KONUK TÜR ANI Nâzým Hikmet'in Ýkinci Ölümü B i r s e n K a r a c a 2004 Yýlýnda kýþtan bahara geçiþ sürecini yaþýyorduk. Her zaman olduðu gibi, Rus ve Kafkas halklarýnýn edebiyatlarýyla ilgili bilgisine ve yardýmýna gereksinim duyduðum için, Moskova'ya Çingiz Gasanoviç'e telefon etmiþtim. Benimle konuþmaktan duyduðu mutluluk sesine yansýyordu. On dakikalýk konuþmamýz sýrasýnda Azerbaycanlý Türkolog Akper Babayev'in ölümünün 25. yýldönümünden bahsetti. Akper Babayev'in çalýþmalarýnýn Türk edebiyatý açýsýndan taþýdýðý önemi anlatabilmek için de, Onun ölümü Nâzým Hikmet'in ikinci ölümüydü diye ilave etti. Ardýndan konuyla ilgili olarak yazdýðý bir makaleden bahsetti. Bir süre sonra da Türkçeye çevirmem için makalesini gönderdi. Akper Babayev'i tanýmýyordum, Türkiye'de pek fazla kiþinin de tanýdýðýný zannetmiyorum. Çingiz Gasanoviç'in makalesi Akper Babayev'i anlatýyor, ama asýl önemlisi Nâzým Hikmet'in yaþamýnda bizlerden uzakta yaþadýðý dönemlerde bizim için karanlýk kalan noktalarýn aydýnlatýlmasýna yardým edecek kaynaklara giden yolu iþaret ediyor. Prof. Dr. Çingiz Gasanoviç Guseynov'la 1997 yýlýnda Moskova Devlet Üniversitesi'nde doktora öðrenimi yaptýðým yýllarda tanýþtýk. Ýlk kez, bir yüksek lisans tez savunmasýnda karþýlaþtýk. Ýkimiz de jüri üyesiydik. Tezin konusu Vera Pavlova'nýn Muhammed'in Yaþamý adlý romanýydý. Sýnav sonrasýnda Çingiz Gasanoviç'le edebiyat üzerine uzun bir tartýþmamýz oldu. Sonra diyaloðumuz koptu. Bir yýl sonra, hazýrladýðým doktora tezinin içerik ve teknik açýdan savunmaya deðer olup olmadýðýný inceleyen iki kiþilik komisyon üyelerinden birinin Prof. Dr. Çingiz Gasanoviç Guseynov, diðerinin ise Andrey Leonidoviç Krupçanov olduðunu öðrendim. Böylece bu iki mükemmel bilim adamýný tanýma olanaðým oldu. Çingiz Gasanoviç ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 4, AÐUSTOS-EYLÜL 2005 69
BÝRSEN KARACA yetmiþli, Andrey Leonidoviç ise kýrklý yaþlardaydý. Her ikisi de 20. Yüzyýl Rus Edebiyat Tarihi Kürsüsü'nün öðretim elemanýydýlar. Ýnceleme komisyonundaki jüri üyelerine tezimi teslim ettim. Ýki-üç gün sonra Çingiz Gasanoviç telefon etti. Tezimi beðendiðini, yapýlmasýný istediði düzeltmeler hakkýnda benimle konuþmasý gerektiðini söyledi ve beni evine davet etti. O gün Çingiz Gasanoviç'in Peredelkino'da oturduðunu öðrendim. Peredelkino, Sovyet döneminde yalnýzca yazarlarýn ve amirallerin oturduðu bir yerleþim yeriydi. Onun amiral olmadýðý kesindi. O gün, Çingiz Gasanoviç'in yalnýzca bir bilim adamý deðil, ayný zamanda çok önemli bir yazar olduðunu da öðreniyordum. Bu kadar büyük baþarýlara imza atmýþ bir yazarýn ve bilim adamýnýn böylesine alçakgönüllü ve hoþgörülü olmasý beni büyülemiþti. Günlerden pazardý. Çok soðuktu. Diz boyu kar vardý. Peredelkino'ya giden trendeydim. Beni, Çingiz Gasanoviç'in eþi Yelena Sergeyevna karþýladý. Yanýnda benim gibi Moskova'dan gelen arkadaþlarý vardý. Eve girdiðimizde ne kadar üþümüþ olduðumu fark ettim. Sanýyorum, bu her halimden belliydi. Çingiz Gasanoviç böyle soðuk bir havada tedbirsizce dýþarý çýktýðým için bana sitem ederken beni þöminenin yanýna oturtup elime bir kadeh votka verdi. Bense nasýl bir tedbirsizlik yaptýðýmý bir türlü anlayamýyordum: Elimde eldivenlerim, baþýmda kapüþon, sýrtýmda kaban vardý. Sonuç olarak, Moskova'nýn böyle soðuk olduðu günlerde elime iki kat eldiven ve baþýmý sýcak tutacak bir þapka giymem gerektiðini deneyerek öðrendim. Moskova'ya dönüþümüz gece saat on birde oldu. Trene ulaþmak için, Yelena Sergeyevna'nýn arkadaþlarýyla birlikte gecenin karanlýðýnda ve soðuðunda ormanýn içerisinden uzun bir yolu yürüyerek geçmemiz gerekti. Artýk üþümüyordum, çünkü baþýmda Çingiz Gasanoviç'in þapkasý, elimde de eldivenleri vardý. Neþeli bir yolculuk olmuþtu. Daha sonra bu olayý telefon konuþmamýz sýrasýnda Feridun Andaç'a anlattým. 1999 yýlýna girdiðimiz günün sabahý kapý vuruldu. Elinde büyükçe bir paketle kurye gelmiþti. Paketin içerisinde eldiven, þapka ve kalýn bir kazak vardý. Çingiz Gasanoviç'in evinde Yelena Sergeyevna'nýn arkadaþlarýyla beraber geçirdiðim o pazar benim için sýradýþý bir gündü. Tezimin düzeltmeleriyle ilgili çalýþmalarýmýz bittikten sonra, Nabokov'un Puþkin çevirisi ve Puþkin'le ilgili çalýþmalarý üzerine yapýlan ilginç ve uzun tartýþmayý dinledim. Çünkü misafirlerden ikisi Nabokov'un Puþkin çalýþmasýný Rusçaya çevirmiþler ve yayýma hazýrlýyorlardý. Daha sonraki dönemde Çingiz Gasanoviç'in Moskova Devlet Üniversitesi Filoloji Fakültesi'nde verdiði Rusya'daki Halklarýn Edebiyatý derslerine katýldým. Kendisinden edebiyat ve çeviribilim alanýnda çok þey öðrendim. Ama asýl önemlisi, bilim etiði konusunda öðütler vererek deðil davranýþlarýyla öðrettikleridir. 70 ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 4, AÐUSTOS-EYLÜL 2005
NÂZIM HÝKMET ÝN ÝKÝNCÝ ÖLÜMÜ Guseynov 2004 yýlýnda Rusya'daki çok önemli bir edebiyat ödülüne, Buker'e aday gösterilen dört yazardan biriydi. Edebiyat ürünü olan eserleri roman türündedir. Eserleri için seçtiði konu ise tarihtir. Bu açýdan Guseynov yazar ve bilim adamý kimlikleriyle Kafkasya'nýn tarihini, edebiyatýný ve genel olarak kültürünü bilen seçkin þahsiyetlerden biridir. Çingiz Gasanoviç'in Nâzým Hikmet'le ilgili Nâzým Hikmet'in Tutsaklýktan Özgürlüðe Üç Kaçýþý adlý makalesini 2002 yýlýnda Çaðdaþ Türk Dili dergisi için Türkçeye çevirmiþtim. Akper Babayev hakkýndaki anýlarý da Nâzým Hikmet'le yakýndan ilgili ve Nâzým Hikmet üzerine yapýlacak çalýþmalara ýþýk tutacak nitelikte. 05.05.2005, Ankara 8 Nisan 2005 Sevgili Birsen, mektubunuz nerede ise okunamayacak durumda, metne çok sayýda garip harfler dolmuþ, e-postalarýnýzý benim size gönderdiðim gibi, ek dosyaya yazarak gönderin. Size yolladýðým makalem Moskova'daki diaspora gazetesi Azeros'ta (Rusya'nýn Azerbaycanlýlarý'nda) yayýmlandý. Öpüyorum. Ç. G. Nâzým Hikmet'in Arkadaþý Yýllar Anýlara Doðru Akýyor adlý seriden Çingiz Guseynov 1 Çeviren: Birsen Karaca Bu yazýlarým ünlü Türkolog, aile dostumuz Akper Babayev'le ilgili. Yaþasaydý bu yýl seksen yaþýný doldurmuþ olacaktý: Maalesef, bugünleri göremedi; inanmasý zor, ama ölümünün üzerinden çeyrek yüzyýl geçti. 50'li yýllarýn baþlarýnda, Stalin döneminde, propaganda amacýyla þair/komünist Nâzým Hikmet SSCB'ye çaðrýldýðý zaman, Türkiye'den kaçarak Sovyet topraklarýna ayak basan Nâzým Hikmet ile bizzat görüþen insanlarýn arasýnda Akper Babayev de vardý. Ardýndan, SSCB Bilimler Akademisi Doðu Bilimleri Enstitüsü'nde (kýsaltýlmýþ þekli ÝVAN'dýr) doktora öðrencisi olan Akper, Nâzým'ýn sanatý üzerine hazýrladýðý doktora tezini savundu. Daha sonra da tezini Nâzým Hikmet baþlýðýyla kitap halinde SSCB'nin saygýn yayýnevi Gosgizdat'ta 2 yayýmladý. Bu, þairin sanatý üzerine hazýrlanan ilk kitaptýr. Çingiz Guseynov ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 4, AÐUSTOS-EYLÜL 2005 71
BÝRSEN KARACA Nâzým Hikmet'in Moskova'ya geliþinden ölümüne kadar olan dönemde, on yýldan fazla bir süre (abartýsýz) hemen her gün þairle görüþmüþtür. Nâzým Hikmet'le aralarýndaki yaþ farký yirmiden fazlaydý. Yaþça daha küçük olan Akper Babayev'in pek çok rolü vardý: Hem þairin güncel yaþamla ve edebiyatla ilgili verdiði görevleri yerine getiriyordu hem de adeta onun koruma görevlisiydi. Þairin yaptýðý görüþmelerde ve kabullerde çevirmeniydi. Nâzým'ýn o yýllarda þiir, eleþtiri (muhteþem denemesi Sabir'i kastediyorum), düzyazý ve tiyatro alanýnda yazdýðý hemen hemen tüm eserlerinin bire bir çevirilerini Rus yazarlar için, ayrýca kendisi ve Rasul Rýza gibi þairlerimiz sayesinde kýsa süre içerisinde neredeyse Nâzým Hikmet'in þiirlerinin tek çevirmeni olacak olan Muza Pavlova için yapýyordu. 3 Hatta þairin bir kadýndan diðerine kaçmasýna aktif olarak yardým etti (Bunu, Azeros'ta En Büyük Hýz Yaþam Hýzýdýr baþlýðýyla çýkan anýlarýmda yazdým, onun için burada tekrar anlatmayacaðým). Kýsaca, sürekli olarak þairle yan yanaydý. Stalin sonrasý dönemde daha Ottepel 4 yýllarý baþlamadan, Akper Babayev'in baþýna bir felaket geldi. Bu yüzden ünlü Türkolog, Çaðdaþ Türk Edebiyatý Denemeleri (1959) ve Türk Edebiyatý (kýsa deneme; 1967) adlý kitaplarýn, Nâzým Hikmet, Yaþamý ve Sanatý (1975) adlý monografinin yazarý uzmanlýk alanýnýn ülkesinde, Türkiye'de olmak için fýrsat bulamadan yaþamýnýn sonuna kadar kapitalist ülkelere giriþ için vizesiz kaldý. Ne kadar büyük bir paradoks! Bugün Türkiye'ye gitmek, neredeyse Peredelkino'dan 5 Moskova'ya elektrikli trenle gitmek kadar kolay. Ama o zamanlar Türkiye, SSBC için hemen hemen bir numaralý düþmandý! NATO ülkesiydi! SSCB ve Türkiye'nin birbirine olan güvensizliði büyüktü. Bu nedenle Türkiye, Sovyet vatandaþý Türkologlarý genel olarak KGB ajaný olarak görürdü. SSCB ise vatandaþlarýnýn hepsine derinden inanmýyordu, özellikle de Türkiye'ye adým atar atmaz tekrar ülkeye dönmeyeceklerinden kuþkulandýðý Türk milliyetinden olan þahýslara. Ama söz konusu durumda inceleme alaný Türk kültürü olan bir bilim adamýnýn yurtdýþýna çýkmasýna izin vermiyorlardý, hem de son derece komik bir nedenle. Sorun þuydu: Bilindiði üzere, parti Raykom'unun 6 izni olmadan yurtdýþýna çýkýþ olanaksýzdý. Raykom ise Akper Babayev'in referansýný onaylamýyordu, çünkü politik bir suçtan dolayý adýný listeden silmiþti. Raykom, yabancý bir yazarla olan diyaloðu nedeniyle Akper Babayev'in parti üyeliðine adaylýðýný iptal etmiþti; ancak verilen kararda Sovyet ülkesine sýðýnan Nâzým Hikmet'in kastedildiði açýkça belirtilmiyordu. Sonra Hruþçyov dönemi baþladý, on yýllýk Ottepel uzun bir durgunluk süreciyle yer deðiþtirdi; ama Akper'in Türkiye'ye gidiþiyle ilgili sorunun (hatta bir defasýnda Türkiye baþbakanýnýn daveti üzerine) gündeme geldiði her defasýnda, yurtdýþýna çýkýþý Raykom tarafýndan engelleniyordu; yabancý yazarýn ise özellikle Nâzým Hikmet olduðunu belgelemek olanaksýzdý. Sýrasý gelmiþken, Akper'le neredeyse ayný gün, ayný þekilde yabancý yazarla diyalog bahanesi öne sürülerek bir baþka tanýnmýþ Türkolog daha, Nâzým Hikmet'le çok yakýn iliþkisi olan rahmetli Radi Fiþ de Komsomol'dan 7 çýkartýldý. Ama o, Akper'- 72 ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 4, AÐUSTOS-EYLÜL 2005
NÂZIM HÝKMET ÝN ÝKÝNCÝ ÖLÜMÜ den daha mücadeleci ve dirençli çýktý; anlaþýlan olaya bir baþka merci daha karýþmýþtý ve o yabancý yazarýn hiç de yabancý biri olmadýðýný, aksine onun þair/komünist ve SSCB'nin sevgili misafiri olduðunu ispatlayarak çok sýk, hatta ona verilen izinden daha da sýk Türkiye'ye gidip geldi. (Bunu öylesine yapmadýðýný da söylemek gerek: Radi Fiþ, Türk edebiyatýnýn SSCB'de propagandasý için çok þey yaptý.) Bununla baðlantýlý olarak bir baþka olayý anýmsýyorum: O dönemde Moskova'da bulunan Türkiye'nin en büyük þairi Fazýl Hüsnü Daðlarca, Türkoloðun Türkiye'ye gitmesine izin vermeleri için Sovyet iktidarýnýn elinde rehin kalmak istedi. Hatta Akper Babayev'in çýkýþý dönüþsüz (týrmak içerisindeki sözcükler Sovyetler Birliði dönemine ait terimlerdir) olursa tutuklanmaya bile hazýrdý. Akper Babayev'in en büyük hizmetlerinden birisi, Nâzým Hikmet'in özgün dilde (Türkçe) yazýlmýþ eserlerinin dünyadaki ilk büyük (sekiz ciltlik) külliyatýný yayýmlamasýdýr. Sosyalist blok içerisindeki ülkelerden Türkçe kitap yayýmlayan tek ülke olan Bulgaristan sayesinde bunu baþarabildi. Akper'in çalýþmasý, her þeyden önce ve en önemlisi bu Türkçe baskýnýn Bulgaristan'da yapýlmasýný saðlamasý ve eserlerin biraraya getirilmesi için (o, hem eseri hazýrlayandý, hem redaktördü hem de giriþ makalesinin ve açýklamalar bölümünün yazarýydý) onun önünde uzun bir süreç baþlatmýþtý. Evet, özellikle milyonlarca Türk'ün yaþadýðý ve Türkçe yayýmlanan kitle haberleþme araçlarýnýn güçlü olduðu, bunlarýn arasýnda büyük ve özel bir yayýnevinin de bulunduðu Bulgaristan, bu benzersiz yayýný çýkartan ülke oluyordu. Bugün, onca yýldan sonra hayrete þayan bir þey oluyor, çünkü daha Bulgaristan'ýn sosyalizm yýllarýnda halklarýn dostluðu göstermelik bir parola haline geldi: Türkler üzerinde görülmemiþ derecede büyük bir asimilasyon politikasý baþladý, Türkçeyle yapýlan her biçim ve türdeki faaliyet durduruldu Konuyla ilgili yarý fýkramsý yarý masalýmsý bir olay anlatýlýyordu: Bulgar yöneticileri Türklerin yaþadýðý bir köye gidiyorlar ve Bulgarca isim almalarýný talep ediyorlar, Bulgarlar büyük bir þaþkýnlýk içerisinde hiçbir Türkün itiraz etmediðini görüyorlar, ama hepsi adýný Todor Jivkov olarak kaydettirmek istiyor. Anlatýlanlardan da anlaþýldýðý gibi, Akper Babayev Türkoloji alanýnda çok þey yaptý; deðerli öðrencileri vardý, burada onlardan bir tanesini anmadan geçemeyeceðim: Bu, saygýdeðer soydaþýmýz ve Türkoloji alanýndaki bilim yoluna Akper Babayev'in bilimsel danýþmanlýðýnda baþlamýþ olan filoloji doktoru 8 Profesör Tofik Melikov'dur (Melikli). Tek üzüntüm, özellikle de þu andaki, yýllar anýlara doðru akarken, Akper Babayev'in büyük þairle konuþmalarýný ve buluþmalarýný anlatan notlarýný bizlere býrakmamýþ olmasýdýr. Akper, aile içi kutlamalarýmýza katýlmak için bizim eve çok sýk gelirdi ve hemen her defasýnda onun geliþi, alýþýldýk bir biçimde, hep ilginç öyküler anlatmakla geçerdi: Nâzým Hikmet'i, onun edebiyatla ilgili kaygýlarýný, ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 4, AÐUSTOS-EYLÜL 2005 73
BÝRSEN KARACA Nâzým Hikmet in evi sanatýný, yaþantýsýndaki olaylarý, ülkemizdeki ve dünyadaki herhangi bir politik olayla ilgili olarak anlattýklarýný, þairin SSCB'de tüm olup bitenleri (gerçeðin kovuþturmaya uðramasýný, acýmasýzca uygulanan sansürü, iktidarýn dikta ve despotluðunu vb.) görünce çektiði acýyý anlatan öykülerdi bunlar. Ayrýca þair, doðrudan doðruya, maalesef sürekli iþler durumdaki o mekanizmayý anlatan ve ülkedeki þahsa tapýnma fenomenin nerede ise dönemin Sovyet edebiyatýnýn tek eseri olan Ývan Ývanoviç Diye Birisi Var mýydý? adlý iðneleyici oyununun sahneye konmasýnýn yasaklandýðýný gördü. Akper'in bu hikâyeleri; þairin gözünün açýlýþýný, uzun yýllar boyunca sosyal ve sanat alanýndaki yaþam ve eylemine anlam veren ideallerinde aðýr aðýr oluþan hayal kýrýklýklarýný zincir gibi art arda diziyor ve onun inandýðý ideallerin yok oluþ evresini gösteriyordu. Akper Babayev'e kaç kez söyledim: Anlattýklarýný kaydet! Bunlar tarih için önemli! diye. Benim mükemmel bir belleðim var! Hepsini, hepsini çok iyi hatýrlýyorum, zamaný gelince yazacaðým! diye inandýrmaya çalýþýrdý. Ama zaman kesinlikle gelmiyor; çünkü o an bu andýr, bugündür. Beraberinde zamanýn kaybolduðu ölüm geliyor yalnýzca. Ölüm, Akper'e 13 Aralýk 1979 günü geldi, elli beþ yaþýnda beklenmeyen, saçma bir ölüm. Benim de konuþmacý olarak katýldýðým bir cenaze töreni düzenlendi, sonra Akper'in tabutunu memleketi Gence'ye götürdüler. (Tabuta Akper'in hemþerisi ve arkadaþý Gazanfer Aliyev eþlik etti, resmi olarak Enstitüyü de temsil etmesi gerekiyordu Maalesef, Gazanfer'in, tanýnmýþ, o büyük bilim adamýmýzýn kaderinde de beþ yýl sonra Gence'de ayný mezarlýða defnedilmek varmýþ.) Sonradan, Gence'de þehrin merkez caddelerinden birine Akper Babayev'in adý verildi. Böylece, önce savaþa, sonra da Bakü'de üniversiteyi bitirir bitirmez, 1947 yýlýnda Moskova'ya gitmek için ayrýldýðý memleketine dönmüþ oldu. Sonsuza kadar terk etmeden on yýl önce, memleketi gönlünde kapanmayan bir yara olarak kalmýþtý: Öðretmen olan babasýna halk düþmaný diye Enkavede'nin 9 iþkence odalarýnda çýldýrana ve öldürene kadar iþkence yapmýþlardý O yýllar için neredeyse olanaksýz olan Gencelilerin arzularýný gerçekleþtirmelerine önde gelen Azerbaycanlý yazarlar yardým etti. (Þaka deðil, o zamanki yöneticilerin [Azerbaycan Tsk KP 10 ] düþüncesine göre sýradan birinin, bir bilim adamýnýn onuruna onun adýný bir sokaða vermek olanaksýzdý!) Her biri, Moskova'ya geldikleri zaman gereksinim duyduklarý en küçük detaya varýncaya kadar düþünen Akper'in o hiç eksilmeyen özeniyle kuþatýlýrlardý. Akper, Azerbaycan kültürü ile Rus ve Türk kültürlerinin baðlantýsýný saðlayan özgün bir köprü gibiydi. 74 ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 4, AÐUSTOS-EYLÜL 2005
NÂZIM HÝKMET ÝN ÝKÝNCÝ ÖLÜMÜ O hüzünlü kýþ gününe ait notlarýmýn içerisinde bir cümle var: Tüm varlýðýný Nâzým Hikmet yaþamdayken olduðu gibi, özellikle de onun aramýzdan ayrýlmasýndan sonra bütünüyle büyük þaire, onun sanatýnýn propagandasýna adayan Akper Babayev'in aramýzdan ayrýlýþý, Nâzým Hikmet'in ikinci ölümüdür. Þair'in ardýndan Akper Babayev yetim kaldý, Akper'den sonra ise Þair'le ilgili belleðimiz gelecekteki uzun yýllar için yetim kalmýþ oldu. 1. Halen Moskova Devlet Üniversitesi Filoloji Fakültesi'nde profesör kadrosuyla çalýþan Çingiz Guseynov'un eserlerinden bazýlarý: Fatalnýy Fatali, Mugamet, Memet, Memiþ, Doktor N, Direktoriya ÝGRA, Etot Jivoy Fenomen. 2. Devlet yayýný demektir (B.K). 3. Yazarý burada Sovyet döneminde yaygýn olan bir gelenekten bahsediyor. Bu uygulamada dil bilmeyen edebiyat ustalarý, kendileri için yapýlan ham çevirileri sanatsal olarak iþleyip okurla buluþturuyorlardý. Ýlerleyen yýllarda bu uygulama çeviribilim uzmanlarý tarafýndan eleþtirilecek ve sakýncalarý tartýþýlacaktýr (B.K.). 4. Sözcüðün Türkçe karþýlýðý donun çözülmesi, buzun erimesi dir. Ottepel, Hruþçyov'un (Türkçeye Kruþev olarak aktarýlmýþtýr) iktidarda olduðu yýllarýnda Stalin döneminin katýlýklarýný hafifletmek amacýyla getirilen serbestlik için kullanýlan bir sözcüktür (B.K.). 5. Peredelkino Sovyet döneminde yalnýzca yazarlarýn ve amirallerin yaþadýðý Moskova yakýnlarýnda bir yerleþim birimidir. Geçmiþte yabancýlarýn bu köye giriþi yasaktý (B.K.). 6. Kýsaltmanýn açýlmýþ þekli Rayonýy komitet tir. Türkçe karþýlýðý Bölge Komitesi anlamýna gelir (B.K.). 7. Kýsaltmanýn açýlmýþ þekli Komunistiçeskiy soyuz molodyoji. Türkçe karþýlýðý Genç Komünistler Birliði dir (B.K.). 8. Rusya'da profesörlük kadro unvanýdýr ve hizmet yýlýyla baðlantýlýdýr; doktorluk ise akademik unvandýr ve bilimsel çalýþmalar için verilir. En büyük akademik unvaný alan kiþiler Akademik olarak adlandýrýlýr (B.K.). 9. NKVD, kýsaltmasýnýn Rusça okunuþudur, açýlýmý Narodnýy Komissariant Vnutrennýh Del, Türkçe karþýlýðý Ýçiþleri Halk Komiserliði dir. SSCB döneminde görev yapan bu birimin görevi, iç düþmanlara karþý ülkenin güvenliðini saðlamaktý (B.K.). 10. Azerbaycan Komünist Partisi Merkez Komitesi (B.K.). ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 4, AÐUSTOS-EYLÜL 2005 75