Geleceğin Aşıları Dr.Funda Timurkaynak Başkent Üniversitesi Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı İstanbul Hastanesi
Yeni,daha stabil antijenler Yeni veriliş yolları Antijen sunumuna yeni yaklaşımlar Yeni adjuvanlar
Yeni antijenler saptanması Amaç T ve B hücreleri tarafından tanınan özgül antijenleri belirlemek Ters aşı teknolojisi Revers Vaccinology Epitop belirleme Stanberry LR, Strugnell R.. Perspectives in Vaccinology. 2011;1(1):151
Ters aşı teknolojisi Stanberry LR, Strugnell R.. Perspectives in Vaccinology. 2011;1(1):151
Epitop teknolojisi Etkin immün yanıt için antijenin tümü gerekli değil Patojen proteinlerinden çoklu epitop içeren antijeni oluşturmak üzere peptid parçaları birleştiriliyor Saflaştırılıyor
Yeni antijen sunum teknikleri Amaç antijeni humoral ve hücresel immüniteyi daha etkin uyaracak ve mukozal immünite sağlayacak bir yapı kullanarak taşımak Viral vektör aşıları Bakteriyel vektör aşıları Vibrio cholerae, Salmonella typhi, Listeria monocytogenes DNA aşıları RNA aşıları Melanom, renal cell ca,cmv Dendritik hücre aşıları Prostat Ca
Viral vektör aşılar Antijeni kodlayan genler patojenite genleri uzaklaştırılmış virüse yerleştirilir En sık Modifiye Vaccinia Virus Ankara (MVA), Canarypoxvirus, Adenovirus
Viral vektör aşılar Faz I Adenovirus ; HIV,Ebola, HCV,pandemik influenza Atenüe influenza virus; TBC,HIV, influenza virus Vaccinia virus; HCV Replikasyon incomplet adenovektör; HSV,HCV Faz II Adenovirus; Sıtma, TBC,HIV MVA;TBC, HIV, HPV,kanser, çiçek Replikasyon incomplet adenovektör; HIV,sıtma Faz III MVA; kanser Canarypox virus; HIV
Viral vektör aşılar Avantajları Hücresel ve humoral immüniteyi güçlü ve uzun ömürlü uyaran yolakları kullanır Mukozaya uygulanabilir Kolay geliştirilir Dezavantajları Vektörün atenüe olmama olasılığı Fazla atenüasyonla immünojenite kaybı Virulansa neden olacak rekombinasyon riski Vektöre spesifik antikorlar sonraki dozları etkileyebilir Vektöre bağlı persistan veya latent inf riski
Faz I HIV, HPV, influenza, Ebola, Batı Nil virusu, SARS, şarbon, kanser Faz II HIV,HBV,HCV, kanser Faz III Melanom DNA vektör aşılar DNA/RNA ile taşınan antijen konakta üretilir
DNA vektör aşılar Avantajları T hücre yanıtını indükleyen, replike olmayan bir platform sağlar Terapatik aşılarda kullanım olasılığı Çok sayıda epitop kodlama olasılığı Doğal bağışıklığı indükler Dezavantajları İnsanda zayıf immünite Konak genomuna entegrasyon riski
Aşı veriliş yolunda yenilikler Amaç İmmüniteyi arttırmak Uygulama kolaylığı sağlamak İnfeksiyonun giriş kapısı (mukoza, solunum yolu) İntradermal Transdermal mikro enjeksiyon Patch
Yeni adjuvanlar Adjuvan İmmünojenite artışı Güçlü immün yanıt Daha az antijen kullanımı Tedavi edici aşılar
Yakın geleceğin aşıları
Geniş spekturumlu Uzun ömürlü antikor yanıtı sağlayan
Klinik kullanımda olan aşılar HA ve NA a karşı nötralizan antikor yanıtı Çapraz koruma yok Antijenik shift/drift
Aday antijenler Nötralizan antikor; HA kök, NA Hücresel immünite; NP, T hücre epitopları Antikor bağımlı hücresel sitototoksisite; M2e
Aday yöntemler MVA, Taşıyıcı protein (örn flagellin, HBsAg) + HA subunit Vektör aşılar DNA RNA Viral vektör MVA, Adenovirus Prime-boost stratejisi Adenovirus+NP+M1 MVA+NP+M1 MVA+NP+M1 mevsimsel influenza aşısı
Aday aşılar
Sıtma
Sporozoid motilitesini inhb., karaciğer invazyonunu önler Ookinet gelişimini önler FazI,II,III Preklinik,FazI Merozoid yüzey/ ligand inh, eritrosit invazyonunu önler Faz I,II
Hepatosit invazyonunu önlemek için hücresel ve humoral immünite gerekli Aşı hedefi sporozoid yüzey proteini (CSP) CSP ye oluşan antikorların in-vitro ve hayvan çalışmalarında invazyonu önlediği gösterilmiş Ouattara A, Laurens MB.Clin Infect Dis. 2015;60(6):930
RTS, S Repeat:CSP in tekrarlayan tetrapeptid sekansları (Nasetilnöraminik asit fosfotaz-nanp) T: CD4 +,CD8 + T hücre epitopları (Th2R ve Th3R) Surface: Bağlanmış HBsAg Surface: Bağlanmamış HBsAg
Çift kör, Faz III çalışma 7 Afrika ülkesi, 11 merkez 6537 infant (6-12 hf) (İ), 8923 çocuk (5-17 ay) (Ç) Aşı etkinliği Ç da %46, İ da %27 Ciddi sıtmayı önleme Ç da %34, İ da %0 Yan etki: ateş en sık Ciddi yan etki: menenjit? Agnandji ST,et al. PLoS Med 2014;11:e1001685
Tüberküloz aşısı
Daha gelişmiş BCG İmmunoterapi Prime- boost stratejisi Ahsan MJ. Ther Adv Vaccines. 2015 ;3(3):66
M.vaccae HIV+ hastalarda güvenli, immunojen Tbc tedavisi + MV; hızlı balgam negatifliği ve X-ray düzelme
Aşı zor Antijenik varyantlar HIV Virüsün hedefi kilit immün sistem hücreleri Faz III çalışma >16.000 yetişkin ALVAC (Canarypox virus+crf-ae gp120) AIDSVAX (gp120 subunit) Etkinlik :%31.2 Rerks-Ngarm S,et al.n Engl J Med. 2009 ;361(23):2209-20.