Sulamanın Çevresel Etkileri Doğal Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Biyolojik ve Ekolojik Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Sağlık Etkileri 1.Nüfus değişimi ve göç 2.Gelir düzeyi ve işgücü 3.Yeniden yerleşim 4.Kültürel ve tarihi yerlerin kaybı 5.Arazi kullanımı Nüfus değişimi ve göç 1.Gelir düzeyi ve işgücü 2.Yeniden yerleşim 3.Kültürel ve tarihi yerlerin kaybı 5.Arazi kullanımı 1. Nüfus değişimi ve göç Bölge insanının sosyal ve ekonomik refahında artış Nüfus yoğunluğunda artış Nüfus hareketi önceden belirlenmeli, altyapı sağlanmalı Doğal kaynakların korunması Geçici nüfus artışı ve barınma sorunu(göçmen işçi) 2.Gelir Düzeyi ve İşgücü Bölgede gelir artışı Sulama dışında hizmet sektörlerinin gelişimi(gıda işleme endüstrisi ve taşımacılık vs) İstihdamda artış Ticarette canlılık Kırsal alanda yaşam standardının yükselmesi Kentlerdeki baskının azalması 1
2.Gelir Düzeyi ve İşgücü Yüksek girdi maliyeti Çiftçiye ek işletme masrafları (tohum, gübre, ilaç, mekanizasyon) Sulama işletmebakım çalışmalarının yetersizliği Üretimde esnekliğin azalması (sadece yüksek gelir getiren ürünler) 3. Yeniden Yerleşim Arazilerin ve yerleşim yerlerinin sular altında kalması Yeni yerleşim yeri bulunma zorunluluğu Büyük barajlar (Hindistan, Mısır, Suriye, Gana, GAP projesi) Toplumda sosyal parçalanma ASWAN BARAJI: SULAMA HARİKASI YADA ÇEVRE FELAKETİ!!! 2
Mısır kalkınmasına destek Balıkçılık Evsel ve endüstriyel su temini Doğal taşkınların olmaması, verimlilik kaybı Baraj gölünde sedimentasyon Suyla geçen hastalıklar Yeni endüstriler için elektrik Olumlu Yönleri Evsel ve tarımsal kullanım için elektrik Yüksek inşaat maliyeti Olumsuz Yönleri Baraj gölünden yüksek buharlaşma Taşkın kontrolü Yeni tarım alanlarının açılması Sulama suyu temini Yüksek tuzluluk Verimli siltlerin kısıtlanması Gölün altında kalan alanlar 4. Kültürel ve Tarihi Yerlerin Kaybı Yerel nüfusun inanış ve gelenekleri için önemli yerlerin kaybı Estetik, rekreasyonel, dinsel, tarihi ve arkeolojik öneme sahip yerler Olası etkiler önceden planlanmalı 5. Arazi kullanımı Arazi kullanım deseninin değişimi Sulu tarıma geçişçeşitli alanların sulu tarıma açılması(mera, orman, bataklık ve sulak alanlar) Arazi mülkiyeti ve arazi hakları Tarımsal sanayide artış Tarımsal işletmelerin genişlemesi Arazi toplulaştırması 1968 YILI HAVA FOTOĞRAFI Arazi kullanım değişiminin belirlenmesine ilişkin bir örnek Hava fotoğrafları ve uydu görüntülerinin kullanımı 3
1997 YILI HAVA FOTOĞRAFI 1997 YILI HAVA FOTOĞRAFI Mustafakemalpaşa Sulama Projesi 1968(sağ) ve 1997(sol) yılı hava fotoğrafları KARACABEY 1968 Yılına İlişkin Birleştirilmiş ve Geometrik Düzeltmesi Yapılmış Hava Fotoğrafları M.KEMALPAŞA 1998 Yılı LANDSATTM 5 Uydu Görüntüsü 4
BİRLEŞTİRİLMİŞ HAVA FOTOĞRAFI GÖRÜNTÜSÜ 1997 Yılına İlişkin Birleştirilmiş ve Geometrik Düzeltmesi Yapılmış Hava Fotoğrafları ÇAKIŞTIRILMIŞ UYDU GÖRÜNTÜSÜ VE HAVA FOTOĞRAFI 1968 Yılı Arazi Kullanım Deseni Haritası 1997 Yılı Arazi Kullanım Deseni Haritası 5
Arazi Kullanımı Tarla Tarımı Bahçe Tarımı Kuru Tarım Mera ÇalılıkAğaçlık SazlıkKamışlık Çiftlik Arazisi (Sulu) Çiftlik Arazisi (Kuru) Kavaklık Tarımsal Yapılar Sanayi Yerleşim Eski Dere Yatakları Aktif Dere Yatağı Çeşitli Tesisler 1968 Yılı (Proje alanının % si) 70.9 8.50 5.35 3.62 0.02 3.00 0.40 0.32 0.022 2.08 0.60 1.4 1997 Yılı (Proje alanının % si) 78.15 0.17 3.63 0.61 0.23 10.53 1.82 0.11 0.39 3.20 0.08 SONUÇ Kuru tarım yapılan arazilerde, sulu tarıma geçilmiş Bahçe tarımı ve kavaklık alanlarında artış Mera ve çalılıkağaçlık alanlarda azalmalar (tarım alanına dönüştürme) Sanayi tesislerinde artış Proje alanında eski dere yataklarının (azmaklar) kuruma, bazı eski dere yataklarının ve kenarlarındaki mera alanlarının tarım arazisine dönüştürülmesi Mustafakemalpaşa Çayının solunda ve sağında yer alan ve 1968 yılında aktif çay yatağı olan arazilerde de yoğun tarım Sulama alanında, şahıslara ait tarımsal yapılar ve çiftliklerin kurulması ve işletimi Artan konut sayısıyla birlikte, yerleşim alanlarında da artış 6