Akciğer Tüberkülozu Dr. Serir Özkan

Transkript

1 Akciğer Tüberkülozu Dr. Serir Özkan S.B.Ü. İzmir Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi

2 End TB Stratejisi Vizyon: Tüberkülozsuz birdünya sıfır ölüm, hastalık Hedef: Global TB epidemisinin sonlanması TB insidansı yıllık %2 düşüyor 2020 insidans hedefine düşmesi için yıllık düşüş %4 5 olması gerekiyor

3 GLOBAL TÜBERKÜLOZ RAPORU yılında 6.3 milyon yeni TB olgusu saptandı (Tahmini hasta sayısının %61) Tahmini hasta sayısı 10.4 milyon (%90 yetişkin ve %65 erkek 2015 yılında 6.1 milyon

4 Dünyada TB ile ilgili majör sorunlar nelerdir? HIVTB HIV infeksiyonu aktif TB hastalığı gelişme riskini kat arttırmaktadır. HIV ve TB lethal bir kombinasyondur 2016 da 1.4 milyon yeni HIVTB olgu tahmin edilmektedir ve bunların %74 ü Afrika da yaşamaktadır.

5 İlaca Dirençli TB Global bir tehtid ve önemli bir halk sağlığı problemi MDR-TB RR-TB XDR-TB

6 İlaca Dirençli TB 2016 yılında MDR-TB olgu sayısı RR-TB (H duyarlı R dirençli) 1/5 MDR/RR-TB tedaviye başlıyabiliyor. Global tedavi başarı oranı %54 MDR-TB un %6.2 si XDR-TB

7 2016 da 1.3 milyon TB a bağlı ölüm (HIV-negatif) TB mortalite oranı yıllık %3 düşüyor 2000 den beri TB ölümleri %37 azaldı TBC Dünyada 9. ölüm nedeni

8 Türkiye 2016 İnsidans 18 (15 20) de (HIV+TB dahil) olgu bildirilmiş de oran Siyah çizgi: Bildirilen, Yeşil çizgi: Tahmini insidans

9 Türkiye 2016 MDR/RR-TB 0.7 ( ) de Yeni olgularda Tahmini MDR/RR-TB %2.9 (% ) Eski olgularda Tahmini MDR/RR-TB %16 (%13-19)

10 Tüberkülozda Bulaşma? Aktif akciğer ve larinks tüberkülozlu hastalardan öksürük, hapşırma, konuşma sırasında dış ortama saçılan ve damlacık çekirdeği ( 3500 kadar 1-5 mikron çapında 1-3 basil içerir) denilen partiküllerin sağlıklı kişiler tarafından inhalasyonu ile olur

11 Hastalık Riski bulaştan sonra en çok ne zaman fazladır? Bulaştan sonraki ilk iki yıl icinde daha fazladır. Çeşitli nedenlerle ortaya cıkabilen immunitenin baskılandığı durumlarda hastalık gelişebilir

12 Tuberkuloz immunpatogenezi Evre 1 Bulaşma-Başlangıc evresi (1. hafta) Alveollere erişebilen basiller alveoler makrofajlarca fagosite edilir. Evre 2 Enfeksiyon, coğalma ve yayılma (2-3 hafta) canlı basiller makrofajlar icinde coğalırlar ve serbestleşir, çoğalır ve lokal yayılır. Bolgeye göç eden monosit ve lenfositler granulom formunu oluşturur Basil bölgesel lenf bezlerine taşınır Lenfohematojen yayılım ile en sık akciğer apeksine, böbrekler, uzun kemikler ve vertebralara yerleşir

13 Evre 3 Konakcıda immun yanıtın gelişimi Hücresel immün yanıt ve gecikmiş tip aşırı duyarlılık 6-8. haftada tüberkülin cilt testi pozitifleşir, primer infeksiyon oluşur Bu dönemde primer tüberküloz görülme oranı %5

14 Evre 4 - Likefaksiyon ve Hızlı Basil Coğalması, Yeniden Bulaşma Enfekte kişilerin %95 inde olay sessiz olarak kalırken, %5 inde yaşamlarının herhangi bir doneminde ilk lezyon yerinde yada basillerin lenfo-hematojen yolla yayıldıkları herhangi bir organdaki odakta erime ve onu takip eden aktivasyonla hastalık ortaya çıkar Bu Tüberküloz formunun adı nedir? postprimer tuberkuloz- reaktivasyon tuberkulozu

15 Kavite postprimer tuberkuloz- reaktivasyon tuberkulozu özellikleri nelerdir? basil sınırsız olarak coğalabilir Basil iceren likefiye materyal bronkojenik yolla akciğerin diğer bolumlerine yayılır. Likefi ye materyalin ekspektorasyonu ile dış ortama salınan damlacık cekirdekleri ile sağlıklı bireyler enfekte edilmiş olur

16 Latent TB infeksiyonu (LTBI) Klinik aktif bir TB hastalığı olmaksızın Mycobacterium tuberculosis antijenleri tarafından oluşturulan stimulasyona karşı oluşan persistant immun cevap durumudur.

17 Dünya populasyonunun yaklaşık 1/3 ü latent TB vardır. Bu kişiler infektedir fakat henüz hastalanmamışlardır, hastalık bulaştırmamaktadır Yakın veya uzak gelecekte reaktivasyon TBC gelişme riski vardır.

18 Aktif hastalık gelişme riski yüksek bireylere koruyucu tedavi uygulayarak hastalık gelişme riskini önlemek kritik konulardan birisidir. Aktif hastalık gelişme riski en yüksek bireyler kimlerdir? HIV infekte bireyler ve akciğer Tb lu olgu ile ev içi temaslı 5 yaş altı çocuklar genel olarak en riskli ve kritik gruplardır.

19 Latent TBC İnfeksiyonunu Nasıl Tanıyacağız? Tüberkülin cilt testi veya interferon gama salınım test (IGRA) sonuçları pozitif Bu testlerin sınırlılıkları: latent infeksiyon ile tüberküloz hastalığının ayrımını yapamaz. Aktif TB a ilerleyecek infeksiyonu öngöremez.

20 İnterferon Gama Salınım Testleri M. Tuberculosis antijenlerine yanıt olarak ortaya çıkan IFNgama salınımını ölçerek bağışıklık yanıtının olup olmadığını gösterir Quantiferon-TB testi T-Spot.TB test Tüberkülin cilt testi

21 Ülkelerin Durumlarına göre DSÖ LTBI Yönetimi Riskli Gruplar Testler Tedavi Önerileri TB Yoğunluğu Düşük Yüksek yada orta gelirli ülke ve insidans <100 / HIV + 2 Akciğer TB ile ev içi temaslı yetişkin ya da çocuk 3 silikozis, anti-tnf tedavisi başlayanlar, dializ hastaları, organ ya da hematolojik transplantasyon Aktif TB hastalığını dışla IGRA veya TCT pozitif sonuç 6 ay günlük H 9 ay günlük H 3 ay haftalık rifapentin ve H 3-4 ay günlük H ve R 3-4 ay günlük R

22 Lokal TB epidemiyolojisi, kaynakların varlığı v.b. durumlarına göre LTBI sistematik tarama ve tedavisi aşağıdaki durumlarda önerilir Mahkumlar, sağlık çalışanları, yüksek TB yoğunluklu ülkelerden göçedenler, evsizler, madde bağımlıları

23 LTBI için sistematik tanı diabetiklere Alkoliklere ve sigara içenlere Düşük VKİ li bireylere gerekmemektedir

24 LTBI Tedavi alternatifleri nelerdir? 6-ay isoniazid, veya 9-ay isoniazid, 3-ay rifapentin ve isoniazid rejim (Haftalık) 3 4 ay isoniazid ve rifampisin 3 4 ay rifampisin

25 Tedavi Sonuçları Nedir? Günümüzdeki tedavi seçenekleri aktif TB gelişme riskini %60-90 azaltmaktadır Başlıca advers olay: Hapatotoksisite riski

26 MDR-TB Temaslısı Aktif TB hastalığının gelişim riski açısından en azından 2 yıl süre ile; Yakın klinik izlem Özellikle 5 yaş altı çocukta index olgunun ilaç duyarlılık profiline dayalı bir rejim düzenlenebilir. Bir çalışmada koruyucu tedavi alan 41 çocuktan 2 sinde, koruyucu tedavi almayan 64 çocuktan 13 ünde TB hastalığı gelişmiştir

27 Yüksek Riskli Bireylerde LTBI Tanı Tedavi Algoritması Risk gruplarındaki bireylere TB semptomlarını sorgula* Evet Hayır TST veya IGRA Pozitif Negatif Akciğer Grafisi TB veya diğer hastalık Anormal Normal Araştırılması** LTBI Tedavisi TB semptomları: öksürük, hemoptizi, ateş, gece terlemesi, kilo kaybı, göğüs ağrısı, nefes darlığı, halsizlik **Fibrotik lezyonlar

28 Olgu Tanımı A) Yeni olgu B) Tedaviyi terkten dönen olgu C) Nüks olgu D) Tedavi başarısızlığı E) Kronik olgu 45 yaşında erkek hastanın 1,5 aydır öksürük, balgam çıkarma ve kan tükürme yakınmaları var. Akciğer grafisinde sağ üst zonda kaviter lezyonu bulunmaktadır. İki kez balgam yayma ARB si pozitif bulunmuştur. Sekiz yıl önce aynı hastanın balgam yayma ARB incelemesi pozitif saptanmış, kültürde M. Tuberculosis izole edilmiş ve aktif akciğer tüberkülozu tanısı ile direkt gözetim altında standart anti tüberküloz (2HRZE/4HR) tedavi kullanmış ve tamamlamıştır. Tedavi sonunda balgam yayma ARB negatif saptanmış ve kür olarak rapor edilmiştir.. Bu hastanın olgu tanımı nedir?

29 Semptomlar ve TANI? Öksürük (çoğunlukla produktif) (2 haftadan daha fazla süredir öksürük yakınması olan kişide ayırıcı tanıda TB da düşünülmelidir.) Balgam (çoğunlukla mukopurulan ya da purulan) Hemoptizi (aktif hastalık belirtisi değil) Nefes darlığı (yavaş artış gösterir ani değil) Kilo kaybı, iştahsızlık, halsizlik (bazen kaşeksi) Ateş (akşam üstü subfebril ateş bol terleme ile düşer)

30

31

32 Y.O. 27 YAŞ Erkek öksürük, ateş yakınmaları ile acil servise başvuruyor

33 27 gün sonra nefes darlığı, sol yan ağrısı, öksürük, ateş polikliniğe başvuruyor plevra biyopsisi nekrotizan granulomatöz plörit

34 Bakteriyoloji için örnekler nelerdir? Balgam, indükte balgam, açlık mide suyu, bronkoskopik lavaj Florokrom Boyama auramine O, auramine-rhodamine Karbolfuksin metodu Ziehl-Neelsen (Z-N) Kinyoun

35 Dünya Sağlık Örgütü Fluorescent light-emitting diode (LED) microscopy LED Floresans Mikroskop Ziehl Neelsen boyama yönteminden %6 daha duyarlı

36 Kültürde M.tuberculosis kolonileri Mikroskopi ile Pozitif saptanabilmesi için örnekte basil/ml bulunması gerekir. Kültür yöntemi yaymalara göre daha duyarlıdır. katı besiyerleri ve sıvı besiyerleri kullanılmaktadır. Sıvı besiyerlerinde basilin üreme süresi daha kısadır. Löwenstein-Jensen (L-J) Middlebrook 7H10 ve 7H11 gibi katı besiyerleri var Sıvı besiyeri (Middlebrook 7H9, MGIT) Tam otomatize sistemler (BACTEC)

37 Tam otomatize nükleik asit amplifikasyon testi (NAAT) X pert MTB/RIF

38

39 ÖNERİLER Xpert MTB/RIF testi ÇİD-TB veya HIV+TB şüphesi bulunan olgularda; ilk tanısal test olarak önerilmektedir

40 ÇİD-TB yada HIV in yaygın olmadığı bölgelerde; özellikle yayma negatif olguların tanısında mikroskopiye ek olarak kullanılabilir

41 Xpert MTB/RIF ÇİD riski olan hastalarda (Retreatment kategorileri: tedavi yetmezliği, ara verip dönenler ve relaps) Yayma negatif TB düşünülen hastalarda Çocuk TB unda HIV pozitif ve TB riski olanlarda Ancak, Xpert MTB/RIF testinin kullanımı, geleneksel mikroskobi, kültür ve ilaç duyarlılık testlerine olan ihtiyacı ortadan kaldırmaz. Tedavinin izleminde konvansiyonel mikroskopi, kültür, gerekiyorsa İDT kullanılır.

42 Erken Bakterisidal Aktivite (H, E, S) (Basil Sayısının Hızla Azaltılması) Direnç gelişimini önleyici etki (H,R) Nüksleri Önlemek İçin Sterilizasyon (R, Z) (Hastalıklı bölgelerdeki persistan basilleri elimine etmek)

43 Tüberküloz Tedavisinde Teorik Model: Üç Topluluk Modeli Topluluk A: Hızla çoğalan (kavite duvarında hücre dışı ve kazeumda) (H,E,S,R) Topluluk B: Yavaş çoğalan (asidik ortamda) (Z,R) Topluluk C: Aralıklı çoğalan (R ve H)

44 Tüberküloz Tedavisinde Teorik Model A B Topluluk A Topluluk B Topluluk C C

45 Etkili TB tedavi rejimleri daima 2 faza sahiptir 1)BAŞLANGIÇ FAZI= YOĞUN DÖNEM Hedef çok sayıda hızla çoğalan basillerdir Tüberküloz basilleri hızlıca öldürülür Erken Bakterisidal Aktivite Direnç Gelişimini Önleyici Etki A Bulaştırıcılık ortadan kalkar. Yakınmalar ve klinik bulgular B C geriler. 2 HRZE(S)

46 2- İdame Fazı Sterilizan Aktivite Hedef aralıklı çoğalan C grubu basillerdir. Bu dönemde hastanın yakınmaları ve klinik bulguları düzelmiştir. A 4 HR B C

47 ANTİTÜBERKÜLOZ İLAÇLAR 1. Birinci sıra oral antitüberküloz ilaçlar (İNH, RİF,PZA,EMB 2. Enjektabl ilaçlar (Sm,Km, Amk, Cm) 3. Fluorokinolonlar (Lfx, Mfx, Gfx, Ofx) 4. Oral bakteriostatik ikinci sıra antitüberküloz ilaçlar (Eto, Pto, Cs,Trd, Lzd,Cfz) 5. Diğerleri (Bdq, Dlm, PAS, Amx/Clv, Thz, Ipm, Mpm)

48 Birinci grup TB ilaçları ve dozları Günlük doz Erişkin Çocuk Maksimum mg/kg mg/kg mg H (İzoniyazid) 5 (4-6) R (Rifampisin) 10 (8-15) Z (Pirazinamid) 25 (20-30) M (Morfozinamid) E (Etambutol) 20 (15-20) S (Streptomisin) 15 (12-18)

49 TB olgu tanımlarına göre tedavi şeması Olgu Tanımı Yeni Olgu Tedaviyi terkten dönen olgu Nüks olgu Tedavi başarısızlığından gelen olgu Kronik olgu Başlangıç Dönemi günlük 2HRZE yada 2HRZS 2HRZES/1HRZE İdame Dönemi günlük 4HR 5HRE Dirençli TB tedavisi yapan merkezlerde ikinci grup ilaçlarla tedavi edilir.

50 Dünya Sağlık Örgütü Yeni Olgu Akciğer TB 2HRZE/4HR Yeni olguda yüksek düzey H direnci varsa devam fazında HRE alternatif öneridir. Tedaviyi terkten dönen ve nüks hastalarda ilaç duyarlılık profiline dayalı bir tedavi rejimi önerilmektedir. Burada hızlı moleküler direnç testleri önem kazanmaktadır. Direnç yoksa 2HRZE / 4HR rejimi yeterlidir.

51 YENİ OLGUDA İDAME TEDAVİYE GEÇİŞ 2. Ay sonunda yayma (-) İdame tedaviye geçilir 2. Ay sonunda yayma (+) Başlangıç dönemi aynı ilaçlar ile 1 ay uzatılır 2. Ay (+), 3. ayın sonunda yayma (-) 3. ay sonunda ya da sonrasında yayma (+) İdame tedavisine geçilir Tedavi değiştirilmeden dirençli tedavi yapan merkeze gönderilir

52 Dünya Sağlık Örgütü Yeni Akciğer TB (tüm tedavi süresince R alanlar) başlangıç fazının sonunda balgam yayma pozitif ise başlangıç fazının uzatılması önerilmemektedir

53 Dünya Sağlık Örgütü Daha önce TB tedavisi görmüş olan tüm hastalarda kültür ve ilaç duyarlılık testi yapılması. Standart yeniden tedavi rejiminin ampirik kullanılmaması Hızlı moleküler ilaç duyarlılık testleri mevcut ise sonuçlar rehberliğinde tedavinin belirlenmesi Nüks ve tedaviyi terkten dönen hastalarda hızlı moleküler ilaç duyarlılık test sonuçlarına göre tedavinin düzenlenmesi önerilmektedir

54 H ve R direnci bilinmeksizin Kategori II rejimlerin ampirik kullanımı durumunda tedavi başarı oranı yaklaşık %68 dir ve düşüktür.

55 NÜKS VE TEDAVİYİ TERKTEN DÖNEN OLGULARDA İDAME TEDAVİYE GEÇİŞ 3. ay sonunda yayma (-) İdame tedaviye geçilir 3. ay sonunda ya da sonrasında yayma (+) Tedavi değiştirilmeden, hasta dirençli tedavi yapan merkeze gönderilir.

56 HIVTB HIVTB da ART (CD4 hücre sayısına bakılmaksızın) önerilmektedir. Önce TB tedavisi başlanır, bunu takiben ART ilk 8 hafta içinde ilave edilir. İmmunosupresyon ön planda ise (örn. CD4 50 cells/mm3) TB tedavisini izleyen 2 hafta içinde ART önerilir HIVTB de standart 6 aylık tedavi (günlük) önerilmektedir.

57 HIVTB ART TB tedavisinin ilk 8 haftasında başlanırsa (daha geç başlamaya görece) mortalite azalıyor. Grade 3 ve 4 IRIS advers olayları benzer

58 Steroid Tedavi TB menenjit; adjuvant dexamethasone veya prednisolone 6-8 hafta kullanımı ile mortalite, sekel, relaps oranları azalıyor TB perikardit; adjuvant kortikosteroid tedavi ile mortalite, konstruktif perikardit riski azalıyor

59 Tedavisi başarısız olan ya da düzelme göstermeyen hiçbir hastaya ilaç eklemesi yapılmaz! Direkt gözetim altında tedavi

60 DGT yapılmazsa ne olur?

61 İlaç Yan etki Yönetimi Minör Yan Etkiler İlaç kesmeyi gerektirmeyen yan etkiler Majör Yan etkiler İlaç kesmeyi gerektiren yan etkiler

62 28 yaşında 45 kilo ağırlığında kadın hasta aktif akciğer tüberkülozu tanısı konularak HRZE tedavisine bir hafta önce başlamış. Tedavinin 4. gününden itibaren karın ağrısı, bulantı, kusma ve iştahsızlık yakınmaları başlamış Ne yapalım? Karaciğer fonksiyon testleri normal sınırlarda Sorun nedir? Gastrointestinal intolerans (R,Z, Etio/Protio, PAS Çözüm: İlaçları içme zamanını değiştirmek, dozları bölmek, yemek sonrası vermek

63 55 yaşında diyabet öyküsü olan ve oral antidiyabetik kullanan erkek hastada aktif akciğer tüberkülozu saptanıyor. HRZE tedavisi başlanıyor. 3. haftada hastada önce ayaklarda sonra ellerde (eldiven-çorap tarzında) uyuşukluk, iğneleyici ağrı ve yanma hissi başlıyor Ne düşünürsünüz? Periferik nöropati Sorumlu İlaç? İzoniyazid Çözüm? mg B6 vitamininin (piridoksin) tedaviye eklenmesi

64 Nöropati risk faktörleri Diyabet, gebelik, emzirme dönemi, malabsorbsiyon, kronik böbrek yetmezliği, HIV pozitifliği, alkolizm, ileri yaş

65 Rifampisine bağlıdır; Vücut sıvılarının kırmızı/turuncu olması: gözyaşı, tükürük, balgam, ter, idrarı boyar, lensleri de boyayabilir. Vücut sıvılarının kırmızı/turuncu olması tehlikesizdir, fakat hastaya önceden anlatılması gerekir

66 Pirazinamide bağlı olarak gelişir Artralji: Genellikle hafiftir ve kendi kendine geçer. Semptomatik tedaviye (aspirin, vd.) iyi yanıt verir. Kanda ürik asit düzeyi yükselmesi: Tedavi kesme endikasyonu değildir. Ciddi semptomu olan hastalarda antienflamatuvar verilebilir. Asemptomatik hiperürisemide allopürinol verilmesi gerekmez. Nadiren allopürinol tedavisi gereken gut tablosu görülür.

67 Deri reaksiyonları Tüm TB ilaçları deri reaksiyonlarına neden olabilir. İzoniyazid ve rifampisine bağlı eksfoliyatif dermatit dışında kalan deri reaksiyonları genellikle antihistaminiklerle geçebilir. Peteşiyal döküntü varlığında rifampisine bağlı trombositopeni olasılığı akılda tutulmalı ve trombosit sayısı bakılmalıdır

68 28 yaşında kadın hastaya aktif akciğer tüberkülozu tanısı nedeniyle izoniazid+ rifampisin+ pirazinamid+ etambutol den oluşan standart tedavi başlanıyor. Bu aşamada yapılan karaciğer fonksiyon testlerinde ALT 25 U/L, AST 30 U/L bulunuyor. Bir hafta sonra iştahsızlık, bulantı, kusma, halsizlik yakınmaları başlıyor. Karaciğer fonksiyon testleri sonuçları: ALT 150 U/L, AST 140 U/L, Bilüribin (Total): 1.0 mg/dl bulunuyor. Bu durumda ne düşünürsünüz ve ne yaparsınız? A) Hepatotoksisite / Hepatotoksik olmayanlar ile devam ederim B) Gastrointestinal intolerans / Tedaviye aynen devam ederim C) Hepatotoksisite / Tüm ilaçları keserim D) Gastrointestinal intolerans / HES ile tedaviye devam ederim E) Hiçbiri

69 Hepatotoksisite Semptom olsun olmasın transaminaz değerlerinin normalin üst sınır değerinin 5 katını aşması veya Hepatit semptomu olan hastada transaminaz değerlerinin normalin üst sınırının 3 katını aşması durumlarında ya da Bilirubin değerinin 1,5mg/dl üzerine çıkması

70 Hipersensitivite (aşırıduyarlılık) reaksiyonları SM, PAS, R, Z, Thz eritematöz ve kaşıntılı makülo papüler deri döküntüsü, ateş olabilir. Ekstremitelerden çok gövdeyi tutar. Yaygın (jeneralize) reaksiyonlarda, dudak ve periorbital şişlik, konjunktivit, titreme, halsizlik, kusma, eklemlerde ağrı, başağrısı, wheezing, yaygın lenfadenopati, albüminüri, hepatosplenomegali ve seyrek olarak geçici sarılık görülür.

71 Sistemik Hipersensitivite Reaksiyonu Tüm ilaçlar kesilir ve lezyonlar düzelene kadar beklenebilir.

72 Tüberküloz İlaçlarına Karşı Gelişen Cilt ve Aşırı Duyarlılık Reaksiyonlarında Sorumlu İlacı Saptamak İçin Uygulanan Yaklaşım 1. gün İzoniyazid 50mg 2. gün İzoniyazid 300mg 3. gün 2. gün rejimi + Rifampisin 150mg 4. gün 2. gün rejimi + Rifampisin 300mg 5. gün 2. gün rejimi + Rifampisin 600mg 6. gün 5. gün rejimi + Pirazinamid 250mg 7. gün 5. gün rejimi + Pirazinamid 500mg 8. gün 5. gün rejimi + Pirazinamid 2000mg 9. gün 8. gün rejimi + Etambutol 250mg 10. gün 8. gün rejimi + Etambutol 500mg 11. gün 8. gün rejimi + Etambutol 1500mg 12. Gün HRZE (tam doz)

73 Etambutol Optik Nörit: Görme keskinliğinde zayıflama, kırmızı yeşil renk körlüğü bulanık görme santral skotomalar görme alanında kayıp

74 Streptomisin, Amikasin ve Kanamisin Otoksisite ve Nefrotoksisite

75 Aşağıdakilerden hangisi akciğer tüberkülozu için yanlıştır A) Latent Tüberküloz İnfeksiyonu, klinik aktif bir TB hastalığı olmaksızın Mycobacterium tuberculosis antijenleri tarafından oluşturulan stimulasyona karşı oluşan persistant immun cevap durumudur. B) Tüberkülozun labaratuvar tanısında ve bulaştırıcı olguların saptanmasında en önemli yöntemlerden birisi balgamın mikroskopik incelemesidir C) Aktif akciğer tüberkülozunda uygulanan standart tedavide İzoniyazid, Rifampisin, Pirazinamid ve Etambutol vardır D) Aktif Akciğer Tüberkülozunda antitüberküloz tedaviye yanıt değerlendirmesi için bakteriyolojik yöntemler esastır E) Çok ilaca dirençli tüberküloz, izoniyazid ve pirazinamid dirençli basilin yol açtığı hastalıktır

76 Akciğer Dışı Tüberküloz Dr. Serir Özkan

77 TB %10-25 Akciğer dışı bölgededir Plevra Lenf nodu Kemik ve eklem Santral sinir sistemi (meninks, beyin, vertebra) Larinks Perikard Genitouriner sistem Dissemine (miliyer)

78 Semptomlar Sistemik: ateş, gece terlemesi, halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı Kanlı idrar (Böbrek TB ) Başağrısı/konfuzyon (TB menenjit) Sırt ağrısı (Vertebra TB ) Ses kısıklığı (Larinks TB ) Dissemine (miliyer) TB de lokalize semptom olmayabilir, anemi ve trombositopeni olabilir.

79 Fizik muayene TANI Tutulan bölgeden alınan materyellerde; ARB direkt bakı, kültür İlaç duyarlılık testi Nükleik asid amplifikasyon testi (NAA) Histopatoloji Akciğer TB için değerlendirme; semptom, PA akciğer grafisi, balgam inceleme

80 Akciğer dışı TB Bulaşma Genellikle bulaşıcı değil, şu koşullar hariç; Eşlik eden akciğer TB varsa Oral kavite veya larinks TB

81 Anti-TNF Biyolojik İlaçlar Monoklonal antikorlar a. Şimerik monoklonal antikorlar: İnfliksimab b. Tam insan yapısında monoklonal antikorlar: Adalimumab, Golimumab c. Pegile humanize antikorlar (Fab parçası): Sertolizumab pegol 2. Reseptör füzyon proteinleri a. TNFR1 Ig Füzyon proteini: Etanersept

82

83

84