Rödl & Partner Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. Teşvikiye Cad. 17 D 12 13 15 Ikbal Ticaret Merkezi 34365 Teşvikiye-Istanbul Telefon: + 90 (212) 310 14 00 Telefax: + 90 (212) 327 32 14 E-Mail : istanbul@roedl.pro izmir@roedl.pro Internet: www.roedl.com.tr İstanbul, 28.05.2018 Sirküler No :2018 / 53 Konu :7143 Sayılı Kanun Kapsamında İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi 18.05.2018 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan 7143 Sayılı "Vergi Ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun un İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi" başlıklı 6. maddesi ile ilgili açıklamalara aşağıda yer verilmiştir. I. İŞLETMEDE MEVCUT OLDUĞU HALDE KAYITLARDA YER ALMAYAN EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI Söz konusu Kanun maddesi uyarınca gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşları tarafından belirlenecek rayiç bedel ile 31.08.2018 tarihine kadar bir envanter listesi ile bağlı bulundukları vergi dairelerine bildirmek suretiyle defterlerine kayıt edebileceklerdir. Bildirime tabi olan varlıklar amortismana tabi ise kayda yeni alınan varlıklar için amortisman ayrılmayacaktır. Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, yukarıdaki hükümler uyarınca aktiflerine kaydettikleri emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere özel karşılık hesabı açarlar. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi hâlinde sermayenin unsuru sayılır ve vergilendirilmez. Makine, teçhizat ve demirbaşlar envantere kaydedilir ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman addolunur. Temsilen Almanya: Ansbach, Bamberg, Bayreuth, Bielefeld, Chemnitz, Dresden, Eschborn, Fürth, Hamburg, Hannover, Hof, Jena, Köln, Kulmbach, Leipzig, Ludwigshafen, Mettlach, Münih, Münster, Nürnberg, Plauen, Regensburg, Selb, Stuttgart Tic Sicil No.: 409612 Vergi No.: 7350232482 Vergi Dairesi: Beyoğlu Uluslararası: Amerika Birleşik Devletleri, Avusturya, Azerbaycan, Beyaz Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri, Brezilya, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Çin Halk Cumhuriyeti, Endonezya, Etiyopya, Estonya, Finlandiya, Fransa, Güney Afrika, Gürcistan, Hindistan, Hırvatistan, Hong Kong, Ingiltere, Ispanya, Isveç, Isviçre, Italya, Kazakistan, Kenya, Kıbrıs, Küba, Letonya, Litvanya, Macaristan, Malezya, Meksika, Moldova, Myanmar, Polonya, Romanya, Rusya Federasyonu, Sırbistan, Singapur, Slovakya, Slovenya, Tayland, Türkiye, Ukrayna, Vietnam
Rayiç bedel üzerinden beyan edilerek kayıtlara intikal ettirilecek; Teslimleri genel orana (%18) tabi makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtianın rayiç bedeli üzerinden %10 oranı, Teslimleri indirimli orana (%1, %8) tabi makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtianın rayiç bedeli üzerinden ise tabi oldukları oranın yarısı (%0,5 veya %4) esas alınmak suretiyle KDV hesaplanacak ve yayımlanacak Tebliğ hükümleri uyarınca sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir. Beyanname, en geç 31.08.2018 tarihine kadar verilecek ve tahakkuk edecek vergi de aynı süre içinde ödenecektir. Makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen bu vergi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyecek ve bu verginin iadesi de söz konusu olmayacaktır. Emtia üzerinden ödenen vergi genel esaslara göre indirilebilecektir. Beyana konu emtianın, KDV Kanunu nun uygulamasında iade hakkı tanınan işlemlerde kullanılması durumunda, beyan edilerek ödenen ve indirim hesaplarına alınan söz konusu verginin yüklenilen verginin hesabında dikkate alınması ve dolayısıyla iade konusu yapılması mümkün bulunmaktadır. Bildirilen kıymetlerin satılması hâlinde satış bedeli, bunların deftere kaydedilen değerinden düşük olamayacaktır. ÖTV'nin konusuna giren malları bu madde kapsamında beyan eden ve alış belgelerini ibraz edemeyen mükelleflerin bu malların beyan tarihindeki miktarı ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan ÖTV'yi beyanname verme süresi içinde ayrı bir beyanname ile beyan ederek aynı süre içinde ödemeleri halinde, bu mallar bakımından 4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu nun 4 üncü maddesinin (3) numaralı fıkrası hükmü uygulanmayacaktır. Bu şekilde beyan edilerek ödenen ÖTV için vergi cezası kesilmeyecektir. Örnek 1: X A.Ş stoklarında bulunan ancak kayıtlarında yer almayan (Z) malına ilişkin envanter listesini hazırlamış ve 01.08.2018 tarihi itibariyle beyan etmiştir. Genel oranda katma değer vergisine tabi olan bu malın, kendisi tarafından belirlenen rayiç bedeli 80.000 TL dir. Mal Bedeli: 80.000 TL Sorumlu Sıfatı İle Beyan Edilecek KDV: 8.000 TL (80.000 x %10) - 2 -
153 Ticari Mallar 80.000,00 TL 191 İndirilecek KDV 8.000,00 TL Örnek 2: 525 Kayda Alınan Emtia Özel Karşılık Hesabı 80.000,00 TL 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar 8.000,00 TL (B) A.Ş kayıtlarında yer almayan makine ve cihazlarını kayda almak istemektedir. Genel oranda katma değer vergisine tabi olan bu kıymetlerin mükellefçe belirlenen rayiç bedeli 60.000 TL olup envantere alınmasına ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki gibi olacaktır. Mal Bedeli: 60.000 TL Sorumlu Sıfatı İle Beyan Edilecek KDV: 6.000 TL (60.000 x %10) 253 Tesis Mak. ve Cih. 60.000,00 TL 689 KKEG 6.000,00 TL 526 Demirbaş Mak. Teçh. Özel Karşılık Hesabı 60.000,00 TL 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar 6.000,00 TL Mükellef, söz konusu makine ve cihazlarını 31.12.2018 tarihine kadar satarsa, bu satıştan önce; satmadığı takdirde ise 31.12.2018 tarihinde aşağıdaki muhasebe kaydını yapacaktır. 526 Demirbaş Mak. Teçh. Özel Karşılık Hesabı. 60.000,00 TL 257 Birikmiş Amortismanlar 60.000,00 TL Mükellefin, örneğimizdeki makine ve cihazlarını (C) A.Ş ye %18 KDV hariç 70.000 TL ye satması hâlinde bu satışa ilişkin yukarıdaki kayıtla birlikte yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır. 120 (C) A.Ş 82.600,00 TL 257 Birikmiş Amortismanlar 60.000,00 TL 253 Tesis Makine Cihaz 60.000,00 TL 391 Hesaplanan KDV 12.600,00 TL 679 Diğer Olağandışı Gelir Kar 70.000,00 TL - 3 -
II. KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE İŞLETMEDE BULUNMAYAN MALLAR 7143 Sayılı Kanun un 6. Maddesinin 2. Fıkrası hükmü ile gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dahil olmak üzere ) kayıtlarında yer aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan emtialarını, 31.08.2018 tarihine kadar, aynı nev iden emtialara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafi kar oranı, bu oranın cari yıl kayıtlarına göre tespit edilemediği hallerde ise, bağlı olunan meslek odalarınca belirlenen oranlar dikkate alınmak suretiyle fatura düzenlemeleri ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirmeleri böylece kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmelerine imkan tanınmıştır. Faturada emtianın tabi olduğu oranda KDV hesaplanacak ve ilgili dönem beyannamesine dahil edilecek, satış hasılatı yıllık gelir veya kurumlar vergisi matrahının hesaplanmasında da dikkate alınacaktır. Bu hükme göre ödenmesi gereken katma değer vergisi, ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenecektir. Eczaneler, stoklarında kaydi olarak yer aldığı hâlde fiilen bulunmayan ilaçları, 31.08.2018 tarihine kadar maliyet bedeli üzerinden fatura düzenlemek suretiyle kayıtlarından çıkarabilecekler. Bu suretle kayıtlardan çıkarılan ilaçların maliyet bedeli üzerinden %4 oranında hesaplanan katma değer vergisi ayrı bir beyanname ile beyan edilerek beyanname verme süresi içinde ödenecektir. Ödenen bu vergi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyecek, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınamayacaktır. Örnek 3: (Y) Ltd. Şti. kayıtlarında yer aldığı hâlde stoklarında mevcut olmayan emtialarını faturalandırarak kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmek istemektedir. Şirketin, ticaretini yaptığı genel oranda KDV ye tabi olan (A) malının kayıtlarda bulunan ancak stoklarda yer almayan miktarı 20 ton olup kendi kayıtlarına göre bu malın birim maliyeti 15 TL/Kg ve gayrisafi karlılık oranı ise %10 dur. (Y) Ltd. Şti bu mala ilişkin düzenleyeceği faturada 330.000 TL satış bedeli ve 59.400 TL KDV gösterecektir. Düzenlenen bu faturanın muhasebe kayıtlarına intikali aşağıdaki şekilde olacaktır. - 4 -
689 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler 389.400,00 TL 600 Yurtiçi Satışlar 330.000,00 TL 391 Hesaplanan KDV 59.400,00 TL III. KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE İŞLETMEDE BULUNMAYAN KASA MEVCUDU ve ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ve BUNLARLA İLGİLİ DİĞER HESAPLARDA YER ALAN İŞLEMLERİN BEYANI 7143 Sayılı Kanunun 6. Maddesinin üçüncü fıkrası ile bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31.12.2017 tarihi itibari ile düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmede bulunmayan Kasa mevcutlarını, İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan ) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını, Bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini, Kanun un yayımı tarihini izleyen üçüncü ayın sonuna kadar (31.08.2018) tarihine kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebileceklerdir. 31.12.2017 tarihi itibari ile düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmede bulunmayan kasa mevcutları, ortaklardan net alacak tutarları ve bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemleri için düzeltme yapmak isteyen mükellefler, beyan değeri üzerinden %3 oranında vergi hesaplayacak ve hesaplanan vergi beyanname verme süresi içinde ödenecektir. Söz konusu beyan üzerine defter kayıtları düzeltilecek olup, ödenen vergiler gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilemeyecek ve beyan edilen tutarlar ile bu tutarlar üzerinden ödenen %3 oranındaki vergi tutarı kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınmayacaktır. Bu kapsamda beyanda bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin bu beyanları nedeniyle 2018 yılı geçici vergi beyannamelerinde düzeltme gerektiği takdirde, düzeltme işlemleri 31.08.2018 tarihine kadar yapılacak ve düzeltme işlemleri nedeniyle herhangi bir ceza veya faiz uygulanmayacaktır. - 5 -
Örnek 4: X A.Ş nin 31.12.2017 tarihi itibariyle kasa mevcudu 80.000 TL olup, fiilen kasada bulunan tutar 25.000 TL dir. Beyan tarihi olan 31.07.2018 tarihi itibariyle kasa mevcudu 100.000 TL dir. Beyan Tutarı: Hesaplanan Vergi: 80.000 TL 25.000 TL = 55.000 TL 55.000 TL x %3 = 1.650 TL Bilançoda görülmekle birlikte işletmede bulunmayan kasa mevcudunun, kasa hesabından düşülmesi gerekmektedir. 689 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler 56.650,00 TL 100 Kasa 55.000,00 TL 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar 1.650,00 TL Örnek 5: (C) A.Ş. nin, 31.12.2017 tarihli bilançosunda ortaklardan alacak ve ortaklara borç tutarları, bilanço hesapları itibarıyla aşağıdaki gibi olup, beyan tarihi olan 15.07.2018 tarihi itibarıyla bu tutarların değişmediği varsayılmıştır. Ayrıca, mükellef kurumun ortaklardan alacaklar hesabında izlenmesi gerekirken 126. Diğer Çeşitli Alacaklar hesabında izlediği 100.000 TL bulunmaktadır. 126. Diğer Çeşitli Alacaklar hesabı... 100.000 TL 131. Ortaklardan Alacaklar hesabı... 200.000 TL 231. Ortaklardan Alacaklar hesabı... 150.000 TL 331. Ortaklara Borçlar hesabı... (170.000) TL 431. Ortaklara Borçlar hesabı...(120.000) TL Bu çerçevede; Beyan tutarı : Hesaplanan vergi: olacaktır. [100.000+(200.000+150.000)-(170.000+120.000) =] 160.000 TL (160.000 x %3=) 4.800 TL Anılan mükellef, söz konusu tutarı beyan etmesi hâlinde beyan edilen bu tutar üzerinden hesaplanan vergiyi beyanname verme süresinde ödeyecektir. - 6 -
Beyanla ilgili muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde olacaktır. Bilançoda görülmekle birlikte işletmede bulunmayan ortaklardan alacakların düşülmesi: 689 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler 160.000,00 TL 126 Diğer Çeşitli Alacaklar 100.000,00 TL 131 Ortaklardan Alacaklar 30.000,00 TL 231 Ortaklardan Alacaklar 30.000,00 TL 689 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler 4.800,00 TL 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar 4.800,00 TL Yukarıdaki hükümler Kanun un yayımı tarihinde (18.05.2018) yürürlüğe girmiştir. İlgili Kanun a aşağıdaki internet adresinden ulaşabilirsiniz. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/05/20180518-3.pdf Bilgi edinmenizi rica ederiz. Saygılarımızla - 7 -