SAĞLIK BAKANLIĞININ ÇALIŞAN SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ FAALİYETLERİ

Transkript

1 SAĞLIK BAKANLIĞININ ÇALIŞAN SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ FAALİYETLERİ Dr. Rahime KAÇMAZ Planlama ve Uygulama Birim Sorumlusu 1

2 BAKANLIĞIMIZDA İŞ SAĞLIĞI İLE İLGİLİ YAPILANMA SÜRECİ-1 Mülga Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde 2010 yılında Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Birimi kurulmuştur. Mülga Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi bünyesinde 2011 yılında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hizmetleri yürütmek üzere Çalışan Güvenliği ve İş Sağlığı Birimi kurulmuştur. 2

3 BAKANLIĞIMIZDA İŞ SAĞLIĞI İLE İLGİLİ YAPILANMA SÜRECİ sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile bünyesinde Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Daire Başkanlığı olarak kuruldu. 3

4 4

5 DAİRE BAŞKANLIĞIMIZ GÖREV TANIMI-1 Çalışanların sağlığının korunması amacıyla, gerekli araştırma, geliştirme ve denetim hizmetlerini ilgili kuruluşlarla işbirliği içinde yürütmek. Çalışanların sağlığı hizmetlerinin iyileştirilmesi amacıyla, ulusal veya uluslararası düzeyde pilot çalışmalar yapmak ve ortak projeler geliştirerek uygulamak. Uluslararası ve ulusal (resmi kuruluşlar, üniversiteler, yerel yönetimler, meslek kuruluşları vb.) kurum ve kuruluşlarla koordinasyon ve işbirliği sağlamak. 5

6 DAİRE BAŞKANLIĞIMIZ GÖREV TANIMI-2 Meslek hastalıkları ve iş kazalarının önlenmesi veya azaltılması konusunda araştırma ve denetim hizmetlerini planlamak ve ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içerisinde gerekli tedbirleri aldırmak. Meslek hastalığı tanısı koymakla yetkili sağlık kurumlarıyla koordineli çalışmalar yapmak. Toplum Sağlığı Merkezlerinin (TSM) «Toplum Sağlığı Merkezlerinde Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönerge» hükümlerine göre iş sağlığı hizmeti sunması için çalışmalar yapmak. 6

7 DAİRE BAŞKANLIĞIMIZ GÖREV TANIMI-3 Çalışanlara yönelik şiddet vakalarını izlemek, değerlendirmek ve önlenmesine yönelik programlar hazırlamak ve uygulanmasını sağlamak. Kurum personelinin iş sağlığı ve güvenliği konularında izleme ve eğitim hizmetlerini yürütmek. Faaliyet alanı ile ilgili eğitim, sempozyum ve çalıştay vb. faaliyetleri yürütmek. 7

8 DAİRE BAŞKANLIĞIMIZ GÖREV TANIMI-4 İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi aracılığı ile kurum çalışanlarına yönelik işyeri hekimliği faaliyetlerini yürütmek. Sağlık çalışanlarının iş sağlığı ile ilgili farkındalığının artırılması için eğitim programları hazırlamak veya hazırlatmak ve yürütülmesini sağlamak. Görev alanı ile ilgili mevzuatları hazırlamak. 8

9 Meslek Hastalıkları ve İş Kazalarının Kontrolü Birimi Planlama ve Uygulama Birimi Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Daire Başkanlığı İş Yeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Araştırma ve Geliştirme Birimi

10 İŞ SAĞLıĞı VE GÜVENLIĞI (İSG) FAALIYETLERI-1 13/05/2013 tarihinde Başkanlık OLUR u ile İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi (İSGB) kurulmuştur. Çalışanlarımıza yönelik olarak «İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik» hükümleri gereği sağlık gözetimi hizmeti sunulacaktır. 10

11 İŞ SAĞLıĞı VE GÜVENLIĞI (İSG) FAALIYETLERI-2 İSGB; THSK İSG Kurullarını oluşturarak; THSK birimlerinde risk değerlendirmesini, Daire Başkanlığımız hizmet içi eğitim kapsamında 2013 yılında merkez teşkilat personeline Sağlık yönüyle çalışma hayatında ergonomi eğitimini, THSK acil durum planını, gerçekleştirmiştir. Mevzuatlara uygun planlanan mekanda, THSK çalışanlarının periyodik sağlık muayenesi çalışmalarına başlanacaktır. 11

12 TSM LERDE İŞ SAĞLIĞI HİZMETİ SUNULMASI HAKKINDA YASAL DÜZENLEMELER-1 Toplum Sağlığı Merkezlerinde (TSM), İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Hizmetleri ilk kez 27/11/2010 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren mülga İşyeri Hekimlerinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik mevzuatında yer almış ve bu yönetmeliği takiben Bakanlığımız tarafından 16/06/2011 tarihli ve sayılı Temel İş Sağlığı Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönerge yayımlanmıştır. 12

13 TSM LERDE İŞ SAĞLIĞI HİZMETİ SUNULMASI HAKKINDA YASAL DÜZENLEMELER-2 Bununla birlikte 30/06/2012 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununu müteakip TSM lerden İSG Hizmeti sunmak üzere birim oluşturulması ile ilgili 2013/11 sayılı Genelge yayımlanmış ve TSM lerde Yetkilendirilmiş Birimler hizmet vermeye başlamıştır. 13

14 TSM LERDE İŞ SAĞLIĞI HİZMETİ SUNULMASI HAKKINDA YASAL DÜZENLEMELER-3 31/01/2014 tarihinde Yönerge revize edilerek Toplum Sağlığı Merkezlerinde Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönerge yayımlanmıştır. 14

15 TSM LERİN HİZMET SUNDUKLARI ALANLAR Halk Sağlığı Müdürlüğü ve bağlı kuruluşların çalışanları, Sağlık Bakanlığı öncelikli olmak üzere diğer kamu kurumları, Sözleşme imzaladıkları işyerleri. 15

16 Şu an itibari ile 60 ilimizde 76 tane yetki almış TSM İSG Birimimiz tarafından İSG hizmeti sunulmaktadır. Bunların hepsinde iş sağlığı hizmeti sunulurken 40 tan fazla TSM İSG birimimizde iş güvenliği hizmeti de sunulmaktadır. TSM İSG birimlerimizde çalışan İSG profesyonelleri başta kendi ilçeleri olmak üzere tüm ile, HSM çalışanlarına ve Bakanlık taşra teşkilatı çalışanlarına İSG hizmeti sunmaktadırlar. 16

17 İSG ALANıNDA PLAN VE HEDEFLERIMIZ ( )-1 İş sağlığını iyileştirerek, çalışanların sağlığını ve iyiliğini korumak ve geliştirmek, Çalışan ve işverenlerin, iş sağlığı konusundaki farkındalıklarını artırmak, Eğitim ve kampanyalar düzenlemek, ÇSGB, SGK, Üniversiteler ve STK lar ile işbirliği yapmak, 17

18 İSG ALANıNDA PLAN VE HEDEFLERIMIZ ( )-2 İş sağlığı hizmetleri sunumunu iyileştirmek, Temel iş sağlığı hizmetlerini birinci basamak sağlık hizmetlerine entegre etmek, İşyeri hekimliği ile ilgili kaliteyi artırıcı eğitim ve hukuki düzenlemeler yapmak, Sağlık çalışanlarına yönelik işyeri ve çalışan güvenliği programları geliştirmek 18

19 İSG ALANıNDA PLAN VE HEDEFLERIMIZ ( )-3 Meslek hastalıkları sürveyansını güçlendirmek, Meslek hastalıklarının önlenmesi için eğitim, kampanya ve hukuki düzenlemeler yapmak, Meslek hastalıklarının tespitini ve bildirimini artıracak kayıt sistemi kurmak ve hukuki düzenlemeler yapmak, İş kazalarını önlemek ve bildirimini artırmak için eğitim, kampanya ve hukuki düzenlemeler yapmak, 19

20 İSG ALANıNDA PLAN VE HEDEFLERIMIZ ( )-4 Daire Başkanlığımız Kasım 2014 de Çalışan Sağlığı Ve Meslek Hastalıkları sempozyumu gerçekleştirmeyi planlamaktadır. Toplam 250 kişiye yönelik düşünülen sempozyuma Müdürlüklerin çalışan sağlığı şube müdürleri, müdür yardımcıları, işyeri hekimleri, iş güvenliği uzmanları, çeşitli üniversitelerden akademisyenlerin katılımı planlanmaktadır. İş sağlığı ve güvenliği, meslek hastalıkları konusunda Bakanlığımızca yapılan ilk bilimsel toplantı olması nedeniyle de sempozyum ayrı bir öneme sahiptir. 20

21 MESLEK HASTALIKLARI TANI MERKEZLERİ Meslek Hastalıkları Hastaneleri Devlet Üniversite Hastaneleri S.B. Eğitim ve Araştırma Hastaneleri 21

22 MESLEK HASTALIKLARI SAYILARI Çalışan sayısına göre yılda; binde 4-12 yeni meslek hastalığı vakası beklenmektedir (Harrington J.M). 22

23 23

24 MESLEK HASTALIKLARININ BELLİ BAŞLI SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI, 2012 Sektörler Meslek Hastalığı Sayısı Maden 236 Metal 32 İnşaat 30 Nakliyat 16 Makine 11 İmalat 10 Tekstil 4 Mobilya 4 24

25 MESLEK HASTALIKLARININ İLK 5 İLDEKİ DAĞILIMI, 2012 İl Meslek Hastalığı Sayısı Zonguldak 221 Ankara 63 İstanbul 21 İzmir 20 Kocaeli 11 25

26 MESLEK HASTALIKLARI ÖRNEKLERI, 2012 Meslek Hastalığı Türü Meslek Hastalığı Sayısı Silikoz ve Silikotüberküloz 246 Kurşun ve Kurşun Tozları 26 Metal Bileşikleri (Nikel, Kadminyum, Manganez) Kas Krampları 13 Mesleki Bronşiyal Astım 10 Sert Metal Tozları 7 Vertebra Yırtıkları 7 Menisküs Hasarları

27 MESLEK HASTALIKLARI FAALIYETLERI 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirir. 27

28 MESLEK HASTALIKLARI FAALIYETLERI Beklenen meslek hastalıkları tespitinin yapılabilmesi ve SGK a veri akışının sağlanabilmesi için Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü, Meslek Hastalıkları Hastaneleri hekimleri ve SGK ile çeşitli toplantılar gerçekleştirildi. 28

29 MESLEK HASTALIKLARI FAALIYETLERI Sıklıkla görülen meslek hastalıkları ICD 10 kodları ile eşleştirilip Hastane Bilgi Yönetim Sistemleri (HBYS), Aile Hekimi Bilgi Sistemleri (AHBS) ve ilerleyen süreçte İşyeri Hekimi Bilgi Sistemlerine (İHBS) entegrasyonları sağlanarak meslek hastalıkları bildirimi alınacak ve elde edilen istatistikler analiz edilecektir. 29

30 MESLEK HASTALIKLARI BİLGİ EKRANI-1 DİKKAT! Seçtiğiniz kod; UYARI Sağlık çalışanları Laboratuar çalışanları Mezbahada çalışanlar Veterinerler için Meslek Hastalığı olabilecek bir koddur. Hastanın mesleği yukarıdaki risk gruplarından ise EVET i işaretleyerek meslek kodunu giriniz değilse HAYIR ı işaretleyiniz. EVET HAYIR MESLEK KODU 21 30

31 MESLEK HASTALIKLARI BİLGİ EKRANI-2 PROSEDÜR NOTU Hastalığın meslek ile ilişkisi varsa hastayı bilgilendirerek gerekli sağlık kurulu raporu düzenlenmesi için Sağlık Bakanlığı meslek hastalıkları hastaneleri ile eğitim ve araştırma hastaneleri ve Devlet üniversitesi hastanelerine sevk ediniz

32 RADYASYONDAN KORUNMA Sağlık Bakanlığı tarafından 6/10/2007 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Kamu Sağlık Hizmetlerinde İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynakları ile Çalışan Personelin Radyasyon Doz Limitleri Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmış ve tarihinde «Sağlık Hizmetlerinde İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynakları İle Çalışan Personelin Radyasyon Doz Limitleri Ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik» yayımlanmıştır. 32

33 AMAÇ Bu Yönetmeliğin amacı, sağlık kurum ve kuruluşlarında radyasyon kaynağı ile teşhis, tedavi veya araştırmanın yapıldığı alanlarda çalışan tüm personelin radyasyondan kaynaklanabilecek risklere karşı radyasyon dozu limitlerini ve doz limitlerinin aşılmaması için alınması gereken tedbirler ile aşılması durumunda alınacak tedbirler ve radyasyon kaynakları ile ilgili çalışma esaslarını belirleyerek ilgili personelin korunmasını sağlamaktır. 33

34 RADYASYON KAYNAKLARı ILE ÇALıŞMA ESASLARı (1) Tıbbi amaçlı iyonlaştırıcı radyasyon kaynaklarının alınması, bulundurulması ve kullanılması9/7/1982 tarihli ve 2690 sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu ve 24/7/1985 tarihli ve 85/9727 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe giren Radyasyon Güvenliği Tüzüğü gereğince TAEK tarafından verilen lisansa bağlıdır. (2) İdare, tıbbi amaçlı iyonlaştırıcı radyasyon kaynaklarının teslim alınması, bulundurulması, çalıştırılması, kullanılması ve radyoaktif madde kullanımından oluşan atıkların bertaraf edilmesine ilişkin idari ve teknik düzenlemeleri Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği ve 21/7/1994 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Tıpta Tedavi Amacıyla Kullanılan İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynaklarını İçeren Tesislere Lisans Verme Yönetmeliği ile 2/9/2004 tarihli sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Radyoaktif Madde Kullanımından Oluşan Atıklaraİlişkin Yönetmelik doğrultusunda yerine getirmekle yükümlüdür. 34

35 RADYASYON KAYNAKLARı ILE ÇALıŞMA ESASLARı (3) Tıbbi amaçlı iyonlaştırıcı radyasyon kaynakları ancak radyasyonun zararlı etkilerine karşılık elde edilecek faydanın üstünlüğü varsa kullanılır. İyonlaştırıcı radyasyonla ilgili işlemi talep eden tabip ve işlemi gerçekleştiren tabip tarafından yapılacak işlem gerekçelendirilir. Tanı ve tedaviye yönelik işlemin tekrarına tabip karar verir. İşlem tekrarının azaltılması için eğitim de dahil olmak üzere her türlü tedbirin alınması ilgili kliniğin sorumluluğundadır. 35

36 RADYASYON KAYNAKLARı ILE ÇALıŞMA ESASLARı (4) İyonlaştırıcı radyasyon kaynaklarını ilgili mevzuatına göre yetkili kişiler kullanır. (5) Tanısal amaçlı radyasyonla yapılacak işlemlerde, işlemin gerektirdiği en az ışınlamanın yapılması esastır. Tedavi amaçlı nükleer tıp ve radyoterapi işlemlerinde optimizasyonu sağlamak üzere işlemde görev alan sağlık fizikçisinin de değerlendirmesi alınır. Her radyasyon yayan cihaz veya uygulama için lisans sahibinin sorumluluğunda, ilgili birim çalışanları ile birlikte en uygun çalışma şeklini tarif eden yazılı bir talimat hazırlanır ve ilgili tüm çalışanlar bilgilendirilerek bu talimata uyulması sağlanır. 36

37 RADYASYON DOZ LIMITLERI Yönetmelikte belirtilen Radyasyon doz limitleri aşılamaz. Radyasyon kaynağı ile çalıştırılacak personelin, işe başlatılmadan önceki tıbbi muayeneleri ile işe başlatıldıktan sonraki yıllık sağlık kontrolleri ilgili idare tarafından yaptırılır. Kişisel dozimetre ölçümlerinde yıllık doz limitlerinin aşıldığı durumlarda Radyasyon Güvenliği Komitesi, sorunun kaynağını inceleyip değerlendirir, varsa eksiklik ve aksaklıkların düzeltilmesi için ilgili idare ile birlikte gerekli tedbirleri alır. Radyasyon kaynağı ile çalışan personelin, beş yıllık etkin dozu toplamda 100 msv i aşması durumunda, bu personel radyasyon görevlisi olarak çalıştırılamaz. 37

38 Radyasyon kaynağı ile çalışan personelin sağlık izni yılı içerisinde kullandırılır. 38

39 Sabrınızdan dolayı Teşekkür ederim 39