TRT Kanallarının İzlenme ve Teknik Yayın Kalitesi Ölçümü Teknik Şartnamesi HAZİRAN 2011
TANIMLAR Panel: TV izleme ölçümü için tesadüfi olarak seçilen ve tüm evreni temsil kabiliyeti olan örneklem noktalarıdır. TV Ölçüm Cihazı: TV izleme ölçümü için tesadüfî olarak seçilen hanelere takılan ve verileri raporlayıp merkezi yazılıma gönderen cihazın adıdır. Tüm Gün: Bir gün; 02.00 ile 25.59 arası ( 25.59 sonraki günün 01.59 una tekabül eder.) Prime Time: 20.00 ile 22.59 arası TV izleme ölçüsüdür. ( 22:59 dahil) Off Prime Time: 02.00 19.59 ile 23.00 25.59 arası zaman dilimleridir. Rating: İzlenme oranı, dakika başına düşen ortalama izleyicidir. Share: İzlenme payı, toplam izlenme oranından kanalın ya da programın aldığı paydır. Reach: Erişim, bir zaman dilimini veya bir programı en az bir dakika (isteğe göre zaman aralığı değiştirilebilir) süre ile izleyen izleyici oranıdır. ATS: Ortalama izleme süresi, bir programı ya da zaman aralığını belirli bir zaman dilimi içerisinde izleyen farklı kişilerin ortalama izleme süresidir. Kurum: TRT Anlık Reyting: Televizyon izlenen haneden belirli sürede alınan televizyon izlenme bilgisinin saniyelik gösterimidir. Yüklenici: İhaleye katılıp teklif veren firmadır. 1
AMAÇ: Bu şartnamenin amacı, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) tarafından yaptırılacak olan TV İzleme Ölçümü araştırmasının uygulama süreci ve metodolojisini belirlemek, araştırmanın yöntemi, kriterleri ve ilkelerini tanımlamak ve taraflara düşen yükümlülükleri belirlemektir. 1. ARAŞTIRMANIN METODOLOJİSİ 1.1. VERİ TABANI ARAŞTIRMASI 1.1.1. Yüklenici, tüm Türkiye nüfusunun televizyon izleme davranışını ölçmeye yönelik izleme ölçümü araştırmasının yapılabilmesi için, öncelikle evine TV ölçüm cihazı yerleştirilecek panellerin seçilmesinde kullanılmak üzere geniş spektrumlu bir veri tabanı araştırması yapılacaktır. Bu araştırmayla, 1) Paneli kurmak için gerekli olan nüfus özelliklerinin ve TV izleme davranışını etkileyen diğer değişkenlerin dağılımı belirlenecek 2) bu değişkenlerin değişimini takip ederek ölçüm sistemindeki tahminler güncellenecek ve 3) panele eklenecek haneler belirlenecektir. 1.1.2. Veri tabanı araştırması sayesinde; 1.1.2.1. 15(onbeş) ilin hane ve birey bazında demografik bilgileri ( yaş, cinsiyet, sosyo- ekonomik statü, vb.) 1.1.2.2. Hane ve birey bazlı televizyon ortamı bilgisi (Kaç televizyon kullanıldığı, DVD/VCD /PVR sahipliği, anten tipleri v.b.) 1.1.2.3. TV kanallarının ayarlı olup olmadığı bilgisi; elde edilecektir. 1.1.3. Araştırma, 15(onbeş) ildeki 5 yaş ve üzerindeki tüm Türkiye nüfusunu temsil edecek bir örneklemle yüz yüze anket yöntemi ile yapılacaktır. Anketler 15(onbeş) ildeki kentsel ve kırsal nüfus birimlerinden; bu birimlerin genel nüfusa oranı nispetinde tesadüfi yöntemle seçilen 27.000 hanede uygulanacaktır. 1.1.4. Yapılacak araştırmalarda ihale tarihinden sonra olmak kaydıyla en son güncellenmiş TÜİK ( Türkiye İstatistik Kurumu) verileri kullanılacaktır. 1.1.5. Örneklem çok aşamalı, kümeli, tabakalı ve rasgele örnekleme yöntemi kullanılarak İstanbul, Ankara, İzmir, Balıkesir, Diyarbakır, Konya, Malatya, Trabzon, Samsun, Adana, Kayseri, Gaziantep, Bursa, Erzurum, Antalya illerinden seçilecektir. Örneklemenin birinci aşaması için Avrupa Birliği İstatistik Ofisi Eurostat ın ilkeleri doğrultusunda TÜİK tarafından geliştirilen ve Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe giren 2
İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (IBBS-NUTS) esas alınacaktır. Araştırmanın birinci aşamasında, bu sınıflamada yer alan Düzey 1- Temel İdari birim olan 15 il kullanılacaktır. İkinci aşamada; kent ve kırsal nüfus, tabakalama örneklemesinde kullanılmak üzere alt nüfus gruplarına ayrılacaktır. Bu nüfus tabakalaması şu şekilde olacaktır; 1. Klasman: İl Merkezi Klasmanı (15 ilin il merkezlerinden oluşur) 2. Klasman: Kentsel Nüfusu 50.000-150.000 Arasında Olan İlçeler 3. Klasman: Kentsel Nüfusu 20.000-50.000 Arasında Olan İlçeler 4. Klasman: Kentsel Nüfusu 20.000 den Az Olan İlçeler 5. Klasman: Toplam Nüfusu 1.000 den Fazla Olan Köyler Tabakalama sonrasında üçüncü aşamada, küme örneklemesi yapılacaktır. Küme büyüklükleri 10 hane olarak alınacaktır. Her klasmandaki bütün yerleşim yerleri seçime katılacak, olasılıklı örnekleme metodu kullanılacaktır. Belirlenen illerdeki 5 klasman içerisindeki bütün yerleşim yerleri olasılıklı örneklem seçimine dahil edilecektir. Yerleşim yerleri ve küme büyüklükleri belirlendikten sonra olasılıklı seçim yöntemi ile hane seçimi yapılacaktır. Hane seçimi TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) tarafından yapılacaktır. 1.2. PANEL DİZAYNI VE YÖNETİMİ 1.2.1. Panel evreni, 15 (onbeş) ildeki 5+ yaş tüm Türkiye nüfusu içerisinden TV sahibi hanelerden oluşacaktır. Seçilecek panel hane sayısı 2684 (ikibinaltıyüzseksendört) olacaktır. 1.2.2. Anket çalışmasının sonucunda, anket yapılan her aile; ana değişkenler (iller, sosyo-ekonomik statü, aile büyüklüğü ve cinsiyet) kullanılarak sınıflandırılacaktır. Ana değişkenler haricinde kontrol değişkenleri (hanedeki TV sayısı, anten tipleri v.b.) de kullanılarak analizler yapılacaktır. 1.2.3. Temel ve kontrol değişkenleri TRT nin isteği doğrultusunda Yüklenici firma ve denetçilerin onayı sonucunda değiştirilebilir. Uygun olması durumunda yeni değişkenler eklenebilecektir. 1.2.4. Anket çalışmasına katılan ve belirli değişkenlere göre sınıflandırılan aileler arasından 2684(ikibinaltıyüzseksendört) aile, bu sınıflamaların evrendeki oranları nispetinde tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilecektir. 1.2.5. Panel haneleri, veri tabanı araştırmasına katılan aileler arasından seçilecektir. 1.2.6. Paneldeki toplam hanelerin %20 si her yıl panelin temsil yeteneğini değiştirmeyecek şekilde düzenli olarak değiştirilecektir. 1.2.7. Panelden çıkarılacak haneler panelde kalış süresinin uzunluğuna göre seçilecektir. 3
1.2.8. Panele yeni eklenecek haneler de panelin evreni temsil kabiliyetini değiştirmeyecek şekilde tesadüfî yöntemle seçilecektir. 1.2.9. Yüklenici firma, paneli örneklem metodolojisine göre devam ettirmek ve her birimin temsiliyetini sağlamakla yükümlü olacaktır. 1.2.10. Yüklenici firma, cihazın ve kumandasının kullanımı hakkında panelleri eğitmekle yükümlü olacaktır. 2. TV ÖLÇÜM CİHAZI VE VERİNİN TOPLANMASI 2.1. Panel hanelerinden TV izlemeye ilişkin anlık reyting verileri saniye bazlı gösterilmek üzere merkeze iletilecektir 2.2. TV ölçüm cihazları, panel hanelerinde çalışır durumda bulunan, bataryasız ve taşınabilir olmayan TV modellerine takılacaktır. 2.3. Ölçüm cihazları madde 3.2 de belirtilen hedef kitleler doğrultusunda, hanede yaşayan ve TV seyreden bireylerin anlık izleme verilerini, her türlü TV yayın ortamı (karasal, uydu) ve yayın türü (analog, sayısal) olarak iletecektir. 2.4. TRT ye ait mevcut tüm TV kanalları ve ileride TRT nin yayın yapacağı tüm ulusal TV kanalları da ölçülecektir. 2.5. TRT kanallarının program ve reklam kuşakları bilgileri Program ve Reklam Kuşakları Veri Tabanında sorgulanmak üzere kayıt edilecektir. 2.6. Sorgulama yazılımı TRT tarafından belirlenecek tüm kullanıcı bilgisayarlarına yüklenecektir. 2.7. TRT kanallarına ait ölçüm ile ilgili reklam kuşakları TRT ve diğer yayın kuruluşları ile reklam verenlerin kullandığı yazılım periyotlarına uyumlu olarak düzenlenecektir. 2.8. İstekliler; teknik şartname kapsamında verecekleri hizmet için kullanacakları TV ölçüm cihazının istenilen teknik özellikleri karşılayıp karşılamadığının tespiti için ihale tarihinden sonra tekliflerin değerlendirme aşamasında TRT ihale komisyonunun bildireceği tarih ve yerde belirtilen 1 adet cihazın yer aldığı test ortamında örnek çalışmayı İhale komisyonuna sunacaktır. Sunum sonrasında yapılacak değerlendirme sonucunda teklif ettiği cihaz istenilen niteliklere uygun olmayan isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılacaktır. 4
3. HİZMETLER 3.1. ANLIK REYTİNG BİLGİSİ 3.1.1. Sorgulama yazılımlarının dili Türkçe olacaktır. 3.1.2. Analiz yazılımları, internete bağlı Windows 2000 veya daha üzeri işletim sistemlerine haiz bilgisayarlar üzerinden çalıştırılabilecektir. 3.1.3. Web arayüzü sayesinde ölçülen kanalların anlık Reyting%, ve Share% bilgileri saniye bazlı olarak sürekli gösterilebilecektir. Bu arayüzden gerekli reyting ve share sorgulamaları yapılabilecektir. 3.1.4. Anlık veri iletimi sabit hatlardan bağımsız olarak GPRS üzerinden olacaktır. 3.1.5. Seyredilen kanal üzerinde son izleyici hareketinden 45 dakika sonra herhangi bir izleyici hareketi olmaz ise bu izlenme verisi değerlendirmeye alınmayacaktır. TRT isterse bu süreyi parametrik olarak değiştirebilir. 3.1.6. TRT, kurduracağı cihazlar üzerinden seyredilen kanallarının yayın kalitesine ilişkin teknik veriler de alabilecektir. 3.1.7. TV ölçümü için kullanılacak cihazlar üzerinden istenildiği takdirde panellere online (canlı) anket yapılabilecektir. 3.2. TV YAYIN KALİTESİNİN ÖLÇÜLMESİ 3.2.1. TV ölçümü için kullanılacak cihazlar üzerinden, TV kanallarının izlendiği TV nin hane içerisinde anten vb. cihazlar ile olan yayın alım kalitesinin (kanal yayınını alabiliyor, alamıyor,) başarım oranını belirten kriterleri de alınabiliyor olacaktır. 3.3. HEDEF KİTLELER 3.3.1. Tüm Kişiler 3.3.2. Kadınlar 3.3.3. Erkekler 3.3.4. Yaş grupları (5-11, 12-14, 15-19, 20-24, 25-34, 35-44, 45-54, 55+ yaş) 3.3.5. Sosyo-ekonomik statü ( A,B C1, C2, DE grupları) 3.3.6. Alışverişten sorumlu kişiler (Housekeeper) 3.3.7. İstanbul da yaşayan kişiler 3.3.8. Ankara da yaşayan kişiler 3.3.9. İzmir de yaşayan kişiler 3.3.10. Diyarbakır da yaşayan kişiler 3.3.11. Bursa da yaşayan kişiler 3.3.12. Diğer illerde yaşayan kişiler 3.3.13. Marmara Bölgesi 3.3.14. Ege Bölgesi 3.3.15. İç Anadolu Bölgesi 5
3.3.16. Akdeniz Bölgesi 3.3.17. Karadeniz Bölgesi 3.3.18. Doğu Anadolu Bölgesi 3.3.19. Güney Doğu Anadolu Bölgesi 3.3.20. İl merkezlerinde yaşayan kişiler 3.3.21. Nüfusu 50.000-150.000 arası ilçelerde yaşayan kişiler 3.3.22. Nüfusu 20.000-50.000 arası ilçelerde yaşayan kişiler 3.3.23. Nüfusu 20.000 dan küçük ilçelerde yaşayan kişiler 3.3.24. Köylerde yaşayan kişiler 3.3.25. Hane büyüklüğü (1-2 kişilik, 3-4 kişilik, 5 ve daha fazla kişilik aileler) 3.3.26. Çalışan kişiler 3.3.27. Çalışmayan kişiler 3.3.28. Karasal yayını olan hanelerde yaşayan kişiler 3.3.29. Uydu/ dijital yayını olan hanelerde yaşayan kişiler 3.3.30. Uydu yayını olan hanelerde yaşayan kişiler 3.3.31. 0-4 Yaş arası çocuğu olan hanelerde yaşayan kişiler 3.3.32. 1 adet TV si olan hanelerde yaşayan kişiler 3.3.33. 2 veya daha fazla adet TV si olan hanelerde yaşayan kişiler 3.3.34. Yukarıda belirtilen hedef kitleler yeterli örneklem büyüklüğüne ulaşıldığı durumda üretilecektir. 3.3.35. TRT bedeli karşılığı Yüklenici firmadan örnekleme yeni hedef kitleler ilave etmesini isteyebilir. 3.4. RAPORLAR 3.4.1. GÜNLÜK RAPORLAR 3.4.1.1. Kanalların farklı hedef kitleler için tüm gün ve prime time daki Rating %, Share %, Reach %, ATS değerlerini gösteren rapor hazırlanacaktır. 3.4.1.2.Kanalların farklı hedef kitleler için 15 er dakikalık zaman dilimlerinde elde ettiği Rating %, Share %, ve Reach % değerlerini gösteren rapor hazırlanacaktır. 3.4.1.3.Farklı hedef kitleler için tüm günde en çok izlenen 100 programı ve bu programların Rating% ve Share% raporu hazırlanacaktır. 3.4.1.4.Farklı hedef kitleler için prime time da en çok izlenen 10 programı ve bu programların Rating% ve Share% raporu hazırlanacaktır.. 3.4.1.5.Talep edilmesi durumunda programların farklı hedef kitleler için tüm gün ve prime time da saniyelik veya daha farklı zaman birimi için Rating% ve Share% bilgileri de raporlanabilecektir. 6
3.4.2. HAFTALIK RAPORLAR 3.4.2.1. Kanalların farklı hedef kitleler için tüm gün ve prime time daki Rating %, Share %, Reach %, ATS değerleri haftalık olarak 3.4.2.2. Farklı hedef kitleler için haftalık ortalama tüm günde en çok izlenen 100 program ve bu programların Rating% ve Share% bilgileri 3.4.2.3. Farklı hedef kitleler için haftalık ortalama prime time da en çok izlenen 50 program ve bu programların Rating% ve Share% bilgileri 3.4.2.4. Farklı hedef kitleler için haftalık ortalama prime time dışındaki zamanlarda en çok izlenen 50 program ve bu programların Rating% ve Share% bilgileri 3.4.3. AYLIK RAPORLAR 3.4.3.1.Kanalların farklı hedef kitleler için tüm gün ve prime time daki Rating %, Share %, Reach %, ATS değerleri aylık olarak 3.4.3.2. Farklı hedef kitleler için aylık ortalama tüm günde en çok izlenen 100 programı ve bu programların Rating% ve Share% bilgileri 3.4.3.3. Farklı hedef kitleler için aylık ortalama prime time da en çok izlenen 50 programı ve bu programların Rating% ve Share% bilgileri 3.4.3.4. Farklı hedef kitleler için aylık ortalama prime time dışındaki zamanlarda en çok izlenen 50 programı ve bu programların Rating% ve Share% bilgileri. 3.4.3.5. Ölçülen TV kanallarının farklı hedef kitleler için aylık ortalama tüm günde en çok izlenen 50 programını ve bu programların Rating% ve Share% bilgileri 3.4.3.6. Program türlerine göre farklı hedef kitleler için aylık ortalama tüm günde en çok izlenen 50 programı ve bu programların Rating% ve Share% bilgileri 3.4.3.7. Tüm kişiler hedef kitlesi için ölçülmeyen kanalların aylık ortalama tüm gün ve prime time daki Rating% ve Share% bilgileri 7
3.4.4. RAPOR PERİYODU 3.4.4.1. Yüklenici firma hazırlanan standart raporları internet üzerinden elektronik posta ile ve/ve ya sunulan yazılım üzerinden TRT ye gönderecektir. 3.4.4.2. Yüklenici firma zaman bazlı günlük raporları ertesi gün saat en geç 10:00 a, program bazlı raporları da yine ertesi gün en geç saat 12:00 a kadar TRT ye gönderecektir. 3.4.4.3. Yüklenici firma zaman ve program bazlı haftalık raporları ertesi haftanın en geç 2. gününe kadar TRT ye gönderecektir. 3.4.4.4.Yüklenici firma zaman ve program bazlı aylık raporları takip eden ayın 7. gününe kadar TRT ye gönderecektir. 3.4.4.5. Teknik aksaklıklardan meydana gelen gecikmelerin kabul edilebilir olup olmadığı, TRT tarafından değerlendirilecektir. 3.4.4.6. Hangi kanalların raporlanacağı TRT tarafından belirlenecektir. 4. DENETİM Denetim, TRT tarafından yaptırılacaktır. 5. KURULUM Tüm sistemin kurulumu ve izlenme verilerinin aktarılması sözleşmenin imzalanma tarihinden itibaren 210 (ikiyüzon) takvim günü içerisinde tamamlanacaktır. 8