ALİBEY YEM HAYVAN BESLEME YAYINLARI KOYUN VE KEÇİLERİN BESLENMESİ Yrd. Doç. Dr. Çağdaş KARA Zir. Müh. Selahattin YİĞİT İ İLE ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNERLİK FAKÜLTESİ İŞBİRLİĞ EKTAŞ TARIM ÜRÜNLERİ ENDÜSTRİ VE TİCARET A.Ş. ALİBEY YEM HAYVAN BESLEME YAYINLARI BİLECİK - 2016
KOYUN VE KEÇİLERİN BESLENMESİ Yrd. Doç. Dr. Çağdaş KARA Zir. Müh. Selahattin YİĞİT EKTAŞ TARIM ÜRÜNLERİ ENDÜSTRİ VE TİCARET AŞ. ALİBEY YEM HAYVAN BESLEME YAYINLARI BİLECİK - 2016
EKTAŞ TARIM ÜRÜNLERİ ENDÜSTRİ VE TİCARET A.Ş. ALİBEY YEM HAYVAN BESLEME YAYINLARI BASKI Büyük Sanayi 1. Cad. Elif Sk. No: 7/241 (Sütçü Kemal İşhanı) İskitler - ANKARA T: (0.312) 384 56 88 (pbx) F: (0.312) 384 03 41 E: bilgi@sincanmatbaasi.com ANKARA - 2016
KOYUN VE KEÇİLERİN BESLENMESİ Çiftleşme Döneminde Beslenmesi: Anaç koyun ve keçilerin koç-teke katımından 3 4 hafta öncesinden başlayıp 2 hafta sonrasına kadar daha iyi besleme koşulları ile kondisyonlarının daha iyi duruma getirilmesi gerekir. Bunu yapmamızın amacı gebe kalan hayvan sayısını ve ikiz-üçüz doğuran hayvan sayısını arttırmaktır. Çiftleşme döneminde hayvanlara kilo aldırmak (kondisyonlarını yükseltmek) için ilave yem vermek gerekmektedir. 1
Normal kondisyonlu (normal canlı ağırlıkta) hayvanlara çiftleşme döneminde ilave besleme yapmak ve ilave yem vermek fayda sağlamaz. Zayıf hayvanlar çiftleşme döneminde ilave beslemeye iyi yanıt verir. Normal kondisyonlu (normal canlı ağırlıkta) ve kondisyonu yüksek (şişman) hayvanlarda ilave besleme çiftleşme döneminde yağlanmaya sebep olarak döl verimini olumsuz etkiler. Koyun ve keçilerin vücut kondisyonları dış görünüşlerine bakılarak ve resim 1 ve 2 de görüldüğü üzere bel bölgesinin kontrolü ile belirlenir. (Resim 1) 2
(Resim 2) (Resim 3: Düşük kondisyonlu-zayıf hayvan) 3
(Resim 4: Düşük kondisyonlu-zayıf hayvan) (Resim 5: Normal kondisyonlu hayvan) 4
(Resim 6: Normal kondisyonlu hayvan) (Resim 7: Kondisyonu yüksek hayvan-şişman) 5
Çiftleşme döneminde zayıf kalmış ve düşük kondisyonlu hayvanlara tahıl (arpa, mısır) verilmesi fayda sağlamaktadır. Kalitesiz ve zayıf meralarda otlayan hayvanlara tahıl ilavesinin yanında bir protein kaynağı takviyesi de (ayçiçeği tohumu küspesi, pamuk tohumu küspesi) yapmak yararlı olabilmektedir. Koyun ve Keçilerin Gebelik Döneminde Beslenmesi: Koyun ve keçilerin besin maddesi ihtiyaçları gebeliklerinin son 6 haftasına kadar pek artış göstermez. Gebeliğin ilk 100 110 gününde iyi veya orta kalitede bir mera, hayvanların ihtiyaçlarını karşılayabilmektedir. Gebeliğin ilk döneminde (ilk 100 110 günlük dönem) hayvanların otlatıldığı meranın kalitesi kötü ise veya mera kullanma imkanı yoksa 6
kaliteli bir kuru ot (yonca kuru otu veya kaliteli çayır kuru otu gibi ) ile besleme yapılmalıdır. Verilen kuru ot kaynağı kalitesiz ise bir miktar protein ve enerji kaynağı ile desteklenmelidir. Ana rahmindeki yavru gelişiminin büyük bir bölümü gebeliğin son 6 haftasında meydana gelmekte ve bu dönemde yavru gelişimi çok hızlı olmaktadır. Gebeliğin son 6 haftasındaki besleme doğacak yavru veya yavruların gelişimini, doğum ağırlığını ve anaların süt verimini doğrudan etkilemektedir. Gebeliğin son 6 haftasında yem tüketimi azalmaktadır. Gebeliğin son döneminde (son 6 hafta) hayvanların yem tüketimleri azaldığı ve bununla birlikte besin maddesi ihtiyaçları arttığı için verilen 7
kuru otun kalitesi arttırılmalı ve hayvanlar tahıl ve proteince zengin yemler veya süt yemi ile desteklenmelidirler. Gebeliğin son 6 haftasında hayvanlar kesinlikle şişmanlatılmamalıdır (yağlandırılmamalıdır). Bu dönemde kaliteli bir merada otlatma veya kaliteli bir kuru otla beslemeye ek olarak 200 500 gr düzeyinde konsantre yem (süt yemi veya tahıl ve protein kaynağı) vermek faydalı olabilmektedir. Gebeliğin son döneminde (son 6 hafta) hayvanların yem tüketimini yükseltmek için öğün sayısını arttırmak yarar sağlar. Sağmal Koyun ve Keçilerin Beslenmesi Koyunlarda ve sütçü ırk olmayan keçilerde toplam sağmal dönem boyunca elde edilen sütün % 75 i ilk 8 hafta üretilir. Doğumu takiben yaklaşık 60 günlük bir emzirme döneminden sonra Merinos Irkı koyunlar 1 2 ay, Kıvırcık Irkı koyunlar da ortalama 3 4 ay daha süt vermeye devam edebilmektedirler. 8
Saanen Irkı keçiler ortalama 270 gün boyunca sağılabilirler. Birden fazla yavru doğuran koyun ve keçiler tek yavru yapanlardan daha fazla süt vermektedirler. Sağmal dönemin ilk 8 haftasında koyun ve keçilerin yem ihtiyacı yavru sayısına, hayvanın yaşına ve canlı ağırlığına göre değişmektedir. 9
Sağmal dönemin ilk 8 haftasında koyun ve keçilerin yem ihtiyacı yavru sayısına, hayvanın yaşına ve canlı ağırlığına göre değişmektedir. Doğumu takiben ilk 8 hafta boyunca erişkin bir koyun için günde 1 1,5 kg kaliteli kuru ot (yonca kuru gibi) ve 1 1,5 kg süt yemi veya tahıl ve protein kaynağı (ayçiçeği tohumu küspesi, pamuk tohumu küspesi gibi) karışımı yeterli olabilmektedir. Sağmal dönemin ilk 8 haftasında koyunlar meraya çıkartılıyor ise meranın kalitesine bağlı olarak ilave besleme yapmak yararlı olmaktadır. Saanen Irkı gibi sütçü keçilerde özellikle sağmal dönemin ilk 100 150 gününde kaliteli otlarla besleme yapılması gerekmektedir ve 2 2,5 kg süt verimi için 1 kg yem hesap edilmelidir. 10
ALİBEY YEM HAYVAN BESLEME YAYINLARI 1798 den Geleceğe EKTAŞ TARIM ÜRÜNLERİ ENDÜSTRİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ GENEL MÜDÜRLÜK Tel: +90 216 548 17 87 Faks: +90 216 548 17 89 - İSTANBUL OSMANELİ - BİLECİK İnönü Mah. Ankara Cad. No:11 Osmaneli / BİLECİK Tel: 0 228 461 5380 (3 hat) Faks: 0 228 461 5355 KIRŞEHİR Kuşdili Mah. Dr. Cahit Gürses Sok. No:1 Merkez / KIRŞEHİR Tel: 0 386 213 11 36 Faks: 0 386 213 10 80 www.alibeyyem.com.tr www.ektas.com.tr info@ektas.com.tr /alibeyyem 12 YETİŞTİRİCİ EL KİTABI EKTAŞ ALİBEY YEMLERİNİN HEDİYESİDİR. PARA İLE SATILAMAZ.