Adı - Soyadı: Sınıf: 8/ Ders: T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ÇALIŞMA SORULARI Sevgili Öğrencimiz, A) Aşağıda yer alan LGS ye yönelik yayımlanan örnek MEB soruları yer almaktadır. Bu soruları yanıtla. 1. Aşağıda I. Balkan Savaşı öncesinde ve sonrasında Osmanlı Devleti ve Balkan ülkelerini gösteren haritalara yer verilmiştir. Bu haritalara göre I. Balkan Savaşı nın sonuçları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Sırbistan, Karadağ ve Yunanistan, sınırlarını genişletmiştir. B) Karadağ ın Osmanlı Devleti ile kara bağlantısı kalmamıştır. C) Osmanlı nın Balkanlardaki tek sınır komşusu Bulgaristan olmuştur. D) Osmanlı Devleti, Avrupa kıtasındaki topraklarının tamamını kaybetmiştir. 2. Kazım Karabekir Paşa, Gümrü Antlaşması ile ilgili olarak şunları söylemiştir: Ermenilerin Sevr Antlaşması ndaki imzalarını geri aldırdık. Kazım Karabekir Paşa, bu sözüyle aşağıdakilerden hangisini anlatmak istemiştir? A) Sevr Antlaşması, Ermeni Hükûmeti tarafından geçersiz sayılmıştır. B) Doğu Anadolu da iki yeni devletin kurulmasına karar verilmiştir. C) Ermeni Hükûmeti, Sevr Antlaşması nın yeniden düzenlenmesini istemiştir. D) İtilaf Devletleri, Sevr Antlaşması nı yok saymışlardır. ÖZEL ARI OKULLARI ARAŞTIRMA GELİŞTİRME (ARGE) MERKEZİ, 2018 2019 1
3. Atatürk e göre, Türk Devleti nin dayandığı esaslar, tam bağımsızlık ve kayıtsız şartsız millî egemenliktir. Atatürk; tam bağımsızlığı siyasi, mali, ekonomik, adli, askeri, kültürel kısaca her hususta bağımsızlık ve serbestlik olarak tanımlamaktadır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi millî bağımsızlık doğrultusunda yapılanlardan biri değildir? A) Kapitülasyonların kaldırılması B) Büyük Millet Meclisinin açılması C) Manda ve himayenin reddedilmesi D) Çok partili hayata geçiş denemeleri 4. Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Rumların bölgede yaptıkları isyanlara ve Yunanların işgaline karşı kurulmuştur. Bölgenin kültürel, ekonomik, nüfus bakımından Türklere ait olduğunu tarihi belgelerle ispatlamak için çalışmalar yapmıştır. Edirne de iki defa kongre yaparak silahlı direniş kararı almış, gerekirse yerli halktan asker toplanabileceğini ilan etmiştir. Buna göre Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti; I. Bölgenin Türklere ait olduğunu ispat etmeye çalışmıştır. II. Bölgesel nitelikte kongreler yapmıştır. III. İşgallere karşı silah kullanılabileceğini belirtmiştir. IV. Askere alma işlemlerini zorunlu hâle getirmiştir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) I ve II. B) II ve III. C) I, II ve III. D) I, II, III ve IV. 5. 12 Ocak 1920 de Mebusan Meclisi, İstanbul da çalışmalarına başlamış ve 17 Şubat 1920 de Misakımillî Kararları tüm dünyaya ilan edilmiştir. Ancak İtilaf Devletleri, Misakımillî Kararları nın kabulünden rahatsız olmuştur. 16 Mart 1920 de İngilizler, toplantı hâlinde olan Mebusan Meclisi ni basmış ve dağıtmıştır. Bu metinde verilen bilgilere göre İtilaf Devletleri nin aşağıdakilerden hangisini amaçladığı söylenebilir? A) İstanbul Hükûmeti ne yardım etmeyi B) Millî iradeyi ortadan kaldırmayı C) Misakımillî yi kabul ettirmeyi D) Yeni bir meclis oluşturmayı ÖZEL ARI OKULLARI ARAŞTIRMA GELİŞTİRME (ARGE) MERKEZİ, 2018 2019 2
B) Aşağıdaki metni oku ve metinle ilgili çoktan seçmeli soruları yanıtla. Mustafa Kemal in çocukluk döneminde, ülkede eğitim birliği yoktu. Bir tarafta geleneksel öğretime devam eden, dini derslerin ağırlıkta olduğu mektep ve medreseler yer alırken diğer tarafta Batı örneklerine göre kurulmuş okullar bulunmaktaydı. Ayrıca gayrimüslimlerin açtıkları azınlık okulları ile yabancı devletler tarafından açılan ve son dönemlerde sayıları artan yabancı okullar da faaliyetteydi. Bu okulların her biri kendi amaçları doğrultusunda eğitim veriyorlardı. Mustafa, eğitim duraklarından biri olan Selanik Askeri Rüştiyesindeki eğitim yıllarında en çok matematik dersine merak sarmıştı. Bu durum, onun matematik öğretmeni tarafından çok sevilmesinde ve kendisine Kemal isminin verilmesinde de etkili olmuştur. Ayrıca Mustafa, bu yıllarda Fransızcasını da ilerletmek istemiş ve bu amaçla eğitim almıştır. Mustafa Kemal, Askeri İdadi yıllarında tarih öğretmeni Tevfik Bilge ile edebiyat öğretmeni Mehmet Asım Bey den etkilenmiştir. 1. Metne göre, Osmanlı nın eğitim sistemi ile alakalı aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Osmanlı Devleti nde birbirinden farklı eğitim kurumlarının olduğuna B) Yabancı devletler tarafından açılan okulların Osmanlı nın lehine çalıştıklarına C) Osmanlı da eğitim birliğinin olmadığına D) Batı yı örnek alan okulların bulunduğuna 2. Bu metinden Mustafa Kemal in Selanik Askeri Rüştiyesi ile ilgili olarak; I. Askerlik alanı ile ilgili bilgi ve gelişmeleri önemsemiştir II. Yabancı dil eğitimine önem vermiştir. III. Öğretmenleri tarafından sevilen bir öğrenci olmuştur. yargılarından hangilerine ulaşabilir? A) I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III. 3. Bu metinden Mustafa Kemal in Askeri İdadi yılları ile ilgili; I. Askerlik dışındaki alanlarla da ilgilenmiştir. II. Kültürel açıdan etkilemiştir. III. Fikir hayatının değişmesine katkı sağlamıştır. yargılarından hangilerine ulaşabilir? A) I ve II. B) I ve III. C) II ve III. D) I, II ve III. C) Aşağıda I. Dünya Savaşı ile ilgili ifadeler yer almaktadır. İfadeleri oku ve boşlukları uygun biçimde tamamla. 1. Birinci Dünya Savaşı nın genel nedenleri arasında, Fransız İhtilali ile ortaya çıkan.. akımı yer alır. 2. Birinci Dünya Savaşı nın genel nedenleri arasında, sömürgeci ülkelerin başını çektiği. ve pazar arayışı da vardır. 3. Birinci Dünya Savaşı nda Osmanlı Devleti, Almanya gibi ülkeler.... Devletleri grubunda yer aldı. 4. Birinci Dünya Savaşı nda İngiltere, Fransa, Rusya gibi ülkeler... Devletleri grubunda yer aldı. 5. Almanya, Birinci Dünya Savaşı nda Osmanlı Devleti nin birleştirici olan... makamından yararlanmak istiyordu. 6. Birinci Dünya Savaşı nda ilk başta İttifak grubunda yer alan, daha sonra İtilaf grubuna geçti. ÖZEL ARI OKULLARI ARAŞTIRMA GELİŞTİRME (ARGE) MERKEZİ, 2018 2019 3
D) Mustafa Kemal in ve Türk halkının istiklal yolculuğundaki adımlarında alınan kararlar ve özelliklerini eşleştir. (Aynı numara, birden fazla ifadeyle eşleşebilir.) a. ( ) Toplanış amacı bakımından bölgesel, aldığı kararlar bakımından ulusaldır. b. ( ) Manda ve himaye kesin olarak reddedilmiştir. c. ( ) Mustafa Kemal in sivil olarak katıldığı ilk kongredir. d. ( ) Rumlar, emellerinden vazgeçerse olaylar kendiliğinden çözülecektir. e. ( ) Anadolu nun her köşesinde işgalleri kınayan protesto ve mitingler yapılmalıdır. f. ( ) İstanbul Hükümeti Sivas Kongresi ndeki kararları kabul edecektir. g. ( ) Mustafa Kemal bu genelgeyi silah arkadaşlarına da imzalatmıştır. h. ( ) İstanbul Hükümeti ile Anadolu arasındaki ilişki kesildi. i. ( ) Türklerin yabancı kontrolüne tahammülleri yoktur. j. ( ) Mustafa Kemal in görevi; orduları terhis edip ellerindeki silahları toplamaktır. E) Aşağıdaki metni oku ve metinle ilgili soruları yanıtla. Mustafa Kemal, Mondros Ateşkes Antlaşması nı imzalandığı sırada Suriye de bulunuyordu. İstanbul a geldiğinde Boğazı demirlemiş 22 İngiliz, 12 Fransız, 17 İtalyan ve 4 ü Yunan olmak üzere İtilaf Devletleri donanmasına ait 55 gemi gördüğünde Geldikleri gibi giderler! demiştir. Ardından da kurtuluş çareleri aramak ve Millî Mücadele yi başlatmak için Anadolu ya geçmeyi uygun görmüştü. Mustafa Kemal, Havza da halkı işgaller konusunda uyardıktan sonra kürsüye çıkan Sıtkı Hoca Yangın evimizi sardı. Yanıyoruz! Tek çaremiz silaha sarılmaktır. Silahı olmayan baltasını, baltası olmayan bir odununu eline alsın. Önce içimizdeki ekmek bilmez hainleri, sonra da yurdumuzu işgal eden düşmanları temizleyeceğiz. demiştir. Erzurum Kongresi günlerinde Mustafa Kemal, yaptığı konuşmada Ve ulusun kaderinde sözünü yürütecek bir ulusal iradenin ancak Anadolu da doğabileceğini belirttim ve ulusal iradeye dayanan bir millet meclisi meydana getirilmesini ve gücünü ulusal iradeden alacak bir hükûmetin kurulmasının ilk çalışma amacı olarak gösterdim. demiştir. Manda konusu tartışılırken bazı delegeler, Amerikan mandasından bir zarar gelmeyeceğini söylediklerinde Mustafa Kemal; Oh! Ne âlâ Mücadele yerine mandayı kabul edeceğiz. Bu ne gaflet, ne körlük hatta ne budalalıktır. İstanbul un yüce kişileri de bu fikirde. İçlerinden biri de çıkıp da ya istiklal ya ölüm demiyor. demiştir. 1. Atatürk ün altı çizili sözünden onun; 3. Ya istiklal ya ölüm! sözünü, söylendiği dönemle ilişkilendirerek yorumla. I. Millî egemenlik II. Ulusal bağımsızlık ilkelerinden hangilerinin önemine özellikle vurgu yaptığına ulaşabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) III ve IV D) I, III ve IV III. Vatanın bütünlüğü IV. Ulusal birlik ve beraberlik 2. Metne göre, aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Mustafa Kemal in tam bağımsızlık konusundan ödün vermediği B) Kongre deki delegelerin çoğunun manda konusunda ısrarcı olduğu C) İstanbul Hükûmetinin tam bağımsızlık konusunda arayış içinde olduğu D) Amerika nın manda konusunda baskı yaptığı ÖZEL ARI OKULLARI ARAŞTIRMA GELİŞTİRME (ARGE) MERKEZİ, 2018 2019 4 1. Mustafa Kemal in Samsun a Çıkışı 2. Samsun Raporu 3. Havza Genelgesi 4. Amasya Genelgesi 5. Erzurum Kongresi 6. Sivas Kongresi 7. Amasya Görüşmeleri
F) Mondros Ateşkes Antlaşması ndan sonra başlayan işgaller karşısında Damat Ferit Hükûmetinin sessiz kalması Türk halkını harekete geçirdi. Türk halkı Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri kurarak işgaller karşısında teşkilatlanmaya ve sesini duyurmaya çalıştı. Aşağıdaki noktalı yerlere millî cemiyetlerin adını yaz. G) Aşağıdaki cepheler bulmacası nı yönergelerden yola çıkarak çöz. SOLDAN SAĞA: 4. Sakarya Savaşı öncesinde TBMM nin tüm yetkilerinin Mustafa Kemal e verildiği yasa. 5. 16 Mart 1921 de Rusya ile yapmış olduğumuz antlaşma. 7. Fransızların işgal ettiği Güney Cephesi nden ayrılmasını sağlayan Sakarya Savaşı ndan sonra imzaladığımız antlaşmanın adı. 8. Doğu sınırının kesinlik kazanmasını sağlayan, doğumuzdaki devletlerle imzaladığımız antlaşma. 10. Mudanya Ateşkes Antlaşması ile savaş yapmadan kurtardığımız şehirlerden birisi. 11. İlk kurşunun atıldığı Hatay ın ilçesinin adı. 12. Kurtuluş Savaşı nın silahlı mücadele dönemini bitiren antlaşma. 15. İtilaf Devletleri nin TBMM yi resmen tanıdığı konferans. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1. İkinci İnönü Savaşı ndan sonra işgal ettiği yerlerden çekilmeye başlayan itilaf devleti. 2. TBMM nin uluslararası alanda imzaladığı ilk antlaşma. 3. Sütçü İmam ın sembol olduğu ve Fransızlarla mücadele edilen şehirlerimizden biri. 5. Sakarya Savaşı ndan sonra TBMM tarafından Mustafa Kemal e verilen rütbe. 6. İnönü Muharebesi ni yapan komutanımızın adı. 9. Batı Cephesi nde Yunanların bize kabul ettirmeye çalıştıkları antlaşmanın adı. 13. Kuva-yı Millîye birliklerinin mücadelesi sonucu kendini düşman işgalinden kurtaran şehirlerimizden biri. 14. Ermenilerle Kâzım Karabekir in mücadele ettiği cephe. ÖZEL ARI OKULLARI ARAŞTIRMA GELİŞTİRME (ARGE) MERKEZİ, 2018 2019 5
H) İtilaf Devletleri önceleri TBMM yi konferansa davet etmek istememişler, sadece Osmanlı Hükûmetini davet etmişlerdi. Bunun nedeni ne olabilir? Yorumlayarak yaz. I. Aşağıdaki ifadelerle uygun savaş ve antlaşmaları eşleştir. ( ) Kuvâ-yı Seyyare adıyla özel bir birlik oluşturmuş olan Çerkez Ethem, İsmet Bey in komutası altına girmek istemedi. ( ) Türk ordusunun direncini ve milletimizin inancını gören İtalyan kuvvetleri, bu zaferden sonra Anadolu'dan çekilmeye başladılar. ( ) İlk defa büyük bir devlet, TBMM nin varlığını tanımış oldu. ( ) Hazırlıklarını tamamlayan Türk ordusu 26 Ağustos 1922 de, saat 05.30 da, Kocatepe den (Afyon) taarruza geçti. ( ) Yunan Kralı Konstantin, saldırı öncesinde İzmir e gelmiş ve kendisiyle görüşmek isteyen gazetecilere Ankara da randevu vermiştir. ( ) Mustafa Kemal Hatt-ı müdafaa yoktur, sath-ı müdafaa vardır. O satıh, bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça terk edilemez. sözlerini söylemiştir. I. İnönü Muharebesi II. İnönü Muharebesi Moskova Antlaşması Kütahya-Eskişehir Muharebeleri Sakarya Meydan Muharebesi Başkomutanlık Meydan Muharebesi ÖZEL ARI OKULLARI ARAŞTIRMA GELİŞTİRME (ARGE) MERKEZİ, 2018 2019 6