KARŞILANAMAYAN EBE HEMŞİRELİK TALEPLERİ VE HASTA GÜVENLİĞİ Hemşire Ebe Hasta Güvenliği Kadriye GÜLSEREN Ebe ve Hemşireler Derneği Genel Başkanı
Ebelik ve Hemşirelik; tarihi çok eskilere dayanan, temelinde insan sevgisi, şefkat, bilgi ve beceri ile yoğrulmuş kutsal bir meslektir. Bu kutsal meslekler geçmişten günümüze tıp biliminin de ilerlemesi ile çok önemli aşamalar kaydetmiş sağlık sistemlerinin vazgeçilmez bir unsuru haline gelmiştir.
HEMŞİRE Kadının şifa verici rolü ile Hemşirelik başlamış. Hemşire; Bireyleri, hastalıklardan korunma yolları konusunda bilgilendiren, Beden veya ruh sağlığının bozulması halinde hekim tarafından verilen tedaviyi uygulayan, Hasta bakımını planlayan, uygulayan, denetleyen ve izleyen kişidir. (Sağlık Bakanlığı)
EBE Ebelik tarihin en eski mesleklerinden biridir. Ana çocuk sağlığı hizmetlerini yürüten, Doğum öncesi, doğum, doğum sonrası hizmetlerini veren, doğum yaptıran, 0-6 Yaş grubu çocuk beslenme ve aşılarını yapan, Aile planlaması, kişisel temizlik kuralları, ilk yardım, bulaşıcı ve sosyal hastalıklardan korunma eğitimi veren, Doğum, ölüm istatistikleri toplayan, değerlendiren, kamu kuruluşları ile gerekli iş birliğini sağlayan insani ve ahlaki davranışları ile örnek bir kişidir. (Sağlık Bakanlığı)
EBE HEMŞİRELİK BAKIMI Bakım, insanın varoluşundan itibaren ihtiyaç duyduğu varlığının vazgeçilmez bir yapı taşıdır. Bakımı, var oluşundan beri profesyonel bir rol olarak üstlenen meslek grubu ise Ebe ve Hemşirelerdir. EBE VE HEMŞİRELİĞE ÖZGÜN EN TEMEL ROL BAKIM VERİCİ ROLDÜR.
EBE HEMŞİRELİK BAKIMI Bireyin sağlığının korunması, geliştirilmesi ve hastalıkların iyileştirilmesi için kurulan özel bir ilişki, onun için iyi olana ulaşma çabasıdır. Bakım gereksinimi; mevcut yada olası sağlık sorunlarına ve yaşamdaki olaylara karşı birey, aile ve toplumun verdiklere tepkilere yönelik verilen klinik bir karar verme sürecidir. (NANDA)
Hastalar tedaviden çok bakıma ihtiyaç duymaktadır. Ebe ve hemşireler, hastanın fiziksel, psikolojik, kültüreli entelektüel ve sosyal yönünün göz önünde bulundurarak bakım eyleminde bulunur. Ebe-Hemşirelik Bakımı bilimsel temeller rehberliğinde profesyonel bir yaklaşım gerektirir.
Bakımda Profesyonelliğin önemli bir yanı; hastaya yardım ederken onu ebe-hemşireye bağımlı hale getirmek değil, kapasitesine göre bağımsızlığını kazandırmaktır. BAKIMIN KALİTESİ ARTTIKÇA; HASTA GÜVENLİĞİ OLUMLU YÖNDE ETKİLENMEKTEDİR.
Bir Bakım Ünitesinde Ebe/Hemşire İş Yüküne Etki Eden Faktörler: 1-Hasta Sayısı: Ünitenin genel doluluk oranı, mevsimsel değişiklikler, kış- yaz, uzun tatiller/bayramlar, doğal felaketler vs.) 2-Hemşirenin Üstlendiği Destek Hizmetler: Malzeme temini, telefona bakma, yemek dağıtma, kayıt işleri gibi hemşirelik uygulamaları dışındaki işleri de yaptıklarından esas görevleri olan hasta bakımına yeterli vakit ayıramamaktadırlar. 3-Hastaların Bakım Gereksinimleri: İş yükünü tahmin etmede hasta sayısı ile birlikte serviste yatan hastaların 24 saatlik hemşirelik bakım ihtiyaçlarının (hastaların tipinin) bilinmesi gerekir. Bunun için hastalar bakım ihtiyaçlarına göre sınıflandırılmalıdır.
KALİTELİ HASTA BAKIM SÜRECİ % 70- %80 % 20- %30 ETKİN VE VERİMLİ HASTA BAKIMI DOĞRUDAN HASTA BAKIMI DİĞER KİŞİSEL İŞLER
HASTA GÜVENLİĞİ Hasta Güvenliği: Hizmet alan tüm paydaşların zarar görmelerine yol açabilecek ve önceden öngörülebilen tüm tehlikeleri, kabul edilebilir bir düzeyde risk seviyesinde tutmak için alınabilecek tedbir ve iyileştirme faaliyetleridir.
HASTA GÜVENLİĞİNİN ÖNEMİ Sağlık kurumlarında hasta güvenliği kültürünün ve sistemlerinin oluşturulması, yerleştirilmesi ve yaygınlaştırılması tıbbi hataları önleyerek, hastalar ve sağlık çalışanlarının zarar görmesini engeller, sağlık maliyetini düşürür.
Hemşirelik Bakımı Ebelik Bakımı Hasta Güvenliği
EBE VE HEMŞİRELİKTE KARŞILANAMAYAN BAKIM; 2006 yılında ilk olarak Kalish tarafından tanımlanmıştır. MİSSED NURSİNG CARE Hasta güvenliği sorunu olarak tanımlanmıştır. Gereksinim duyulan hasta bakımının kısmen veya tamamen gecikmesi ertelenmesi ya da ihmal edilmesidir.
KARŞILANAMAYAN BAKIMLAR; Ambulasyon (%84) İlaç Uygulama Etkinliğinin Değerlendirilmesi(%83) Hastanın Pozisyonunun Değiştirilmesi(%82) Ağız Bakımı Uygulamaları (%82) İlaç Etkinliğinin Değerlendirilmesi (%80) Hasta Eğitimi (%80) Taburculuk Planı/Eğitimi (%80) Zamanında Gerektiği Kadar İlaç Uygulaması (%17) Yatak Başında Kan Şekeri Takibi (%26) (KALİSH ve Ark.2009, WEGMAN 2011)
KARŞILANAMAYAN BAKIM NEDENLERİ İstihdamın yetersiz olması İletişimsizlik İş yükü yoğunluğu Vardiya şekli İşi sahiplenmeme Hasta bakımı konusunda bilgi eksikliği Kuruma olan aidiat duygusunun yetersizliği Çalışanların mevcut işlerinden memnuniyetsizliği Hemşirelik girişimleri için gereken zamanın yetersiz olması Uygun olmayan yetkilendirme-görevlendirme Benim işim değil sendromu
KARŞILANAMAYAN BAKIMIN SONUÇLARI; Karşılanamayan Ebe ve Hemşirelik Bakımı Hem Hastalarda Hem De Çalışanlar Üzerinde Olumsuz Etkilere Neden Olmaktadır!!!! HASTA GÜVENLİĞİ olumsuz yönde etkilenmektedir.
KARŞILANAMAYAN BAKIMIN SONUÇLARI; HASTALAR ÇALIŞANLAR GENEL Hasta bakım kalitesinin olumsuz etkilenmesine Yaşam kalitesinin azalmasına Hasta memnuniyetinin azalmasına Komplikasyonların artmasına (Malnütrisyon vs) Stres Suçluluk Benlik imajının azalması Hayal Kırıklığı Daha fazla tıbbi bakım hizmeti kullanma Hastane maliyetlerinde artış Hizmet kalitesinin azalması Hasta ve çalışan güvenliğini tehdit etmesi Hastanede kalış süresinde artmasına İş doyumunun azalması Hastalarda hayal kırıklığı ve öfke duygularına
KARŞILANAMAYAN EBE VE HEMŞİRELİK BAKIMININ ÖNLENMESİ Hastaların karşılanmamış gereksinimlerini belirlemek, sağlık bakımı verenlerin uygun müdahalelerde bulunması için ilk aşamadır. Bu konu ile ilgili ülkemizde yapılan çalışmaların sayısının artırılması Yeterli istihdamın sağlanması Ekip çalışmasının güçlendirilmesi Kuruma olan bağlılığın kuvvetlendirilmesi
KARŞILANAMAYAN EBE VE HEMŞİRELİK BAKIMININ ÖNLENMESİ Hasta bağımlılık düzeylerine göre ebe-hemşire iş gücü planlamasının yapılması (ÖRNEK) Doğru istihdamın sağlanması Eğitimlerde sürekliliğin ve katılımın sağlanması İletişim sorunlarının çözümlenmesi Ebe ve hemşirelerin performanslarının değerlendirilmesi Yeterli malzeme ve ekipmanın sağlanması
Hemşire İş Gücü Planlaması Neden Önemli??? Kesintisiz, kaliteli ve güvenli sağlık bakım hizmetinin yürütülmesi, Güvenli çalışma koşullarının sağlanması, Maliyetlerin düşürülmesi, Hasta, işveren ve çalışanın güvenliği ve haklarının korunması için; İŞ GÜCÜ PLANLAMASI GEREKLİ!!!
SAĞLIKLI İNSAN GÜCÜ PLANLAMASINDA AMAÇ Sağlık İnsan Gücü Planlaması; Dünya Sağlık Örgütü ne göre; Sağlık için insan gücü geliştirme; insan gücünün planlanması, üretimi ve yönetimidir. Hemşire insan gücü planlamasında amaç: Hasta veya sağlıklı insanların gereksinimi olan kaliteli hemşirelik bakımını verebilecek nitelikte hemşire sayısını belirlemek ve sağlamaktır.
EBE VE HEMŞİRE İNSAN GÜCÜ PLANLAMASI Amerika da 1940 da Geleneks el Yöntem, 1960 sonrası iş yüküne dayalı İGP HEMŞİRE İNSAN GÜCÜ PLANLAMASI YÖNTEMLERİ Hasta/Yatak,Yatak Hemşire Oranlarına Göre İGP Yöntemi İş Yüküne Dayalı İGP Yöntemi Ülkemizde Sağlık Bakanlığı Taşra Teşkilatı Yataklı Tedavi Kurumlarına Yönelik Yatak ve Kadro Standartları Yönetmeliği'ne göre yapılmakta olup, hasta/yatak sayısı ile orantılı hemşire sayısı (geleneksel yöntem) kullanılmaktadır.
HASTA SINIFLANDIRMA SİSTEMİ Son yıllardaki çalışmalarda hemşire insan gücü planlamasında hasta sınıflandırma sistemleri kullanılmıştır. Hasta sınıflandırma sistemi, hastaların 24 saatlik hemşirelik bakımı ihtiyaçlarını belirlemek için geliştirilmiştir. Hasta sınıflandırma sisteminde kullanılan ölçek hastaların bakım ihtiyaçlarına göre hastaları gruplandıran geçerli ve güvenilir bir ölçek olmalıdır. Rush Medicus Hasta Sınıflandırma Kriterleri öznel ve nesnel verilerin birlikte kullanılması kolaylığını sağlayan subjektif değerlendirmeyi minumuma indiren yaygın ve çok kullanılan bir kontrol listesidir. İş yükü ölçümünde sadece bağımlılık düzeyinin bilinmesinin yanında klinik yatak kapasitesi,yatak doluluk oranları,kişi başına düşen hasta sayısı ve klinikte çalışan hemşire sayısı vb. koşulların da dikkate alınması gerekir.
Bir Eğitim Araştırma Hastanesindeki Yoğun Bakım Kliniklerinin Şuandaki Hemşire Sayısı ve Çalışma Sonucu Gerekli Hemşire Sayısının Karşılaştırılması Klinik Adı Mevcut Hemşire Sayısı Çalışma Sonucu Yatak Sayısı NRŞ ARA YB 7 10 5 ADS-1 YB 11 12 4 ADS-2 YB 12 15 6 NÖROLOJİ YB 10 16 6 CERRAHİ YB 10 13 6 KVC YB 11 13 7 ACİL YB 9 9 4 REANİMASYON-1 11 15 6 REANİMASYON-2 12 13 6 REANİMASYON-3 10 12 5 NRŞ YB 12 13 6 KORONER YB 13 18 12
SONUÇ VE ÖNERİLER 1- Yataklı kliniklerin tamamına düzenli aralıklarla bu sistem uygulanarak, hasta tipleri belirlenmeli, 2- Hasta tipleri ve yatak doluluk oranları göz önüne alınarak hemşire dağılımı yapılmalı, 3- Özellikle TİP-3 ve TİP-4 hastalarının yoğun olarak bulunduğu birimlere 16-08 nöbetlerinde çift hemşire bulundurulması bakımın daha kaliteli ve nitelikli olmasını sağlayacaktır. 4- Aynı zamanda yeterli hemşire sayısının olması çalışanların motivasyonunu artırarak tükenmişliklerini de azaltacaktır. 5- Hastanemizin toplam 138 hemşire ihtiyacının olduğu sonucuna ulaşılmıştır. 6-Çalışmalarda formlar doldurulurken daha dikkatli ve özverili işaretlenme yapılması sonuçların daha güvenilir olmasını sağlayacaktır. Sağlık insan gücü planlamasının hasta yoğunluğu yanında hasta bağımlılık düzeylerinin de dikkate alınarak yapılması, hemşirelik bakım kalitesinin artmasını sağlayacaktır.
1- EBE VE HEMŞİRELERİN İSTİHDAMINDA DOĞRU İŞ GÜCÜ PLANLAMASININ YAPILMASI VE İSTİHDAMIN ARTIRILMASI İş gücü planlaması ile ülkemizin tüm sağlık kurumlarındaki ebe ve hemşire ihtiyacı daha doğru tanımlanacak olup, ebe ve hemşirelerimizin üstlendiği bir çok görevler net olarak ortaya koyulacaktır. Bu durumda hem hastalarımızın hem de çalışanların memnuniyeti artacak ve verilen hizmetin kalitesi olumlu yönde etkilenecektir.
2- MESLEKTE BRANŞLAŞMANIN OLMASI Kanıta dayalı, profesyonel görevlerini icra eden Ebe ve Hemşirelerimiz için, branşlaşmanın olması mesleğimizi daha nitelikli bir hale getirecektir.
3- YIPRANMA TAZMİNATI VERİLMESİ 24 saat kesintisiz hizmet sunumu yapan Ebe ve Hemşirelerimize Yıpranma tazminatının hak edildiği şekilde verilmesi çalışan memnuniyetini artıracaktır.
4-3600 EK GÖSTERGE VERİLMESİ Lisans ve lisans üstü eğitime sahip olan Ebe ve hemşirelerimizin de 3600 ek göstergeye dahil edilmesi
5- TIBBİ ZORUNLU MALİ SİGORTA Özellikli birimlerde ve yoğun alanlarda 24 saat kesintisiz hizmet veren ve tıbbi hataya çok yatkın olan ebe ve hemşirelerin de zorunlu mali sigorta kapsamına alınabilmesi.
6-EK ÖDEME ORANININ ARTIRILMASI Ebe ve hemşirelerin de hak ettiği ek ödemeyi alabilmesi (döner sermaye ek ödeme yönetmeliğinde ki sıkıntıların giderilmesi) için gerekli çalışmalar yapılmalıdır.
7-EBELERİN DE SERTİFİKA PROGRAMLARINA KATILIMININ SAĞLANMASI Ebelerimize de aile danışmanlığı sertifika programı ile diğer özellikli birimlerin sertifika programlarına katılma hakkının verilmesi
8- EBELERİN İSTİHDAMININ DÜZENLEMESİ Birinci basamak koruyucu sağlık hizmetlerinde, Aile hekimliklerinde aldıkları eğitimin içeriğinin daha uygun olması nedeniyle istihdamda ebelere öncelik verilmesi. Hemşirelik hizmeti veren ebelerimize hemşirelik yetkisi verilmelidir.
Dünyada ve ülkemizde nesillerin devamı için büyük önem arz eden sağlık hizmetlerinin sağlanması ve gelişmesi için ebe ve hemşirelerimiz, sorumluluk bilinciyle vazifelerini en iyi şekilde yerine getirmektedir. Ebe ve hemşirelerimizin taleplerinin en kısa sürede karşılanması hasta güvenliğini ve bakımın kalitesini olumlu yönde etkileyecektir.
DAHA BAŞARILI, DAHA KALİTELİ,DAHA MUTLU HİZMET İÇİN BİR ARADAYIZ!!!! BİRLİKTE DAHA GÜÇLÜYÜZ!!! TEŞEKKÜRLER