DIŞ TİCARET BEKLENTİ ANKETİ 2011 2. ÇEYREĞİNE İLİŞKİN BEKLENTİLER 18 Nisan 2011 DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI EKONOMİK ARAŞTIRMALAR VE DEĞERLENDİRME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
GİRİŞ "Öncü Göstergeler" Erken Uyarı Mekanizmaları Dış Ticaret Beklenti Anketi Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 2
Dış Ticaret Beklenti Anketi Dış ticaretimize yön veren firmaların yakın geçmişe ve mevcut duruma ilişkin değerlendirmeleri ile geleceğe ilişkin beklentilerini yansıtır. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 3
AMAÇ Uygulanan politikaların etkilerinin ölçülmesi, Alınması gereken tedbirlerin yönlendirilmesi, Küresel piyasaların değişen şartlarına proaktif bir şekilde müdahale edilmesi, Orta vadeli dış ticaret politikalarının oluşturulmasına katkı sağlanması. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 4
KAPSAM Ankete Katılan Firmaların En Çok Faaliyet Gösterdiği Sektörler Otomotiv Sanayii %9,5 Tekstil ve Konfeksiyon %13,7 Diğer Tüketim Malları %7,9 Tarım %15,6 Makine ve Ulaşım Araçları %20,3 Diğer Yarı Mamuller %3,7 Kimya %7,5 Demir-Çelik %10,8 Maden %11,0 Anket birimleri en fazla ihracat ve ithalat yapan ilk 500 er firma arasındadır. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 5
Dış Ticaret Beklenti Endeksleri YÖNTEM "İhracat Beklenti Endeksi" & "İthalat Beklenti Endeksi" Endeks 0 ile 200 arasında değer almaktadır. DTBE > 100 ise firmalar ihracatta veya ithalatta artış beklentisindedir. DTBE = 100 ise firmalar ihracat veya ithalatta değişim beklememektedir. DTBE < 100 ise firmalar ihracatta veya ithalatta azalış beklemektedirler. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 6
YÖNTEM İnternet üzerinden güvenli erişim Dış ticarette önde gelen firmaların ve üst düzey yetkililerinin katılımı Kamu özel sektör işbirliği Kapsamlı ön çalışma Üçer aylık dönemler halinde uygulama Uygun istatistiksel yöntemlerle analiz Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 7
Dış Ticaret Beklenti Anketi 2011 yılı 2. Çeyrek Ankete katılan firma sayısı: 454 Temsil gücü: İhracatın %43,1 i, ithalatın %42,6 sı Endeksler: İhracat Beklenti Endeksi ve İthalat Beklenti Endeksi Anketler: İnternet üzerinden anket birimlerine verilen kullanıcı adı ve şifre ile erişim KAPSAM Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 8
SONUÇ İhracat Beklenti Endeksi 2010/Q2 2010/Q3 2010/Q4 2011/Q1 2011/Q2 İHRACAT BEKLENTİ ENDEKSİ 126,0 107,8 111,3 122,7 142,9 İhracat beklentisi (Gelecek 3 ay) 154,4 116,9 122,0 131,1 161,6 İhracat siparişi beklentisi (Gelecek 3 ay) 150,5 114,2 120,9 134,6 162,8 Şu anda kayıtlı ihracat sipariş düzeyi 82,2 81,8 85,2 96,0 103,8 İhracat sipariş düzeyi (Son 3 ay) 117,0 118,2 117,2 128,9 143,4 İhracat Beklenti Endeksi 2011 yılının ikinci çeyreğinde, 2011 yılının ilk çeyreğine göre 20,2 puan arttı. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 9
SONUÇ Dış Ticaret Beklenti Endeksleri 150 140 142.9 130 120 110 100 126,0 106.0 111.4 107.8 113.1 111.3 122.7 113.7 129.1 90 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 2010 2011 İHRACAT BEKLENTİ ENDEKSİ İTHALAT BEKLENTİ ENDEKSİ İhracatçımızın ekonomiye güveni artarak devam ediyor! Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 10
SONUÇ İthalat Beklenti Endeksi 2010/Q2 2010/Q3 2010/Q4 2011/Q1 2011/Q2 İTHALAT BEKLENTİ ENDEKSİ 106,0 111,4 113,1 113,7 129,1 İthalat beklentisi (Gelecek 3 ay) 104,9 126,8 110,4 133,7 134,9 Birim ithalat fiyatı beklentisi (Gelecek 3 ay) 115,0 124,2 125,6 137,4 141,3 Mevcut ithalat sipariş düzeyi 74,4 78,0 96,6 100,0 103,4 İthalat sipariş düzeyi (Son 3 ay) 129,8 116,7 119,7 83,8 136,9 İthalat Beklenti Endeksi 2011 yılının ikinci çeyreğinde, 2011 yılının ilk çeyreğine göre 15,4 puan arttı. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 11
KAPSAM Ankete Katılan Firmaların En Çok Faaliyet Gösterdiği Sektörler Otomotiv Sanayii %9,5 Tekstil ve Konfeksiyon %13,7 Diğer Tüketim Malları %7,9 Tarım %15,6 Makine ve Ulaşım Araçları %20,3 Maden %11,0 Diğer Yarı Mamuller %3,7 Kimya %7,5 Demir-Çelik %10,8 Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 12
2011 2. Çeyreğine İlişkin İhracat Beklentisi % İhracat beklentisi (Denge=Artacak-Azalacak) 50 45 40 35 30 25 20 2010/Q2 2010/Q3 2010/Q4 2011/Q1 2011/Q2 SONUÇ Dönem, % Artacak Aynı kalacak Azalacak Denge 2010/Q2 57,5 31,2 8,6 48,9 2010/Q3 43,2 28,8 18,0 25,2 2010/Q4 45,3 27,6 15,4 29,9 2011/Q1 43,6 31,4 13,9 29,7 2011/Q2 46,5 30,0 9,3 37,2 Ankete katılan firmaların %46 sı ihracatın artmasını bekliyor. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 13
SONUÇ 2011 2. Çeyreğine İlişkin İhracat Sipariş Beklentisi 50 45 40 35 30 25 % İhracat sipariş beklentisi (Denge=Artacak-Azalacak) 20 2010/Q2 2010/Q3 2010/Q4 2011/Q1 2011/Q2 Dönem, % Artacak Aynı kalacak Azalacak Denge 2010/Q2 55,3 28,6 9,8 45,5 2010/Q3 42 26,4 17,1 24,9 2010/Q4 43,6 26,5 14,8 28,8 2011/Q1 42,3 29,4 11,6 30,7 2011/Q2 44,3 27,3 9,3 35,0 Ankete katılan firmaların %44 ü ihracat siparişlerinin artmasını bekliyor. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 14
SONUÇ Dış Ticaret Beklenti Endeksleri 150 140 142.9 130 120 110 100 126,0 106.0 111.4 107.8 113.1 111.3 122.7 113.7 129.1 90 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 2010 2011 İHRACAT BEKLENTİ ENDEKSİ İTHALAT BEKLENTİ ENDEKSİ İhracatçımızın ekonomiye güveni artarak devam ediyor! Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 15
SONUÇ İHRACAT BEKLENTİSİ, % ARTACAK AYNI KALACAK AZALACAK DENGE 2010/Q4 33,9 29,1 15,7 18,2 2011/Q1 32,5 31,4 14,7 17,8 2011/Q2 37,2 30,0 10,4 26,8 2010/Q4 28,8 27,6 8,5 20,3 2011/Q1 28,6 26,8 10,1 18,5 2011/Q2 24,7 25,1 13,0 11,7 2010/Q4 16,8 27,9 9,1 7,7 2011/Q1 20,6 28,4 9,5 11,1 2011/Q2 18,9 20,9 13,7 5,2 2010/Q4 14,0 27,9 8,3 5,7 2011/Q1 13,4 28,1 9,8 3,6 2011/Q2 16,3 25,8 8,6 7,7 2010/Q4 16,0 25,1 8,8 7,2 2011/Q1 18,8 23,5 10,6 8,2 2011/Q2 20,3 26,0 5,3 15,0 2010/Q4 15,7 21,4 4,0 11,7 2011/Q1 15,5 23,2 7,7 7,8 2011/Q2 17,8 20,7 4,6 13,2 2010/Q4 12,5 21,7 5,7 6,8 2011/Q1 10,6 24,0 6,2 4,4 2011/Q2 14,1 19,2 3,1 11,0 Avrupa Ülkelerine Ortadoğu Ülkelerine Afrika Ülkelerine Diğer Asya Ülkelerine Amerika Ülkelerine Türk Cumhuriyetlerine Diğer Ülkelere Ortadoğu ve Afrika dışındaki tüm bölgelere yapılan ihracatın artacağı beklentisi güçleniyor. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 16
90 80 70 60 Firmaların Faaliyet Gösterdiği Sektörlerin Sorunları %84.4 %81.2 %72 %72.1 %63.6 %57 SONUÇ 50 40 30 %25.4 %30.1 20 10 0 Tanıtım sorunu var Kayıt dışı ticaret var Finansman maliyetleri yüksek Teşvikler yetersiz Lojistik maliyetleri yüksek 2010/Q2 2010/Q3 2010/Q4 2011/Q1 2011/Q2 Döviz Hammadde ve kurlarının ara malı olumsuz etkisi fiyatları yüksek var Enerji maliyetleri yüksek Hammadde ve ara malı fiyatlarının yüksekliği Enerji maliyetlerinin yüksekliği Döviz kurlarının olumsuz etkisi İhracatçı firmaların %72 si döviz kurlarının ihracatlarını olumsuz yönde etkilediğini belirtiyor. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 17
Firma Sayısı SONUÇ 90 80 Ankete Katılan Firmaların Hedef Pazarları 70 60 50 40 30 20 10 0 Hedef pazar olarak ön sırada Almanya, Rusya ve ABD geliyor. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 18
70 60 50 40 30 Firmaların Hedef Pazarlarına Yönelik Sorunları % SONUÇ %61.8 %50.3 %46.3 %47.9 %45 %41.2 %42.6 %36.7 %34.9 %26.3 %25.7 %26.7 20 10 %15.4 %17.9 0 Döviz kuru sorunları: % 62 Siyasi engeller, belirsizlikler, riskler: % 50 Dağıtım ulaşım maliyetlerinin yüksekliği: % 48 2010/Q2 2010/Q3 2010/Q4 2011/Q1 2011/Q2 Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 19
SONUÇ 60 50 40 % %42.3 Devlet Yardımlarından Yararlanma Oranı %40.1 30 20 %24.2 %20.9 10 %8.4 %7.3 %5.9 0 Yatırım Teşvikleri Fuar Teşvikleri Ar&Ge Destekleri İstihdam Destekleri Yurt Dışı Ofis Mağaza Destekleri Turquality 2010/Q2 2010/Q3 2010/Q4 2011/Q1 2011/Q2 KOSGEB Teşvikleri Ankete katılan firmaların en çok yararlandıkları uygulamalar: Yatırım ve Fuar Teşvikleri Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 20
SONUÇ 2011 2. Çeyreğine İlişkin İthalat Beklentisi % 35 30 25 20 15 10 5 İthalat beklentisi (Denge=Artacak-Azalacak) 0 2010/Q2 2010/Q3 2010/Q4 2011/Q1 2011/Q2 Dönem, % Artacak Aynı kalacak Azalacak Denge 2010/Q2 44,1 35,1 12,2 31,9 2010/Q3 27,9 31,2 13,2 14,7 2010/Q4 29,3 26,8 16,5 12,8 2011/Q1 31,7 29,4 8 23,7 2011/Q2 36.1 26.2 9.9 26.2 Ankete katılan firmaların %36 sı ithalatın artmasını bekliyor. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 21
SONUÇ İthalat Nedenleri Yurtiçi üretimin olmaması Yurtiçi üretim miktarının yetersiz olması %67.2 %67 Yurtiçi fiyatların daha yüksek olması %59.6 Yurtiçi kalitenin yetersiz olması %50.6 Yurtdışı cazip kredi imkanları %27.8 Ortaklık yapısı (yabancı ortakların isteğinden dolayı) %13.7 0 10 20 30 40 50 60 70 80 2010/Q2 2010/Q3 2010/Q4 2011/Q1 2011/Q2 Yurtiçi üretim olmayışı: % 67 Yurtiçi üretim miktarının yetersizliği: % 67 Yurtiçi fiyatlarının yüksekliği: % 60 Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 22
SONUÇ İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu Girdi Tedarik Stratejisi Tedarikte güvenlik Maliyette etkinlik İhracatta Rekabet Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 23
TEŞEKKÜRLER Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 24