Hazırlayan Oya SAĞIR Bahçelievler Aile Hastanesi Eğitim Gelişim Hemşiresi 2014

Hazırlayan Oya SAĞIR Bahçelievler Aile Hastanesi Eğitim Gelişim Hemşiresi 2014

Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede Kullanılır? Modifiye Aldrete Skorlaması Değerlendirme Kriterleri

Sedasyon/analjezi teknikleri ile hastanın anksiyetesi, huzursuzluğu ve ağrısı azaltılabilir veya tamamen yok edilebilir. Ayrıca hareketsizlik gerektiren girişimlerde, küçük çocuk ve kooperasyon kurulamayan erişkin hastaların hareket etmesi önlenerek girişimin başarısı arttırılır.

Uyanma odasında sedasyon sonrası değerlendirmede bir çok sedasyon sonrası taburculuk skorlama sistemi geliştirilmiştir. Bunlar arasında; 1. Steward postanestezik değerlendirme sistemi: Bilinç seviyesi, havayolu ve hareketlilik olmak üzere 3 kriter kullanılır 2. Aldrete skorlaması: Aktivite, solunum, dolaşım, bilinç ve renk gibi 5 kriter değerlendirilir 3. Modifiye aldrete skorlaması: infant ve çocuklarda kullanılabilir. Aldrete skorlamasına ek olarak O2 saturasyonu yer almaktadır.

Günübirlik anestezi sonrasında, hastalar preanestezik fizyolojik durumlarına dönmeden derlenmiş kabul edilemez. Bu dönem 3 basamak halinde gerçekleşir

Hastanın anesteziden uyandığı, koruyucu reflekslerini ve motor aktivitesini kazandığı zaman dilimini kapsar Aldrete skorlaması hastanın bu fazdan çıkmaya hazır olup olmadığını değerlendiren bir skorlama sistemidir

Hastanın bir yardımcı eşliğinde eve çıkartılmaya hazır hale gelinceye kadar izlendiği dönemdir ve sonlandırılması için değerlendirilen bir grup kriterin istenen düzeye gelmesi gerekir Postanestezi çıkış skorlama sistemi (PADSS) hastanın bu fazdan çıkmaya hazır olup olmadığını değerlendiren bir skorlama sistemidir Kusmayı değerlendirmede Abramowitz Emezis skoru kullanılır

Hastanın hastaneden çıkışı sonrasındaki süre içerisinde gerçekleşir

Hastaların derlenme odasından servise gönderilmeleri sırasında hazır olduklarının belirlenmesinde kullanılan skorlama sistemidir (1).

AKTİVİTE ( Emirle veya Serbest Hareketle) 4 Ekstremite 2 Ekstremite 0 Ekstremite SOLUNUM DOLAŞIM DOLAŞIM ŞUUR Derin soluk alabilme ve rahat öksürebilme Dispne, yüzeyel, sınırlı soluk alıp verme Apneik TA pre-op değerinden ± 20 mmhg farklı ise TA pre-op değerinden ± 20-50 mmhg farklı ise TA pre-op değerinden ± 50 mmhg farklı ise Nabız pre-op değerinden %20 farklı ise Nabız pre-op değerinden %20-40 farklı ise Nabız pre-op değerinden %40 ve üstü farklı ise Tam uyanık Seslenerek uyandırılıyor Yanıt yok O2 Saturasyonu Oda havasında > % 92 % 90 SPO2 için O2 inhalasyonu gerekli O2 desteği ile < %90

37 yaşında Küretaj operasyonu için yatırılan hastanın geliş fiziksel muayene bulguları; Solunum sayısı ve derinliği normal Kan basıncı 130/90 mmhg Nabız 100/dk Saturasyon %98

Küretaj operasyonu sonrası hasta derlenme odasına alınıyor. Derlenme odasında bulunan hastanın fizik muayene bulguları; Dispne, yüzeyel solunum Kan basıncı 90/60 mmhg Nabız 76/dk O2 saturasyonu %90 Sadece iki ekstremitesi hareketli olan hasta, sözlü komuta yanıt olarak gözünü kaşıyabiliyor

AKTİVİTE ( Emirle veya Serbest Hareketle) 4 Ekstremite 2 Ekstremite 0 Ekstremite SOLUNUM DOLAŞIM DOLAŞIM ŞUUR Derin soluk alabilme ve rahat öksürebilme Dispne, yüzeyel, sınırlı soluk alıp verme Apneik TA pre-op değerinden ± 20 mmhg farklı ise TA pre-op değerinden ± 20-50 mmhg farklı ise TA pre-op değerinden ± 50 mmhg farklı ise Nabız pre-op değerinden %20 farklı ise Nabız pre-op değerinden %20-40 farklı ise Nabız pre-op değerinden %40 ve üstü farklı ise Tam uyanık Seslenerek uyandırılıyor Yanıt yok O2 Saturasyonu Oda havasında > % 92 % 90 SPO2 için O2 inhalasyonu gerekli O2 desteği ile < %90

Vakanın Modifiye Aldrete Skor Puanı 6 olarak tespit edildi. Bu durumda hastanın derlenme odasından çıkışı uygun görünmemektedir. Hastanın derlenme odasında takibine devam edilmelidir.

Modifiye Aldrete skoru 12 puana olduğunda hastalar derlenme odasından servise gönderilebilir. Aldrete skorlamasında ağrı ve bulantı - kusma değerlendirmesi yoktur.

VİTAL BULGULAR (Vital bulgular stabil olmalı, yaş ve pre-op bazal değerlerle uyumlu olmalıdır) AKTİVİTE SEVİYESİ (Hasta pre-operatif aktivite seviyesinde olmalıdır) BULANTI KUSMA (Hasta taburcu olmadan önce bulantı ve kusması minimal olmalıdır) AĞRI (Hasta taburcu olmadan önce ağrı hiç olmamalı veya minimal olmalıdır) CERRAHİ KANAMA (Postoperatif kanama cerrahi girişimden beklenen kanama ile uyumlu olmalıdır) KB ve nabız pre-op temel değerlerin %20 sinin içinde KB ve nabız pre-op temel değerlerin %20-40 ının içinde KB ve nabız pre-op temel değerlerin > %40 ının içinde Rahat yürüyüş, baş dönmesinin olmaması Yardıma ihtiyaç duyması Gezemeyecek durumda olması Hafif: PO medikasyon ile başarılı tedavi edilmesi Orta: IM medikasyon ile başarılı tedavi edilmesi Şiddetli: Tekrarlanan tedaviye rağmen devam etmesi Kabul edilebilirliği : Evet Kabul edilebilirliği : Hayır Hafif: Pansuman değişikliğini gerektirmez Orta: En fazla 2 pansuman değişikliği gerektirmesi Şiddetli: 3 pansumandan fazla değişiklik gerektirmesi En yüksek skor: 10, 9 skorundaki hastalar taburcu edilmeye uygundur.

1. Adem Y. Günübirlik Artroskopik Diz Cerrahisi Uygulanan Hastalarda İntratekal % 0,5 Hiperbarik Bupivakain İle Sağlanan Tek Taraflı Spinal Anestezi İle Propofol-desfluran Kombinasyonu İle Uygulanan Genel Anestezinin Hemodinamik Parametreler ve Taburculuk Kriterleri Açısından Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi I. Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği, İstanbul, 2009; s. 30-34. 2. Mehtap Ç. Çocuklarda Manyetik Rezonans Görüntülemede Sedasyon İçin Manuel Ve Hedef Kontrollü Propofol İnfüzyonlarının Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji Anabilim Dalı, Ankara, 2012; s. 11-12. 3. Çetin K, Orhan Murat K, Yıldız B, Emine K, Alpaslan A. Yüksek ve Düşük Akımlı Desfluran Anestezisinde Kognitif Fonksiyonların Değerlendirilmesi. Anestezi Dergisi, 2011; 19(2): 124-129. 4. Anestezi Uygulama Klavuzları Post Anestezik Bakım, Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği, İstanbul, 2005: s. 24-27. 5. Sinan A, Mustafa Ö. Bilinçli Sedasyon. Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 2000; 3 (2): 121-126.