HER DİLDE TÜRKÇE KONUŞUYORLAR

AY-ES Yönetim Kurulu Başkanı MUSTAFA KEŞKÜŞ HER DİLDE TÜRKÇE KONUŞUYORLAR ARTIK KOMŞU ÜLKELERDE TL KULLANIYOR

4 Başkandan HÜRS AD 2011 HÜRSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Rahmi BIYIK İcazet Bekleyen Değil, İnisiyatif Alan Türkiye Ülkemiz son on yılda şüphesiz tarihinde hiç olmadığı kadar büyük bir gelişme göstermiştir. Ancak en büyük gelişme hangi alanda oldu? Şimdi sizlere veya dışarıda herhangi bir insana son on yılda Türkiye de en büyük değişim hangi alanda oldu diye sorsak birçok kişi ekonomi, eğitim, sağlık gibi cevaplar verecek. Tabi bu alanlarda da birçok gelişme oldu fakat bir şey var ki bunları ve daha birçok etmeni de içinde barındırıyor; o da şu: Milletimizin hamurunda varolan; ama bizden çok sinsice çalınan Özgüven eksikliği ve inanç. Daha on yıl öncesine kadar o kadar ümitsizdik ki hayata karşı, hiçbir şeye aklımız ermezdi, en güzel, en iyi, en yararlı şeyleri ya Japonlar yapardı, Çok değil on yıl önce böyle düşünüyorduk hatırlayın. Dost olduğumuz komşu ülke yok denecek kadar azdı. Bırakın diğer ülkelerle ilgili inisiyatif almayı kendi ülkemizi ilgilendiren konularda bile icazet bekler durumdaydık. Türkiye, bilindiği üzere 1959 dan beri, 16 ekonomik kriz yaşadı. Bu 16 krizin çoğu, daha çok Türkiye nin ödemeler dengesi açığının üst boyutlara ulaşması, yani dış finansman ihtiyacının ortaya çıkması; kamu borcunun artarak bütçe gelir gider makasının açılması ve bütçe açıklarının önemli rakamlara ulaşması; kamu borçlarının döndürülememesi ve banka iflasları gibi nedenlerle ortaya çıkmıştı. Ve IMF, her seferinde dış finansman ihtiyacını kapatmak için çağrılmış, 19 defa stand-by anlaşması imzalanmış ve kemer sıkma politikalarıyla bu krizler aşılmaya çalışılmıştı. Şimdi ülkemize bakıyorsunuz, Türkiye şimdi %11 lik büyüme rakamıyla dünyanın en çok büyüyen ekonomisi. Bankalarımız kriz ortamında bile yüksek karlar açıkladı. Ekonomistler Türkiye den bahsediyor, ülkemizi dünyanın birçok ülkesine örnek olarak gösteriyor. Afrika da, Türkî Cumhuriyetlerde Ağabey (ABİ) diye söz edilen ülkemiz, Ortadoğu da Model ülke olarak anılıyor. Bu noktada seçim sonrası kurulan yeni hükümete düşen en büyük görev, ilk çeyrekte yakalanan yüzde11 lik büyümenin sürekliliğini sağlayacak politikalar üretmek olacaktır.

6 Editör HÜRS AD 2011 Her Bakımdan Gelişen Türkiye de Ekonomi, Siyaset ve İnsan Her bakımdan gelişen bir Türkiye ye doğru hızla yol alıyoruz. Ekonomide 2007 de yaşanan ve Başbakanın ısrarla vurguladığı; ancak bazı çevrelerinin ısrarla kriz var sözünü duymak istediği dönemin üzerinden yaklaşık 4 yıl geçti ve Başbakan haklı çıktı. Zira geçen yıl hızlı bir şekilde ayağa kalkan ve milli geliri 8.9 artan Türkiye, Avrupa nın en hızlı büyüyen ekonomisi olmuştu. Türkiye geçen yıl ayrıca dünya liginde de Çin ve Arjantin in ardından 3. oldu. Bu yılın ilk çeyreği için açıklanan büyüme rakamı ise 2010 dan çok daha güzel; Türkiye ekonomisinde büyüme hızı ilk çeyrekte de artarak devam etti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ekonomi ilk çeyrekte yüzde 11 büyüme kaydetti. Türkiye böylece ilk çeyrek itibariyle dünyanın en hızlı büyüyen ekonomisi oldu. Türkiye aynı zamanda ilk çeyrekte çift haneli büyüyen tek ülke olarak belirlendi. Türkiye yi yüzde 9,9 la Arjantin ve yüzde 9,7 yle Çin takip etti. Son olarak yeni bir küresel krizle karşı karşıya kalan dünya ülkelerine inat Başbakanın Teğet bile geçmeyecek sözü ve ekonomistlerden gelen bu yöndeki açıklamalar her bakımdan gelişen Türkiye nin ekonomik ayağı. 2011 Seçimleriyle Ak Parti, yüzde 50 ye yakın bir oyla seçimin galibi olarak çıktı. Seçim bitti, rahat bir nefes alacağız derken önce meclis boykotu krizi, ardından şike soruşturması son olarak da Genelkurmay Başkanı ve 3 kuvvet komutanının erken emekliliği patlak verdi. Bunları her alanda arınmanın sancıları olarak görüp sabretmek zorundayız. Geçmişte hayal bile edemeyeceğimiz şike ve erken emeklilik konusunda kamuoyunda oluşan tepkiyi görünce Türkiye nin demokrasiyi içselleştirmede çok ciddi bir mesafe katettiğini anlıyoruz. Beş on yıl öncesine kadar hayal bile edemeyeceğimiz bu olaylara karşı gösterilen bu tutum her bakımdan gelişen Türkiye nin siyasi boyutu. Ekonomi ve Siyasette bu güzel gelişmeler yaşanırken bir şey var ki Türkiye de ve tarihimizde yüzyıllardır hiçbir değişiklik göstermedi. Türkiye deki devlet kuruluşları ve sivil toplum örgütleri, 40 milyonun üzerinde insanın kronik açlıkla karşı karşıya bulunduğu, her üç kişiden birinin yetersiz beslendiği Afrika ya yardım için harekete geçti. Ramazanda Afrika ya yardım elini uzatmak isteyen başta Diyanet İşleri Başkanlığı olmak üzere devlet kuruluşları ve sivil toplum örgütleri, düzenledikleri kampanyalarla yardımseverleri ramazanda iftarlarını açarken Afrika da açlık çekenleri da unutmamaya çağırıyor. Yani yüzyıllardır ne yapıyorsak bugün de aynısını yapıyoruz, bu insani yönümüz hiçbir değişiklik göstermedi. Geçmişinde olduğu gibi yine yoksula elini uzatan, komşum açken tok yatmak bana yakışmaz yaklaşımını düstur edinen bir Türkiye var hala. Bu da her bakımdan gelişen Türkiye nin tek değişmeyen ve değişmeyecek olan insani boyutu. Umarım siyasette de, ekonomide de, insanlıkta da bu tablo hiç değişmez. İyi okumalar. yunusaltun@hursiad.org.tr Hür Sanayici ve İş Adamları Derneği Adına Sahibi Rahmi BIYIK Genel Yayın Yönetmeni Yunus ALTUN Yayın Kurulu Emin ERENER Murat Atakan KAYALAR Ramazan ÇARKÇI Tasarım DANAJANS www.danajans.com Baskı İMPRESS www.impress.com.tr Macun Mah. 3. Cad. No:2 İstanbul Yolu 6. km Yenimahalle/ANKARA HÜRSİAD Adres Rafet Canıtez Cad. No:70 Oran/ANKARA Tel: 0.312 492 0 444 Faks: 0.312 492 04 48 info@hursiad.org.tr Hürsiad Dergisi nin her hakkı Hür Sanayici ve İş Adamları Derneğine aittir. Reklam İrtibat 0.312 492 0 444

İÇİNDEKİLER Ç 18 İÇİN 12 BÜYÜMEDE ÇİN İ SOLLADIK! 14 DIŞ TİCARET 16 SANAYİ DE İSTİHDAM %6,2 ARTTI 20 22 BANKA MÖNÜSÜ DÖNEMİ! MİLLİ GELİR 15 25 ARAP ÜLKELERİNİN 2010 DAKİ PETROL GELİRİ 27 38 12 MİLYARLIK KAPI HAMBURG U KORKUTTU HÜRSİAD 26 48 E-VERGİ LEVHASI DÖNEMİ 52 GUİNNESS TE 77 TÜRK REKORU 56 58 KOSGEB MERSİN LİMANI NDAN VERGİSİZ AKARYAKIT 32

DEKİLER 108 TUSKON 61 EKONOMİK GÖRÜNÜM 64 SOSYAL MEDYA 88 36 SPK BAŞKANI, UYARDI HAVA YOLLARI 90 94 TÜRKİYE BU KEZ GAZA GELMEDİ 98 İŞTE YENİ BAKANLAR KURULU 104 126 PAYLAŞACAK O KADAR ÇOK FARKIMIZ VAR Kİ TÜRKİYE DE 38 BİN DOLAR MİLYONER VAR 114 118 İŞTE DÜNYA NIN YENİ LİDERİ 120 127 İNTERNET 122 KOMŞUDA HERŞEY SATILIK 124

12 Ekonomi Verileri HÜRS AD 2011 Büyümede Çin i Solladık İlk çeyrekte büyüme oranı beklentileri aşarak çift haneli gerçekleşti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bu yılın ilk çeyreğinde Türkiye nin yüzde 11 büyüdüğünü açıkladı. Beklenti yüzde 9,7 ydi. Bu büyüme oranıyla aynı zamanda dünya reko- ru da kırılmış oldu. Söz konusu dönemde, cari fiyatlarla Gayri Safi Yurtiçi Hası- la 284 milyar 868 milyon lira oldu. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri bir önceki döneme göre yüzde 1,4 arttı. İmalat sanayi yılın ilk çeyreğinde yüzde 12,3 genişledi. DÜNYAYI GERİDE BIRAKTIK Öte yandan, Türkiye nin büyüme hızı yüzde 11 le ilk çeyrekte yüzde 9,7 büyüyen Çin i geride bıraktı. Geçen yılın aynı döneminde büyüme hızı yüzde 12 seviyelerindeydi. Türkiye, dünyada bu yılın ilk çeyreğinde ekonomisi en hız- lı büyüyen ülke oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Türkiye ekonomisinin bu yılın birinci çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 11 büyüdüğünü açıkladı. Türkiye yi söz konusu çeyrekte yüzde 9,9 büyüme oranıyla Arjantin ve yüzde 9,7 büyüme oranıyla Çin takip etti. Yılın ilk çeyreğinde Singapur ekonomisi yüzde 8,3, Avrupa dan Estonya yüzde 8, Litvanya yüzde 6,8 ve İsveç yüzde 6,5 oranında büyüme kaydetti. Dünyanın en büyük ekonomisi ABD aynı çeyrekte yüzde 2,3, Avrupa nın en büyük ekonomisi Almanya ise yüzde 4,8 büyüme sağladı. Fransa ekonomisi ilk çeyrekte yüzde 2,2, İngiltere ekonomisi yüzde 1,8 ve İtalya ise yüzde 1 büyüdü. Bu yıl 11 Mart ta meydana gelen deprem ve tsunami felaketi Japonya ekonomisini derinden sarstı. Bu sarsıntı dünyanın üçüncü büyük ekonomisi Japonya nın ilk çeyrekte yüzde 0,7 daralmasıyla sonuçlandı. Türkiye, Avrasya kaplanına dönüştü Türkiye nin yılın ilk çeyreğinde yüzde 11 büyümesi ekonomi çevrelerinde sevinçle karşılandı. Birçok ülke kriz yaşarken Türkiye nin çift haneli büyüme rakamlarına ulaşmasının önemine dikkat çekilirken, RBS bankasının ekonomisti Timothy Ash, Bomba gibi rakamlar. Türkiye ekonomisi çok hızlı büyüyor. ifadelerini kullandı. Türkiye nin yılın ilk üç ayında yüzde 11 ile büyümede dünya birincisi olması ekonomi çevrelerinde büyük yankı uyandırdı. Büyümenin beklentileri aştığına işaret eden iş dünyası örgütleri, ekonomide aynı performansın devam edeceği görüşünü dile getirdi. RBS ekonomisti Timothy Ash, TÜİK in rakamları açıklamasının ardından yayımladığı raporda GSYH verilerini, Bomba gibi rakamlar sözleriyle değerlendirdi. Ash, Türkiye ekonomisi çok hızlı büyüyor. Avrasya kaplanına dönüştü. Piyasa beklentileri yüzde 9 ile 10 arasındaydı. Tahminler yukarı yönlü revize edilebilir ve yıllık büyüme beklentisinin yüzde 7 ye yükselmesi beklenebilir. dedi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Avrupa ve Ortadoğu daki çalkantılara rağmen yakalanan büyüme hızının gurur verici olduğunu söyledi. Hisarcıklıoğlu, Elimizde 49 ülkenin büyüme verileri var; Arjantin, Şili ve Çin i geride bırakmışız. Türkiye, tarihî bir rekor kırmış durumda; bundan da büyük memnuniyet duyuyoruz. diye konuştu. Yüzde 5 lik büyümenin Türkiye nin nüfus artış hızına yetişemediğini vurgulayan Hisarcıklıoğlu, bu rakamın yüzde 7 nin üzerinde tutulması gerektiğini kaydetti. GÖZ KAMAŞTIRICI BİR SONUÇ Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Salih Bezci de, büyüme hızının göz kamaştırıcı olduğunu, ancak bu parlak tablonun iç talepteki hızlı büyüme ve cari işlemler açığı gibi kırılganlıkları unutturmaması gerektiğini vurguladı. Bezci, Yanı başımızdaki ülkeler çok ağır ekonomik krizler yaşarken ve bir milletvekili genel seçimlerine doğru giderken Türkiye ekonomisinin bu ölçüde bir büyüme sergilemesi takdire şayandır. Ancak iç talep artışı, ithalatı ve dolayısıyla cari işlemler açığını büyüterek önemli bir kırılganlık alanı oluşturuyor. Hükümet, Merkez Bankası ve BDDK nın bu kırılganlıkları azaltmak için bugüne kadar attığı adımları destekliyoruz. dedi. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Murat Yalçıntaş ise yaptığı açıklamada, 2010 yılındaki büyümeler, baz etkisi olarak değerlendiriliyordu. Bu yıl ise net bir büyüme olduğunu söyleyebiliriz. 2010 un ilk çeyreğindeki yüzde 12 lik büyüme göz önüne alındığında, 2011 yılının ilk çeyreğindeki rekor büyümede baz etkisinin olmadığı görülmektedir. değerlendirmesinde bulundu. Yalçıntaş, hem reel kesimin hem de tüketicilerin harcama eğiliminin yüksek olduğunu, bunun da ekonominin geleceğine olan güvenlerinden kaynaklandığını söyledi. Bu kesimin beklentilerinin ekonominin geleceğine ilişkin hayati önem taşıdığını vurgulayan Yalçıntaş, Türkiye nin büyüme dinamiklerinin kuvvetli kalmaya devam ettiğini kaydetti. Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Başkanı Erdem Çene-

Ekonomi Verileri 2011 13 HÜRS AD siz, büyümenin ekonomideki ısınma tartışmalarını desteklediğini söyleyerek, Veriler, ilk dönemde büyümede özel sektör tüketim ve yatırım harcamalarının itici bir rol oynadığını gösteriyor. Bu da aslında kredilerdeki yüksek artışla uyumlu. Merkez Bankası nın kredi büyümesini sınırlamak için uygulamış olduğu yeni politika bileşiminin yılın ilk çeyreğinde ekonomiyi soğutamamış olduğu görülüyor. şeklinde konuştu. Ankara Giyim Sanayicileri Derneği (AGSD) Başkanı Canip Karakuş da, yüzde 11 büyümeyi Büyüleyici, tek kelimeyle olağanüstü. sözleriyle değerlendirdi. Hükümetin cari açığı aşağı çekmeye yönelik önlemleri ve bankaların kredi hacimlerini daraltmaya yönelik tedbirlerinin haklılığının büyüme rakamlarında da ortaya çıktığını belirten Karakuş, Yüzde 17,2 oranında rekor büyüyen ticaret sektörü iç talepteki canlılığın bir ifadesi. Cari açık konusunda dikkatli olmamız gerektiğini büyüme rakamları da ele veriyor. Ancak Türkiye ye dışarıdan bakan bir kişinin, ekonominin büyüme performansına parmak ısırmaması mümkün değil. ifadelerini kullandı. Anadolu Aslanları İşadamları Derneği (ASKON) Başkanı Mustafa Koca, yüzde 11 lik büyümenin yıla başlama açısından önemine dikkat çekerek, senenin benzer bir hızla gitmesini beklemediklerini, ancak sonucun iyi gideceğine ilişkin önemli bir başlama noktası olduğunu söyledi. Koca, Büyüme büyük oldu ama, dış açık endişe verici boyutlara ulaştı. dedi. BÜYÜMEYİ ÖZEL SEKTÖR SÜRÜKLEDİ Türk Sanayicileri ve İşadamları Der-neği nden yapılan açıklamada (TÜSİAD) Türkiye ekonomisinde, 2009 son çeyrekte başlayan güçlü büyüme eğiliminin 2011 yılının ilk çeyrek döneminde de devam ettiği kaydedildi. Bu hızlı toparlanma ve büyüme döneminin, 2010 yılı için Türkiye ekonomisini, büyüme rakamları açısından Avrupa ekonomileri arasında ilk sıraya yerleştirdiği vurgulanan açıklamada, Güçlü büyümenin devamı niteliğindeki 2011 ilk çeyrek büyüme oranı neticesinde, Türkiye ekonomisi, büyüme oranları İtibarıyla dünya ekonomileri arasında ilk sıraya yükselmiştir. ifadelerine yer verildi. Dünya genelinde rekor niteliği taşıyan büyümede özel sektörün dinamizmi nin temel belirleyici güç olarak öne çıktığına işaret edilen açıklamada, derneğin sene başında açıkladığı iyimser senaryo çerçevesinde, 2011 yılı büyüme beklentisini yüzde 6,6 olarak koruduğu ifade edildi. Büyüme devam edecek GSYH de kriz öncesini aşacağız Başbakan Recep Tayyip Erdoğan: Türkiye ekonomisi, 2011 in ilk çeyreğinde, Ocak-Şubat-Mart döneminde yüzde 11 gibi çok yüksek bir büyüme kaydetti. Geçtiğimiz yıl ilk çeyrekte Gayri Safi Yurt İçi Hasılamız (GSYH) 160 milyar dolar olmuştu. Bu yıl ise Gayri Safi Milli hasılamız ilk çeyrekte 180 milyar 608 milyon dolar olarak gerçekleşti. İnşallah bu şekilde devam edecek ve 2008 seviyesi olan 742 milyar doları bu yıl sonunda rahatlıkla aşacağız. 2023 hedefimiz olan 2 trilyon dolar milli gelire de inşallah bu ivmeyle devam edip ulaşacağız. Ekonomiyi durgunluğa sürüklemeyelim Akfen Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın: Ekonomi yönetiminin frene niye bu kadar sert bastığı şimdi daha iyi anlaşılıyor. Çok hızlı bir büyüme. Alınan tedbirlerle yavaşlama olsa da yıllık 6,5-7 lik büyüme hayal değil. Ama ithalatı yavaşlatalım diye ekonomiyi durgunluğa da sürüklememek lazım. Türkiye istikrarlı bir biçimde büyüyen ve dünyada yıldızı parlayan bir ülke olmaya devam edecek. Büyümede Çin i Solladık

14 İhracat HÜRS AD 2011 Dış ticaret açığı 10 milyar dolara çıktı Dış ticaret açığı 10 milyar dolara çıktı Türkiye İstatistik Kurumu ve Gümrük Müsteşarlığı işbirliği ile oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; 2011 yılı Mayıs ayında, geçen yılın aynı ayına göre ihracat yüzde 11,7 artarak 10 milyar 948 milyon dolar oldu. İthalat ise yüzde 42,6 artarak 21 milyar 5 milyon dolar olarak gerçekleşti. Aynı dönemde dış ticaret açığı 4 milyar 926 milyon dolardan, 10 milyar 57 milyon dolara ulaştı. 2010 Mayıs ayında yüzde 66,5 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2011 Mayıs ayında yüzde 52,1 e geriledi. Bu oran Türk ekonomisinin önemli sorunlarından olan cari açığın da büyümesine etki ediyor. EN ÇOK İHRACAT ALMANYA YA 2010 Mayıs ayında yüzde 42,3 olan Avrupa Birliği nin (AB) ihracattaki payı, 2011 Mayıs ayında yüzde 46,8 e çıktı. AB ye yapılan ihracat, 2010 yılının aynı ayına göre yüzde 23,6 artarak 5 milyar 120 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2011 Mayıs ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu. Bu ülkeye yapılan ihracat 2010 Mayıs ayına göre yüzde 35,3 artarak 1 milyar 103 milyon dolara çıktı. Almanya yı sırasıyla İtalya 709 milyon dolar, Irak 640 milyon dolar, İngiltere 624 milyon dolar ve Fransa 601 milyon dolar ile takip etti. Almanya ithalatta da, ilk sırada yer aldı. Bu ülkeden yapılan ithalat yüzde 71,2 artarak 2 milyar 295 milyon dolar olarak gerçekleşti. Almanya yı sırasıyla Çin 1 milyar 930 milyon dolar, Rusya Fedarasyonu 1 milyar 712 milyon dolar ve ABD 1 milyar 594 milyon dolar ile izledi. İHRACATTA MOTORLU KARA TAŞITLARI İLK SIRADA 2011 Mayıs ayında fasıllar düzeyinde en büyük ihracat kalemi, 1 milyar 274 milyon dolar ile motorlu kara taşıtları ve aksam parçaları oluşturdu. Bu fasılı kazanlar, makina ve cihazlar, aletler ve bunların aksam-parçaları 989 milyon dolar ile demir ve çelik 978 milyon dolar ile, elektrikli makina ve cihazlar, bunların aksam-parçaları 650 milyon dolar ile ve örme giyim eşyası ve aksesuarları 650 milyon dolar ile izledi. Mayıs ayında en yüksek ithalatı olan fasıl 4 milyar 370 milyon dolar mineral yakıtlar ve yağlar oldu. Bu kalemi kazanlar, makina ve cihazlar, aletler ve bunların aksamparçaları 2 milyar 478 milyon dolar ile, demir ve çelik 1 milyar 586 milyon dolar ile, motorlu kara taşıtları 1 milyar 572 milyon dolar ile ve elektrikli makine ve cihazlar, bunların aksam-parçaları 1 milyar 459 milyon dolarla izledi.

İmalat 2010 15 HÜRS AD Haziran ayında ihracat yüzde 25,2 artışla 11,5 milyar dolar oldu. Türkiye İhracatçılar Meclisi nden alınan verilere göre altı aylık ihracat yüzde 20.2 artışla 65,5 milyar dolar oldu. Haziran ayında ise ihracat yüzde 25,2 artışla 11,5 milyar dolar oldu. Eylül 2008 den sonraki en yüksek seviye görüldü. Merkez Bankası tarafından düzenlenen ve haziran ayında imalat sanayinde faaliyet gösteren 1,888 iş yerinin katılımıyla gerçekleştirilen imalat sanayinde kapasite kullanım oranı sonuçları açıklandı. Buna göre, geçen yıl Haziran ayında yüzde 73,3 olan kapasite kullanım oranı, 2011 yılı Haziran ayında yüzde 76,7. olarak belirlendi. Kapasite kullanım oranı, mayıs ayında da yüzde 75,2 düzeyindeydi. İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı çalışması, imalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren iş yerlerinin anket döneminde mevcut fiziki kapasitelerine göre fiilen gerçekleşen kapasite kullanımlarının belirlenmesi amacıyla yapılıyor İhracatta artış var Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, Haziran ayında ihracat, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 25,2 artışla 11 milyar 507 milyon dolar olurken, yılın ilk altı ayında yüzde 20,2 artışla 65 milyar 770 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, Isparta Ticaret ve Sanayi Odası nda düzenlenen toplantıda Haziran ayı ihracat rakamlarını açıkladı. Son 12 aylık dönemde ise bir önceki 12 aylık döneme oranla yüzde 14,47 artışla 124 milyar 936 milyon dolarlık ihracat yapıldı. pasite kullanımı iki yılın zirvesinde!

16 Sanayi HÜRS AD 2011 Sanayide istihdam % 6,2 arttı TÜİK, Sanayi İşgücü Girdi Endeksleri 2011 1. Dönem verilerini açıkladı. Buna göre, sanayide istihdam endeksi bu yılın Ocak-Şubat- Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6,2, bir önceki döneme (Ekim-Kasım-Aralık) göre ise yüzde 0,4 artış gösterdi. Üç Aylık Sanayi İstihdam Endeksi ise 103,1 oldu. ÇALIŞILAN SAAT VE MAAŞ ARTIŞI Bu yılın 1. döneminde, sanayide çalışılan saat, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6,5, bir önceki döneme göre yüzde 0,6 arttı. Üç Aylık Sanayide Çalışılan Saat Endeksi de 101,6 olarak gerçekleşti. Üç aylık sanayide Brüt Ücret-Maaş Endeksi, 2011 yılı birinci döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 15,2 arttı, bir önceki döneme göre yüzde 1,4 azaldı. Üç Aylık Brüt Ücret-Maaş Endeksi 173,4 oldu. ANA SANAYİ GRUPLARI Ana sanayi grupları sınıflamasında bu yılın birinci döneminde istihdam, bir önceki yılın aynı dönemine göre, ara malı imalatında yüzde 7, dayanıklı tüketim malı imalatında yüzde 7,1, dayanıksız tüketim malı imalatında yüzde 4,8 artış, enerjide yüzde 4,9 azalış ve sermaye malı imalatında yüzde 12,2 artış gösterdi. Bir önceki döneme göre de ara malı imalatında yüzde 0,2, dayanıklı tüketim malı imalatında yüzde 1,1 artış, dayanıksız tüketim malı imalatında yüzde 0,4, enerjide yüzde 1,4 azalış ve sermaye malı imalatında yüzde 3,2 artış yaşandı. Çalışılan saat ise bir önceki yılın aynı dönemine göre, ara malı imalatında ve dayanıklı tüketim malı imalatında yüzde 7,6, dayanıksız tüketim malı imalatında yüzde 4,7 artış, enerjide yüzde 4,4 azalış ve sermaye malı imalatında yüzde 13,4 artış gösterdi. Bir önceki döneme göre ara malı imalatında yüzde 0,7, dayanıklı tüketim malı imalatında yüzde 3,6 artış, dayanıksız tüketim malı imalatında yüzde 1,3 azalış yaşanırken, enerjide aynı kaldı ve sermaye malı imalatında yüzde 4,5 arttı. BRÜT ÜCRET - MAAŞ Brüt ücret-maaşlar ise bir önceki yılın aynı dönemine göre, ara malı imalatında yüzde 19, dayanıklı tüketim malı imalatında yüzde 17,4, dayanıksız tüketim malı imalatında yüzde 12,5, enerjide yüzde 0,4 ve sermaye malı imalatında yüzde 23,8 arttı. Bir önceki döneme göre ise ara malı imalatında yüzde 1,5, dayanıklı tüketim malı imalatında yüzde 4,3 azalış, dayanıksız tüketim malı imalatında yüzde 0,3 artış, enerjide yüzde 5,6 ve sermaye malı imalatında yüzde 0,2 azalış gösterdi.

Müflteri Hatt 444 000 8 Alfa Elektronik Yap Donan mlar Ltd. fiti. www.alfamax.com.tr Ankara Gersan Sanayi Sitesi 2308 Sokak No: 87 Ergazi - Ankara Tel: +90 312 256 77 00 Fax: +90 312 256 77 75 info@alfamax.com.tr stanbul Perpa Ticaret Merkezi A Blok 5. Kat No: 188 Okmeydanı - stanbul Tel: +90 212 222 31 41-42 Fax: +90 212 222 31 43 istanbul@alfamax.com.tr zmir 1203/8 Sokak No: 2/B Yeniflehir - zmir Tel: +90 232 459 82 81 Fax: +90 232 459 02 46 izmir@alfamax.com.tr Asista Teknik Servis Hizmetleri Do anbey M. Sanayi C. Onur flhanı No: 29 Kat: 4 No: 23-24 Ulus - Ankara Tel: +90 312 310 68 80 Fax: +90 312 310 02 84 www.asistateknik.com

18 Ekonomi HÜRS AD 2011 Türkiye askeri helikopterde ihracat merkezi olacak Türkiye askeri helikopterde ihracat merkezi olacak Türkiye, askeri genel maksat helikopterlerinde küresel ihracat merkezi olacak. ABD li havacılık ve savunma sanayi şirketi Sikorsky ile ortak imal edilecek olan genel maksat helikopterlerinin, vakit kaybetmeden, üretimiyle eşzamanlı ihracatının da başlatılması hedefleniyor. Türkiye nin teknolojik üretim altyapısının hazır olması nedeniyle, genel maksat helikopterlerinin üretiminin başlamasıyla birlikte, üçüncü ülkelere ihracatının da gerçekleştirilebileceği belirtiliyor. Sikorsky nin en az 200 helikopteri ihraç pazarları için Türkiye den almayı vaat ettiklerini hatırlatan yetkililer, Sikorsky nin, Türkiye ye International Black Hawk ın üretimini önerdiğini, Türkiye için T-70 blackhawk versiyonunun üretileceğini, ihracat için de S-70i versiyonunun üretilebileceğini vurguladılar. Yetkililer, Türkiye nin, Sikorsky ile birlikte kazanılacak tecrübeyle, askeri genel maksat helikopterlerinin üretim ve ihracatında önemli bir merkez haline geleceğine dikkat çekiyorlar. Genel Maksat Helikopter Projesi ihalesinde sözleşme görüşmelerine başlanmasına karar verilen ABD li havacılık ve savunma sanayi şirketi Sikorsky, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) için yeni nesil Genel Maksat helikopteri (T-70 blackhawk) üretecek. Bu helikopterlerin transmisyon sistemi, motor, yazılım, avionik ve optik sistemler, uçuş kumanda sistemi, iniş takımları gibi bir çok kritik unsurun yerli sanayi tarafından sağlanacak. KALICI BİR İHRACAT PAZARI SAĞLANACAK Sikorksky genel maksat helikopterlerinin Türk Savunma Sanayii ne çok önemli kazanımlar sağlayacak bir karar olduğunu vurgulayan yetkililer, Savunma Sanayi Müsteşarlığı nın Türk Silahlı Kuvvetleri, Orman Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü nün çalışmaları sonucu dünyanın en iyi orta sınıf genel maksat helikopteri olan ve TSK tarafından uzun yıllardır başarıyla kullanılan Blackhawk ın neredeyse tamamen millileştirildiğine dikkat çekiyorlar. Yetkililer, Sikorsky ile yapılan bu işbirliğinin kalıcı bir ihracat pazarı da oluşturduğunu ifade ediyorlar. TUSAŞ, Aselsan, TEI, Havelsan gibi firmaların çok büyük kazanımlarının olacağına dikkat çeken yetkililer, bu kazanımların, Türk Silahlı Kuvvetleri nin lojistik/yedek parça ihtiyaçları açısından da büyük bir güvence sağlayacağını, bakım, onarım, modernizasyon, test açılarından da Türkiye nin çok önemli bir merkez haline geleceğini kaydettiler. Türk Silahlı Kuvvetleri halihazırda Blackhawk helikopteri konusunda büyük bir deneyime sahip bulunuyor. Türkiye, Sikorsky nin önemli S-70 serisi kullanıcıları arasında yer alıyor ve Türk Kara Kuvvetleri, Türk Deniz Kuvvetleri ve Jandar-

Ekonomi 2011 19 HÜRS AD ma bünyesinde S-70/S-70B helikopteri kullanılıyor. Emniyet Genel Müdürlüğü envanterinde de S-70 bulunuyor. SIKORKSKY DEN 20 YILDA 8 MİLYAR DOLARLIK GELİR TAAHHÜDÜ Sikorsky üst düzey yetkilileri daha önce yaptıkları açıklamalarda, TSK nin Genel Maksat helikopter ihtiyacının karşılanması amacıyla düzenlenecek ihaleyi kazanmaları durumunda, Türk Savunma Sanayii nin 20 yılda 8 milyar dolar gelir elde etmesini sağlayacaklarını söylemişlerdi. ABD li United Technologies Corp. bünyesinde yer alan ve havacılık ve savunma sanayi alanında faaliyet gösteren Sikorsky nin yetkilileri, Türkiye deki ihaleyi kazanmaları durumunda Türkiye de 8 milyar dolar büyüklüğünde endüstriyel katılım gerçekleştirmeyi planladıklarını belirterek, TSK nın 109 adet Genel Maksat helikopter ihalesini kazanmanın çok önemli olduğunu belirterek, bu ihaleyi almaları halinde, Türk firmalarının da üretim aşamalarında yer alacağını, ayrıca ortak üretilecek olanlardan 200 adet helikopter almayı garanti edeceklerini kaydetmişlerdi. Helikopterin, gövde, motor, aviyonik sistemleri, görev yazılımları gibi önemli parçaları, TUSAŞ ana yükleniciliğinde yurtiçinde üretilecek. Helikopterlerin tamir ve bakımlarının da Türkiye de yapılması amaçlanıyor. Sikorsky nin üretiminde, kuyruk konisi üretimi tecrübesi bulunan Tusaş Havacılık ve Uzay Sanayi nin (TAI), ana yüklenici olarak etkin bir biçimde yer alacağı belirtilirken, diğer savunma sanayi şirketleri ve Türkiye deki alt tedarikçilerin de üretim zinciri içinde katkı sağlamaları bekleniyor.

20 Banka HÜRS AD 2011 Banka mönüsü dönemi! BDDK, bankaların müşterilerine uyguladığı tarifeleri tek tek açıklayacak. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), bankaların yaptıkları işlemler için aldıkları ücretleri karşılaştırmalı olarak 1 Temmuz dan itibaren tek tek açıklayacak. BDDK dan yapılan açıklamada, bu amaçla test yayınının tamamladığı belirtilerek, Bireysel müşterilerle sınırlı olmak üzere, bankalarca sunulan hizmetler (para aktarma işlemleri, bireysel krediler, kredi kartları ve banka kartları, mevduat hesapları, ATM kullanımı, kiralık kasa ücretleri, menkul kıymet işlemleri, çekler ve senetler ile diğer işlemler) karşılığında müşterilerden talep edilen her türlü faiz dışı unsur ve yasal kesintinin yanı sıra bazı bankacılık ürünleri için temel maliyet unsuru olan faiz oranlarının ayrıntılı ve anlaşılır bir şekilde kamuoyuna açıklanması öngörülmüştür. Bu itibarla, Bankacılık Ürün ve Hizmet Ücretleri Uygulaması nın yayımına 01.07.2011 tarihi itibariyle başlanacaktır. Tüketicilerin, banka internet sayfalarında uygulama kapsamında yer alan verilerin doğruluğu, güncelliği dâhil olmak üzere uygulamaya yönelik her türlü sorun, görüş ve önerilerini urunhizmettarifesi@bddk.org.tr e-posta adresine bildirmelerinde yarar görülmektedir denildi. Uygulama kapsamındaki bilgiler, bankaların kendi sayfalarında, ürün hizmet tarifesinde değişikliğin oluşması ile aş anlı olarak güncellenecek, Kurum sayfasındaki güncelleme ise, banka verisinde değişikliğin oluştuğu anda otomatik olarak en fazla bir saatlik gecikme ile gerçekleşecek. Bu şekilde banka müşterisinin en güncel ve yeni veriye ulaşması sağlanacak. Genelge, bankaların müşterilerinden her ne ad altında olursa olsun talep ettikleri faiz dışı kalemleri ve bireysel krediler ile kredi kartları için faiz dışı kalemlerin yanı sıra faiz oranlarını da kapsıyor. Böylelikle banka bireysel müşterileri, bankadan almayı düşündükleri her türlü hizmet için maruz kalacakları maliyetleri önceden öğrenebilme, hesaplama yapabilme ve karşılaştırma yaparak en uygun kararı verebilme olanağına sahip olacak. Söz konusu bilgilerin bankaların internet sitelerinde ortak bir sembol altında ve bazı ortak koşulları taşıyacak şekilde yayımlanması ile bu bilgilerin tüketiciler açısından daha anlaşılır ve kolay ulaşılabilir hale gelmesi bekleniyor.

22 Milli Gelir HÜRS AD 2011 1923 ten beri milli gelir ne kadar arttı? 1923 ten beri milli gelir ne kadar arttı? Yıllara göre Türkiye nin gayri safi yurtiçi hâsılası Türkiye nin gayri safi yurtiçi hâsılası (GSYH), Cumhuriyetin ilan edildiği 1923 yılından 2010 yılına kadar geçen süreçte sabit fiyatlarla yaklaşık 47,6 kat arttı. Ülkenin 1923 te yaklaşık 2,2 milyar lira olan GSYH, 2010 yılında 105,7 milyar liraya ulaştı. Milli gelir, dolar bazında cari fiyatlarla ise 1,1 milyar dolardan 657,7 kat artışla 735,8 milyar dolara yükseldi. AA muhabirinin Devlet Planlama Teşkilatının (DPT) hazırladığı 1950-2010 Ekonomik ve Sosyal Göstergeler başlıklı çalışmadan yaptığı değerlendirmeye göre, 1998 fiyatlarıyla milli gelir, ülkenin ilk 4 yılında üst üste artış gösterdi ve 1926 da 3,3 milyar liraya çıktı. Ancak 1927 yılında yüzde 12,7 lik azalışla milli gelir yaklaşık 2,9 milyar liraya geriledi. Atatürk döneminde, milli gelir 2 kez yüzde 20 nin (1929 da yüzde 21,5, 1936 da yüzde 23,1)üzerinde, 5 kez yüzde 10,8-18,2 arasında (1924 de yüzde 14,6, 1925 de yüzde 12,5, 1926 da yüzde 18,2, 1928 de yüzde 10,8, 1933 de yüzde 15,5) 3 kez yüzde 6,3-9,5 arasında (1931 de yüzde 8,2, 1934 de yüzde 6,3, 1938 de yüzde 9,5), 2 kez yüzde 1,5 (1937 yılı) ve yüzde 2,5 (1930 yılı) arttı, 3 kez ise ekonomi geriledi (1927 de yüzde 12,7, 1932 de yüzde 10,6, 1935 de yüzde 3). 1928 den 1939 a kadar inişli çıkışlı bir seyir izleyen milli gelir rakamı, 6,7 milyar liraya ulaştığı 1939 yılından sonra ise İkinci Dünya Savaşının etkisiyle gerilemeye başladı. Ekonomi, 1940 da yüzde 4,8, 1941 de yüzde 10,4 geriledi. 1942 de yüzde 5,5 artan milli gelir, 1943 de yüzde 9,8, 1944 de yüzde 5,1 düştü. 1945 yılına gelindiğinde yüzde 15,3 lük kayıpla yaklaşık 4,4 milyar liraya kadar gerileyen milli gelir, 1946 yılında ise baz etkisinin de tesiriyle yüzde 32,1 arttı ve 5,8 milyar liraya çıktı. 1950-1953 döneminde yüzde 9,4, 12,8, 11,9, 11,3 lük büyüyen ekonomi, 1966 yılında yüzde 12, 1976 de yüzde 10,5 büyüdü. Bu tarihten günüm üze kadar yüzde 10 un üzerinde büyüme gerçekleştirilemedi. En son 2010 yılında yüzde 8,9 luk büyüme meydana geldi. 1957 yılından ilk kez 10 milyar liranın, 1970 te 20 milyar liranın ve 1977 de de 30 milyar liranın üzerine çıkan milli gelir, 1957 ile 1979 yılları arasında sürekli artış gösterdi. 1979 da yüzde 0,6 azalarak 31,2 milyar liraya, 1980 yılında da yüzde 2,4 gerileyerek 30,4 milyar liraya inen milli gelir, 1980-1994 döneminde de sürekli arttı. Milli gelir 1994 yılında ise ekonomik krizin etkisiyle yüzde 5,5 azaldı ve 58,4 milyar liradan 55,2 milyar liraya düştü. Kriz yılları olan 1999 da yüzde 3,4, 2001 de yüzde 5,7 ve 2009 da yüzde 4,8 azalan milli gelir, ilk kez 2007 de 100 milyar liranın üzerine çıktı. 1946 yılı yüzde 32,1 ile 1936 yılı yüzde 23,1 ile 1929 y ılı da yüzde 21,5 ile milli gelirin en çok arttığı yıllar olurken, milli gelirdeki en sert düşüşler ise yüzde 15,3 ile 1945 te, yüzde 12,7 ile 1927 de, yüzde 10,6 ile de 1932 de yaşandı. 1998 fiyatlarıyla 1923-2010 dönemi GSYH rakamları ve yıllık deği şim oranları şöyle: 1998 1998 Cari Fiyatlarıyla GSYH Fiyatlarıyla Fiyatlarla Değişim Deflatörü Bin TL Bin Dolar (Yüzde) (Yüzde) 1923 2.174.337 1.117.171 1924 2.492.515 1.416.708 14,6 9,9 1925 2.804.814 1.815.339 12,5 12,4 1926 3.315.515 1.957.048 18,2-8,5 1927 2.892.993 1.745.748-12,7 2,2 1928 3.205.292 1.618.653 10,8-0,1 1929 3.895.289 2.065.397 21,5 4,5 1930 3.990.816 1.571.268 2,5-25,4 1931 4.318.547 1.394.220 8,2-19,0 1932 3.860.018 1.164.811-10,6-5,8 1933 4.456.693 1.359.223 15,5-15,8 1934 4.737.395 1.456.313 6,3 0,4 1935 4.594.105 1.555.788-3,0 11,2 1936 5.653.718 2.000.488 23,1 5,0 1937 5.739.692 2.132.122 1,5 5,0 1938 6.282.725 2.945.098 9,5-4,2 1939 6.715.535 3.118.413 6,9 1,8 1940 6.394.418 3.633.795-4,8 22,5