AÇIK KAYNAK KODLU MOBİL UZAKTAN EĞİTİM YÖNETİM SİSTEMLERİ İlyas Akkuş 1, Metin Kapıdere 2 ÖZET Uzaktan eğitim, e-öğrenme gibi öğretim materyali ve öğrenciyi birleştirici çevrimiçi eğitim sistemleri son yılarda dünyada ve ülkemizde oldukça önemli bir boyut kazanmıştır. Uzaktan eğitim E- platformu altında ilk olarak hem dünyada hem de ülkemizde web ortamında verilmeye başlanmıştır. Bu araştırmada mobil öğrenmenin ne olduğu, avantajları ve dezavantajları açıklanmış olup, açık kaynak kodlu mobil uzaktan eğitim sistemleri ile ilgili incelemeler yapılmıştır. Dünyada ve ülkemizde en çok kullanılan 7 adet açık kaynak kodlu mobil öğrenme yönetim sistemi tanıtılmış ve bu mobil öğrenme yönetim sistemlerin özelliklerine değinilmiştir. Dünya çapında geçerliliği olan 12 adet öğrenme yönetim sistemi özelliğinin en çok kullanılan 7 adet mobil öğrenme yönetim sistemde olup olmadığı araştırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Mobil, Uzaktan Eğitim, Mobil Uzaktan Eğitim Yönetim Sistemleri, MOBILE E-LEARNING MANAGEMENT SYSTEMS IN DISTANCE EDUCATION ABSTRACT Distance learning, instructional material and students integrator online learning systems such as e-learning in the world and in our country in recent years has become a very important dimension. Distance education, firstly under E-Learning platform was started to release on web platform in both our country and the World. This research was conducted research on meaning, advantage and disadvantage of mobile learning. Besides we searched mobile open source learning management systems. Seven mobile open source LMS was introduced and referred to their features. Also we matched 12 features for 7 mobile LMS as to whether in them Keywords: Mobile Learning, Distance Education, Mobile Open Source Code Learning Management Systems 1. GİRİŞ Uzaktan eğitim; uydu, video, ses, grafik, bilgisayar, çoklu ortam teknolojisi gibi araçların yardımıyla eğitimin uzaktaki öğrencilere ulaştırılmasıdır (USDLA, 2011). Uzaktan eğitimde karşılıklı öğrenim ve öğretim ortamının gerçekleşebilmesi için internet teknolojileri kullanılmaktadır. İnternete dayalı uzaktan eğitim uygulamalarında Web ortamında sunulan metin, grafik, animasyon veya video içeren dersler, öğretmen ve öğrenen arasındaki iletişimi sağlamada e-posta, sohbet, tartışma grupları, mesaj panoları vb. sistemler kullanılmaktadır. Böylece öğrenenler, evden veya dünyanın herhangi bir yerinden kendilerine uygun zamanda ve kampüse gelmelerine gerek kalmadan esnek bir öğrenme ortamına sahip olmaktadırlar (Oran ve Karadeniz, 2007). Bu esneklik günümüzde mobil teknolojiler ile artık çok daha büyük bir ivme kazandı. Mobil teknolojilerin hayatımıza girmesiyle akıllı telefonların ve tabletlerin sayısı artmıştır. Bu artış ile bireyler artık mobil teknoloji ile eğitim sistemine dâhil olabilmektedirler. Mobil cihazlar internet teknolojisi olarak başlangıçta GPRS ve EDGE teknolojisi kullanmaktaydılar. Fakat günümüzde 3G ve 4G teknolojilerinin ortaya çıkmasıyla mobil erişim oldukça hızlanmıştır. Uzaktan eğitim sistemlerinde internet tabanlı teknolojiler kullanılmaktadır. Özellikle 3G ve 4G teknolojilerinin de hayatımıza girmesiyle artık uzaktan eğitim yönetim sistemleri hem web tabanlı hem de mobil uyumlu olarak üretilmektedir. Sistemin mobil olarak çalışmasının yani mobil arayüz görünümün yanı sıra kullanıcılara aynı sistemin çeşitli mobil işletim sistemlerine göre mobil uygulamalarının da son yıllarda 1 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Malatya, ilyas.akkus@inonu.edu.tr 2 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Malatya, metin.kapidere@inonu.edu.tr 13
yapıldığını görmekteyiz. Burada üzerinde durmamız gereken önemli noktalardan bir tanesi yapılan bu uzaktan eğitim sistemlerinin LMS ve SCORM standartlarına uygun olmasıdır. 2. UZAKTAN EĞİTİM VE UZAKTAN EĞİTİM YÖNETİM SİSTEMLERİ Uzaktan eğitim farklı iletişim teknolojileri altyapısı ile öğrenci, öğretmen ve öğretim faaliyetlerini bir araya getiren bir eğitim sistemi modelidir. Uzaktan eğitim ülkemizde ve dünyada en hızlı gelişen ve yayılan bir öğretim hizmeti türüdür. Geçmişten bugüne hızlı gelişimi ile farklı altyapılarda insanlara sunulan bu sistem ülkemizde şu an yaygın olarak web tabanlı olarak hizmet vermektedir. Şuan gerek üniversitelerin gerekse özel şirketlerin kurmuş olduğu uzaktan eğitim yönetim sistemleri çoğunlukla web tabanlı olarak sunulan metin, grafik, animasyon veya video içeren dersler, öğretmen ve öğrenen arasındaki iletişimi sağlamda e-posta, sohbet, tartışma grupları, mesaj panoları vb. kullanılmaktadır (Oran ve Karadeniz, 2007). Kullanıcıların aktif olarak bu sistemlerde ders izleme, Chat odalarında mesajlaşma, soru sorma ve etkileşimli uygulamalara erişme imkânı bulmaktadır. Bu sistemlerin gelişmiş internet teknolojileri altyapısıyla kullanıcılara sunulması ve bu sistemlere bağlanan kullanıcıların yine güçlü bir internet altyapısı kullanmaları, kullanım sırasında ciddi sorunlar yaşanmamasını sağlayacaktır. Çünkü ders sırasında bu öğretim sistemleri yoğunluktan dolayı bazı teknik arızalar verebilmektedir. 2.1. Mobil Son yıllarda teknolojik açıdan mobil cihazların bellek ve güç kapasitelerinin artması, kablosuz internet, GPRS, Bluetooth ve 3G teknolojilerinde yaşanan ileri gelişmelerle birlikte gelişen mobil teknolojinin çoklu ortam etkileşimini desteklemesi sonucunda mobil öğrenme, popüler ve çok disiplinli bir çalışma alanı haline gelmiştir. Dünyada birçok üniversite; mobil teknolojiler aracılığıyla, ders izleme, ders yönetimi, ders programı değişimi, öğrenci notları, kayıt işlemleri, yönetimsel işlemler gibi süreçlerde öğrencilerle iletişime geçebilmek, ders kılavuzu, ders özeti hatırlatma gibi öğretimsel görevleri sağlayabilmek ve dersin tamamını mobil teknolojiler aracılığıyla gerçekleştirmek amacıyla mobil öğrenme uygulamalarını kullanmaktadır (Keskin, 2010). Keegan nın teknoloji merkezli tanımında ise, mobil cihazları kullanıcılar tarafından taşınabilir olanlar ile sınırlamaktadır ve hareketlilik kavramına vurgu yapmaktadır. Ona göre mobil öğrenme, kadınların çantalarında, erkeklerin ceplerinde kolaylıkla taşıyabildiği mobil cihazlardan kullanıcı hareket halindeyken gerçekleşen öğrenmedir (Keegan, 2008). Mobil öğrenme, eğitim ihtiyaçlarını mobil araçlar yardımıyla karşılamayı düşünen bir uzaktan eğitim modelidir. İçeriğin PDA lar, akıllı cep telefonları veya mp3 çalarlar vasıtasıyla sunulmasını hedefler. Böylece, öğrencilere, her an her yerde eğitim alma şansını sağlamasıyla birlikte faydalı olabilecek bir eğitim sunum modeli ortaya çıkmıştır. Genel olarak mobil öğrenme, belirli bir yere bağlı olmadan eğitim içeriğine erişebilmeyi, dinamik olarak üretilen hizmetlerden yararlanmayı ve başkalarıyla iletişimde bulunmayı sağlayan, kullanıcının bireysel olarak gereksinimine anında cevap vererek üretkenliğini ve iş performans verimliliğini arttıran, mobil teknolojiler aracılığıyla gerçekleşen bir eğitim yöntemidir (Tarımer ve Okumuş, 2010). 2.2. Mobil Yönetim Sistemleri Bunun yanında bu web tabanlı uzaktan eğitim sistemlerin çok azı mobil uyumluluk göstermektedir. Günümüzde internet kullanımı oldukça yaygınlaştı ve bu sadece bilgisayar ile değil mobil akıllı telefonların kullanıcı sayısının artmasıyla mobil internet erişiminde de ciddi bir artış meydana geldi. Aynı artış özellikle son yıllarda aktif olan 3G teknolojisi ile birlikte ülkemizde de göstermektedir. Gelişen ortam ile ve aktif 3G teknolojisi ile artık bireyler mobil öğrenme sistemlerine yönelmeye başladı. Ülkemizde ve dünyada dijital içerik sağlayıcılar ücretli ve ücretsiz mobil e-öğrenme uygulamalar geliştirmektedirler. Günümüzde mobil sistemlerin çoğunun en büyük eksikliği eğitim müfredatlarına ve pedagojik özelliklere göre hazırlanmamış olmasıdır. Bunun yanında geliştirilen uygulama ve öğrenme sistemlerinin LMS yapısını içermesine ve SCORM standardına uygun olması gerekiyor. Ülkemizde şu an için üniversiteler ve özel bazı oluşumların hedefi web tabanlı uzaktan eğitim sistemlerini mobil uyumlu yapmak ve her mobil işletim sistemine uygun şekilde mobil uzaktan öğrenme yönetim sistemleri hazırlamaktır. Mobile açılım sağlayan sistemler hiç şüphesiz daha çok bireye ulaşım sağlayacaktır ve bireylerin işini kolaylaştıracaktır. Çünkü mobil uzaktan eğitim sistemlerinin avantajlarından yararlanacak olan bireyler eğitime bağımsız olarak her yerden ulaşma fırsatını yakalamış olacaklar. 14
2.3. Mobil nin Uzaktan Eğitimdeki Rolü Mobil öğrenme uzaktan eğitimin günümüzdeki en hızlı oluşumlarından biri haline gelmiştir. İnsanlar E-öğrenme ortamlarına artık daha bağımsız bir şekilde bağlanma ihtiyacı duyuyorlar. Günümüzde gerek üniversitelerde gereke özel kuruluşların vermiş olduğu uzaktan eğitim web tabanlı açık kaynak kodlu veya bazı ücretli öğrenme yönetim sistemleri kullanmaktadırlar. Yapılan bir araştırmaya göre mobil market pazar payı 2014 itibari ile dünya çapında 341 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. Yine aynı araştırmaya göre internete bağlanan insanların %80 nin akıllı telefonları var. Bu da mobil öğrenmenin sonraki yıllarda ne kadar önemli boyutlara ulaşacağını göstermektedir. Bu da gösteriyor ki insanlar mobil öğrenme uygulamaları ile çok daha pratik ve hızlı öğrenim sağlamışlardır. Dünyada ve ülkemizde en çok kullanılan web tabanlı açık kaynak kodlu öğrenme yönetim sistemlerine MOODLE, BlackBoard, efont, Canvas LMS, Schoology, Chamilo, Akademik LMS vb. sistemler örnek verilebilir. Bunlar içerisinde en çok kullanılan ve son dönemde mobil sistemlere uyumlu hale getirilen MOODLE sistemidir. Mobil uyumluluk sadece MOODLE a değil aynı zamanda diğer yaygın olarak kullanılan öğrenme yönetim sistemlerine de getirildi ve halen geliştirilmeye devam edilmektedir. Çünkü mobil öğrenme olmadan bu sistemler kullanıcılara ek kolaylık sağlayamamaktadır. Bu da mobil öğrenmenin artık bu tür sistemlere dâhil olmasını zorunlu kılmaktadır. Bu web tabanlı sistemler uzaktan eğitimde çok önemli bir rol aldığı için mobil öğrenmeye duyulan ihtiyaç bu sistemleri daha güncel ve anlamlı yazılımlar haline getirdi. Mobil öğrenmenin uzaktan eğitimdeki en büyük rolü; kullanıcı sağladığı avantajlar sayesinde çok hızlı büyümesi ve etkin hale gelmesidir. Web tabanlı açık kaynak kodlu uzaktan eğitim sistemlerinin mobil uyumlu hale getirilmesinin yanı sıra günümüzde sadece mobil uygulama halinde sunulan mobil öğrenme sistemleri geliştirilmiştir. Bunun başlıca sebebi mobil uygulama sayısındaki ve akıllı telefonlar ile hayatımıza giren 3G ve 4G teknolojileri internete erişen mobil kullanıcı sayısındaki artış etkenleridir. İnsanların eğitim ihtiyacını bağımsız olarak her yerden karşılama isteği mobil öğrenmeyi daha çok zorunlu kılmaktadır. Bu ihtiyaçlara karşılık olarak uzaktan eğitim hizmeti veren kurum kuruluşlar mobil öğrenme altyapılarını oluşturmaya başlamışlardır. Bu altyapıda açık kaynak kodlu mobil öğrenme yönetim sistemleri ve bazı ücretli öğrenme yönetim sistemleri kullanılmaktadır. Açık kaynak kodlu ücretsiz mobil öğrenme yönetim sistemleri ile geliştirilebilir mobil uzaktan eğitim sistemlerinin kurulması mümkün hale gelmiştir. 2.4. Mobil nin Avantajları ve Dezavantajları Mobil öğrenmenin web tabanlı uzaktan eğitim sistemlerine göre avantajları ve dezavantajlarını değinmek amaçlı hazırlanan tablomuz aşağıda gösterilmektedir. Genel avantajları ve web tabanlı uzaktan eğitim sistemlerine göre ne gibi avantaj ve dezavantajları olduğunu değinilmektedir. Avantajları Dezavantajları Eğitim Desteği Akıllı telefonlar ve tablet bilgisayarlar kullanarak, öğrenciler bilgiye kolaylıkla erişilebilir. İnteraktif Ortam desteği Mobil öğrenme ile öğretmen ve öğrenci arasındaki iletişimi kolaydır. Bazı iletişim problemi yaşayan öğrenciler söz alamasa bile yazı yazarak etkileşime girebilirler. Yönetim Bireylerin kendilerini yönetmelerini sağlayarak belli oranda da olsa bilinçlenmelerine katkı sağlayabilirsiniz. Geniş Erişim (Podcasting) Akıllı telefonlar ve tabletler aracılığıyla çok geniş ortamlara çok hızlı bir şekilde erişebilirsiniz. Bireyler çevrimiçi seminerleri takip edebilirler, internet yazılarını okuyabilirler. Maliyet Mobil cihazları kullanabilmek için öncelikle belli bir maliyet gerekir. Her birey bir mobil cihaz edinemeyebilir. Kısıtlı Ekran Boyutları Ekranların boyutları özellikle akıllı telefonlarda uzun süre okumayı zorlaştırır. Bu durum daha büyük cihazlara insanları yönlendirir bu sefer de taşımak zorlaşır. Pil Ömrü Mobil cihazların şarj süreleri henüz çok kısıtlıdır. Bu sebeple şarjın bittiği kısımda birey cihazı şarja takmak zorunda olacağı için taşıma işi de sonlanmış olacak Depolama Teknolojisi Depolama alanları şu an için halen bir sıkıntı durumunda büyük boyutlu dosyaları taşıyacak alan mobil cihazlarda bulunmuyor. 15
Bireye Özel Eğitim Engelli bireyler için hazırlanan çeşitli uygulamalar ile öğrenmeye destek sağlanabilir. Taşınabilirlik Mobil öğrenmede istediğiniz yerde istediğiniz boyutta kullanabileceğiniz cihazlar ile öğrenme sağlanmaktadır. Görsellik ve Çekicilik Görsellik ve çekicilik mobil öğrenmede en önemli hususlardan bir tanesidir. Mobil öğrenme uygulamaları bu konuda bireyi cezbetmektedir. Değerlendirme ve geri bildirim Bireylerin gelişimsel süreçlerini izleme değerlendirme ve gerektiğinde anında geribildirim verme Kullanılabilirlik Mobil cihazları küçük düğmeleri nedeniyle kullanmak zordur. Ayrı bir klavye almak ise hem maliyetli hem de taşıma imkânları sebebiyle sıkıntılıdır Bağımlılık Mobil teknoloji araçlarının bağımlılık yapması bireylerde psikolojik bazı sorunlara yol açabilmektedir. Kısıtlı Mobil Doküman Kullanılacak olan mobil öğrenme uygulamasının yeniden formatlanması ve düzenlenmesi ihtiyacı, bununla birlikte çoklu interaktif sistemlerin oluşturulmasına yönelik sınırlılık. Uyum Aşaması Tablo 1: Mobil nin Avantajları ve Dezavantajları. Yüzeysel bilgi yoğunluğu sağlanırken derinleşme konusunda yaşanan zorluklar ve klasik tarzda yapılan eğitimi mobil öğrenme aşamasına taşımada karşılaşılacak tepkiler 2.5. Dünyada ve Ülkemizde En Çok Kullanılan Mobil Yönetim sistemleri Türkiye de 2014 itibariyle toplam 82 tane üniversite uzaktan eğitim hizmeti vermektedir. Bunlar web tabanlı sistem olarak çoğunlukla ücretli sanal sınıf sistemi olan Adobe Connect yazılımını kullanmaktadırlar. Bunun dışında bazı üniversite ve eğitim kurumları açık kaynak kodlu öğretim yönetim sistemleri kullanmaktadırlar. Burada öğretim yönetim sistemleri seçilirken sistemin performansı, platform bağımsızlığı, esnekliği, görselliği ve son zamanlarda popüler hale gelen mobil uyumlu olup olmadığına bakılmaktadır. Ülkemizde ve dünyada en çok kullanılan açık kaynak kodlu uzaktan eğitim öğrenme yönetim sistemleri MOODLE, efront, Chamilo, Akademik LMS, Blackboard, Canvas, Schology vb. dir. Özellikle mobil kullanıma geçmiş olması ve esnek, kolay kullanılabilir olması sebebiyle MOODLE üniversitelerde en çok kullanılan sistemdir. Fakat hala ücretli ve daha profesyonel yazılım olan Adobe Connect uygulaması kadar popüler değildir. 2.5.2. MOODLE Mobile LMS: MM (MOODLE Mobile) MOODLE ın mobil sürümüdür. MLE-MOODLE ve MOMO (Mobile MOODLE) adlı MOODLE eklentileri sayesinde mobile geçiş hızlandırılmıştır. Temelde bir HTML5 uygulamasıdır. Sistemin işleyişi basit olarak uygulama içerisinde çalışan bir istek kodu ile sizin ana MOODLE sisteminize bilgi gönderip almaktır. Ana hatları HTML5 ve CSS3 ile oluşturulmuş ve PhoneGap yazılımı ile mobil uygulamaya dönüştürülmüştür. Asenkron olarak arka planda çalışan Jquery ve diğer JavaScript kodları ile sisteme uyum sağlar. Bütün mobil sistemlerde uyumluluk gösteren bir tasarıma sahiptir. MOODLE eklentilerini destekler. Geliştirilmeye açıktır. 2.5.3. Perculus & Akademik LMS: Türkiye nin ilk açık kaynak kodlu öğrenme yönetim sistemi Akademik LMS 2011 yılında Sakarya üniversitesi ve Advancity adlı bir grup tarafından ticari amaçla geliştirilmiş ve daha sonra açık kaynak kodlu olarak ücretsiz sunulmuştur. Akademik LMS AICC ve SCORM standartlarını destekler nitelikte hazırlanmıştır. Otomasyon sistemlerine entegre edilebilir. Sistem mobil erişime açık ve destek sağlamaktadır. Sanal sınıf sistemini içine entegre edilen Perculus modülü sağlamaktadır. Akademik LMS tama olarak mobil platforma geçiş yapmış sayılmaz ama ülkemizde çık kaynak kodlu olması sebebiyle birçok üniversitemiz tarafından kullanılmaktadır. 16
2.5.4. Chamilo Mobile LMS: Chamilo internet tabanlı ve mobil bir açık kaynak kodlu bir öğrenme yönetim sistemidir. Chamilo şu anda 550,000 kişi tarafından kullanılmaktadır. 2001-2003 de Claroline, 2004-2009 yılları arasında Dokeos ve son olarak Chamilo ismini alarak günümüze kadar hala kullanımını sürdürmektedir. Bu sistemi Hükümetler, özel şirketler, kamu ve özel üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve diğer tip organizasyonlarda kullanılmaktadır. Chamilo SCORM uyumluluğu, kullanıcı izleme, asenkron ve senkron iletişim kanalları, gömülü sosyal öğrenme ağı gibi birçok özelliği barındırmaktadır. Mobil versiyonu olarak şuanda android sürümü mevcut diğer sistemlerden responsive arayüze sorunsuz erişilmektedir. 2.5.5. Blackboard Mobile LMS: Blackboard öğrenme yönetim sistemi dünyada ücretli ve ücretsiz olarak belki de en çok kullanılan sistemdir. 1997 yılında kurulan sistem insan ve teknolojiyi birleştirerek eğitimi dünyada yaygınlaştırma amacıyla yola çıkmıştır. Günümüzde bütün mobil işletim sistemlerinde uygulamasının bulunması da ayrı bir avantaj olmaktadır. Kullanıcıların web tabanlı sistemde kullandıkları sekme ve sayfaları burada da etkin olarak kullanabilmelerine olanak tanınmıştır. İçeriği zengin modüler yapısı Blackboard Learn mobil uygulamasına entegre edilerek zengin bir altyapı oluşturulmuştur. Kendi içerisinde buna benzer birçok eklentisi ve modüler yapısı bulunmaktadır. 2.5.6. Canvas Mobile LMS: Canvas öğrenme yönetim sistemi 2008 yılında kuruldu. 2011 yılında açık kaynak yazılımı olarak AGPL lisansı altında yaptıklarını duyurdu. Dünya çapında kullanılan sistemin mobil altyapısı da oldukça güçlüdür. Bütün popüler mobil platformlarda kullanılmaktadır. Açık kaynak kodlu hali Github üzerinden sunulmaktadır. Canvas mobile LMS SCORM standartlarına uyumlu ve günümüz şartlarında birçok kurumda kullanılmaktadır. 2.5.7. Schoology Mobile LMS: Gelişmiş altyapısı ve birçok sisteme entegre edilebilen modüler yapısı ile Schoology 2015 yılı itibarı ile en çok kullanılan ilk 5 mobil öğrenme yönetim sistemlerinden birisi olarak bilinmektedir. Açık kaynak kod yapısı ile geliştirilebilir olması, güçlü mobil uygulaması sınırsız bir eğitim ortamı sunmaktadır. 2.5.8. efront Mobile LMS: Türkiye de en çok kullanılan bir başka öğrenme yönetim sistemi efront LMS uygulamasıdır. Çoğunlukla web tabanlı sistemi kullanılan sistemin geçtiğimiz mobil sürümü da çıkarılmış oldu. Sistem SCORM sertifikasına sahip olup 40 adet dil desteği sunmaktadır. Ders ekleme, kullanıcı yönetme, ders izleme, forum, sohbet, sertifika sistemi gibi birçok özelliği bulunan efront açık kaynak kodlu sürümü ile geliştirilmeye açıktır. 3. MOBİL ÖĞRENME YÖNETİM SİSTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Yukarıda dünyada en çok kullanılan 7 adet popüler mobil uzaktan eğitim öğrenme yönetim sisteminin özellikleri verilmiştir. Tablo 2 de bu 7 adet sistemin 12 maddelik ortak öğrenme yönetim sistem özelliği üzerinden karşılaştırma yapılmıştır. 17
Özellik/ Uygulamalar MOOD LE Blackboard Schoolog y efront Canvas Chamilo Akadem ik LMS Akademik/Eğiti m AICC / SCORM Standartları Eşzamansız Harmanlanmış Sınıf ve Ders Yönetimi Oyunlaştırma Canlı Ders Oluşturma Mobil Sosyal Sınav ve Değerlendirme Öğrenci Portalı Eşzamanlı sisteminin karşılaştırılması Tablo 2: 12 adet Öğren me yönetim sistemi özelliği ne göre 7 adet mobil öğrenm e yönetim 4. SONUÇ VE ÖNERİLER Uzaktan eğitim dünüyle bugünüyle eğitim ve öğretim hizmetini daha yaygınlaştırmak için kullanılmış ve eğitimi sanal ortamlara taşımıştır. E-öğrenme ile hayatımıza giren uzaktan eğitim, üniversiteler ve bazı kurum ve kuruluşlar tarafından çeşitli ortam ve gereçlerle kullanıcılara sunulmaktadır. 2000 li yıllarla birlikte ülkemizde giderek yaygınlaşmaya başlayan uzaktan eğitim öncelikli olarak web tabanlı sistemlerden sunulmuştur. Farklı açık kaynak kodlu öğretim yönetim sistemlerini kullanan uzaktan eğitim kurumları geniş kitlelere seslenebilmek adına hızla gelişen teknolojiye ayak uydurmak için mobil teknolojilerden faydalanmak zorunda kalmaktadır. Son zamanlarda tablet ve akıllı telefonların hayatımıza girmesiyle insanlar artık herhangi bir yere bağlı kalmadan eğitim ve öğretim faaliyetlerine katılmak istemektedirler. Mobil öğrenmenin etkinliği, yenilikçi 3G ve 4G teknolojileri ile artan mobil internet kullanıcıları sayesinde önemli bir artış göstermiştir. Kaliteli ve herkese hitap edebilecek, özgün, yenilikçi eğitim vermek isteyen uzaktan eğitim kurumları mobil uzaktan eğitim sistemlerine yönelmeye başlamaktadırlar. Ülkemizde ve dünyada açık kaynak kodlu mobil uygulama bulmak zor olsa da daha profesyonel ve ücretli mobil uzaktan eğitim uygulamaları bulmak daha kolaydır. Fakat geliştirilebilirliği açısından açık kaynak kodlu mobil öğrenme yönetim sistemleri tercih edilmektedir. Şu anda mevcut açık kaynak kodlu uzaktan eğitim sistemlerinin çoğunluğu mobil uyumluluk testlerini başarıyla geçmiştir. Ancak başlı başına açık kaynak kodlu mobil uygulamalar oldukça sınırlıdır. Bu 18
nedenle genel itibariyle ülkemizde ve dünyada kullanılan 7 adet mobil açık kaynak kodlu mobil uyumlu öğretim yönetim sistemleri incelenmiş mobil LMS sistemlerine değinilmiş ve örnekler verilmiştir. Yaptığımız araştırmada ulaştığımız nokta mobil öğrenme ile birlikte uzaktan eğitim sistemleri de artık mobil uzaktan eğitim sistemlerine dönüşüyor. Ülkemizdeki uzaktan eğitim kurumlarının sistemlerini mobil erişilebilirliği etkin hale getirmeleri gerektiği düşünülmektedir. Araştırmamız sonucunda ülkemizde artık bu tür açık kaynak kodlu mobil uzaktan eğitim sistemlerinin kullanılması ve geliştirilmesi gerektiği kanısına varılmıştır. Açık kaynak kodlu mobil uzaktan eğitim sistemleri geliştirilebilir eklenti ve modüler yapısı olması sebebiyle tercih edilebilirliği yüksek düzeydedir. KAYNAKLAR M. G. Moore, Towards a theory of independentlearningandteaching, Journal of HigherEducation. Vol. 44, Issue 9, 1973, pp 661-679. Definitions of Distance Education. (www.usdla.org, 2011). Mobil nin Avantajları ve Dezavantajları. Erişim: 27 mart 2015 http://egitimteknoloji.net/2013/01/mobil-ogrenmenin-5-avantaji-ve-5-dezavantaji/ Oran, M. K., & Karadeniz, Ş. (2007). İnternet tabanlı uzaktan eğitimde mobil öğrenmenin rolü. Akademik Bilişim 07-IX. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri. Keskin, N. Ö. (2010). Mobil Teknolojileri ve Araçları. Akademik Bilişim 10, 490. Keegan, D. The future of learning: ZIFF papiere 119: FromeLearningtomLearning. (2002). Retrieved Temmuz 08, 2008, from http://www.fernuni-hagen.de/ziff/zp_119.pdf. Tarımer,İ.,Okumuş, İ. T. Mobil İletişim Cihazlarının Eğitim Aracı Olarak Kullanılması Infographic: Mobile Learning market. Erişim: 02 Nisan 2015 https://www.docebo.com/2014/10/14/infographic-mobilelearning-market/?social-einfo Mobile Learning Management Systems: a spectrum of choices. Erişim: 04 Nisan 2015 http://floatlearning.com/2011/09/mobile-learning-management-systems-a-spectrum-of-choices/ MOODLE. Erişim: 02 Nisan 2015,https://docs.moodle.org/dev/Moodle_Mobile Top LMS Software. Erişim: 04 Nisan 2015, http://www.capterra.com/learning-management-system-software/#infographic Demir, E. (2014). Uzaktan eğitime genel bir bakış. Dumlupinar University Journal of Social Science / Dumlupinar Üniversitesi Soysyal Bilimler Dergisi, (39). 19