ÖABT 2015 Soruları yakalayan komisyon tarafından hazırlanmıştır. ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ ÖABT FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ FİZİK SORU BANKASI Tamamı Çözümlü
KOMİSYON ÖABT Fen Bilimleri/ Fen ve Teknoloji Öğretmenliği Soru Bankası (FİZİK) ISBN- 978-605-318-029-6 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 2015, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Anılan kurulusun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da baska yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 1. Baskı: Mart 2015, Ankara Yayın-Proje Yönetmeni: Ayşegül Eroğlu Türkçe Redaksiyon: Elif Külah Dizgi-Grafik Tasarım: Gülnur Öcalan Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Ayrıntı Basım, Yayın ve Matbaacılık Ltd. Şti. İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/A Yenimahalle/ANKARA (0312 394 55 90) Yayıncı Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 13987 İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi 0312 430 67 50-430 67 51 Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60 Dağıtım: 0312 434 54 24-434 54 08 Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38 Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60 İnternet: www.pegem.net E-ileti: pegem@pegem.net
ÖN SÖZ Sevgili Öğretmen Adayları, Bu kitap, Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Fen Bilimleri/Fen ve Teknoloji Öğretmenliği Alan Bilgisi Testi kapsamındaki soruları çözmek için gerekli bilgi, beceri ve teknikleri edinmeniz ve soruları kolaylıkla çözebilmeniz amacıyla farklı soru çeşitleri ile kendinizi geliştirmeniz sürecinde siz değerli öğretmen adaylarımıza kılavuzluk etmek için hazırlanmıştır. Kitabın hazırlık aşamasında, sınav kapsamındaki temel alanlarda kapsamlı alanyazın taraması yapılmış, bu kitabın gerek ÖABT de gerekse gelecekteki meslek hayatınızda ihtiyacınızı maksimum derecede karşılayacak şekilde ve ÖABT'de çıkan ve çıkacak sorularla paralel sorular içerecek nitelikte olması hedeflenmiştir. Kırk sekiz ana bölümden oluşan kitabımızda, her biri ayrı konu başlıklarından oluşan toplamda 800 soru içeren testler bulunmaktadır. Detaylı, güncel ve anlaşılır bir dilde yazılan çözümlü anlatımları ve açıklamaları ile bu özgün sorular, ÖABT'de çıkacak sorularla konu ve tarz itibarıyla birebir örtüşmektedir. Ayrıca kitabımızda, testlerin karışık değil de konu başlıklarıyla ayrı ayrı verilmiş olması, hangi konuda eksikliğiniz olduğunu görmenizi ve konu anlatımlı kitabımıza başvurarak bu eksiklilerinizi tamamlamanızı sağlayacak ve size yol gösterecektir. Yoğun bir araştırma ve çalışma süreci ile hazırlanmış olan bu kitapla ilgili görüşlerinizi ve önerilerinizi bizimle pegem@pegem.net aracılığı ile paylaşabilirsiniz. Geleceğimizi güvenle emanet ettiğimiz siz değerli öğretmenlerimizin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimlerinde katkıda bulunabilmek ümidiyle...
İçindekiler FİZİĞİN DOĞASI Test 1... 1 Çözümler... 3 VEKTÖR KUVVET Test 1... 4 Çözümler... 6 KUVVET - DENGE Test 1... 8 Çözümler... 10 TORK Test 1... 12 Çözümler... 14 Test 2... 16 Çözümler... 18 MADDE VE ÖZELLİKLERİ Test 1... 20 Çözümler... 22 Test 2... 23 Çözümler... 25 AĞIRLIK MERKEZİ Test 1... 26 Çözümler... 28 Test 2... 29 Çözümler... 31
vi BASİT MAKİNELER Test 1... 32 Çözümler... 34 Test 2... 35 Çözümler... 37 SIVILARIN KALDIRMA KUVVETİ Test 1... 39 Çözümler... 41 Test 2... 42 Çözümler... 44 ISI - SICAKLIK Test 1... 45 Çözümler... 47 BASINÇ Test 1... 48 Çözümler... 50 Test 2... 51 Çözümler... 53 GENLEŞME Test 1... 54 Çözümler... 56 DOĞRUSAL HAREKET Test 1... 57 Çözümler... 59 Test 2... 60 Çözümler... 63
vii DİNAMİK Test 1... 64 Çözümler... 66 Test 2... 68 Çözümler... 70 YERYÜZÜNDE HAREKET Test 1... 71 Çözümler... 73 Test 2... 75 Çözümler... 77 DÜZGÜN DAİRESEL HAREKET Test 1... 79 Çözümler... 81 BASİT HARMONİK HAREKET Test 1... 82 Çözümler... 84 GENEL ÇEKİM KANUNLARI (KEPLER YASALARI) Test 1... 85 Çözümler... 87 İŞ - GÜÇ - ENERJİ Test 1... 88 Çözümler... 90 Test 2... 91 Çözümler... 93
viii İTME - MOMENTUM Test 1... 94 Çözümler... 96 Test 2... 97 Çözümler... 99 DALGALARA GİRİŞ Test 1... 100 Çözümler... 102 YAY DALGALARI Test 1... 103 Çözümler... 105 SU DALGALARI Test 1... 106 Çözümler... 108 SU DALGALARINDA GİRİŞİM Test 1... 109 Çözümler...111 IŞIK TEORİLERİ Test 1... 112 Çözümler... 114 Test 2... 115 Çözümler... 117 Test 3... 118 Çözümler... 120
ix ELEKTROMAGNETİZMA Test 1... 121 Çözümler... 123 Test 2... 124 Çözümler... 126 ELEKTROMAGNETİK - İNDÜKSİYON Test 1... 127 Çözümler... 129 Test 2... 130 Çözümler... 132 MIKNATIS VE TRANSFORMATÖRLER Test 1... 133 Çözümler... 135 GÖLGE VE DÜZLEM AYNA Test 1... 136 Çözümler... 138 Test 2... 140 Çözümler... 142 KÜRESEL AYNALAR Test 1... 144 Çözümler... 146 KIRILMA Test 1... 148 Çözümler... 150 MERCEKLER Test 1... 151 Çözümler... 153 AYDINLANMA Test 1... 155 Çözümler... 157
x ALTERNATİF AKIM Test 1... 159 Çözümler... 161 ELEKTROSTATİK Test 1... 162 Çözümler... 164 Test 2... 165 Çözümler... 167 ELEKTRİKSEL KUVVET Test 1... 168 Çözümler... 170 ELEKTRİK ALAN - ELEKTRİK POTANSİYEL Test 1... 172 Çözümler... 174 YÜKLÜ PARALEL LEVHALAR Test 1... 176 Çözümler... 178 KONDANSATÖRLER Test 1... 179 Çözümler... 181 Test 2... 183 Çözümler... 185 ELEKTRİK AKIMI Test 1... 187 Çözümler... 189 Test 2... 191 Çözümler... 193 LAMBALI DEVRELER Test 1... 196 Çözümler... 198
xi EMK - ZIT EMK - GÜÇ Test 1... 200 Çözümler... 202 ATOM FİZİĞİ Test 1... 204 Çözümler... 206 Test 2... 207 Çözümler... 209 ATOMLARDAN KUARKLARA Test 1... 210 Çözümler... 212 ELEKTROMANYETİK DALGALAR Test 1... 213 Çözümler... 215 FOTOELEKTRİK - COMPTON OLAYI Test 1... 216 Çözümler... 218 Test 2... 219 Çözümler... 221 MODERN FİZİK Test 1... 222 Çözümler... 224 SES DALGALARI Test 1... 225 Çözümler... 227 YILDIZLARDAN YILDIZSILARA Test 1... 228 Çözümler... 230 Test 2... 231 Çözümler... 233 CEVAP ANAHTARI... 235
ALAN BİLGİSİ
1 FİZİĞİN DOĞASI 1. Aşağıdakilerden hangisi fiziğin alt dallarından biri değildir? A) Optik B) Termodinamik C) Nükleer fizik D) Elektrik E) Astroloji 5. Aşağıdaki nicelik ve ölçüm aracı eşleştirmelerinden hangisi yanlış verilmiştir? Nicelik Ölçüm aracı A) Basınç Barometre B) Sıcaklık Termometre C) Kütle Dinamometre D) Uzunluk Kumpas E) Isı Kalorimetre kabı 2. Aşağıdakilerden hangisi temel büyüklüklerden biri değildir? A) Kütle B) Uzunluk C) Sıcaklık D) İvme E) Zaman 6. 3. I. Basınç II. Kuvvet III. Kütle IV. Ağırlık V. Tork Yukarıdaki niceliklerden hangileri vektöreldir? A) II ve III B) I ve IV C) IV ve V D) II, IV ve V E) I, II ve V I. Bilimsel teoriler asla yasa olmaz. II. Bir problemin geçici çözümüne hipotez denir. III. Teoriler, bilimsel yasalar kullanılarak oluşturulan geniş kapsamlı varsayımlardır. Yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 7. 4. I. Suyun sıcaklığını termometre ile ölçmek II. Kumpas ile kâğıdın kalınlığını ölçmek III. Bulutlara bakarak yağmur yağacağını tahmin etmek Yukarıda verilenlerden hangisi nicel gözlemdir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III I. Termometrenin haznesinden tutarak havanın sıcaklığını ölçmek II. Masanın boyunu gergin tutulmayan mezura ile ölçmek III. Buzdolabının yüksekliğini kumpas ile ölçmek Yukarıdaki ölçümler hatalı sonuçlar vermiştir. Buna göre, yukarıdaki hatalı ölçümlerden hangisi ölçüm yapan kişiden kaynaklanmıştır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
2 8. B " N S Sembolik çizim I Kütle x = V t formül II 10. I. Astronomi birimi (AB) II. Işık yılı III. Parsek (pc) Yukarıdakilerden hangisi uzaklığı ifade etmek için kullanılan birimlerdir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Grafik III Hacim Fizik konularının anlaşılmasını kolaylaştırmak için modellemeler kullanılır. Yukarıdakilerden hangisi modellemeye örnektir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 11. Aşağıdaki niceliklerden hangisi skaler ve türetilmiş bir büyüklüktür? A) Sürat B) Yer değiştirme C) Işık şiddeti D) Momentum E) Madde miktarı 9. Fiziğin alt dalı Olay I. Mekanik Gel-git olayı II. Manyetizma Pusulanın kuzeyi göstermesi III. Optik Gökkuşağının oluşması Yukarıda verilen fiziğin alt dalları ile ilgili olay eşleştirmelerinden hangileri doğru verilmiştir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 12. I. Kilogram, uluslararası ağırlık ve ölçümler bürosunda bulunan platin-iridyum silindir alaşımının kütlesi olarak tanımlanmıştır. II. Saniye, sezyum-133 atomunun yaklaşık 9,2.10 9 defa titreşim yapması için geçen zamandır. III. Periyot, bir tam titreşim oluşması için gerekli zaman aralığıdır. Yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III