KADIKÖY ANADOLU LİSESİ KÜTÜPHANECİLİK KULÜBÜ OKUMA ANKETİ 1
İÇİNDEKİLER Kapsam 3 Sınırlamalar 3 Giriş 4 Anket 5 Bulgular 7 Analiz/Değerlendirme 9 Öneriler 10 2
KAPSAM Kadıköy Anadolu Lisesi öğrencilerinin kitap okuma düzeylerini, niteliklerini ve kitap seçimi eğilimlerini taramayı amaçlayan bir ölçektir. Bu çalışmada lise öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıklarına yönelik tutumlarının ve bu tutumları etkileyen faktörlerin belirlenmesine çalışılmıştır. SINIRLAMALAR Okulumuz öğrencilerinin 346 (Yaklaşık %30) sı rastgele, herhangi bir kriter aranmadan seçilerek anket uygulanmıştır. 12. sınıflar bu anket çalışmasına dahil edilmemiştir. Uyguladığımız ankete katılan öğrencilerin seçiminde bilimsel bir kategori çalışması yapılmamıştır. Anket sorularının belirlenmesinde geçerlilik ve güvenirlilik çalışmaları yapılmamıştır. GİRİŞ Bugün biz insanlarımıza kendi dillerinde, kendileri için gerekli temel bilgileri verecek kitapları okutabilme konusunda başarılı mıyız sorusuna cevap arıyoruz. Basılan dergi, kitap ve gazete sayılarına baktığımız zaman çarpıcı durumların karşımız çıktığını görürüz. Buna kütüphanelerden yararlanma oranını da ekleyebiliriz. İtiraf etmeliyiz ki insanlarımızın kitaplardan yaralanma oranı çok düşük. Türkiye de yaşayan insanlar genellikle boş zamanlarında kitap okuduklarını söylerler. Oysa kitap boş zamanda okunur bir nesne değildir. Okurken birçok bilgi kazanma amacı güdülmelidir. İnsanlık tarihi boyunca birikim kazanma yollarından biri de okumadır. Bir an için kitapların hayatımızdan çekildiğini düşünelim. Bugün ulaştığımız medeniyet seviyesinin ne kadar uzağına düşeceğimizi tahmin edebiliriz. Eğitimin en önemli amaçlarından biri insana okuma alışkanlığı kazandırmak, onların duygu, fikir ve hayallerini geliştirmelerini sağlamaktır. Bunun ilk adımı okumayla atılır. Genel olarak Türk insanının yeterince okumadığı düşünülür. Günümüzde elektrik gibi kâğıtta kişi başına düşen yıllık tüketim miktarı gelişmişliğin göstergesi kabul edilmektedir. 1980 yılında bu miktar Türkiye de 12 kg iken ABD de 192, Japonya da 153 kg idi. Milletler arenasında bulunduğumuz yer ile okuma oranımız arasında büyük paralellik vardır. Okuyan insanın ufku genişler, yeni fikirler, hayaller, duygular meydana gelir; bunları diğer insanlarla paylaşmak ister. Bu bakımdan sadece okumakla kalmamalı, düşünce ve duygularımızı yazıyla ifade etmeliyiz. Bu sayede hem kendi anlatım kabiliyetimizi geliştirecek hem de Türk edebiyatına yeni eserler kazandıracağız. Kitaplıklarından yeterince yararlanılmayan, laboratuvarlarında deneyler yapılmayan bir okulun kaliteli eğitim verdiğini söylemek mümkün mü? Bütün olumsuz gidişata dur demek, gelişmiş ülke insanı olmak, medeniyet sahnesinde milletimizin layık olduğu yere 3
gelmesini sağlamak için okuyalım, düşündüklerimizi yazalım, başkalarının düşüncelerimizden istifade etmesi için artık ne yapmamız gerektiğini biliyoruz. Sahi sizce bunun için ne yapalım? Okul çapında okuma konusunda yapılan anketin amacı öğrencilerin okuma seviyesini tespit etmek ve onları okuma üzerinde düşündürmek, dahası okuma oranını arttırmaktır. ANKET 1. Kitap okumak insana ne kazandırmaktadır? a) Kelime hazinemi arttırmakta b) Diğer insanlardan daha kültürlü olmamı sağlamakta c) Hayal dünyamı geliştirmekte d) Toplumda takdir edilen biri olmamı sağlamakta e) Kendime güven duymamı sağlamakta 2. Ne sıklıkta kitap bitiriyorsunuz? a) 3 günde bir b) Haftada bir c) Ayda bir d) Yılda 3 ya da 5 e) Hiç 3. Ne tür kitaplar okursunuz? a) Roman-hikâye b) Psikoloji-felsefe c) Makale-deneme d) Şiir e) Anı 4. Okulumuza ayda bir konuk yazar gelse söyleşiye katılırım. a) Kesinlikle b) Katılmaya Çalışırım c) Kararsızım d) Katılmam 5. Kitap okuma sıklığınız nedir? a) Her gün b) Haftada 1-2 gün c) Ayda 3-5 gün d) Hiç 6. Evinizde ailenize ya da size ait bir kitaplık var mı? a) Var b) Yok 4
7. En son ne zaman kitap okudunuz? a) 1 hafta b) 1 ay c) 3-4 ay d) 1 yıl e) Daha fazla 8. Kitap okuyamama sebebiniz(varsa) nedir? a) Kitaplar pahalı b) Fırsat bulamıyorum c) Sıkılıyorum d) Faydalı bulmuyorum e) Diğer d) Diğer(.) 9. Okuduğunuz kitapların seçiminde etkili olan nedir? a) Yazarı b) Konusu c) Birinin tavsiyesi d) Kitabın adı e) Arka kapak yazıları f)diğer( ) 10. En çok hangi eserleri okursunuz? a) Yerli b) Yabancı 11. Yerli yazarların daha az okunmasının sebebi nedir? a) Konularının ilgi çekici olmaması b) Toplum gerçeklerini yeterince yansıtmaması c) Tanıtımlarının yeterince yapılamaması d) Dilinin sade olmaması e) Diğer sebepler (...............................................) 12. Okul kütüphanemize ne sıklıkla uğruyorsunuz? a) Her gün b) Haftada bir c) Ayda bir d) Yılda bir e) Hiç 13. Okulumuz kütüphanesini hangi amaçla kullanıyorsunuz? a) Ders çalışmak için b) Ödünç kitap almak için c) Bilgisayarlarından yararlanmak için d) Bir konuda araştırma yapmak için e) Diğer (Belirtiniz) : 14. Okulumuza konuk yazar gelse hangi yazarların gelmesini istersiniz? 5
15. Okumak istediğiniz kitaplardan kütüphanemizde olmayan üç tane kitabın adını ve yazarını yazınız. 16. Aile fertlerinize yada size ait olan (özellikle kütüphanede bulunmayıp dışarıdan satın almış olduğunuz) okunmuş kitaplardan okul kütüphanesine bağış yapmayı düşünür müsünüz? Yetişen zekaları kitaplarla beslemeyen milletler, hüsrana mahkûmdur BULGULAR İşaretleyen öğr.sayısı yüzde 1. Kitap okumak insana ne kazandırmaktadır? 381 a) Kelime hazinemi arttırmakta 72 %19 b) Diğer insanlardan daha kültürlü olmamı sağlamakta 88 %23 c) Hayal dünyamı geliştirmekte 153 %40 d) Toplumda takdir edilen biri olmamı sağlamakta 19 %5 e) Kendime güven duymamı sağlamakta 49 %13 2. Ne sıklıkta kitap bitiriyorsunuz? 304 a) 3 günde bir 18 %6 b) Haftada bir 79 %26 c) Ayda bir 143 %47 d) Yılda 3 ya da 5 52 %17 e) Hiç 12 %4 3. Ne tür kitaplar okursunuz? 333 a) Roman-hikâye 257 %77 b) Psikoloji-felsefe 32 %10 c) Makale-deneme 27 %8 d) Şiir 15 %4 e) Anı 2 K %1 4. Okulumuza ayda bir konuk yazar gelse söyleşiye katılırım. 299 a) Kesinlikle 96 %36 b) Katılmaya Çalışırım 145 %48 c) Kararsızım 36 %12 d) Katılmam 22 %4 6
5. Kitap okuma sıklığınız nedir? 307 a) Her gün 67 %22 b) Haftada 1-2 gün 161 %52 c) Ayda 3-5 gün 63 %21 d) Hiç 16 %5 6. Evinizde ailenize ya da size ait bir kitaplık var mı? 317 a) Var 304 %96 b) Yok 13 %4 7. En son ne zaman kitap okudunuz? 254 a) 1 hafta 212 %83 b) 1 ay 28 %11 c) 3-4 ay 7 %2 d) 1 yıl 1 %0,4 e) Daha fazla 6 %3,6 8. Kitap okuyamama sebebiniz nedir? 252 a) Kitaplar pahalı 16 %6,7 b) Fırsat bulamıyorum 136 %54 c) Sıkılıyorum 54 %21 d) Faydalı bulmuyorum 45 %18 e) Diğer 1 %0,3 9. Okuduğunuz kitapların seçiminde etkili olan nedir? 346 a) Yazarı 54 %16 b) Konusu 194 %56 c) Birinin tavsiyesi 55 %16 d) Kitabın adı 17 %5 e) Arka kapak yazıları 26 %7 10. En çok hangi eserleri okursunuz? 307 a) Yerli 74 %24 b) Yabancı 233 %76 11. Yerli yazarların daha az okunmasının sebebi nedir? 298 a) Konularının ilgi çekici olmaması 93 %31 b) Toplum gerçeklerini yeterince yansıtmaması 22 %7 c) Tanıtımlarının yeterince yapılamaması 113 %38 d) Dilinin sade olmaması 26 %9 e) Diğer sebepler (..................................) 44 %15 12. Okul kütüphanemize ne sıklıkla uğruyorsunuz? 310 a) Her gün 5 %2 b) Haftada bir 23 %7 c) Ayda bir 80 %26 d) Yılda bir 78 %25 e) Hiç 114 %40 7
13. Okulumuz kütüphanesini hangi amaçla kullanıyorsunuz? 226 a) Ders çalışmak için 87 %38 b) Ödünç kitap almak için 93 %33 c) Bilgisayarlarından yararlanmak için 20 %9 d) Bir konuda araştırma yapmak için 20 %9 e) Diğer (Belirtiniz) : 26 %11 14. Okumak istediğiniz kitaplardan kütüphanemizde olmayan üç tane kitabın adını ve yazarını yazınız. İSYANKÂR / TOLGA RA DÖNÜŞÜM / FRANZ KAFKA 15. Aile fertlerinize yada size ait olan (özellikle kütüphanede bulunmayıp dışarıdan satın almış olduğunuz) okunmuş kitaplardan okul kütüphanesine bağış yapmayı düşünür müsünüz? a) Evet 200 %62 b) Hayır 124 %38 ANALİZ / DEĞERLENDİRME 1. Ankete katılan öğrencilerden %23 ü kültür seviyesini arttırmak, %40 ı hayal dünyalarını genişlettiği için kitap okuduklarını belirtmişlerdir. 2. Ankete katılan öğrencilerin %47 si ayda bir, %26 sı haftada bir kitap bitirdiğini belirtmiştir. Bütün veriler değerlendirildiğinde Kadıköy Anadolu Lisesi öğrencilerinin %79 unun en az ayda bir kitap bitirdiği söylenebilir. 3. Ankete katılan öğrencilerden %77 gibi büyük bir bölümü roman-hikaye türü kitaplar okuduğunu belirtmiştir. 4. Ankete katılan öğrencilerin %84 ü okula konuk yazar davet edildiği takdirde bu etkinliğe katılmak istediklerini belirtmişlerdir. 5. Ankete katılan öğrencilerin %52 si haftada 1-2 gün kitap okuduğunu, sadece %22 si her gün kitap okuduğunu belirtmiştir. 6. Ankete katılan öğrencilerin %96 sının evinde bir kitaplık vardır. 7. Ankete katılan öğrencilerin %83 ü son bir hafta içinde kitap okumuştur. 8. Ankete katılan öğrencilerden %54 ü kitap okuyamama nedeni olarak fırsat bulamadıklarını ifade etmiştir. 9. Ankete katılan öğrencilerden %56 sı okudukları kitapların seçiminde kitabın konusunun etkili olduğunu belirtmiştir. 8
10. Ankete katılan öğrencilerin %76 sı yabancı eserleri okumayı tercih ettiğini belirtmiştir. 11. Ankete katılan öğrenciler yerli yazarları daha az okuma nedeni olarak konuların çekici olmaması ve kitap tanıtımının yetersiz oluşunu belirtmişlerdir. 12. Ankete katılan öğrencilerin %40 ı okul kütüphanesine hiç uğramadığını, %25 i de yılda bir kez uğradıklarını belirtmişlerdir. 13. Ankete katılan öğrenciler okul kütüphanesini daha çok ders çalışmak ve ödünç kitap almak için kullandıklarını belirtmişlerdir. 14. Ankete katılan öğrenciler kütüphanemizde olmayan ve okumak istedikleri kitaplar sorulduğunda ilk iki sırada; İSYANKÂR (Tolga RA), DÖNÜŞÜM (Franz KAFKA) kitapları yer almıştır. 15. Ankete katılan öğrencilerin %62 si okul kütüphanesine kitap bağışı yapmayı istediklerini belirtmişlerdir. ÖNERİLER Kadıköy Anadolu Lisesi öğrencileri ile yaptığımız Kütüphanecilik Kulübü Okuma Anketi sonucunda Bulguların değerlendirilmesi yapıldığında kütüphanecilik kulübü olarak Kadıköy Anadolu Lisesi için önerilerimiz: 1. Kitap okumayı daha çok bir araç görmeleri yerine entelektüel bir insanın başlı başına gereksinimi(amaç) olduğu kazanımını gerçekleştirecek ve kişilik gelişiminin ana kaynaklarından edebiyat ilgisinin güçlendirilmesine katkı yapacak etkinliklerin oluşturulmasını önermekteyiz. 2. Öğrencilerin Roman-Hikaye türü dışındaki eserlere de özendirilmesi hususunda çalışmalar yapılmasını öneriyoruz. 3. Türk Edebiyatının tanıtımına ve daha ilgi çekici hale getirebilecek etkinliklere ağırlık verilmesini öneriyoruz. 4. Kütüphane içerisinde her öğrencinin rol alabileceği süreçler başlatılması, okul kütüphanesinin bir cazibe merkezi haline getirilmesini öneriyoruz. 9