TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER: Başkan: Mahmut GÜRSES Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Mehmet AKSOY BAŞVURU SAHİBİ: Emiroğlu İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti., Yeşilköy Mah. Atatürk Cad. Egs Business Park Blokları No: 12/2 Mb3 Blok Kat: 3 D:No: 165 Bakırköy/İSTANBUL İHALEYİ YAPAN İDARE: Karayolları Genel Müdürlüğü 4. Bölge Müdürlüğü, Etlik Cad. No: 39 06110 Altındağ/ANKARA BAŞVURUYA KONU İHALE: 2014/90491 İhale Kayıt Numaralı Eskişehir - Sarıcakaya - Nallıhan İl Yolu Km: 2+500-41+855 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları Üstyapı ve Çeşitli İşler Yapım İşi İhalesi KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME: Karayolları Genel Müdürlüğü 4. Bölge Müdürlüğü tarafından 10.09.2014 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen Eskişehir - Sarıcakaya - Nallıhan İl Yolu Km: 2+500-41+855 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları, Üstyapı ve Çeşitli İşler Yapım İşi ihalesine ilişkin olarak Emiroğlu İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 14.01.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 03.02.2015 tarih ve 9802 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 03.02.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Başvuruya ilişkin olarak 2015/394 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir. KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi. İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 1) İhalede fiyat dışı unsur puanlamasına ilişkin düzenlemede geçen TFmin: Geçerli teklifler içinden istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı ibaresinin idare tarafından yanlış değerlendirilerek aşırı düşük teklif değerlendirmesi sonrası en düşük teklif fiyatının dikkate alındığı, bunun da ilgili düzenlemeye aykırı olduğu, 2) İhalenin yaklaşık maliyetini bilen isteklilerin avantaj sağladığı, ihale üzerinde bırakılan ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin birim fiyat tekliflerinde oranlarının yaklaşık maliyetteki aynı oranının %130 u olduğu, özellikle U6, U3, U1 ve U5 pozlarında gözlenen bu durumun yaklaşık maliyetin gizliliğinin ihlal edildiğini gösterdiği gibi kamu zararına da neden olduğu, 1
3) İhale dokümanındaki fiyat dışı unsur düzenlemelerinin kalite ve teknik değer değerlendirmesinde uygun olmadığı, bu nedenle anılan düzenlemeyle ihalenin sonuçlandırılmasının sağlıklı olmadığı, 4) İhale üzerinde bırakılan ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklilerin sunmuş oldukları iş deneyim belgelerindeki iş tanımının ihale konusu benzer işe uygun olmadığı, belge tutarının ayrıştırılarak değerlendirilmesi gerekirken belgenin tamamının kabul edilmesinin mevzuata aykırı olduğu, 5) İhalede geçerli teklif sahibi olarak belirlenen diğer isteklilerin iş deneyim belgelerinin de ihale dokümanına aykırı olduğu, bazı gerçek kişilerin kamu görevinden ayrıldıktan sonra geçmesi gereken asgari süreden önce ihaleye katıldıkları, bazı belgelerin iptal edildiği, diğer bazı belgelerin geçerlik süresinin uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir. A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir. 1) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak: 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu nun Tanımlar başlıklı 4 üncü maddesinde teklif, Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde isteklinin idareye sunduğu fiyat teklifi ile değerlendirmeye esas belge ve/veya bilgiler olarak ifade edilmiş, Tekliflerin değerlendirilmesi başlıklı 37 nci maddesinde İhale komisyonunun talebi üzerine idare tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden yazılı olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Ancak bu açıklama, hiçbir şekilde teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesi amacıyla istenilmez ve yapılmaz. Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır. hükmüne, Aşırı düşük teklifler başlıklı 38 inci maddesinde İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre 2
içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu; a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması, b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır. hükmüne yer verilmiştir. Kamu İhale Genel Tebliği nin 45.1.1 inci maddesinde Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 37 nci maddesi uyarınca geçerli teklifler tespit edildikten sonra; Yaklaşık maliyetin % 120 sinin üzerindeki ve % 40 ının altındaki teklifler dikkate alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır. T ort1 : Geçerli tekliflerin (T n ) aritmetik ortalaması (T ort1 = ) σ : Geçerli tekliflerin standart sapması (σ = ) Aritmetik ortalamadan standart sapma çıkartılır ve eklenir. T ort1 - σ T ort1 + σ Aritmetik ortalama değerinin standart sapma kadar aşağısı ve standart sapma kadar yukarısı arasında kalan bölgede yer alan tekliflerin tekrar ortalaması alınmak suretiyle, ikinci aritmetik ortalama bulunur. T i : Standart sapma aralığında kalan teklifler : { T i : (T ort1 - σ T i T ort1 + σ)} T ort2 : Standart sapma aralığında kalan tekliflerin (T i ) aritmetik ortalaması (T ort2 = ) Hesaplanan ikinci aritmetik ortalama yaklaşık maliyete bölünmek suretiyle (C) değeri elde edilir. C : T ort2 /YM (C) değeri aşağıdaki eşitliklerin ilgili olanında yerine konularak (K) değeri bulunur. C < 0,60 3
0,60 C 1,00 C > 1,00 Sınır değer aşağıdaki eşitlikten bulunur: SD (Sınır değer) = açıklaması bulunmaktadır. İhale ilanının 5 inci maddesinde Ekonomik açıdan en avantajlı teklif fiyatla birlikte fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir. A. Değerlendirme teklif fiyatı ile kalite ve teknik değer nitelik olmak üzere iki kısımda yapılacaktır. A.1. Teklif fiyatı puanlaması Teklif fiyatı puanlaması 70 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı sahibi istekli 70 puan alacak olup, diğer isteklilere ait teklif puanları; TP = (TFmin x 70) / TF formülü ile hesaplanacaktır. Bu formülde; TP: Teklif puanı, TFmin: Geçerli teklifler içinden istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı, TF: İsteklinin teklif fiyatı, ifade eder. Şeklinde, A.2. Kalite ve teknik değer nitelik puanlaması Kalite ve teknik değer niteliği puanlaması 30 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren isteklilere ait kalite ve teknik değer nitelik puanlamasına konu iş kalemleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. SIRA NO POZ NO PUANI 1 T1 11,05 2 T2 3,97 8 S3 3,85 11 S6 3,07 13 S8 3,05 14 S9 1,67 24 U1 1,36 25 U2 0,94 26 U3 0,58 27 Ç1 0,46 TOPLAM 30,00 Söz konusu iş kalemleri için isteklilerce teklif edilen fiyatların toplam tekliflerine oranı; aynı iş kalemlerinin yaklaşık maliyetteki bedellerinin toplam yaklaşık maliyete oranının %70 - %130 aralığında (%70 ve %130 dahil) kalması durumunda her bir iş kalemi için yukarıdaki tabloda yer alan puanlar verilecektir. İsteklilerin teklifleri %70 - %130 4
aralığı dışında kalıyorsa iş kalemleri için puan alamayacaklardır. Kalite ve teknik değer nitelik puanı, her bir iş kalemi için verilen puanların toplamıdır. A.3. Toplam puan Toplam puan, teklif fiyat puanı ile kalite ve teknik değer nitelik puanının toplamıdır. A.4. Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli; FDTF = (ETF x 100) / TTP formülü ile hesaplanacaktır. Bu formülde; FDTF: İsteklinin fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli, ETF: Toplam puanı en yüksek istekliye ait teklif bedeli, TTP: İsteklinin toplam puanı, ifade eder. Şeklinde Hesap Yöntemi Oluşturulmuştur. B. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif; Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli en düşük olan istekliye ait teklif bedelidir. düzenlemesi, İdari Şartname nin Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi başlıklı 35 inci maddesinde 35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir. 35.1.1. A. Değerlendirme teklif fiyatı ile kalite ve teknik değer nitelik olmak üzere iki kısımda yapılacaktır. A.1. Teklif fiyatı puanlaması Teklif fiyatı puanlaması 70 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı sahibi istekli 70 puan alacak olup, diğer isteklilere ait teklif puanları; TP = (TFmin x 70) / TF formülü ile hesaplanacaktır. Bu formülde; TP: Teklif puanı, TFmin: Geçerli teklifler içinden istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı, TF: İsteklinin teklif fiyatı, ifade eder. Şeklinde, A.2. Kalite ve teknik değer nitelik puanlaması 5
Kalite ve teknik değer niteliği puanlaması 30 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren isteklilere ait kalite ve teknik değer nitelik puanlamasına konu iş kalemleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. SIRA NO POZ NO PUANI 1 T1 11,05 2 T2 3,97 8 S3 3,85 11 S6 3,07 13 S8 3,05 14 S9 1,67 24 U1 1,36 25 U2 0,94 26 U3 0,58 27 Ç1 0,46 TOPLAM 30,00 Söz konusu iş kalemleri için isteklilerce teklif edilen fiyatların toplam tekliflerine oranı; aynı iş kalemlerinin yaklaşık maliyetteki bedellerinin toplam yaklaşık maliyete oranının %70 - %130 aralığında (%70 ve %130 dahil) kalması durumunda her bir iş kalemi için yukarıdaki tabloda yer alan puanlar verilecektir. İsteklilerin teklifleri %70 - %130 aralığı dışında kalıyorsa iş kalemleri için puan alamayacaklardır. Kalite ve teknik değer nitelik puanı, her bir iş kalemi için verilen puanların toplamıdır. A.3. Toplam puan Toplam puan, teklif fiyat puanı ile kalite ve teknik değer nitelik puanının toplamıdır. A.4. Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli; FDTF = (ETF x 100) / TTP formülü ile hesaplanacaktır. Bu formülde; FDTF: İsteklinin fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli, ETF: Toplam puanı en yüksek istekliye ait teklif bedeli, TTP: İsteklinin toplam puanı, ifade eder. şeklinde Hesap Yöntemi Oluşturulmuştur. 6
B. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif; Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli en düşük olan istekliye ait teklif bedelidir. düzenlemesi bulunmaktadır. İncelenen ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyatla birlikte fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği, isteklinin teklifine ilişkin puanının (TFmin x 70) / TF formülü ile hesaplanacağı, bu formülde, TP: Teklif puanı, TFmin: geçerli teklifler içinden istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı, TF: İsteklinin teklif fiyatını ifade ettiği düzenlenmiştir. İdare tarafından yapılan teklif değerlendirme sürecinde öncelikle 4734 sayılı Kanun un 37 nci maddesi uyarınca teklif değerlendirmesi ardından aynı Kanun un 38 inci maddesi gereğince aşırı düşük teklif incelemesi yapılmış, fiyat dışı unsur puanlamasında TFmin değeri olarak aşırı düşük teklif değerlendirmesi sonucunda açıklaması kabul edilmeyen isteklilerin tekliflerini değerlendirme dışı bırakarak, geriye kalan isteklilerden en düşük teklif fiyatına sahip olan isteklinin teklif tutarı dikkate alınmıştır. İdare tarafından gerek İhale İlanında gerekse İdari Şartname de yapılan düzenlemede TFmin değerinin geçerli teklifler içinden istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı olduğu yer almaktadır. 4734 sayılı Kanun un 4 üncü maddesi teklif ibaresinin yapılacak ihalelerde isteklinin idareye sunduğu fiyat teklifi ile değerlendirmeye esas belge ve/veya bilgileri ifade ettiği hüküm altına alınmıştır. Aynı Kanun un teklif değerlendirmesi başlıklı 37 nci maddesinde ise teklif mektubu, geçici teminatı ve yeterlik değerlendirmesine ilişkin belgeleri uygun olmayan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılacağı düzenlenmiştir. Dolayısıyla atıf yapılan düzenlemelerden hareketle ihalelerde geçerli teklif tanımının teklif mektubu, geçici teminat ve yeterlik belgeleri mevzuata ve ihale dokümanına uygun teklifleri ifade ettiği anlaşılmaktadır. Buradan hareketle de geçerli olmayan tekliflerin Kanun un 37 nci maddesine göre değerlendirme dışı bırakılması gerektiği ortaya çıkmaktadır. 4734 sayılı Kanun un 38 inci maddesi ise ekonomik açıdan en avantajlı teklifin tespiti sürecinde teklif değerlendirmesinden sonra yapılacak olan bir işlem olup isteklinin teklif bedelinin ihale konusu işin yapılması konusundaki durumunun değerlendirilmesini amaçlayan bir düzenlemedir. Bir başka ifadeyle aşırı düşük teklif değerlendirmesi bir yeterlik değerlendirmesi olmadığından ilgili madde metninde aşırı düşük teklif açıklaması uygun olmayan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasından değil reddedilmesinden söz edilmektedir. Bu nedenle de 37 nci madde gereğince teklifi değerlendirme dışı bırakılan isteklinin, bu gerekçe ortadan kalkmadıkça teklifinin geçerli olması mümkün değilken herhangi bir nedenle aşırı düşük teklif sınır değerinin azalmasıyla daha önce açıklaması uygun olmadığı için teklifi reddedilen bir istekli üzerine ihale bırakılması mümkündür. Yapılan bu açıklamalar çerçevesinde ihale sürecinde Kanun un 37 nci maddesindeki değerlendirme sonucunda geçerli teklifler tespit edilmekte 6518 sayılı Kanun değişiklikleri sonrasında yürütülmesi zorunlu bir işlem olmaktan çıkan aşırı düşük teklif değerlendirmesi sonucunda da geçerli tekliflerin reddine ya da kabulüne karar verilmektedir. Nitekim Kamu İhale Genel Tebliği nin 45.1.1 inci maddesinde aşırı düşük teklif sınır değerinin Kanun un 7
37 nci maddesi uyarınca geçerli teklifler tespit edildikten sonra hesaplanacağı düzenlenmiştir. Aktarılan hukuki değerlendirmeler gereğince idarenin fiyat dışı unsur puanlamasında Kanun un 37 nci maddesi uyarınca yaptığı teklif değerlendirmesi sonucunda geçerli teklif olarak tespit edilen en düşük bedeli TFmin değeri olarak alması gerekirken aşırı düşük teklif değerlendirmesi sonrasında açıklaması kabul edilmeyen isteklileri de geçersiz teklif olarak kabul ederek, geriye kalan teklifler içindeki en düşük teklif fiyatını dikkate almasında ihale dokümanına ve kamu ihale mevzuatına uyarlık bulunmamaktadır. Bu nedenle başvuru sahibinin birinci iddiası yerinde görülmüştür. Öte yandan başvuru sahibinin itirazen şikâyet dilekçesinde aşırı düşük teklif sorgulama işlemlerinin de fiyat dışı unsur değerlendirmesinden sonra yapılması gerektiği iddia edilmektedir. Yukarıda açıklandığı üzere Kanun un 38 inci maddesi gereği yürütülen işlemler isteklinin teklif fiyatının incelenmesi üzerine kurgulandığı için bu işlemlerin fiyat dışı unsur değerlendirmesiyle doğrudan ilgisi bulunmamaktadır. Bu nedenle idarenin önce aşırı düşük teklif değerlendirmesi ardından fiyat dışı unsur puanlaması yapmasında mevzuata aykırılık bulunmamaktadır. 2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak: İdare tarafından fiyat dışı unsur değerlendirmesine ilişkin; A. Değerlendirme teklif fiyatı ile kalite ve teknik değer nitelik olmak üzere iki kısımda yapılacaktır. A.1. Teklif fiyatı puanlaması Teklif fiyatı puanlaması 70 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı sahibi istekli 70 puan alacak olup, diğer isteklilere ait teklif puanları; TP = (TFmin x 70) / TF formülü ile hesaplanacaktır. Bu formülde; TP: Teklif puanı, TFmin: Geçerli teklifler içinden istekliler arasında teklif edilen en düşük teklif fiyatı, TF: İsteklinin teklif fiyatı, ifade eder. Şeklinde, A.2. Kalite ve teknik değer nitelik puanlaması Kalite ve teknik değer niteliği puanlaması 30 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren isteklilere ait kalite ve teknik değer nitelik puanlamasına konu iş kalemleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. SIRA NO POZ NO PUAN I 1 T1 11,05 2 T2 3,97 8 S3 3,85 11 S6 3,07 13 S8 3,05 14 S9 1,67 24 U1 1,36 25 U2 0,94 26 U3 0,58 27 Ç1 0,46 TOPLAM 30,00 8
Söz konusu iş kalemleri için isteklilerce teklif edilen fiyatların toplam tekliflerine oranı; aynı iş kalemlerinin yaklaşık maliyetteki bedellerinin toplam yaklaşık maliyete oranının %70 - %130 aralığında (%70 ve %130 dahil) kalması durumunda her bir iş kalemi için yukarıdaki tabloda yer alan puanlar verilecektir. İsteklilerin teklifleri %70 - %130 aralığı dışında kalıyorsa iş kalemleri için puan alamayacaklardır. Kalite ve teknik değer nitelik puanı, her bir iş kalemi için verilen puanların toplamıdır. A.3. Toplam puan Toplam puan, teklif fiyat puanı ile kalite ve teknik değer nitelik puanının toplamıdır. A.4. Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli; FDTF = (ETF x 100) / TTP formülü ile hesaplanacaktır. Bu formülde; FDTF: İsteklinin fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli, ETF: Toplam puanı en yüksek istekliye ait teklif bedeli, TTP: İsteklinin toplam puanı, ifade eder. Şeklinde Hesap Yöntemi Oluşturulmuştur. düzenlemesi yapılmıştır. Başvuru sahibinin iddiasına konu ettiği pozlarda ihale üzerinde bırakılan ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin teklif fiyatları incelendiğinde, her iki isteklinin tekliflerinin de düzenlemede yer alan %70 ile %130 luk sınır içinde olduğu ve ilgili pozlardan tam puan aldıkları ancak teklif bedelleriyle yaklaşık maliyet arasında ilgililerin yaklaşık maliyeti bildiklerine yönelik kanaat oluşturacak düzeyde bir benzerlik bulunmadığı, kaldı ki başvuru sahibi isteklinin de iddiasında yer alan pozlar da dahil olmak üzere bütün pozlardan tam puan alarak 30 fiyat dışı unsur puanı elde ettiği, dolayısıyla anılan değerlendirmenin kendisi aleyhine sonuç doğurmadığı görülmüştür. Bu nedenle başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir. 3) Başvuru sahibinin 3 üncü iddiasına ilişkin olarak: 4734 sayılı Kanun un 54 üncü maddesinde, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, bu Kanun da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekleri hüküm altına alınmıştır. Öte yandan, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik in Şikayet ehliyeti başlıklı 5 inci maddesinin ilk fıkrasının (c) bendinde ihaleye teklif veren isteklilerin, yeterlik başvurularının veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemlere başvuruda bulunabileceği sınırlı sayma yoluyla belirtilerek, ihaleye teklif veren kişilerin dokümana yönelik başvuruda bulunmalarına olanak tanınmamıştır. İncelenen başvuruda şikâyetçi, ihale dokümanındaki fiyat dışı unsur düzenlemelerinin kalite ve teknik değer değerlendirmesine uygun olmadığı, bu nedenle anılan düzenlemeyle ihalenin sonuçlandırılmasının sağlıklı olmadığını iddia etmektedir. Ancak yukarıda atıf yapılan düzenlemeden hareketle ilgilinin bu iddiasının ihale dokümanına yönelik olduğu, teklif mektubunda ihale dokümanını okuyup kabul ettiğinin belirtildiği ve buna yönelik olarak tekliflerin değerlendirilmesi öncesinde herhangi bir başvuruda bulunmadığı görüldüğünden, başvuru sahibinin bu aşamada ihale dokümanına yönelik itirazen şikâyet ehliyetinin bulunmadığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla ihale dokümanına yönelik başvurunun 4734 sayılı 9
Kanun un 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun ehliyet yönünden reddi gerekmektedir. Kaldı ki, dokümana yönelik iddia, 4734 sayılı Kanun un 55 nci maddesinin ikinci fıkrası gereğince, ihale tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabileceği için söz konusu başvuru süre yönünden de uygun değildir. 4) Başvuru sahibinin 4 üncü iddiasına ilişkin olarak: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği nin Tanımlar başlıklı 3 üncü maddesinde benzer iş İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer inşaat tekniği gerektiren, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman ile mali güç, ihtisas ve organizasyon gerekleri itibariyle benzer özellikteki işler olarak tanımlanmış, Aynı Yönetmelik in İş deneyim belgelerinin değerlendirilmesi başlıklı Altıncı Bölümünde yer alan Değerlendirmeye ilişkin esaslar başlıklı 48 inci maddesinde (2) İş deneyimini gösteren belgelerde yer alan ancak, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz. hükmüne ve İhale komisyonlarının inceleme yetkisi başlıklı 50 nci maddesinde (1) İhale komisyonu, aday veya isteklilerce sunulan iş deneyimini gösteren belgelerde tereddüt duyulan hususlara ilişkin gerekli incelemeyi yapmaya yetkilidir. (2) İhale komisyonunun iş deneyimini gösteren belgelere ilişkin bilgi talepleri ilgililerce ivedikle karşılanır. hükmüne yer verildiği görülmüştür. İhale İlanı nın 4.4.1 inci maddesinde Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler: Yapım İşlerinde İş Deneyiminde Değerlendirilecek Benzer İşlere Dair Tebliğde yer alan A/V. GRUP: KARAYOLU İŞLERİ (Altyapı+Üstyapı), Grubu işler benzer iş olarak kabul edilecektir. düzenlemesi bulunmakta olup, ayın düzenlemeye İdari Şartname nin 7.6 ncı maddesinde de yer verilmiştir. İhale üzerinde bırakılan Eskikale İnş. Nak. Turz. Petrol San. Tic. A.Ş tarafından sunulan iş deneyim belgesinin, Karayolları Genel Müdürlüğüne taahhüt edilmiş tesfiye sanat yapıları, köprü, alttemel, plentmiks temel, sathi kaplama, bitümlü sıcak karışım, tünel vs. yapı tekniğiyle ifa edilmiş iş denetleme belgesi olduğu görülmüştür. Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği nde altyapı işleri A grubu başlığında sınıflandırılmış, A-I grubu köprü ve viyadük işleri, A-II grubu tünel işleri, A-V grubu ise karayolu işleri olarak tanımlanmıştır. Yapılan bu ayrım çerçevesinde bu üç grubun farklı yapı tekniği ve deneyim yeterliği gerektiren işler olduğu düzenlenmiş olup, anılan Tebliğ den bu grupların herhangi bir tanesinde elde edilen deneyimin diğer gruplar için yeterliğe esas olamayacağı anlaşılmaktadır. Öte yandan ihale konusu işin niteliği gereği birden fazla grupta elde edilen deneyimin ihale konusu işte kullanılabileceğinin idarece değerlendirilmesi durumunda ilgili grupların bir arada benzer iş olarak düzenlenebileceği de ilgili mevzuatta düzenlenmiştir. Dolayısıyla idarenin böyle bir seçeneği kullanmaması durumunda sadece benzer iş tanımında yer alan işler kapsamında değerlendirmesi gerektiği açıktır. İncelenen ihalenin İlanında ve İdari Şartnamesi nde A-V grubu karayolu işlerinin benzer iş kapsamında değerlendirileceği düzenlenmiştir. Yukarıda yapılan açıklamalar ve benzer iş tanımı bir arada değerlendirildiğinde ihale üzerinde bırakılan isteklinin iş deneyim 10
belgesinde A-V grubuna dahil olmayan köprü, tünel gibi işlerin bulunduğu görülmektedir. Bu gerekçeyle de anılan işe ilişkin ayrıntılı inceleme yapıp, benzer işe dahil olan ve olmayan işlerin ayrıştırılarak ilgilinin yeterliğine karar verilmesi gerekirken idarenin belge tutarını bir bütün olarak değerlendirmesinde kamu ihale mevzuatına uyarlık bulunmamaktadır. Bu nedenle başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmüştür. Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olan MH Taahhüt İnşaat A.Ş. tarafından sunulan iş deneyim belgesinin, Karayolları Genel Müdürlüğüne taahhüt edilmiş tesfiye sanat yapıları, köprü ve köprü projelerinin yapılması, üstyapı, alttemel, plentmiks temel, plentmiks banket yapılması v.s. yapı tekniğiyle ifa edilmiş iş bitirme belgesi olduğu görülmüştür. Yukarıda yapılan hukuki değerlendirme çerçevesinde bu isteklinin iş deneyimine esas sözleşme kapsamında da köprü, köprü projesi gibi A-V grubu içinde değerlendirilemeyecek işler olduğu görüldüğünden gerekli ayrıştırma işlemi yapılmadan idarenin belge tutarını bir bütün olarak değerlendirmesinde kamu ihale mevzuatına uyarlık bulunmamaktadır. Bu nedenle başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmüştür. 5) Başvuru sahibinin 5 inci iddiasına ilişkin olarak: İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik in 8 inci maddesinin onuncu fıkrasında; şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği hüküm altına alınmıştır. Bu itibarla, söz konusu hüküm uyarınca, başvuru sahibinin idareye şikâyet başvurusunda yer vermediği iddiası, itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceğinden, başvurunun reddedilmesinin uygun olacağı sonucuna varılmıştır. B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik in 18 inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır. Başvuru sahibinin idare tarafından yapılan benzer iş değerlendirmesine yönelik iddiasına ilişkin yukarıdaki hukuki değerlendirme çerçevesinde ihalede geçerli teklif sahibi olarak tespit edilen isteklilerin iş deneyim belgelerindeki iş tanımları ve uygulanan yapı teknikleri incelenmiş, A-V grubu karayolları işleri içinde bulunan otoyollar, devlet, il ve köy yolları ile cadde ve sokak yapım işleri dışında iş yaptığı değerlendirilen istekliler bulunduğu tespit edilmiştir. Bu çerçevede idarenin anılan isteklilerin iş deneyim belgelerinde benzer işe ait olmayan kısımları incelemeden bütün olarak uygun kabul etmesinde kamu ihale mevzuatına uyarlık bulunmadığından, idarece iş deneyim belgelerinin iş tanımı ve yapı tekniği açısından yeniden incelenerek karayolunun yanında köprü, tünel, viyadük, baraj, kanalizasyon hattı gibi imalatlar da yapan isteklilerin deneyim tutarlarının ilgili kısımlar düşüldükten sonra değerlendirilmesi gerekmektedir. Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, idarece A-V grubu içinde değerlendirilemeyecek işler bulunan istekliler bakımından gerekli ayrıştırma işlemi yapılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir. 11
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere, Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine, Oybirliği ile karar verildi. Mahmut GÜRSES Başkan Kazım ÖZKAN II. Başkan Ali Kemal AKKOÇ Kurul Üyesi Ahmet ÖZBAKIR Kurul Üyesi Mehmet Zeki ADLI Kurul Üyesi Hasan KOCAGÖZ Kurul Üyesi Hamdi GÜLEÇ Kurul Üyesi Mehmet AKSOY Kurul Üyesi 12