AĞRı VE DUYU EŞIĞININ ELEKTRIKSEL ÖLÇÜMÜ Ezgi Tuna Erdoğan
AĞRı-DUYU FIZYOLOJISI Reseptörler Sinir lifleri Spinal Yollar Uyarı Sinapslar Talamus-Çekirdekler Somatik Duysal Korteks Algı
DUYU RESEPTÖRLERĠ Bütün ağrı reseptörleri serbest sinir uçlarıdır!!
DUYU LİFLERİ
AĞRI YOLAĞI Hızlı ağrı (keskin) Yavaş ağrı (kronik) Lam.marjinali s Çaprazanterolateral spinotamik trakt Substansiya jelatinoza Çaprazanterolateral spinotamik trakt Beyin sapı Talamus ventrobazal kompleks Talamus intralaminar çekirdekler Somatoduysal korteks-limbik sistemasosiasyon alanları
DUYU YOLAĞI
DUYU YOLAĞI Dorsal kolon-mediyal lemniskal yol Lokalizasyon gerektiren dokunma Vibrasyon Pozisyon Basınç ve uyaran Ģiddetinin hassas derecelendirilmesini gerektiren duyular Anterolateral yol Ağrı (hızlı,yavaģ) Sıcak-soğuk Kaba dokunma-basınç Gıdıklanma-kaĢınma Cinsel duyular
ELEKTRIKSEL DUYU EġIĞI ÖLÇÜMÜ 1994 lerden bu yana elektrik uyarısı ile duyu ölçümü ile ilgili çalıģmalar (periferik nöropati,diyabet,radikülopati, transplantasyon sonrası duyu..) 2001 de Davey et al.iki nokta ayrımı ve elektriksel uyarıyı karģılaģtırıyorlar YaĢla birlikte iki nokta ayrımı değiģir, Frekansa göre uyarılan lifler değiģiyor! 2006 Savic et al.,2008 Leong et al. Spinal kord hasarlılarda elektriksel duyu eģiği ölçümü ile ilgili çalıģmalar
EPT (ELECTRICAL PERCEPTUAL THRESHOLD) ASĠA (American Spinal Injury Association) duyu noktaları kullanılıyor. Sabit akım kare dalga, 0,5ms 3Hz. Max 10 ma Deneme yapılmalı Ascending EPT Her dermatom için 3 tekrar
AVANTAJLARı Klinik muayene ile (dokunma,2 nokta ayrımı..) belirlenen seviyelerden daha yukarıda bulunabiliyor, küçük hasarlara karģı daha duyarlı Klinik muayenede tam duyu kaybı olan bölgelere EPT uygulanabiliyor Tekrar edilebilir,kullanımı kolay Uygulayana bağlı değiģkenlik az Hasta takibinde kullanılabilir, küçük değiģiklikler belirlenebilir
NÖROSELEKTIVITE Kare dalga uyarımında akım Ģiddeti arttıkça iletim hızının azaldığı bulunmuģ. A-beta A-delta C Akım Ģiddeti Kalın liflerin uyarılması (A-beta) atma,sızlama Ġnce liflerin uyarılması (A-delta ve C)...iğnelenme,batma,sızlama
ELEKTRIKSEL UYARı Önce düģük eģikli kalın A-beta lifleri uyarılır. arka kordon.atma ön kordon hasarı olanlarda EPT nin normal bulunması!!! (iğne ile muayenede duyu kaybı görülse bile) Akım Ģiddeti arttırılınca yüksek eģikli A-delta ve C batma ön kordon
ELEKTRIKSEL UYARı Lifler saf selektif olarak uyarılamıyor Low intensity intra-epidermal electrical stimulation can activate Adelta-nociceptors selectively. Mouraux A, Iannetti GD, Plaghki L. Somatotopik varyasyon gösterir (bölgesel özellikler) YaĢ ve EPT arasında bir korelasyon yok EriĢkinlikte cinsiyet farkı yok
AĞRı EġIĞI Uyaran akım Ģiddeti arttırılır (Farklı uyarım prosedürleri ) Hastanın yanıtı önemli Uyaran ağrılı olduğu zaman Dayanılmaz olduğu zaman Ağrı eģiği ölçmede elektriksel uyarım dıģında basınç, sıcaklık, laser uyarım kullanılan diğer yöntemler.
Neden Ağrı Eşiği? Ağrı çalıģmaları (farklı ağrı tiplerinin patofizyolojisini anlamak) Ağrı ve duyu modulasyonu DCS TMS.. santral mekanizmaya yönelik Test edilebilirlik
KLINIKTE KULLANıMı EPT klinik kullanım Ağrı eģiği - ağrı çalıģmaları
DENEMELER Denek Bölge PW(mikros) Frekans Akım (ma) 1 Sol el sırtı 100 300 4 2 Sol el sırtı 100 300 3 3 Sol el sırtı 100 300 4,7 4 Sol el sırtı 100 300 4,1 5 Sol el sırtı 100 300 3,2 6 Sol el sırtı 100 300 2,6 7 Sağ el sırtı 100 300 2,9 8 Sol el sırtı 100 300 2,6 9 Sol el sırtı 100 300 2,5 10 Sol el sırtı 100 300 6 11 Sol el sırtı 100 300 4,5
GELECEK Daha selektif uyarılar Duyu eģiği ölçümü ile cerrahi sonrası takip-hasar (örn: meme çalıģması) Nöromodulasyon modaliteleri ile birlikte laser ve elektriksel ağrı ve duyu eģiği değiģiklikleri tdcs ve TMS çalıģmaları prefrontal korteks sağlıklı gönüllülerde etkisi Ağrı algısına etki eden değiģkenlerin kantitatif değerlendirilmesi (spor, duygu durum,ilaç etkisi..)
Teşekkürler!