32 ÖĞRENME FAALİYETİ-4 AMAÇ Hastane temizlik hizmetleri departmanında, hastaneye göre genel iş planı oluşturabileceksiniz. ARAŞTIRMA Hastane temizlik hizmetleri departmanında kullanılan iş planlarını araştırınız. İŞ PLANININ OLUŞTURULMASI İş Planının Tanımı Planlama önceden belirlenmiş hedeflere ulaşmak için eldeki kaynaklarla yapılacak işlerin programlanmasıdır. Temizlik hizmetlerinde hedefe ulaşmak için yapılacak işlerin önceden programlanması iş planını oluşturur. İş Planının Önemi Önceden hazırlanmış iyi bir iş planı sayesinde amaçlara daha kolay ulaşılacak ve kaynaklar en uygun şekilde kullanılacaktır. Örneğin; - Hastane temizlik hizmetleri departmanında kaç kişi çalışacaktır? - Görev dağılımı nasıl yapılacaktır? - Ne kadarlık malzeme ihtiyacı olacaktır? - Ne kadarlık bir bütçe ayrılmalıdır? - Ne kadar zamanda işler bitirilecektir? gibi sorular planlama aşamasında cevaplandırılır. İşlerin Gruplandırılması Kir değişik yöntemler kullanılarak temizlenebilir. Bunlar tek tek olabildiği gibi, bazen aynı anda da uygulanabilir. Konumuz açısından başlıcalar; yıkamak, ağartmak, asidik ortamda temizlemek, organik çözücülerle veya leke çıkarma işlemi ile temizlemektir. Kir Çeşitleri 4 Ayrı Kategoride İncelenir: 1.Serbest Kir 2.Bağlı Kir 3.Kimyasal Kir :Pas : Toz, toprak, kağıt : Suda çözünen, çözücüde çözünen 4.Mikroorganizmalar : Bakteriler, virüsler, mantarlar, küfler, Temizlik İşlem ve Yöntemleri Temizlik yöntemi, temizlik işlemi sırasında, çalışan kişinin amaca yönelik olarak, materyale zarar vermeden yabancı maddeleri ortamdan uzaklaştırmak için kullanılan süreçtir. Bir temizlik yöntemi mümkün olduğu kadar etkili olmalıdır. Uygun temizlik yönteminin belirlenmesi için, temizlik maddelerinin kimyasının, iş gücü, zaman, kullanılan makine ve gereçlerin özelliklerinin ve bunların kullanım miktarının bilinmesi gerekmektedir.
4 33 Temizlik amacına göre dört ana grupta incelenebilir: Fiziksel temizlik: Yüzeylerin toz, çöp, döküntü vb. Kimyasal temizlik: Yüzeylerin temizlenmesi amacıyla çeşitli kimyasal maddelerin kullanılması Osmolojik temizlik: Ortamda kokuya neden olan, görünen ve görünmeyen kirliliklerin giderilmesi Entomolojik temizlik: Ortamdaki haşerelerin yok edilmesidir. İyi Bir Temizlik Programı Kuruma Şu Yararları Sağlar: Kurumun farklı alanlarında, farklı uygulamaların yapılmasını engeller. Personel yapacağı işi en küçük ayrıntılarına kadar bilir. Kontrol kolaylaşır. Daha sonra yapılacak planlara ışık tutar. Bir temizlik programı yaparken göz önünde tutulacak aşamalar kısaca şöyle sıralanabilir: Temizlik ihtiyacının belirlenmesi, Temizlik sürecinin belirlenmesi, Kullanılacak personel sayısının belirlenmesi, İş sırasının saptanması, Gerekli temizlik maddeleri, makine, araç ve gereçlerin işin mahiyetine uygunluğunun belirlenmesi, Gözetim ve kontrol sisteminin kurulması, Hazırlanan taslak programın uygulanmasından sonra eksiklerin tamamlanmasıyla gerçek programın hazırlanması Bir temizlik iş programı hazırlanırken dikkate alınması gereken diğer konular da şöyledir: Zaman, Herhangi bir alanda gereksinim duyulan temizliğin niteliği, Alanın durumu (binanın eski ya da yeni oluşu), 19.Temizlik hizmetlerinde oluşturulabilecek iş programlarının şema ile gösterilmesi
34 4 Dışarıdaki kirin miktarı, Döşemelerin cinsi, Pencerelerin alanı, sayısı, Mobilyaların tipi ve miktarı, Temizlenmesi gereken yüksek tavanlar vb. alanlar. Temizlik programlarında, kullanılacak işgücü ve malzeme miktarlarının da belirlenmesi gerekeceğinden, herhangi bir alanın temizliği ile ilgili olarak kullanılacak emek ve malzeme miktarının belirlenmesinde şu konulara dikkat edilmesi gerekir: Beklenen temizlik standardı ( ne kadar ve nasıl temizlenmeli), Yeterli kaynak (insan gücü, para, araç, malzeme) Fiziksel özellikler (döşeme, mobilya, tesisat vb. yüzeylerin temizliğinin rahatlığı ve kolaylığı) Mekanların kullanımı Kullanım şekli ( objelerin kullanım durumu ve kirlenme sıklığı) Alanın kullanılabilirliği ( alan ne kadar kişi tarafından kullanılıyor) Alanı kullanan kişilerin özelliği Hijyen Planında Yer Alması Gereken Faktörler: Neyin temizleneceği Ne sıklıkla temizleneceği Ne ile temizleneceği Ne miktar kullanılacağı Nasıl temizleneceği Temizlik hizmetleri müdürü, günlük ve periyodik temizliğin organize edilmesinden sorumludur. Yapılacak işlerin planlanması organizasyonda büyük önem taşımaktadır. Yapılan işler sürekli takip edilir ve hazırlanan raporlar günlük dosyalanır. Ayrıca iş programları çerçevesinde, yönetici personelinin yapacağı temizlik ve bakım işlerini, farklı şekillerde gruplandırması gerekebilir. Bu programlarda işler; zamana, yapıldığı yüzeye, çalışma yöntemine ve kullanılan malzemeye göre çeşitlendirilebilir. İş programları aşağıdaki şemaya göre yapılabilir. İşlerin Periyodları ve Özellikleri Haftalık Bir mekanda kirliliği meydana getiren tüm etkenleri yok etmek amacıyla yapılan faaliyettir. Her mekanda kuru, ıslak ve dezenfekte temizliğini içerir. Haftalık temizlik programında şu işler yapılır. - Camların silinmesi, - Dolapların temizlenmesi, - Buzdolabı temizliği, - Haşerat kontrolünün yapılması, ilaçlanması, - Duvarların örümceklerden temizlenmesi,
4 35 20. Yapılacak işlerin periyodlar halinde çizelgeye dönüştürülmesi Aylık Aylık temizlik programında şu işler yapılır. - Tül, perde yıkanması, - Zeminlerin cilalanması, - Madeni eşyaların parlatılması, - Yatağın alt-üst edilerek havalandırılması, - Halılardan lekelerin çıkarılması, - Mobilya döşemelerinin silinmesi, - Envanter yapılması, Mevsimlik Mevsimlik temizlik olarak şöyle sıralanabilir; - Duvarların silinmesi, boyanması, - Envanter denetimlerinin yapılması, - Tüm katların ilaçlanması, - Mobilyaların bakımının yapılması, - Halıların yıkanmasıdır. İşlerin Çizelgeye Dönüştürülmesi Çizelgenin Tanımı ve Önemi Yapılacak işlerin bölümlere ayrılarak kağıt üzerinde gösterilmesidir. Şu bilgilere dayanılarak yapılacak işlerin çizelgesi oluşturulur: - Temizlik hizmetleri departmanının görev alanları belirlenir, - Temizlikle ilgili standartlar belirlenir, - Süre belirlenir, - Kullanılacak temizlik malzemeleri belirlenir, - Temizliğin ne kadar sıklıkla yapılacağı belirlenir. Çizelgeleri Elde veya Bilgisayarda Hazırlama Temizlik hizmetleri departmanında yapılan işlerin nasıl bir çizelge haline geldiğini şekil 20 den daha iyi anlayabiliriz.
36 UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 37 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Ölçme Soruları 1. Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. A- Bir süreç olarak önceden belirlenmiş hedeflere ulaşmak için, kaynakların işlere göre dağıtımının yapılmasına.denir. B- Bir mekanda kirliliği meydana getiren tüm etkenleri yok etmek amacıyla yapılan kuru, ıslak ve dezenfekteyi içeren temizlik.periyotlar halinde yapılır. C- Yapılacak işlerin bölümlere ayrılarak kağıt üzerinde gösterilmesine denir. D- Zeminlerin cilalanması, madeni eşyaların parlatılması, yatakların alt-üst edilerek havalandırılması gibi işlemler.periyotta yapılır. E- Koridorların temizliği gatem görevlileri tarafından denetiminde yapılır. 2. Aşağıdaki iş çizelgesinin boşluklarına günlük, haftalık, aylık, mevsimlik temizlik zamanlarından doğru olanı yazınız. Temizlik Türü Temizlik Zamanı A- Camların silinmesi B- Toz alma C- Duvarların boyanması D- Yatakların yapılması E- Halıların yıkanması F- Cilalama yapılması G- Tül, perde yıkanması H- Mobilya bakımı yapılması I- Dolapların temizlenmesi J- Envanter yapılması
38 NOTLAR.