Karbapenemazlar: Plazmidler ve Klonlar Dr. Zeynep Gülay Dokuz Eylül Ü. Tıp Tıbbi Mikrobiyoloji AD
Enterobacteriaceae ve karbapenemazlar Karbapenem direnci mekanizmaları Karbapenemazlar ve yayılımı Ülkemizdeki son durum
Enterobacteriaceae üyelerinde karbapenem direnci Karbapenemazlar Diğer birleşik mekanizmalar Sınıf A GSBL ler (CTX-M) + geçirgenlikte azalma Sınıf C (Yüksek düzey AmpC) + geçirgenlikte azalma Bu mekanizmalar ertapenem >> meropenem veya imipenem
K. pneumoniae karbapenem direnci:earss- 2009 %2.7 E.coli %0.1
% izolat EARSS- Net 2010- invazif K.pneumoniae izolatları
Canton R CMI 2012 May
Karbapenemazlar Sınıf Enzim En sık görülen tür Sınıf A Sınıf B (metallo-blaktamaz) KPC, SME, IMI, NMC, GES IMP, VIM, GIM, SPM, IND, NDM Enterobacteriaceae (P. aeruginosa da nadir) P. aeruginosa Enterobacteriacea Acinetobacter spp. Sınıf D OXA Acinetobacter spp. Enterobacteriaceae (OXA-48)
Sınıf A karbapenemazlar Kromozom kökenliler Nmc-A, SME, IMI-1, SFC-1, BIL-1 Plazmid kökenliler KPC (Klebsiella pneumoniae Carbapenemase), (KPC-2-KPC 18) GES türevleri (GES 4-6,11, 14, 18)
Klebsiella Pneumoniae Carbapenemase Infeksiyon kontrolü açısından acil Karbapenemleri de hidrolize eden GSBL Çok hızlı yayılıyor: 1996 ABD- tüm dünya K.pneumoniae, diğer Enterobacteriaceae, A. baumannii, P.aeruginosa
Ülkemizde Birazdan KPC-2 en yaygın Sınıf A olmasına rağmen klavulanik asit ile inhibe olmazlar; boronik asit saptamada kullanılır Otomatize sistemlerle saptamada sorun olabilir (Walsh TR. IntJAntimicrobial Agents 2010
K.pneumoniae ST 258 ABD deki KPC olgularının %70 i KPC yayılımına çok katkıda bulunmuştur Önce ABD, sonra, G. Amerika, Yunanistan, İsrail; diğer Avrupa ülkelerinde sporadik olgular ve salgınlar
K.pneumoniae : CC292 nin rolü
Tn 4401 (ve izoformları) Farklı plazmidler (Inc A/C, FII, X, N, L/M ), farklı türler ve farklı ST lerde bla KPC yayılımından sorumludur TGCTC TGCTC v v
KPC-2nin Yunanistan dan Avrupa ülkelerine yayılımı KPC-2
Metallo-beta-laktamazlar Karbapenemleri ve aztreonam hariç tüm beta-laktam ajanları parçalayabilen enzimlerdir. Stenotrophomonas maltophilia, Aeromonas, Chryseobacterium: tür özelliğidir Plazmid ve integron kökenliler P.aeruginosa, A.baumannii, Enterobacteriaceae: IMP-1- IMP-48; VIM-1- VIM-41, KHM, SPM-1, SIM, GIM, IND 1-15, NDM-1-10
MBL dağılımı MBL Pseudomonas Acinetobacter Enterobakteri VIM-1 grubu ++ +/- ++ VIM-2 grubu +++ +/- +/- IMP ++ + + SPM-1 +++ - - NDM-1 + + +++
NDM-1 New Delhi Metallo-beta-laktamazı İlk olarak Hindistan da hstneye yatmış İsveçli bir hastanın K.pneumoniae izolatı(2008) Hindistan da 2006 dan beri var: Hastanede, toplumda ve çevrede (sularda)yaygın Çok yayıldı- Tüm dünya Çok dirençli: Tigesiklin, kolistin seçenekler-ki %30 direnç var MMWR June 25, 2010. 59(24):750. Kumarasamy et al. 2010. Lancet Infect Dis. 10:597 Castanheira et al. AAC 2011 March. Walsh TR et al Lancet Infect Dis 2011:
Çevrede ve toplumda yaygın Su örnekleri: İçme s. %4, sokaktaki birikintiler %27; Plazmidlerle aktarım Pseudomonas spp, Klebsiella, E. Coli, Aeromonas, Shigella boydii, V.cholerae, Citrobacter, Achromobacter, S. maltophilia Taşıyıcılık %2-8 (toplum); Pakistan %18 Walsh T et al Lancet Infect Dis 2011; Nordmann P et al Trends Mol Microbiol 2012
Ülkemizde NDM bildirildi Birazdan C V =NDM-1 NDM-2
Kaynak ülke Hindistan Ortadoğu ülkeleri Balkanlar Bilinmeyen
NDM yayılımı Tek bir klonla ilişkili değildir Giske (AAC 2012; 56) E.coli ST 101, ST131 K.pneumoniae ST 11, 14, 147 (VIM) NDM-1 başarılı, epidemik klonlara tranfer olmuş Tek bir plazmid ile ilişkili değildir. Inc A/C (en sık), FII, L/M, replikon tipi belirsiz Farklı büyüklükte plazmidler 30C de daha kolay transfer oluyorlar
bla NDM genetik çevresi Her zaman ble MBL geni ile birliktedir 5 ucunda her zaman ISAba 125 adı verilen bir IS elemanı ile bağlantılıdır.
ble MBL Bleomisin direnç proteini kodlar bla NDM ile aynı promoter tarafından kontrol edilir RecA bağımlı mutasyon hızını azaltır, stabilizasyonu sağlar Çevredeki doğal bleomisin benzeri moleküllerle (veya kemoterapötiklerle) seçilir : Çoğalma daha uzun süre çevrede kalabilme avantajı
ISAba 125 İlk kez A.baumannii bla NDM1/2 geni Tn 125 içinde (+) :iki kopya ISAba 125 ile ilişkilidir Hipotez: bla NDM önce bilinmeyen çevresel bir türden A.baumannii ye sonra Enterobacteriaceae plazmidlerine geçmiştir. bla NDM G+C oranı yüksek; orijin farklı (Streptomyces, Stenotrophomonas???)
OXA karbapenemazlar Doğal: OXA-51 türevleri (OXA-64-117) (intrinsikkromozomal- Acinetobacter spp Edinsel: 4 grup 1- OXA 40 (=OXA-24) OXA-25,-26,-72 2- OXA 23 OXA-27,- 49 Acinetobacter spp. 3- OXA 58 (-96,-97) 4- OXA -48 (-163,181,143) Enterobacteriaceae
OXA-48 K.pneumoniae (> Enterobacter cloacae > E.coli) İlk kez İstanbul dan bir K.pneumoniae izolatında saptanmış (2001) En sık Akdeniz havzası ülkeleri: Türkiye, Lübnan, Israil,Tunus; Fas Belçika, Fransa (salgın), B.Krallık, Kanada, ABD 6 varyant: OXA-181,163,204,232,162, 247 Poirel L, Heritier C, Tolun V. Antimicrob Agents Chemother 2004; 48:15-22
Özellikleri (CHDL) Zayıf karbapenemaz aktivitesi Oksimino sefalosporinleri etkilemez (OXA-163 hariç) Klavulanat veya EDTA ile inaktive olmaz. NaCl etkileyebilir. Shewanella dan (S.oneidensis; OXA 181 S.xiamenesis) köken almıştır
Türkiye Israil Lübnan Tunus, Fas Senegal Fransa; Hollanda Belçika* UK *: ST395 OXA-163 OXA-48 OXA-48b = OXA 181 Poirel L et al. AAC 2011 Jun Walsh TR. Int J Antimicrob Agents 2010 Cuzon G et al. AAC 2011 May
poxa48a ve Tn 1999 OXA-48 yayılımında ( %90) tek bir plazmid: ca. 62 kb rol oynamaktadır. K.pneumoniae, E.coli, Enterobacter, diğer Enterobacteriacae İlk kez İstanbul (2001) IncL/M tipi Gen IS 1999 (veya izoformları) arasındadır Carrër A, Poirel L, Yilmaz M, Akan OA, Feriha C, Cuzon G, Matar G, Honderlick P, Nordmann P. AAChemother 2010;54:1369-73
Potron A et al AAC 2014; 58: 467 tir geni bir transfer inhibisyon proteini kodlar; inaktivasyonu transfer sıklığını arttırıyor repp adlı faj replikasyon proteini bu plazmid için belirteçtir
Klonlar ( Tn1999 ilişkili) K.pneumoniae ST 101 (en sık) ST395 ST 15 ST 147 ST392 E.coli ST 38 (en sık) Ülkemiz ST147 ( en çok) ST 14 ST 16 ST 981-984 Poirel, Yılmaz, İstanbullu, Arslan et al.aac Feb 2014 (online) ST 101 (yeni) Potron et al Eurosurveillance August 2013
Ülkemizde 2012-2014 NDM gösterildi 2012 ilk yayın- Anadolu Sağlık Merkezi Iraklı KİT hastası 2013 Kayseri Karbapenem (R) izolatların incelenmesi (% 5.3) 2014 İstanbul-Medipol YDÜ- 1 Ocak- Mayıs 2013 Enterobacter cloacae salgın + 4 K.pneumoniae rmtc ile beraber (Poirel L, Özdamar M, Ocampo-Sosa AA, Türkoğlu S et al.. Antimicrob Agents Chemother 2012 56: 2784 Alp E, Perçin D, Colakoğlu S et al. J Hosp Infect 2013;84: 178 Poirel, Yılmaz, İstanbullu, Arslan et al.aac Feb 2014 (online)
Ülkemizde 2012-2014 KPC gösterildi Medipol araştırması İki KPC-2 (ST 397) Anadolu Sağlık Merkezi (CMI 2014; 2:50) Kocaeli 80Y, Romanyadan KPC-2; ST258; Tn4401b;120 kb IncFII plazmid üzerinde Diğer Tüm çalışmalarda en fazla OXA-48 saptanmış IMP-1 ve VIM-5 (İstanbul, Adana, Bursa) Jones RN, Gurler N et al. Diagn Microbiol Infect Dis 2014)- 2011 suşları
Özet OXA-48: Tn 1999 transpozonu ve özel bir plazmid ile yayılıyor KPC Tn4401 transpozonu ile yayılıyor; ST 258 klonu da yayılımda etkili NDM-1, ISAba125 ile beraber; özel bir tür, plazmid veya klonla ilgisi yok
Teşekkür ederim
Gram negatif basillerde karbapenem direnci Yaşamı tehdit eden infeksiyonlarda tedavi seçenekleri kısıtlanmaktadır, Plazmid ve integron kökenliler kolayca yayılmaktadır. Yayılımın engellenmesi için sürveyans, doğru saptama ve infeksiyon kontrol önlemleri gereklidir
Kan Kültürlerinden üretilen Klebsiella pneumoniae izolatlarında Karbapenem Direnci ve OXA-48 Oranları (DEÜ 2004-2013)