel Müdürlüğü nün karot arşivlerinden ise 276 adet cevher ve yan kayaç örnekleri derlenmiştir Laboratuvar çalışmaları Araziden ve karotlardan derlenen toplam 378 adet örnekten; 133 adet ince kesit, 38 adet parlatma ile 11 adet cevher örneğinden de XRD analizi MTA Genel Müdürlüğü laboratuvarlarında yapılmıştır. Kayaç örneklerine ait ince kesitler polarizan mikroskopta incelenmiş, bu incelemeler sonucunda kayaçların mineral bileşenleri, yapı-doku ilişkileri, metamorfizma dereceleri belirlenmiştir. Cevher örneklerine ait ince kesitlerde ise gang minerallerinin belirlenmesine çalışılmıştır. Ayrıca uygun yerlerin fotoğraflanması tamamlanmıştır. Maden mikroskobunda ise, incelenen yatağın cevher parajenezi ve ortamın fizikokimyasal şartlarına katkı sağlayabilecek ayrıntılı yapı-doku ilişkilerinin ortaya konulmasına çalışılmıştır. Kimyasal analiz için uygun örnekler ince kesit ve parlatma örneklerinin incelenmesi sonucunda belirlenmiş ve 82 adet yan kayaç örneği, 42 adet cevher örneği ve 17 adet zenginleştirilmiş manyetit örneği ACME Analitycal Lab. da (Kanada) analiz 10

24 ettirilmiştir. Bu analizler için örnekler, Ankara Üniversitesi laboratuvarında 200 mesh in altına geçecek şekilde öğütülmüştür. Manyetit örneklerinin saflaştırılması için ise, amfibolitlerle ara tabakalı ve küçük taneli olan mineral, öncelikle toz haline getirilmiştir. Daha sonra bu tozlar, cam bir behere konularak ve beherin tabanına mıknatıs tutularak kil ve diğer gang mineralleri ile cevher minerallerinden ayıklanmak üzere askıda mineral kalmayıncaya kadar yıkanmıştır. Kurumaya bırakılan numuneler daha sonra 200 mesh elekten elenerek mıknatıstan geçirilmiş gang ve diğer cevher minerallerinden ayrılmıştır. Tamamen saflaştığı düşünülen mineral, analize gönderilmek üzere paketlenmiştir. Analizlerde ana ve eser element içerikleri ICP-ES, nadir toprak element içerikleri ise ICP-MS yöntemiyle belirlenmiştir. Tüm bu verilerden yararlanılarak bölgedeki kayaçların ve cevherleşmelerin oluşumlarıyla kökenlerine ilişkin verilere ulaşabilmek için bilgisayar ortamında diyagramlar çizilerek yorumlamaları yapılmıştır. Ayrıca kimyasal analiz sonuçları jeoistatistik yöntemlerle irdelenerek ve diğer değerlendirmelerle birlikte yorumlanmıştır. 11

25 2. JEOLOJİ 2.1 Bölgesel jeoloji Orta Anadolu Masifi (OAM), değişik kesimlerinde yapılan çalışmalarda; Kırşehir masifi, Çiçekdağ masifi, Niğde masifi, Akdağmadeni masifi, Yozgat masifi gibi isimlerle anılmaktadır. Orta Anadolu Kristalen Kompleksi de (OAKK) denilen bu masifin jeolojisi birçok çalışmaya konu edilmiştir (Erkan 1975, 1976a,b, 1977, 1981, Göncüoğlu 1977, 1981, Seymen 1981a,b, 1982, 1983, 1984, Tolluoğlu 1986, 1987, 1990, 1991, Erler vd. 1991, Göncüoğlu vd., 1991, 1992, Akçay 1994, Kadıoğlu 1996 ve Tatar ve Boztuğ 1998). Bölgesel jeoloji, inceleme sahasının hemen batısında yer alan Akdağmadeni masifindeki Yıldız (1998) ın çalışmasından yararlanarak özetlenmiştir. 2.2 Stratigrafi OAM nin temelinde yer alan metamorfitler, Yıldız (1998) ın çalışmasında Akdağmadeni metasedimanter grubu olarak adlandırılmıştır ve beş ayrı birime ayrılarak incelenmiştir (Şekil 2.1). Birim alttan üste doğru, Kulatderesi metamorfiti, Aşağıçulhalı metamorfiti, Karanidere metamorfiti, Kargasekmez kuvarsiti ve Bozçaldağ metakarbonatından oluşmaktadır. Üst Kretase yerleşim yaşlı Kızılkaya metamorfiti, Akdağmadeni metasedimanter grubu ile tektonik dokanaklıdır. Bütün bu birimler Bayramali granitoyidi olarak isimlendirilen intrüzif kütleler tarafından kesilmektedir. Konglomera, kumtaşı, marn ve kireçtaşı topluluğundan oluşan Geç Lütesiyen yaşlı Beyyurdu formasyonu, Akdağmadeni metasedimanter grubu üzerinde uyumsuz olarak yer alır. Konglomera, kumtaşı ve gölsel kireçtaşlarıyla temsil edilen Üst Miyosen- Pliyosen yaşlı Yahyalı formasyonu ise Beyyurdu formasyonu üzerine açılı uyumsuzlukla gelir. Bütün bu birimler Pliyo-Kuvaterner yaşlı Ağbaba plato bazaltları tarafından örtülmektedir. 12

26 13

27 2.2.1 Akdağmadeni Metasedimanter Grubu OAM metamorfitlerin yaşı, çeşitli araştırıcılar tarafından farklı kesimlerde çalışılmıştır. Örneğin Kırşehir (Tolluoğlu 1987, 1990, Seymen 1981a,b, 1982, 1983), Yıldızeli (Yılmaz 1981, Alpaslan 1993, Gökten 1993, Tatar vd. 1997) ve Niğde (Göncüoğlu vd. 1992) yörelerinde yaptıkları araştırmalarda temeldeki metamorfitlerin yaşı, Paleozoyik olarak verilmiştir. Son metamorfizma olaylarının Üst Kretase sırasında geliştiği ifade edilmiştir (Tekeli vd. 1991, Göncüoğlu vd. 1992, Göncüoğlu ve Türeli 1993, 1994). Şekil 2.1 deki kolon kesitin (Yıldız 1998) en yaşlı birimi, Kulatderesi metamorfiti olup, sillimanit-biyotit gnays, biyotit gnays, stavrolit-disten-sillimanit gnays gibi metapelitik bileşimli kaya türlerinden meydana gelmektedir. Bunlar, koyu gri, yeşilimsi gri veya siyaha yakın renklerdedir. Kulatderesi metamorfitinin tabanı gözlenmemektedir. Bunun üzerine Aşağıçulhalı metamorfiti uyumlu olarak gelmektedir. Kalksilikatik kayaçlar topluluğundan (kalksilikatik gnays, granat kalksilikatik gnays) oluşan bu birim arazide yeşil, siyahımsı yeşil, üst yüzeyleri kahvemsi yeşil renkleriyle ayırt edilir. Bunun üzerine uyumlu olarak Karanidere metamorfiti gelir. Birim daha çok kalksilikatik şistlerden oluşmakta, içerisinde üst seviyelere doğru giderek azalan grafit bulunmaktadır. Ayrıca birim içerisinde metabazik kökenli kayaçlar (meta serpantinit, epidot amfibolit) ara tabakalar halinde yer almaktadır. Karanidere metamorfitinin alt kesimleri granitli seviyeler içerir. Bunun üzerine uyumlu bir şekilde Kargasekmez kuvarsiti gelir. Kuvars şist ve kuvarsit türü kayaçlardan oluşan birim, genellikle şistozite gösterir. Kargasekmez kuvarsiti arazide bej, açık kahve ve genellikle kırmızı bordo renkleriyle belirgindir. Akdağmadeni metasedimanter grubunun en genç birimi Bozçaldağ metakarbonatı olup, bu kayaçlar Kargasekmez kuvarsiti üzerinde uyumlu olarak bulunmaktadır. Birimin alt seviyeleri yer yer pelitik ara katkılar içeren mermerden, orta ve üst kesimleri ise masif mermerden oluşmaktadır. Genel olarak kirli beyaz, bej, açık krem renklerdedir. Oldukça homojen bir litolojik özelliğe sahiptir. Birim, Geç Lütesiyen yaşlı Beyyurdu formasyonu tarafından uyumsuz olarak örtülmüştür (Yıldız 1998). 14

28 2.2.2 Kızılkaya Ultramafiti Alttaki metamorfik temel üzerinde bindirmeli olarak yer alan ultramafitler tamamen serpantinleşmiş olup, tektonik hatlarda yaygın olarak görülürler. Kızılkaya ultramafiti diğer metamorfitler ile birlikte metamorfizma geçirmiş ve onlarla uyumlu folyasyon düzlemleri kazanmıştır. Yaygın olarak talklaşmaların görüldüğü bu birim koyu yeşil ve siyah renklerdedir. Kızılkaya ultramafitinin yaşı ofiyolitlerin yerleşme yaşına uyumlu olacağı düşünülerek Geç Kretase olarak kabul edilmiştir Magmatik Kayaçlar Bölgede Geç Kretase-Erken Paleosen yaşlı (Yıldız 1998) granitoyid, siyenitoyid ve riyolit türü kayaçlar metamorfitleri keserek yerleşmişlerdir. Bunlardan Bayramali granitoyidi gri, pembe renkli olup, porfiro-fanaritik doku gösterir. Kayaçta iri ortoklaz taneleri bu dokuyu oluşturmuştur. Bu birim, felsik ve mafik damar kayaçları tarafından kesilmekte, ayrıca birkaç mm den 3 cm ye kadar varan büyüklüklerde yuvarlağımsı, oval şekilli koyu renkli anklav içerir. Bayramali granitoyidiyle eş zamanlı olduğu kabul edilen Bahçalıdere riyolitleri metamorfik birimler içinde dayk ve sil şeklinde sokulum yapmıştır. Arazide açık bej, kirli beyaz veya açık krem renklerde gözlenirler. Dokusal olarak tamamen afanitiktir. Ağıldere siyenitoyidi, pembe, yeşil renklerde olup, fanaritik doku göstermekte; kırık ve çatlakları boyunca yer yer fluorit oluşumları içermektedir. Ayrıca Ağıldere siyenitoyidinin içinde koyu renkli, belirgin mineral yönelimlerinin oluşturduğu folyasyon düzlemlerine sahip olan ve boyutları 1-10 cm arasında değişen anklavlar yer almaktadır (Yıldız 1998). Bu kayaçlar kalınlıkları 5-20 cm arasında değişen alkali feldispat siyenit bileşimli aplitik dayklar tarafından kesilmektedir. Yıldızeli çevresinde yapılan bir araştırmada Alpaslan (1993) siyenitlerin granitleri kestiğini belirttiğinden Ağıldere siyenitinin Bayramali granitinden daha genç olduğu kabul edilmiştir. 15

29 Bölgedeki magmatik kayaçların bir diğeri de Sıtma siyenit porfirdir. Açık kahve ve kahve renkli olan bu kayaç, çok fazla altere olmuştur. Porfiro afanitik doku gösteren bu birimde plajiyoklas fenokristalleri, porfirik dokuyu şekillendirmiştir. İçlerinde Akdağmadeni metamorfitlerine ve Ağıldere siyenitoyidine ait anklavlar görülmektedir. Magmatik kayaçlar başlığında açıklanan tüm bu birimler Eosen yaşlı Beyyurdu formasyonu tarafından uyumsuz olarak örtülürler Sedimanter Kayaçlar Akdağmadeni metasedimanter grubu ve bunları kesen magmatik kayaçlar üzerine gelen Tersiyer yaşlı sedimanter örtü kayaçları Beyyurdu ve Yahyalı formasyonlarından oluşmaktadır. Esosen yaşlı Beyyurdu formasyonu Tekeli vd. (1991) tarafından adlandırılmıştır. Birim, alttan üste doğru konglomera, kumtaşı, marn ve kireçtaşından oluşan kaya toplulukları ile taneli kumtaşı bantları içerir. Üst Miyosen-Pliyosen yaşlı Yahyalı formasyonunu oluşturan litolojik topluluk, tabanda akarsu, üst kesimlerde ise gölsel çökellerden oluşmaktadır. Tabanda konglomera ve kumtaşı şeklinde olan birim, üste doğru açık turuncu, pembemsi renkli konglomera, kumtaşı ardalanmasıyla devam eder. En üst seviyelerinde ise açık sarı, kirli beyaz renkli kireçtaşlarıyla son bulur Ağbaba Plato Bazaltı Alttaki Yahyalı formasyonu üzerine uyumsuz olarak gelen bazaltlar, inceleme alanının yakın çevresindeki, karşılık gelen diğer birimlerin stratigrafik konumu dikkate alınarak yaşının Pliyo-Kuvaterner olduğu görüşü benimsenmiştir (Yıldız 1998). Ağbaba plato bazaltları siyah renkli, masif ve amigdoloidal dokulu olup, boşlukları kalsit ile doldurulmuştur. 16

30 3. İNCELEME ALANININ JEOLOJİSİ Bölgesel jeolojide açıklanan ve Şekil 2.1 deki kolon kesitte görülen birimlerin bir kısmı inceleme alanında da yüzeylemektedir (Şekil 1.1). Sarıkaya (Yozgat) yöresinde yaklaşık 200 km 2 lik bir alanda yapılan jeolojik çalışmalarda, temelde metamorfitlerin, bunları kesen magmatik kayaçların ve genç örtü birimlerinin varlığı belirlenmiştir. Jeolojik harita alımı sırasında Kara (1984) nın çalışması esas alınmış, gerekli güncellemeler yapılarak çok sayıda örnekleme ile kayaçlar ayrıntılı bir şekilde tanımlanmıştır. 3.1 Akbucak Metamorfitleri İnceleme alanında yaygın olarak Büyükören köyü kuzeyinde ve kuzey doğusunda, ayrıca Atkayası, Uzunkuyu köyleri ile Ayrıdağ çevresinde gözlenmektedir. Başlıca kayaçlar biyotit gnays, amfibol gnays, amfibolit, biyotit amfibolit, mikaşist ve mermer olarak sayılabilir. Temeldeki bu kayaçların, Yıldız (1998) ın Akdağmadeni metasedimanter grubu olarak tanımladığı Paleozoyik yaşlı metamorfitlere karşılık geldiği düşünülmektedir. Ayrıca bölgedeki kayaçların Seymen (1981a,b) in Kaman grubu olarak adlandırdığı Paleozoyik yaşlı birimlerle de benzerliği gözlenerek, çalışma alanındaki gnays ve amfibolit türü kayaçların Kalkanlıdağ, mikaşistlerin Tamadağ ve mermerlerin de Bozçaldağ formasyonuna karşılık geldikleri düşünülmektedir Biyotit Gnays Metamorfik kristalen serinin en alt birimini oluşturmaktadır. Büyükören mevkii, Karabacak güneyi, Atkayası Tepe ve Burunkışla doğusu ve Uzunkuyu mevkiilerinde oldukça geniş bir alanda yayılım göstermektedir. Makroskobik olarak açık-koyu renkli olup, belirgin folyasyonu yer yer çok az limonitleşmiş kesimleri gözlenmektedir (Şekil ). 17

31 Şekil 3.1 Belirgin folyasyon gözlenen açık-koyu renkli biyotit gnaysın makroskobik görünümü Şekil 3.2 Biyotit gnaysın makroskobik görünümü 18

32 Mikroskobik olarak kuvars, plajiyoklas (albit, oligoklaz bileşimli), ortoklas, az miktarda mikroklin, biyotit, bazı kesitlerde çok az muskovit ve klorit, yine az miktarda çubuksu aktinolit ve sillimanit içerir. Aksesuar olarak; apatit, rutil ve opak mineral içerir (Şekil ). Genel doku granoblastiktir (Şekil 3.5), ancak yer yer lepidogranoblastik doku da gözlenmektedir (Şekil 3.6). Ortoklas kristalinde basit ikiz belirgindir, ayrıca plajiyoklas yaygın olarak kuvars kapanımı içermektedir (Şekil 3.7). Alterasyon özellikleri, plajiyoklas ve ortoklasda serizitleşme ve killeşme, biyotitte ise opasitleşme şeklinde ortaya çıkmıştır (Şekil ). Ayrıca retrograd metamorfizmayı işaret eden klorit oluşumları da dikkati çekmektedir (Şekil 3.10). Kayaçta iki çeşit biyotit dikkati çekmektedir. Birincisi koyu kahve, yeşilimsi kahve renkli, dilinimleri ve pleokroizması belirgin (Şekil 3.9), ikinci tür ise, dilinim izleri kaybolmuş, kenar ve köşeleri yuvarlaklaşmış, hafif pleokroik ve soluk sarımsı şekildedir (Şekil 3.3). Soluk sarımsı renkli biyotit, yalnızca düşük dereceli metamorfizma koşullarında oluşan kayaçlarda gelişirken, koyu kahverengi biyotit ise orta ve yüksek dereceli metamorfik koşullarda duraylıdır (Erkan 1994). Dolayısıyla çalışma alanındaki kayaçların hem düşük hem de orta-yüksek dereceli metamorfizma etkisinde kaldıkları düşünülmektedir. Kayaçta gözlenen kuvarsta dalgalı sönme belirgindir. Ayrıca kuvars, özellikle metamorfik etkiyi gösterir şekilde girift yapıda ve/veya poligonal şekilde gelişim göstermiştir (Şekil 3.11 ve Şekil 3.5). Levhamsı şekilde soluk yeşil renkli aktinolit ile biyotitten itibaren gelişmiş iğnemsi şekilli sillimanit kayaçta aksesuar olarak gözlenmektedir (Şekil ). 19

33 Şekil 3.3 Biyotit gnaystaki, biyotit içinde kapanım olarak gelişen apatit (I. Nikol) By: Biyotit, Ap: Apatit, Q: Kuvars Şekil 3.4 Biyotit gnaysta gözlenen dilinimleri belirgin biyotit ve opak mineral (I. Nikol) By: Biyotit, Q: Kuvars 20

34 Şekil 3.5 Granoblastik dokulu biyotit gnays. Kuvarsta girift ve poligon yapısı (II. Nikol) Q: Kuvars, Plj: Plajiyoklas Şekil 3.6 Lepidogranoblastik dokulu biyotit gnays (II. Nikol) By: Biyotit, Q: Kuvars, Ort: Ortoklas 21

35 Şekil 3.7 Biyotit gnaysta gözlenen ortoklaz ve kuvars kapanımı içeren plajiyoklas (II. Nikol) Q: Kuvars, Plj: Plajiyoklas, Ort: Ortoklas Şekil 3.8 Biyotit gnaysta gözlenen serizitleşmiş, yer yer killeşmiş ve kuvars kapanımı içeren plajiyoklas (II. Nikol), Plj: Plajiyoklas, Q: Kuvars 22

36 Şekil 3.9 Biyotit gnaysta dilinimlerinden itibaren opasitleşmiş biyotit (I. Nikol) By: Biyotit, Kl: Klorit, Op: Opasitleşme Şekil 3.10 Biyotit gnaysta gözlenen retrograd metamorfizmayı ifade eden klorit oluşumu (I. Nikol) By: Biyotit, Kl: Klorit 23

37 Şekil 3.11 Biyotit gnaysta gözlenen metamorfizma izi taşıyan, girift yapıdaki kuvars taneleri (II. Nikol) Q: Kuvars, By: Biyotit Şekil 3.12 Biyotit gnaystaki aktinolit (I. Nikol) Ak: Aktinolit, Q: Kuvars 24

38 Şekil 3.13 Biyotit gnaysta gözlenen, biyotitten itibaren gelişmiş sillimanit (I. Nikol) By: Biyotit, S: Sillimanit Amfibol Gnays Makroskobik olarak gnaysa oranla biraz daha koyu renkli gözlenen amfibol gnays, mikroskopta nematogranoblastik dokusu ile tipiktir (Şekil 3.14). Kayaç, amfibollerin yanında klinopiroksen de içermektedir. 25

39 Şekil 3.14 Nematogranoblastik dokulu amfibol gnays (II. Nikol) Kpx: Klinopiroksen, Q: Kuvars Amfibolit Makroskobik olarak koyu renkli, belirgin folyasyon gösteren, yer yer folyasyon düzlemlerine uyumlu cevherleşmelerin gözlendiği kayaçlardır (Şekil ). Mikroskobik olarak, çok miktarda aktinolit, kuvars, ortoklas, mikroklin, plajiyoklas (andezin), biyotit, az miktarda klinopiroksen, granat ve klorit mineralinden oluşmaktadır. Aksesuar mineraller; apatit, sfen ve opak mineraldir (Şekil ). Kayacın genel dokusu nematoblastiktir (Şekil ). Alterasyon özelliği, aktinolitlerin biyotitleşmesi şeklinde gelişmiştir. 26

40 Şekil 3.15 Amfibolitin makroskobik görünümü Şekil 3.16 Karot örneğinde amfibolitin makroskobik görünümü 27

41 Şekil 3.17 Amfibolit kayacında, amfibol kristali içindeki apatit kapanım (I. Nikol) Amf: Amfibol, Ap: Apatit, Gr: Granat Şekil 3.18 Amfibolit kayacında opak minerale bitişik gelişmiş sfen (I. Nikol) Amf: Amfibol, Sf: Sfen 28

42 Şekil 3.19 Aralarında çok az granat gözlenen nematoblastik dokulu amfibolit. (I. Nikol) Amf: Amfibol, Gr: Granat Şekil 3.20 Amfibolitin genel görünümü (I. Nikol) Amf: Amfibol, Gr: Granat 29

43 3.1.4 Biyotit Amfibolit Biyotit içeren amfibolitlerdir. Bu mineralin eklenmesiyle kayaçta lepidoblastik doku hakim olmuştur (Şekil 3.21). Biyotitlerde redrograd metamorfizmayı ifade eden klorit oluşumları gözlenmektedir. Şekil 3.21 Lepidoblastik doku gözlenen biyotit amfibolit (I. Nikol). Amf: Amfibol, By: Biyotit Mikaşist Makroskobik olarak, belirgin şistozite gösteren mikaşist, koyu ve açık renkli olarak gözlenmektedir (Şekil 3.22 ve 3.23). Şistozite düzlemleri kıvrımlanmış şekildedir (Şekil 3.26). Mikroskobik olarak, bazı kesitlerde granoblastik dokulu kuvars, killeşme ve serizitleşme gözlenen ortoklas, oligoklaz bileşimli plajiyoklas, lepidoblastik dokulu biyotit ve muskovitten oluşmuştur. 30

44 Aksesuar mineral olarak; apatit, zirkon, turmalin ve opak mineral içermektedir. Genel doku, lepidogranoblastik ve lepidoblastiktir (Şekil 3.24). Kuvars, metamorfizma etkisiyle oldukça kırıklı, parçalı gözlenmektedir. Biyotit ise, bazı kesitlerde soluk kahve, sarımsı kahve renginde ve apatit kapanımı içermekte (Şekil 3.25), bazı kesitlerde ise, koyu yeşil renkli, yer yer rutil içeren ve kıvrılmış, bükülmüş taneler şeklindedir (Şekil 3.26). Şekil 3.22 Koyu renkli belirgin folyasyon gözlenen mikaşistin makroskobik görünümü 31

45 Şekil 3.23 Daha açık renkli mikaşistin makroskobik görünümü Şekil 3.24 Lepidogranoblastik dokulu mikaşist (II. Nikol) Q: Kuvars, Mus: Muskovit 32

46 Şekil 3.25 Yeşilimsi, kahvemsi, apatit ve zirkon kapanımı içeren, dilinimleri Nikol). By: Biyotit, Ap: Apatit, Zr: Zirkon kaybolmuş biyotit (I. Şekil 3.26 Koyu yeşil renkli bükülmüş biyotit By: Biyotit, Mus: Muskovit 33

47 Bölgedeki gnays, amfibolit ve mikaşist bileşimli metamorfitlerde deformasyon yapılarının birkaç fazda geliştiği gözlenmiştir. Birinci deformasyondaki izler, ikinci deformasyon anında hemen hemen silinmiştir. İkinci deformasyonda merceksi yapılar, üçüncü deformasyonda ise kıvrımlanmalar (sigmoidal yapılar) gelişmiştir (Şekil 3.27). Şekil 3.27 Biyotit gnaysta gözlenen deformasyon yapıları Ayrıca, dilinim izleri kaybolmuş, kenarı köşesi belirsizleşmiş, hemen hemen hiç pleokroizma özelliği taşımayan soluk sarımsı biyotitler ile koyu kahverengi, kuvvetli pleokroizma özelliği taşıyan, belirgin dilinimleri gözlenen biyotitler de yine farklı metamorfizma derecelerini ifade etmektedir (Erkan 1994). Soluk sarımsı biyotitler yalnızca düşük dereceli metamorfizma koşullarında oluşan kayaçlarda gelişirken, koyu kahverengi biyotitler ise orta ve yüksek dereceli metamorfik koşullarda duraylıdır Yörede, metamorfitler içerisinde en yüksek metamorfizma şartları biyotit gnayslarda izlenir. Biyotit gnays, biyotit (kahve)+ortoklas+sillimanit 34 parajenezinden

48 oluşmaktadır. Bu kayaçlar içerisinde sillimanitin, düzensiz iğneler şeklinde mika ve kuvarsın harcanmasıyla geliştiği düşünülmektedir. Serizit pseudomorflarının bir parçası olan andaluzit, stavrolit zonunun üst kısmında ve sillimanit zonunda gözlenir (Braddock and Cole 1979) ancak andaluzit, pelitik kayaçlarda daha düşük sıcaklıklarda, sillimanit ise daha yüksek sıcaklıklarda duraylıdır. Bundan dolayı çalışma alanında sillimanite rastlanırken andaluzit gözlenmemiştir. Metamorfitler içerisinde kordiyerit de izlenmemiştir. Buna karşılık granatlı amfibolitlerde granat+hornblend+plajiyoklas (oligoklas-andezin) parajenezi belirgindir. Bu özelliklerden dolayı, yöredeki metamorfitlerde tespit edilen metamorfizma şartlarının, Abukuma Tip kordiyerit-amfibolit fasiyesinin sillimanit-kordiyerit-ortoklasalmandin alt fasiyesine karşılık geldiği düşünülmektedir. Biyotit gnays içerisinde sillimanitin gözlenmesi, gnays ve mikaşist içerisinde ise ortoklasın gözlenmesi ile metamorfitlerde anateksiye rastlanmaması, sıcaklık şartlarının muhtemelen o C ye ulaştığını gösterir. Metamorfitlerde distene rastlanmaması, Abukuma tip amfibolit fasiyesi ile birlikte düşünüldüğünde basıncın 4-6 Kb a ulaştığını işaret edebilir Yazırdağ Mermeri Temeldeki Akbucak metamorfitleri üzerine uyumlu olarak gelen Yazırdağı mermeri, Yıldız (1998) tarafından Paleozoyik-Mesozoyik yaşlı Bozçaldağ metakarbonatı (Seymen 1982) olarak ayırtlanan birime karşılık gelir. Çalışma alanının daha çok güney kesimlerinde gözlenir. Burunkışla köyünün güneyindeki Yazırdağı ile Kanak çayı kuzey doğusunda, Uzunkuyu-Atkayası yörelerinde, kuzeyde ise çok az bir alanda Sivriköy güneyinde yüzeylemektedir. Akbucak mermeri, makroskobik olarak oldukça iri taneli kalsitten oluşur. Genellikle beyaz renkli olan mermer, yer yer kırmızı damarcıklar içerir (Şekil 3.28). Bazı bölgelerde ise, daha koyu renklerde gözlenebilmektedir (Şekil 3.29). Mikroskobik olarak granoblastik dokuludur ve basınç ikizleri açık olarak gözlenmektedir (Şekil 3.30). 35

49 Şekil 3.28 Yer yer çatlakları demir boyamalı, iri kalsit kristalinden oluşan beyaz renkli mermer Şekil 3.29 Daha koyu renkli mermerin makroskobik görünümü 36

50 Şekil 3.30 Granoblastik dokulu, basınç ikizleri gözlenen mermer (I. Nikol) Cal: Kalsit 3.2 Gedikhasanlı Graniti Kendinden önceki birimleri keserek yerleşen Gedikhasanlı granitinin en iyi gözlendiği yerler, Gedikhasanlı Tepe, Sivri Tepe ve Orta Tepedir. Granitik kayaç, makroskobik olarak porfiro fanaritik dokuludur (Şekil 3.31). Porfirik dokuyu iri taneli feldispat oluşturmaktadır. Ancak tepenin eteklerine doğru mikrokristalen doku hakimdir. Yüksek silis miktarına sahip olan kayaç, açık renkten griye kadar değişen tondadır. İnce kesit incelemeleri sırasında ana mineralojik bileşimlerde alkali feldispat, plajiyoklas ve yer yer ikincil kuvarslar karşımıza çıkmaktadır (Şekil 3.32). Ancak bazı kesitlerde alkali feldispat oranı oldukça düşüktür. Bu yüzden Gedikhasanlı graniti şeklinde adlandırdığımız birim, petrografik incelemeler sonucunda granit ve yer yer tonalit bileşimli olarak değerlendirilmiştir. Aksesuar olarak, apatit, zirkon ve sfen bulundurur. Serizitleşme, killeşme başlıca alterasyon çeşitleridir. Bu granitler Kadıoğlu et al. (2006) nın makalesindeki İç Anadolu granitoid sınıflamasına göre daha çok siyenit üst takımı na karşılık gelmektedir. Yıldız (1998) ın çalışmasına göre Akdağmadeni 37

51 yöresindeki benzer birimler, Üst Kretase-Paleosen yaşlı Bayramali graniti olarak tanımlamıştır. Mermerle dokanakları arazide gözlenmese de önceki çalışmalar (Bakanyıldız 1973), magmatik kayaçlar içinde gözlenen pirit ve kalkopiriti kontakt metasomatik ürünün katkıları olarak değerlendirmiştir. Şekil 3.31 Porfiro fanaritik dokulu alkali feldispat granit 38

52 Şekil 3.32 Hipidiyomorf porfirik dokulu alkali feldispat granitin genel görünümü (II. Nikol) Ort: Ortoklas, Q: Kuvars 3.3 Nummulitli Kireçtaşları Selimli ilçesinin güneyinde çok küçük bir alanda yüzeylemiştir. Granit ve temeldeki metaultramafitler üzerine uyumsuz olarak gelen Eosen yaşlı kireçtaşı, Yıldız (1998) tarafından Beyyurdu formasyonu olarak açıklanmıştır. Bol nummulitli olan bu kayaçlar bej, kirli beyaz renklidir. Ana mineral kalsittir ancak yer yer silis içerdiği de gözlenmektedir. 3.4 Kızılırmak Formasyonu Bölgede tüm birimleri örten kırıntılı ve karbonatlardan oluşmuş bir istif bulunmaktadır. Seymen (1981a,b) tarafından İpresiyen-Pliyosen olarak yaşlandırılmıştır ve Birgili vd. (1975) tarafından Çankırı-Çorum havzasında Kızılırmak Formasyonu olarak adlandırılmıştır. Kırmızı renkli ve çakıllı-kumtaşı ardalanmasıyla oluşmuştur. Ayrıca üst seviyelerde kireçtaşı bloklarına da rastlanmaktadır. 39

53 4. KAYAÇ JEOKİMYASI Çalışma alanında genel olarak 8 tür kayaç ayırt edilmiştir. Metamorfitler, granit, nummulitik kireçtaşları ve örtü birimleri olarak haritalanan bu kayaçlar, biyotit gnays, amfibol gnays, amfibolit, biyotit amfibolit, mikaşist, mermer, granit ve nummulitik kireçtaşları şeklinde adlandırılmıştır. Bölgede MTA nın yaptığı sondajların karot örneklerinden ve araziden derlenen, mümkün olduğu kadarıyla taze 81 adet örnek Ankara Üniversitesi İnce Kesit Laboratuvarında 200 mesh in altında öğütülüp ACME Analytical Lab. (Kanada) da analiz ettirilmiştir. Analizlerde kayaçların ana oksit, eser element ve nadir toprak element (NTE) içerikleri belirlenmiştir. Ana oksit ve eser element analizi için ICP-ES yöntemi kullanılırken, NTE için ICP-MS yöntemi kullanılmıştır. 4.1 Kayaçların kökensel özellikleri Kayaçlara ait ana oksit analiz sonuçları, örnek numaralarıyla kayaç adları Çizelge 4.1 de, eser element içerikleri Çizelge 4.2 de ve NTE içerikleri de Çizelge 4.3 de verilmiştir. Çalışma alanındaki tüm kayaçlar, arazi çalışmaları, ince kesit ve jeokimyasal verilere göre incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Buna göre bölgedeki kayaçlar; metasedimanter kökenli ve metamagmatik kökenli ve magmatik kökenli olarak gruplandırılmıştır. Buna göre mikaşistler; metasedimanter kökenli, gnays ve amfibolit türü kayaçlar metamagmatik kökenli, granitler ise magmatik kökenli kayaç grubunu temsil etmektedir Metasedimanter Kökenli Kayaçlar Bölgedeki mikaşistlerin türünü belirlemek için, log(fe 2 O 3 /K 2 O)-log(SiO 2 /Al 2 O 3 ) diyagramı (Şekil 4.1), (Herron 1988) ile ACF diyagramından (Şekil 4.2) yararlanılmıştır. Buna göre ilk diyagramda tüm örnekler vake ve şeyl alanında, ACF diyagramında da pelitik kayaç alanında yoğunlaşmıştır. 40

54 Çizelge 4.1 Kayaç örneklerine ait ana oksit analiz sonuçları SiO2 Al2O3 Fe2O3 MgO Al2O3 CaO Na2O K2O TiO2 P2O5 MnO Cr2O3 LOI TOP/C TOP/S TOP ÖRNEK NO KAYAÇ ADI % % % % % % % % % % % % % % % % NK21 Amf.Gnays 74,85 9,27 6,09 2,29 9,27 3,50 0,52 0,41 0,29 0,04 0,14 0,001 1,80 0,06 0,01 99,20 NK34a Amf.Gnays 68,92 11,40 7,40 2,78 11,40 3,26 1,65 0,18 0,25 0,04 0,16 0,001 3,70 0,04 0,08 99,74 NK39b Amf.Gnays 67,49 12,35 9,65 2,36 12,35 4,00 1,06 0,36 0,26 0,05 0,08 0,001 1,80 0,04 0,63 99,46 NK70 Amf.Gnays 66,28 14,28 8,03 2,16 14,28 3,55 1,95 0,12 0,25 0,05 0,06 0,001 3,10 0,06 0,01 99,84 NK82 Amf.Gnays 69,77 13,68 5,45 1,56 13,68 0,66 4,67 1,50 0,38 0,05 0,03 0,021 2,00 0,06 0,01 99,77 NK146 Amf.Gnays 68,88 13,78 4,76 0,78 13,78 3,90 4,76 0,13 0,25 0,05 0,09 0,001 2,60 0,28 0,45 99,98 NK49 B.Gnays 70,51 15,83 2,07 0,89 15,83 1,16 5,28 1,80 0,40 0,08 0,03 0,001 1,60 0,04 0,01 99,65 NK92 B.Gnays 67,09 14,71 4,93 2,00 14,71 0,64 5,17 2,53 0,47 0,07 0,06 0,021 2,00 0,25 0,03 99,70 NK147 B.Gnays 73,67 12,74 2,43 0,31 12,74 2,08 6,23 0,15 0,25 0,04 0,08 0,001 2,00 0,28 0,02 99,98 NK148 B.Gnays 73,22 14,24 2,22 0,33 14,24 2,34 6,21 0,13 0,29 0,05 0,03 0,001 0,90 0,15 0,04 99,97 NK152 B.Gnays 72,03 14,97 1,84 0,24 14,97 1,51 7,41 0,21 0,27 0,06 0,04 0,001 1,40 0,14 0,03 99,98 NK154 B.Gnays 67,63 13,35 5,22 0,74 13,35 6,54 3,78 0,26 0,39 0,06 0,17 0,001 1,80 0,32 0,05 99,94 NK160 B.Gnays 65,98 17,14 2,68 0,85 17,14 2,73 7,01 1,38 0,33 0,06 0,04 0,001 1,80 0,24 0,08 99,99 NK164 B.Gnays 72,52 12,26 3,84 0,92 12,26 2,20 5,49 0,50 0,27 0,04 0,05 0,001 1,90 0,28 0,10 99,99 NK5 B.Gnays 69,20 14,36 4,56 1,99 14,36 1,15 2,58 2,94 0,45 0,07 0,05 0,001 2,20 0,02 0,01 99,55 N-11 B.Gnays 74,56 13,76 1,87 0,72 13,76 0,44 6,25 1,83 0,24 0,04 0,02 0,001 0,20 0,03 0,01 99,93 N-18 B.Gnays 73,23 13,47 2,55 0,66 13,47 0,30 3,23 5,79 0,17 0,03 0,02 0,001 0,40 0,02 0,01 99,85 N-19 B.Gnays 72,63 13,52 2,73 0,41 13,52 0,43 3,50 5,66 0,18 0,05 0,02 0,001 0,70 0,09 0,01 99,83 N-28 B.Gnays 73,35 12,93 2,74 0,54 12,93 0,35 3,01 6,08 0,16 0,03 0,05 0,001 0,50 0,04 0,01 99,74 NK23 B.Gnays 68,98 14,89 3,22 1,26 14,89 0,50 3,83 6,02 0,34 0,09 0,02 0,001 0,80 0,04 0,01 99,95 NK26 B.Gnays 67,18 15,03 4,37 2,53 15,03 0,96 4,33 4,09 0,45 0,08 0,09 0,001 0,80 0,08 0,01 99,92 NK84 B.Gnays 70,28 14,19 5,20 1,13 14,19 0,59 5,72 1,18 0,33 0,06 0,04 0,001 1,10 0,07 0,01 99,82 NK87 B.Gnays 73,72 13,39 2,97 1,03 13,39 0,76 5,03 1,34 0,29 0,05 0,03 0,001 1,20 0,10 0,01 99,81 NK90 B.Gnays 69,93 13,59 5,97 1,66 13,59 0,81 5,53 1,66 0,38 0,05 0,05 0,001 0,30 0,13 0,01 99,93 NK95 B.Gnays 69,47 13,59 5,03 1,64 13,59 0,76 5,29 2,57 0,33 0,06 0,04 0,001 1,00 0,26 0,01 99,78 NK97 B.Gnays 68,34 15,81 3,80 1,13 15,81 0,51 3,51 4,36 0,42 0,06 0,03 0,008 1,90 0,04 0,01 99,88 NK98 B.Gnays 70,40 14,77 2,69 1,47 14,77 0,68 3,34 4,42 0,34 0,08 0,06 0,001 1,70 0,05 0,01 99,95 NK123 B.Gnays 69,94 14,59 3,84 1,89 14,59 0,84 4,13 3,37 0,34 0,08 0,06 0,001 0,80 0,04 0,01 99,89 NK137 B.Gnays 75,35 10,58 5,29 1,34 10,58 3,08 2,23 1,02 0,34 0,05 0,09 0,001 0,60 0,07 0,41 99,97 NK210 B.Gnays 71,35 13,67 3,85 0,62 13,67 0,43 3,62 5,64 0,30 0,07 0,06 0,001 0,20 0,06 0,01 99,81 NK238 B.Gnays 72,19 13,12 3,63 0,48 13,12 0,32 3,38 5,25 0,35 0,10 0,04 0,001 1,00 0,03 0,01 99,86 1

55 Çizelge 4.1 Kayaç örneklerine ait ana oksit analiz sonuçları (devamı) SiO2 Al2O3 Fe2O3 MgO Al2O3 CaO Na2O K2O TiO2 P2O5 MnO Cr2O3 LOI TOP/C TOP/S TOP ÖRNEK NO KAYAÇ ADI % % % % % % % % % % % % % % % % NK17 Amfibolit 67,21 6,54 17,17 3,25 6,54 2,92 0,49 0,43 0,12 0,05 0,20 0,001 1,20 0,02 0,14 99,58 NK18 Amfibolit 41,32 6,27 43,73 3,86 6,27 1,96 0,60 0,18 0,15 0,06 0,20 0,001 1,30 0,06 0,04 99,62 NK61 Amfibolit 48,30 11,81 21,25 4,92 11,81 10,80 0,89 0,14 0,32 0,15 0,17 0,001 1,20 0,03 0,01 99,95 NK62 Amfibolit 44,93 11,54 27,38 3,59 11,54 10,73 0,64 0,06 0,38 0,10 0,19 0,002 0,40 0,07 0,01 99,95 NK106 Amfibolit 40,88 10,14 21,83 10,32 10,14 7,92 1,33 0,63 0,22 0,06 2,30 0,001 4,50 0,03 0,01 100,13 NK172 Amfibolit 44,86 14,76 10,68 6,69 14,76 10,32 2,10 0,95 0,23 1,89 0,82 0,043 5,00 0,21 0,01 98,38 NK173 Amfibolit 48,64 0,57 4,27 20,83 0,57 12,88 0,09 0,02 0,01 0,01 0,27 0,254 12,00 2,52 0,02 100,01 NK174 Amfibolit 58,19 13,88 5,13 3,99 13,88 7,96 2,04 3,29 0,47 0,12 0,10 0,002 4,70 0,81 0,01 99,88 NK178 Amfibolit 58,13 13,97 7,14 3,21 13,97 7,23 1,91 3,69 0,62 0,30 0,48 0,012 3,10 0,56 0,01 99,82 NK193 Amfibolit 51,53 16,97 9,78 6,86 16,97 8,15 3,49 1,01 0,89 0,40 0,16 0,020 0,60 0,02 0,01 99,88 NK194 Amfibolit 52,22 17,54 9,18 5,94 17,54 7,50 3,50 1,65 1,01 0,31 0,16 0,012 1,00 0,05 0,01 100,03 NK196 Amfibolit 51,14 16,87 9,19 6,53 16,87 7,80 3,66 2,16 1,00 0,31 0,16 0,014 1,20 0,16 0,02 100,05 NK200 Amfibolit 43,23 4,86 31,50 10,15 4,86 6,54 2,08 0,09 0,13 0,04 1,12 0,001 0,30 0,06 0,02 100,04 NK205 Amfibolit 46,71 11,74 13,19 5,89 11,74 13,40 2,55 0,81 0,47 0,08 0,68 0,026 4,30 1,11 0,06 99,86 NK208 Amfibolit 68,79 10,02 5,44 1,13 10,02 9,01 1,37 0,38 0,16 0,03 0,18 0,001 3,50 0,66 0,02 100,01 NK60 Amfibolit 48,54 15,73 17,16 2,07 15,73 14,29 0,64 0,06 0,29 0,13 0,18 0,001 0,80 0,02 0,01 99,89 NK80 Amfibolit 43,35 3,96 25,48 4,38 3,96 14,61 0,36 0,09 0,11 0,07 2,71 0,001 5,00 1,40 0,01 100,12 NK143 Amfibolit 34,87 6,19 30,72 3,48 6,19 18,11 1,01 0,04 0,18 0,10 0,59 0,001 4,60 1,02 1,11 99,88 NK145 Amfibolit 62,79 12,86 8,37 1,66 12,86 10,58 1,72 0,07 0,40 0,07 0,23 0,025 1,00 0,12 0,04 99,79 NK266 Amfibolit 27,28 14,19 45,15 1,52 14,19 10,93 0,63 0,07 0,25 0,03 0,24 0,001 0,10 0,05 0,01 99,29 NK272 Amfibolit 68,31 9,59 3,80 2,00 9,59 8,53 2,48 1,32 0,23 0,06 0,08 0,001 3,50 0,52 0,03 99,90 NK169 B.Amfibolit 51,29 16,72 9,33 4,21 16,72 10,26 3,31 0,31 0,90 0,17 0,17 0,005 3,00 0,21 0,21 99,68 NK195 B.Amfibolit 52,04 17,41 9,09 5,81 17,41 8,59 3,49 1,42 1,06 0,50 0,15 0,012 0,40 0,06 0,01 99,98 NK198 B.Amfibolit 51,69 16,10 8,81 6,83 16,10 8,87 4,11 0,35 0,63 0,19 0,21 0,016 1,90 0,24 0,01 99,71 NK199 B.Amfibolit 49,07 15,81 11,84 7,92 15,81 7,76 3,91 1,33 0,92 0,18 0,24 0,016 1,00 0,14 0,03 100,01 NK274 B.Amfibolit 47,78 11,91 16,46 6,03 11,91 11,56 2,58 1,06 0,25 0,05 0,53 0,001 1,30 0,28 0,16 99,51 1

56 Çizelge 4.1 Kayaç örneklerine ait ana oksit analiz sonuçları (devamı) SiO2 Al2O3 Fe2O3 MgO Al2O3 CaO Na2O K2O TiO2 P2O5 MnO Cr2O3 LOI TOP/C TOP/S TOP ÖRNEK NO KAYAÇ ADI % % % % % % % % % % % % % % % % NK2 Mikaşist 58,30 17,79 6,71 4,81 17,79 2,56 4,44 3,06 0,76 0,24 0,06 0,002 1,00 0,02 0,01 99,76 NK51 Mikaşist 69,08 14,86 3,88 1,59 14,86 0,52 4,96 3,30 0,50 0,08 0,05 0,001 1,00 0,04 0,01 99,82 NK100 Mikaşist 65,24 14,86 4,43 2,25 14,86 0,54 2,18 7,66 0,38 0,07 0,06 0,010 2,00 0,03 0,01 99,68 NK117 Mikaşist 66,10 14,61 6,28 1,57 14,61 0,11 0,52 7,50 0,40 0,07 0,05 0,001 2,30 0,05 0,01 99,51 NK118 Mikaşist 65,94 15,32 4,47 1,70 15,32 0,53 4,06 6,13 0,46 0,07 0,06 0,011 1,10 0,03 0,01 99,86 NK119 Mikaşist 65,90 15,86 4,46 1,47 15,86 0,66 4,85 5,08 0,48 0,11 0,06 0,018 1,00 0,03 0,01 99,95 NK122 Mikaşist 62,23 17,30 4,92 2,82 17,30 1,36 4,35 4,23 0,45 0,07 0,11 0,013 2,00 0,05 0,01 99,87 NK126 Mikaşist 64,96 16,11 5,61 2,24 16,11 0,82 5,31 2,74 0,39 0,07 0,10 0,013 1,40 0,04 0,01 99,77 NK133 Mikaşist 64,83 15,34 6,18 1,84 15,34 0,64 2,28 6,71 0,52 0,07 0,08 0,021 1,20 0,03 0,01 99,73 NK182 Mikaşist 59,83 19,28 5,23 1,83 19,28 3,60 2,27 4,75 0,83 0,27 0,05 0,001 1,80 0,03 0,01 99,74 NK254 Mikaşist 66,69 15,31 5,00 1,25 15,31 0,34 0,44 7,45 0,66 0,26 0,06 0,001 2,00 0,02 0,01 99,47 NK258 Mikaşist 66,93 13,82 4,33 0,11 13,82 0,16 0,38 9,78 0,59 0,22 0,03 0,001 0,80 0,01 0,34 97,15 NG1 Granit 66,76 14,82 3,79 0,88 14,82 3,67 2,89 5,36 0,61 0,24 0,06 0,001 0,60 0,04 0,01 99,68 NG2 Granit 60,69 17,26 4,73 1,22 17,26 5,15 3,39 5,21 0,73 0,30 0,08 0,001 0,80 0,03 0,01 99,55 NG4 Granit 65,45 15,43 3,93 1,13 15,43 4,03 3,32 4,91 0,61 0,23 0,07 0,001 0,60 0,03 0,01 99,71 NG5 Granit 64,67 15,70 3,96 1,18 15,70 4,27 3,43 4,98 0,60 0,21 0,08 0,001 0,60 0,08 0,02 99,68 NG6 Granit 66,17 15,53 3,49 0,80 15,53 3,41 3,23 5,34 0,55 0,21 0,05 0,001 0,90 0,05 0,01 99,68 NG7 Granit 65,08 15,96 3,71 0,85 15,96 3,59 3,39 5,16 0,58 0,24 0,07 0,001 0,90 0,07 0,02 99,53 NG8 Granit 61,26 15,01 10,16 3,85 15,01 5,81 1,48 0,63 0,24 0,06 0,20 0,001 1,00 0,04 0,08 99,70 NG9 Granit 64,80 15,90 3,66 1,06 15,90 4,23 3,40 4,76 0,58 0,19 0,07 0,001 0,90 0,05 0,01 99,55 NG10 Granit 69,38 14,08 3,30 0,53 14,08 3,16 3,16 4,28 0,59 0,18 0,05 0,001 1,10 0,02 0,01 99,81 NG11 Granit 65,46 16,11 3,70 0,85 16,11 3,92 3,52 5,02 0,60 0,22 0,08 0,001 0,20 0,01 0,01 99,68 NG12 Granit 65,39 15,90 3,36 0,73 15,90 3,35 3,35 5,56 0,55 0,21 0,12 0,001 1,10 0,19 0,02 99,62 NG13 Granit 64,83 15,98 3,76 0,88 15,98 3,71 3,31 5,50 0,59 0,20 0,07 0,001 0,80 0,03 0,01 99,63 2

57 Çizelge 4.2 Kayaç örneklerine ait eser element analiz sonuçları ELEMENT Mo Cu Pb Zn Ag Ni Co Mn As Au Sr Cd Sb Bi Cr Ba ÖRNEK NO KAYAÇ ADI ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm NK21 Amf.Gnays 0,50 7,80 23,90 35,00 1,70 0,90 4, ,00 5,00 0,10 178,00 4,40 0,20 4,00 2,10 321,00 NK34a Amf.Gnays 2,70 128,00 14,90 31,00 0,40 0,10 1, ,00 6,00 0,10 263,00 1,00 0,80 8,20 2,60 142,00 NK39b Amf.Gnays 1,40 39,90 15,70 32,00 1,20 0,40 1,00 753,00 6,00 0,10 217,00 3,00 0,40 4,70 2,50 190,00 NK70 Amf.Gnays 0,10 1,70 12,60 9,00 0,10 32,20 23,00 500,00 1,00 0,10 329,00 0,10 0,30 1,10 1,40 695,00 NK82 Amf.Gnays 0,90 4,60 5,20 22,00 0,10 65,90 6,00 221,00 1,00 0,10 96,00 0,10 0,10 0,10 114, ,00 NK146 Amf.Gnays 0,10 2,00 90,30 64,00 0,20 1,30 23,00 781,00 5,00 0,10 189,00 0,10 0,50 0,50 2,30 65,00 NK49 B.Gnays 0,10 2,20 24,90 72,00 0,50 0,30 3,00 333,00 3,00 0,10 152,00 1,50 0,80 0,10 4,20 646,00 NK92 B.Gnays 0,90 4,70 23,80 53,00 0,10 82,50 6,00 519,00 4,00 0,10 88,00 0,20 0,30 0,10 160, ,00 NK147 B.Gnays 0,10 32,00 17,00 48,00 0,20 0,90 32,00 612,00 2,00 0,10 71,00 0,10 0,50 0,10 1,30 106,00 NK148 B.Gnays 0,10 3,00 12,30 19,00 0,10 0,40 33,00 263,00 4,00 0,10 113,00 0,10 0,60 0,10 1,50 81,00 NK152 B.Gnays 0,10 0,40 11,20 12,00 0,10 0,30 19,00 377,00 3,00 0,10 98,00 0,10 0,40 0,10 0,70 73,00 NK154 B.Gnays 0,30 1,20 104,90 77,00 0,10 3,70 24, ,00 8,00 0,10 291,00 0,10 1,00 0,90 3,50 130,00 NK160 B.Gnays 0,10 9,10 37,50 58,00 0,10 0,30 19,00 392,00 2,00 0,10 129,00 0,10 0,50 0,20 0,80 412,00 NK164 B.Gnays 0,10 4,30 8,30 70,00 0,10 1,30 23,00 418,00 2,00 0,10 80,00 0,10 0,20 0,10 1,30 180,00 NK5 B.Gnays 0,10 2,20 8,00 39,00 0,60 1,80 5,00 442,00 3,00 0,10 137,00 1,60 0,40 0,10 5, ,00 N-11 B.Gnays 0,60 10,10 3,80 14,00 0,10 5,30 2,00 128,00 3,00 0,10 31,00 0,10 0,30 0,10 6,90 593,00 N-18 B.Gnays 0,30 8,10 12,20 37,00 0,10 1,90 1,00 159,00 3,00 0,10 52,00 0,10 0,30 0,20 2, ,00 N-19 B.Gnays 0,30 17,10 10,50 24,00 0,10 3,60 2,00 201,00 2,00 0,10 76,00 0,10 0,50 0,10 3, ,00 N-28 B.Gnays 0,60 48,10 320,80 159,00 0,20 1,30 1,00 396,00 2,00 0,10 85,00 0,10 0,10 0,10 2, ,00 NK23 B.Gnays 0,10 5,10 6,70 63,00 0,10 1,50 4,00 199,00 2,00 0,10 61,00 0,10 0,30 0,10 2, ,00 NK26 B.Gnays 0,20 7,30 28,50 70,00 0,10 3,80 9,00 814,00 2,00 0,10 107,00 0,10 0,30 0,10 6,10 740,00 NK84 B.Gnays 0,40 23,10 9,30 27,00 0,10 7,80 4,00 377,00 3,00 0,10 82,00 0,10 0,30 0,10 7,90 525,00 NK87 B.Gnays 0,20 10,80 8,40 10,00 0,10 5,40 3,00 290,00 2,00 0,10 98,00 0,10 0,10 0,10 3,20 620,00 NK90 B.Gnays 0,20 8,30 10,20 11,00 0,10 10,90 4,00 403,00 2,00 0,10 101,00 0,10 0,10 0,10 9,30 996,00 NK95 B.Gnays 0,20 8,90 21,20 16,00 0,10 4,10 2,00 372,00 2,00 0,10 86,00 0,10 0,10 0,10 4, ,00 NK97 B.Gnays 0,80 2,60 5,60 29,00 0,10 30,70 5,00 310,00 5,00 0,10 49,00 0,10 1,70 0,20 49,50 850,00 NK98 B.Gnays 0,10 10,70 8,50 24,00 0,10 0,90 30,00 517,00 2,00 0,10 62,00 0,10 0,20 0,70 2, ,00 NK123 B.Gnays 1,00 35,10 9,00 28,00 0,10 2,40 5,00 524,00 2,00 0,10 32,00 0,10 0,30 1,60 4, ,00 NK137 B.Gnays 15,50 33,60 59,50 128,00 0,30 3,90 4,00 807,00 4,00 0,10 152,00 0,20 1,70 0,40 4,00 445,00 NK210 B.Gnays 0,30 12,30 7,70 17,00 0,10 2,30 3,00 525,00 3,00 0,10 64,00 0,10 0,30 0,10 3, ,00 NK238 B.Gnays 0,70 56,10 13,50 93,00 0,10 2,90 4,00 370,00 4,00 0,10 45,00 0,20 2,80 0,20 4,30 978,00 3

58 Çizelge 4.2 Kayaç örneklerine ait eser element analiz sonuçları (devamı) ELEMENT Mo Cu Pb Zn Ag Ni Co Mn As Au Sr Cd Sb Bi Cr Ba ÖRNEK NO KAYAÇ ADI ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm NK17 Amfibolit 2,30 96,60 90,60 81,00 0,10 2,70 31, ,00 1,00 0,10 98,00 0,80 0,10 1,10 1, ,00 NK18 Amfibolit 17,10 19,40 29,20 145,00 0,70 1,40 15, ,00 1,00 0,10 75,00 2,70 0,30 1,60 3,10 243,00 NK61 Amfibolit 0,10 1,10 7,20 12,00 0,10 29,40 22, ,00 1,00 0,10 398,00 0,10 0,40 1,30 1,40 97,00 NK62 Amfibolit 0,40 16,10 7,90 11,00 0,10 27,10 10, ,00 1,00 0,10 377,00 0,10 0,90 1,70 5,90 77,00 NK106 Amfibolit 5,50 51,30 58,70 259,00 0,70 8,80 23, ,00 3,00 0,10 50,00 0,50 0,30 62,00 5,80 76,00 NK172 Amfibolit 0,10 5,90 18,80 334,00 0,10 256,50 20, ,00 3,00 0, ,00 1,00 0,20 0,30 325,70 272,00 NK173 Amfibolit 0,50 2,60 1,10 35,00 0, ,50 59, ,00 3,00 0,10 27,00 0,20 0,70 0, ,10 2,00 NK174 Amfibolit 0,20 20,40 7,10 66,00 0,20 19,50 14,00 824,00 3,00 0,10 151,00 0,60 0,50 0,10 26,30 393,00 NK178 Amfibolit 0,10 50,80 23,00 149,00 0,30 180,50 66, ,00 4,00 0,10 103,00 0,80 0,40 0,50 83,80 469,00 NK193 Amfibolit 0,30 5,20 5,80 109,00 0,10 81,00 34, ,00 1,00 0,10 287,00 0,40 0,10 0,10 150,00 227,00 NK194 Amfibolit 0,10 32,30 3,30 66,00 0,10 41,40 26, ,00 3,00 0,10 308,00 0,10 0,10 0,10 65,00 292,00 NK196 Amfibolit 0,10 13,50 5,30 79,00 0,10 58,60 39, ,00 3,00 0,10 256,00 0,10 0,10 0,10 84,10 314,00 NK200 Amfibolit 0,20 14,30 37,00 492,00 0,10 1,70 30, ,00 1,00 0,10 40,00 1,00 0,40 1,80 3,90 8,00 NK205 Amfibolit 2,70 4,00 29,60 377,00 0,10 90,20 10, ,00 10,00 0,10 206,00 0,70 1,40 2,90 169,70 190,00 NK208 Amfibolit 1,90 1,10 17,00 33,00 0,10 0,20 23, ,00 8,00 0,10 242,00 0,10 3,90 3,10 0,80 92,00 NK60 Amfibolit 0,10 0,80 12,70 6,00 0,10 7,70 24, ,00 1,00 0,10 756,00 0,10 0,50 10,90 2,10 103,00 NK80 Amfibolit 0,70 13,30 5,30 242,00 0,10 8,10 33, ,00 2,00 0,10 68,00 0,10 0,90 2,40 6,60 48,00 NK143 Amfibolit 11,40 2,10 56,00 180,00 0,10 4,30 24, ,00 5,00 0,10 246,00 0,20 1,40 1,50 3,10 26,00 NK145 Amfibolit 2,40 7,40 96,10 228,00 0,10 89,90 4, ,00 6,00 0,10 372,00 1,70 0,30 1,10 168,80 49,00 NK266 Amfibolit 0,20 1,00 70,60 160,00 1,60 0,10 1, ,00 2,00 0,10 542,00 4,70 0,10 6,40 6,50 49,00 NK272 Amfibolit 18,80 3,20 21,00 57,00 0,10 2,00 25,00 686,00 5,00 0,10 263,00 0,20 0,60 0,40 1,80 650,00 NK169 B.Amfibolit 0,40 338,10 20,00 109,00 0,20 39,70 27, ,00 6,00 0,10 402,00 0,40 0,80 0,30 39,20 90,00 NK195 B.Amfibolit 0,10 45,60 3,50 68,00 0,10 42,10 26, ,00 3,00 0,10 306,00 0,10 0,20 0,10 62,70 255,00 NK198 B.Amfibolit 0,10 7,20 4,20 63,00 0,30 61,60 33, ,00 1,00 0,10 343,00 1,10 0,10 0,10 103,00 56,00 NK199 B.Amfibolit 0,30 30,20 7,60 97,00 <.1 63,60 37, ,00 3,00 0,10 367,00 0,20 0,20 0,10 87,50 268,00 NK274 B.Amfibolit 2,50 2,70 30,40 203,00 1,00 1,50 10, ,00 4,00 0,10 254,00 3,20 0,60 1,20 5,80 163,00 4

59 Çizelge 4.2 Kayaç örneklerine ait eser element analiz sonuçları (devamı) ELEMENT Sn Be Sc Rb Hf Li Fe S Ca P Mg Ti Al Na K ÖRNEK NO KAYAÇ ADI ppm ppm ppm ppm ppm ppm % % % % % % % % % NK21 Amf.Gnays 2,80 4,00 7,00 9,70 155,50 7,00 3,95 0,10 2,52 0,01 1,33 0,19 4,68 0,55 0,28 NK34a Amf.Gnays 6,60 6,00 7,00 7,30 27,60 8,80 5,45 0,10 2,43 0,02 1,74 0,17 6,05 1,31 0,16 NK39b Amf.Gnays 4,80 7,00 7,00 9,60 104,40 19,00 6,95 0,50 2,85 0,02 1,41 0,17 6,33 0,91 0,28 NK70 Amf.Gnays 2,50 4,00 5,00 3,20 0,70 29,20 3,91 0,10 2,60 0,02 1,23 0,11 7,42 1,45 0,11 NK82 Amf.Gnays 4,60 3,00 9,00 41,60 0,60 31,90 3,69 0,10 0,42 0,02 0,86 0,18 7,07 3,34 1,19 NK146 Amf.Gnays 4,40 4,00 8,00 1,90 0,70 6,00 3,54 0,40 2,91 0,02 0,47 0,19 7,51 3,81 0,11 NK49 B.Gnays 3,40 3,00 8,00 47,40 47,20 8,60 1,35 0,10 0,93 0,03 0,52 0,25 9,03 4,02 1,47 NK92 B.Gnays 4,70 2,00 12,00 60,50 0,80 8,10 3,48 0,10 0,43 0,02 1,13 0,26 7,87 3,84 2,12 NK147 B.Gnays 3,50 2,00 7,00 0,90 0,80 3,70 1,76 0,10 1,51 0,01 0,18 0,19 6,66 4,90 0,12 NK148 B.Gnays 5,90 2,00 8,00 0,80 1,20 3,70 1,66 0,10 1,73 0,02 0,19 0,20 7,47 4,82 0,11 NK152 B.Gnays 3,30 3,00 7,00 1,50 1,00 2,80 1,51 0,10 1,19 0,03 0,15 0,18 8,24 6,02 0,17 NK154 B.Gnays 10,10 6,00 16,00 10,30 1,30 3,50 3,93 0,10 4,84 0,03 0,42 0,30 7,12 2,84 0,21 NK160 B.Gnays 3,80 2,00 5,00 34,80 0,70 3,00 1,99 0,10 2,10 0,03 0,51 0,25 9,41 5,67 1,09 NK164 B.Gnays 4,00 3,00 11,00 31,10 0,90 4,90 2,86 0,10 1,69 0,02 0,55 0,19 6,67 4,51 0,41 NK5 B.Gnays 2,50 4,00 9,00 84,90 49,80 51,80 3,25 0,10 0,82 0,03 1,17 0,28 7,81 2,09 2,38 N-11 B.Gnays 4,00 1,00 8,00 45,10 1,30 4,60 1,47 0,10 0,36 0,01 0,45 0,16 7,11 4,76 1,43 N-18 B.Gnays 4,40 1,00 5,00 184,10 1,40 9,60 2,03 0,10 0,24 0,01 0,37 0,11 6,96 2,43 4,49 N-19 B.Gnays 6,00 1,00 4,00 119,30 1,00 7,60 2,05 0,10 0,33 0,01 0,22 0,11 6,77 2,68 4,40 N-28 B.Gnays 3,40 1,00 6,00 96,30 1,20 4,90 2,07 0,10 0,26 0,01 0,30 0,12 6,44 2,15 4,76 NK23 B.Gnays 3,00 1,00 6,00 149,70 0,70 8,10 2,40 0,10 0,37 0,03 0,71 0,21 7,53 2,66 4,32 NK26 B.Gnays 4,60 1,00 13,00 138,40 1,10 11,00 3,40 0,10 0,74 0,04 1,49 0,34 8,07 3,46 3,22 NK84 B.Gnays 4,50 2,00 8,00 18,50 0,70 18,00 3,78 0,10 0,42 0,02 0,60 0,19 6,75 4,23 0,92 NK87 B.Gnays 3,70 2,00 7,00 24,90 0,90 13,70 2,41 0,10 0,61 0,01 0,59 0,19 6,96 3,86 1,03 NK90 B.Gnays 5,10 1,00 8,00 39,50 0,30 3,90 4,40 0,10 0,60 0,02 0,95 0,26 7,20 4,32 1,31 NK95 B.Gnays 3,90 1,00 9,00 57,40 0,60 6,40 3,49 0,10 0,57 0,02 0,93 0,21 7,07 3,91 1,95 NK97 B.Gnays 3,50 3,00 7,00 110,70 1,60 9,40 2,89 0,10 0,37 0,03 0,67 0,25 8,96 2,75 3,83 NK98 B.Gnays 5,00 1,00 6,00 97,60 1,00 10,70 2,04 0,10 0,52 0,03 0,84 0,23 7,59 2,40 3,27 NK123 B.Gnays 4,40 2,00 6,00 69,90 1,10 11,70 2,95 0,10 0,67 0,03 1,14 0,24 7,73 3,22 2,69 NK137 B.Gnays 2,80 2,00 8,00 42,70 0,40 4,90 4,06 0,50 2,30 0,02 0,77 0,26 5,64 1,79 0,82 NK210 B.Gnays 3,50 1,00 6,00 94,90 0,90 8,40 2,96 0,10 0,33 0,02 0,36 0,22 7,17 2,82 4,59 NK238 B.Gnays 3,10 2,00 6,00 100,10 1,00 3,50 2,82 0,10 0,25 0,03 0,29 0,22 7,17 2,64 4,38 5

60 Çizelge 4.2 Kayaç örneklerine ait eser element analiz sonuçları (devamı) ELEMENT Sn Be Sc Rb Hf Li Fe S Ca P Mg Ti Al Na K ÖRNEK NO KAYAÇ ADI ppm ppm ppm ppm ppm ppm % % % % % % % % % NK17 Amfibolit 2,80 4,00 4,00 14,60 0,50 8,80 11,92 0,10 2,23 0,01 1,78 0,09 3,54 0,36 0,33 NK18 Amfibolit 3,90 4,00 4,00 7,00 56,10 10,30 31,63 0,10 1,59 0,02 2,70 0,10 2,87 0,56 0,15 NK61 Amfibolit 2,60 6,00 8,00 3,30 1,20 11,30 10,39 0,10 7,97 0,06 2,85 0,14 6,41 0,65 0,12 NK62 Amfibolit 2,90 4,00 7,00 1,90 1,40 11,10 12,77 0,10 7,59 0,03 1,97 0,15 5,90 0,46 0,06 NK106 Amfibolit 9,10 6,00 6,00 7,00 0,90 10,90 16,82 0,10 5,78 0,02 5,78 0,17 5,41 1,03 0,50 NK172 Amfibolit 7,10 7,00 4,00 31,00 7,90 26,10 7,42 0,10 6,53 0,76 3,81 0,15 7,09 1,62 0,73 NK173 Amfibolit 0,30 1,00 3,00 0,40 0,20 3,60 3,76 0,10 9,38 0,00 12,22 0,00 0,28 0,05 0,01 NK174 Amfibolit 1,40 1,00 13,00 104,20 11,00 64,70 3,68 0,10 5,29 0,05 2,27 0,30 6,85 1,43 2,64 NK178 Amfibolit 2,50 2,00 17,00 126,30 21,90 42,30 4,90 0,10 4,88 0,12 1,85 0,40 6,98 1,32 2,85 NK193 Amfibolit 1,30 1,00 25,00 17,80 0,50 19,50 7,58 0,10 5,93 0,19 4,52 0,62 9,58 3,02 0,84 NK194 Amfibolit 1,90 2,00 26,00 38,90 0,40 17,10 6,51 0,10 5,41 0,15 3,30 0,72 9,36 2,80 1,26 NK196 Amfibolit 1,10 2,00 29,00 58,20 0,40 17,70 6,89 0,10 5,73 0,15 3,81 0,79 9,13 2,94 1,73 NK200 Amfibolit 12,20 8,00 3,00 0,80 0,50 1,90 23,01 0,10 4,71 0,01 5,71 0,09 2,50 1,57 0,08 NK205 Amfibolit 16,00 8,00 21,00 11,90 1,60 8,90 10,33 0,10 9,48 0,03 3,92 0,32 5,92 1,98 0,71 NK208 Amfibolit 15,50 3,00 5,00 22,70 0,80 14,10 4,03 0,10 6,58 0,01 0,66 0,12 5,35 1,10 0,31 NK60 Amfibolit 3,10 2,00 9,00 2,10 1,80 13,70 9,63 0,10 10,34 0,05 1,17 0,14 8,52 0,48 0,06 NK80 Amfibolit 1,80 5,00 3,00 2,70 0,80 20,90 18,68 0,10 10,36 0,02 2,40 0,08 2,04 0,26 0,08 NK143 Amfibolit 4,00 8,00 3,00 0,90 1,10 11,50 23,87 1,10 13,37 0,04 1,92 0,13 3,19 0,74 0,03 NK145 Amfibolit 4,40 3,00 8,00 2,50 1,50 4,00 6,49 0,20 7,62 0,03 1,03 0,28 6,91 1,35 0,08 NK266 Amfibolit 4,00 3,00 8,00 3,70 135,00 6,60 27,88 0,10 9,27 0,01 1,00 0,19 8,14 0,62 0,06 NK272 Amfibolit 7,70 2,00 6,00 37,40 1,10 9,40 2,87 0,10 6,14 0,02 1,16 0,18 5,23 1,87 1,11 NK169 B.Amfibolit 1,90 3,00 28,00 5,70 3,70 9,00 6,51 0,20 6,78 0,07 2,51 0,59 8,55 2,35 0,25 NK195 B.Amfibolit 1,80 1,00 28,00 34,00 0,50 15,20 6,51 0,10 6,30 0,26 3,32 0,76 9,61 2,88 1,11 NK198 B.Amfibolit 1,20 2,00 29,00 6,50 24,80 7,40 6,85 0,10 6,55 0,09 4,55 0,39 8,96 3,31 0,33 NK199 B.Amfibolit 1,70 1,00 34,00 31,20 0,50 20,00 8,70 0,10 5,83 0,09 4,60 0,69 8,53 3,10 1,02 NK274 B.Amfibolit 5,20 11,00 8,00 20,20 83,80 6,50 12,86 0,10 8,79 0,02 4,34 0,18 6,28 2,13 0,91 1

61 Çizelge 4.2 Kayaç örneklerine ait eser element analiz sonuçları (devamı) ELEMENT Cs Ga Hf Nb Rb Sn Ta Th U V W Zr Y ÖRN NO KAYAÇ ADI ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm NK21 Amf.Gnays 0,50 13,40 172,10 34,50 10,50 3,00 2,20 14,60 5,80 5,00 2, ,70 32,40 NK34a Amf.Gnays 1,40 19,90 30,20 21,20 6,60 7,00 1,30 15,80 3,70 9,00 79, ,40 37,10 NK39b Amf.Gnays 0,70 16,10 104,20 17,20 10,00 4,00 1,10 18,50 5,00 5,00 1, ,90 37,00 NK70 Amf.Gnays 0,40 17,80 8,90 16,50 3,90 3,00 2,00 21,90 2,90 6,00 195,30 272,60 41,60 NK82 Amf.Gnays 0,40 21,30 11,40 17,60 44,50 6,00 0,70 16,00 2,90 15,00 3,90 373,60 42,40 NK146 Amf.Gnays 0,50 21,70 7,60 15,40 2,30 3,00 1,50 15,00 3,70 11,00 248,90 261,80 37,40 NK49 B.Gnays 0,80 14,90 51,70 14,40 51,00 4,00 1,20 19,90 5,50 24,00 1, ,60 42,80 NK92 B.Gnays 0,30 23,60 11,40 30,00 66,80 6,00 1,60 26,40 7,80 14,00 1,80 369,30 63,10 NK147 B.Gnays 0,10 14,50 10,70 12,70 1,30 3,00 0,80 21,60 3,60 7,00 408,10 355,30 34,20 NK148 B.Gnays 0,10 14,20 9,20 26,60 0,70 5,00 2,20 22,70 5,80 7,00 345,80 334,70 45,10 NK152 B.Gnays 0,40 16,00 8,70 17,80 1,40 3,00 1,20 19,10 2,90 6,00 227,70 312,70 35,30 NK154 B.Gnays 0,50 20,30 10,10 64,20 11,10 8,00 6,50 23,20 4,30 6,00 260,00 329,70 107,60 NK160 B.Gnays 1,10 19,40 9,40 11,10 40,20 3,00 0,50 13,70 3,00 7,00 202,70 337,70 32,10 NK164 B.Gnays 0,30 17,20 8,80 14,60 34,90 4,00 1,10 20,40 5,30 8,00 241,50 320,80 52,80 NK5 B.Gnays 2,50 19,50 48,80 12,20 86,10 3,00 0,90 13,70 5,00 49,00 2, ,60 24,50 N-11 B.Gnays 0,30 14,80 10,00 23,60 51,90 3,00 1,70 18,00 4,60 5,00 3,00 297,20 53,30 N-18 B.Gnays 1,50 15,00 7,00 15,90 202,60 5,00 1,50 18,40 3,50 5,00 1,90 211,40 29,50 N-19 B.Gnays 0,40 15,80 7,30 16,30 149,80 6,00 1,10 22,60 3,10 5,00 0,80 215,80 33,50 N-28 B.Gnays 0,20 15,30 7,70 19,40 105,40 3,00 1,40 19,40 5,90 5,00 0,10 226,50 28,20 NK23 B.Gnays 0,50 16,00 5,10 11,70 170,50 2,00 0,90 17,10 3,40 29,00 0,50 172,80 26,60 NK26 B.Gnays 1,40 17,70 8,10 13,80 153,50 3,00 1,20 21,40 4,80 76,00 1,40 255,00 44,40 NK84 B.Gnays 0,30 16,60 9,00 21,60 28,60 4,00 1,20 26,10 4,00 8,00 3,30 322,30 51,30 NK87 B.Gnays 0,40 11,50 8,70 14,60 28,90 3,00 0,90 16,30 3,80 5,00 1,10 289,30 32,40 NK90 B.Gnays 0,50 17,00 11,60 13,10 41,90 4,00 0,50 21,10 3,40 9,00 1,60 365,60 41,00 NK95 B.Gnays 0,50 15,40 7,60 18,40 62,80 4,00 1,00 18,00 2,60 8,00 0,90 299,50 40,70 NK97 B.Gnays 0,60 20,30 6,80 14,40 111,60 4,00 1,40 24,50 5,30 33,00 2,30 227,90 28,90 NK98 B.Gnays 0,80 13,70 5,30 12,20 105,00 4,00 1,20 15,80 3,90 22,00 302,50 193,30 29,30 NK123 B.Gnays 0,80 13,00 5,30 12,80 76,20 3,00 1,10 17,40 4,10 25,00 2,70 192,40 26,90 NK137 B.Gnays 0,40 13,00 9,10 20,70 47,70 2,00 1,20 14,70 2,40 5,00 2,90 313,00 12,80 NK210 B.Gnays 0,60 17,80 9,70 20,80 106,30 4,00 1,00 20,10 4,40 14,00 0,10 302,00 47,50 NK238 B.Gnays 0,60 16,90 6,50 17,90 114,40 4,00 1,30 13,00 3,50 43,00 1,30 215,00 31,60 2

62 Çizelge 4.2 Kayaç örneklerine ait eser element analiz sonuçları (devamı) ELEMENT Cs Ga Hf Nb Rb Sn Ta Th U V W Zr Y ÖRN NO KAYAÇ ADI ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm NK17 Amfibolit 0,80 13,00 4,10 7,20 15,40 2,00 0,80 9,20 3,20 6,00 285,80 145,60 22,10 NK18 Amfibolit 0,60 26,10 44,40 5,80 5,40 4,00 0,40 5,60 2,60 10,00 0, ,00 16,50 NK61 Amfibolit 0,10 17,10 8,60 13,80 3,30 4,00 1,30 15,80 0,70 15,00 169,60 281,00 29,20 NK62 Amfibolit 0,20 15,90 9,70 12,50 2,40 4,00 1,40 23,30 1,20 14,00 1,50 310,60 37,30 NK106 Amfibolit 0,10 6,80 2,90 2,50 0,60 10,00 0,40 6,20 4,50 6,00 99,40 85,10 8,00 NK172 Amfibolit 0,40 21,80 12,00 35,00 11,80 14,00 2,20 4,80 1,90 5,00 4,00 392,90 99,70 NK173 Amfibolit 1,60 13,80 5,00 21,90 23,90 13,00 2,80 13,40 10,80 5,00 265,70 178,50 25,10 NK174 Amfibolit 8,60 41,50 31,00 85,60 37,00 7,00 8,60 97,50 15,00 103,00 0, ,40 463,20 NK178 Amfibolit 0,10 1,30 0,50 1,10 1,10 1,00 0,10 0,10 0,50 23,00 0,40 8,70 17,80 NK193 Amfibolit 9,10 15,50 14,00 8,30 116,70 1,00 0,70 16,30 2,80 140,00 0,30 550,00 18,90 NK194 Amfibolit 11,40 17,50 22,80 10,90 144,80 3,00 0,60 17,80 2,00 118,00 0,20 838,70 53,20 NK196 Amfibolit 0,80 15,70 3,20 11,00 21,80 1,00 0,60 4,40 1,30 226,00 0,10 106,60 23,30 NK200 Amfibolit 3,00 17,00 2,60 17,20 46,40 1,00 1,10 4,90 1,20 220,00 1,00 115,40 23,80 NK205 Amfibolit 4,40 18,10 3,40 14,60 62,50 1,00 0,90 4,20 1,40 236,00 76,10 114,80 25,80 NK208 Amfibolit 0,40 16,00 2,30 5,00 8,30 8,00 0,50 7,50 2,50 78,00 37,40 70,20 12,90 NK60 Amfibolit 0,10 20,00 10,80 6,50 2,40 4,00 0,90 25,30 6,30 14,00 229,70 332,10 46,80 NK80 Amfibolit 0,30 8,20 2,50 6,60 3,00 1,00 0,70 7,50 1,00 5,00 6,10 97,90 16,10 NK143 Amfibolit 0,10 11,40 2,80 7,20 0,80 3,00 0,70 6,10 2,30 5,00 451,50 92,40 24,40 NK145 Amfibolit 0,40 23,10 10,60 40,20 1,70 4,00 2,50 17,90 3,90 9,00 0,80 351,30 44,10 NK266 Amfibolit 1,20 27,50 131,40 13,70 2,20 4,00 1,10 11,00 4,10 7,00 1, ,30 40,00 NK272 Amfibolit 1,10 14,90 5,50 15,50 40,60 6,00 1,20 10,70 4,00 11,00 283,60 191,60 46,20 NK169 B.Amfibolit 0,70 20,00 7,30 17,40 6,40 1,00 0,70 11,50 3,40 188,00 0,50 279,70 40,60 NK195 B.Amfibolit 3,10 18,50 3,20 17,50 38,60 2,00 1,10 5,00 1,70 227,00 1,10 127,80 28,50 NK198 B.Amfibolit 0,70 16,50 26,30 8,10 6,50 1,00 0,50 2,90 2,10 236,00 0,10 900,30 25,10 NK199 B.Amfibolit 5,10 18,10 3,40 13,50 36,90 1,00 0,80 4,60 2,00 258,00 0,70 104,50 30,10 NK274 B.Amfibolit 0,10 17,30 88,00 20,20 16,80 3,00 1,70 11,60 4,00 5,00 42, ,60 45,80 3

63 Çizelge 4.3 Kayaç örneklerine ait NTE analiz sonuçları ELEMENT La Ce Pr Nd Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ÖRN NO KAYAÇ ADI ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm NK21 Amf.Gnays 33,7 71,2 7,4 29,6 5,0 1,0 4,1 0,8 4,7 1,1 4,0 0,7 5,5 0,9 NK34a Amf.Gnays 34,6 71,0 7,7 30,1 5,4 1,0 5,2 0,9 5,5 1,2 3,8 0,6 3,3 0,6 NK39b Amf.Gnays 33,0 69,7 7,5 30,8 5,4 1,0 4,7 0,9 5,1 1,2 4,1 0,7 4,4 0,8 NK70 Amf.Gnays 57,2 108,7 12,4 43,7 7,8 0,9 6,8 1,3 7,0 1,5 4,8 0,7 4,2 0,7 NK82 Amf.Gnays 58,0 119,5 12,3 50,8 8,9 1,4 8,3 1,4 8,0 1,5 4,5 0,6 4,4 0,6 NK146 Amf.Gnays 60,8 107,3 12,7 46,5 8,4 1,4 6,4 1,3 7,1 1,3 3,7 0,5 3,1 0,5 NK49 B.Gnays 40,5 73,5 7,7 29,6 5,1 1,0 4,6 1,0 5,7 1,3 3,9 0,7 4,0 0,7 NK92 B.Gnays 63,7 135,3 14,5 57,5 11,0 1,5 9,9 1,8 9,7 2,1 6,4 1,1 7,1 1,0 NK147 B.Gnays 73,7 140,1 16,0 60,1 10,7 1,4 7,7 1,2 6,1 1,1 3,2 0,5 3,1 0,5 NK148 B.Gnays 55,7 105,0 12,5 45,7 9,0 1,5 8,2 1,4 8,3 1,4 4,9 0,7 4,9 0,7 NK152 B.Gnays 52,6 96,4 11,3 39,8 7,9 1,1 6,0 1,1 6,5 1,3 4,0 0,6 3,6 0,5 NK154 B.Gnays 105,4 187,4 20,2 78,6 13,7 1,6 13,2 2,5 15,5 3,5 11,6 1,8 11,6 1,8 NK160 B.Gnays 53,9 100,6 11,3 40,7 8,3 1,7 6,7 1,1 5,6 1,1 3,7 0,5 2,8 0,5 NK164 B.Gnays 48,7 92,7 10,6 41,1 7,4 1,2 6,9 1,5 7,5 1,8 5,6 0,8 5,2 0,8 NK5 B.Gnays 28,4 56,2 5,6 24,0 3,6 0,8 3,6 0,5 3,4 0,9 2,8 0,5 3,1 0,4 N-11 B.Gnays 53,7 106,1 12,0 47,7 9,5 1,2 7,8 1,4 8,7 2,0 5,4 0,9 5,6 0,8 N-18 B.Gnays 48,4 87,1 9,3 31,4 6,2 0,8 4,6 0,8 4,7 1,0 2,9 0,4 3,2 0,5 N-19 B.Gnays 58,4 107,0 11,5 42,0 8,1 1,0 5,8 1,0 5,4 1,1 3,4 0,5 3,8 0,6 N-28 B.Gnays 47,7 85,3 9,4 35,0 6,5 1,0 5,4 0,9 4,7 1,0 3,2 0,5 3,3 0,6 NK23 B.Gnays 63,3 106,3 12,3 40,6 7,8 1,0 5,3 0,9 4,3 0,9 2,7 0,4 2,9 0,4 NK26 B.Gnays 43,1 74,3 8,8 31,2 5,9 1,2 5,7 1,1 6,5 1,5 4,6 0,7 3,8 0,5 NK84 B.Gnays 67,8 125,9 15,2 53,2 10,6 1,5 8,6 1,5 8,3 1,7 5,5 0,8 4,6 0,8 NK87 B.Gnays 46,1 83,3 10,0 35,8 6,7 1,3 5,6 1,0 5,4 1,0 3,5 0,5 3,5 0,5 NK90 B.Gnays 62,5 113,0 13,4 48,8 8,6 1,5 6,7 1,2 7,3 1,5 4,3 0,7 4,2 0,7 NK95 B.Gnays 48,6 87,9 10,3 38,7 7,1 1,3 6,3 1,0 6,5 1,3 4,5 0,6 3,9 0,6 NK97 B.Gnays 48,7 94,1 9,2 37,9 5,7 0,9 4,5 0,8 4,7 0,9 2,9 0,4 3,1 0,5 NK98 B.Gnays 33,5 53,9 5,9 20,5 3,9 0,8 3,4 0,7 4,3 0,9 2,9 0,5 2,8 0,5 NK123 B.Gnays 43,0 75,2 8,2 29,2 5,5 1,0 4,3 0,7 4,1 1,0 2,9 0,4 2,7 0,4 NK137 B.Gnays 43,5 80,6 8,9 30,9 4,9 0,9 3,2 0,5 2,6 0,5 1,4 0,3 1,5 0,2 NK210 B.Gnays 59,4 116,2 13,7 51,0 10,9 1,5 8,5 1,5 7,4 1,6 4,7 0,8 4,4 0,6 NK238 B.Gnays 60,5 106,3 11,8 42,3 8,7 1,8 7,1 1,1 5,5 1,1 3,0 0,5 3,0 0,4 4

64 Çizelge 4.3 Kayaç örneklerine ait NTE analiz sonuçları (devamı) ELEMENT La Ce Pr Nd Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ÖRN NO KAYAÇ ADI ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm NK17 Amfibolit 27,3 48,9 6,3 22,4 4,6 0,7 4,0 0,7 3,6 0,8 2,2 0,4 2,5 0,3 NK18 Amfibolit 16,9 35,4 4,1 17,7 3,2 0,6 3,1 0,4 2,9 0,5 2,1 0,4 2,2 0,4 NK61 Amfibolit 52,7 95,9 11,0 40,3 6,9 1,0 6,1 1,1 5,1 1,1 3,2 0,5 3,0 0,4 NK62 Amfibolit 50,3 101,6 11,2 41,0 8,1 1,3 6,7 1,3 6,0 1,2 4,0 0,5 3,6 0,6 NK106 Amfibolit 25,1 44,4 4,9 18,7 3,3 0,5 2,4 0,4 1,8 0,3 0,8 0,2 0,8 0,2 NK172 Amfibolit 26,5 76,4 10,1 49,6 11,8 1,3 13,6 2,8 15,3 3,3 10,0 1,7 10,5 1,5 NK173 Amfibolit 18,1 33,2 3,8 14,1 3,4 0,6 3,0 0,6 3,8 0,9 2,8 0,5 2,9 0,5 NK174 Amfibolit , ,3 85,1 14,1 36,5 4,3 26,3 3,5 NK178 Amfibolit 16,8 27,1 3,0 11,2 2,2 0,4 2,4 0,4 2,4 0,6 1,4 0,2 1,0 0,1 NK193 Amfibolit 16,3 34,4 3,8 14,4 3,1 0,6 2,3 0,6 2,9 0,7 2,1 0,3 2,5 0,5 NK194 Amfibolit 40,8 74,8 10,7 45,7 9,6 2,1 9,6 1,5 7,5 1,6 4,6 0,5 4,1 0,7 NK196 Amfibolit 25,9 51,4 6,1 26,5 4,7 1,4 4,4 0,7 3,9 0,8 2,6 0,4 2,4 0,3 NK200 Amfibolit 28,8 52,5 6,1 26,2 4,9 1,5 4,1 0,7 3,9 0,8 2,7 0,4 2,6 0,3 NK205 Amfibolit 28,5 52,7 6,6 26,0 5,2 1,7 4,7 0,8 4,8 0,9 2,7 0,4 2,5 0,3 NK208 Amfibolit 12,8 22,1 2,8 10,9 2,1 0,4 1,8 0,4 2,0 0,4 1,3 0,3 1,4 0,2 NK60 Amfibolit 47,6 101,3 10,9 36,8 7,8 1,1 6,5 1,2 6,9 1,6 5,3 0,8 5,0 0,7 NK80 Amfibolit 15,7 28,1 3,3 11,8 2,3 0,3 2,1 0,4 2,4 0,4 1,8 0,3 1,5 0,2 NK143 Amfibolit 20,6 38,7 4,4 14,4 3,0 0,5 2,9 0,5 3,1 0,7 2,5 0,4 2,4 0,5 NK145 Amfibolit 44,7 89,9 9,8 42,1 8,1 1,4 7,7 1,4 7,7 1,5 4,4 0,7 4,0 0,6 NK266 Amfibolit 32,8 65,7 7,4 31,6 6,5 1,2 6,0 1,1 5,8 1,3 3,9 0,8 5,2 0,8 NK272 Amfibolit 49,1 85,0 8,9 31,5 6,2 1,2 6,0 1,1 6,4 1,5 4,4 0,7 4,4 0,6 NK169 B.Amfibolit 24,6 55,0 6,7 29,5 6,6 1,6 6,5 1,1 6,9 1,3 4,2 0,6 3,9 0,6 NK195 B.Amfibolit 32,3 60,8 7,3 29,4 5,6 1,7 5,3 0,8 4,9 1,0 3,1 0,4 2,5 0,4 NK198 B.Amfibolit 24,7 49,1 5,9 25,9 4,5 1,5 4,7 0,8 4,2 0,8 2,5 0,4 2,7 0,4 NK199 B.Amfibolit 27,7 50,1 6,4 25,4 5,1 1,7 5,2 0,8 5,3 1,1 3,1 0,4 3,2 0,4 NK274 B.Amfibolit 31,9 65,3 7,5 29,8 5,5 1,0 5,8 1,1 6,3 1,4 4,5 0,8 5,4 0,8 5

65 Çizelge 4.3 Kayaç örneklerine ait NTE analiz sonuçları (devamı) ELEMENT La Ce Pr Nd Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ÖRN NO KAYAÇ ADI ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm NK2 Mikaşist 42,1 79,5 9,0 37,7 5,8 1,7 4,6 0,9 4,6 1,0 2,8 0,6 3,3 0,5 NK51 Mikaşist 25,8 48,4 5,2 21,8 3,9 0,9 3,7 0,7 3,7 0,8 2,5 0,4 2,8 0,4 NK100 Mikaşist 31,1 59,4 6,4 28,3 4,8 0,7 4,2 0,8 3,8 0,8 2,6 0,4 2,7 0,5 NK117 Mikaşist 38,8 78,2 8,1 32,0 6,0 0,7 5,1 0,9 4,2 1,0 3,5 0,6 3,9 0,6 NK118 Mikaşist 35,8 68,5 7,0 29,4 4,3 0,8 4,1 0,7 3,7 0,8 2,4 0,4 2,8 0,4 NK119 Mikaşist 47,0 78,6 8,6 28,7 4,9 1,1 4,2 0,8 4,9 1,0 3,1 0,5 3,2 0,5 NK122 Mikaşist 69,0 117,9 13,1 47,1 7,3 1,3 6,1 0,9 5,7 1,3 4,0 0,6 4,0 0,5 NK126 Mikaşist 36,7 71,8 7,0 27,2 4,5 0,6 4,0 0,7 3,2 0,7 2,1 0,4 2,8 0,5 NK133 Mikaşist 31,8 65,9 6,6 27,3 5,1 1,0 5,1 1,1 5,7 1,1 3,4 0,6 3,6 0,5 NK182 Mikaşist 54,9 107,5 11,7 42,6 7,7 1,8 7,3 1,3 6,2 1,3 3,5 0,5 3,8 0,6 NK254 Mikaşist 34,2 75,3 8,2 32,6 5,3 1,2 4,3 0,7 4,2 1,0 2,4 0,4 3,0 0,5 NK258 Mikaşist 33,9 73,7 7,8 32,8 5,9 1,6 4,9 0,8 4,7 1,0 3,2 0,4 3,7 0,7 NG1 Granit 99,5 192,6 21,4 77,5 13,6 2,4 8,1 1,2 5,2 1,0 2,8 0,4 2,9 0,4 NG2 Granit 111,8 221,4 24,7 90,9 15,1 3,2 9,9 1,4 6,8 1,3 3,5 0,5 3,1 0,4 NG4 Granit 90,0 175,3 19,7 66,9 12,2 2,2 7,5 1,2 5,4 1,0 2,5 0,4 2,2 0,3 NG5 Granit 93,5 176,3 19,1 67,3 11,8 2,0 6,9 1,1 5,1 0,9 2,6 0,4 2,5 0,3 NG6 Granit 93,2 171,9 18,5 66,0 10,9 2,1 6,2 1,0 4,6 0,9 2,5 0,4 2,2 0,3 NG7 Granit 90,0 164,1 17,8 60,5 10,7 2,1 6,4 1,0 4,9 0,9 2,5 0,4 2,3 0,3 NG8 Granit 46,5 95,2 10,3 41,1 7,9 1,3 5,6 0,9 5,2 1,2 3,8 0,6 3,6 0,5 NG9 Granit 89,7 167,2 18,2 63,3 10,7 2,0 6,5 1,0 4,5 0,8 2,4 0,4 2,1 0,3 NG10 Granit 80,3 165,0 18,3 67,3 11,6 2,0 7,2 1,1 4,8 0,9 2,5 0,4 2,6 0,3 NG11 Granit 100,0 191,8 21,0 74,1 12,4 2,3 7,1 1,1 5,9 1,0 2,9 0,5 2,8 0,4 NG12 Granit 91,2 173,1 19,1 64,6 11,7 2,2 7,2 0,9 4,7 1,0 2,5 0,4 2,2 0,4 NG13 Granit 100,8 186,3 20,9 73,7 12,2 2,2 7,2 1,1 5,3 1,0 2,7 0,4 2,7 0,4 6

66 1

67 Metamorfizma esnasında Na 2 O ve CaO kayaçtan uzaklaşabilir (Bebout and Barton 1993). Bu nedenle ana oksitlerle yapılan diyagramlar hatalı yorumlamalara sebep olabilir. Örneğin bölgeye ait mikaşistler, Crook un (1974) K 2 O-Na 2 O diyagramında değerlendirilmiştir. Buna göre örneklerin çoğu kuvarsca zengin alana düşmüştür (Şekil 4.3). Sedimanter kökenli kayaçlar için önemli olan diğer bir kriter de olgunluktur. Bunun belirlenmesi için ise, TiO 2 -Ni diyagramı kullanılmıştır (Şekil 4.4), (Floyd et al. 1991). Bu diyagrama göre bölgedeki kayaçlar çoğunlukla asit magmatik kökenli grovak bölgesine, az bir kısmı ise olgun sedimanlar bölgesine kumtaşları alanına düşmüştür. Sonuç olarak kayaçların büyük bir kısmı asidik magmatojen grovak bölgesinde yer almaktadır. Dolayısıyla sedimanter kayaçlardaki yüksek SiO 2 miktarının kaynağının, muhtemelen magmatik olduğu belirlenmiş olur. Sedimanter kökenli kayaçların oluşum ortamlarını değerlendirmek için Roser and Korsch (1986) un K 2 O/Na 2 O-SiO 2 diyagramı kullanılmıştır (Şekil 4.5). Buna göre yedi örnek aktif kıta kenarı, üç örnek pasif kıta kenarı ve iki örnek de adayayı" alanına düşmüştür. Ancak yukarıda da belirtildiği gibi metamorfizma sırasında Na un uzaklaştırılması sonucu Na 2 O değerindeki değişim, K 2 O/Na 2 O değerinde artışa sebep olacaktır. Dolayısıyla hatalı yorumlara sebep olabilir. Sonuç olarak bölgede yer alan mikaşistler, şeyl ve vake olarak sınıflandırılan pelit ve semipelitlerdir. Ayrıca mikaşistler, asit ve muhtemelen ortaç bileşimli volkanik yay granitlerinden malzeme almış, üst kıta kabuğundan etkilenmiştir. 1

68 Kuvarsca zengin Ortaç Na2O (%) Þekil 4.3 Mikaþistin Na2O-K2O bileþenlerine göre kuvars zenginliðinin belirlenmesi (Crook 1974) 2 1,6 1,2 0,8 0,4 0 Magmatojen grovaklar Asidik Olgun sedimanlar Bazik Çamurtaþlarý Kumtaþlarý Ni (ppm) Þekil 4.4 Mikaþistin Ni -TiO2 diyagramýna göre olgunluk derecesi ve köken karakteristikleri diyagramý (Floyd et al. 1991) Pasif Kýta Kenarý 1 0,1 Adayayý Aktif Kýta Kenarý SiO2 (%) Þekil 4.5 Mikaþistin SiO2-(K2O/Na2O) diyagramýna göre tektonik ortam diyagramý (Roser and Korsch 1986) 2

69 4.1.2 Magmatik Kökenli Kayaçlar Rock et al. (1991) diyagramında Zr-TiO 2 değerleri bazik karakterli amfibolit ve biyotit amfibolit için çizilmiş ve birkaç örnek dışında hemen hemen tamamının komatit, bazalt ve dolerit silleri alanına düştüğü görülmüştür (Şekil 4.6) Bölgedeki kayaçların jeotektonik ortamları Amfibolitlerin jeotektonik konumlarını belirlemek için K 2 O-TiO 2 -P 2 O 5 üçgen diyagramında tüm amfibolitlerin kıtasal ortamı temsil ettiği gözlenmiştir (Şekil 4.7), (Pearce et al. 1975). La/10-Y/15-Nb/8 diyagramında, 8 örnek Kıtasal Bazalt (CB) alanına düşerken 16 örnek Kalk Alkalen Bazalt (CAB) alanında yoğunlaşmıştır (Şekil 4.8), (Cabanis and Lecolle 1989). Ayrıca 10MnO-TiO 2-10P 2 O 5 diyagramında değerlendirilen örnekler benzer özellik göstererek CAB alanına düşmüştür (Şekil 4.9), (Mullen 1983). Amfibolitler için ayrıca Th-Hf/3-Ta üçgen diyagramı çizilmiştir (Şekil 4.10) (Wood 1980). Buna göre hemen hemen tüm amfibolitler Volkanik Yay Bazaltı alanına düşmüştür. Nb/Th ve La/Nb oranları, dalma-batma ile ilişkili bileşenler ve kıtasal kirlenme etkilerini değerlendirmek için kullanılır (Thompson et al. 1984, Weaver et al. 1986, Jochum et al. 1987, Sun and McDonough 1989). Buna göre çalışma alanındaki amfibolitler için çizilen Nb/Th-La/Nb diyagramında tüm örnekler, volkanik yay ve kıtasal kirlenmeyi gösteren alanda yoğunlaşmıştır (Şekil 4.11). 3

70 Andezit Bazaltik andezit Komatit, bazalt ve dolerit silleri 0 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 TiO2 (%) Þekil 4.6 Amfibolitlerin Zr-TiO2 içeriðine göre sýnýflandýrýlmasý (Rock et al. 1991) TiO2 Okyanusal Kýtasal K2O Þekil 4.7 Amfibolitlere ait tektonik ortam diyagramý P2O5 Biyotit Amfibolit Amfibolit 4

71 Y/15 VAT NMORB CAB CB AB La/10 Nb/8 Þekil 4.8 Amfibolitlere ait tektonik ortam diyagramý (Cabanis and Lecolle 1989) VAT: Volkanik Yay Toleyitleri, CB: Kýtasal Bazalt, CAB: Kalkalkalen Bazalt, AB: Alkali Bazalt, N-MORB: N tipi MORB, E-MORB: E tipi MORB TiO2 OIT IAT OIA 10MnO CAB Þekil 4.9 Amfibolitlere ait tektonik ortam diyagramý (Mullen 1983) CAB: Kalkalkalen bazalt, IAT: Ada yayý toleiti, MORB: Okyanus ortasý sýrtý bazaltý, OIT: Okyanusal yay toleitleri, OIA: Okyanusal alkali yay bazaltý 10P2O5 5

72 Hf/3 A D B C Th Þekil 4.10 Amfibolitler için Th-Hf/3-Ta diyagramý (Wood 1980) A: N tipi MORB, B: E tipi MORB, C: Alkali Levha Ýçi Bazaltý, D: Volkanik Yay Bazaltý Ta 100 E-MORB and OIB N-MORB 10 Volkanik yay kayaçlarý ve Kýtasal Kirlenme 1 0, La/Nb Þekil 4.11 Amfibolitler için La/Nb-Nb/Th diyagramý 6

73 Bölgedeki metamagmatik ve metasedimanter kökenli kayaçların NTE içeriklerini değerlendirmek üzere spider diyagramları çizilmiştir (Şekil 4.12). Buna göre, kayaçların tamamında benzer desen gözlenmiştir. Tipik olarak hafif NTE içeriklerinde, ağır NTE içeriklerine oranla bollaşma gözlenmiştir. Bu, kayacın kıta kabuğundan etkilendiği anlamını taşımaktadır (Henderson 1984). Ayrıca hafif NTE lerin, ağır NTE lere oranla daha yüksek değerler göstermesi hidrotermal bir etkiyi de yansıtmaktadır (Michard 1989). Tüm diyagramda gözlenen negatif Eu anomalisi ise bu kayaçların kıta kabuğundan kirlenmesine (kontaminasyonu) ve/veya sediman dehidratasyonu yoluyla magmaya sediman katkısı olduğuna işaret eden önemli bir kriterdir (Sun and Mc Donough 1989). Ayrıca, feldispatın yıkanarak ortamdan uzaklaşması durumunda da negatif Eu anomalisi gözlendiği belirtilmiştir (Singh and Rajamani 2001). Çalışma alanındaki amfibolit kayaçlarına ait NTE spider diyagramları deseninin kalkalkali bileşime uyum sağladığı gözlenmiştir (Hickey et al. 1986). Bunun yanında kalkalkalen bazaltlarda Hf/Ta<3 oranı tipiktir (Wood 1980). Çalışma alanındaki örneklerin Hf/Ta oranı da iki örnek dışında bu değere uymaktadır ( ppm). Amfibolit türü kayaçlar için eser element bileşikleri MORB a göre normalize edilerek spider diyagramları çizilmiştir (Şekil 4.13). Buna göre LIL elementlerde (Rb, Ba, K, Sr, Th) gözlenen zenginleşme yitim bileşeni tarafından zenginleştirilmiş manto kökeni (Pearce et al. 1990) veya kabuksal kirlenmeyi (Gill 1981, Pearce et al. 1990) belirtmektedir. Bunun yanında Nb ve Zr de kısmen gözlenen zenginleşme ise yine manto kökeni ve önemsiz yitim bileşeni veya kabuksal kirlenmeyi ifade eder (Pearce et al. 1990). Kalkalkalen karakterdeki kayaçlarda Ce, P, Nb açısından değişkenlik ve LIL elementler açısından bir zenginleşme söz konusudur (Pearce 1983). Dolayısıyla çalışma alanındaki amfibolitlerin kalkalkalen bileşimli ve dalma-batma zonuna yakın oldukları düşünülmektedir. 7

74 Gedikhasanlı graniti ile gnays türü kayaçlar için ORG ye normalize edilerek spider diyagramı çizilmiştir (Şekil 4.14). Buna göre volkanik yay granitlerine benzerlik Kayaç/Condrit Kayaç/Condrit 10 1 La Ce Pr Nd Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu 1 La Ce Pr Nd Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Kayaç/Condrit 10 Kayaç/Condrit 10 1 La Ce Pr Nd Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu 1 La Ce Pr Nd Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Kayaç/Condrit Kayaç/Condrit 10 1 La Ce Pr Nd Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu 1 La Ce Pr Nd Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Granit Biyotit Amfibolit Amfibolit Biyotit Gnays Amfibol Gnays Şekil 4.12 Çalışma alanındaki kayaçların NTE spider diyagramı 8

75 sunduğu gözlenmiştir (Pearce et al. 1984). Ayrıca diyagramda gözlenen Th elementinin yüksek pozitif değerleri ile K 2 O ve Ta nın kısmen yüksek değerleri kayacın kıta kabuğundan etkilendiğini göstermektedir (Pearce 1982). Yine Hf ve Zr nin yüksek değerleri kıta kabuğundan etkilenmeyi gösterir (Condie 1993) Kayaç/MORB ,1 0,01 Sr Rb K2O Ba Ce P2O5 Th Ta Nb Zr Hf Sm TiO2 Y Yb Şekil 4.13 Amfibolitlere ait MORB spider diyagramı (Normalize değerler Pearce 1983; Sc ve Cr Pearce 1982'den alınmıştır) Kayaç/ORG ,01 K2O Rb Ba Th Ta Nb Ce Hf Zr Sm Y Yb Granit Biyotit Amfibolit Amfibolit Biyotit Gnays Amfibol Gnays Şekil 4.14 Granit ve gnays türü kayaçların ORG'ye göre normalleştirilmiş değerlerinin dağılım diyagramı (Normalize değerler Pearce et al. 1984'ten alınmıştır) Sonuç olarak çalışma alanındaki tüm kayaçlar metamorfizma, tektonizma ve oluşum şartlarına bağlı olarak birbirlerinden malzeme alarak etkilenmişlerdir. Metamagmatik kökenli kayaçlardan amfibolit bileşimli kayaçlar bazik kökenli, volkanik yay bölgesinde oluşmuş (VAB) ve kıtasal kabuktan kirlenmiş kalkalkalen bir özellik sunarken, gnays bileşimli kayaçlar ile granit bileşimli kayaçlar yine kalkalkalen özellikte olup, volkanik yay graniti (VAG) özelliğindedir. 9

76 5. SARIKAYA DEMİR CEVHERLEŞMELERİ 5.1 Jeolojik konum ve arazi gözlemleri İnceleme alanındaki demir cevheri, Sarıkaya (YOZGAT) nın batısında metamorfitler içinde Büyükören, Karabacak ve Uzunkuyu-Atkayası olmak üzere üç farklı bölgede gözlenmektedir. Bu bölge ile ilgili Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü tarafından çeşitli araştırmalar yapılmıştır (Bakanyıldız 1973, Çağatay ve Arda 1975, Kıroğlu 1976, Kunt ve Yeşilyurt 1977, Durgun 1977, Biten 1978, Kıroğlu ve Uyanık 1978, Çağlı ve Elgin 1988). Bu çalışmalar kapsamında cevherleşme; Paleozoyik yaşlı, sedimanter kökenli, bol silis içeren ve metamorfitlerle ilişkili yataklar olarak tanımlanmıştır. Cevherleşme, Büyükören, Karabacak ve Uzunkuyu-Atkayası olmak üzere üç farklı bölgede gözlenmiştir. Bunlardan Büyükören ve Karabacak bölgelerindeki cevherleşme manyetit, çok az pirit ve kalkopirit parajenezi sunarken, Uzunkuyu-Atkayası bölgesinde ise hematit, çok az manyetit, pirit ve kalkopirit parajenezi sunmaktadır. Manyetit ve hematit cevherleşmeleri, şistoziteye uygun olarak bantlı yapı göstermektedir (Şekil 5.1). Ayrıca bu cevherleşmeler, masif şekilde de izlenmektedir (Şekil 5.2). Uzunkuyu-Atkayası nda, bantlar mermer veya silisle ardalı şekilde gözlenirken Büyükören ve Karabacak ta daha çok masif veya amfibolitle bantlar oluşturacak şekildedir. Bunun yanında Büyükören bölgesinde gnayslar içinde saçınımlı cevherlere de rastlanılmıştır. Sahada birbirleriyle girift halde bulunan bantlı ve masif cevherler arasında kesin bir dokanak çizmek mümkün olmamıştır. Önceki çalışmalara (Bakanyıldız 1973) göre, demir cevherleşmesi sedimanter+metamorfik olarak açıklanırken, pirit ve kalkopiritin oluşumu ise kontakt metasomatik ürünün katkıları olarak değerlendirilmiştir. 10

77 Şekil 5.1 Silis ile ardalanmalı izlenen hematit oluşumu Şekil 5.2 Masif manyetit oluşumu 11

78 Bölgelere göre makroskobik özelliklerde farklılıklar vardır: Büyükören mevkiinde bantlı manyetit oluşumunun yanında masif manyetit oluşumları da önemli oranda izlenmektedir. Masif manyetit taneleri gözle görülebilecek iriliktedir (Şekil 5.3). Bantlı manyetit ise, özellikle amfibolit türü kayaçlarda şistoziteye uygun şekilde gelişmiştir. Bu bölgede cevherleşmeye çok az oranda saçınımlı olarak pirit, kalkopirit eşlik etmektedir. Şekil 5.3 İri taneli masif manyetitin makroskobik görünümü Karabacak bölgesinde, arazide mostra veren herhangi bir cevherleşme görülmemesine rağmen, sondajlardan elde edilen karot numunelerinin incelenmesi sonucunda yine masif manyetit türü cevherleşmeler belirlenmiştir. Uzunkuyu-Atkayası bölgesinde de, cevherleşme esas itibariyle amfibolit kayacına bağlı olarak gelişmiştir ve cevher türü yoğun olarak hematit olup çoğunlukla silisle bantlar oluşturacak şekildedir (Şekil 5.1). Bunun yanında, mermerle kalın veya ince, yer yer 1 mm den birkaç cm ye kadar varan bantlar oluşturacak şekilde gelişen hematitler de yaygın olarak gözlenmiştir (Şekil ). Bu bölgede manyetit cevheri çok az izlenmektedir. 12

79 Şekil 5.4 Mermerin içinde bantlı hematit cevherleşmesi Şekil 5.5 Mermerin içinde 1-2 mm kalınlığında hematit bantları 13

80 5.2 Cevherleşmenin Mineralojisi Maden mikroskobik incelemeler Sarıkaya demir cevherleşmelerinde manyetit+hematit+pirit+kalkopirit+martit+markasit mineralleri belirlenmiştir. Gang mineralleri olarak kuvars, kalsit, amfibol, kil mineralleri, fluorit, klorit, muskovit bulunmaktadır. Bunlardan manyetit ve birincil hematit ilk önce oluşan minerallerdir. Daha sonra pirit, kalkopirit, gang mineralleri ve nihayet ikincil olarak martit ve markasit oluşmuştur. İncelenen örnekler bantlı ve saçınımlı (dissemine) yapı göstermektedir. Hakim mineral manyetit olup, çok az örnekte hematit bantları izlenmiştir. Silis (kuvars) ve cevher bantları ardalanmalı olarak hem makroskobik hem de mikroskobik olarak gözlenebilmektedir. Cevher bantları masif ya da ayrı taneler (birbirine yakın yerleşmiş) şeklindedir. Manyetitler bantlaşma doğrultusunda uzama göstermektedir (Şekil ). Uzama yanında kataklastik parçalanma ve uzamış tanelerde kopma, bantlarda dallanma görülmektedir. Şekil 5.6 Manyetitlerde gözlenen bantlaşma doğrultusunda uzama (I. Nikol) Mt: Manyetit, Gn: Gang 14

81 Şekil 5.7 Manyetitlerde gözlenen bantlaşma doğrultusunda uzama (I. Nikol) Mt: Manyetit, Gn: Gang Bantlı doku cevher-amfibol bantlaşması şeklinde de görülmektedir. Amfibol bantlarının içinde seyrek olarak manyetit gözlenmiştir. Bantlardaki cevher minerallerinde az çok yönlenme ve uzama görülmektedir. Gangla birlikte bantlı doku gösteren hematitler de vardır. Hematit bantları çeşitli kalınlıktadır (Şekil ). 15

82 Şekil 5.8 Çeşitli kalınlıkta gözlenen hematit bantları (I. Nikol) H: Hematit Şekil 5.9 Çeşitli kalınlıkta gözlenen hematit bantları (I. Nikol) H: Hematit, Gn: Gang 16

83 Gang içinde sık ya da seyrek dağılmış (dissemine) manyetit kristalleri özşekilli, yarı özşekilli ve özşekilsiz olarak gözlenmektedir. Bunlar çeşitli özelliktedir. Çok iri taneler olduğu gibi mikroskopta dahi zor farkedilen küçüklükte de olabilir. Manyetitlerde ornatma ile oluşan tane şekilleri ve martitleşme şeklinde gelişen ikincil yapılar izlenmektedir. Tanelerin çoğu gang tarafından ornatılmıştır. Bu yüzden özşekilli tanelerde bazı kenar ve köşeler kaybolmakta, yarı özşekilli ve özşekilsiz manyetitler ortaya çıkmaktadır. İri manyetitler daima çatlaklı olup, bu çatlaklar gang minerallerince doldurulmuş durumdadır (Şekil ). Şekil 5.10 Çatlaklı ve çatlakları gang minerallerince doldurulmuş iri manyetit tanesi (I. Nikol), Mt: Manyetit, Gn: Gang 17

84 Şekil 5.11 Çatlaklı ve çatlakları gang minerallerince doldurulmuş iri mantetitler (I. Nikol) Mt: Manyetit, Gn: Gang Gang tarafından ornatılan manyetit, gelişigüzel şekiller almıştır (Şekil 5.12). Şekil 5.13 te gang içinde ve gang tarafından ornatılmış özşekilli bir manyetit görülmektedir. Şekil 5.14 te ise kenarları az çok yuvarlaklaşmış ve hematitleşmiş bir manyetit tanesi izlenmektedir. İkinci değişim şekli manyetitlerde sıkça görülen martitleşmelerdir. Kenarlardan ve kristallografik doğrultulardan itibaren gelişen martitleşmeler görüldüğü gibi hiç martitleşmeyen manyetitler de az değildir. Kristallografik doğrultularda gelişmiş çizgisel martitleşmeler Şekil da, çeşitli derecelerde martitleşmeler Şekil 5.17 de ve hemen hemen tamamen martitleşmiş manyetit Şekil da görülmektedir. 18

85 Şekil 5.12 İskelet dokulu gang tarafından ornatılan manyetit (I. Nikol) Mt: Manyetit, Gn: Gang Şekil 5.13 Gang içinde ve gang tarafından ornatılmış özşekilli manyetit (I. Nikol) Mt: Manyetit, Gn: Gang 19

86 Şekil 5.14 Kenarları kısmen yuvarlaklaşmış ve hematitleşmiş manyetit (I. Nikol) Mt: Manyetit, H: Hematit Şekil 5.15 Kristallografik yönelime uygun olarak gelişmiş çizgisel martitleşmeler (I. Nikol) Mt: Manyetit, H: Hematit 20

87 Şekil 5.16 Kristallografik doğrultularda gelişmiş çizgisel martitleşmeler (I. Nikol) Mt: Manyetit, H: Hematit Şekil 5.17 Çeşitli derecelerde gelişmiş martitleşmeler (I. Nikol) Mt: Manyetit, H: Hematit 21

88 Şekil 5.18 Hemen hemen tamamen martitleşmiş manyetit (I. Nikol) Mt: Manyetit, H: Hematit Şekil 5.19 Hemen hemen tamamen martitleşmiş manyetit (I. Nikol) H: Hematit 22

89 Tamamen martitleşmiş manyetitte pseudomorf yapılar ortaya çıkmaktadır. Şekil 5.14 ve Şekil 5.20 de görüldüğü gibi zonlu yapılar da sıkça gözlenmektedir. Büyük oranda martitleşen tanelerin orta kısımlarda lekeler halinde manyetit kalıntıları yer almaktadır (Şekil ). Şekil 5.20 Manyetitteki zonlu yapı (I. Nikol) Mt: Manyetit, H: Hematit 23

90 Şekil 5.21 Büyük oranda martitleşen tanelerin orta kısımlarda lekeler halinde manyetit kalıntıları (I. Nikol), Mt: Manyetit, H: Hematit Şekil 5.22 Büyük oranda martitleşen tanelerin orta kısımlarda lekeler halinde manyetit kalıntıları (I. Nikol), Mt: Manyetit, H: Hematit 24

91 Bazı örneklerde ise, tamamen martitleşme ile oluşmuş hematit içinde çok küçük lekeler halinde, yer yer birbirine paralelimsi manyetit kalıntıları görülmektedir (Şekil ). Şekil 5.25 de iri taneli ve martitleşme göstermeyen manyetitler ile küçük taneli düzensiz kenarlı ve çeşitli derecelerde martitleşmiş manyetitler birlikte yer almaktadır. Tane boyutları birbirine yakın gibi görünen masif dokulu manyetitlerde yeniden kristallenmeyi işaret eden 120 o lik açılar görülebilmektedir (Şekil 5.26). Bazı örneklerde farklı iki gang mineralinin gösterdiği mirmekitik doku içerisinde küçük ve çoğu özşekilli, ya da yarı özşekilli manyetit taneleri görülmektedir (Şekil 5.27). Şekil 5.23 Hematit içinde çok küçük lekeler halinde, yer yer birbirine paralelimsi manyetit kalıntıları (I. Nikol) Mt: Manyetit, H: Hematit 25

92 Şekil 5.24 Hematit içinde çok küçük lekeler halinde, yer yer birbirine paralelimsi manyetit kalıntıları (I. Nikol), Mt: Manyetit, H: Hematit Şekil 5.25 İri taneli ve martitleşme göstermeyen manyetitler ile küçük taneli düzensiz kenarlı ve çeşitli derecelerde martitleşmiş manyetitler (I. Nikol), Mt: Manyetit 26

93 Şekil 5.26 Manyetit taneleri arasındaki 120 o lik açılar (I. Nikol) Mt: Manyetit Şekil 5.27 Farklı iki gang mineralinde gözlenen mirmekitik doku ve içerisinde küçük, çoğu özşekilli, yarı özşekilli manyetit taneleri (I. Nikol). Mt: Manyetit, Gn: Gang 27

94 Gang içinde saçınımlı manyetitin görüldüğü bazı örneklerde, çok az pirit ve kalkopirit tanelerine de rastlanmaktadır (Şekil 5.28). Şekil da manyetitler arasında kalkopirit gözlenmekte olup, kalkopirit orta kısmından ve kenarlarından itibaren markasitleşmiştir. Şekil 5.28 Gang içinde izlenen manyetitlerdeki çok az pirit ve kalkopirit (I. Nikol) Mt: Manyetit, Py: Pirit, Cpy: Kalkopirit 28

95 Şekil 5.29 Manyetit arasında gözlenen kalkopirit (I. Nikol) Mt: Manyetit, Cpy: Kalkopirit Şekil 5.30 Manyetitler arasında gözlenen markasit ve kalkopirit (I. Nikol) Mt: Manyetit, Cpy: Kalkopirit, Mr: Markasit 29

96 Manyetit ve kalkopirit arasındaki düz sınırlar (Şekil 5.31) bu iki mineral arasında bir etkileşim olmadığını göstermektedir. Şekil 5.31 Manyetit kalkopirit arasındaki düz sınırlar (I. Nikol) Mt: Manyetit, Cpy: Kalkopirit, Mr: Markasit Gang içinde manyetite eşlik eden özşekilsiz piritler bulunmaktadır (Şekil 5.32). Bu piritler de manyetitte olduğu gibi gang tarafından ornatılmıştır (Şekil 5.33). Ornatma ile kenar ve köşelerini kaybetmiş, yuvarlağımsı bir pirit tanesi Şekil 5.34 de görülmektedir. Piritlerin çoğunun yüzeylerinin küçük boşlukları gangla dolmuş olup, bu durum pürüzlü bir görüntü oluşmasını sağlamıştır. 30

97 Şekil 5.32 Gang içinde manyetite eşlik eden özşekilsiz pirit (I. Nikol) Mt: Manyetit, Py: Pirit, Gn: Gang Şekil 5.33 Gang tarafından ornatılmış pirit (I. Nikol) Mt: Manyetit, Py: Pirit, Gn: Gang 31

98 Şekil 5.34 Gang tarafından ornatılma ile kenar ve köşelerini kaybetmiş, yuvarlağımsı pirit (I. Nikol) Py: Pirit, Gn: Gang 5.3 XRD İncelemeleri Sarıkaya (YOZGAT) cevher örneklerinin, maden mikroskobik incelemelerinde belirlenemeyen minerallerin varlığını ortaya koyabilmek için, ek olarak XRD analizi yapılmıştır. Buna göre cevherleşmenin parajenezinde manyetit, hematit, pirit, gang mineralleri olarak ise kuvars, kalsit, amfibol, kil mineralleri, fluorit, klorit, muskovit ve feldispat grubu mineraller belirlenmiştir (Şekil 5.35). 32

99 N116 Nolu Cevher Örneði PARAJENEZ Kuvars Hematit Feldspat (eser) Muskovit (eser) Amfibol (eser) Kil Kalsit N144 Nolu Cevher Örneði PARAJENEZ Pirit Kalsit Fluorit Klorit Kuvars Amfibol Muskovit (eser) Manyetit Kil Þekil 5.35 Cevher örneklerine ait XRD difraktogramý 33

100 5.4 Cevherleşmenin jeokimyası Çalışma alanında genel olarak bantlı, masif ve saçınımlı şekilde cevher oluşumları belirlenmiştir. Cevher oluşumlarının jeokimyasal özellikleri ilk defa bu çalışmada incelenmektedir. Sondaj çalışmalarından elde edilen karot numunelerinden ve araziden derlenen el örneklerinden 42 adet cevher örneği ile 17 adet zenginleştirilmiş manyetit örneğinin ana oksit, eser element ve NTE analiz sonuçları değerlendirilmiştir. Cevher örneklerine ait ana oksit analiz sonuçları, örnek numaraları ve kayaç adları Çizelge 5.1 de, eser element içerikleri Çizelge 5.2 de ve NTE içerikleri de Çizelge 5.3 de verilmiştir. Ayrıca zenginleştirilmiş manyetit örneklerine ait ana oksit analiz sonuçları, örnek numaraları ve kayaç adları Çizelge 5.4 de, eser element içerikleri Çizelge 5.5 de ve NTE içerikleri de Çizelge 5.6 da gösterilmiştir. Söz konusu analiz sonuçları benzer araştırmalarla şimdiye kadar kullanılmakta olan çeşitli diyagramlara taşınarak cevherleşmenin oluşumuna yönelik yorumlamalar yapılmıştır Ana Element jeokimyası Çalışma alanındaki cevherleşmelerin Fe/Mn oranları aralığında olduğu belirlenmiştir (Çizelge 5.2). Genel olarak çok yüksek olan değerler, sadece birkaç örnekte düşük gözlenmiştir. Yüksek Fe/Mn oranları (Fe/Mn>10) cevherleşmelerin Fe ce zengin depolanmalar olduğunu açıklar (Crerar et al. 1982). Fe/Mn oranı yüksek ve geniş bir aralıkta değişen bu tip depolanmalar hidrotermal çözeltilerden erken ve hızlı çökelme ile oluşmakta, sedimanter yataklarda ise Fe/Mn oranı dar bir aralıkta (yaklaşık 1.0 civarında) değişim göstermektedir (Bonatti et al. 1972). Ancak bu oranın geniş bir aralıkta değişmesinin ve çok küçük ya da çok büyük değerler vermesinin eksalatif sedimanter yataklarını işaret edebileceğini savunan araştırıcılar da vardır (Rona 1978, Nicholson 1992). Buna göre çalışma alanındaki cevherleşmelerin Fe/Mn oranları bu yatakların hidrotermal veya volkanosedimanter olabileceğini işaret etmektedir. 34

101 Çizelge 5.1 Cevher örneklerine ait ana oksit analiz sonuçları ELEMENT SiO2 Al2O3 Fe2O3 MgO Al2O3 CaO Na2O K2O TiO2 P2O5 MnO Cr2O3 LOI TOP/C TOP/S TOP SAMPLES % % % % % % % % % % % % % % % % NC 4 79,86 0,06 16,71 0,08 0,06 0,04 0,00 0,02 0,00 0,06 0,02 0,001 2,70 0,04 0,01 99,53 NC 69 85,34 0,12 11,99 0,02 0,12 1,49 0,00 0,02 1,00 0,08 0,04 0,001 0,40 0,06 0,01 99,49 NC 16 42,90 6,57 42,60 2,94 6,57 2,79 0,42 0,12 0,15 0,11 0,20 0,001 1,20 0,09 0,02 100,00 NC 23 14,86 3,18 80,76 2,08 3,18 0,30 0,19 0,04 0,10 0,11 0,21 0,019 0,10 0,04 0,14 99,85 NC 30 42,65 10,63 33,60 6,41 10,63 2,85 0,89 0,15 0,18 0,06 0,34 0,001 2,20 0,04 0,10 99,97 NC 34b 24,11 7,72 59,41 5,32 7,72 1,21 0,76 0,04 0,15 0,08 0,29 0,002 0,90 0,05 0,12 99,98 NC 38 31,18 7,39 52,92 4,83 7,39 1,98 0,71 0,08 0,18 0,09 0,22 0,001 0,40 0,06 0,01 99,98 NC 47 41,69 9,08 40,73 5,99 9,08 0,57 0,25 0,29 0,24 0,09 0,35 0,001 0,70 0,05 0,08 99,98 NC 48 34,71 12,17 40,61 7,38 12,17 0,72 0,34 0,30 0,23 0,10 0,24 0,001 3,00 0,05 0,15 99,80 NC 50 31,33 13,14 44,31 5,61 13,14 1,24 0,88 0,23 0,22 0,10 0,67 0,001 2,10 0,02 0,01 99,83 NC 54 39,43 5,00 39,85 8,53 5,00 5,20 0,75 0,04 0,25 0,12 0,44 0,003 0,40 0,04 0,01 100,03 NC 56 94,14 0,88 1,86 0,08 0,88 0,79 0,02 0,08 0,02 0,10 0,12 0,001 1,30 0,19 0,01 99,39 NC 61 15,53 0,29 40,77 0,09 0,29 0,23 0,04 0,08 0,02 0,03 30,67 0,002 3,00 0,05 0,01 90,76 NC 64 40,62 16,37 24,43 3,25 16,37 12,75 0,81 0,10 0,19 0,06 0,24 0,019 0,90 0,09 0,01 99,77 NC 66 6,53 2,10 90,73 1,79 2,10 0,09 0,04 0,04 0,08 0,09 0,30 0,018 0,10 0,02 0,01 99,89 NC 68 78,36 0,16 16,01 0,04 0,16 3,88 0,01 0,02 0,01 0,09 0,08 0,001 0,90 0,18 0,01 99,53 NC 71 75,64 0,13 21,56 0,02 0,13 0,45 0,01 0,02 0,01 0,08 0,06 0,001 0,50 0,07 0,27 98,47 NC 72 57,50 0,24 36,18 0,06 0,24 4,13 0,01 0,06 0,01 0,05 0,16 0,001 1,20 0,33 0,01 99,60 NC 73 69,06 0,20 25,37 0,06 0,20 3,36 0,01 0,05 0,01 0,05 0,20 0,001 0,90 0,20 0,01 99,26 NC 75 61,81 0,32 30,36 0,05 0,32 4,54 0,01 0,09 0,01 0,15 0,05 0,001 2,00 0,47 0,01 99,40 NC 76 81,68 0,03 17,09 0,01 0,03 0,25 0,01 0,02 0,01 0,12 0,12 0,001 0,20 0,03 0,01 99,50 NC 107 5,77 0,91 87,88 1,33 0,91 3,41 0,12 0,04 0,06 0,09 0,46 0,002 0,10 0,68 0,06 100,12 NC ,19 1,78 59,21 4,80 1,78 4,21 0,18 0,04 0,01 0,07 2,27 0,001 0,10 0,17 0,08 99,93 NC ,08 0,55 44,36 0,94 0,55 16,23 0,01 0,04 0,01 0,05 2,85 0,012 13,90 5,04 0,71 99,98 NC ,42 3,98 23,69 8,28 3,98 11,48 0,56 0,04 0,20 0,07 4,20 0,033 0,80 0,21 0,07 99,77 NC ,53 7,77 28,01 1,76 7,77 3,58 0,99 0,74 0,16 0,06 0,24 0,036 3,00 0,18 2,85 99,88 NC ,71 15,75 4,44 0,22 15,75 0,26 0,42 11,33 0,70 0,25 0,03 0,001 1,10 0,03 0,30 98,22 NC ,39 10,59 4,74 0,16 10,59 0,21 0,33 6,99 0,47 0,21 0,03 0,001 1,00 0,02 0,40 97,12 NC ,53 1,31 50,67 3,80 1,31 7,09 0,23 0,04 0,04 0,06 0,70 0,001 1,40 0,26 2,28 99,86 NC 201a 22,40 0,30 65,13 0,94 0,30 7,70 0,03 0,04 0,01 0,06 0,96 0,001 2,30 1,33 0,03 99,84 NC ,18 14,05 22,84 0,91 14,05 10,82 0,97 0,09 0,16 0,05 0,13 0,001 0,70 0,20 0,01 99,90 NC ,21 1,06 50,07 0,46 1,06 19,45 0,01 0,04 0,03 0,05 1,00 0,001 3,60 1,13 0,28 99,95 NC ,66 5,43 47,02 5,03 5,43 9,52 0,54 0,20 0,41 0,11 1,12 0,001 5,70 0,63 6,80 99,74 NC ,64 0,35 15,32 3,77 0,35 24,60 0,17 0,04 0,01 0,02 1,95 0,016 13,00 3,52 0,11 99,86 NC ,73 0,33 22,28 4,29 0,33 20,64 0,23 0,04 0,01 0,03 3,43 0,001 12,80 2,98 0,03 99,78 NC 223 9,50 0,40 79,72 0,02 0,40 7,96 0,01 0,04 0,01 0,08 0,62 0,009 1,50 0,74 0,17 99,83 NC ,18 1,12 56,39 2,11 1,12 15,91 0,14 0,04 0,01 0,07 0,64 0,001 11,30 3,29 0,02 99,91 NC 242 7,18 0,7 82,09 0,15 0,47 6,34 0,01 0,04 0,02 0,08 0,44 0,005 3,10 1,47 0,01 99,89 NC ,24 0,69 58,39 3,95 0,69 114,08 0,28 0,06 0,02 0,05 0,90 0,001 5,20 2,16 0,02 99,86 NC ,08 0,28 37,66 0,01 0,28 0,55 0,01 0,04 0,01 0,22 4,77 0,040 2,90 0,08 0,03 98,58 NC 267 7,30 4,41 86,34 0,59 4,41 2,15 0,40 0,08 0,36 0,08 0,47 0,029 0,10 0,04 0,01 99,82 NC 269 7,21 4,53 85,35 0,54 4,53 3,24 0,15 0,07 0,35 0,08 0,45 0,035 0,10 0,08 0,02 99,81

102 Çizelge 5.2 Cevher örneklerine ait eser element analiz sonuçları ELEMENT Mo Cu Pb Zn Ag Ni Co Mn As Au Sr Cd Sb Bi Cr Fe Fe/Mn ÖRNEK NO ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm NC 4 13,8 8,5 24,4 47,0 0,4 6,5 2,0 234,0 173,0 0,1 2,0 1,1 148,7 0,1 6, ,1 NC ,0 29,5 13,6 51,0 0,1 3,0 18,0 1593,0 2,0 0,1 81,0 0,1 0,5 1,1 3, ,6 NC 23 29,4 1450,6 2,3 102,0 0,7 81,6 29,0 1706,0 1,0 0,1 25,0 0,1 0,4 6,2 165, ,7 NC 30 95,0 237,6 16,2 53,0 0,1 2,6 17,0 2678,0 3,0 0,1 116,0 0,1 0,2 1,8 2, ,52 NC 34b 27,0 300,4 7,2 60,0 0,1 3,3 17,0 2425,0 2,0 0,1 74,0 0,1 0,2 0,7 1, NC 38 57,9 2,1 5,9 36,0 0,1 6,6 17,0 1771,0 3,0 0,1 66,0 0,1 0,2 0,3 2, ,9 NC 47 1,8 83,3 3,4 59,0 0,1 2,6 17,0 2988,0 1,0 0,1 61,0 0,1 0,1 3,2 1, ,23 NC 48 0,6 145,7 4,0 87,0 0,1 3,3 15,0 2000,0 1,0 0,1 154,0 0,1 0,5 0,5 1, ,4 NC 50 1,1 12,0 6,9 52,0 0,1 2,8 19,0 5547,0 3,0 0,1 195,0 0,1 0,5 0,2 1, ,08 NC 54 0,3 7,9 7,2 74,0 0,1 98,5 25,0 3551,0 1,0 0,1 58,0 0,1 0,1 1,6 18, ,44 NC 56 2,4 10,4 21,2 22,0 1,5 6,0 3,0 1320,0 9,0 0,1 35,0 4,6 92,4 0,1 9, ,52 NC 61 3,3 15,2 153,5 63,0 0,2 62,7 7, ,0 63,0 0,1 712,0 0,2 243,0 0,3 13, ,758 NC 64 2,6 5,4 15,5 16,0 0,1 106,4 14,0 2068,0 2,0 0,1 676,0 0,1 1,4 5,5 175, ,89 NC 66 1,8 6,8 1,5 25,0 0,1 123,8 32,0 2500,0 1,0 0,1 18,0 0,1 0,1 0,5 149, NC 68 0,4 0,1 0,6 19,0 0,8 7,9 1,0 806,0 81,0 0,1 9,0 2,3 45,3 0,1 4, ,1 NC 69 1,1 0,1 1,1 14,0 1,0 7,8 1,0 377,0 146,0 0,1 4,0 2,8 47,8 0,1 12, ,7 NC 71 8,4 0,9 1,7 37,0 0,2 5,8 1,0 512,0 659,0 0,1 56,0 0,7 81,3 0,1 8, ,3 NC 72 7,0 0,1 2,6 61,0 0,2 27,9 3,0 1575,0 706,0 0,1 72,0 1,0 121,9 0,1 10, ,5 NC 73 1,0 0,1 3,8 30,0 0,6 22,4 1,0 1922,0 537,0 0,1 17,0 1,9 92,0 0,1 8, ,03 NC 75 0,4 1,0 4,7 47,0 0,4 18,7 1,0 492,0 442,0 0,1 42,0 1,1 59,5 0,2 13, ,5 NC 76 0,3 1,1 1,0 12,0 0,7 10,8 2,0 1138,0 67,0 0,1 6,0 1,7 19,4 0,1 6, ,2 NC 107 3,0 13,2 4,3 239,0 0,1 6,9 31,0 3879,0 1,0 0,1 13,0 0,4 0,1 1,1 12, ,7 NC 109 1,0 65,7 14,2 449,0 0,2 0,1 20, ,0 1,0 0,1 8,0 0,9 0,1 11,3 1, ,61 NC 112 5,2 555,7 456,4 807,0 3,5 40,5 19, ,0 1,0 0,1 51,0 3,6 1,2 36,4 72, ,46 NC 113 2,1 36,9 85,7 765,0 0,7 88,0 47, ,0 3,0 0,1 18,0 1,6 0,6 5,2 202, ,367 NC 139 5,6 96,0 33,8 577,0 1,2 99,5 26,0 2012,0 7,0 0,1 133,0 0,7 5,4 1,1 239, ,9 NC 185 0,2 9,0 35,1 180,0 1,4 9,4 9,0 278,0 19,0 0,1 253,0 0,8 6,1 0,1 11, ,7 NC 188 1,6 12,0 477,1 155,0 19,9 5,1 9,0 267,0 29,0 0,1 329,0 2,5 9,4 0,2 13, NC 200 8,7 101,3 122,0 204,0 1,5 1,2 37,0 5821,0 8,0 0,1 82,0 0,6 1,7 14,0 5, ,16 NC 201a 1,8 27,9 14,4 342,0 0,3 0,7 18,0 8117,0 3,0 0,1 70,0 0,7 5,5 4,5 3, ,25 NC 204 4,9 1,3 42,7 31,0 0,1 0,1 13,0 1135,0 3,0 0,1 513,0 0,1 0,9 6,6 3, ,3 NC 216 5,9 6,8 23,8 585,0 0,2 0,8 11,0 8038,0 3,0 0,1 48,0 2,9 1,7 1,5 3, ,09 NC 217 1,2 744,4 223,2 545,0 2,7 3,5 58,0 9410,0 25,0 0,1 133,0 1,0 11,0 17,0 8, ,72 NC 218 1,3 23,8 119,5 379,0 1,2 51,1 24, ,0 4,0 0,1 112,0 2,4 5,5 6,3 103, ,541 NC 221 1,6 20,4 231,1 1318,0 2,8 1,7 31, ,0 1,0 0,1 191,0 3,7 3,6 7,4 3, ,542 NC 223 3,8 103,0 72,6 336,0 0,4 48,5 28,0 5048,0 2,0 0,1 27,0 1,0 13,8 4,4 117, ,9 NC 241 0,3 7,7 26,4 86,0 0,1 1,2 19,0 5076,0 1,0 0,1 59,0 0,2 1,3 3,0 3, ,12 NC 242 0,9 10,2 12,0 70,0 0,1 2,8 23,0 3608,0 1,0 0,1 36,0 0,1 1,4 3,7 9, ,3 NC 250 9,1 2,9 51,4 171,0 0,2 1,3 27,0 7275,0 1,0 0,1 63,0 0,2 2,6 3,8 3, ,59 NC 261 3,3 26,7 36,2 53,0 0,1 158,0 42, ,0 888,0 0,1 365,0 0,1 27,1 0,3 194, ,973 NC 267 3,4 3,6 14,1 403,0 0,1 41,3 12,0 3816,0 3,0 0,1 103,0 0,5 0,1 1,0 99, ,2 1 NC 269 2,9 2,7 27,5 369,0 0,1 91,0 15,0 3758,0 3,0 0,1 146,0 0,6 0,1 3,3 207, ,7 MİN 611 MAX 3,76

103 Çizelge 5.2 Cevher örneklerine ait eser element analiz sonuçları(devamı) ELEMENT Zr Ce Sn Y Nb Ta Be Sc Li Rb Hf S Mg Ti Al Na K Ca P Fe ÖRNEK NO ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm % % % % % % % % % NC ,6 1,0 0,1 5,7 0,1 0,1 23,0 1,0 0,4 0,1 24,0 0,1 0, ,01 0,005 0,01 0,04 0,004 14,3 NC 16 6,7 44,0 3,0 20,1 10,6 0,6 3,0 5,0 9,9 2,2 0,4 0,1 1,61 0,112 3,27 0,295 0,11 2,07 0,022 29,73 NC 23 1,1 18,0 4,4 10,5 6,6 0,4 2,0 2,0 6,8 1,5 0,1 0,2 1,12 0,075 1,55 0,143 0,04 0,23 0, NC 30 6,6 63,0 4,7 35,5 14,2 0,8 6,0 8,0 11,1 5,3 0,3 0,1 3,47 0,136 5,26 0,638 0,13 2,16 0,015 24,24 NC 34b 4,6 24,0 6,4 13,8 8,3 0,4 4,0 3,0 14,8 1,9 0,2 0,2 2,93 0,113 4,01 0,602 0,05 0,97 0,007 45,6 NC 38 4,1 50,0 3,9 22,8 9,4 0,7 5,0 5,0 8,3 2,3 0,2 0,1 2,76 0,13 3,86 0,538 0,09 1,52 0,022 38,59 NC 47 14,2 112,0 4,9 16,0 8,0 0,7 2,0 7,0 23,5 12,0 0,5 0,2 3,56 0,154 4,86 0,194 0,25 0,46 0,025 29,65 NC 48 8,7 68,0 5,1 19,0 7,4 0,7 5,0 7,0 34,0 11,0 0,3 0,2 4,31 0,145 6,22 0,249 0,25 0,56 0,028 29,47 NC 50 5,0 25,0 4,6 24,3 10,8 0,8 3,0 10,0 30,8 10,1 0,2 0,1 3,27 0,157 6,85 0,654 0,2 0,98 0,026 32,77 NC 54 9,4 23,0 1,8 9,3 7,9 0,4 5,0 4,0 11,8 0,5 0,4 0,1 4,83 0,173 2,47 0,531 0,05 3,86 0,043 28,92 NC ,0 5,0 0,1 12,9 0,2 0,1 2,0 5,0 52,6 4,5 104,9 0,1 0,05 0,005 0,27 0,021 0,07 0,68 0,001 1,52 NC ,8 4,0 0,1 7,0 0,3 0,1 1,0 1,0 0,6 1,6 7,4 0,1 0,02 0,01 0,13 0,019 0,06 0,16 0,002 18,79 NC 64 23,9 56,0 3,0 28,6 7,6 0,5 3,0 4,0 11,7 3,4 1,0 0,1 1,93 0,077 8,23 0,558 0,11 9,07 0,012 14,04 NC 66 1,6 34,0 0,8 0,9 1,1 0,1 1,0 1,0 5,9 0,3 0,1 0,1 0,98 0,043 0,9 0,032 0,01 0,06 0, NC ,0 2,0 0,1 13,3 0,1 0,1 2,0 2,0 0,4 0,6 51,5 0,1 0,02 0,003 0,08 0,003 0,02 3,19 0,002 12,58 NC ,0 3,0 0,1 12,3 0,1 0,1 3,0 2,0 0,9 0,3 70,1 0,1 0,02 0,002 0,06 0,003 0,01 1,16 0,001 9,34 NC ,0 1,0 0,1 10,3 0,1 0,1 22,0 1,0 0,4 1,2 14,3 0,1 0,02 0,003 0,08 0,004 0,04 0,34 0,001 15,12 NC ,9 2,0 0,1 12,5 0,3 0,1 4,0 2,0 0,9 2,8 13,6 0,1 0,03 0,006 0,13 0,008 0,08 3,48 0,007 23,54 NC ,0 2,0 0,1 13,9 0,1 0,1 21,0 2,0 0,9 2,1 47,2 0,1 0,04 0,003 0,11 0,005 0,07 2,68 0,001 17,88 NC ,4 2,0 0,1 11,3 0,1 0,1 1,0 2,0 1,1 2,8 15,2 0,1 0,03 0,006 0,14 0,009 0,09 3,41 0,002 18,67 NC ,0 2,0 0,1 6,7 0,1 0,1 1,0 1,0 0,3 0,1 39,0 0,1 0,01 0,001 0,02 0,002 0,1 0,18 0,001 12,88 NC 107 3,3 5,0 3,1 1,4 0,9 0,1 1,0 1,0 1,3 0,3 0,1 0,1 0,78 0,04 0,48 0,091 0,02 2,61 0, NC 109 1,2 2,0 9,1 3,1 0,4 0,1 1,0 1,0 1,1 0,2 0,1 0,1 2,75 0,007 0,68 0,137 0,03 3 0,007 43,21 NC 112 1,4 2,0 10,0 0,9 0,9 0,1 3,0 1,0 2,1 0,3 0,1 0,8 0,49 0,005 0,27 0,005 0,01 11,76 0,007 32,84 NC ,6 32,0 8,9 6,8 8,9 0,3 4,0 4,0 5,1 0,4 1,0 0,1 4,49 0,128 1,88 0,406 0,03 8 0,024 18,8 NC 139 9,0 43,0 9,1 26,7 11,9 0,7 2,0 5,0 7,0 28,0 0,3 2,7 0,95 0,103 3,95 0,649 0,55 2,69 0,016 20,91 NC ,5 61,0 1,6 11,3 9,0 0,5 3,0 21,0 6,6 379,8 17,8 0,3 0,15 0,373 8,41 0,284 9,45 0,2 0,109 3,19 NC ,0 56,0 1,2 12,7 8,4 0,5 1,0 16,0 4,8 231,3 68,4 0,1 0,11 0,276 5,34 0,302 6,59 0,18 0,09 3,55 NC 200 7,2 6,0 7,1 5,3 0,9 0,1 8,0 1,0 11,5 0,6 0,4 2,3 2,04 0,026 0,67 0,164 0,02 5,01 0,011 37,93 NC 201a 1,9 2,0 2,4 1,5 0,7 0,1 1,0 1,0 7,4 0,2 0,1 0,1 0,53 0,007 0,15 0,019 0,01 5,51 0,007 52,15 NC ,4 85,0 4,1 44,2 11,3 0,9 2,0 6,0 5,8 3,8 1,5 0,1 0,48 0,11 7,27 0,699 0,07 7,78 0,015 17,29 NC 216 3,9 3,0 0,9 2,9 0,9 0,1 1,0 1,0 5,4 0,2 0,1 0,2 0,26 0,017 0,51 0,007 0,1 13,71 0,008 37,05 NC ,3 79,0 2,7 12,5 9,7 0,9 1,0 4,0 7,5 2,9 1,1 6,3 2,57 0,266 2,64 0,382 0,14 6,8 0,03 35,49 NC 218 1,2 3,0 1,5 4,5 0,3 0,1 4,0 1,0 36,1 0,3 0,1 0,1 2,11 0,005 0,17 0,131 0,01 17,03 0,008 11,2 NC 221 0,1 1,0 0,1 1,5 0,2 0,1 6,0 1,0 11,1 0,3 0,1 0,1 2,16 0,002 0,17 0,158 0,02 14,83 0,003 16,92 NC 223 0,9 1,0 1,5 1,4 0,3 0,1 2,0 1,0 3,3 0,3 0,1 0,1 0,04 0,002 0,17 0,003 0,01 5,3 0, NC 241 1,3 8,0 6,1 6,7 0,7 0,1 2,0 1,0 3,7 0,6 0,1 0,1 1,04 0,007 0,54 0,088 0,04 11,36 0,011 44,73 NC 242 1,4 4,0 3,1 2,9 0,6 0,1 1,0 1,0 3,0 0,3 0,1 0,1 0,11 0,01 0,21 0,005 0,01 5 0, NC 250 2,9 3,0 1,3 3,7 0,5 0,1 6,0 1,0 3,3 0,8 0,1 0,1 1,93 0,014 0,32 0,176 0,05 9,84 0,009 44,81 NC 261 0,6 6,0 0,5 24,0 0,2 0,1 8,0 1,0 1,1 0,9 0,1 0,1 0,02 0,004 0,2 0,008 0,03 0,42 0,123 17,6 NC 267 6,8 28,0 12,5 8,9 9,4 0,5 1,0 4,0 2,6 3,9 0,5 0,1 0,33 0,231 2,21 0,284 0,06 1,71 0, NC ,2 33,0 5,9 15,8 8,9 0,4 1,0 4,0 3,1 4,8 0,9 0,1 0,3 0,232 2,09 0,078 0,04 2,44 0,

104 Çizelge 5.2 Cevher örneklerine ait eser element analiz sonuçları (devamı) ELEMENT Ba Be Cs Ga Hf Nb Rb Sn Ta Th U V W Zr Y ÖRNEK NO ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm NC 4 0,9 19,0 0,1 0,7 30,4 0,5 0,5 1,0 0,1 0,1 2,9 16,0 68,8 1084,8 4,6 NC 16 66,8 3,0 0,4 20,6 4,0 11,2 3,1 3,0 1,0 10,7 2,4 7,0 57,5 161,4 22,7 NC ,1 2,0 0,3 29,2 1,9 7,2 2,1 4,0 0,6 2,7 0,9 7,0 74,1 69,7 13,9 NC ,8 5,0 0,5 26,3 7,0 14,6 6,2 5,0 1,1 12,2 2,5 6,0 59,6 235,1 45,2 NC 34b 60,6 4,0 0,5 31,7 2,7 8,2 1,4 6,0 0,6 5,5 1,6 11,0 14,0 99,7 15,7 NC 38 72,2 5,0 0,3 25,0 6,8 8,3 2,0 4,0 0,9 10,5 1,9 5,0 44,4 224,2 27,3 NC ,5 2,0 0,9 20,9 6,3 10,0 11,9 5,0 1,2 15,4 5,0 7,0 110,1 217,4 21,0 NC ,1 5,0 1,2 27,4 8,2 9,8 12,2 6,0 1,2 16,3 3,7 8,0 38,2 246,0 28,2 NC ,4 4,0 1,4 21,6 9,6 11,7 10,8 5,0 1,1 15,4 2,8 7,0 67,0 337,6 40,0 NC 54 19,6 4,0 0,1 12,4 1,8 8,8 0,7 2,0 0,6 6,1 0,6 52,0 68,6 70,9 10,4 NC ,0 1,0 0,8 0,7 121,2 0,7 3,4 1,0 0,1 0,5 3,4 13,0 1,6 4484,0 13,2 NC ,2 1,0 0,1 16,7 15,6 1,7 0,5 1,0 0,2 0,3 7,4 5,0 40,7 576,8 11,8 NC ,1 2,0 0,1 25,6 4,8 13,1 4,1 5,0 1,1 10,5 2,0 19,0 152,0 149,1 32,3 NC 66 18,9 1,0 0,1 35,3 2,1 1,6 0,5 1,0 0,2 7,9 2,2 40,0 82,3 76,0 1,2 NC 68 27,3 8,0 0,1 0,5 77,8 0,5 0,5 1,0 0,1 0,1 1,7 8,0 11,2 3003,9 13,3 NC 69 12,3 2,0 0,1 0,5 93,5 0,5 0,5 1,0 0,1 0,5 2,1 10,0 9,4 3477,9 10,7 NC ,0 18,0 0,1 0,5 40,5 0,5 0,5 1,0 0,1 0,4 1,6 33,0 64,9 1478,3 14,5 NC ,3 2,0 0,1 0,5 24,2 0,6 0,9 1,0 0,1 0,1 0,9 27,0 90,6 858,7 10,7 NC 73 59,8 17,0 0,1 0,5 76,1 0,5 0,9 1,0 0,1 0,8 1,7 50,0 21,9 2690,2 13,0 NC 75 57,6 4,0 0,1 1,4 60,9 0,5 3,0 1,0 0,1 0,4 1,1 59,0 11,1 2380,4 11,8 NC 76 55,9 1,0 0,1 1,9 75,1 0,5 0,5 1,0 0,1 0,4 1,4 33,0 1,6 2877,4 11,5 NC 107 2,3 1,0 0,1 15,9 0,5 0,9 0,5 3,0 0,1 1,6 1,1 59,0 58,3 12,4 1,4 NC 109 0,5 1,0 0,1 9,3 0,5 0,5 0,5 12,0 0,1 0,1 0,2 5,0 20,3 2,3 5,2 NC 112 6,2 4,0 0,2 7,8 0,5 1,0 0,5 7,0 0,1 0,2 9,8 5,0 58,4 1,8 0,9 NC ,1 4,0 0,1 6,8 4,8 13,4 0,5 7,0 1,7 12,4 5,7 14,0 212,2 166,1 9,0 NC ,7 2,0 0,9 19,5 4,1 14,4 32,9 6,0 0,8 7,1 1,4 13,0 351,9 146,3 31,4 NC ,2 1,0 3,0 15,3 21,3 12,1 393,9 1,0 0,7 12,8 3,5 147,0 17,4 784,4 28,6 NC ,4 2,0 1,6 16,3 69,0 9,4 218,7 1,0 0,4 8,7 3,2 138,0 4,5 2691,7 26,4 NC 200 9,1 6,0 0,1 6,8 0,6 1,1 0,9 5,0 0,2 1,9 1,1 11,0 122,4 18,3 6,1 NC 201a 24,8 1,0 0,1 6,5 0,5 0,7 0,5 2,0 0,1 0,7 4,3 6,0 235,5 3,9 1,7 NC ,8 3,0 0,3 21,5 8,0 12,7 4,1 4,0 1,1 19,1 4,3 6,0 312,9 299,9 51,1 NC 216 7,7 1,0 0,1 9,3 0,5 0,9 0,5 1,0 0,1 0,4 1,9 10,0 616,5 6,1 3,5 NC ,6 1,0 0,1 18,8 5,4 10,0 2,6 1,0 1,1 17,0 31,6 26,0 105,0 184,1 13,6 NC 218 5,0 2,0 0,1 3,8 0,5 0,5 0,5 2,0 0,1 0,1 1,0 5,0 129,6 1,7 5,7 NC ,7 5,0 0,1 8,0 0,5 0,5 0,5 1,0 0,1 0,1 0,6 5,0 83,3 0,8 1,8 NC 223 7,1 2,0 0,1 11,8 0,5 0,5 0,5 1,0 0,1 0,1 2,8 8,0 265,4 1,2 1,6 NC 241 4,7 1,0 0,1 13,3 0,5 0,8 0,5 1,0 0,1 0,1 2,0 7,0 32,0 1,5 7,0 NC 242 4,0 1,0 0,1 16,1 0,5 0,6 0,5 2,0 0,1 0,4 1,8 8,0 100,5 2,1 3,0 NC ,7 6,0 0,1 14,2 0,5 0,5 0,7 1,0 0,1 0,8 2,3 6,0 473,2 9,0 4,4 NC ,3 7,0 0,1 7,3 0,5 0,5 0,8 1,0 0,2 0,1 1,1 8,0 326,4 9,5 23,6 NC ,7 1,0 0,4 40,0 3,3 11,2 4,8 9,0 0,6 5,3 1,0 13,0 49,7 96,6 9,1 NC ,6 1,0 0,3 37,6 2,2 9,0 5,2 4,0 0,5 5,9 2,1 12,0 118,5 88,2 15,8 3

105 Çizelge 5.3 Cevher örneklerine ait NTE analiz sonuçları ELEMENT La Ce Pr Nd Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ÖRNEK NO ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm NC 4 0,80 1,20 0,20 1,10 0,30 0,11 0,32 0,07 0,55 0,12 0,46 0,09 0,52 0,10 NC 16 27,40 52,10 5,96 23,60 5,20 0,62 3,65 0,68 3,52 0,85 2,31 0,40 2,40 0,35 NC 23 13,80 25,10 2,82 10,50 2,00 0,18 2,13 0,36 2,20 0,50 1,32 0,22 1,44 0,24 NC 30 38,80 69,80 8,22 32,90 6,20 0,93 5,05 0,97 6,37 1,58 4,74 0,85 5,36 0,82 NC 34b 16,20 29,10 3,23 11,40 2,90 0,50 2,33 0,53 3,01 0,62 1,75 0,29 2,08 0,35 NC 38 27,90 51,00 5,93 22,90 5,30 0,60 4,13 0,87 4,31 0,97 2,65 0,39 3,11 0,49 NC 47 63,00 115,30 13,36 49,60 10,00 1,07 6,71 1,06 4,32 0,82 2,49 0,42 2,86 0,49 NC 48 39,10 76,30 8,55 34,90 6,00 0,87 4,83 0,80 4,66 1,05 3,34 0,60 4,55 0,71 NC 50 13,90 26,50 2,98 10,40 2,80 0,53 4,24 0,92 5,12 1,32 3,94 0,70 5,67 1,04 NC 54 16,30 26,00 3,56 12,80 2,60 0,41 1,79 0,35 1,83 0,37 1,03 0,16 1,41 0,20 NC 56 2,70 3,90 0,49 2,20 0,50 0,08 0,89 0,21 1,49 0,37 1,60 0,33 2,42 0,43 NC 61 18,80 7,60 1,66 7,30 1,30 0,05 1,68 0,25 1,67 0,26 0,77 0,12 0,72 0,12 NC 64 34,20 71,30 7,49 28,80 5,80 1,35 5,02 1,03 5,24 1,13 3,24 0,53 3,16 0,48 NC 66 22,90 38,60 4,17 14,00 1,90 0,10 0,75 0,07 0,24 0,05 0,14 0,05 0,19 0,04 NC 68 1,90 2,10 0,28 1,50 0,30 0,14 0,84 0,24 1,60 0,40 1,34 0,26 2,17 0,40 NC 69 2,00 2,30 0,29 2,30 0,30 0,08 0,56 0,15 1,14 0,33 1,20 0,21 1,74 0,35 NC 71 2,20 2,70 0,39 2,30 0,40 0,05 1,11 0,22 1,60 0,38 1,33 0,24 1,31 0,25 NC 72 2,90 3,90 0,48 2,00 0,30 0,16 0,93 0,21 1,17 0,26 0,87 0,16 1,14 0,16 NC 73 1,70 2,10 0,27 1,10 0,40 0,16 0,88 0,22 1,44 0,34 1,29 0,20 1,75 0,34 NC 75 2,10 3,70 0,42 1,60 0,40 0,12 1,40 0,22 1,41 0,37 1,30 0,17 1,22 0,29 NC 76 2,20 2,00 0,41 1,00 0,30 0,05 0,51 0,15 0,74 0,37 1,42 0,25 1,60 0,38 NC 107 3,50 5,10 0,61 2,60 0,40 0,07 0,24 0,05 0,22 0,05 0,14 0,05 0,08 0,03 NC 109 1,10 1,70 0,21 0,70 0,30 0,06 0,69 0,09 0,44 0,11 0,31 0,05 0,14 0,04 NC 112 1,60 2,40 0,27 0,80 0,10 0,05 0,10 0,01 0,05 0,05 0,05 0,05 0,05 0,01 NC ,50 36,20 4,11 15,20 3,50 0,47 2,10 0,32 1,73 0,33 0,93 0,23 1,06 0,25 NC ,20 47,30 5,60 20,30 5,00 0,80 4,70 0,90 5,16 1,13 2,95 0,50 3,37 0,46 NC ,60 64,70 7,13 28,70 5,30 1,21 4,86 0,81 4,14 0,96 2,99 0,42 3,27 0,60 NC ,50 71,00 7,70 27,20 5,20 1,84 4,54 0,74 3,88 0,90 2,76 0,36 3,02 0,50 NC 200 3,10 6,50 0,73 3,00 0,50 0,21 0,69 0,15 0,80 0,20 0,41 0,08 0,35 0,04 NC 201a 1,30 2,10 0,24 1,00 0,20 0,05 0,32 0,05 0,19 0,06 0,11 0,05 0,15 0,04 NC ,10 86,50 9,53 33,40 7,80 1,03 6,92 1,25 8,25 1,84 5,01 0,70 4,79 0,72 NC 216 1,90 3,20 0,37 2,20 0,50 0,10 0,58 0,09 0,43 0,11 0,22 0,05 0,18 0,04 NC ,90 79,80 7,79 25,60 4,10 0,95 2,97 0,42 2,45 0,52 1,30 0,26 1,43 0,25 NC 218 2,80 4,30 0,55 2,30 0,30 0,20 0,46 0,14 0,53 0,15 0,45 0,05 0,43 0,05 NC 221 0,90 0,50 0,14 0,70 0,10 0,05 0,18 0,01 0,09 0,05 0,08 0,05 0,11 0,01 NC 223 0,90 1,20 0,13 0,40 0,10 0,10 0,24 0,04 0,13 0,05 0,11 0,05 0,06 0,02 NC 241 4,70 8,50 0,87 3,40 0,80 0,28 0,79 0,11 0,84 0,22 0,44 0,09 0,45 0,07 NC 242 3,20 4,50 0,47 2,00 0,40 0,14 0,50 0,05 0,33 0,09 0,24 0,08 0,27 0,02 NC 250 1,90 3,40 0,35 1,70 0,10 0,06 0,53 0,04 0,55 0,09 0,28 0,05 0,30 0,02 NC ,20 10,00 1,32 6,20 1,40 0,90 2,73 0,38 2,50 0,50 1,17 0,14 0,71 0,07 NC ,20 27,30 2,91 9,40 1,60 0,29 1,32 0,25 1,38 0,32 0,91 0,15 1,04 0,15 NC ,80 32,30 3,46 13,40 2,70 0,42 1,85 0,40 2,33 0,53 1,44 0,30 1,66 0,19 4

106 Çizelge 5.4 Zenginleştirilmiş manyetit örneklerine ait ana oksit analiz sonuçları ELEMENT SiO2 Al2O3 Fe2O3 MgO CaO Na2O K2O TiO2 P2O5 MnO Cr2O3 LOI TOP/C TOP/S TOP. ÖRNEK NO % % % % % % % % % % % % % % % MAG 23 0,86 1,83 99,8 0,19 0,05 0,01 0,04 0,13 0,01 0,14 0,001-3,2 0,02 0,03 99,83 MAG 27 3,72 1,48 96,99 0,17 0,06 0,01 0,04 0,68 0,01 0,17 0,002-3,3 0,02 0,01 99,99 MAG 45 0,6 1,08 100,76 0,21 0,05 0,01 0,04 0,26 0,01 0,18 0,002-3,3 0,01 0,01 99,87 MAG 66 0,87 1,18 98,79 1,31 0,02 0,01 0,04 0,06 0,01 0,31 0,002-2,7 0,02 0,01 99,86 MAG 107 0,37 0,27 101,97 0,01 0,06 0,01 0,04 0,06 0,01 0,31 0,001-3,2 0,02 0,01 99,84 MAG 109 0,39 0,22 101,82 0,01 0,06 0,01 0,04 0,01 0,01 0,81 0,001-3,5 0,02 0,01 99,83 MAG 110 0,68 0,21 101,6 0,02 0,09 0,01 0,04 0,1 0,01 0,53 0,002-3,4 0,04 0,01 99,85 MAG 112 0,57 0,09 100,89 0,01 0,53 0,01 0,04 0,02 0,01 0,64 0,001-2,9 0,19 0,04 99,85 MAG 129 1,34 0,22 98,59 0,01 0,1 0,01 0,04 0,05 0,01 0,74 0,001-1,1 0,03 0,01 99,96 MAG 131 0,79 0,18 98,08 0,02 0,18 0,01 0,04 0,04 0,01 0,52 0,002 0,1 0,05 0,01 99,94 MAG 223 0,44 0,13 100,58 0,01 0,16 0,01 0,04 0,01 0,01 0,45 0,001-1,8 0,04 0,01 99,97 MAG 241 0,42 0,1 101,37 0,01 0,32 0,01 0,04 0,01 0,01 0,38 0,001-2,6 0,1 0,01 100,01 MAG 242 0,39 0,1 101,49 0,01 0,3 0,01 0,04 0,02 0,01 0,35 0,001-2,8 0,08 0,01 99,86 MAG 247 0,46 0,17 99,1 0,01 0,24 0,01 0,04 0,01 0,01 0,64 0,001-0,8 0,06 0,01 99,84 MAG 250 0,36 0,15 101,18 0,01 0,36 0,01 0,04 0,03 0,01 0,73 0, ,1 0,02 99,84 MAG 267 0,34 1,09 100,51 0,14 0,09 0,01 0,04 0,37 0,01 0,46 0,002-3,2 0,1 0,01 99,83 MAG 269 0,33 1,09 100,64 0,14 0,09 0,01 0,04 0,36 0,01 0,45 0,001-3,3 0,01 0,01 99,82 5

107 Çizelge 5.5 Zenginleştirilmiş manyetit örneklerine ait eser element analiz sonuçları ELEMENT Mo Cu Pb Zn Ag Ni Co Mn As Au Cd Sb Bi Cr Zr Ce Co/Ni ÖRNEK NO ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm ppm MAG 23 1,40 115,70 1,20 123,00 0,20 5,60 28, ,00 5,00 0,10 0,10 0,50 2,30 3,70 0,30 5,00 5,07 MAG 27 4,60 1,90 3,60 104,00 0,10 6,60 21, ,00 8,00 0,10 0,10 0,20 0,30 4,60 2,80 4,00 3,24 MAG 45 0,70 0,90 1,50 55,00 0,10 7,80 26, ,00 5,00 0,10 0,10 0,10 0,20 3,10 1,20 2,00 3,44 MAG 66 0,20 3,50 1,20 30,00 0,10 62,50 30, ,00 2,00 0,10 0,10 0,10 0,30 9,50 0,40 2,00 0,49 MAG 107 0,10 0,90 2,80 142,00 0,10 2,10 24, ,00 5,00 0,10 0,10 0,10 0,50 2,80 0,60 1,00 11,57 MAG 109 0,70 6,10 8,10 323,00 0,10 1,60 24, ,00 2,00 0,10 0,10 0,10 2,60 3,40 0,20 1,00 15,13 MAG 110 1,10 2,10 24,20 217,00 0,20 1,80 29, ,00 3,00 0,10 0,10 0,10 3,90 8,30 0,50 1,00 16,39 MAG 112 0,50 28,80 64,70 143,00 0,30 1,20 13, ,00 3,00 0,10 0,30 0,70 4,50 5,00 0,30 1,00 11,50 MAG 129 1,40 50,00 53,70 455,00 0,20 2,30 38, ,00 1,00 0,10 0,10 0,40 63,50 3,80 1,40 1,00 16,78 MAG 131 1,60 90,40 80,50 275,00 0,30 5,00 55, ,00 1,00 0,10 0,10 0,30 43,00 10,80 0,40 1,00 11,04 MAG 223 1,50 17,30 31,70 341,00 0,20 2,10 29, ,00 2,00 0,10 0,10 3,40 2,40 2,60 0,10 1,00 14,19 MAG 241 0,20 1,70 6,00 114,00 0,10 3,00 28, ,00 3,00 0,10 0,10 0,60 0,60 3,20 0,20 1,00 9,33 MAG 242 0,60 2,60 4,70 85,00 0,10 1,90 24, ,00 3,00 0,10 0,10 0,40 0,70 2,30 0,30 1,00 13,00 MAG 247 1,90 16,70 31,40 248,00 0,10 2,00 26, ,00 1,00 0,10 0,10 0,80 2,80 3,50 0,30 1,00 13,10 MAG 250 1,60 7,50 12,00 249,00 0,10 2,70 39, ,00 3,00 0,10 0,10 1,40 0,60 3,60 0,50 1,00 14,48 MAG 267 1,70 1,90 3,10 444,00 0,10 1,60 7, ,00 5,00 0,10 0,30 0,10 0,20 9,80 1,30 1,00 4,88 MAG 269 1,10 1,00 1,60 419,00 0,10 1,10 7, ,00 5,00 0,10 0,30 0,10 0,10 6,10 0,70 1,00 7,00 6

108 7