Odamızdaki toplantıdan görünüm Harita özel sektöründe güçlü biı teannıtıerı uernegınaen Dır, nanta yapı için mücadele platformu oluşturuldu. Odamız genel merkezinde üyenin katılımı ile oluşturulan komisyon, Sektörü İşadamları Demeğinden de bir 26 Ekim 1996 tarihinde Odamız konuların öncelikli sırasına göre genel merkez, Ankara Şube ve özel gerekli raporları ve eylem planlarını sektörde örgütlenmiş Harita Müteahhitleri Derneği ile Harita Sek- sunacak. Platformdan son şeklini alan hazırlayarak oluşturulan platforma törü İş Adamları Derneği yöneticileri ile ortak bir toplant ilgili bakanlıklara sunulacak ve sonuç raporlar kamu kurum ve kuruluşlar ile yapıldı. Oda tarafından organize alınma noktasına kadar gerekli tüm edilen toplantıda özel sektörümüzün gelinen noktadaki du- Oluşturulacak komisyonun öncelikli girişimler sürdürülecek. rumu değerlendirildi. Genel sorunlar (Sektör içi) ve kamu kurum "uygun bedel tebliği", "sektörümüzdeki konulan arasında "yüksek indirimler", ve kuruluşları ile ilgili sorunlar, değerlendirilerek çözüm önerileri için Bankası", "Tapu ve Kadastro Genel iş hacminin geliştirilmesi", "İller saptamalar yapıldı. Müdürlüğü", "Yerel Yönetimler" gibi Toplantı sonucunda bir komisyon oluşturulmasına karar ve- konuların yer alması öngörülmektedir. rildi. HKMO'dan üç, Harita Mü- 3. Danışma kurulu toplantısı 13 Ekim 1996 tarihinde genel merkez ve tüm şube yetkililerinin katılımı ile Konya şubemizde gerçekleştirildi. Danışma Kurulu: 1. Büro tescil yönetmeliğimizin 15. 16 ve 17. maddelerinin^tortışılması ve olağanüstü genel KSTUİ, 2. Şirketlerin şube açabilmeleri, 3. Tip sözleşme uygulaması ko nularını içeren gündemle toplandı. Oda genel başkanımız Sayın Muhittin İpek tarafından başkanlığı yürütülen oldukça tartışmalı ve oldukça yararlı bilgi alışverişi biçiminde geçen toplantı sonucunda aşağıda maddeleştirilen konular karara bağlanmıştır: 1. Büro tescil yönetmeliğimizin 15, 16 ve 17. maddeleri ile ilgili olarak genel kurulda alınan "Olağanüstü Genel Kurul" yapılması konusunda; TMMOB genel kurulunda, yönetmeliklerde yapıijjlbk değişiklikler çerçevesinde TMMOB yönetim kuruluna yetki verilmesi ve bu nedenle değiştirilecek TMMOB tüzük ve yönetmelikleri doğrultusunda odamızın da mevcut yönetmeliklerinin değişiminin gündeme gelebileceği; Ayrıca olağanüstü genel kurul harcamalarının da yüksek oluşu dikkate alınarak olağanüstü genel kurula gidilmemesi ve TMMOB tüzüğünün geçici birinci maddesi çerçevesinde gerekli yönetmeliklerde Odamızdaki toplantıdan görünüm
değişikliklerin yapılmasına, oluşturulacak teknik bir komisyon ile ilgili maddelerin incelenmesi ve ra-norların değerlendirilmesine ve bu tssüreç içerisinde ifade edilen mevcut maddelerin uygulanmasına 2. Şirketlerin aşağıda belirtilen koşullan yerine getirmesi halinde şube açabilmeleri (*) «Şirket ana sözleşmesinde "Şube açabilir" ibaresinin olması»şubelerin odaya tescilinin yapılması»tam gün çalışacak şirket sahibi veya ortağının şubede bulunması ya da en az bir harita mühendisinin Oda tarafından belirlenen ücretle çalıştırıldığını SSK bordrosu ile belgelemesi»şube sayısının teknik ko- I misyonca belirlenmesi, Konya Temsilciler Toplantısı 3. Tip sözleşmenin en kısa sürede hazırlığı tamamlanarak yürürlüğe konulması. Konya Şubemize danışma kurulu ve temsilciler toplantılarının düzaenlemesindeki enerjik uğraşılarına ve sıcak ev sahipliklerine Odamız genel merkezi olarak teşekkür ederiz. *Şube açılması konusunda büro tescil yönetmeliğimizin ilgili maddelerinin değişimi, konunun genel merkez yönetim kurulunca karar altına alınması ve TMMOB yönetim kurulunca onanması ve TMMOB tüzüğünün geçici 1. maddesi çerçevesinde yürürlüğe girmesi ile işlerlik kazanacaktır. Genel Merkez Yönetim Kurulu, Konya şube yönetim kurulu ve Konya şubemizin etkinlik alanı içerisinde bulunan il/ilçe temsilcilerinin katılımı ile Konya şubemizde 12 Ekim 1996 tarihinde temsilciler toplantısı yapıldı. Toplantıya başkanlık eden genel başkanımız Muhittin İpek, temsilcilerimizin genel ve bölgesel sorunlarını yerinde dinlemek ve çözüm önerilerini birlikte oluşturmak amacı ile bu tür toplantıların büyük bir yarar sağladığını ve tüm şubelerimizde bu yapılanmanın sağlanacağını ifade etti. Konya şubemizde gerçekleştirilen temsilciler toplantısında»temsilcilerimizin birer vergi memuru olmadıkları ve kendilerine tüzüğümüzde verilen yetkiler çerçevesinde, bulundukları bölgede odayı temsil etmeleri gerektiği,»büro tescil, karne, asgari ücret yönetmeliklerini yakından takip etmeleri,»yerel yönetimlere mesleğimizin iyice tanıtılması için girişimlerde bulunulması, «Oda genel merkez ve şubelerle tüzük çerçevesinde hareket etmeleri,»meslek liseleri ve meslek yüksek okullarındaki eğitime katkı koymaları,»özellikle birçok bölgelerde serbest çalışan üyelerimizin ekonomik yönden iyileştirilmesi konularında araştırma ve inceleme yaparak çözüm önerileri oluşturmak vb. gibi konular tartışılmış ve bilgi alışverişinde bulunularak ilke kararları alınmıştır. Katılım sağlayan temsilcilerimize genel merkez olarak teşekkür ederiz. 3
(1955 yılında Artvin/ Şavşat'ta doğdu. İlk. ve orta öğrenimini Ardahan'da tamamladı. 1979 yılında K.T.Ü. Jeodezi ve Fotogrametri Müh. Bölümünden mezun oldu. 1980 öncesi TMMOB M.T.A. Baştemsilciliği ve HKMO yüksek onur kurulu üyeliğinde bulundu. 12 yıldır özel sektörde hizmet yapmaktadır. Evli ve iki çocuk sahibidir.) Soru: Adamları reksinim nelerdir? Harita Sektörü İş Derneğine neden ge duyuldu ve amaçlan 1- HASİAD (Harita Sektörü İş Adamları Derneği) sektöre bir kimlik ve kişilik kazandırmak için kurulmuştur. Ülkemiz koşullarında çok önemli işlevleri yerine getiren biz sektör çalışanlarının, gündem belirlemede aynı ağırlığı koyduğunu söylemek gerçekçi olmaz kanaatindeyim. Bu arada üyelerimizin ekonomik, sosyal, kültürel sorunlarına ortak çözümler üretmek esas gayemizdir. HASİAD Başkanı olarak en büyük özlemim derneğimize müstakil ve çok amaçlı tüm haritacıların yararlanacağı, içerisinde idari, sosyal, eğitsel fonksiyonlarda yer alan bir dernek 4 HASİAD Başkanı Sayın Nuri Kemal Demirel binası yapmaktır. Bu konuda Gölbaşı Belediye Başkanımız Sayın Erdal Eren'in de ciddi katkı ve desteğini de aldığımızı söyleyebilirim. Soru: Örgüt yapısı ve Harita İş Adamlarının yer aldığı sektörün durumu hakkında bilgi verir misiniz? 2- Tüm dernekler, tüzüğünde mevcut olan birimlerden oluşmaktadır. Yani Yönetim Kurulu, Danışma Kurulu, Onur Kurulu v.s. üyelik koşullarında esas aldığımız; sektörümüz içerisinde faaliyet gösteren Vergi Dairesine, Ticaret Odasına kayıtlı tüm haritacıları kapsamaktadır. Mesleğimizden bir kısım arkadaşlarımız mühendis olmayı (Harita Teknikeri ve Topoğraflara karşı) iş adamlığı ölçeğinde ayrıcalıklı meslek olarak görmekte, hatta özel sektörde haritacılık yapmanın kriteri olarak Harita Mühendisi olmayı savunacak kadar anlamsız yaklaşımlarda bulunmaktadırlar. Anlayışımız odur ki Harita hizmetleri çok yönlü ekip çalışmasını gerektiren ve bu ekiplerin uyumlu çalışması ile verimli plan, projelerin üretildiği sektördür. Bu meslekte emek vermiş kendini yetiştirmiş haritacı serbest çalışıyorsa özel sektörde muhatabımız ve de meslektaşımızdır. Holding düzeyinde inşaat firmaları önce kendi inşaat fa-jtf?* İR? aliyetleri içerisindeki projeler için oluşturdukları Harita birimlerini şimdi normalde Harita karnesi gerektiren ve tamamen ekmek teknemiz olan işlere talip ol makta ve de kurumsallaşmaktadırlar. Sek törümüzde artık bu firmalara taşaron teklif vermekle uğ raşmaktadır. Kısaca ücretli işçilik yapmaktadırlar. Maalesef kamu kurum ve kuruluşlarda çalışan meslektaşlarımız da çoğunlukla bu çarpık oluşuma destek verir duruma gelmiştir. Bizler şirket hissesinin % 51 'i Ha-/^ rita Mühendisinin olması gibi çok anlamsız, haritacıları bölen, örgütlenmeyi zayıflatan yersiz anlayışlarla uğraşırken Holdingler % 100'ünü sessizce tek başına alıp sektörümüzün gerçek temsilcilerini işsiz.bırakmaktadırlar. Sektörümüzün bugünkü durumu gerçekten iç açıcı değil, bir. kopukluk, bir eşgüdümsüzlük var. Sonucunda sektörde gerek ihalelerdeki yaklaşımlar gerekse
diğer konulardan dolayı itibar kaybı söz konusudur. Bu durum hiçbir müteahhit arkadaşımızın hakkı değil. Zira Harita Müteahhitleri bilgi, birikim, teknoloji ve programcılık yönünden birer beyin emekçileridir. Bu anlamda işimize Bilgi Müteahhitliği de diyebiliriz. Otokontrol mekanizmalarını çalıştırıp, iç disiplinimizi gerçekleştirip kendi içimizde güveni, birlikteliği sağlamalıyız. Soru: Yatırım alanlarında Harita İş Adamlarımızın yer alıp almadığını ve anahtar teslimi ihalelerde Harita işlerindeki iş alım s urrnu nedir? 3- Yatırım alanlarında sektörümüzün tam anlamıyla yer almadığı inancındayım. Çok az sayıda Harita firması keşif bedeli yüksek yatırım alanlarında seslerini duyurabiliyorlar. Türkiye'de arazi Toplulaştırmaları çoğunlukla tesfiye, yol, kanal, kısaca T.İ.G.H. işiyle beraber ihale edildiği, için inşaat karnesi isteniyor. Kamulaştırma, sulama, kanal, yol inşaat işleri içerisinde ihale edildiği için yine İnşaat Karnesi isteniyor. Sonuçta yatırım projelerini Haritacıların : (^'k başına alması bir yana inşaatçılara dolgu malzemesi olmaktadırlar. Bu arada mesleğimizle direkt ilintili Tapu Kadastro, Arsa Ofisi gibi kamu kuruluşları sanki Harita İşadamlarını bitirmek için yemin etmişlercesine ihale çıkarmamakta dırlar. üstelik devletin küçültüldüğü işlerin özel sektöre devredildiği dönemimizde kaynak olarak da kullanıldığımız ve haritacılardan biriktirdikleri trilyonları "Bütçe yetersizliği" ge- rekçesiyle Haritacılık sektörü dışında kullanmaktadırlar. Böylesi kendi alanımızdaki çarpık anlayışlarla Haritacılar nasıl yatırım alanlarında söz sahibi olabilsin. Soru: 1996 yılındaki harita işleri ihalelerinin genel durumu hakkındaki düşünceleriniz. 4-1996 yılı sektörümüz için tam bir kriz dönemi. Çok sınırlı sayıda çıkan devlet ihaleleri ve yüzlerce müteahhit işsizliğin vermiş olduğu panik, onca emek verdikleri işyerlerini kapatmamak için direnen örgütlenmemiş Haritacılar. Ortalamaya dayalı uygun bedel kriterinin uygulanmaması sonucu % 86'larla giden ihaleler ve büyük bir iştahla onayan ita amirlerimiz. Haritacının vergi yükümlülükleri, işletme giderleri, teknik malzeme fiyatları, programlar, istihdam edilmiş personel giderleri cabası. İşte bizler bu gidişe son vermek için örgütlendik ve önlemlerimizi "Birlikten güç doğar" ilkesinden hareketle yaşama geçireceğiz. Soru: Konu hakkında Odadan beklentileriniz. 5- Biz HASİAD olarak Oda mızı ayrı düşünmüyoruz. Meslek odalarımız, sivil toplum ku ruluşları birbirininin ta- mamlayıcısıdırlar. HASİAD oda nın alternatifi değil, odamızın yasal görevleri bellidir. HASİAD'ı bu yasal çerçevenin dışındaki ko nularda odamıza her zaman yar dımcı olarak düşünüyorum. Oda gelenektir, bir kültürdür Ben dahil hepimiz o kültürden o ge lenekten geliyoruz ve bunu da sonuna kadar taşıyacağız. (HOLLANDA'NIN HABİTAT II KENT ZİRVESİ KONFERANSINA HAZIRLADIĞI "ÜLÜSAL RA- PORDAN" ALINTILAR)* Çeviri: Ufuk Kavakoğlu Şehir Plancısı Bizim ulusal politikamızda olduğu gibi Habitat N'nin ana teması "sürdürülebilirlik"tir. Bu temada önemli rol oynayan ana değişkenler; enerji, biyolojik çeşitlilik ve yerküremizdir. Hollanda'nın Habitat politikası bu değişkenler tarafından yöneltilmektedir. Kentsel problemler Hollanda'dadiğer ülkelerin sorunlarından farklıdır. Gelişmekte olan ülkelerde mücadele direkt olarak kentsel fakirliğe yöneliktir. Nüfus patlaması şeklindeki bir gelişme yerine, bizim şehirlerimizde hızla tüketilen mekan gündemdedir. Bizim ülkemizin nasıl "düzenli ve yeşil" göründüğü ziyaretçiler tarafından hayretle karşılanmaktadır. Bizim bu konudaki mücadelemiz su baskını ve yüksek nüfus yoğunluğuna karşı kollektif bir şekilde olmuştur. 16 milyon nüfusu ile Hollanda, Dünya'daki en yoğun ülkelerinden biridir. Bir kilometrekareye 400 kişi düşmektedir. İleri derecede kentleşmiş olan ülkenin batı bölümünde yoğunluk kilometre kareye 1000 kişidir. Hollanda'da konut ve mekansal planlamadan sorumlu bir tek bakanlık vardır. Bu Bakanlık "Konut, Mekansal Planlama ve Çevre Bakanlığadır. Bu bakanlığın ana politikaları * 1990'daki Politikalar: 1- Konut kooperatifleri nasıl mali bağımsızlığa doğru gittiler. 2- İnşaat ve işletme ko nusundaki ödeneklerde yavaş, 5
yavaş azalma. * Gelecekteki Kentsel Ye nileme Konusundaki Politikaları: Eski şehir dokusunda yenileme ve gelişmelerle ilgili çerçeve çizilmektedir. Merkezi hükümet fonlarının belediye kentsel yenileme fonlarına aktarılması hakkında konular belirlenmektedir. 1970'lerde başlayan kentsel yenileme operasyonunun 2000 yılına kadar tamamlanacağı beklenmektedir. * Mekan Planlaması Ko nusunda Dördüncü Politika Do kümanı: Bu doküman bölgesel ve yerel ve yerel mekan planlaması konusunda bir çerçeve önermektedir. 1995-2005 yılları arasında aşağı yukarı bir milyon konut inşaa edilecektir. İnşaa yeri mümkün olduğunca mevcut şehre bitişik seçilecektir. Toplu taşım olanakları gözönüne alınmalı (otomobil kullanımına limit getirilmeli), peyzaj düzenlemeleri yapılmalıdır. * ulusal Çevre Politikaları Bu politikalar ile gelecekteki çevre zararlarına limit getirmek için hedefler belirlenmiştir. Bu; hava, su, toprak kalitesi, kısıtlı hammadde kullanımını ve peyzajın korunmasını kapsamaktadır. Enerjinin muhafazası, hammaddelerin yönetimi ve sürdürülebilir kalite; sürdürülebilir yapılanma için hazırlanan eylem planının elemanlarıdır. Hollanda "tartışma" kültürü ile ünlüdür, ülkemizde toplu tartışma ve politikalara önem verilir. Temel prensipler yasalarla belirlenmiştir. Bunlar konut yasası, konut kiralan yasası, konut tahsisatı yasası, çevre yönetimi yasası ve mekan planlama yasası gibi yasalardır. Bütün yeni politikalar, ilgili sektörlerin birlikte konsültasyonu ile hayata geçmektedir. Ancak oldukça geniş çaplı olan bu tartışma ortamı "Karar verme" sürecini daha kompleks hale getirmektedir. Bunun sonucunda "parçacı" politikalar oluşabilir. Konut alanındaki konumu belirlemek için iki temel bilgi sistemi 6 gereklidir. 1) Konut ihtiyacının Araş tırılması: Konut açığının be lirlendiği bu araştırmada, göç eği limleri araştırılmakta ve konut pazarındaki arz ve talep durumu analiz edilmektedir. 2) Konut Kalitesinin Araş tırılması: Bu araştırmada, konut stokunun kalitesi araştırılmakta, öl çülmekte ve kentsel yenileme için programlar oluşturulmaktadır. Habitat politikasını izlemek için hükümet; toplumdaki olayları, eği limleri takip etmek durumundadır. Bu bağlamda yıllık raporlar; Sosyal ve Kültürel Planlama Ofisi, Merkezi Ekonomi Planlaması Ofisi ve hü kümet için çalışan Bilimsel Konsey tarafından hazırlanmaktadır. Ha zırlanan bu raporlar ışığında, Konut, Mekansal Planlama ve Çevre Bakanlığına bağlı "Konut" grubu çalışmalarını sürdürmektedir. Bu grup, yapılan de neysel çalışmaları ve yenilikçi pro jeleri desteklemek için kurumsallaşmıştır. Bu bağımsız ku ruluş tüm yenilikçi projeler içinde ayrılan fonun kullanımına karar vermektedir. Tecrübe mahiyetinde (deneysel) hazırlanan programlar şunlardır: - Yaşlı insanlar için konut tah sisi, - Sürdürülebilir yapılanma, - Konut kooperatiflerinin özel leştirilmesi Planlanmış bir şehir; ulusal, bölgesel (Bölgeselden kasıt "Vilayet" düzeyidir) ve yerel yönetimler arasında görevlerin; açık, belirgin bir iş bölümünü gerektirir. ülkenin batı kısmında yeni yerleşim yerleri araştırmak eskisinden daha güç gözükmektedir. Hollanda şehirleri, Avrupa standartları içinde hala erişilebilir konumdadır. Yakın gelecekte "Ev sahibi" olan konutlar toplam konut stokunun % 50'sini oluşturacaktır. Şimdiki durumda uygun faiz oranları mali olarak erişilebilir ve iyi kalitede konutun inşaasına izin vermektedir. Sürdürülebilir bir şehir, oto- mobil kullanımının daha iyi bir yönetimini gerektirmektedir. Toplu taşıma daha fazla önem vermek gerekmektedir. Pekçok inşaat malzemesi çevreye zarar vermektedir, ya da tekrar dönüşümü mümkün olmamaktadır. Bu malzemelerin çevreye olan etkisi konusundaki bilgi yetersizdir, ülaslararası bir işbirliği anlaşması yasal anlamda gerekli görülmektedir. Şu da var ki çevreye yeterli titizlik ve dikkat; konut ve mahalle birimlerinin tasarımında verilmemektedir. Son yıllarda Hollanda'da toprağın kirlenmesi, gürültü ve koku konusunda çok sıkı kontroller yapılmaktadır. Yeni yasal düzenlemelerin sonucu özellikle kentsel alanlarda bütün gereklilikleri karşılayan ve erişilebilir* (maddi açıdan) yerleşim yerler» bulmak güçleşmektedir. Sürdürülebilir yapılar, yaşam süresince ortaya çıkabilecek olan' bütün ihtiyaçları karşılayabilecek durumda olmalıdır. Şimdiki konut stokunda; 75 yaş ve üstü yaşlı in sanların ve sakatların ihtiyaçlarını karşılayabilecek yapılanma yeterli değildir. Ve bu grup insanlar, nü fusun önemli bir kısmını oluş turmaktadır. Konutlar bu tip in sanların bağımsız olarak yaşayabilmelerine engel olacak bir yapılanma içerisindeler. Yeni inşaa edilecek konutlarda, insanın yaşam süreci daha fazla göz önüne alın malıdır. Kirlilik, şiddet ve güvenirliğin azjfş olması yönetimin önemini ar- 4 * tırmaktadır. Yaşanabilirlik problemleri sadece eski kentsel yenileme bölgelerinde değil, savaş sonrası yapılan yüksek katlı mahallebirimlerinde de görülmektedir. Bu tip yerleşmelerde yaşayan grup sayıca fazla ve heterojen olduğu için, problemlerin çözümü daha da zordur. Son yılarda gündemde olan diğer bir konu da sığınmacıların entegrasyonudur. * Kaynakça: National Report of the Netherlands on Habitat Giriş Bölümü