İNŞAAT PROJELERİNDE SÖZLEŞME VE TALEP YÖNETİMİ INS5807 TALEP YÖNETİMİ ÖRNEKLERİ (DERS-09 EKİDİR) Y. Mimar Fayez ATTAR 11 Aralık 2015 1 İÇİNDEKİLER 1. TALEP ÖRNEĞİ-1 2. TALEP ÖRNEĞİ-2 3. TALEP ÖRNEĞİ-3 2 1
TALEP ÖRNEĞİ-1 İşveren : Nakheel LCC Mühendis: Dar-Al-Handasah İşgören : Zemin ıslah şirketi (yerel şirket) 3 TALEP ÖRNEĞİ-1 İşin Tanımı: Denizin içinde inşa edilen betonarme diyafram duvarın içinde diğer bir alt-yüklenici tarafından dışarıdan getirtilen malzeme ile yapılan dolgunun iş makineleri (yükleyici, dozer, vibrasyonlu silindir, özel titreşim makineleri, vb.) ve titreşim ile sıkıştırılması. 4 2
TALEP ÖRNEĞİ-1 Talep Konusu: Talebin konusu teknik şartname ve malzeme analizlerine uygun olarak temiz ve homojen olması gereken dolgu malzemesinin yeterince temiz olmadığı, içinde olması gerekenden daha büyük kaya parçaları ile hurda demir parçaları bulunduğu, titreşim ekipmanlarına zarar verdiği, temizlenmesinin ve saha dışına taşınmasının ek masrafa ve gecikmeye neden olduğu, bu yüzden onaylı iş programının gerisinde kalındığı ve bu yüzden işgörenin zaman ve para kaybına uğradığı iddiasıdır. 5 TALEP ÖRNEĞİ-1 Takip Edilen Prosedür: İşgören sözleşmenin talepler ile ilgili maddesine uygun olarak yasal süresi içinde ihbarını/bildirimini (notice) yazılı olarak Mühendis e bildirmiştir. 6 3
TALEP ÖRNEĞİ-1 Uygulama: İşgören bildirimini yasal süresi içinde verdikten sonra, aylık hakedişler ile birlikte her ay için uğradığı tahmini parasal zararı belirtmiştir. İşveren bu zararı not ederek sözleşmenin ilgili maddesine uygun olarak (devamlılık gösteren haller) herhangi bir ödeme yapmamıştır. İşin sona ermesi ve geçici kabulün yapılmasından sonra işgören yasal süre olan yirmi sekiz (28) gün içinde uğradığı zararın kesin hesabını yaparak taleplerini bildirmiştir. 7 TALEP ÖRNEĞİ-1 Talepler: Şartnameye uygun olmayan malzemelerin ayıklanması ve sahadan uzaklaştırılmasının bedeli. Hurda demir malzemelerinin titreşim parçalarına verdiği kalıcı ve geçici zararın bedeli. Bunlardan doğan zaman kaybının sözleşme süresine eklenmesi. Süre uzatımından doğan genel giderlerdeki artışın tazmini. 8 4
TALEP ÖRNEĞİ-1 Mühendisin Kararı: Güncel kayıtların ve şartnameye uygun olmayan malzemenin ve demir hurdalarını belgeleyen sahada çekilen fotoğrafların incelenmesinden sonra olayın gerçekliliğine karar vererek, söz konusu malzemelerin çıkarılması ve uzaklaştırılması sırasında kullanılan makine ve ekipmanın saat bedellerini ve tamir giderlerini ödemeyi, ayrıca işgörenin uğradığı zaman kaybını da sözleşme süresine eklemeyi kabul etmiştir. Ancak işgören başka nedenlerden dolayı işin süresini aştığından, genel giderler ile ilgili talebi reddedilmiştir. 9 TALEP ÖRNEĞİ-1 Sonuç: İşgören, mühendisin kararına uymuştur ve konu kapanmıştır. 10 5
TALEP ÖRNEĞİ-2 İşveren : Nakheel LCC Mühendis: Dar-Al-Handasah İşgören : Yerel (lokal) inşaat şirketi 11 TALEP ÖRNEĞİ-2 İşin Tanımı: Sheikh Zayed Bulvarının yakınında, Dubai şehrinin 30 km batısındaki arazinin bir bölümü üzerinde inşa edilecek olan 3 & 3A paketleri olarak tanımlanan, Regional tipi, 3 küçük yatak odalı 110 adet villa ile Legacy tipi, 3 küçük yatak odalı 179 adet villa olmak üzere toplam 289 villa inşaatının, çevre duvarları, alt yapı borulama ve gider işleri de dahil olmak üzere tüm ilgili elektro-mekanik tesisat işlerinin yapımı ve her türlü eksiklerinin tamamlanması. 12 6
TALEP ÖRNEĞİ-2 Talep Konusu: Yeraltı sularının toplanması (dewatering) ile yükümlü diğer bir işgörenin bu amaç için oluşturmuş olduğu göleti çevreleyen duvarların yıkılması sonucu inşaat malzemelerinin su altında kalması ve inşaatı devam eden villalarda oluşan hasarın tazmin edilmesi. 13 TALEP ÖRNEĞİ-2 Takip Edilen Prosedür: İşgören sözleşmenin talepler ile ilgili maddesine uygun olarak yasal süresi içinde ihbarını/bildirimini (notice) yazılı olarak Mühendis e bildirmiştir. 14 7
TALEP ÖRNEĞİ-2 Talebin Belgelenmesi Süreci: Mühendis işgörenden sözleşmede belirtilen yirmi sekiz (28) gün yasal süre içerisinde teslim edilmek üzere hasarın boyutunu belirleyecek detaylı bir değerlendirme raporu ile olay öncesine ait güncel kayıtları, ilerleme raporlarını ve kalite kontrol verilerini istemiştir. Mühendis bunların dışında kendi bünyesinde oluşturduğu bir komisyonun göletten gelen suların etkisinde kalan villaların yapısal açıdan gördüğü hasar ile su altında kalan demir donatılar ve kalıp malzemelerindeki hasarın saptanmasını/belirlenmesini istemiştir. 15 TALEP ÖRNEĞİ-2 Talepler: Su altında kalan malzeme bedellerinin ödenmesi. Su altında kalan inşaatın yeniden yapılmasından doğan zaman kaybının sözleşme süresine eklenmesi. Süre uzatımından doğan genel giderlerinin ödenmesi. 16 8
TALEP ÖRNEĞİ-2 Uygulama: İşgören talep bildirimini (notice) yasal süresi içinde verir ve kendisinden istenen talebin belgelenmesi ile ilgili raporları mühendise sunmuştur. İşgören bu raporda gerçekleşen olayın sözleşmenin ilgili maddesi (önceden tahmin edilemeyen olumsuz fiziksel engel veya koşullar) uyarınca kendi kusuru olmaksızın nasıl oluştuğunu ve bu olayın oluşumu sonucunda uğradığı maddi zararı detaylı olarak açıklamıştır. 17 TALEP ÖRNEĞİ-2 Mühendisin Kararı: Talebi haklı bulan mühendis, malzeme bedellerini ve süre uzatımı talebini onaylamıştır. Ancak işgörenin olayın vuku bulduğu dönemde onaylı iş programının gerisinde olması gerekçesi ile genel giderlerin ödenmesi ile ilgili talebi reddedilmiştir. 18 9
TALEP ÖRNEĞİ-2 Sonuç: Saha ve iş CAR kapsamında sigortalı olduğundan işveren bu talep ile istenmiş olan tutarı sigortadan aldığı tutar ile karşılamıştır. 19 TALEP ÖRNEĞİ-3 İşveren : Libya Ulaşım ve Yollar Komitesi-Köprüler Departmanı Mühendis: Bakanlık Yetkilisi İşgören : CAC-DS Joint Venture (Ortak Girişimi) 20 10
TALEP ÖRNEĞİ-3 İşin Tanımı: Gharyan-Mezda Yolu (89 km) bakım ve onarım işleri, Sözleşme No: 6/135-2007 21 TALEP ÖRNEĞİ-3 Talep Konusu: 2009 yılının Aralık ayında bitüm fiyatlarındaki öngörülmez yükselişin proje maliyetine yapmış olduğu ve projenin tamamlanmasını nerede ise olanaksız duruma getiren etkisinden ötürü toplam #2.070.157,63# LD (Y/ikimilyonyetmişbinyüzellibinLibyaDinarı) fiyat farkı talebi. 22 11
TALEP ÖRNEĞİ-3 Takip Edilen Prosedür: İşgören sözleşmenin telep ile ilgili maddesine uygun olarak yasal yazısını mühendise bildirmiştir. 23 TALEP ÖRNEĞİ-3 Talebin Belgelenmesi Süreci: İşgören sözleşmede belirtilen talep hakkını kullanarak zararının tazminini ve süre uzatımı istemiştir. Bu talebine baz olarak ilgili bakanlığın işgörene çeşitli tarihlerde göndermiş olduğu ve bitümün yerel rafinerilerce yeterince tedarik edilemediği, dolaysı ile işgörenin dış piyasalardan ithal etmesinde bir sakınca bulunmadığına dair yazıları sunmuştur. Talep yazısı ekinde yeni fiyatın (fiyat farkı hesabı) nasıl oluştuğu, kullanılması gereken bitüm miktarının nasıl hesaplandığı, bitümün sağlanamadığı dönemdeki zaman kaybının hesapları, projedeki bitüm yüzdesi ve yoğunluğunu belgeleyen 24 karışım dizaynları da sunulmuştur. 12
TALEP ÖRNEĞİ-3 Talepler: İthal edilen bitüm bedeli için fiyat farkı ödenmesi. Bitümün bulunmadığı döneme ilişkin zaman kaybının sözleşme süresine eklenmesi. Gecikme cezasının uygulanmaması. Süre uzatımından doğan genel giderlerinin tazmini. 25 TALEP ÖRNEĞİ-3 Mühendisin Kararı: Talebi haklı bulan mühendis, ithal bitümün bedelini ödemeyi ve kayıp edilen süreyi sözleşme süresine ekleyerek gecikme cezasının uygulanmaması talebini onaylamıştır. Ancak olayın meydana geldiği dönemde işgörenin onaylı iş programının gerisinde olması gerekçesi ile genel giderlerin ödenmesi talebi reddedilmiştir. 26 13
KAPANIŞ Teşekkür ederim. fayezattar@yahoo.com 27 14