COĞRAFĠ BĠLGĠ SĠSTEMLERĠ ALTYAPISI (KENT BĠLGĠ SĠSTEMLERĠ) & ĠLLER BANKASI KURULUġ KANUNU ve AMACI Kentleşme Muasır medeniyetlerin üstüne çıkma yerel yönetimlerin desteklenmesi Cumhuriyetin 10. yılında Belediye hizmetleri finansman ve teknik yardım Belediyeler Bankası 1945 yılı İmar Fen Heyeti ile Belediyeler Bankası birleştirilerek, 4759 sayılı İller Bankası Kanunu ile İller Bankası adı altında kurulmuştur. İlk ürünler Harita ve İmar Planı 1
KURULUġ KANUNU ve AMACI 4759/7. Madde istemleri üzerine harita, imar planı, jeolojik ve jeoteknik etüt, içme suyu, kanalizasyon, arıtma, katı atık, deniz deşarjı, jeotermal enerji uygulamaları, belediye ana ve yardımcı hizmet binaları, soğuk hava deposu, terminal, peyzaj projeleri ve uygulamaları gibi etüt, plan ve proje hazırlamak, danışmanlık ve kontrollük hizmetleri vermek, bunların gerçekleşmesi için kredi sağlamak ve uygulanmasını gerçekleştirmek.. mahallince yaptırılmasına imkan olmayan veya Banka tarafından toplu olarak yapılmasında fayda bulunanlar yatırım programları içinde meydana getirmek, idare ve kurumların istemleri aranmaksızın. Banka eliyle yapmak veya yaptırmaktır. 5917 Sayılı Kanun RG.10/07/2009 MADDE 19 Genel Kurul tarafından onanan bilançoya göre ortaya çıkan safi kazancın; c) % 60 ı köyler ve nüfusu 100.000 e kadar olan belediyelerin harita, imar planı, içme suyu, atık su, katı atık, kent bilgi sistemi ve benzeri kentsel altyapı projelendirme hizmetlerinin finansmanına, ayrılır. 2
ġehġrcġlġk DAĠRESĠ BAġKANLIĞI Sayısal halihazır harita Belediyeler ve İller Bankası tarafından yapılan veya yaptırılan her türlü jeolojik etüt, imar planı, altyapı, üstyapı Coğrafi ve Kent Bilgi Sistemi projelerinde olmazsa olmaz temel altlık durumundadır. 1934 den itibaren 120.000 grafik, 90.000 sayısal pafta üretilmiştir. 1996 dan itibaren Şubat 2010 a kadar toplam 2.180 adet sayısal halihazır harita yapılmıştır. ġehġrcġlġk DAĠRESĠ BAġKANLIĞI Başkanlığımızca yürütülen imar planı çalışmaları, 1934 yılından itibaren yaklaşık 5700 adet olup, 2000 den itibaren Şubat 2010 a kadar toplam 350 adet imar planı sayısal ortamda hazırlanmıştır. 3
ġehġrcġlġk DAĠRESĠ BAġKANLIĞI İmar Planlama Dairesince; imar planı çalışmalarında altlık olarak; halihazır harita, mülkiyeti gösteren kadastral paftalar, plan öncesi çalışmalar kapsamında elde edilen imar planına esas; jeolojik/jeoteknik etüt raporu planlama alanını ilgilendiren kurum ve kuruluşlarla yapılan yazışmalar sonucu karayolu güzergahı, taşkın yapan akarsuların taşkın sınırları, varsa sulama kanalları ile sulama alanı sınırları, enerji nakil hatları geçişi, orman sınırları, tarım dışı amaçlar için kullanılabilecek toprak sınıfları etüdü, korunması gerekli tescilli yapılar, doğal ve kentsel sit alanları ile arkeolojik sit alanı sınırları, varsa demiryolu, liman, hava alanı, petrol boru hattı v.b. ve mahalli incelemelerle elde edilen sosyal, kültürel ve ekonomik verilerin toplanması amacı ile yapılan arazi çalışmaları ve anketler kullanılmaktadır. ġehġrcġlġk DAĠRESĠ BAġKANLIĞI Ayrıca Banka içinden de ilgili diğer başkanlıklardan altyapı bilgileri sağlanmakta ve Yeraltı Etüdleri Dairesi Başkanlığı na jeoteknik etüt yaptırılmaktadır. Elde edilen bütün veriler kapsamında planı yapılacak kente ait, mevcut yerleşme, sosyal, ekonomik ve kültürel yapıyı yansıtan araştırma raporları hazırlanmakta, analiz ve sentez çalışmaları sonrası plan kararları üretilmekte, Sonuç olarak da nazım ve uygulama imar planları bu veriler ışığında, ilgili belediyesi ile birlikte hazırlanmaktadır. 4
YERALTI ETÜDLERĠ DAĠRESĠ BAġKANLIĞI 1994 yılından itibaren 2010 Şubat ayına kadar içme suyu projelerine dönük olarak 1440 adet koordinatı bilinen noktada kuyu açılmıştır. 2003 yılından itibaren 2010 Şubat ayına kadar imar planlarına esas jeolojik-jeoteknik proje çalışmalarına dönük olarak yaklaşık 2650 adet koordinatı bilinen jeoteknik sondaj kuyusu açılmıştır. 2002 yılından itibaren 2010 Şubat ayına kadar jeotermal proje çalışmalarına dönük olarak yaklaşık 125 adet koordinatı bilinen noktada kuyu açılmıştır. ALTYAPI UYGULAMA DAĠRESĠ BAġKANLIĞI 2006 dan başlayarak 2010 Şubat ayına kadar 100 adet sayısal içme suyu işletme planı projesi tamamlanmıştır. 5
ÇEVRE YAPILARI DAĠRESĠ BAġKANLIĞI 2006 dan başlayarak 2010 Şubat ayına kadar 90 adet sayısal kanalizasyon işletme planı projesi tamamlanmıştır. ÜSTYAPI UYGULAMA DAĠRESĠ BAġKANLIĞI 1965 den başlayarak 2010 Şubat ayına kadar 2015 adet koordinatlı üst yapı projesi tamamlanmıştır. 6
Bilgi Sistemleri Ġçin Gerekli Veri Halihazır Haritalar (Ġller Bankası) Ortofoto Uydu Görüntüsü vb. Raster Haritalar Ġmar Planları (Ġller Bankası) Peyzaj Planları (Ġller Bankası) Jeolojik veriler (Ġller Bankası) Jeofizik veriler (Ġller Bankası) Jeoteknik sondajlar (Ġller Bankası) Sondajlar(Termal-Ġçme suyu) (Ġller Bankası) Ġçmesuyu, kanalizasyon, arıtma tesisi bilgileri (ĠB) Yüzeysel Su kaynakları (Ġller Bankası) Mülkiyet Bilgileri (TKGM) Diğer Raporlar, veriler (Diğer Kurumlar) 7
Coğrafi Bilgi Sistemlerinde Maliyet - Zaman Faktörleri ve Oranları Ġller Bankası hizmetleri ile maliyet ve zaman olarak CBS nin temel altlığı olan verileri üretiyor COĞRAFĠ BĠLGĠ SĠSTEMĠ ĠÇĠN Toplayan Depolayan Bilgi Üreten Dağıtan YAPILANLAR Veriyi bir kurum İLLER BANKASI nda YENİDEN YAPILANMA Coğrafi Bilgi Sistemleri ile ilgili çalışmalar yeni oluşturulan Şehircilik Dairesi Başkanlığının görevi olarak belirlenmiştir. Dairemiz ürünü veri setlerinin CBS ye dönük olarak yeniden yapılandırılması 8
İLLER BANKASI nda GELECEK ve TUCBS Yeni yasal yetkiyle (5917/19) Kent Bilgi Sistemi Projeleri üretiminin yapılandırılması Mevcut ve yeni üretilecek sayısal verilerin CBS ile yönetimi Türkiye Kent Bilgi Sistemi Merkezi Analizler Projesi (TKBS-MAP) YAPILACAKLAR Mevcut Durum Analizi Diğer merkezi kurum ve yerel yönetimlerin incelenmesi Üretim zincirinin (halihazır ve imar planı) yeniden yapılandırılması Kurumun bütün veri setlerinin CBS ye dönük olarak yeniden yapılandırılması Tüm sayısal verilerin metadatalarının hazırlanması 2007 Belediyelerde CBS Araştırması (TODAĠE, Türksel Kaya BENSGHĠR) % 12 si Bir süredir uygulamalarında CBS yi kullanıyor, % 16 sı düşünmüyor, % 72 si kurma ve geliştirmeyi istiyor. 9
Hedef Kullanım Alanları % 50 Kentsel Planlama ve uygulama % 37 KBS Uygulamaları % 13 Altyapı çalışmaları (İller Bankası) Finansman(Düşünülen) % 50 Kendi öz kaynakları % 25 İller Bankası % 12 DPT % 10 İçişleri Bakanlığı Dış Kaynaklı Kredi 10
Sayısal Verilerin Bulunduğu Ortam (Genel) % 44 Sayısal Halihazır % 39 Sayısal Mülkiyet CBS Uygulaması Olan Belediyelerin Sayısal Verilerin Bulunduğu Ortam % 81 Sayısal Halihazır % 75 Sayısal Mülkiyet CBS (% 87) İmar müdürlükleri 11
GÜÇLÜ YÖNLER Mevcut organik yapı Belediyelerin İller Bankasıyla çalışma isteği Uygulama ve standart birliği Veri diyalogu Yanlış yatırımların engellenmesi Belediye gelirlerinde artış Yöresel - siyasal kaygı ve kayırmalardan uzak Yerel iktidar değişikliğinin zararlı etkilerinin yok edilmesi Ulusal ve uluslar arası projeler Kurumsal yönetimde kalite Zamansal analizler-gelecek projeksiyonu Kaliteli stratejik planlama Belediyelere temel amaca uygun destek(personel-bilgi) Ulusal kurum arayışları ve İB Yeniden yapılanma TUCBS ZAYIF YÖNLER Mevcut kurumsal durum Bugüne kadar yatırım ve eğitim öngörülmemesi Modanın sert rüzgarlarına kapılma riski Yazılım firmalarının tacizi Belediyelerin mali sıkıntıları Zaman kaybı 12
K E N T KBB B Ġ L G Ġ B A N K A S I TEŞEKKÜRLER İLLER BANKASI Necati EVREN Harita Yüksek Mühendisi Şehircilik Dairesi Başkan Yardımcısı evrennecati@yahoo.com.tr 0533 748 38 25 13