E-portfolyo olarak bulut depolama kullanmak: Ayrıntılı inceleme. Eğitimde yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının benimsenmesi ile, süreç temelli değerlendirme değer kazandı. Öğrencinin yalnızca sınavlardan aldığı puanların, gelişimin ölçülmesinde yetersiz kaldığı uzun süredir kabul edilen bir gerçek. Ürün dosyaları sayesinde öğrencilerin hem kendi gelişimlerini izleyebilmesi hem de öğretmenin bu gelişimi takip ederek yön verebilmesi mümkün. Klasik anlamda ürün dosyalarından kastedilen fiziksel olarak bir folyo ya da klasör. Yaşadığımız çağda ise eğitimde çağdaş yaklaşımlardan biri olan elektronik ürün dosyaları klasik ürün dosyalarının yerini almaya çoktan başladı. Elektronik ürün dosyası (diğer adı ile e-portfolyo) dijital ortamda ürünlerin saklandığı alanı ifade ediyor. E-portfolyo olarak taşınabilir bellek, CD, DVD, bilgisayarın sabit diski kullanılabilir. Ancak bu depolama teknolojilerinin her an ulaşılabilir olması her daim mümkün değil. Hadi yanımızda belleğimizi taşıyoruz diyelim, peki mobil bir cihazdan bu bilgilere erişmek istersek ve USB girişi olmayan cihaza sahipsek! Bu durumda da cihazların uyumluluğu sorunu beliriyor. Peki e-portfolyo olarak bulut depolama servisi kullansak? Bu durumda hangi avantajlarımız ve dezavantajları ortaya çıkabilir? Önce avantajlara göz atalım: Tüm cihazlardan erişilebilir, Başkaları ile kolayca paylaşılabilir (Örneğin öğretmenin değerlendirmesi için bir proje görevinin paylaşılabilmesi) Eşzamanlı ve eşzamansız şekilde aynı dokümanda birden fazla kişi çalışabilir, Bilgisayarın çökme riski yok, Virüs bulaşmasından ötürü çalışmaların silinme riski yok, Dezavantajları da şunlar olabilir: Bulut depolama servisi üyeliği iptal edebilir Bulut depolama servisi tüm servislerine son verebilir Avantajları dezavantajlarına göre daha fazla görünüyor. Eğer internet erişimi olan öğrenci grupları ile ders yapılıyorsa, e-portfolyo kullanmak mantıklı görünüyor. Bunu 5 ve 6.sınıf öğrencileri ile deneyen bir öğretmen olarak kesinlikle öneriyorum. Doğrudan değilse bile dolaylı yoldan öğrenciler 21.yy becerilerinden biri olan dijital ortamda çalışma becerilerinden birine de sahip olmuş oluyorlar. Bu yazının devamında 25 adet bulut depolama servisinin bir çok yönden incelemesini okuyacaksınız. Eğer okumak sizi yoracaksa buraya tıklayarak özet karşılaştırma tablosunu inceleyebilirsiniz. Servislerin ücretsiz olan hizmetleri (free plan) incelenmiştir. Google Drive İnternet kullanıcılarının aşina olduğu bir marka: Google. Arama motoru olarak başladı ve şu anda onlarca farklı uygulaması mevcut. Drive da bunlardan yalnızca biri. Drive 15 GB alan veriyor. Üye olduğunuzda aynı zamanda bir Google hesabınız oluyor ve bununla tüm Google servislerinden yararlanabiliyorsunuz. E-posta hizmeti olan Gmail de bunlardan biri. Üstelik Gmail ile Drive bütünleşik çalışıyor ve birbirlerinden veri alışverişi yapabiliyorlar. Bulut depolama servislerinin pek azında olan doküman oluşturma ve düzenleme imkanı var. Çevrimiçi olarak metin belgesi, sunum, hesap tablosu, çizim gibi dokümanlar oluşturmak mümkün. Bu dokümanları paylaşabilir, üzerinde aynı anda ya da eşzamansız çalışabilir, notlar ekleyebilirsiniz. Google Play Store'dan uygun bazı uygulamaları da Drive'a bağlayabilirsiniz. GeoGebra bunlara yalnızca bir örnek. Drive Türkçe
hizmet veriyor ve anlaşılır bir Türkçesi var. Android işletim sistemli cihazlar için Play Store'da ücretsiz uygulaması var. IOS işletim sistemli cihazlar için Apple Store'da ücretsiz uygulaması var. Windows işletim sistemli cihazlar için Windows Phone Store'da ücretsiz uygulaması var. Web adresi: https://drive.google.com/ Zoho Docs Müşteri ilişkileri yönetimi (CRM) konusunda profesyonel olarak çalışan, ticari odağını bu noktaya toplayan Zoho, Docs servisini bazı kısıtlamalarla kişisel kullanıcılarına ücretsiz olarak sunuyor. Sahip olduğu uygulamalar bakımından Drive'dan aşağı kalır yanı yok. Video konferans, viki, tartışmalar gibi özellikleri ile fark yaratıyor. Metin belgesi, sunum gibi dokümanları oluşturma, düzenleme ve paylaşma mümkün. 5 GB alan sunuyor. Üyelik sonrası epostaadresi@zoho.com şeklinde e-posta adresiniz de oluyor. Türkçe dil seçeneği var ancak ufak tefek gözden kaçan çeviri eksikleri var. Popüler bulut depolama servislerinden olan Dropbox ile bütünleştirilebiliyor, Dropbox hesabındaki dosyalara erişim Zoho üzerinden yapılabiliyor. Android, IOS ve Windows sistemleri için mobil uygulamaları mevcut ancak WinPhone uygulaması ücretli, 5 TL'ye satın alınabiliyor. Web adresi: https://www.zoho.com/docs/ OneDrive Ülkemizde bilinirliği en yüksek e-posta markası kuşkusuz Hotmail. Hotmail, Msn Messenger gibi bilinen servislerin sahibi olan Microsoft şirketi birkaç isim değişikliğinden sonra e-posta servisinin adını Outlook olarak güncelledi. Bulut depolama servisi de SkyDrive'dan OniDrive'a dönüştürüldü. Bir Microsoft hesabı almak tüm Microsoft ürünlerine ulaşımı sağlıyor. Eski kullanıcılar "hotmail", "windowslive"ı içeren kullanıcı adlarını kullanmaya devam edebilecekken yeni üye olacak kişiler @outlook.com ya da @outlook.com.tr şeklinde yeni hesap alabiliyorlar ve bu aynı zamanda e-posta adresleri oluyor. 15 GB alan sunuyor. Word belgesi, Excel çalışma kitabı, Powerpoint sunusu, OneNote not defter, Excel anketi, Düz metin belgesi oluşturmak, düzenlemek ve paylaşmak mümkün. OneDrive'daki fotoğrafları doğrudan Facebook'da yayınlamak mümkün. Türkçe dil bilgisi açısından çok başarılı. Android, IOS ve Windows sistemleri için mobil uygulamaları mevcut ve hepsi ücretsiz. Web adresi: https://onedrive.live.com Yandex.Disk Rusya kaynaklı arama motoru Yandex, kendi ülkesinde bu sektörde bir numara. Türkiye'ye de birkaç yıl önce hızlı giriş yaptı, televizyon, gazete, dergi ve internet reklamlarıyla ilk yılın sonunda %1'lik arama pastasını aldı. Arama sonuçlarının en altında Google'da da aynı arama sorgusunu yapabilme imkanı verebilecek kadar cesur Yandex, e-posta, bulut depolama, harita, çeviri servislerini de Türkçe olarak kullanıma sunuyor. Yandex hesabı alındığında tüm Yandex servislerine erişim sağlanabiliyor. Otomatik olarak @yandex.com ya da @yandex.com.tr ile biten e-posta sahibi de olunuyor. Yandex.Disk 10 GB depolama alanı veriyor. Doküman oluşturma ve düzenleme imkanı yok. Yalnızca depolama imkanı mevcut. Disk'te yer alan dosyalar e-postaya doğrudan eklenebiliyor. Türkçe dil bilgisinin yönünden
başarılı. Ancak zaman zaman servisler arasında gezinirken içerikle Rusça olabiliyor. Android, IOS ve Windows sistemleri için mobil uygulamaları mevcut ve hepsi ücretsiz. Web adresi: https://disk.yandex.com.tr/ Mynet Depo Ülkemizde Türkçe portal denince akla gelen ilk site diyebiliriz. 2000'li yılların sonunda pek çok rakibi gerilerken ya da iflas ederken Mynet ayakta kalmayı başardı. Kendisini yenilemesinin bunda payı büyük. Diğer servislerde olduğu gibi Mynet için de tek hesapla tüm Mynet servislerine erişim sağlanabiliyor. Mynet hesabı yanında @mynet.com ile biten e-posta adresi de getiriyor. Mynet Depo 5 GB alan sunuyor. Yerli şirket olduğu için Türkçe dil bilgisi çok iyi. Doküman oluşturma ve düzenleme imkanı yok. Dosya paylaşımı mümkün. Giriş yapmak için depo.mynet.com adresi kullanılıyor ancak girişten sonra tarayıcı e-posta kutusuna yönlendiriyor. Mecburen tarayıcı adres çubuğuna yeninden depo.mynet.com adresini yazmak ve "git" butonuna basmak gerekiyor. Mobil uygulaması yok. Web adresi: http://depo.mynet.com/ Dropbox Çok bilinen bir bulut depolama servisi olan Dropbox yalnızca depolama hizmeti veriyor. 2 GB alan veriyor. Doküman oluşturma ve düzenleme yapılamıyor., IOS ve Windows sistemleri için mobil uygulamaları mevcut ve hepsi ücretsiz. Dil seçeneklerinde Türkçe yok. Varsayılan dil İngilizce. Ancak yapısı karmaşık olmadığı için kullanımında dil sorunu yaşanmıyor. Kullanıcı sayısının oldukça fazla olması Dropbox'un hizmetinin geleceğini ve güvenirliğini kuvvetlendiriyor. Android, IOS ve Windows sistemleri için mobil uygulamaları mevcut ve hepsi ücretsiz. Web adresi: https://www.dropbox.com/ Box Ara yüzü modern olan Box, 10 GB alan sunuyor. Yalnızca bulut depolama imkanı var e-posta adresi vermiyor. Kayıt olurken telefon numarası girilmesi zorunlu. Doküman oluşturma ve düzenleme imkanı karma yapıda. Kendi bünyesinde yalnızca "Box Note" adını verdiği Ms Windows'un standart kelime işlemcisi Wordpad'in çeyreği kadar araca sahip not sayfası uygulaması var. Metin belgesi ve hesap tablosu için Google Doc ve Google Spreadsheet uygulamalarını haricen kullanıyor. Yine kendi bünyesinde metin belgesi, sunum ve hesap tablosu oluşturmak ve düzenlemek için uygulaması var. Kendi bünyesindeki uygulamaların kullanımı için 4.1 MB boyutunda bir yazılımı indirip kurmanızı istiyor. Kurum sorununda yeni doküman oluşturma bağlantısına tıklandığında, bilgisayarda yüklü Ms Office çalışıyor ve hazırlanıp kayıt edilen doküman doğrudan Box klasörüne gidiyor. Ancak -gariptir- eklenti kurulduktan sonra "Yeni" menüsünden "Yeni Powerpoint Sunumu" seçeneği kayboluyor. Türkçe dil seçeneği bulunmuyor. Android, IOS ve Windows sistemleri için mobil uygulamaları mevcut ve hepsi ücretsiz. Bazı telefon modellerine özel 50 GB alan hediye ediyor.
Web adresi: https://www.box.com/ OpenDrive Modern ara yüze sahip. Yalnızca bulut depolama sunan OpenDrive da e-posta adresi vermiyor. 5 GB disk alanına sahip olan OpenDrive kullanıcıları doküman oluşturma ve düzenleme imkanına da erişiyor. Doküman işlemlerinde haricen Zoho.docs kullanılıyor. Metin belgesi, sunum, hesap tablosu oluşturulup düzenlenebiliyor. Ancak kullanımda dikkat çeken iki durum var: Birincisi; menüde Text ve Document diye ayrılan iki seçenek de aynı uygulamayı açıyor ve Zoho'nun zengin metin editörüne gidiyor. İkincisi; sunum dosyası oluşturulmak istendiğinde sunucu hatası geliyor ve sunum için Zoho.Docs'a bağlanılamıyor. Android, IOS ve Windows sistemleri için mobil uygulamaları mevcut ve hepsi ücretsiz. Web adresi: https://www.opendrive.com/ ADrive Ara yüzü sade olan ve işlevsel araçlar yönünden zayıf kalan ADrive, bu açığını 50 GB gibi cömert disk alanı ile kapatmayı başarıyor. Doküman oluşturma ve düzenleme imkanı yok, e-posta adresi vermiyor. Dili İngilizce. Android ve IOS sistemleri için ücretsiz mobil uygulamaları mevcut. WinPhone uygulaması yok. Web adresi: http://www.adrive.com/ TeamDrive Üyelik TeamDrive yazılımı indirildikten sonra kurulum aşamalarında yapılıyor. Sadece üyelik değil, kullanım da yalnızca bu yazılımdan mümkün. Web ara yüzünden depolama alanına erişim yok. 2 GB alan veriyor. Doküman oluşturma ve düzenleme yapılamıyor. E-posta adresi verilmiyor. Dili İngilizce. Android ve IOS sistemleri için ücretsiz mobil uygulamaları mevcut. WinPhone uygulaması yok. Web adresi: http://www.teamdrive.com/ Firedrive Modern ve kullanışlı ara yüzü olan Firedrive, 50 GB ile disk alanında cömert olduğunu gösteriyor. Ayarlardan Türkçe dilini seçmek mümkün ancak çeviri mükemmel değil. Örneğin "Tutorial" sözcüğünün çevirisi "Özel ders süresi" olarak yapılmış:) Doküman oluşturma ve düzenleme yapılamıyor. E-posta adresi verilmiyor. Mobil uygulaması yok. Web adresi: https://www.firedrive.com/
FlipDrive Modern görünümlü FlipDrive 5 GB depolama alanı sunuyor. Türkçe dil seçeneği bulunmuyor. Doküman oluşturma ve düzenleme yapılamıyor. E-posta adresi verilmiyor. Fotoğraf albümleri oluşturma ve paylaşma imkanı var. Yalnızca IOS sistemler için mobil uygulaması mevcut. Web adresi: http://www.flipdrive.com/ CloudMe Basit ama kullanışlı görünümlü CloudMe 3 GB alan sunuyor. Türkçe dil seçeneği bulunmuyor. Doküman oluşturma ve düzenleme yapılamıyor. E-posta adresi verilmiyor. Android ve IOS sistemleri için ücretsiz mobil uygulamaları mevcut. WinPhone uygulaması yok. Web adresi: https://www.cloudme.com/ Copy Çok şık ara yüze sahip Copy 15 GB depolama alanı veriyor. Türkçe dil seçeneği bulunmuyor. Doküman oluşturma ve düzenleme yapılamıyor. E-posta adresi verilmiyor. Güzel bir özellik olarak Google Drive, Box, Dropbox, OneDrive, Yandex.Disk ve daha fazla harici hesaptaki dosyaları (Mover isimli harici uygulama için izi verilmesi gerekiyor) Copy'deki alana aktarabiliyor. Hatta FTP hesabınızdaki dosyaları bile içe aktarabiliyor. Tabi tüm bu aktarma işlerini harici olarak çalışan "Mover" uygulaması yapıyor. Android, IOS ve Windows sistemleri için mobil uygulamaları mevcut ve hepsi ücretsiz. Web adresi: https://www.copy.com/ pcloud Yine çok şık görünümlü bir servis: pcloud. 10 GB alan veriyor. Türkçe dil seçeneği bulunmuyor. Doküman oluşturma ve düzenleme yapılamıyor. E-posta adresi verilmiyor. Kendi içinde ses ve video oynatıcıları ve oynatma listesi oluşturma imkanı var. Android ve IOS sistemleri için ücretsiz mobil uygulamaları mevcut. WinPhone uygulaması yok. Web adresi: https://www.pcloud.com/ MediaFire Bilinirliği olan servislerden olan MediaFire kişisel kullanımlar için yani ücretsiz olarak üye olanlar için 10 GB depolama alanı veriyor. Yalnızca düz metin dosyası oluşturulabiliyor, metin editöründe hiç araç yok. Microsoft Not Defteri yazılımının benzeri. Gelişmiş doküman oluşturma ve düzenleme yapılamıyor. Türkçe dil seçeneği yok.. Android, IOS ve Windows sistemleri için mobil uygulamaları mevcut ancak WinPhone uygulaması ücretli, 2 TL'ye satın alınabiliyor.
Web adresi: https://www.mediafire.com/ Symform 10 GB depolama alanı veren Symform, üyelik aşamaları ile değişik bir işkence yöntemi uyguluyor! Öncelikle Symform yazılımının indirilip bilgisayara kurulması gerekiyor. Kurulum aşamalarında üyelik de gerçekleştiriliyor. Kurulumdan sonra görev çubuğunda simgesi beliriyor. Bu simgeye tıklayıp web ara yüzüne ancak erişilebiliyor. Dosya aktarımı yazılım ile yapılabiliyor. E-posta adresi sunmuyor. Türkçe dil seçeneği yok. Doküman oluşturma ve düzenleme yapılamıyor. Android ve IOS sistemleri için ücretsiz mobil uygulamaları mevcut. WinPhone uygulaması yok. Web adresi: http://www.symform.com/ Mega Uyumlu renk düzeni ve hızlı geçişleri ile Mega çok iyi bir bulut deneyimi sunuyor. 2013 yılında servisin hizmet sunmaya başladığını yazmışlar ancak genç bir servis için birçok köklü rakibine oranla başarılı. Depolama alanından da kısmamışlar, 50 GB disk alanı var. Doküman oluşturma ve düzenleme yapılamıyor. E-posta adresi sunmuyor. Türkçesi en iyilerinden. Android ve IOS sistemleri için ücretsiz mobil uygulamaları mevcut. WinPhone uygulaması yok. Web adresi: https://mega.co.nz/ BayFiles Tam olarak bulut depolama sınıfına girmeyen, daha çok internette başkaları ile dosya paylaşabilmek için tasarlanan BayFiles kullanıcılarına 5 GB alan veriyor. Kendi dosyalarınızı indirmek için bile indirme bağlantısını kopyalamanız gerekiyor. Türkçe dil seçeneği bulunmuyor. Doküman oluşturma ve düzenleme yapılamıyor. E-posta adresi verilmiyor. Mobil uygulaması yok. Web adresi: http://bayfiles.net/ Slash//Drive Sade görünümlü bir servis ve dosya depolama dışında özelliği yok. Güzel sayılabilecek bir durum var; tek seferde 500 MB dosya yüklemek mümkün. Slash Drive 10 GB depolama alanı sunuyor. Doküman oluşturma ve düzenleme yapılamıyor. E-posta adresi verilmiyor. Mobil uygulaması yok. Türkçe dil desteği yok. Eksi sayılabilecek bir durum da sıkıştırılmış dosyaları (rar, zip, tar vb.) kabul etmemesi. Web adresi: http://www.slashdrive.net/
SurDoc 100 GB depolama alanı ile incelenen 26 servis arasında en yüksek kapasite sunan iki servisten biri SurDoc. Doküman oluşturma ve düzenleme yapılamıyor. E-posta adresi verilmiyor. Türkçe dil seçeneği mevcut değil. Android ve IOS sistemleri için ücretsiz mobil uygulamaları mevcut. WinPhone uygulaması yok. Yüksek depolama isteyen kullanıcılar için uygun. Web adresi: https://www.surdoc.com/ HiDrive Bu servisin 5 GB depolama imkanı var. HiDrive'ı diğerlerinden ayıran bazı farklı özellikleri dikkati çekiyor. Dropbox ve Facebook'daki resimler otomatik olarak alınabiliyor. Git deposu (bkz. GitHub) tek tıklamayla oluşturulabiliyor. Resim galerileri albüm olarak (slayt gösterisi şeklinde) paylaşılabiliyor. Türkçe dil desteği yok. Doküman oluşturma ve düzenleme yapılamıyor. E-posta adresi verilmiyor. Android, IOS ve Windows sistemleri için mobil uygulamaları mevcut ve hepsi ücretsiz. Web adresi: https://www.free-hidrive.com/ Cubby Uzaktan erişim için kişisel kullanıma izin veren, uzaktan diğer bilgisayarlarımızı yönetmek için kullandığımız LogMeIn servisinin bulut depolama servisi olan Cubby 5 GB alan sunuyor. Davet edip de üye olan tüm referanslarınız için de kişi başı 1 GB ek depolama alanı hediye ediyor. Üye olmak için kendi yazılımının yüklenmesi gerekiyor ancak üyelik için e-posta aktivasyonu istemeyen ve yalnızca üç satırlık (eposta, ad, şifre) bilgi isteyen tek servis. Dosya yükleme yalnızca yazılım aracılığıyla yapılabiliyor ancak indirmek için web ara yüzü kullanılabiliyor. Türkçe dil desteği yok. Doküman oluşturma ve düzenleme yapılamıyor. E-posta adresi verilmiyor. Android ve IOS sistemleri için ücretsiz mobil uygulamaları mevcut. WinPhone uygulaması yok. Web adresi: https://www.cubby.com/ OziBox Kar amacı gütmediğini giriş sayfasında yüksek sesle söyleyen OziBox üyelerine 100 GB gibi büyük bir depolama alanı veriyor. Ara yüzü eski trendlerde kalmış görünüyor ve işlevsel değil. Sanki bir süredir geliştiricileri ilgilenmemişler gibi. Kayıt olurken de kullandığımız e-posta adresini beğenmedi; @ilkposta.com ile biten adresimizi geçersiz saydı. Bilinen e-posta servislerinden alınmış adresleri üyelikte kullanmakta yarar var. Türkçe dil desteği yok. Doküman oluşturma ve düzenleme yapılamıyor. E-posta adresi verilmiyor. Android sistemleri için ücretsiz mobil uygulamaları mevcut. IOS ve WinPhone uygulaması yok. Web adresi: http://www.ozibox.com/ StreamNation
Özellikle ses, video ve görsele yoğunlaştığı isminden de anlaşılan StreamNation üyelerine 5 GB depolama alanı veriyor. Facebook, Google+, Instagram, Flickr. Picasa, Dropbox, Google Drive, OneDrive, Youtube, Vimeo, Dailymotion dosyaları içeri aktarılabiliyor. Ofis belgeleri, sıkıştırılmış dosyalar depolanamıyor. Türkçe dil desteği yok. Doküman oluşturma ve düzenleme yapılamıyor. E-posta adresi verilmiyor. IOS sistemleri için ücretsiz mobil uygulamaları mevcut. Android ve WinPhone uygulaması yok. Web adresi: https://www.streamnation.com/ 4Shared Uzun süredir bilinen ve telif hakları konusunda sorunlar yaşadıktan sonra kurallarını sıkılaştıran 4Shared üyelerine 15 GB alan veriyor. Üyelik süreci oldukça basit üyeliği de Türkçe dilinde yapabiliyorsunuz. FTP'den dosya yükleme mümkün. Bir klasörü zip dosyası olarak indirmek mümkün. Türkçesi gayet başarılı. Doküman oluşturma ve düzenleme yapılamıyor. E-posta adresi verilmiyor. Android, IOS ve Windows sistemleri için mobil uygulamaları mevcut ve hepsi ücretsiz. Web adresi: http://www.4shared.com/ Bulut depolama servisi seçiminizde umarım yardımcı olur. Düşüncelerinizi, bulduğunuz hataları veya önerilerinizi olcaybuyukcapar@gmail.com adresine iletebilirsiniz. Mutlu günler dilerim. Olcay Büyükçapar / 18.08.2014