ELEKTROMYOGRAFİ (EMG) ve SİNİR İLETİ HIZI

Transkript

1 ELEKTROMYOGRAFİ (EMG) ve SİNİR İLETİ HIZI

2

3 EMG Kayıt Elektrotları 1- İğne Elektrot 2- Yüzey Elektrot

4 Kas ve sinirlerin testi EMG Sinir ileti hızı Özel testler(tekrarlayıcı sinir uyarısı ve tek sinir lifi EMG vs..)

5 EMG ve SİH Sinir kökü lezyonları Kas patolojileri Periferik sinir pekses lezyonları Nöromüsküler kavşak hastalıkları için kullanılmaktadır.

6 EMG Normalde dinlenim esnasında iskelet kasında herhangi bir spontan aktivite gözlenmez. EMG Kas hastalıklarının teşhisinde Periferik sinir yaralanmalarında Ön boynuz hücre harabiyetinde Psikolojik reaksiyonlarda Kinezyolojik araştırmalarda

7

8 EMG EMG de 3 spesifik ölçüm önemlidir: Dinlenim esnasında spontan aktivite İstemli kontraksiyon esnasında motor ünitelerin sayısı Her bir motor ünitenin aksiyon potansiyelinin amplütüd ve durasyonu

9 İstirahat halinde kaydedilen patolojik spontan faaliyet kas lifi veya sinir kökenli olabilir. Kas lifi kökenli olanlar arasında pozitif diken ve fibrilasyon potansiyelleri Sinir kökenli olanlar ise fasikülasyon, miyokimi ve nöromiyotonik boşalımlardır.

10 Spontan Aktivite Fibrilasyon Fasikülasyon

11 Alt motor nöron ve aksonuna ait hastalıklar istirahatte denervasyon potansiyeli olarak da bilinen pozitif diken, fibrilasyon potansiyelleri kaydedilir. Kas lifi harabiyeti ile seyreden hastalıklarda tek bir motor ünitenin hareket emri götürdüğü kas lifi sayısı azalmaktadır ve bu motor üniteden kaydedilen motor ünite potansiyeli de kısa süreli ve düşük amplitütlü olmaktadır.

12

13 1. Klasik MUP (Motor Unit Potansiyeli) EMG si (EMG = MUP EMG) 2. Single Fiber (Tek Lif) EMG si (SFEMG) Klasik EMG Bir Motor Unit i (MU) oluşturan kas liflerinin ortak elektrofizyolojik aktivitesi Kaydedilen Potansiyelin adı: Motor Unit Potential (MUP) Compound Motor Action Pot. (CMAP) Dalga Şekli (Wave Form) = Trifazik Genliği (Amplitude) = 1-10 mv Genişliği (Duration) = 3-15 ms Frekans Spektrumu = Hz Elektrodun Kayıt Alanı Çapı = 100 µm SFEMG Tek bir kas lifinin elektrofizyolojik aktivitesi Kaydedilen Potansiyelin adı: Single Fiber Action Pot. (SFAP) Dalga Şekli (Wave Form) = Bifazik Genliği (Amplitude) = mv Genişliği (Duration) = 1 ms den kısa Frekans Spektrumu = Hz Elektrodun Kayıt Alanı Çapı = 25 µm

14

15 FİBRİLASYON İstirahatte gözlenen denervasyon potansiyelleridir. FASİKÜLASYON Periferik sinir veya sinir kökündeki hastalıklarda görülür. Denervasyonda Dinlenim esnasında kas spontan olarak aktifdir. İstemli motor aktivite esnasında aktivite normalden küçükdür. Kas hastalıklarında Çok az kas lifi olması nedeniyle motor ünite potansiyelleri küçük amplütüdlü ve kısa durasyonludur.

16

17 Sağlıklı bir kişide, EMG si kaydedilen kasın kontraksiyon şiddeti istemli olarak artırıldıkça; MUP Sıklığı da artar. MUP un 1. Genliği 2. Dalga Şekli (Wave Form) 3. Sıklığı 4. Frekans Spektrumu Klinik açıdan tanı koydurucu faktörlerdir.

18 Sinir ileti hızı Duysal ve motor ileti incelemeleri yapılmaktadır.

19 Sinir İleti Hızı Üst ekstremitede ulnari radial, median Alt ekstremitede sural, peroneal, tibial sinirlerde yapılabilinir.

20 Sinir ileti hızı Duysal ileti incelemelerinde Ölçümü yapılacak sinir doğru akım ile uyarılır ve oluşturulan aksiyon potansiyelleri yine sinir üzerinden kaydedilir. Uyarı ve kayıt için yüzeyel elektrodlar kullanılır. Uyarının şiddeti supramaksimal olmalıdır.

21 1. Ortodromik Uyarı: Uyarılan sinirde oluşan aksiyon potansiyelinin akış yönünün, o sinir için fizyolojik akış yönü ile aynı olması durumu. Aferent bir sinirin, suni bir uyaran ile uyarılması sonucu, oluşan aksiyon potansiyeli, periferden merkeze doğru yayılıyorsa ortodromik bir uyarı söz konusudur. Eferent bir sinirin, suni bir uyaran ile uyarılması sonucu, oluşan aksiyon potansiyeli, merkezden perifere doğru yayılıyorsa ortodromik bir uyarı söz konusudur. 2. Antidromik Uyarı: Uyarılan sinirde oluşan aksiyon potansiyelinin akış yönünün, o sinir için fizyolojik akış yönüne ters olması durumu. Aferent bir sinirin, suni bir uyaran ile uyarılması sonucu, oluşan aksiyon potansiyeli, merkezden perifere doğru yayılıyorsa antidromik bir uyarı söz konusudur. Eferent bir sinirin, suni bir uyaran ile uyarılması sonucu, oluşan aksiyon potansiyeli, periferden merkeze doğru yayılıyorsa anitdromik bir uyarı söz konusudur.

22

23

24 Median sinir parmak ucundan uyarılmakta ve bilekten ölçüm yapılmaktadır (Ortodromik ileti).

25 İletim Hızının Hesaplanması Uyarının verilme noktası ile, kayıt noktası arasındaki mesafenin (metre cinsinden), uyarı sonucunda oluşan aksiyon potansiyelinin uyarı noktasından, kayıt noktasına ulaşma süresine (saniye cinsinden) oranlanması ile hesaplanır. Klinik açıdan çok önemli olup, pek çok patoloji için tanı koydurucu niteliktedir.

26 F Dalgası Uyarının proksimal sinir kısmını uyarması sonrası ortaya çıkan ikinci küçük geç motor dalgadır. Proksimal sinir segmentinin testinde kullanılır

27 Aksonal dejenerasyonda kaydedilen duysal aksiyon potansiyelinin amplitüdü düşecek (cevaba katılan akson sayısı azaldığı için), fakat duysal ileti hızı pek değişmeyecektir Sinir demiyelinizasyon remiyelinizasyon sürecinden geçiyor ise, duysal ileti hızı yavaşlayacak; ileti hızları birbirinden farklı aksonlar üzerinde oluşmuş aksiyon potansiyelleri kayıt elektroduna farklı zamanlarda saçaklanarak geldiklerinden duysal aksiyon potansiyeli yayvanlaşıp amplitüdü düşecektir.

28 Motor sinir ileti hızı İletisi ölçülecek sinir yüzeyel elektrodlar ile supramaksimal şiddette uyarılır ve cevap kas üzerinden kaydedilir. Bu özelliği ile motor ileti incelemeleri duysallardan farklıdır. Motor sinir aksonları üzerinde oluşturulan aksiyon potansiyelleri değil, sinir kas kavşağını aşıp, kas lifleri üzerinde tetikletilen aksiyon potansiyellerinin toplamı kaydedilmektedir.

29

30

31

32 Aksonal nöropati

33 Motor Latans Sinir segmentinden nöromüsküler kavşağa ve kas lifine kadar ileti zamanı ölçümü Sensory Latans Sinir segmenti boyunca AP ulaşım zamanı İleti Hızı Hızlı ileten aksonlardaki hız ölçümümeasure of the velocity of the fastest conducting axons Amplütüd Aktive olan akson ve sinir liflerinin sayısı

34

35 Ölçümü yapılan sinir aksonal dejenerasyona uğramakta ise bileşik kas aksiyon potansiyelinin amplitüdü düşecek, motor ileti hızı çok yavaşlamayacaktır Periferik sinirlerde akut demiyelinizasyon, bazı sinir lifleri üzerinde aksiyon potansiyeli iletimini engelleyerek iletim bloklarına da yol açabilir.

36 Sinir-Kas kavşağının Değerlendirilmesi Sinir kas kavşağındaki iletim ardışık sinir uyarımı ve tek lif elektromiyografi ile test edilir. Sinir kas kavşağındaki iletim kusurunu gösteren en duyarlı elektrofizyolojik yöntem tek lif elektromiyografi dir.

37 Tekrarlayıcı sinir uyarımı Tekrarlayıcı sinir uyarımı nöromüsküler ileti hastalıklarının oludğu durumların teşhisinde kullanılır. Örneğin myastenia gravis.

38

39 İnsanda Kas kontraksiyonlarının İncelenmesi