Sürekli gelişmekte olduğu için kesin bir tanımı yoktur. Bilim, bilim insanlarınca belli yollarla üretilmiş bilgi birikimi olarak tanımlanabilir. Bilim güvenilir bilgi kaynağıdır. Bilim yöntem olarak düşünüldüğünde bir süreçtir. Genel olarak bilim birtakım toplumsal gereksinimleri karşılamak üzere, sistematik yollarla elde edilmiş ve geçerliliği kabul edilmiş bilgiler bütünü olarak tanımlanabilir.
Yapılan bir çalışmanın bilimsel olup olmadığını 5 başlıkla değerlendirebiliriz: Gözlenebilirlik:Üzerinde çalışılan konu gözlenebilir olmalıdır. (doğrudan/dolaylı). Ölçülebilirlik:gözlem yapılan şey bir miktar ya da kategori ile belirtilebilmeli (ölçülebilmeli). İletilebilirlik:araştırmaya ait kayda değer her şey bilim insanları arasında paylaşılmalı. Tekrarlanabilirlik:gözlenebilen, ölçülebilen ve paylaşılan çalışma konusu başka bilim insanları tarafından tekrarlanabilir olmalıdır. Sağlanabilirlik: Tekrarlanan araştırmalar onunda elde edilen bilginin giderek doğruluğu kanıtlanabilecek, genellenebilir ve bilimsel yasa olma yolunda ilerleyecek bir doğasının olması istenir.
Bilimin anlama/betimleme işlevi:kişilerin merak arzusuyla var olanı tanımak, bilmek ve anlamak amacıyla NEDİR? Sorusunun yanıtını aramaları. Bilimin açıklama işlevi: Açıklanan ve betimlenen olaylara ilişkin NEDEN ya da NİÇİN sorularının yanıtını arma ise bilimin AÇIKLAMA işlevidir. Bilimin yordama işlevi:var olan ilişkilerden yola çıkarak geleceğe ilişkin kestirimlerde öngörülerde bulunmaktır. Bilimin kontrol işlevi: İstenmeyen bir olayın betimlenmesi, anlaşılması ve oluş mekanizmalarının çözülmesi ve ardından istenen duruma dönüştürülmesi veya ortadan kaldırılması bilimin kontrol işlevidir. Yıldırım:paratoner ilişkisi
Bilimsel bir araştırma, bilimin işlevlerden en az birini ya da birkaçını yerine getirmelidir. Ek olarak aşağıdaki ölçütler de kullanılabilir: Çözülebilir ya da bilinen görgül yollarla incelenebilir mi? Değer yargısı içeriyor mu? Önemli ve üzerinde çalışmaya değer mi? Bir yenilik getiriyor mu? Sınırlanabiliyor mu? Açık ve anlaşılır biçimde ifade edilebiliyor mu?
Fizikçi, matematikçi, kimyacı, jeolog ve antropologdan oluşan bir heyet bir araştırma için arazide bulunmaktadır. Birden yağmur bastırır. Hemen yakındaki bir arazi evine sığınırlar. Ev sahibi bunlara bir şeyler ikram etmek için biraz ayrılır. Hepsinin dikkati soba üzerinde toplanır. Soba yerden 1 m. kadar yukarda, altındaki dizili taşların üzerindedir. Sobanın niçin böyle kurulmuş olabileceğine dair bir tartışma başlar. Kimyacı, "adam sobayı yükselterek aktivasyon enerjisini düşürmüş, böylece daha kolay yakmayı amaçlamış"; fizikçi, "adam sobayı yükselterek konveksiyon yoluyla odanın daha kısa sürede ısınmasını sağlamak istemiş"; jeolog, "burası tektonik hareketlilik bölgesi olduğundan herhangi bir deprem anında sobanın taşların üzerine yıkılmasını sağlayarak yangın olasılığını azaltmayı amaçlamış"; matematikçi, "sobayı odanın geometrik merkezine kurmuş, böylece de odanın düzgün bir şekilde ısınmasını sağlamış"; antropolog, "adam ilkel topluluklarda görülen ateşe tapmanın daha hafif biçimi olan ateşe saygı nedeniyle sobayı yukarıya kurmuş". Bu sırada ev sahibi içeri girer ve ona sobanın yukarıda olmasının nedenini sorarlar.
Adam cevap verir: - boru yetmedi
Doğrunun ya da gerçeğin aranması amacıyla, sistematik süreçler yoluyla veri toplama, bu verileri düzenleme ya da çözümleyerek anlamlandırma ve bu süreç sonunda ortaya çıkan bulgu ve sonuçları belirli bir format içinde paylaşma olarak tanımlanabilir. Araştırma sorusuna ilişkin güvenilir çözümler bulunması hedeflenir. Bunu olanaklı kılmak için de çözüme katkı getirecek veriler sistemli şekilde toplanır. Toplanan veriler analiz edilir. Analiz sonucu ortaya çıkan bulgular değerlendirilir. Elde edilen sonuçlar paylaşım amacıyla raporlaştırılır.
Sosyal Bilimler Belgesel Araştırmalar Görgül Araştırmalar Tarama Tipi Araştırmalar Deneysel Araştırmalar
Eğitim bilimlerinde sorunların karmaşık olması, çeşitliliği, çok boyutluluğu gibi nedenlerden dolayı, nitel ve nicel olmak üzere iki tür araştırma yaklaşımını ortaya çıkarmıştır. Eğitim Bilimleri Nicel Araştırma Yaklaşımı Nitel Araştırma Yaklaşımı
Elde edilen verilerin bir şekilde sayısal değerlerle ifade edilmesi ve ölçülebilmesidir. Araştırmalar hipotezlere dayandırılır ve bu hipotezler test edilir. Nicel yaklaşım pozitivist, objektivist ve realist paradigmalara dayanır. Başlangıçta doğa bilimlerinde kullanılan bu yöntem 19. yüzyıldan itibaren sosyal bilimlerce de benimsenmiştir.
Nitel araştırma; gözlem, görüşme ve doküman analizi gibi nitel veri toplama araçlarının kullanıldığı, algıların ve olayların doğal ortamda gerçekçi ve bütüncül bir biçimde ortaya konmasına yönelik nitel bir sürecin izlendiği araştırma olarak tanımlanabilir.
Bu dersimizi Nicel Araştırma Yaklaşımı merkezli işleyeceğiz..