Öğrnci Numarası Aı v Soyaı İmzası: CEVAP ANAHTARI Açıklama: Bllk yarımcısı kullanılabilir. Sorular şit puanlıır. SORU. a) Bir tzgahta motor v işli grubunun bulunuğu hücr bir kapakla kapatılacaktır. Bu amaçla kapağın bağlantısına hangi tip bağlama lman/ları kullanırsınız? Niçin? Sçcğiniz bağlama lmanı il yapacağınız bağlantının tay rsim/lrini çiziniz. b) Binirm v tk k lvhalı prçin bağlantı şkillrini çizrk karşılaştırınız. c) Yapıştırmayı tkilyn aktörlri yazınız. Kalitli yapıştırma nasıl sağlanır? Açıklayınız. ÇÖZÜ. a) Bağlama lmanı sçimi Kapak için bu amaçla kullanılabilck bağlama lmanları somun-cıvata bağlantılarıır. Bu cıvatalaran a bağlantı lmanı olarak mtrik vialar trcih ilir. Bağlantıa makin gövsi blok şklin olacağı için cıvata olarak saplama kullanılır. Çünkü, makinalara harktli lmanların bulunuğu hücrlr bakım amacıyla sık sık açılmak zorunaır. Sıkça sökülmsi grkn makin lmanları için sökülbiln bağlama lmanları il bağlanır. Bu bağlantıa saplama vya cıvata bağlantısı aşağıaki gibi kullanılabilir. b) Prçinlm - Binirm prçin tk sıra il bağlantı yapılabilirkn tk k lvhalı prçinlm n az karşılıklı iki sıra prçinlm yapılır. - Binirm prçinlm bağlantı lamanı prçin ğilm tkisin kalabilirkn bu tki tk k lvhalı prçinlm azaltılmıştır. - Binirm prçinlm tk k lvhalı prçinlmy gör aha az malzm kullanılır.
c) Yapıştırma Yapıştırma bağlantılarının iyi olabilmsi için yapıştırılacak yüzylrin uygun şkil hazırlanması grkir. Bir yapıştırma bağlantısına kuvvt taşımaa tkili olan v önmli aktörlr ahzyon kuvvtlri v yüzy pürüzlülüğüür. Yapıştırıcının yüzy bağlanması ahzyon kuvvtlri il sağlanır. Bu kuvvtlr çoğu zaman yapıştırıcının kni mukavmtinn (kohzyon kuvvtlri) aha büyüktür. İyi hazırlanmış yapıştırma bağlantılarına kopma yapıştırıcı ma myana glir. olkülr kuvvtlrin tkili olabilmsi için yapıştırma yüzylrinin tmiz v yabancı malrn arınmış olması grkir. tal parça yüzylrin çoğu zaman inc bir oksit tabakası, yağ, kir v bnzri malr bulunur. Bu tabakaların uygun bir mtola mümkün oluğu kaar tmizlnmsi grkir. SORU. 40 kw güçlü bir motorla 000 v/ak virl tahrik iln 00 mm uzunluktaki bir milin ortasına 0.8 kn luk bir yük tki tmktir. il malzmsinin grilm ğrlri ğilm için 900 N/mm, kayma için 700 N/mm ir. ilin mniytli çapını blirlyiniz (Emniyt katsayısını 5 alınız). ÇÖZÜ. N 40kW, n 000v / ak, l,m, F 800N, 900N / mm, 700N / mm Emniytli mil çapı şğr grilmy gör hsaplanacaktır., m ; W ; W N[ kw ] [ Nm] 9549 n[ / k] 40 9549 ; 000 90980Nmm 90.98Nm Fl 800N *.m ; 4 4 40Nm; 40000Nmm (90.98Nm) 06.74Nm; (40Nm) 0674Nmm, m, m ; S 5 S 900N / mm 5 ;, m 80N / mm
, m, m *0674Nmm x80 N / mm.9mm 4mm SORU. Bir kasnak kayış üznin önürn kasnağın çapı 400 mm v önürüln kasnağın vir sayısı is 00 v/ak ır. Kayma oranı %.5 tir. a) Dönürn kasnağın vir sayısının 44 v/ak olması için önürüln kasnağın çapı n olmalıır? b) Dönürn v önürüln kasnakların çvrsl hızlarını hsaplayınız. c) İltim oranını hsaplayınız. ÇÖZÜ. = 400 mm n = 44 v ak n = 00 v ak k = 0.05 Gnl nklmlr: Hız: V = πn/60 Hr iki kasnak için yazılırsa; V = π n /60 () V = π n /60 () Kayma olmasayı; V = V oluru. Ancak kayma oluğunan, kasnaklar arasınaki hız ilişkisi V ( k) = V () şitliği il tanımlanmıştır (k: kayma oranı, onalıklı) () v () nklmlri () yrin yazılırsa; n ( k) = n (4) şitliği l ilir. a) Dönürüln kasnağın çapı: (4) nklminn önürüln kasnağın çapı için = () (5)
nklmi l ilir. Vrilr yrin yazılır. = 400 [mm] x 44 v ( 0.05) ak 00 [v/ak] = 7. 7 mm b) Dönürn kasnağın çvrsl hızı: () nolu nklm kullanılır. V = π V = π x (0.40[m])x 44 V = 9. 60 [m/s] Dönürüln kasnağın çvrsl hızı için () nolu nklm kullanılır. V = V = π x (0.77[m])x 00 V = 8. 86 [m/s] Kayma olmasayı V = V olacaktı. Ancak kayma oluğu için V V ir. c) İltim oranı İltim (çviri) oranı için gnl nklm i = n n = (7) i = n n i = Ya a çap vrilri il; i = i = 00 [v/ak] 44 [v/ak] [].[] i =. 44 i =. 44 SORU 4. 5 m x 5 m x 6 m ölçülrinki bir atöly için havalanırma projsi yapılacaktır. Hava ynilm sayısı 5 at/saat, vantilatör gücü 476 W v vrimi %90 ır. a) Toplam hava bisini hsaplayınız. b) Tsisat basıncını (mmhg) hsaplayınız. c) otor gücünü hsaplayınız (Vantilatör gücün gör v oğruan olmak üzr iki yolla hsap yapınız). ÇÖZÜ 4. Vrilr: V 5mx5mx6m;... y 5a t/ h;... Nv 476W ;... 0,90 a) Toplam hava bisi; Atöly hacmi; V 5m * 5m * 6m V 550m
Hava bisi; Q V * y 550m Q 650m b) Tsisat basıncı (mmhg) *5a t/ h Q 650m h / h * Q 7.9m 600s pq 0Nv 0* 4.76kW Nv p... p 6. mss 0 Q 7.9m mmhg mmhg.6mmss p 6.mmSS * p 4. 50mmHg.6mmSS c) otor gücü; Nv Nv 4.76kW. yol: Nm... Nm 4.86kW Nm 0,90 pq 0 6.mSS *7.9m 0 *0.90. yol: Nm... Nm 4. 86kW SORU 5. Bir tsisin su ihtiyacının santriüj pompa il karşılanması amacıyla tasarlanacak su tsisatına 008 m /h su 9.8 m yükskliktki bir poya basılacaktır. Boru şbksinin uzunluğu 60 m, boru çapı 4 mm, sürtünm katsayısı 0.0, yrl kayıp katsayılar toplamı 0 ur. a) Suyun akış hızını hsaplayınız. b) Pompa gücünü hsaplayınız. c) İşltmnin posuna ytrli sayıa v manomtrik basma yükskliği 4 mss, bisi 5 m /h olan santriüj pompa mvcuttur. Grkli pompa sayısını hsaplayarak tsisat şmasını çiziniz. ÇÖZÜ: Vrilr; Q 008m / h;.. Hg 9.8m;... L 60m;... D 4mm;... 0.0;... K 0 a) Suyun akış hızı; sürklilik şitliği Q Q ua u ; A A / 4 u Q 4 h Q 008m / h 008m / h * Q 0.8m 600s 4 *0.8m u u.00m *(0.4m) / h
b) Pompa gücü: Np QHm 000kg / m ;.. Q 0.8m Hm Hg hw L u 0.0* 60m (.00m ) hw K hw 0 hw. 6mSS D g 0.4m *9.8 Hm 9.8m.6m Hm 4mSS Np 000kg / m *0.8m * 4mm Np 760kgm kw kw 0kgm Np 760kgm * Np 5. 9kW 0kgm c) Grkli pompa sayısı vcut pompalar; Q Hm 5m mss / h 0.07m Q 008m / h Dbi için (parall); n n 4 t Q 5m / h a Hm 4mSS anomtrik basma yükskliği için (sri); n n t Hm 4mSS a Toplam pompa sayısı; n n * n 4* n a t Şkil: Tsisat şması