Zeytin Fidanı Üretiminde Önerilen BAHÇEDEN SOFRAYA ZEYTİNDE KALİTE Çeşitler ve Yenilikler MÜCAHİT TAHA ÖZKAYA (Ph.D.) Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü 20-22 Ekim 2017, Antalya
Allah ın buyruğu ile inşa ettiği büyük gemiye her canlıdan birer çift alır. Büyük tufan bittiğinde, suların çekilip çekilmediğini anlamak için beyaz güvercini yollar. Ağzında zeytin dalı ile dönen güvercini görünce; Artık dünyadaki bütün, kötülükler yok olmuş ve artık barış gelmiştir demiştir. Zeytin dalı ve beyaz güvercin: Bütün dinlerde ve mitolojide anlatılan bu hikaye Nuh peygamberden beri anlatıla gelir:
Girit adasında 3.000 yaşında olduğu tescil edilen içi boş ama halen meyve veren bir zeytin ağacı
if anyone dug up or cut down one of the trees, he would be tried by the Areopagus, and if he were found guilty, the penalty used to be death (Aristot. Ath. Pol. 60.1-2) Milattan önce 4. yüzyılda yaşamış (yani yaklaşık 2500 yıl önce) Aristo der ki: ZEYTİN AĞACINA ZARAR VERMENİN CEZASI ÖLÜMDÜR.
http://www,klazomenai,com/ Clazomenae (6th century B,C,)
Modern bir zeytinyağı işleme tesisi
TÜRKİYE İRAN LÜBNAN SURİYE İSRAİL IRAK ÜRDÜN MISIR ZEYTİNİN ANAVATANI VE YAYILIŞI
Zeytin yetiştirilen iller. Rakamlar arttıkça ağaç sayısı azalmaktadır.
Dünya zeytin üretimi alan ve ağaç sayısı Ülke Alan (ha) (x1.000) Ağaç sayısı (x1.000) Density Trees/ha 2012/13 Sulanan Sulanan (%) 2012/13 Sulanan Sulanan (%) İspanya 2.585 731 28,28 315.000 69.000 21,90 122 İtalya 1.350 281 20,81 159.000 32.000 20,13 118 Yunanistan 1.100 294 26,73 158.000 52.000 32,91 144 Tunus 1.840 74 4,02 76.000 3.000 3,95 41 Türkiye 831 66 7,94 165.000 24.000 14,55 199 DÜNYA 11.132 2.447 21,98 1.372.000 396.000 28,86 123 Kaynak: Uluslararası Zeytin Konseyi Danışma Kurulu Toplantısı, Madrid, 03/11/2015,
Kaynak: Uluslararası Zeytin Konseyi Danışma Kurulu Toplantısı, 19 Ekim 2017, Madrid. %25
Kaynak: Uluslararası Zeytin Konseyi Danışma Kurulu Toplantısı, 19 Ekim 2017, Madrid.
TÜRKİYE Zeytinciliğinin Hedefleri Ne Olmalıdır?
Kaynak: https://apps.fas.usda.gov/psdonline/circulars/oilseeds.pdf
Kaynak: Uluslararası Zeytin Konseyi Danışma Kurulu Toplantısı, 19 Ekim 2017, Madrid. %25
Kaynak: Uluslararası Zeytin Konseyi Danışma Kurulu Toplantısı, 19 Ekim 2017, Madrid.
Çeşit Çeşit Çeşit Çeşit Çeşit 1 Trabzon Yağlık 19 Çizmelik 37 Karamani 55 İri Yuvarlak 73 Girit Zeytini 2 Samsun Yağlık 20 Tekirdağ Eşek Zeytini 3 Görvele 21 Erdek yağlık 39 38 Elmacık 56 Yağ Çelebi 74 Tavşan Yüreği Yağlık Sarı Zeytin 57 Zoncuk 75 Ak Zeytin 4 Marantelli 22 Edincik 40 Kilis Yağlık 58 Halhalı Derik 76 Çekişte Eşek Zeytini 5 Patos 23 Ödemiş 41 Sarı Yaprak 59 Hursuki 77 Kara Yaprak 6 Tuzlamalık 24 Gemlik 42 Maraş No7 60 Belkufi 78 Yağ Zeytini 7 Butko 25 Karamürsel Su 43 Kan Çelebi 61 Melkabazı 79 Yerli Yağlık 8 Otur 26 Şam 44 Halhalı Çelebi 62 Mavi 80 Aşı Yeli 9 Sinop Ağaç No 5 27 Samanlı 45 Hamza Çelebi 63 Samsun Tuzlamalık 10 Sinop Ağaç No 2 28 Çelebi İznik 46 Yuvarlak Halhalı 64 Ayvalık 82 11 Satı 29 12 Samsun Ufak Tuzlamalık 13 Sinop Ağaç No 4 31 14 Siyah Salamuralık Büyük Topak Ulak 81 Taş Arası Aydın Taş Arası Kuşadası 47 Kalem Bezi 65 Hurma Karaca 83 Memecik 30 Sarı Ulak 48 Yağlık Çelebi 66 Hurma Kaba 84 Domat Küçük topak Ulak 49 Yün Çelebi 67 Erkence 85 Kiraz 32 Çelebi Silifke 50 Eğriburun Nizip 68 Çilli 86 Uslu 15 Sinop Ağaç No 6 33 Halhalı 51 Tesbih Çelebi 69 İzmir Sofralık 87 Yamalak Sarısı 16 Sinop1 34 Sarı Habeşi 52 Eğriburun Tatyn 70 Çakır 88 Nizip Yağlık 17 Samsun Tuzlamalık 35 Saurani 53 Yuvarlak Çelebi 71 Memeli 89 Yamalak Sarısı 18 Beyaz Yağlık 36 Sayfi 54 Hırhalı Çelebi 72 Dilmit
Morphological and molecular characterization of Derik Halhali olive (Olea europaea L.) accessions grown in Derik Mardin province of Turkey. Scientia Horticulturae, 108(2) 205-209. 2006. UPGMA DH-6 DH-4 Mavi Derik Halhali Belluti DH-10 DH-9 DH-8 Zoncuk Melkabazi Hursuki DH-2 DH-7 DH-3 DH-5 DH-1 0,04 0,2 0,36 0,52 0,68 0,84 1 Jaccard's Coefficient
Dca15 26 Udo12 Ş.Cizre Deran-3 Udo24 Udo4 1 M. Kızıltepe Gürmeşe Köyü-3 244 24427 155 Ş.Cizre 163 Zıron-5 167 167 147 1 2 M. Dayrül-Zeferan Kilise-1 244 24428 155 Ş.Cizre 163 Zıron-6 167 183 147 1 3 M. Kızıltepe Yurteri-5 244 24429 163 Ş.Cizre 163 Zıron-3 167 181 147 1 4 M. Kızıltepe Yurteri-8 244 24430 155 Ş.Cizre 163 Zıron-9 167 181 147 1 5 M. Kızıltepe Yukarı Yurteri-2 244 26431 155 Ş.Cizre 155 Zıron2 167 183 147 1 6 M. Paspanos-5 244 24432 155 Ş.Cizre 163 Zıron-2 169 181 147 1 7 M. Paspanos-4 244 24433 165 Ş.Cizre 165 Zıron-4 169 181 147 1 8 M. Paspanos-1 244 26634 163 Ş.Cizre 165 Nevalohasko-8 181 185 143 1 9 M. Eski Kale-1 244 26435 163 Ş.Cizre 165 Nevalohasko-6 167 181 147 1 10 M. Bakırkıre-2 244 24436 167 Ş.Cizre 167 Nevalohasko-11 181 181 147 1 11 M. Derik Zeytin Pınarı-1 244 26437 155 Ş.Cizre 163 Nevalohasko-1 183 183 143 1 12 M. Derik Zeytin Pınarı-2 244 24438 155 Ş.Cizre 163 Akdizgin 167 Avena 167 deresi-1 147 1 13 M. Derik- 21 244 24439 165 Ş.Cizre 165 Akdizgin 185 Avena-2 185 147 1 14 M. Derik-24 264 26440 155 Ş.Cizre 165 akdizgin 167 Avena-3 166 143 1 15 M. Derik-16 244 24441 155 Ş.Cizre 163 Akdizgin 165 Razemazen-2 185 147 1 16 M. Derik-17 244 24442 165 Ş.Cizre 165 Akdizgin 183 Mılaeşik-1 183 147 1 17 M. Derik-22 244 24443 155 Ş.Cizre 165 Akdizgin 185 Avena-4 185 147 1 18 Ş.Silopi Besbin-5 244 24444 155 M. Zinnar-5 163 187 186 159 1 19 Ş.Silopi Serkani-1 244 24445 155 M. Zinnar-4 163 183 183 147 1 20 Ş.Cizre Kurtuluş-1 244 26446 155 M. Zinnar-3 157 185 185 147 1 21 Ş.Cizre Kızılsu-3 240 24047 155 M. Derik 163 23165 183 147 1 22 Ş.Cizre Akdizgin-3 244 24448 155 Uslu 165 185 185 147 1 23 Ş.Cizre Akdizgin-4 244 26449 163 Gemlik 165 165 183 147 1 24 Ş.Cizre Deran-1 244 26450 165 Manzanilla 165 185 Dos Harmanas 185 143 1 25 Ş.Cizre Deran-5 244 24451 155 Silifke 155 Yağlık 191 191 143 1 26 Ş.Cizre Deran-3 244 24452 157 Adana 157 Topağı 187 187 143 1 27 Ş.Cizre Zıron-5 244 244 155 163 165 185 147 1 28 Ş.Cizre Zıron-6 244 244 155 163 165 183 147 1 29 Ş.Cizre Zıron-3 244 244 155 163 183 183 147 1 30 Ş.Cizre Zıron-9 244 244 163 163 165 165 147 1 31 Ş.Cizre Zıron2 244 264 157 163 181 187 147 1 Mardin, Şırnak illeri Zeytinlerinin (Olea europaea L.) Seleksiyon Yolu ile Islahı ve Seçilen Tipleri Moleküler Markörler Aracılığıyla Tanımlanması. V.Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi
Coefficient 0.24 0.40 0.57 0.73 0.90 1 2 4 6 12 15 19 36 28 29 21 23 38 5 44 46 9 31 35 48 11 32 33 39 16 42 45 47 37 7 10 52 13 17 22 34 51 20 24 49 43 3 18 27 30 40 50 41 8 14 25 26
Türkiye de Zeytin ve Zeytinyağı Sektörünün Gelişimi Açısından Fidan Yetiştiriciliğinin; Güçlü Yanları: Genetik kaynakların bol oluşu Sertifikalı fidan kullanımının yaygın hale getirilmiş olması Fidancılık yapan işletme sayısının fazla olması Türkiye ekolojisinin zeytin yetiştiriciliğine elverişli olması Fidan üretiminin kolay ve düşük maliyetli oluşu Zeytin fidanına olan talebin fazla olması Zayıf Yanları: Üretimin belli çeşitler üzerinde yoğunlaşması Sağlıklı üretim materyali temininin zor olması Teknik bilgi-donanım noksanlığı ve yayım faaliyetlerinin yetersizliği Fidancılık yapan işletmelerde altyapı eksikliği Sertifikasyondaki aksaklıklar Kaynak: Savran ve Demirbaş (2009). Türkiye de Zeytin Ve Zeytinyağı Sektörünün Gelişimi Açısından Fidan Yetiştiriciliğinin Önemi, Sorunlar Ve Öneriler.
Türkiye de Zeytin ve Zeytinyağı Sektörünün Gelişimi Açısından Fidan Yetiştiriciliğinin; Fırsatlar: Yeni arazilerin zeytin tarımına açılması Zeytin fidanı ihracatının serbest bırakılması Sertifikalı fidan talebindeki artış Genç nüfusa iş alanlarının yaratılması Fidancılıkla ilgili üretim ve kullanım desteklemeleri Tehditler: Bölgesel faktörler göz önüne alınmadan yapılan yanlış çeşit seçimi ve tek yönlü üretim politikaları Kontrolsüz olarak yabancı çeşitlerin ithal edilmesi Hastalık ve zararlı tehditleri, sağlıksız materyal kullanımı Teknik bilgi, alt yapı ve donanım noksanlığı Araştırma ve yayım faaliyetlerinin yetersiz oluşu Kaynak: Savran ve Demirbaş (2009). Türkiye de Zeytin Ve Zeytinyağı Sektörünün Gelişimi Açısından Fidan Yetiştiriciliğinin Önemi, Sorunlar Ve Öneriler.
Zeytin Fidancılığında Yenileşim(*) Çalışmaları: (*) inovasyon (İng. İnnovation): yenileşim: Değişen koşullara uyabilmek için toplumsal, kültürel ve yönetimsel ortamlarda yeni yöntemlerin kullanılmaya başlanması. Kaynak: http://tdk.gov.tr/?option=com_karsilik&view=karsilik&kategori1=abecesel&kelime2=%c4%b0
1- Tarımsal Ar-Ge mevzuatı a. Uzun soluklu ıslah çalışmaları için b. Araştırıcının ve özel sektörü bezdiren bürokrasi ve mevzuat 2- Gen Kaynaklarının Korunması (henüz tanımıyoruz) a. Özellikle hastalık ve zararlılara, kurağa, soğuğa vs. dayanım b. Alternans göstermeyen gen kaynakları 3- Islah a. Özellikle yerel çeşitlerde klonal seleksiyonla ıslah en önemlisi b. Gen kaynakları kullanılarak melezleme ile soruna çözüm. 4- Üretim a. Aşı, Çelik, Doku kültürü b. Yerel çeşitleri soğukta saklama ve Mikro Aşılama 5- Dikim a. Konvansiyonel, Yoğun, Çok yoğun b. Mekanizasyona yönelik dikim.
Hayat boyu başarılarınızın bir zeytin ağacı kadar köklü ve sağlam, Mutluluklarınızın yeni filizlenen yemyeşil bir zeytin dalı gibi sürekli, Yaşamınızın zeytinyağı ile daha sağlıklı ve güzel olması dileğiyle...
Kaynak: Nilgün Pehlivan Gürkan, Doktora Tezi, 2016. http://etd.lib.metu.edu.tr/upload/12619517/index.pdf
Kaynak: Nilgün Pehlivan Gürkan, Doktora Tezi http://etd.lib.metu.edu.tr/upload/12619517/index.pdf
Kaynak: Nilgün Pehlivan Gürkan, Doktora Tezi http://etd.lib.metu.edu.tr/upload/12619517/index.pdf