GASTROENTERITLERIN TEDAVISINDE YENI YAKLAŞIMLAR
|
|
- Gonca Şakir
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Dr. Gökhan TELATAR GASTROENTERITLERIN TEDAVISINDE YENI YAKLAŞIMLAR DSÖ, 16 yıldır, çocukluk çağının en öldürücü iki hastalığı olan "ishalli hastalıklar" ve "akut solunum sistemi enfeksiyonları" ile mücadele etmektedir ve bu doğrultuda 1990 yılında DSÖ nün bünyesinde "Ishal ve akut solunum sistemi hastalıkları bölümü" kurulmuştur. DSÖ, 1980 yılında amacı; "üye ülkelerin katılımı, teknik konularda işbirliği sağlanması ve gerekli öncelikler saptanarak, etkili ve düşük maliyetli yöntemlerle, ishalli hastalıkların tedavi, korunma ve kontrolünün sağlanması" olan, "ishalli hastalıkların kontrolü" isimli bir program başlatmıştır. Çalışmanın başlarında etiyolojik ve epidemiolojik araştırmalara ağırlık verilmiştir. Bu dönemde, ishal nedeni olan sayısız organizma belirlenmekle birlikte, vakaların çoğunun beş mikroorganizma tarafından oluşturulduğu gözlenmiştir (E.coli, Shigella, Campylobacter jejuni, Rotavirüsler ve Cryptosporidium). İshalden korunmaya yönelik müdahaleler ile ilgili araştırmalar sonucunda, fizibilitesi ve etkililiği en yüksek yöntemler; anne sütünün özendirilmesi, ek gıda başlamanın güçlendirilmesi, temiz su kaynaklarının, sanitasyon hizmetlerinin ve hijyen davranışlarının geliştirilmesi, Rotavirüs ve Kolera aşılarının geliştirilmesi olarak belirlenmiştir. Bebeklerin Beslenmesi Araştırma ilk olarak bebeklerin beslenme yöntemleri ve bunların ishalli hastalıklar ve ölümlerle olan ilişkisi üzerine odaklanmıştır. Daha sonra dikkatler, anne sütünü yaygınlaştırma ve ek gıdaların güçlendirilmesi konularına çevrilmiştir. Çalışmalar, anne sütüyle beslenen bebeklerin daha az ishal epizodları geçirdiğini ve persistan ishal risklerinin daha az olduğunu göstermiştir. Aynı çalışmalar, altı aydan önce ek gıda başlamanın kilo alımına olumlu etkisinin olmadığını göstermiş ve biberonla beslenmenin risklerini, biberonların çoğunlukla fekal bakterilerle kontamine olduğunu göstererek kanıtlamıştır. Bu bulgular ışığında, ishalli hastalıkların kontrolü programı, bebeklerin ilk dört-altı ay sadece anne sütüyle beslenmeleri ve bu süre içinde hiçbir ek gıdanın (çay, süt gibi sıvılar da dahil) ve biberonların kullanılmaması gerektiğini belirtmiştir. Bebeklerin anne sütüyle beslenmeme nedenleri araştırıldığında ise, çoğunun sağlık personeli tarafından verilebilecek emzirme eğitimleriyle önlenebilir olduğu belirlenmiştir (yanlış emzirme teknikleri, emzirme ile ilgili kuşkular ). Bazı çalışmalar, malnütrisyonun ishalli hastalıkların ciddiyeti ile ilişkisi nedeniyle, güçlendirilmiş ek gıdalara dikkat çekmektedir. Altı-onbirinci aylardaki gelişme gerilikleri sadece altta yatan bir hastalığı değil, beslenme bozukluğunu da düşündürmelidir. Beslenme bozuklukları her zaman yetersiz kalorili yiyeceklere bağlı olmayabilir. Beslenme sıklığının az olması, besin miktarının az olması gibi faktörler nedeniyle, bazı müdahaleler geliştirilmiştir; örneğin Peru da yoğun enerji içeren besinler desteklenirken, Guatemala da beslenme sıklığının artırılmasına çalışılmaktadır. Mikronutrientler Araştırma grubunun Brezilya ve Hindistan daki çalışmalarının sonuçlarına göre, A vitamini desteği, ishal sıklığını ve şiddetini azaltmaktadır. Çinkonun da olası faydalarına yönelik çalışmalar devam etmektedir ve çinkonun da ishal sıklığı ve şiddeti üzerine olumlu etkisi olduğu düşünülmektedir. Aşılar İshalli hastalıkların kontrolü programı çerçevesinde, rotavirüs, kolera, Shigella ve tifoya yönelik aşı araştırmaları yapılmaktadır. Saha deneyleri tamamlanmış, tifo ve rotavirüs aşılarıyla ilgili önemli sonuçlar elde edilmiştir. Su Kaynakları Sanitasyon ve Hijyen İshalin önlenmesinde suya ulaşmak, suyun kalitesinden daha önemlidir. Ishale etkisi olan suyla ilgili hijyen davranışlarında üç öncelik belirlenmiştir; ellerin yıkanması, dışkıların uzaklaştırılması ve içme suyunun fekal kontaminasyondan korunması. Bu öncelikler içinde de en etkili olarak ellerin yıkanması gösterilmiştir. VAKA YÖNETİMİ Ishalli hastalıkların kontrolü programının öncelikleri şunları içermektedir; oral rehidratasyon sıvıları (ORS), akut ve persistan ishal için en etkili beslenme rejimleri ve ilaç kullanımının faydaları.
2 ORS DSÖ, 1985 yılında, çalışmaların sitrat ORS nin, bikarbonat ORS ye göre daha kararlı, kolay uygulanabilir ve ucuz olduğunu göstermesiyle sitrat ORS yi tavsiye etmeye başladı ten buyana yapılan çalışmalarda, alternatif ORS formüllerinin (glisin, L-glutamin, L-alanin, maltodekstrin, pirinç ORS ler) hiç birisinin sitrat ORS ye üstünlüğü gösterilememiştir. Sadece koleralı hastalarda pirinç ORS ve aminoasit tabanlı ORS lerin dışkı frekansını azalttığı gösterilmiştir. Mevcut çalışmalar koleralı çocuklarda düşük osmolariteli ORS lerin IV tedavi ihtiyacını azalttığını göstermektedir, ancak yetişkinler için herhangi bir faydası gösterilememiştir. İshalli Çocuğun Beslenmesi Çalışmanın sonuçları, anne sütüyle beraber beslenmenin sürdürülmesinin, yaygın olarak bilinen "ishalli çocuğa katı besinler verilmemeli" yargısının aksine, ishal sırasında çocuğun beslenmesine olumlu etkisi olduğunu göstermiştir. Yine Mısır ve Ekvador daki çalışmalar, akut ishal sırasında sütün seyreltilmesinin veya laktozsuz besinler kullanılmasının yararı olmadığını göstermiştir. Brezilya ve Guatemala daki çalışmalar da, 6 aydan küçüklerde "full strength" mamaların verilmesinin faydalı olduğunu göstermiştir. Çalışmaların ishal epizodlarının %20 den fazlasının 14 günün üzerinde seyrettiğini ve ölüm riskinin bunlarda yüksek olduğunu göstermesiyle, öncelik persistan ishallerin tedavilerine verilmiştir. Burada en uygun yaklaşımın hastanın yatırılarak ORS ve laktozu azaltılmış diyet verilmesi olduğu saptanmıştır. İshal Tedavisinde İlaçların Yeri Ishal tedavisinde ilaçların yaygın olarak kullanılması, ishalli hastalıkların kontrolü programını piyasadaki tüm antidiyareikleri kapsayan bir inceleme yazısı hazırlamaya yönlendirdi yılında çıkan bu yazıda, aksi gösterilene dek bu ilaçların hiç birinin ishalin rutin tedavisinde kullanılmaması gerektiği belirtilmekteydi. Ishalli hastalıkların kontrolü programının araştırmasının sonucuna göre antibiyotiklerin sadece ağır kolera vakalarında kullanılması ve persistan diyarede gentamisin veya kotrimaksazolün etkisi olmadığı belirtilmiştir. Ishal tedavisinde gereksiz reçete yazılması ve aşırı ilaç kullanılmasının artması üzerine ishalli hastalıkların kontrolü programının araştırma planına 1991 yılında "rasyonel ilaç kullanımı" dahil edilmiştir. Araştırmaların beş yaş altı ishallerin %10 unun kanlı olduğunu göstermesiyle, ishalli hastalıkların kontrolü programı kanlı ishallerde tedavi yöntemleriyle ilgili çalışmalara destek vermeye başlamıştır. Antibiyotik kullanımının en belirgin faydası, dizanterinin en önemli nedeni olan Shigella üzerinde olmuştur ve 2 gün içinde klinik iyileşme sağlanmıştır. Evde Bakım Ishalli hastalıklarda tedavinin başarısı sadece eğitilmiş personel tarafından sunulan sağlık hizmetlerinin ulaşılabilir ve karşılanabilir olmasına bağlı değildir. Evde dehidratasyonu önleyici müdahalelerin yaygınlaştırılması büyük önem taşımaktadır. Eğitim yılları arasında 70 den fazla ülkede 240 dan fazla ishalli hastalıkların kontrolü kursu düzenlenmiştir. Ayrıca, akut ishallerin tedavisi, aile ile iletişim, kolera kontrolü gibi konuları kapsayan eğitim materyalleri hazırlanmıştır. Başarının Değerlendirilmesi Başarının değerlendirilmesi için ulusal programlar, bir takım gösterge ve hedefler belirlemişlerdir. Örneğin; 1983 de ishalli hastalıkların kontrolü programının uygulanacağı ülke sayısı hedefi 35 iken, 1984 te 75 ülkeye ulaşılmıştır. Aynı yıl, 1990 yılı için belirlenen eğitim ve ORS üretimi hedeflerine ulaşılmıştır yılında, 60 dan fazla gelişmekte olan ülke yeterli kalitede ORS üretebilir hale gelmiştir. Şu an oral rehidratasyon tedavisi, tüm dünyada, tüm seviyelerdeki sağlık çalışanları tarafından, ishal tedavisinde standart yaklaşım olarak görülmektedir. Hesaplamalar sonucu, oral rehidratasyon tedavisi kullanılmasıyla 1984 te 350,000, 1986 da 700,000 ve 1988 de 1.1 milyon çocuğun ishale bağlı ölümünün engellendiği tahmin edilmektedir. Program ilerledikçe bazı göstergeler yeniden tanımlanmaktadır. Örneğin, 1988 deki "ORS kullanımı", "doğru vaka yönetimi" olarak değişmiştir.
3 Epidemiyoloji ve Etiyoloji 1981 ve 1985 yılları arasında ishalli hastalıkların etiyolojisine yönelik dünya çapında 40 dan fazla araştırma yapıldı. Ishalli hastalıkların kontrolü programı, 1986 da, tanımlayıcı epidemiyolojik ve etiyolojik çalışmaları sonlandırarak, ishalin önlenmesi ve şiddetinin azaltılmasına ağırlık vermiştir. Koruyucu Müdahaleler İshalli hastalıkların kontrolü programı, 1982 de, ishallerin önlenmesine yönelik 18 tane müdahale belirlemiştir. UYGULANABİLİRLİK MÜDAHALE UYGULAMA DURUMU Yüksek etkililik ve fizibilite Anne sütünün özendirilmesi Sütten kesme pratiğinin kazandırılması Araştırma ve geliştirme programına dahil edildi Etkililiği ya da maliyetifizibilitesi belli olmayan Etkisiz, sınırlı fizibilite veya yüksek maliyet Tedavi ORS Formülasyonları Su kaynaklarının ve sanitasyon hizmetlerinin geliştirilmesi Kişisel ve aile içi hijyenin geliştirilmesi Rotavirüs bağışıklaması Kolera bağışıklaması (bazı durumlarda) Kızamık bağışıklaması Düşük ağırlıklı doğumları önlemek Büyüme skalaları kullanmak Iki çocuk arasındaki zamanın artırılması Vitamin A desteği Besin hijyeninin geliştirilmesi Epidemik kontrol Zoonotik rezervuarların kontrolü Laktasyonun uzatılması Ek gıda programları Kemoproflaksi Sinek kontrolü Erken yaştaki sağlık eğitimi aktivitelerine ilgili mesajlar eklendi Araştırma planındaki yeri devam ettirildi Bir program stratejisi olarak aktif biçimde desteklendi Eğitim modülleri hazırlandı Araştırma planına eklendi Araştırma planındaki yeri devam ettirildi Ishalli hastalıkların kontrolü programına dahil edildi yılları arasında sodyum bikarbonat içeren standart ORS ler, trisodyum sitrat ve dihidrat içeren yeni formülasyonlarla karşılaştırılmış ve araştırmalar sonucunda 1985 yılında sitrat ORS ler DSÖ tarafından önerilen förmüller haline gelmiştir. ORS solüsyonları, enterositlerin fırçamsı kenarlarından sodyum ve glukozun aktif transportu sonucu su ve diğer elektrolitlerin ince barsaktan pasif emiliminin sağlanmasıyla etkilerini gösterirler. Sodyumun ince barsaktan emilimini sağlayabilecek suda çözenen tek organik molekül glukoz değildir. Iki grup organik çözünen, barsaktan etkili şekilde emilebilir, su ve sodyum emilimini sağlayabilir: D-heksoz; oligosakkarit karışımları (çeşitli seviyelerde maltodekstrinler) ve polisakkaritler (pirinç veya diğer tahıl ürünlerinin nişastaları). Aminoasitler; glisin, L-alanin, L-glutamin, nötral aminoasitlerin dipeptidleri. Araştırmalar 1984 ten beri bu iki organik çözünen grubu üzerine yoğunlaştı. Amaç ishal sırasında kaybolan su ve tuzu yerine koyarken aynı zamanda intestinal sekresyonların emilimini indükleyerek ishalin süresini ve dışkı miktarını azaltmaktı. Gerek ucuz olması, gerekse de düşük toksisitesi nedeniyle çalışmalara glisin ile başlandı. Glisin tabanlı ORS lerle ilgili 12 çalışma yapıldı ancak 1990 yılında, bu formülün akut non kolera ishallerde hiçbir yararı olmadığı açıklandı da L-alanin in fırçamsı kenarlardan sodyum transportunu glisine göre daha daha etkili şekilde artırdığı gösterildi. L-alanin tabanlı ORS çalışmaları ilk olarak Bangladeş te koleralı
4 hastalarda yapıldı ve koleralı hastalarda başarılı olduğu görüldü. Ancak yılları arasında yapılan altı çalışmada koleraya bağlı olmayan akut ishallerde faydası gösterilemedi. L-glutamin in, 1988 de, sodyum ve klor emilimini artırdığı gösterildi. Ayrıca, ince barsak mukozasının başlıca metabolik yakıtı olduğu ve mukozal hasarın onarılmasında esansiyel olduğu gösterildi. Bu bulgular ışığında L-glutamin tabanlı ORS ler geliştirildi ve denendi de açıklanan sonuçlara göre L-alanin ne benzer şekilde koleralı hastalarda DSÖ nün ORS sine göre daha üstündü ancak koleraya bağlı olmayan ishallerde faydası gösterilemedi. Bangladeş teki pirinç ORS lerle ilgili ümit verici sonuçlar 1982 de şu hipotezi doğurdu; "Eğer glukoz (20 g/l) artmış miktarda kompleks karbohidratlarla (50 g/l) yer değiştirecekse ORS formülasyonları hipotonik olmalıdır". Bu formülasyonlar osmotik diyareyi önlemekle beraber barsak sekresyonlarının reabsorbsiyonunu desteklemeye yetecek glukozu da sağlayacaktır. Böylece ishalin süresi ve miktarı azalacaktır. Bununla birlikte, bu erken çalışmalarda kullanılan pirinç önce pişirilmeli, sonra tuzu eklenmeliydi. Bu durumun, pirinç ORS kullanımının yaygınlaşmasını engelleyeceği düşünüldü ve paketli hazır pirinç ORS ler geliştirildi. Bunların pişirilmesi gerekmiyordu ve DSÖ nün standart ORS leri gibi suyla karıştırılarak kullanılabiliyordu. Pirinç ORS lerle ilgili pek çok çalışma yapıldı. Meta analizlerin sonucunda bunların da kolera vakalarında başarılı olduğu, ancak koleraya bağlı olmayan ishallerde DSÖ nün standart ORS sine üstünlük sağlayamadıkları görüldü. Düşük osmolariteli ORS ler üzerinde yapılan çalışmalardan sonra DSÖ şu sonuçlara vardı; Düşük osmolariteli ORS solüsyonları, standart DSÖ ORS leriyle karşılaştırıldıklarında hem kolera hem koleraya bağlı olmayan ishallerde dışkı frekansında ve intra venöz infüzyon ihtiyacında belirgin azalma yapmaktadır. Koleralı hastalarda düşük osmolariteli ORS kullanılmasının faydaları veya zararlarıyla ilgili veriler yetersizdir. Bu çözeltilerin kullanılmasının tavsiye edilmesinden önce hem koleralı hem koleraya bağlı olmayan ishalli hastalarda 75 mmol/l glukoz, 75 mmol/l sodyum, 20 mmol/l potasyum, 65 mmol/l klor ve 10 mmol/l sitrat (toplam osmolarite: 245 mmol/l) içeren ORS lerin kullanımıyla ilgili ek çalışmalara ihtiyaç vardır. Bu tavsiyeler üzerine 1995 de çok merkezli çalışmalar yapıldı ve şu sonuçlar elde edildi; Pediatrik çalışmalar sonucunda, düşük osmolariteli ORS lerin intravenöz tedavileri %40 azalttığı, ancak dışkı miktarında ve hastalık süresinde değişiklik yapmadığı gözlenmiştir. Koleralı erişkinlerde yapılan çalışmalarda düşük osmolariteli ORS lerle DSÖ nün standart ORS lerinin etkililikleri arasında fark bulunamamıştır. Düşük osmolariteli ORS kullanımında hiponatremi riskinin artığı, hasta koleralıysa riskin daha da fazla olduğu gözlenmiştir. ORS lerin tatlandırılması ile ilgili de çalışmalar yapılmış, ancak herhangi bir faydası veya zararı bulunamadığından "gereksiz" olarak kabul edilmiştir. İshalde Beslenme Anne sütüyle beraber beslenmenin devam ettirilmesinin, ishal sırasındajki beslenme bozukluklarını önlediği bulunmuştur. Sütlerin seyreltilmesine ve laktozsuz mamalar verilmesine de gerek olmadığı görülmüştür. Ekvador ve Mısır daki çalışmalar gerçek laktoz intoleransının çok nadir olduğunu ve 6 aydan büyük, anne sütü almayan, akut ishalli çocuklarda inek sütünün beslenme için faydalı olduğunu göstermiştir. Akut İshal Tedavisinde İlaç Kullanımı Loperamid hidroklorid, klorpromazin, kolestramin, Bioflorin (canlı Streptococcus faecium kültürü), berberin ve diğer bileşiklerle ilgili pek çok çok merkezli çalışmadan sonra bunların faydaları olmadığı ve kullanılmalarının tavsiye edilmeyeceği açıklandı. Kaolin benzeri bir madde olan smectite ile ilgili yapılan çalışmalarda ishal süresi üzerine minimal etkisi olduğu, ancak dışkı frekansını etkilemediği görülmüş ve tavsiye edilmemesi kararlaştırılmıştır da tüm antidiyaretiklerin rutin ishal tedavisinde yeri olmadığı, bazılarının zararlı hatta fatal olabileceği açıklanmış ve ilaç kullanımının, dikkati asıl yaşam kurtarıcı girişim olan sıvı replasmanından uzaklaştıracağı açıklanmıştır. Antibiyotik kullanımının sadece ciddi kolera vakalarıyla ve kanlı ishalin en büyük nedeni olan Shigella ishalleriyle sınırlandırılması önerilmiştir. Persistan Ishal Tedavisi Brezilya, Hindistan ve Peru da yılları arasında yapılan çalışmalar, epizodların yaklaşık %20 sinin akut olarak başlasa dahi, 14 günden uzun sürebileceğini göstermiştir. Ondört günden uzun süren ishaller persistan ishal olarak kabul edilmektedir (önceden 21 günün üzeri idi). Araştırmalar, persistan ishalde gentamisin veya kotrimakzasol kullanımının faydası olmadığı, bu hastaların hastaneye yatırılarak ORS ve azaltılmış laktoz içeren ucuz besinlerle başarılı bir şekilde tedavi edilebildiklerini göstermiştir.
5 Persistan ishal tedavisinda çabalar düşük laktozlu besinler üzerine yoğunlaşmıştır. Cezayir deki bir çalışma, yoğurt ile beslemenin, inek sütüne göre dışkı frekansı ve ishal epizodlarını daha fazla azalttığını, kilo alımını artırdığını göstermiştir. Persistan ishalde yağlı diyetin etkilerini araştıran iki çalışma sonucunda hayvansal yağların yerine bitkisel yağların kullanılmasının faydası olmadığı gösterilmiştir. Güney Afrika ve Amerika daki çalışmalar persistan ishal tedavisinde gentamisin kullanılmasının faydalı olduğunu göstermiştir. Bunun üzerine yıllarında Geutamala ve Hindistanda iki çalışma yapılmış, ancak böyle bir fayda gösterilememiştir. Kotrimakzasol ile ilgili olarak 148 persistan ishalli çocuğun katıldığı bir çift kör klinik çalışmada; dışkı frekansı, ORS alımı, ishal süresi, kalori alımı ve kilo alımında fark gösterilememiştir. Her ne kadar kotrimakzasol alan grupta tedavi başarısı (%70), plasebo grubuna göre (%60) biraz daha yüksek bulundaysa da istatistiksel olarak anlamlı çıkmamıştır. Dizanteri Tedavisi Shigella nın kullanılan çoğu antibiyotiğe direnç geliştirmesi üzerine başka antimikrobiyal denenmeye başlamıştır. Guatemala da yapılan bir çalışmada 1992 de pivmecillinamın da kotrimakzasol kadar etkili olduğu gösterilmiştir. Siproflakzosin ile ilgili çalışmalar da sürmektedir. Ishalli hastalıklar araştırma programı tarafından yıllarında bir tedavi rehberi önerilmiştir; 1. Tedavi Şigella ya karşı etkili bir antimikrobiyal içermelidir. En çok kullanılan ilaçlar kotrimakzasol ve nalidiksik asittir. Pivmecillinam ve florokinolonlar da kullanılabilmektedir, ancak florokinolonların çocuklarda kullanımı resmi olarak onaylanmamıştır. 2. Etkili bir antimikrobiyal, iki gün içinde klinik iyileşme sağlamaktadır (ateş düşer, dışkı frekansı azalır, dışkıdaki kan azalır, ağrı azalır, iştah artar, aktivite artar). 3. Iki gün içinde düzelme göstermeyen çocuklarda, Şigellaya karşı etkili başka bir antibiyotik denenir. Hayati tehlikesi olanlar hastaneye yatırılır (12 aydan küçük, dehidratasyonlu, geçen 6 hafta içinde kızamık geçirmiş, malnütrisyonlu). 4. Amibiyazis tedavisi (metranidazol) rutin olarak verilmemelidir. Sadece dışkıda trafozoid görüldüğünde veya Şigella ya etkili iki antibiyotik işe yaramazsa başlanmalıdır. 5. Kanlı ishali olan tüm çocuklara uygun sıvılar verilmeli, emzirme devam etmelidir. KAYNAK 1. "The Evolution of Diarrhoeal and Acute Respiratory Disease Control at WHO" Achievements in Research, Development, and Implementation; WHO/CHS/CAH/99.12, World Health Organization, 1999 dan özet çeviri.
İSHAL AKUT İSHALDE HEMŞİRELİK BAKIMI. Akut İshal. 14 günden kısa sürer. Dehidratasyona yol açar (ölüm nedenidir) Malnütrisyonu kolaylaştırır.
AKUT İSHALDE İSHAL Dışkının normalden daha fazla su içermesi SULU DIŞKILAMA 24 saatte 3 ya da daha fazla sayıda sulu dışkılama 20.04.2016 2 Akut İshal İshal gelişmekte olan ülkelerde önemli bir morbidite
DetaylıAkut İshal. Dr. Yeşim ÖZTÜRK Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Gastroenteroloji, Beslenme ve Metabolizma Ünitesi İzmir 2007
Akut İshal Dr. Yeşim ÖZTÜRK Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Gastroenteroloji, Beslenme ve Metabolizma Ünitesi İzmir 2007 Akut ishal tanımı Yirmi dört saatte üçten fazla sulu dışkılama Anne
DetaylıÇocukta Kusma ve İshal
Tanım Çocukta Kusma ve İshal Dr. Hasan Kaya Acil Tıp AD Akut gastroenterit 24 saat içinde 3 ten fazla ya da anne sütü ile beslenen bebeklerde her zamankinden daha sık ve daha sulu dışkılamadır. Yenidoğan
Detaylı*Hijyen hipotezi, astım, romatoid artrit, lupus, tip I diabet gibi otoimmün hastalıkların insidansındaki artışı açıklayan bir alternatiftir.
* *Hijyen hipotezi, astım, romatoid artrit, lupus, tip I diabet gibi otoimmün hastalıkların insidansındaki artışı açıklayan bir alternatiftir. *Bu hipotez, memelilerin evrimsel geçmişlerinin bir parçası
DetaylıT.C Uludağ Üniversitesi Mustafakemalpaşa Meslek Yüksekokulu. Burcu EKMEKÇİ
T.C Uludağ Üniversitesi Mustafakemalpaşa Meslek Yüksekokulu Burcu EKMEKÇİ PROBİYOTİKLER, DOST CANLILAR Probiyotikler Nedir? Probiyotik kelimesi Yunanca da pro bias yani yaşam için olan anlamına gelmektedir.
DetaylıDoç. Dr. Sinan Sarı. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Gastroenteroloji Bölümü
Doç. Dr. Sinan Sarı Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Gastroenteroloji Bölümü KAZA 5% KONJ. ANOMALİ 7% DİĞER 16% HIV 2% İSHAL 10% KIZAMIK 1% SITMA 7% PNÖMONİ 19% YD SEPSİSİ 6% PREMATURİTE 17% DOĞUM
DetaylıKansız kişilerde görülebilecek belirtileri
Kansızlık (anemi) kandaki hemoglobin miktarının yaş ve cinsiyete göre kabul edilen değerlerin altında olmasıdır. Bu değerler erişkin erkeklerde 13.5 g/dl, kadınlarda 12 g/dl nin altı kabul edilir. Kansızlığın
DetaylıKGP202 SÜT TEKNOLOJİSİ II
KGP202 SÜT TEKNOLOJİSİ II BEBEK MAMASI ÜRETİMİ Doğumdan sonraki dönemde, bebekler, belirli esansiyel besin elementlerine fazlaca gereksinim duymakla birlikte, organların çoğu işlevlerini henüz yeterince
DetaylıBASİLLİ DİZANTERİ (SHİGELLOZİS) (KANLI İSHAL)
BASİLLİ DİZANTERİ (SHİGELLOZİS) (KANLI İSHAL) TANIMI Shigella türü bakterilerde meydana gelen;karekteristik belirti ve bulguları olan,ilium ve kolonun akut enfeksiyonudur.basilli ve amipli dizanteri olmak
DetaylıAİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE İLK 1000 GÜNDE BESLENME DR.GÖNÜL KAYA
AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE İLK 1000 GÜNDE BESLENME DR.GÖNÜL KAYA AİLE SAĞLIĞI BİRİMİNDE EKİP Aile Hekimi Aile Sağlığı Elemanı Sözleşmeli Hemşire-Ebe BÜTÜNCÜL YAKLAŞIM AİLE SAĞLIĞI BİRİMİNDE HİZMETLER Kayıtlı
DetaylıSÜTÜN BİLEŞİMİ ve BESİN DEĞERİ
SÜTÜN BİLEŞİMİ ve BESİN DEĞERİ Prof. Dr. Metin ATAMER Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü Aralık 2006 ANKARA Sütün Tanımı ve Genel Nitelikleri Süt; dişi memeli hayvanların, doğumundan
DetaylıKilo verme niyetiyle diyet tedavisinin uygulanamayacağı durumlar nelerdir? -Hamilelik. -Emziklik. -Zeka geriliği. -Ağır psikolojik bozukluklar
Diyet denilince aklımıza aç kalmak gelir. Bu nedenle biz buna ''sağlıklı beslenme programı'' diyoruz. Aç kalmadan ve bütün besin öğelerinden dengeli biçimde alarak zayıflamayı ve bu kiloda kalmayı amaçlıyoruz.
DetaylıGastrointestinal Sistem Hastalıkları. Dr. Nazan ÇALBAYRAM
Gastrointestinal Sistem Hastalıkları Dr. Nazan ÇALBAYRAM ÇÖLYAK HASTALIĞI Çölyak hastalığı bir malabsorbsiyon sendromudur. Hastalık; gluten içeren unlu gıdalara karşı genetik bazda immünojik bir intolerans
Detaylı*Barsak yaraları üzerine çalışmalarda probiyotikler, yaraların iyileşmesi ve kapanması amaçlı test edilmiştir.
* *Aşılama öncesinde ve beraberinde probiyotik kullanma veya aşının içine serokonversiyon oranını arttıracağına inanılan suşların eklenmesi ilgili çalışmalar son birkaç yılda hızla artmıştır. *Şimdiye
DetaylıTEDAVİ VE KORUNMA Doç.Dr. Dr Levent GÖRENEK GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Kl. Mik. AD. Tedavi Tedavi edilmemiş ağır kolera olgularında vaka-ölüm hızı %50, Uygun tedavi ile vaka-ölüm hızı
DetaylıViral Hepatitler. Hepatit A Virus. Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış. Hepatit Tipleri. Hepatit A Klinik Özellikler
Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış Viral Hepatitler İnfeksiyöz Viral hepatitler A NANB E Enterik yolla geçen Dr. Ömer Şentürk Serum B D C F, G, TTV,? diğerleri Parenteral yolla geçen Hepatit Tipleri A B
DetaylıAkut İshalli Çocuklarda İshal Etkenleri, Çevresel Etkenler ve Diyette Doğal Probiyotik Tüketiminin İshal Şiddeti İle İlişkisi
Akut İshalli Çocuklarda İshal Etkenleri, Çevresel Etkenler ve Diyette Doğal Probiyotik Tüketiminin İshal Şiddeti İle İlişkisi Bahri Elmas, Şeyda Tok, Öner Özdemir TC Sağlık Bakanlığı Sakarya Üniversitesi
DetaylıAkılcı İlaç Kullanımı. Uzm.Dr.M.Bünyamin GÜCÜYENER 2015
Akılcı İlaç Kullanımı Uzm.Dr.M.Bünyamin GÜCÜYENER 2015 Akılcı İlaç Kullanımı Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır. Kişilerin klinik bulgularına
DetaylıZeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da
Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da bir yıllık sürede, bebeğin en önemli gıdasını anne sütü
DetaylıErcefuryl Oral Süspansiyon
Ercefuryl Oral Süspansiyon FORMÜLÜ Bir ölçekte (5 ml): Nifuroksazid 200 mg (Nipajin M, şeker, alkol ve portakal aroması içerir.) FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ Farmakodinamik Özellikleri: Bir nitrofuran türevi
DetaylıBeslenme Bozuklukları II. İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD Prof. Dr.
Beslenme Bozuklukları II İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD Prof. Dr. Gülden Gökçay Amaç Beslenme durumunun değerlendirilmesi Antropometri Hafif orta
DetaylıTürkiye de ve Dünya da Çocuk Sağlığı
Türkiye de ve Dünya da Çocuk Sağlığı Dersin İçeriği Çocuk kavramı Sağlık kavramı Türkiye de ve dünyada çocuk sağlığının durumu Çocuk sağlığını etkileyen faktörler Çocuk sağlığına yönelik girişimler Çocukluk
DetaylıİLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ
İLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ Dr. Sema ÖZBAŞ Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanı Sağlık Bakanlığı Teşkilat Şeması Türkiye Halk
DetaylıVitaminlerin yararları nedendir?
Vitaminlerin yararları nedendir? Vitamin ve mineraller vücudun normal fonksiyonlarının yerine getirilmesinde, büyüme ve gelişiminde çok önemlidir. Az miktarlarda yeterlidirler. Gebelikte anne yanında bebeğin
DetaylıBuzağı İshalleri ve Koruma Yöntemleri. Dengeli ve Ekonomik Besleme
Buzağı İshalleri ve Koruma Yöntemleri Buzağılar Sürünün Geleceğidir. Buzağı yetiştiriciliğinde anahtar noktalar! Doğum Kolostrum (Ağız Sütü) Besleme Sistemi Sindirim Sağlık Doğum ile ilgili anahtar noktalar
DetaylıAKUT GASTROENTERİTLER YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015
AKUT GASTROENTERİTLER YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 GASTROENTERİTLER Gastroenterit (g.e) gastrointestinal kanalın herhangi bir bölümünün inflamasyonudur
DetaylıÇOCUKTA AĞIZDAN SIVI TEDAVİSİ
ÇOCUKTA AĞIZDAN SIVI TEDAVİSİ Prof. Dr. Ergin ÇİFTÇİ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları BD DEHİDRASYON SINIFLAMASI (IV) Hafif sıvı açığı Orta düzeyde sıvı açığı Ağır sıvı
DetaylıŞişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır.
ŞİŞMANLIK (OBEZİTE) Şişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır. Yağ dokusunun oranı; Yetişkin erkeklerde % 12 15, Yetişkin kadınlarda %20 27 arasındadır. Bu oranların
DetaylıTABURCU SONRASI MAMALAR
TABURCU SONRASI MAMALAR Taburcu olduktan sonra mamayla beslenecek prematüreler için tasarlanmıştır. Besin ve enerji içeriği standart Biberon mamaları ve prematüre Mamalarının içeriklerinin arasındadır
DetaylıYenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr.
Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi Dr. Aslı KANTAR GİRİŞ GENEL BİLGİLER Akut böbrek hasarı (ABH) yenidoğan yoğun bakım
DetaylıTemel anlamda laktoz intoleransı süt ya da süt ile üretilmiş ürünleri sindirememek ya da bunda güçlük yaşamak anlamına gelir.
Laktoz temel olarak süt içinde bulunan disakkarid türü bir şekerdir. Disakkaridler iki farklı şeker türünün biraraya gelmesi ile oluşurlar. Glukoz ile galaktoz biraraya gelerek süt şekerini yani laktozu
DetaylıAKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr.Şenol Çomoğlu
AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr.Şenol Çomoğlu 2 AKILCI İLAÇ KULLANIMI Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır. Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine
DetaylıOp Dr Aybala AKIL. ACIBADEM Bodrum Hastanesi
Sağlıklı bir anne için Sağlıklı beslenme Düzenli hekim kontrolü Gebelik öncesi hastalıkların sıkı takibi Sağlıklı bir yaşam tarzı Huzurlu bir gebelik süreci Sağlıklı beslenme = Dengeli beslenme Proteinler
DetaylıKULLANMA TALİMATI. ROBİSİD 500 mg film tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Bir film kaplı tablet 500 mg sodyum fusidat içerir.
KULLANMA TALİMATI ROBİSİD 500 mg film tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Bir film kaplı tablet 500 mg sodyum fusidat içerir. Yardımcı maddeler: DL-alfa tokoferol, mikrokristalin selüloz, laktoz monohidrat,
DetaylıTedavi. Dr.Yaşar BAYINDIR İstanbul-2006
İnfeksiyöz İshallerde Tedavi Dr.Yaşar BAYINDIR İstanbul-2006 Epidemiyoloji Morbidite ve mortalitenin ikinci nedeni Çoğu gelişmekte olan ülkelerde 2,2 milyon ölüm / yıl %90 ı 5 yaş altı çocuklar Atak hızı
DetaylıSEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU
Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi 2012-2013 Eğitim Öğretim Yılı SEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU Dersin adı Üreme Sağlığı Anabilim dalı Sorumlu öğretim üyesi E-posta adresi Halk Sağlığı Prof.Dr.Haldun SÜMER
DetaylıDünyada Çocuk Sağlığı Politikaları / hedefleri. Dr. Günay SAKA DÜTF HSAD 10 Mayıs 2011
Dünyada Çocuk Sağlığı Politikaları / hedefleri Dr. Günay SAKA DÜTF HSAD 10 Mayıs 2011 1 DÜNYA DAKİ ÇOCUKLARIN SAĞLIĞININ KORUNMASI VE GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK ÇALIŞMALAR 1946 BM ye bağlı UNICEF kuruldu.
DetaylıKARBONHİDRATLAR. Glukoz İNSAN BİYOLOJİSİ VE BESLENMESİ AÇISINDAN ÖNEMLİ OLAN
KARBONHİDRATLAR Normal diyet alan kişilerde enerjinin % 55-60 ı karbonhidratlardan sağlanır. Bitkiler karbonhidratları fotosentez yoluyla güneş ışığının yardımıyla karbondioksit ve sudan yararlanarak klorofilden
DetaylıAKILCI İLAÇ KULLANIMI OTURUMLARI İÇİN ÖRNEK SUNUM. Dr. Sibel Aşçıoğlu Hayran Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları AD
AKILCI İLAÇ KULLANIMI OTURUMLARI İÇİN ÖRNEK SUNUM Dr. Sibel Aşçıoğlu Hayran Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları AD AKILCI İLAÇ KULLANIMI Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985
DetaylıCan boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur..
Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur.. 1 BESLENME BİLİMİ 2 Yaşamımız süresince yaklaşık 60 ton besin tüketiyoruz. Besinler sağlığımız ve canlılığımızın devamını sağlar. Sağlıklı bir
DetaylıTÜRKİYE DE EN FAZLA GÖRÜLEN BESLENME HATALARI
TÜRKİYE DE EN FAZLA GÖRÜLEN BESLENME HATALARI Türkiye beslenme durumu yönünden hem gelişmekte olan, hem de gelişmiş ülkelerin sorunlarını birlikte içeren bir görünüme sahiptir. Ülkemizde halkın beslenme
DetaylıAKILCI İLAÇ KULLANIMI
AKILCI İLAÇ KULLANIMI İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Perinatoloji BD Prenatal-Tanı Tedavi Ünitesi Dr. Tuğba Saraç Sivrikoz Akılcı İlaç Kullanımı Akılcı İlaç Kullanımı tanımı
DetaylıGıda Zehirlenmeleri. 10,Sınıf Enfeksiyondan Korunma. Gıda Zehirlenmeleri. Gıda Zehirlenmeleri. Gıda Zehirlenmeleri. Gıda Zehirlenmeleri
10,Sınıf Enfeksiyondan Korunma 17. Hafta ( 05 09 / 01 / 2015 ) BAKTERİLERİN NEDEN OLDUĞU HASTALIKLAR GIDA ZEHİRLENMELERİ Slayt No : 37 Etken ve Bulaşma Yolları Stafilokoklarla oluşan gıda zehirlenmelerinde
DetaylıAstım hastalığının görülme sıklığında, özellikle Batı toplumlarında daha fazla olmak üzere, tüm
Bölüm 24 Astım ve Beslenme Dr. Alpaslan TANOĞLU ve Dr. Mustafa DİNÇ Astım hastalığının görülme sıklığında, özellikle Batı toplumlarında daha fazla olmak üzere, tüm dünya yüzeyinde, son 50 yılda büyük bir
DetaylıBESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK
BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK Beslenme İle İlgili Temel Kavramlar Beslenme: İnsanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması, Yaşam kalitesini artırması için
DetaylıPROBİYOTİK Lactabasillus Acidophilus 1.25 milyar CFU Lactabasillus Rhamnosus 1.25 milyar CFU Lactabasillus Casei 1.25 milyar CFU Bifidobacterium
ENTEROGİS 1 PROBİYOTİK Lactabasillus Acidophilus 1.25 milyar CFU Lactabasillus Rhamnosus 1.25 milyar CFU Lactabasillus Casei 1.25 milyar CFU Bifidobacterium Bifidum 1.25 milyar CFU Çinko 15 mg 2 Probiyotik
DetaylıAKILCI İLAÇ KULLANIMI AKILCI ANTİBİYOTİK KULLANIMI. Adana Devlet Hastanesi 2016 Ecz. Gonca DURAK
AKILCI İLAÇ KULLANIMI AKILCI ANTİBİYOTİK KULLANIMI Adana Devlet Hastanesi 2016 Ecz. Gonca DURAK Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır. Kişilerin
Detaylıİnsan vücudunda 206 kemik vardır Sağlıklı kemik ve dişler için kalsiyumun faydalarını keşfetmek isteyenler bunun için 206 iyi sebebiniz var
İnsan vücudunda 206 kemik vardır Sağlıklı kemik ve dişler için kalsiyumun faydalarını keşfetmek isteyenler bunun için 206 iyi sebebiniz var 1 2 3 su bardağı süt = kalsiyum RDA nız Xtra Cal Nedir? Her gün
DetaylıAkılcı İlaç Kullanımı ( ) Uzm. Dr. Şermin BÖREKÇİ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
Akılcı İlaç Kullanımı (29.05.2016) Uzm. Dr. Şermin BÖREKÇİ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Sunu Planı 1. Akılcı İlaç Kullanımı Tanım 2. Akılcı İlaç Kullanımı Sorumluluk Sahibi
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir saşe 60,00 mg Probiyotik (Bifidobacterium animalis ssp lactis B94) içerir.
KULLANMA TALİMATI MAFLOR saşe Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir saşe 60,00 mg Probiyotik (Bifidobacterium animalis ssp lactis B94) içerir. Yardımcı maddeler: Hindiba inulini, Maltodekstrin, Askorbik
DetaylıAŞILANMA VE ÇOCUK SAĞLIĞI 11
AŞILANMA VE ÇOCUK SAĞLIĞI 11 Sabahat Tezcan ve Elif Kurtuluş Yiğit Bu bölümde 12-23 aylık çocukların aşılanması, beş yaş altı çocuklarda akut solunum yolu enfeksiyonunun varlığı ve evlenmiş kadınların
DetaylıGebelikte Beslenme Vitaminler
Gebelik döneminizde dengeli bir beslenme alışkanlığı edindiğinizde, sıvıyı bol miktarda aldığınızda, doktorunuzun verdiği demir içerikli preparatları düzenli olarak aldığınızda, normal sınırlar içinde
DetaylıProf.Dr. Muhittin Tayfur Başkent Üniversitesi SBF, Beslenme ve Diyetetik Bölümü
Prof.Dr. Muhittin Tayfur Başkent Üniversitesi SBF, Beslenme ve Diyetetik Bölümü Tarih boyunca; İnsan diyeti, Aktivite kalıpları, Beslenme durumu. Paleolithic dönemden beri: Diyet kalıpları, Fiziksel aktivite
DetaylıT.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik Yönetimi ve Tanıtım Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik Yönetimi ve Tanıtım Daire Başkanlığı Tüm maddeler zehirdir, ilacı zehirden ayıran dozudur 3 Akılcı İlaç Kullanımı
DetaylıSPORCULAR için......sizin için
SPORCULAR için......sizin için 1 NEDEN EGZERSİZ YAPARIZ? Kilo kontrolü İyi bir görünüm Fitness / Egzersiz Performans 2 2 ENERJİ KAYNAKLARI 3 MAKROBESİNLER 4 Gün içinde beslenmenizi çeşitlendirmek önemlidir...
DetaylıSAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ Sağlık hizmeti veren, Doktor Ebe Hemşire Diş hekimi Hemşirelik öğrencileri, risk altındadır Bu personelin enfeksiyon açısından izlemi personel sağlığı ve hastane
DetaylıKanser tedavisi sırasında sağlıklı bir diyet hemen hemen başka zamanlardakiyle aynıdır. Her gün çeşitli gıdalar yemeniz gerekir.
KANSER HASTALARINDA BESLENME DESTEĞİ Dengeli ve sağlıklı beslenme sadece tedavi gören kanser hastaları için değil tedavi sonrası süreçte de sağlıklı yaşamı oluşturan önemli unsurlardan biridir. Kanser
DetaylıSindirim Sisteminin Önemli Hastalıkları
Sindirim Sisteminin Önemli Hastalıkları Sindirim Sistemi (GIS) Normal Koşullarda: Karbonhidratların %98 i, Yağların %95 i, Proteinlerin %92 si emilir. Vücutta bazı besinler sindirilemez veya emilemez.
DetaylıVaxoral. Tekrarlayan bakteriyel solunum yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde 5. Şimdi. Zamanı. KOAH Kronik bronşit Sigara kullanımı
Tekrarlayan bakteriyel solunum yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde 5 Şimdi KOAH Kronik bronşit Sigara kullanımı Yaşlılık Düşük bağışıklık Hırıltılı öksürük Kirli ortam Pasif içicilik Zamanı Tekrarlayan
DetaylıKULLANMA TALĐMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALĐMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
KULLANMA TALĐMATI DROGSAN SODYUM BĐKARBONAT % 8.4 Ampul Sadece damar içi kullanım içindir. Etkin madde Yardımcı maddeler : 10 ml lik ampul de 0.84 g sodyum bikarbonat içerir. : Enjeksiyonluk su Bu ilacı
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
KULLANMA TALİMATI BİOAK 5 mg tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir tablet, 5 mg biotin (Vitamin H) içerir. Yardımcı madde(ler): Laktoz anhidr, mikrokristalin selüloz, krospovidon, povidon K-30 ve
DetaylıProf. Dr. Hayri T. ÖZBEK Çukurova Ünviversitesi, Algoloji Bilim Dalı
Prof. Dr. Hayri T. ÖZBEK Çukurova Ünviversitesi, Algoloji Bilim Dalı ĠLAÇ NEDĠR? Dünya Sağlık Örgütü ne (DSÖ) göre; Fizyolojik sistemleri, patolojik durumları alanın yararına değiştirmek, incelemek amacıyla
DetaylıGastrointestinal Bozukluklar
Antidiyareikler 1 Gastrointestinal Bozukluklar Günlük yaşantıda, gastrointestinal problemler de sıklıkla şikayetlere yol açar. Pek çok durumda, alınan yiyecek ve içeceklerle, karşılaşılan problemler düzeltilmeye
DetaylıSadece bilgilendirme amaçlıdır.
Sadece bilgilendirme amaçlıdır. AŞI NEDİR? İnsan ve hayvanlarda hastalık yapma yeteneğinde olan virüs, bakteri vb. mikropların hastalık yapma kudretlerinden arındırılarak ya da bazı mikropların salgıladığı
Detaylı14 Kasım Dünya Diyabet Günü. Kadınlar ve Diyabet: Sağlıklı bir gelecek hakkımız
14 Kasım Dünya Diyabet Günü Kadınlar ve Diyabet: Sağlıklı bir gelecek hakkımız 14 Kasım Dünya Diyabet Gününe ilişkin Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalımızın bilgilendirme metni:
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
KULLANMA TALİMATI FUSİNAT 500 mg film tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Bir film kaplı tablet 500 mg sodyum fusidat içerir. Yardımcı maddeler: Mikrokristal selüloz PH 200, krospovidon, laktoz anhidrat,
DetaylıT.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik Yönetimi ve Tanıtım Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik Yönetimi ve Tanıtım Daire Başkanlığı Tüm maddeler zehirdir, ilacı zehirden ayıran dozudur 3 Akılcı İlaç Kullanımı
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
KULLANMA TALİMATI SERUM FİZYOLOJİK İZOTONİK % 0.9 5 ml Ampul Damar içine uygulanır. - Etkin madde: 1 ml si 9 mg sodyum klorür içerir. - Yardımcı madde (ler): Enjeksiyonluk su. Bu ilacı kullanmaya başlamadan
DetaylıSIVI GEREKSİNİMİ ÇOCUKLARDA SIVI ELEKTROLİT TEDAVİSİ. Dr. Dilek DURMAZ AÜTF Acil Tıp ABD 25/05/2010. Vücut Sıvılarının Dağılımı
ÇOCUKLARDA SIVI ELEKTROLİT TEDAVİSİ Dr. Dilek DURMAZ AÜTF Acil Tıp ABD 25/05/2010 Doğumda vücut ağırlığının %75 i su iken, büyük çocuklarda bu oran %60 dır Yaşla birlikte HDS azalırken HİS artar Akut dehidratasyon
DetaylıAkılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Osman Raif Karabacak Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH
Akılcı İlaç Kullanımı Doç.Dr.Osman Raif Karabacak Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH 1 Akılcı İlaç Kullanımı Akılcı ilaç kullanımı tanımı ilk kez 1985 yılında DSÖ tarafından yapılmıştır Kişilerin ilaçları; Klinik
DetaylıADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği
ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal
DetaylıOKUL ÇAĞINDA BESLENME
OKUL ÇAĞINDA BESLENME Doç. Dr. Yeşim ÖZTÜRK Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Gastroenteroloji, Beslenme ve Metabolizma Ünitesi Nisan 2008-İZMİR ADÖLESAN DÖNEM 1. Biyolojik değişim BÜYÜME
Detaylı309 HALK SAĞLIĞI-ADLİ TIP-DEONTOLOJİ- BİYOİSTATİSTİK
Ders Kurulu 309 Akademik Yılın 36. Haftası 12 Mayıs 13 Mayıs 14 Mayıs 15 Mayıs 16 Mayıs Halk Sağlığı Kavramı Sarp Üner Uluslararası Sağlık Bakış Açısıyla Ulusların Sınıflandırılması Epidemiyolojinin Kullanım
DetaylıÇinko Eksikliğinin Akut Gastroenterite Etkisi The Effect Of Zinc Deficiency On Acute Gastroenteritis
KLİNİK ARAŞTIRMA Çinko Eksikliğinin Akut Gastroenterite Etkisi The Effect Of Zinc Deficiency On Acute Gastroenteritis Abdülkadir Bozaykut, Lale Pulat Seren, Duygu Sömen Bayoğlu, İlke Özahi İpek, Rabia
DetaylıBirinci Basamakta Hasta Çocuğa Yaklaşım
Birinci Basamakta Hasta Çocuğa Yaklaşım 1 Çocuk Sağlığında Eşitsizlikler (DSÖ verileri 1999) Yılda 10 milyon çocuk 5. yaşlarını kutlayamadan ölmektedir 2020 e kadar aynı Geri kalmış-gelişmekte olan ülkelerde
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir ölçekte (5 gram) 250 mg metenamin ve 615 mg metenamin anhidrometilensitrat
KULLANMA TALİMATI PURİNOL Efervesan Granül Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir ölçekte (5 gram) 250 mg metenamin ve 615 mg metenamin anhidrometilensitrat Yardımcı maddeler: Povidon K30, Sakkaroz, Sodyum
DetaylıMEMEDEN BARDAĞA AKAN DOĞALLIK ÖZKAN ŞAHİN U.Ü.KARACABEY MYO GIDA TEKNOLOJİSİ PROGRAMI/SÜT OPSİYONU
MEMEDEN BARDAĞA AKAN DOĞALLIK ÖZKAN ŞAHİN U.Ü.KARACABEY MYO GIDA TEKNOLOJİSİ PROGRAMI/SÜT OPSİYONU MEMEDEN BARDAĞA AKAN DOĞALLIK Dünya nüfusundaki hızlı artış ile teknolojik gelişmeler insanları tarımsal
DetaylıAKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. M. Kürşat Tigen
AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr. M. Kürşat Tigen İLAÇLAR Hastalıklardan korunma, teşhis, tedavi veya vücudun herhangi bir faaliyetini değiştirmek amacıyla kullanılan kimyasal, bitkisel, biyolojik kaynaklı ürünler
DetaylıKULLANMA TAL MATI MAXTH O 4 mg/2 ml M Enjeksiyon çin Çözelti çeren Ampul Kas içine uygulanır. Etkin madde Yardımcı maddeler : Bu ilacı kullanmaya ba
KULLANMA TALİMATI MAXTHİO 4 mg/2 ml İM Enjeksiyon İçin Çözelti İçeren Ampul Kas içine uygulanır. Etkin madde: Her bir ampulde 4 mg Tiyokolşikosid Yardımcı maddeler: Sodyum klorür, sitrik asit monohidrat,
DetaylıOmega 3 nedir? Balık ve balık yağları, özellikle Omega-3 yağ asitleri EPA ve DHA açısından zengin besin kaynaklarıdır.
Alfalino Omega 3 nedir? Omega 3 yağ asitleri vücut için gerekli olan ama vücudun üretemediği yağ asitleridir. Besinlerle alınamadığı durumlarda gıda takviyeleri ile alınmaları gerekmektedir. Temel Omega-3
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME TABAĞI
SAĞLIKLI BESLENME TABAĞI Ekmek, diğer tahıllar ve patates Meyve ve sebzeler Et, balık ve alternatifleri Yağ ve şeker oranı yüksek yiyecek ve içecekler Süt ve süt ürünleri Sağlıklı beslenme tabağı insanların
DetaylıBebeğinizin Beslenme Sağlığı ve Zeytin Yağı
Bebeğinizin Beslenme Sağlığı ve Zeytin Yağı Bebek beslenmesinde 0-3 yaş arası kritik bir dönemdir. Bu dönemde annelerin her konuda olduğu gibi beslenme konusunda bebekleri için mümkün olan en 1 / 7 iyi
DetaylıAÜTF HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI TIPTA UZMANLIK EĞİTİMİ PROGRAMI /
AÜTF HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI TIPTA UZMANLIK EĞİTİMİ PROGRAMI / 2017-18 TARİH/MODÜL BAŞLIKLAR (Konular) ÖĞRETİM ÜYESİ MODÜL 1 9 Ekim 2017 Halk Sağlığı tanımı, kavramı ve yaklaşımı Geleneksel ve Çağdaş
DetaylıTdap Aşıları (Difteri, Toksoid ve Cansız Boğmaca)
Tdap Aşıları (Difteri, Toksoid ve Cansız Boğmaca) Erişkin ve büyük çocuklarla kıyaslandığında, 12 ay altındaki infantlar gerçek anlamda yüksek boğmaca oranlarına ve boğmaca ile ilişkili ölümlerin geniş
DetaylıKULLANMA TALİMATI. DİYACURE 250 mg liyofilize toz içeren saşe Ağızdan alınır.
KULLANMA TALİMATI DİYACURE 250 mg liyofilize toz içeren saşe Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir poşet 282.5 mg Liyofilize Saccharomyces boulardii içerir. Yardımcı maddeler: Fruktoz, karışık meyve aroması.
DetaylıOKUL ÖNCESİ ÇOCUK BESLENMESİ. Dr. Hülya YARDIMCI
OKUL ÖNCESİ ÇOCUK BESLENMESİ Dr. Hülya YARDIMCI Okul öncesi dönem yetişkinlik için temel oluşturan pek çok alışkanlığın geliştirildiği bir dönemdir. Bu dönemde yeterli ve dengeli beslenme kadar, iyi geliştirilmiş
Detaylı: Her bir tablette, 16 mg betahistin dihidroklorür içerir.
VERTİN 16 mg Tablet Ağızdan alınır Etkin madde Yardımcı maddeler : Her bir tablette, 16 mg betahistin dihidroklorür içerir. : Mikrokristalize selüloz, mannitol, sitrik asit monohidrat, susuz kolloidal
DetaylıSÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Özellikle çocuk ve adölesanlarda protein, kalsiyum ve fosfor alımı nedeniyle; kemiklerin ve dişlerin gelişiminde Önemlidir.
DetaylıBESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ
BESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Özellikle çocuk ve adölesanlarda protein,
DetaylıİÇİNDEKİLER Birinci Bölüm HİJYEN ve SANİTASYON İkinci Bölüm GIDA HİJYENİ, TANIMI ve ÖNEMİ Üçüncü Bölüm PERSONEL HİJYENİ
İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm HİJYEN ve SANİTASYON Hijyenin Tanımı ve Önemi... 1 Sanitasyon Tanımı ve Önemi... 1 Kişisel Hijyen... 2 Toplu Beslenme Sistemlerinde (TBS) Hijyenin Önemi... 3 Toplu Beslenme Sistemlerinde
DetaylıToplum Sağlığı Açısından Akılcı İlaç Kullanımı
Toplum Sağlığı Açısından Akılcı İlaç Kullanımı Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Ekin Koç tarafından Prof.
DetaylıAnti-regürjitasyon. - Regürjitasyon bebeklikte çok sık görülür - Zamanla iyileşme göstersede, aileler doktorlara mutlaka danışır
Regürjitasyon Anti-regürjitasyon - Regürjitasyon bebeklikte çok sık görülür - Zamanla iyileşme göstersede, aileler doktorlara mutlaka danışır Anti-regürjitasyon - Danone Bebek Beslenmesinde regürjitasyon
DetaylıKISA ÜRÜN BİLGİLERİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI GE-ORAL 20.5 g/l Oral çözelti hazırlamak için toz karışım Çocuklar ve Yetişkinler İçin
1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI GE-ORAL 20.5 g/l Oral çözelti hazırlamak için toz karışım Çocuklar ve Yetişkinler İçin KISA ÜRÜN BİLGİLERİ 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin Madde: 1 Poşette; Glukoz susuz..
DetaylıBARİATRİK CERRAHİ GEÇİRMİŞ HASTALARDA SAÇ DÖKÜLMESİ VE NEDENLERİ
BARİATRİK CERRAHİ GEÇİRMİŞ HASTALARDA SAÇ DÖKÜLMESİ VE NEDENLERİ Saç dökülmesi de bariatrik cerrahi hastalarında sıklıkla karşılaşılan bir sorundur. Saç dökülmesi kişiyi ciddi şekilde etkiler. Kişinin
DetaylıSU VE BESİNLER İLE BULAŞAN HASTALIKLAR VE KORUNMA YOLLARI
SU VE BESİNLER İLE BULAŞAN HASTALIKLAR VE KORUNMA YOLLARI 1 Dersin Amacı: Su ve besinler ile bulaşan hastalıklar ve korunma yolları konusunda bilgi ve tutum kazandırmak. 2 Dersin Öğrenim Hedefleri Su ve
DetaylıAĞRIDA AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Prof. Dr. Arzu Yağız On Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD, İzmir
AĞRIDA AKILCI İLAÇ KULLANIMI Prof. Dr. Arzu Yağız On Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD, İzmir AKILCI İLAÇ KULLANIMI -Tanım- Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine
DetaylıF. İpek Marangoz Belgin Rodoplu Neslihan Kaya Jale Albayrak
F. İpek Marangoz Belgin Rodoplu Neslihan Kaya Jale Albayrak OLESTRA Diyetteki yağ miktarını azaltabilmek için yağ yerine bazı maddeler kullanılmakta Bu maddeler Gıda da yağın fonksiyonunu yapacak Kalori
Detaylı2. Çocukluk çağında demir eksikliği anemisi?
DEMİR EKSİKLİĞİ 1. Demir eksikliği anemisi nedir? Demir eksikliği anemisi : kan hücrelerinin yapımı için gerekli olan demirin dışarıdan besinlerle yetersiz alınması yada vücuttan aşırı miktarda kaybedilmesi
DetaylıDiyabette Akılcı İlaç Kullanımı. Dr. Ahmet KAYA TRABZON
Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı Dr. Ahmet KAYA 06.10.2016 TRABZON AKILCI İLAÇ KULLANIMI Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır. Kişilerin klinik bulgularına
DetaylıAKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. M. Bülent Sönmez 9. Ulusal Alkol ve Madde Bağımlılığı Kongresi 10-12 Aralık 2015, Edirne
AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr. M. Bülent Sönmez 9. Ulusal Alkol ve Madde Bağımlılığı Kongresi 10-12 Aralık 2015, Edirne AKILCI İLAÇ KULLANIMI Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık
Detaylı