Metraj; bir yapıyı meydana getiren elemanların ayrı ayrı ölçülerek miktarlarının bulunması işlemine denilmektedir. Ölçümlerde, uzunluklar m, alanlar m 2, hacimler m 3 ve ağırlıklar ton olarak hesaplanmaktadır. Metraja bağlı maliyet hesaplarında bulunacak maliyetin gerçekçi olması metrajın doğru yapılması ile doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle, metrajın hazırlanması ile ilgili temel ilkelerin iyi bilinmesi gerekli olmaktadır. Bir yapının maliyetinin bulunması için; Metraj, Fiyat Analizi ve Keşif denilen işlemler yapılır. Hatalı Metraj >>> Hatalı Yapım Maliyet Tahmini
Keşif, yapılan metrajın fiyatlandırılmasıdır (işçilik ve kâr dahil). Kısaca, keşif ; bu iş kaça yapılır? sorusunun cevabıdır. İki şekilde metraj - keşif yapılabilir: 1) Projede ne varsa, piyasadaki adına, türüne göre yapılır. Bu yöntem özel sektöre proje yapılıyorsa, veya imalatı da keşfi hazırlayan yapıyorsa kullanılır. 2) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Birim Fiyat Tariflerine göre keşif metrajıdır. Bu tür çalışmada her iş kaleminin tarifi -her sene yenilenen- birim fiyat kitabından alınır. Her iş kaleminin ayrı bir poz ( referans ) numarası vardır. Bu yöntem devlet ihalelerinde kullanılır. Bazen özel sektör de buna uygun bir çalışma isteyebilir.
Birim Fiyat: Yapım, hizmet yada mal alımlarında imalatların yada malzemelerin bir birimi (m2, m3, Adet, kg, Ton vb.) için belirlenen fiyata Birim Fiyat denir. Kamu kurum ve kuruluşları tarafında gerçekleştirilen yapım, hizmet ve mal alımlarında özellikle yaklaşık maliyetlerin belirlenmesine temel teşkil eden bu fiyatlar belirli resmi kurumlar tarafından yıllık olarak yayınlanır.
Ülkemizde Devlet tarafından yaptırılan inşaat(yapım) işlerine yönelik rayiç, birim fiyat, analiz ve tarif hazırlama ile bunları yayınlama yetkisi Çevre Şehircilik Bakanlığı, Yüksek Fen Kurulu Başkanlığına verilmiştir. Ancak İnşaat sektöründeki işlerin nitelik ve nicelik olarak çok fazla çeşitte olması, yapılan işe göre yapım kriterlerinin değişiklik göstermesi vb. sebeplerle birim fiyat yayınlama yetkisi farklı kurum ve kuruluşlara da verilmiştir. Başta Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olmak üzere toplam da 11 kurumun birim fiyat yayınlama yetkisi bulunmaktadır. Bu kurumlar ; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü İller Bankası Genel Müdürlüğü Demiryolları, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Vakıflar Genel Müdürlüğü Milli Savunma Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Türk Telekomünikasyon A.Ş. TEDAŞ Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. Genel Müdürlüğü İSKİ Genel Müdürlüğü
Döşeme Demir Sayılarının Bulunması 1. Pilye ve düz demir sayıları Betonarme projelerde demirler üzerinde Ø8/30 gibi demir çap ve aralıkları yazılmaktadır. Bu demir aralıkları düz demirden düz demire veya pilye demirinden pilye demirine kadar olan aralıkları göstermektedir. Bu durumda düz demir ile pilye demiri arasındaki mesafe aralıkların yarısı olur. Betonarme bir döşemeye yerleştirilecek olan düz demir sayısını bulmak için; o düz demirin doğrultusuna dik olan döşeme mesnetleri arasındaki uzaklık düz demir aralığına (Ø8/30) bölünerek bulunmaktadır.
a) Bölümde kalan yoksa: Bölme işlemi sonucunda tam sayı elde ediliyorsa bulunan sayı düz demir sayısını vermektedir. Betonarme döşemelerde demirler yerleştirilirken düz demirle başlanıp yine düz demirle bitirilir. Pilye demiri sayısı ise düz demir sayısının bir eksiğidir.
b) Bölümde kalan sayı düz demir aralığının yarısından küçük ise: Bölme işlemi sonucunda kalan sayı tekrar ikiye bölünerek ilk düz demirin mesnetten ne kadar içerden yerleştirileceği bulunur. Bu durumda demirler yerleştirilirken düz demirle başlanıp yine düz demirle bitirilir. Pilye demiri sayısı ise düz demir sayısının bir eksiğidir. Örnek 3: Aralık sayısı= Mesnet açıklığı (cm)/ Demir aralığı (cm) =485 cm/22 cm =22,05 ------ 22 adet aralık 485-(22 cm*22 aralık sayısı=484)= 1 (kalan) 1<22/2 olduğundan Düz demir sayısı= 22+1=23 adet Pilye demir sayısı= 22 adet (düz demir sayısının bir eksiği)
c) Bölümde kalan sayı düz demir aralığının yarısından büyük ise: Bölme işlemi sonucunda kalan sayıdan aralığın yarısı çıkarılıp elde edilen sayı ikiye bölünerek ilk düz demirin mesnetten ne kadar içerden yerleştirileceği bulunur. Bu durumda demirler yerleştirilirken düz demirle başlanıp pilye demirle bitirilir. Pilye demiri sayısı ile düz demir sayısı bir birine eşittir.
Kiriş
Kolon