yaratırdı), sayma dizisi içinde, bir bit geçişini tetiklemek için kullanılabilecek, bazı diğer biçim düzenleri bulmak zorundayız:



Benzer belgeler
1. Sayıcıların çalışma prensiplerini ve JK flip-floplarla nasıl gerçekleştirileceğini anlamak. 2. Asenkron ve senkron sayıcıları incelemek.

SAYICILAR. Tetikleme işaretlerinin Sayma yönüne göre Sayma kodlanmasına göre uygulanışına göre. Şekil 52. Sayıcıların Sınıflandırılması

Ders Notlarının Creative Commons lisansı Feza BUZLUCA ya aittir. Lisans:

DENEY 2- Sayıcılar. 1. Sayıcıların prensiplerinin ve sayıcıların JK flip-flopları ile nasıl gerçeklendiklerinin incelenmesi.

Bölüm 7 Ardışıl Lojik Devreler

DENEY 2- Sayıcılar ve Kaydırmalı Kaydediciler

BÖLÜM 9 (COUNTERS) SAYICILAR SAYISAL ELEKTRONİK. Bu bölümde aşağıdaki konular anlatılacaktır

Geçtiğimiz hafta# Dizisel devrelerin tasarımı# Bu hafta# Örnek: Sekans algılayıcı# Örnek: Sekans algılayıcı# 12/11/12

Oterm EE101 Kablosuz Oda Termostatı. Oterm EE101 Kullanım Kılavuzu

Deney 3: Asenkron Sayıcılar

ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SAYISAL DEVRE TASARIMI LABORATUVARI DENEY RAPORU. Deney No: 3 FF Devreleri

Teorik Bilgi DENEY 7: ASENKRON VE SENKRON SAYICILAR

BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Müh. Bölümü

Deney 32 de osiloskop AC ve DC gerilimleri ölçmek için kullanıldı. Osiloskop ayni zamanda dolaylı olarak frekansı ölçmek içinde kullanılabilir.

Tek kararlı(monostable) multivibratör devresi

Bölüm 8 Ardışıl Lojik Devre Uygulamaları

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ

Bu derste! BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Yazmaç Aktarımı Düzeyi! Büyük Sayısal Sistemler! 12/25/12

Bölüm 4 Ardışıl Lojik Devre Deneyleri

Deney 10: Analog - Dijital Dönüştürücüler (Analog to Digital Converters - ADC) Giriş

6. Osiloskop. Periyodik ve periyodik olmayan elektriksel işaretlerin gözlenmesi ve ölçülmesini sağlayan elektronik bir cihazdır.

Alternatif Akım; Zaman içerisinde yönü ve şiddeti belli bir düzen içerisinde değişen akıma alternatif akım denir.

NBA SHOOTER KULLANIM KILAVUZU

DENEY 6: FLİP-FLOP (BELLEK) DEVRESİ UYGULAMALARI

Deney 6: Ardışıl Devre Analizi

1. LİNEER PCM KODLAMA

Her bir kapının girişine sinyal verilmesi zamanı ile çıkışın alınması zamanı arasında çok kısa da olsa fark bulunmaktadır -> kapı gecikmesi

Birinci Seviye Robot Eğitimi Bölüm 4

Sonlu Durumlu Makineler

Deney 2: FARK YÜKSELTEÇ

DENEY 1a- Kod Çözücü Devreler

TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ MANTIK DEVRELERİ LABORATUARI. Deney 5 Flip Flop Devreleri

Sayıcılar n bitlik bir bilgiyi tutmanın yanısıra her saat çevriminde tuttukları değeri artıran veya azaltan ardışıl devrelerdir.

ALTERNATĐF AKIM (AC) I AC NĐN ELDE EDĐLMESĐ; KARE VE ÜÇGEN DALGALAR

EEM122SAYISAL MANTIK SAYICILAR. Elektrik Elektronik Mühendisliği Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Sağkol

TEKNİK ÖZELLİKLER. Giriş Beslemesi. Giriş besleme voltajı. Motor Çıkışı. Motor gerilimi. Aşırı yük ve kısa devre korumalı.

Bir devrede bellek elemanı olarak kullanılmak üzere tutucuları inceledik.

DENEY 11 PUT-SCR Güç Kontrolü

Katlı Giriş Geçitleri

BÖLÜM 8 MANDAL(LATCH) VE FLİP-FLOPLAR SAYISAL ELEKTRONİK. Bu bölümde aşağıdaki konular anlatılacaktır

Bölüm 17 Manchester CVSD

DENEY 21 IC Zamanlayıcı Devre

ALTERNATİF AKIMIN TEMEL ESASLARI

İÇİNDEKİLER. Önlemler Önemli Bilgiler Ürün İnceleme LCD ekran Telsiz şeması açıklamaları Temel işlemler- Gelişmiş özellikler

MINI BOWLING KULLANIM KILAVUZU



ç ç ç ç Ö ç ç Ş ç ç Ç

İLK OKULU ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK BEP SÜRE SINIF: 2/. DERS: İNGİLİZCE SAYFA NO : AD-SOYAD: Öğrencinin şu anki performans düzeyi:

DİCLE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM309 SAYISAL ELEKTRONİK LABORATUARI

ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ Elektrik ve Elektronik Ölçmeler Laboratuvarı Deney Adı: Sensörler. Deney 5: Sensörler. Deneyin Amacı: A.

How to ASP Language. Elbistan Meslek Yüksek Okulu Bahar Yarıyılı. Öğr. Gör. Murat KEÇECĠOĞLU. 29 Eki. 1 Kas. 2013

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

Programlamada Kullanılan Temel Parametreler

TEKNİK KULLANIM KILAVUZU TD3200 SÜRÜCÜ

Bir devrede bellek elemanı olarak kullanılmak üzere latch leri inceledik.

ELK2016 SAYISAL TASARIM DERSİ LABORATUVARI DENEY NO: 4 DENEYİN ADI: JK, RS, T VE D TİPİ FLİP-FLOPLARIN İNCELENMESİ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

Monkey&Fruit KULLANIM KILAVUZU

BMB204. Veri Yapıları Ders 12. Dizgi Eşleme (String Matching) Algoritmaları İleri Veri Yapıları

6. DİJİTAL / ANALOG VE ANALOG /DİJİTAL ÇEVİRİCİLER 1

Teknosem ANASAYFA. Program komut butonları ve program zaman parametrelerinin bulunduğu sayfadır.

BİLGİSAYAR BİLİMİ DERSİ ROBOT PROGRAMLAMA ÜNİTESİ

DENEY 8- Flip Flop ve Uygulamaları. Amaç: - Flip Flop çalışma mantığını kavramak

Multivibratörler. Monastable (Tek Kararlı) Multivibratör

Sabit Gerilim Regülatörü Kullanarak Ayarlanabilir Güç Kaynağı

5.BÖLÜM ÇİZGİ İZLEYEN ROBOT

Deney 4. Gerçek Zamanlı Kesme Uygulamaları

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ

Bölüm 1 Güç Elektroniği Sistemleri

DENEY 3: DTMF İŞARETLERİN ÜRETİLMESİ VE ALGILANMASI

UYGULAMA 1 24V START CPU V LO. Verilen PLC bağlantısına göre; START butonuna basıldığında Q0.0 çıkışını aktif yapan PLC programını yazınız.

GRAFİK EKRAN STOKERLİ KAZAN KONTROL ÜNİTESİ KULLANIM KILAVUZU V1.0

DVP-SV2 SERİSİ PLC YÜKSEK HIZLI PALS GİRİŞLERİ COUNTER TABLOSU

Bölüm 4 Ardışıl Lojik Devre Deneyleri

KP-1200 DİKEY BİSİKLET

Mr. WOLF KULLANIM KILAVUZU

Oterm EE101 Kablosuz Oda Termostatı. Oterm EE101 Kullanım Kılavuzu

Çok Fonksiyonlu Kablo Test Cihazı. Kullanım Kılavuzu. Kullanmadan önce bu kılavuzu tamamen okuyunuz

Bölüm 5 Güç Kaynağı, Kablolama, Güç Tüketimi Hesaplaması ve Güç Gereksinimleri

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

ART S603W Standalone Kart Okuyucu

İşletim Sistemlerine Giriş

İnternet Programcılığı Öğr. Gör. Serkan AKSU PHP de Dizi-Değişkenler, Nesneler. Dizi Oluşturma. Tek Boyutlu Diziler

Deney 4: 555 Entegresi Uygulamaları

Deney 1: Saat darbesi üretici devresi

Makine Mühendisliği İçin Elektrik-Elektronik Bilgisi. Sayısal Elektronik

1.CİHAZ ÖLÇÜLERİ 2.CİHAZ BAĞLANTI ŞEMASI

Bilgisayar Mühendisligi Bölümü Hacettepe Üniversitesi

HOMEPLUG ADAPTER STARTER KIT

Şafak Mahallesi Karanfil Caddesi 854. Sokak 8/A GÖLBAŞI - ANKARA / TÜRKİYE

HD710 ISI KONTROLLÜ RÖLE MONTAJ KILAVUZU MALZEME LİSTESİ

ELEKTRİK MOTORLARI VE SÜRÜCÜLER

İMPLUSLU ARKA MIG/MAG KAYNAĞI

FORMEL DİLLER VE SOYUT MAKİNALAR. Hafta 2

1.CİHAZ ÖLÇÜLERİ 1.RÖLE KARTI VE ÖLÇÜLERİ

SICAK VE SOĞUK ETĐKET VE BOY KESME MAKĐNASI KULLANIM KILAVUZU

FUJI MICRO HIZLI DEVREYE ALMA KILAVUZU

SonoMeter 31 Isıtma ve soğutma uygulamaları için ultrasonik kalorimetre

FRENIC MEGA ÖZET KULLANIM KLAVUZU

Transkript:

Eşzamanlı Sayaçlar Bir eşzamanlı sayacın çıktı bit'leri, eşzamansız sayacın aksine, dalgacıklanma olmadan anlık durum değiştirirler. J-K ikidurumluluardan böyle bir sayaç devresi yapmanın tek yolu bütün saat girdilerini birlikte bağlamaktır, böylece her bir ve tüm ikidurumlular aynı doğru saat darbesini aynı doğru zamanda alırlar: Şu anda sorumuz, "J ve K girdileri ile ne yapacağız?" dır. Biliyoruz ki biz hala, bir ikili dizide sayma yapmak için, aynı ikiye-böl frekans biçim düzenini korumak zorundayız ve bu biçim düzeni en iyi, ikidurumlunun "geçiş" modundan faydalanarak başarılıyor. Burada J ve K girdilerinin her ikisinin de "yüksek" olması açık olan bir gerçektir. Bununla birlikte, bir eşzamansız devrede de yaptığımız gibi, eğer basitçe bütün J ve K girdilerini bir güç kaynağının pozitif yoluna bağlarsak, bu kesinlikle çalışmayacaktır çünkü bütün ikidurumlular aynı zamanda geçiş yapacaklardır: her bir ve her saat darbesinde! Dört-bit ikili sayma dizisini tekrar inceleyip bir bit'in geçiş sürecini tahmin edebilen başka biçim düzenleri olup olmadığına bakalım. Eşzamansız sayaç devresi tasarımı her bir bit geçişinin aynı zaman içinde olması ve bir önceki bitin "yüksekten" "düşüğe" (1'den 0'a) geçiş yapması gerçeği üzerine kuruludur. Bir eşzamansız sayaç devresinde, bir önceki bit'in geçiş süreci üzerine kurulmuş bir bit geçiş durumunu sinyalleyemeyeceğimiz için (bunu yapmak bir dalgacıklanma etkisi

yaratırdı), sayma dizisi içinde, bir bit geçişini tetiklemek için kullanılabilecek, bazı diğer biçim düzenleri bulmak zorundayız: Dört-bit ikili sayma dizisini incelediğimizde, bir başka tahmin edici biçim düzeni görülebilir. Bir bit geçiş yapmadan az önce, bütün bir önceki bitlerin "yüksek" olduğuna dikkat ediniz: Bu biçim düzeni de bir sayaç devresi tasarlarken kullanacağımız bir şeydir. Eğer her bir J-K ikidurumlusunu, bütün bir önceki ikidurumlu çıktılarının (Q) "yüksek" olması temeline bağlı ya da bağlı olmadan geçiş yapması için etkin kılarsak, eşzamansız devrede olduğu gibi dalgacıklanma etkisi olmadan aynı sayma dizisini elde edebiliriz. Bu devredeki her bir ikidurumlusu tam olarak aynı zamanda sinyallenecektir:

Sonuç, bir dört-bit eşzamanlı "yukarı" sayacıdır. Yüksek-dereceli ikidurumluların her biri (hem J hem de K girdileri "yüksek") eğer daha önceki bütün ikidurumlular "yüksek" ise geçiş yapmak için hazırlandı. Aksi takdirde, onu "mandal" moduna sokarak, bir sonraki saat darbesinde o anki çıktı durumunda devam etmesini sürdürerek, söz konusu ikidurumlu için J ve K girdilerinin her ikisi de "düşük" olacaktır. İlk (LSB) ikidurumlu her saat darbesinde geçiş yapmak zorunda olduğundan, J ve K girdileri de her zaman "yüksek" olacak olan V cc ya da V dd 'e bağlanırlar. Bir sonraki ikidurumlu sadece, ilk ikidurumlunun Q çıktısı, geçiş için hazır hale getirilmesi için yüksek olduğunu "hatırlaması" yeterlidir ve burada AND geçidi gerekli değildir. Bununla beraber, kalan ikidurumlular sadece, bütün düşük-dereceli çıktı bitleri "yüksek" olduğunda geçiş için hazır hale getirilmelidirler, bu da AND geçitlerini gerektirir. Eşzamanlı "aşağı" bir sayaç yapmak için, aşağı doğru sayarken her bir geçiş durumunu tahmin eden uygun bit biçim düzenlerini hatırlayacak devreyi kurmaya ihtiyacımız vardır. Dört-bit sayma dizisini incelediğimizde, bütün önce gelen bitlerin geçiş öncesinde "düşük" olması şaşırtıcı değildir. (diziyi alttan üste doğru takip ederler): Her bir J-K ikidurumlusu hem Q' hem de Q çıktıları ile donatıldıklarından dolayı, Q' çıktılarını her bir takip eden ikidurumlu üzerinde geçiş modunu etkin kılmak için kullanabiliriz. Her bir Q' "yüksek" olurken kendi Q'su ise "düşük" olur:

Bu fikri bir adım öteye götürerek, sırasıyla bir "yukarı" ve bir "aşağı" sayma dizisi için uygun bit koşullarını belirleyen çift hatlı AND geçitlerine sahip olarak "yukarı" ve "aşağı" sayma modları arasında seçilebilir bir sayaç devresi kurabiliriz ve sonra da AND geçidi çıktılarını her takip eden ikidurumlunun J ve K girdilerine bağlamak için OR geçitleri kullanırız. Bu devre ilk göründüğü kadar karmaşık değildir. Yukarı/Aşağı kontrol girdi hattı basitçe, AND geçitlerinin ya üst dizgi ya da alt dizgisini Q/Q' çıktılarını ikidurumluların takip eden seviyelerine geçirmek için etkin kılarlar. Eğer Yukarı/Aşağı kontrol hattı "yüksek" ise, üst AND geçitleri etkin kılınır ve devre fonksiyonları bu bölümde gösterilmiş olan ilk ("yukarı") eşzamanlı sayaç devresindekiler ile tam olarak aynıdır. Eğer Yukarı/Aşağı kontrol hattı "düşük" yapılmış ise, alt AND geçitleri etkin kılınır ve devre fonksiyonları bu bölümde gösterilmiş olan ikinci ("aşağı" sayaç) devre ile özdeştir. Burada "yukarı" sayma modunu gösteren devrenin şeması bulunmaktadır (bütün etkin kılınmamış devreler siyah yerine gri olarak gösterilmiştir);

Burada, "aşağı" sayma modu gösterilmiştir ve aynı gri renklendirme etkin olmayan devreleri göstermektedir. Yukarı/Aşağı sayaç devreleri çok faydalı cihazlardır. Yaygın bir uygulaması olarak makine hareket kontrollerinde, döner şaft kodlayıcıları olarak adlandırılan ve mekanik dönmeleri bir seri elektrik darbelerine çeviren cihazlar verilebilir, bu darbeler toplam hareketi takip etmek için bir sayaç devresi sinyallerler. Makine hareket ettiğinde, LED ile fototransistör arasındaki ışık demetini üreterek ve kırarak, kodlayıcı şaftı döndürür ve o suretle sayaç devresini arttırmak için saat darbeleri üretir. Böylece sayaç, makinenin ne kadar hareket ettiğinin bir elektronik göstergesi olarak, şaftın toplam hareketini bütünler ya da biriktirir. Eğer bütün ilgilendiğimiz toplam hareketi takip etmek ise ve

hareketin yönündeki değişimler ile ilgilenmiyorsak, bu ayarlama yeterli olacaktır. Bununla birlikte eğer sayacın, hareketin bir yönünde artmasını ve hareketin ters yönünde de azalmasını istersek, bir yukarı/aşağı sayaç ve değişik yönler arasında ayırt edici özelliğe sahip bir kodlayıcı/kod çözücü kullanmak zorundayız. Eğer iki set LED/fototransistör çiftlere sahip kodlayıcılar tasarlamak istersek, bu çiftler kendi karedalga çıktı sinyalleri birbirlerine 90 o faz farkı olacak şekilde konumlanırlar. Bu durumda elimizde kareleştirme çıktı denilen kodlayıcı olmaktadır (buradaki "kareleştirme" kelimesi basitçe 90 o açısal farkı göstermektedir). Saat yönündeki darbe dizisinden saat yönünün tersi olan darbe dizisini ayırt edebilmek için bir faz algılama devresi D-tipi ikiduyumlusundan yapılabilir: Kodlayıcı saat yönünde döndüğünde, "D" girdi sinyal kare-dalgası "C" girdi kare-dalgaya yol gösterecektir. Bunun anlamı "C" "düşükten" "yükseğe" geçtiği zaman "D" girdisi şimdiden "yüksek" olacaktır, bu da her saat darbesi ile D-tipi ikiduyumluyu ayarlar (Q çıktısını "yüksek" yaparak). "Yüksek" bir Q çıktısı sayacı "Yukarı" sayma moduna yerleştirir ve kodlayıcının saati tarafından (yada LED) alınan herhangi bir saat darbesi onu arttıracaktır. Ters olarak, kodlayıcı dönüşünü tersine çevirdiğinde, "D" girdisi "C" girdi dalga-formunun arkasında kalacaktır ve bunun anlamı da "C" dalga formu "düşükten" "yükseğe" geçiş yaptığında, her saat darbesi ile D-tipi ikiduyumluyu sıfırlama durumuna düşürmeye zorlayarak (Q çıktısını "düşük" yaparak), o da "düşük" olacaktır. Bu "düşük" sinyal, sayaç devresine, kodlayıcıdan gelen her saat darbesi ile birlikte azaltma komutu verir. Bu devre yada ona çok benzeyen bir şey, darbe kodlayıcı sensör üzerine kurulmuş her konumölçme devresinin tam kalbindedir. Bu tür uygulamalar robot biliminde, CNC makine araç kontrolünde ve diğer tersinir, mekanik hareketlerin ölçümlerinde çok yaygındır.