Ruhsal sorunlar söz konusu olduğunda anestezistler nasıl davranmalı? Dr. Mustafa Sercan Mesleki geçmiş Bakırköy RSHH Abant İzzet Baysal Üniversitesi Örgütsel geçmiş Türkiye Psikiyatri Derneği (2. Başkan) Türk Nöropsikiyatri Derneği (Başkan) İstanbul Tabip Odası komisyon çalışmaları Horace Wells in ayak izleri Horace Wells, nitroz oksitle ilgili erken dönem çalışmalarıyla bilinen öncü anestezist. Ayrıca depresyon, madde kötüye kullanımı ve intharı ile de bilinir. 1845 de MassachuseYs Genel Hastanesindeki anestezi kanıt gösterisi başarısızlık Depresyona girme Diş hekimliğini bırakma Kloroform tutkunluğu İnThar aslolan kendine zarar vermemek sağlık çalışanlarının sağlığı ve refahı Hekimler (anestezistler) insan için geçerli bütün risklere açık\r. Hekimlik kendiliğinden bu risklere bir bağışıklık sağlamaz. Hekimlerin iş ortamı sağlığı üzerine yapılan güncel epidemiyolojik çalışmalar bedensel / ruhsal bozuklukların araş\rılmasına ve çözümlenmesine odaklanmaktadır. Bunlar dejeneratf, kalp- damar, toksik ve infeksiyoz bozukluklar, yorgunluk, tükenme, depresyon ve kimyasal tutkunluğudur
sorunlar STUDY of RELATIONSHIP AMONG OCCUPATIONAL STRESS LEVEL and THE WORK CONDITIONS: IN ANESTHESIOLOGY TRAINING PROGRAMS IN BRAZIL Tükenme Depresyon İnThar Madde ile ilgili sorunlar MalprakTs Depresyon ve inthar yaşamın bir parçasıdır. Veriler göstermektedir ki anestezistler inthara genel nüfustan daha eğilimlidir. İnThar tedavi edilmemiş depresyon, bipolar bozukluk ya da madde kötüye kullanımının son noktası olabilir. Table 3 Results of the Brazilian Society of Anesthesiology s Research. 5 tükenme Birikmiş ve kötü yönetlmiş stresin doruğu BelirTleri Duygusal tükenme Depersonalizasyon Kişisel başarı düşüklüğü Tıbbi tedavide nitelik ve nicelik yönünden gerileme Mesleki doyumsuzluk Zayıf ve sönük iş performansı Erken emeklilik isteği tükenme Anestezistlerin hacalık ortalama çalışma süresi: ABD de 49 saat Türkiye de 55.3 saat.
depresyon Bazıları tam inanmasa da depresyon gerçek bir hastalık\r. Genel toplumda depresyon insidensi %10-15. Ancak cerrahlar arasında depresyon insidensi %30. Anestezistler arasında depresyon ve duygudurum bozuklukları çalışılmamış. Ancak bu sayılar şaşır\cı ve anestezistler için de fikir vermektedir. ülkemizde %46.0 ı üzgün çökkün %50.9 u ilgi ve zevk azalmasından söz eder %13.7 inde ölüm arzusu Orta depresyon %29.8 Şiddetli depresyon %11.2 Anestezistlerde iş memnuniyet yüksek olanların depresyonu düşük, ilişki oranı %41.9 (p<.001) (Sercan, Oğan 2014) Depresyon risk ar\rır. Myokard enfarktüsü KorTzol düzeyi, Zararlı kan basıncı ve nabız değişiklikleri, Lipit profili Osteoporoz Kanser Aile işlev bozukluğu, Çocuklarda davranış sorunları ve Boşanma riski depresyon profesyonel riski ar\rır Devamsızlık Gecikme Üretkenlik azalması Karış\rıcı davranışın yol aç\ğı meslektaşlar arası ilişki zedelenmesi Mesleki gelişme engellemesi Dikkat ve uyanıklık azalmasına bağlı hastaya zarar Bir araş\rmada depresif çocuk uzmanlarının meslektaşlarından 6 kat daha çok reçete hatası yap\ğı görüldü. Öğrenci ve asistanlar depresyon geliştrmede daha çok risk al\nda. Bu kesimde depresyon %20-30
Hekimlerin üçte birinin düzenli bir hekimi yoktur. Bireyler kendilerindeki depresyon belirtlerini tanıyamaz. Meslektaşları da depresif olan çalışma arkadaşları hakkında yorumlarında suskun kalabilir. Kendini tedavi veya uzman olmayan bir meslektaşın antdepresan tedavi düzenlemesi sorunları daha da kötüleştrebilir. anestezistn ölümü 1947-1966 dönemine ilişkin yapılan araş\rmada anestezistler arasındaki inthar oranı genel nüfustakinin iki ka\ bulundu ( Bruce ve ark 1968). Başka bir araş\rmada anestezistler arasındaki intharla ölüm oranı iç hastalıkları uzmanlarından %50 fazla bulundu (Alexander ve ark. 2000). Cerrahlar arasında inthar düşüncesi %6 Yakın zamanda \bbi hata yapanların %16 sı intharı aklından geçirmiş. 10 intharın risk etmenleri Depresyon Diğer duygulanım bozuklukları (Bipolar Bozukluk) Madde kötüye kullanımı Ailede inthar öyküsü Mali sorunlar, mesleki doyumsuzluk, kişisel ya da mesleki kayıplar gibi risk etmenlerine bağlanan intharla ölmüş 38 hekim intharı incelendi. 2/3 ünde bir psikiyatrik hastalık saptandı. Çoğunlukla depresyon, alkol kötü kullanımı. Anestezistlerin inthar riski öbür uzmanlık alanlarından yüksek. Görece risk İnThar anestezistlerde > dahiliyecilerden 1.45 ka\ Maddeyle bağlan\lı inthar anestezistlerde > dahiliyecilerden 2.21 ka\ madde kötüye kullanımı Ne depresyon ve duygulanım bozuklukları ne de madde kötüye kullanımı ahlaki ya da duygusal zayıflıktan gelir. Duygulanım bozukluklarıyla alkol- madde kötüye kullanımı arasında dolaylı, karmaşık ve karşılıklı bir ilişki vardır. Türkiye de anestezistler arasında alkol kötüye kullanımı %18, madde kötüye kullanımı %5.
malprakts Aile ve arkadaşlar profesyonel yönden yolunda gitmeyen olaylarda yetersiz kalabileceğinden, yalı\lmışlık duygusu yükselebilir. Genelde suçlanan hekimler avukatlarına olgularını kimseyle tar\şmadıklarını söyler. Akran kurulları yardımcı olur. Başarılı başa çıkma stratejileri bir olaya odaklanırken yetkinlik güdülü olandan daha çok telafi güdülü olanları içerir. 15 kişisel olarak ne yapılabilir? 1. İdeoloji değişikliği yapmalı. Ben tanrı değilim 2. Yaşam anlayışını değiş[rmeli a. Hekimliği yaşamımı geliş[rmek için seç[m, harap etmek için değil. b. İşim benim kim olduğumu değil, yalnızca ne yap^ğımı tanımlar. Ben bir işten daha fazlasıyım. Doris K. Cope (Anestezist) 2. Tutum değişikliği yapmalı a. Ruhsal sorunu olana dışlama yerine yardım b. Ruhsal sorunlar hakkında kendi farkındalığını ar^rma c. Ruhsal sorunu için akran danışması ya da profesyonel yardım arayışından kaçınmama i. Tarama ii. Tedavi ne yapmalı? nasıl davranmalı? ne yapmalı? nasıl davranmalı? MESLEK TOPLULUĞU Ruhsal hastalıklar da önemsenmeli Ruhsal sorunu olanların aşağılanması, dışlanması anlamına gelen tutumlar terkedilmeli Mesleki iletşim araçlarında, kongrelerde bu konuda farkındalık yaratacak etkinliklere yer verilmeli. Ruhsal sorunu olanlara yardım için düzenlemeler yapılmalı Ruhsal sorunu olanların özlük haklarına zarar gelmesini önleyecek çalışmalar gerekli 2007 de ASA «Eylemde Sağlık ve İyilik» inisiyatfini başlax. Amaç: Anestezistlere, sağlıklı kalmaları, farkındalıklarını ar\rma ve kaynakları kullanmaları yönünde yardım etme ASA nın hekimlerin iyiliği konusuna ışık tutma çabaları övgüye değer (İş- Yaşam Dengesi). Örnek alınmalı. Depresyonun laboratuvar test yok. Kişi kendi belirtlerini fark edemeyebilir, tanı koyması çok güç. Anestezistler birbirine depresyon tanısı koyamaz, söylemekte de zorlanabilir. Bu nedenle duygulanım bozuklukları için değerlendirme programları oluşturulmalıdır. Madde kullanım sorunu olan anestezistlerin değerlendirilmesi için protokoller oluşturulmalıdır.