7. Sağlık Zirvesi Kamu Sağlık Politikaları Hande HACIMAHMUTOĞLU Strateji ve Bütçe Başkanlığı Sağlık, İstihdam ve Sosyal Koruma Daire Başkanı Ankara, 20 Aralık 2018
İÇİNDEKİLER 1) Strateji ve Bütçe Başkanlığı 2) Sağlık Alanındaki Gelişmeler 3) Sağlık Harcamaları 4) Kamu Sağlık Yatırımları 5) Önümüzdeki Dönem 2
Kamu politikalarının hazırlanmasına katkı sağlamak o Temel kamu politikası dokümanlarının hazırlanması (Kalkınma Planı, OVP, Yatırım Programı ve Yıllık Program) o Strateji belgelerinin ve eylem planlarının hazırlanmasına katkı sağlamak Kamu Yatırım Bütçesinin tahsisi o Yatırım Projelerinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve revizyonu Yıllık Programda yer alan tedbirlerin izlenmesi Karar alıcı komisyonlara katılım T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Sağlık alanındaki temel görev ve faaliyetler Uluslararası kuruluşlarla müzakerelere katılım 3
10. Kalkınma Planında Sağlık Temel Amaç: Vatandaşlarımızın yaşam kalitesi ve süresinin yükseltilmesi ile ekonomik, sosyal ve kültürel hayata bilinçli, aktif ve sağlıklı bir şekilde katılımlarının sağlanması Bu amaç doğrultusunda; veriye ve kanıta dayalı politikalarla desteklenen, erişilebilir, nitelikli, maliyet etkin, sürdürülebilir bir sağlık hizmet sunumu esastır. 4
Genel Sağlık Sigortası Aile Hekimliği Kurumsal Yapılanma Hastanelerde Tek Çatı Hasta Hakları Hastane ve Hasta Yatak Sayıları Anne ve Çocuk Sağlığı Bulaşıcı Hastalıklarla Mücadele Gelişmeler Sağlıkta Dönüşüm Programı dolayısıyla kazanımlar 5
Gelişmeler: Temel Göstergeler Gösterge 2002 2016 Doğum öncesi bakım hizmeti oranı (%) 70 99 Sağlık kuruluşunda doğum oranı (%) 75 %98 Bebek ölüm hızı 31,5 7,3 5 yaş altı ölüm hızı 40 9,4 Anne ölüm oranı (%) 28,5 (2006) 4,7 Doğumda beklenen yaşam süresi (Yıl) 78 72,5 Kişi başı hekime müracaat sayısı 3,2 8,6 Hastalık yükü içinde bulaşıcı olmayan hastalıkların payı (%) - 76,4 Obezite - 19+yaş (%) 30,3 (2013) 32 (2017) Obezite - 7-8 yaş (%) - 9,9 Tütün ve tütün ürünleri kullanım sıklığı (15+yaş) (%) 27,3 (2013) 26,5 Yetersiz fiziksel aktiviteye sahip kişilerin oranı (12+yaş) (%) 71,9 (2017) Günlük antibiyotik tüketim miktarı (Bin kişi başına) 42 (2013) 40,7 Sağlık hizmetlerinden memnuniyet oranı (%) 39,5 (2003) 71,7 (2017) 6
Gelişmeler: İnsan Kaynakları Gösterge 2002 2016 100 bin kişiye düşen Hekim 138 181 100 bin kişiye düşen Hemşire ve Ebe 171 257 Toplam Hekim 91.949 144.827 Sağlık Bakanlığı Toplam Pratisyen Hekim - 37.173 Sağlık Bakanlığı Toplam Uzman Hekim - 40.544 Sağlık Bakanlığı Toplam Asistan Hekim - 8.615 Toplam Hemşire 72.393 52.456 Toplam Sağlık Personeli 378.551 871.334 Tıp Fakültesi sayısı 44 98 Tıp Fakültesi Öğrencisi sayısı 30.771 75.956 Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi sayısı 7.172 14.018 Diş Hekimliği Fakültesi sayısı 14 63 (2018) Diş Hekimliği Öğrencisi sayısı 5.256 18.890 Diş Hekimliği Öğretim Üyesi sayısı 605 1.608 7
Gelişmeler: Fiziki Altyapı Gösterge 2002 2016 10 bin kişiye düşen Yatak 24,8 27,3 Nitelikli Yatak oranı (%) - 61,3 4,1 10 bin kişiye düşen Yoğun Bakım Yatağı - Toplam Hastane Yatağı 164.471 217.771 Toplam Nitelikli Yatak 18.934 113.166 Hastane Yatağı Doluluk Oranı (%) 60,6 68,71 Toplum Sağlığı Merkezi - 970 Kanser Tarama Merkezi - 159 Sağlıklı Yaşam Merkezi - 105 Aile Sağlığı Merkezi - 7.636 Sağlık Evi - 5.419 8
Sağlık Harcamaları - I 4500 4000 3500 3000 2500 2000 Yıllar İtibariyle Kişi Başı Toplam Sağlık Harcaması (SGP, ABD $) 3.735 3.456 3.226 3.001 2.651 2.341 2.081 4.003 1500 1000 500 481 560 755 923 918 968 1.073 1.134 0 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 Türkiye OECD Kaynak: TÜİK 9
Sağlık Harcamaları - II Yıllar İtibariyle Kişi Başı Kamu ve Özel Sağlık Harcaması (SGP, ABD $) 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 891 831 767 722 674 516 399 340 239 249 242 243 196 201 141 161 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 Kamu Sağlık Harcaması Özel Sağlık Harcaması Kaynak: TÜİK 10
Sağlık Harcamaları - III Sağlık Harcamalarının GSYH İçindeki Payı 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 8,8 8,8 8,9 9,0 7,7 8,0 8,0 8,2 5,2 5,2 5,6 5,8 5,3 4,7 4,6 4,6 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 Türkiye OECD Kaynak: TÜİK 11
Kamu Sağlık Yatırımları - I Sağlık Bakanlığı Kamu Üniversite Hastaneleri (Tıp ve Diş Hekimliği) Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü İş Yurtları Kurumu 12
Kamu Sağlık Yatırımları - II Sağlık Bakanlığı: 7,2 milyar TL 100 Yatak ve üstü Hastane projesi 198 adet Entegre İlçe Hastanesi projesi 70 adet 1. Basamak sağlık tesisi projesi 1.382 adet Ağız ve diş sağlığı merkezi projesi 43 adet AMATEM-ÇEMATEM projesi 28 adet Ortalama Tamamlanma Süresi 4,5 yıl 13
Kamu Sağlık Yatırımları - III Kamu Üniversite Hastaneleri (Tıp ve Diş Hekimliği): 1,35 milyar TL Ana Hastane Binası projesi 4 adet Branş Hastanesi projesi 18 adet Diş Hekimliği Hastanesi projesi 5 adet Ek Bina İnşaatları projesi 13 adet Ortama Tamamlanma Süresi 2,8 yıl 14
Merkezi Bütçe Sağlık Yatırımları (2018 Fiyatlarıyla, Milyon TL) 10000 9000 8000 7000 7.973 8.550 8.740 6000 5000 4.625 4000 3000 2000 1000 1.933 1.800 2.132 2.637 2.544 2.053 2.416 2.707 2.462 2.777 3.361 3.143 3.223 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 15
Kamu Özel İş Birliği Modeli Toplam 45.488 yatak kapasiteli 34 şehir hastanesi için YPK onayı alındı 30.691 yataklı 21 projenin sözleşmesi imzalandı Sözleşmesi imzalananlardan: o Toplam 8.290 yatak kapasiteli Yozgat, Mersin, Isparta, Adana, Kayseri, Elazığ, Eskişehir ve Manisa şehir hastaneleri hizmete açıldı Kira ve hizmet bedelleri 25 yıl süresince ödenecek 16
Önümüzdeki Dönemin Politika Öncelikleri - I 1) Sağlıkta Kalite 2) Maliyet Etkinlik 17
Önümüzdeki Dönemin Politika Öncelikleri - II Koruyucu Sağlık ve 1. Basamak Sağlık Hizmetlerinin Geliştirilmesi Sağlık Personelinin Nitelik ve Niceliğinin Artırılması Bulaşıcı Olmayan Hastalıklarla Mücadele Sağlık Turizminin Geliştirilmesi Mali Yükü Azaltmaya Yönelik Diğer Politika Alanlar 18
Önümüzdeki Dönemde Zorlayıcı Faktörler Yaşlanan Nüfus Hastalık yükünün bulaşıcı hastalıklardan bulaşıcı olmayan ve kronik hastalıklara doğru kayması Sağlık sistemi dışındaki faktörlerin sağlığın temel belirleyicileri içerisindeki ağırlığının artması Sağlık teknolojilerindeki hızlı gelişimin yarattığı mali yük 19
Nüfus Dağılımı 80 70 60 64,5 67,2 67,9 67,2 64,4 60,4 58,7 50 40 30 20 10 0 29,8 25,6 25,6 23,6 22,6 22,6 19,3 16,3 16,9 5,7 7,2 8,5 10,2 15,7 2000 2010 2017 2023 2040 2060 2080 0-14 15-64 65+ 20
Mali Yükü Azaltmaya Yönelik Politikalar 1. Sevk Zinciri ve Katılım Payları 2. Tamamlayıcı Sağlık Sigortacılığı 3. Üniversitelerin Mali Sürdürülebilirliği 4. Nitelikli Tıp Eğitimi 5. Akılcı İlaç Kullanımı 6. Sağlık Turizmi 7. Sağlık Ürün ve Teknolojilerinde Yerli Üretim 21
Sevk Zinciri Müracaat Başına Ortalama Maliyet (TL), 2017 Aile Hekimliği Birimleri 28,49 Devlet 2. Basamak Hastaneler 52,62 Devlet 3. Basamak Hastaneler 101,44 Özel 2. Basamak Hastaneler 110,61 Üniversite Hastaneleri 208,45 Genel Toplam 85,82 Kaynak: Sağlık Bakanlığı, SGK 22
Teşekkürler