İznik Gölü (Bursa/Türkiye) Zooplanktonunun Derinliğe Bağlı Yoğunluğu, Çeşitliliği ve Fizikokimyasal Parametreler ile İlişkileri

Ekoloji 23, 93, 36-42 (2014) doi: 10.5053/ekoloji.2014.935 İznik Gölü (Bursa/Türkiye) Zooplanktonunun Derinliğe Bağlı Yoğunluğu, Çeşitliliği ve Fizikokimyasal Parametreler ile İlişkileri Meral APAYDIN YAGCI 1*, Mustafa Rusen USTAOGLU 2 1Fisheries Research Station, 32500, Egirdir, Isparta-TURKEY 2 Ege University, Faculty of Fisheries, Department of Freshwater Biology, 35100, Bornova, Izmir-TURKEY *Corresponding author: m.a.yagci@hotmail.com Özet Bu çalışmada İznik Gölünün en derin bölgesi Göllüce mevkiinde, zooplanktonun derinliğe bağlı yoğunluğu ve çeşitliliği Ocak 2006 ile Aralık 2006 tarihleri arasında aylık olarak araştırılmıştır. Ayrıca, zooplankton türlerinin bazı fiziksel-kimyasal parametreler ile ilişkileri CCA (Konoik Uyum Analizi) ile analiz edilmiştir. CCA analizine göre, tuzluluk ve kondüktivite ile Bosmina longirostris pozitif ilişkili, Daphnia cucullata, Copepodit ve Nauplii negatif ilişkili olarak bulunmuştur. Keretella quadrata, Brachionus calyciflorus, Bosmina longirostris, Diaphanosoma lacustris ve Cyclops vicinus dominant türler olarak belirlenmiştir. Shannon (Çeşitlilik) indeksi 0.33 ile 0.98 arasında hesaplanmıştır. Zooplanktonun mevsimsel birey yoğunluğu minimum 45.120 birey/m3 (Sonbahar) ve maksimum 144.613 birey/m 3 (İlkbahar) olarak tespit edilmiştir. Bir yıllık çalışma periyodunda Rotifera grubunun 30-50 m, Cladocera grubunun 10-50 m, Copepoda grubunun ise 10-20 m derinlikte yoğun dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: CCA, Fizikokimyasal parametreler, Göllüce, İznik Gölü, Zooplankton. Relationships with Some Physicochemical Parameters and Zooplankton Abundance with Depth in Lake Iznik, Bursa, Turkey Abstract In this study, zooplankton density and diversity with depth was investigated monthly, between January 2006 and December 2006 in the deepest area (Göllüce) of Lake İznik. In addition, the relations of zooplankton species with some physicochemical parameters were analyzed with a CCA (Canonical Correspondance Analysis). According to the CCA, Bosmina longirostris is positive relationship and Daphnia cucullata, Copepoda and Nauplii are negative relationship with conductivity and salinity. Keretella quadrata, Brachionus calyciflorus, Bosmina longirostris, Diaphanosoma lacustris and Cyclops vicinus were dominant species. Shannon s diversity index ranged from 0.33-0.98. The average total zooplankton abundance ranged from 45.120 ind./m 3 (Autumn) to 144.613 ind./m 3 (Spring). One-year study period, it was determined that Rotifera, Cladocera and Copepoda group showed intensively at a depth of 30-50 m, 10-50 m and 10-20 m, respectively in Lake İznik. Keywords: CCA, Göllüce, Lake İznik, Physicochemical parameters, Zooplankton. Apaydin Yagci M, Ustaoglu MR (2014) Relationships with Some Physicochemical Parameters and Zooplankton Abundance with Depth in Lake Iznik, Bursa, Turkey. Ekoloji 23(93): 36-42. GİRİŞ Göllerde zooplankterler besin zincirinin ikinci halkasıdırlar ve balıklar için önemli bir besin kaynağıdırlar. Suyun kalitesini, trofik durumu belirleme ve sucul üretimde önemli role sahiptirler (Altındağ ve Özkurt 1998). Aynı zamanda çoğu zooplankton türü suyu filtre ederek beslendikleri için su kolonunun temizlenmesinde de önemli görevleri vardır (Bekleyen ve Taş 2008). Türkiye nin beşinci büyük gölü ve Marmara Bölgesi ndeki göllerin en büyüğü olan İznik Gölü, Marmara Denizi nin kuzey-doğusunda, Bursa ili sınırları içerisinde, İznik ve Orhangazi ilçeleri arasında yer alır. Uzunluğu takriben 32 km, maksimum genişliği 12 km, denizden yüksekliği 85 m dir. Gemlik körfezine ortalama 15-16 km mesafede bulunur. Gölün yüzölçümü 310 km 2 ve maksimum derinliği 80 m olarak bildirilmiştir (Yarar ve Magnin 1997). Gölü küçük dereler besler. En önemlileri kuzeydoğudan göle giren Karasu ve güneybatıdan giren Sölöz Çayı dır. Çıkıştaki Karsak Deresi, İznik Gölü nü Gemlik Körfezi ne bağlamaktadır (Numann 1958, Anonymous 1991, Anoymous 1993). İznik Gölü zooplanktonunun kalitatif olarak belirlenmesine yönelik birçok araştırma bulunmasına rağmen (Mann 1940, Noodt 1954, Tokat 1976, Toparlak 1975, Ongan 1982, Dumont ve De Received: 30.03.2012 / Accepted: 28.11.2014 36

İznik Gölü (Bursa/Türkiye) Zooplanktonunun Derinliğe... Eko lo ji Ridder 1987, Gündüz 1997, Akbulut 1999, Apaydın Yağcı ve Ustaoğlu 2012), kantitatif olarak yapılan ayrıntılı çalışma sayısı ise çok azdır (Toparlak 1975, Ongan 1982). Bu çalışmanın amacı İznik Gölü nde zooplankton kompozisyonunun gölün en derin noktasını oluşturan Göllüce bölgesindeki yüzey- 50m arasındaki dağılımını, aynı zamanda gölde ölçülen fizikokimyasal parametreler ile türlerin ilişkisini ortaya koymaktır. Bunun yanı sıra, çalışma sonuçları gölde daha önce yapılan çalışmalar ile kıyaslanmış ve toplam zooplanktonun tür bazında derinliğe bağlı değişimleri ayrıntılı olarak incelenmiştir. MATERYAL VE METOT İznik Gölü nün en derin istasyonundaki Göllüce bölgesinden (40 25 N-29 35 E) yüzey-50m arası derinliklerdeki zooplankton değişimini belirlemek amacıyla Ocak 2006 Aralık 2006 tarihleri arasında, aylık periyotlar halinde zooplankton örnekleri alınmıştır. Derinlik, sıcaklık, berraklık, çözünmüş oksijen, ph, tuzluluk ve elektriksel iletkenlik yerinde ölçülmüştür. Sıcaklık, elektriksel iletkenlik, ph, tuzluluk, çözünmüş oksijen, W.T.W. 340İ model multimetre kullanılarak yerinde yapılmıştır. İstasyonların koordinatları Magellan Sportrak GPS ölçüm cihazıyla alınmıştır. Su derinliği iskandil yöntemi ile ölçülmüştür. Vertikal plankton örnekleri 9 cm çapında 55 m göz açıklığındaki belirli derinliklerde açılıp kapanabilir özelliklerdeki Hydrobios marka vertikal plankton kepçesi ile toplanmıştır. Göllüce bölgesinde gölün yüzey-10, 10-20, 20-30, 30-40, 40-50 m arasındaki alanlarından vertikal plankton kepçesi ile zooplankton örnekleri toplanmış ve % 4 lük formalinde fikse edilmiştir. Örneklerin taksonomik belirlenmesinde Ruttner-Kolisko (1974), Koste (1978), Segers (1995), Nogrady ve Segers (2002), Flössner (1972), Smirnov (1974; 1996), Negrea (1983), Gündüz (1997), Korovchinsky (1992), Mann (1940), Dussart (1967-1969), Kiefer (1978), Einsle (1996), Ustaoğlu (2004), Ustaoğlu ve ark. (2012) gibi araştırmacıların eserleri kullanılmıştır. Zooplankterlerin fiziksel ve kimyasal parametreler ile olan ilişkileri CCA (Canonical correspondance analysis) ile analiz edilmiş ve Monte Carlo testi uygulanmıştır (Özkan ve ark. 2009, Akbulut ve ark. 2010, Colak Sabancı 2014). Derinlikler arası çeşitlilik durumu için Shannon indeksi ile hesaplanmış ve derinlikler arası toplam zooplankton, Cladocera, Copepoda, Rotifera gruplarının Shannon- Wiener indeksinin hesaplanmasında taksonların birey sayıları kullanılmıştır (Molles 2002, Soylu ve ark. 2011). Formülde pi i zooplankton türünün göldeki oranını, S (tür zenginliği) ortamdaki türlerin sayısını, loge pi nin doğal logaritmasını, (H') Shannon- Wiener çeşitlilik indeksinin değerini belirtmektedir. BULGULAR İznik Gölü nde Göllüce bölgesinde yıllık su sıcaklığı minimum ve maksimum 6.9-27.7 C, ph 7.4-9.1, çözünmüş oksijen 0.9-13.5 mg/l -1, çözünmüş oksijen doygunluğu 6.3-122.4 mg/ L -1 arasında değişim göstermiştir. Maksimum derinlik Nisan ve Mayıs aylarında 62 m olarak saptanmıştır. Yıllık ortalama fiziksel ve kimyasal parametrelerin örnekleme derinliklerine göre değişimi tabloda verilmiştir (Tablo 1). Yapılan CCA analizi sonucu sırasıyla birinci eksenin varyansı 0.547; ikinci eksenin varyansı 0.278 ve üçüncü eksenin varyansı 0.104 olarak belirlenmiştir (Tablo 2). Her üç eksende Monte Carlo test sonuçlarına göre istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (Tablo 2-3). İlk iki eksende toplam varyans açıklama oranı % 82.5 ile oldukça yüksektir. Bu durum ilk iki eksene göre yapılmıştır. Eksenlerin varyans değerleri I. eksenden III. eksene doğru sırasıyla 0.547, 0.278 ve 0.104 dür. Burada I. ve II. eksenin toplam varyans içindeki oranı % 82.5 ile oldukça yüksektir (Tablo 2). Fiziksel değişkenlerden 6 parametre (sıcaklık, kondüktivite, ph, tuzluluk, çözünmüş oksijen, çözünmüş oksijen doygunluğu) arası korelasyonda I.eksen ile kondüktivite ve tuzun pozitif, II. eksende ise oksijen doygunluğu ve çözünmüş oksijen doygunluğu negatif ilişkiler göstermiştir (Tablo 4). Türler açısından değerlendirildiğinde ise I. eksen ile yüksek ilişkili türler Bosmina longirostris, Daphnia cucullata, Copepodit ve Nauplii türleri bulunmuştur. Burada B. longirostris türü I. eksen ile pozitif ilişki gösterirken, diğerlerinde negatif ilişki tespit edilmiştir. II. eksen ile ilgili olarak en yüksek ilişkili türler Brachionus angularis, Keretella quadrata, Keretella cochlearis, Diaphanasoma lacustris, Cyclops vicinus bulunmuşken, bunlardan II. eksende sadece D. lacustris pozitif ilişki göstermiştir (Şekil 1). İznik Gölü nde, Göllüce bölgesinde toplam zooplanktonda maksimum birey Rotifera grubunda 37

Ekolo ji Apaydın Yagcı ve Ustaoğlu Şekil 1. CCA analizi ile zooplanktonik organizmalar ve fiziksel-kimyasal değişken ilişkileri: Braang - Brachionus angularis, Braurc - Brachionus urceolaris, Bracal - Brachionus calyciflorus, Kelqua - Keretella quadrata, Kelcoc - Keretella cochlearis, Notsqu - Notholca squamula, Notacu - Notholca acuminata, Synpec - Synchaeta pectinata, Poldol - Polyarthra dolichoptera, Fillon - Filinia longiseta, Trisim - Trichocerca similis, Trilop - Trichocerca lophoessa, Tribic - Trichocerca bicristata, Aspgir - Asplanchna girodi, Mytmuc - Mytilina mucronata, Tespat - Testudinella patina, Leclun - Lecane luna, Lecbul - Lecane bulla, Hexfen - Hexarthra fennica, Condos - Conochiulus dossuarius, Collet Colletheca, Digono Digononta, Boslon - Bosmina longirostris, Dialac - Diaphanasoma lacustris, Dapcuc - Daphnia cucullata, Alorec - Alona rectangula, Lgiley - Leydigia leydigi, Maclat - Macrothrix laticornis, Grates - Graptoleberis testudinaria, Cycvic - Cyclops vicinus, Tercras - Termocyclops crassus, Eumac - Eucyclops macruroides, Nithib - Nitokra hibernica, Parfimb - Paracyclops fimbriatus, Copepo Copepodit, Naupli Nauplii, Sicaklik Sıcaklık, Condicty Kondüktivite, Tuz Tuzluluk, Oksijen - Çözünmüş Oksijen, oksdoy - Çözünmüş Oksijen doygunluğu Şekil 3. İznik Gölü Göllüce bölgesinde belirlenen cladocera türlerinin aylara ve derinliğe göre bağlı birey sayıları (birey/m 3 ) Tablo 1. İznik gölü Göllüce bölgesinin yıllık ortalama fiziko-kimyasal parametreleri. Tablo 2. Monte Carlo test sonuçları. Tablo 3. Türler ve fiziksel-kimyasal değişkenler korelasyonu Monte Carlo Test Sonuçları. Şekil 2. İznik Gölü'nde toplam zooplanktonun aylık ağırlıklı ortalama birey sayısı. Nisan ayında (109234 birey/m 3 ), minimum birey ise Eylül ayında (452 birey/m 3 ) saptanmıştır. Zooplankton grupları arasında Cladocera grubu, diğer gruplar arasında % 90,63 lük oranla Şubat ayında dominant iken, Nisan ayında 7282 birey/m 3 ile minimum değere ulaşmıştır. Rotifera grubu, Mayıs ayında % 57,58 lik oran ile dominant iken, Eylül ayında 452 birey/m 3 ile minimuma gerilemiştir. Copepoda grubu ise, Temmuz ayında % 51,57 lik oranla maksimum göstermekle birlikte, en az birey sayısı Mart ayında (5216 birey/m 3 ) saptanmıştır (Şekil 2). B. longirostris ve D. lacustris in zooplanktonda yılın her ayında bulunurken, en fazla Cladocera sayısının 188667 birey/m 3 ile Mart ayında 50 m derinlikte olduğu belirlenmiştir (Şekil 3). Rotifera dan K. quadrata, K. cochlearis ve Synchaeta pectinata türlerinin zooplanktonda yılın her ayında bulunduğu belirlenmiştir. Rotifera gurubunda en 38

İznik Gölü (Bursa/Türkiye) Zooplanktonunun Derinliğe... Eko lo ji Tablo 4. Değişkenler arası korelasyonlar. Tablo 5. İznik Gölü'ndeki zooplankton gruplarının mevsimlere göre m 3 'deki miktarları ve % dağılımları. Tablo 6. İznik Gölü'ndeki zooplankton gruplarının mevsimlere göre m 3 'deki miktarları ve % değerleri (Ongan 1982) Şekil. 4. İznik Gölü Göllüce bölgesinde belirlenen rotifera türlerinin aylara ve derinliğe göre bağlı birey sayıları (birey/m 3 ) Şekil 5. İznik Gölü Göllüce bölgesinde belirlenen copepoda türlerinin aylara ve derinliğe göre bağlı birey sayıları (birey/m 3 ) fazla birey sayısı 30 m derinlikte bulunmuştur. Maksimum birey sayısı 140578 birey/m 3 ile Nisan ayında 20 m derinlikte belirlenmiştir. (Şekil 4). Copepoda gurubundan C. vicinus, Copepodit ve Nauplii nin yılın her ayında bulunduğu tespit edilmiş olup en fazla birey sayısı 20 m derinlikte bulunmuştur (Şekil 5). TARTIŞMA VE SONUÇ İznik Gölü nde yapılan bir çalışmada 54 zooplankton türü tanımlanırken (Apaydın Yağcı ve Ustaoğlu 2012), bu çalışmada bu türlerden bazılarının 0-50 m derinlik arasındaki dağılımı ve fiziksel ve kimyasal parametreler ile olan ilişkileri ortaya çıkarılmıştır. CCA uyum analizine göre B. longirostris (Boslon) kondüktivite ve tuzluluk bakımından yüksek yerleri tercih etmiştir. Literatür çalışmalarına göre de B. longirostris türünün ötrofik karakterli göllerde, yüksek sıcaklık ve %0 2-6 tuzluluğa kadar olan sularda bulundukları bildirilmiştir (Flössner 1972). D. cucullata kondüktivite ve tuzluluk bakımından düşük yerleri tercih etmiştir. Yine Copepodit, Nauplii ve D. cucullata gibi iletkenlik ve tuz bakımından nispeten düşük yerlerde daha yoğundur. D. cucullata nın nutrientçe zengin sularda bulunduğu, ph< 6 dan düşük sularda bulunmadığı literatür çalışmaları ile desteklenmiştir (Negrea 1983). Suda bulunan oksijen miktarı o andaki suyun sıcaklığı, sudaki çözünmüş tuz yoğunluğu, biyolojik olaylar ve suyun yüzeyine değen atmosferdeki gazın kısmi basıncına göre değişir (Bulut ve ark. 2011). II. eksende B. angularis, K. cochlearis, K. quadrata, C. vicinus türleri çözünmüş oksijenin ve çözünmüş oksijen doygunluğunun daha yoğun olduğu alanlarda bulunurken, D. lacustris çözünmüş oksijen ve çözünmüş oksijen doygunluğunun nispeten düşük olduğu yerlerde daha yoğun populasyon göstermiştir. B. angularis ve K. quadrata türleri oksijen toleransı yüksek ortamlarda bulunurken, Diaphanasoma türlerinin ise oksijen toleransı düşük ortamlarda bulunduğu rapor edilmiştir (Tarkan 2010; Hra 2011, Deveci ve ark. 2011). C. vicinus türünün soğuk suları tercih etmesi ( Einsle 1996) oksijen ve çözünmüş oksijen doygunluğunun yüksek yerlerde bulunması görüşünü de desteklemiştir. Çalışma sonuçları İznik Gölü nde daha önce yapılan Ongan (1982) nın çalışması ile karşılaştırılınca gölde bulunan zooplankton türlerinin bağlı oldukları grupların mevsimlere göre m 3 deki miktarları çizelge de verilmiştir (Tablo 5-6). Elde 39

Ekolo ji Apaydın Yagcı ve Ustaoğlu edilen bulgulara göre İlkbahar mevsimi dışında her mevsim baskın grubu Cladocera üyeleri oluşturmuştur. Mevsimlere göre m 3 deki toplam ortalama miktarlarına bakıldığında ilkbahar mevsiminde 144.613 birey/m 3 ile maksimum, sonbahar mevsiminde 45.120 birey/m 3 ile minimum düzeyde belirlenmiştir. Tüm mevsimlerdeki m 3 deki toplam ortalama zooplankton miktarı ise 89.657 birey/m3 olarak tespit edilmiştir (Tablo 5). Ongan (1982), İznik Gölü nde mevsimsel olarak yaptığı çalışmada gölün İlkbahar ve Kış mevsimlerinde baskın grubunu Copepoda, Yaz ve Sonbahar mevsimlerinde baskın grubunu ise Rotifera olarak bildirmiştir. Mevsimlere göre m 3 deki toplam ortalama miktarlarına bakıldığında Sonbahar mevsiminde 37.798 birey/m 3 ile maksimum, Kış mevsiminde 19.830 birey/m 3 ile minimum düzeyde belirlenmiştir. Tüm mevsimlerdeki m 3 deki ortalama toplam zooplankton miktarı ise 28.121 birey/m 3 olarak bildirilmiştir (Tablo 6). Çalışmamızda Rotifera türlerinin bir yıllık çalışma periyodunda yüzey-50 m arasındaki dağılımı incelendiğinde Trichocerca similis in 0-20 m derinlikte yoğun şekilde olduğu belirlenmiştir. Ongan (1982) İznik Gölü nde, İlkbaharda Conochilus ve Filinia nın baskın durumda, ayrıca 0-20 m arasında yoğun şekilde olduğunu; Yaz mevsiminde Filinia ve Keratella nın baskın, yine 0-20 m arasında yoğun; Kış mevsiminde ise Hexarthra nın baskın, 0-20 m arasında yoğun olduğunu bildirmiştir. Yapılan bu çalışmada, Copepoda ve Cladocera türlerinin bir yıllık çalışma periyodunda yüzey-50 m arasındaki dağılımı incelendiğinde B. longirostris in Kış ve İlkbahar mevsimlerinde baskın, 30-50 m arasında yoğun olduğu; D. lacustris in ise Yaz ve Sonbahar mevsiminde baskın, 10-30 m arasında yoğun olarak dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Copepoda dan C. vicinus İlkbahar mevsiminde baskın, 30-50 m arasında yoğun; ayrıca Copepodit ve Nauplii tüm mevsimlerde baskın olup, Copepodit in yüzey- 30 m arasında, Nauplii nin 30-50 m arasındaki derinlikte yoğun bir şekilde dağılım gösterdiği tespit edilmiştir. Ongan (1982) İznik Gölü nde yaptığı çalışmada Copepoda grubu türlerinin her mevsim yüksek miktarlara ulaştığını ve yüzey-20 m arasında yoğunlaştığını bildirmiştir. Ayrıca, Cladocera grubunun baskın olduğunu, Diaphanasoma nın yoğunlaştığı bölgenin yüzey-10 m arası derinlikte olduğunu bildirmiştir. Ayrıca, gölde mevsimlere göre zooplankton yoğunlaşmasının yüzey-40 m 40 arasında olduğunu ifade etmiştir (Ongan 1982). Toparlak (1975), İznik Gölü nde Cyclops scutifer türünün yaz aylarında yoğun olarak bulunduğunu, türün toplam zooplanktonun % 17 sini oluşturduğunu, bu oranın 40-50 m derinliklerdeki tabakalarda % 21 e yükseldiğini, tüm derinliklerde % 13.2 oranında bulunduğunu; Arctodiaptomus bacillifer türünün ise Sonbahar mevsiminde yüksek miktarlara ulaştığını ve toplamın % 4-5 ini oluşturduğunu, 40-50 m derinliklere kadar % 28 e ulaştığını, tüm derinliklerde ortalama % 9.8 oranında bulunduğunu ifade etmiştir. Bu çalışmada, İznik Gölü ndeki zooplanktonun bir yıllık ortalama dağılımını değerlendirildiğinde m 3 deki baskın grubun Cladocera olduğu (42.523 birey/m 3, % 54.41), bunu sırası ile Copepoda (27.697 birey/m 3, % 30.52), Rotifera (19.436 birey/m3, % 15.05) nın izlediği tespit edilmiştir. Gölde m 3 deki bir yıllık ortalama zooplankton miktarı ise 89.657 birey/m 3 olarak belirlenmiştir. Rotifera grubundan bir yıl boyunca yüzey-50 m arasındaki baskın olan türler K. quadrata ve Brachionus calyciflorus dur. Testudinella patina, Trichocerca lophoessa, Filinia longiseta, Trichotria pocillum, Mytilina mucronata, Colletheca sp. ise en az sayıda belirlenen türlerdir. Cladocera grubundan ise baskın olan türler B. longirostris ve D. lacustris olarak tespit edilmiştir. Copepoda grubundan baskın olan türler Copepodit, Nauplii ve C. vicinus olarak kaydedilmiştir. Su kalitesi parametreleri ile zooplankton türleri arasındaki CCA analizi sonucunda B. angularis, K. quadrata ve K. cochlearis güçlü negatif değerleri ile kondüktivitenin düşük olduğu değerlerde dağılımları söz konusu olmuştur (Şekil 1). Bosmina longirostris I. eksendeki güçlü pozitif değeri ile kondüktivitenin yüksek olduğu alanda dağılım göstermiştir. Biplot değerleri ve korelasyon arası ilişkilere bakıldığında 1.eksende kondüktivite ve tuzluluk ile pozitif ilişkili, II. eksende çözünmüş oksijen ve oksijen doygunluğu ile negatif ilişki görülmüştür. Monte Carlo testine göre her üç eksende de istatistiki olarak önemlidir. En yüksek Shannon-Wiener indeksi (H'), 20-30 m arası derinlikte Haziran ayında (0.98) ve en düşük yüzey- 10 m arası derinlikte Mart ayında (0.33) olarak belirlenmiştir. Toplam zooplanktonda ortalama Shannon-Wiener indeksi yüzey-50 m arası derinliklerde (0.90) olarak bulunmuştur. Shannon- Wiener indeksi 30-40 m arası derinlikte Rotifera grubu organizmalarda (0.73) ve 40-50 m arası

İznik Gölü (Bursa/Türkiye) Zooplanktonunun Derinliğe... Eko lo ji derinlikte (0.76) olarak hesaplanmıştır. Shannon değerlerinin yüzey-10, 10-20, 20-30 m derinliklere göre 30-40m ve 40-50 m arası derinliklerde birbirine yakın ve yüksek çıkması sadece bu derinliklerde Lecane bulla ve T. patina türlerinin bulunmasına bağlı olabilir. 40-50 m arası derinlikte Copepoda grubunun Shannon indeks değerinin diğer derinliklerden daha yüksek çıkması (0.80) türlerin bu derinlikte eşit dağılım göstermesi ve Paracyclops fimbiatus türünün sadece bu derinlikte bulunmasından kaynaklanabileceği sonucuna varılmıştır. Shannon-Wiener değerine bakıldığında yüzey-50 m arası derinliklerde tür dağılımının genelde homojen olduğu söylenebilir. TEŞEKKÜR Arazi çalışmasında yardımlarından dolayı Eğirdir Su Ürünleri Araştırma İstasyonu Müdürlüğü ve teknik personeline, makalenin istatistiki analizlerinde yardımlarından dolayı SDÜ Orman Fakültesi nden Doç. Dr. Kürşad Özkan a teşekkürü borç bilirim. Bu çalışma İznik Gölü nün (Bursa) Zooplankton Faunası Üzerine Araştırmalar konulu doktora tezinin bir bölümüdür. KAYNAKLAR Akbulut N (1999) Türkiye Zooplankton (Rotifera, Cladocera ve Ostracoda) Türleri. In: Demirsoy A (ed), Genel ve Türkiye Zoocoğrafyası Hayvan Coğrafyası, Ankara, 639-652. Akbulut M, Kaya H, Çelik EŞ, Odabaşı DA, Sağır Odabaşı S, Selvi K (2010) Assessment of surface water quality in the Atıkhisar Reservoir and Sarıçay Creek (Çanakkale, Turkey). Ekoloji 19(74): 139-149. Altındağ A, Özkurt Ş (1998) A study on the zooplanktonic fauna of the dam lakes Kunduzlar and Çatören (Kırka Eskişehir). Turkish Journal of Zoology 22: 323-331. Anonymous (1991) Türkiyenin Çevre Sorunları. Türkiye Çevre Vakfı Yayını, Ankara. Anonymous (1993) Türkiyenin Sulak Alanları. Türkiye Çevre Vakfı Yayını, Ankara. Apaydın Yağcı M, Ustaoğlu MR (2012) Zooplankton fauna of lake İznik (Bursa-Turkey). Turkish Journal of Zoology 36(3): 341-350. Bekleyen A, Taş B (2008) Çernek gölü nün (Samsun) zooplankton faunası. Ekoloji 17(67): 24-30. Bulut S, Mert, R, Solak K, Konuk M (2011) Some limnological properties of Selevir Dam Lake. Ekoloji 20(80): 13-22. Colak Sabancı, F (2014) Phytoplankton distribution and its relationship to the physico-chemical environment in a coastal lagoon. Ekoloji 23(90): 61-72. Deveci A, Dügel M, Külköylüoğlu O (2011) Zooplankton of lake Sünnet (Bolu, Turkey) and determination of some environmental variables. Review of Hydrobiology 4 (2): 115-130. Dumont HJ, De Ridder M (1987) Rotifers from Turkey. Hidrobiology 147: 65-73. Dussart B (1967) Les Copepodes des Eaux Continentales d Europe Occidentale. Tome I, Calanoides et Harpacticoides N. Boubee et cie, Paris. Dussart B (1969) Les Copepodes des Eaux Continentales d Europe Occidentale. Tome II, Cyclopoides et Biologie, N Boubee et cie, Paris. Einsle U (1996) Guides to the Identification of the Microinvertebrates of the Continental Waters of the World. Copepoda: Cyclopoida, Genera Cyclops, Megacyclops, Acanthocyclops. SPB Academic Publishing, The Hague. Flössner D (1972) Krebstiere, Crustacea. Kiemen und Blattfüsser, Branchiopoda, Fishlause, Branchiura., tierwelt Deutschland, 60.teil, Veb Gustav Fischer Verlag, Jena. Gündüz E (1997) Türkiye İçsularında yaşayan cladocera (crustacea) türlerinin listesi. Turkish Journal of Zoology 21: 37-45. Hra M (2011). Seasonal and spatial distribution of Brachionus (Pallas, 1966; Eorotatoria: Monogonanta: Brachionidae), a bioindicator of eutrophication in lake El-Manzalah, Egypt. Biology aand Medicine 3 (2): 60-69. Kiefer F (1978) Das Zooplankton der Biennengewasser 2. Teil. Freilebende Copepoda. Die Binnengewasser Band XXVI, Schweizerband sche Verlagbuchhandlung, Stuttgart. Koste W (1978) Rotatoria, Die Rädertiere Mitteleuropas Ein Bestimmungswerk, begründet von Max Voigt Überordnung Monogononta, I Textband and II Textband, Gebrüder Borntraeger-Berlin, Stuttgart. 41

Ekolo ji Apaydın Yagcı ve Ustaoğlu Korovchinsky NM (1992) Sididae and Holopedidae (Crustacea: Daphniiformes). SPB Academic Publishing III. (Guides to Identification of the Microinvertebrates of the Continental Waters of the World), The Netherlands. Mann AK (1940) Über Pelagische Copepoden Turkischer Seen. Int. Revue der Gesam. Hydrobiology 40:1-87. Molles MC (2002) Ecology Concept and Applications Mc Graw-Hill Higher Education USA. Negrea S (1983) Fauna Republici Socialiste Romania. Crustacea, Cladocera, Acedemia Republicii Socialiste Romania, Bucuresti. Nogrady T, Segers H (2002) Rotifera.Vol.6: Asplanchnidae, Gastropodidae, Lindiidae, Microcodidae, Synchaetidae, Trochosphaeridae and Filinia, Backhuys Publishers, Leiden,The Netherlands. Noodt W (1954) Copepoda Harpacticoidea aus dem limnischen mesopsammal der Turkei. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Hidrobiyoloji Araştırma Enstitüsü Yayınları B, II (I): 27-40. Numann (1958) Anadolunun Muhtelif Göllerinde Limnolojik ve Balıkçılık İlmi Bakımından Araştırmalar ve Bu Göllerde Yaşayan Sazanlar Hakkında Özel Bir Etüd. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Hidrobiyoloji Araştırma Enstitüsü Yayınları 7, İstanbul. Ongan T (1982) Güney Marmara Bölgesi İçsu Ürünlerini Geliştirme ve Su Kaynaklarının Envanteri Projesi. Hidrobiyoloji Araştırma Enstitüsü İç Sular Araştırmaları, Sapanca. Özkan K Şenol H Gülsoy S Mert A Suel H, Eser Y (2009) Vegetation-environment relationships in mediterranean mountain forest on limeless bedroks of Southern Anatolia, Turkey. Journal of Environmental Engineering and Landscape Management, 17(3): 154-163. Ruttner-Kolisko A (1974) Plankton Rotifers, Biology and Taxonomy. Volume XXVI/I, Die Binnengewasser, Stuttgart. Segers H (1995) Rotifera. Vol.2: Lecanidae (Monogononta). SPB Academic Publishing, The Hague. Smirnov NN (1974) Fauna of USSR, Crustacea. Vol. I, No: 2, Chydoridae, I.P.S.T. Jerusalem. Smirnov NN (1996) Guides to the Identification of the Microinvertabrates of the Continental Waters of the Word. Cladocera: The Chydorinae and Sayciinae (Chydoridae) of the World. SPB Academic Publishing, The Hague. Soylu EN, Maraşlıoğlu F, Gönülol A (2011) Epiphytic diatom flora of Liman Lake (Bafra-Samsun). Ekoloji 20(79): 57-62. Tarkan AS (2010) Effects of streams on drinkable water reservoir: an assessment of water quality, physical habitat and some biological features of the streams. Journal of FisheiresSciences.com 4(1): 8-19. Tokat O (1976) Hazar (Gölcük) Gölü rotatorları ve yayılışları. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Hidrobiyoloji Araştırma Enstitüsü Yayınları 18, İstanbul. Toparlak O (1975) İznik gölü copepodlarının yıllık tezahürleri ve yayılışları hakkında ön çalışmalar. In: Tübitak V. Bilim Kongresi Bildirileri, Ankara, 375-377. Ustaoğlu MR (2004) A check-list for zooplankton of Turkish inland waters. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi 21(3-4): 191-199. Ustaoğlu MR, Altındağ A, Kaya M, Akbulut N, Bozkurt A, Özdemir Mis D, Atasagun S, Erdoğan S, Bekleyen A, Saler S, Okgerman H (2012) A checklist of Turkish rotifers. Turkish Journal of Zoology 36(5): 607-622. Yarar M, Magnin G (1997) Türkiye nin Önemli Kuş Alanları. Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul. 42