TEMEL EĞİTİMDEN ORTAÖĞRETİME GEÇİŞ SINAVI (TEOG) T

, p. 607-628 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/turkishstudies.8549 ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY TEMEL EĞİTİMDEN ORTAÖĞRETİME GEÇİŞ SINAVI (TEOG) T.C İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ SINAV SORULARININ ÖĞRENCİ ÇALIŞMA KİTABIYLA İLİŞKİSİ AÇISINDAN BİR İNCELEME Hüseyin EROL ** ÖZET Bu araştırmada 2014-2015 eğitim öğretim yılında 8. Sınıf öğrencilerinin girmiş oldukları Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavı nda (TEOG) yer alan T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sınav sorularının bu dersin öğrenci nda yer alan etkinliklerle olan ilişkisi ortaya konulmuştur. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, 27 Kasım 2014 tarihinde yapılan I. TEOG sınavında yer alan T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sınavında yer alan 20 sorudan 19 tanesiyle ilgili öğrenci nda her soruyla ilişkili olduğu düşünülen birer etkinlik tespit edilmiştir. Sadece bir soruyla ilişkili herhangi bir etkinlik tespit edilememiştir. Her sınav sorusuyla ilgili birer kazanımın yer aldığı ortaya çıkmıştır. I. TEOG sınav sorularının büyük bir bölümünün öğrencilerin yorumlama becerisini ölçmeyi amaçlayan sorular olduğu tespit edilmiştir. Üst düzey becerileri ölçen soruların daha az yer kapladığı tespit edilmiştir. 30 Nisan 2015 tarihinde yapılan II. TEOG sınavında yer alan T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sınav sorularının tamamıyla ilgili öğrenci nda etkinliklerin bulunduğu ortaya çıkmıştır. Yine bu sınavda da soruların büyük bir bölümünün öğrencilerin yorumlama becerisini ölçen sorular olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular hem I. TEOG sınavı hem de II. TEOG sınavı T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi soruları hazırlanırken ders müfredatıyla ve öğrenci yla uyumluluğa özen gösterildiğini ortaya koymaktadır. Öğretmenlerin ders işlenişi sırasında öğrenci nı azami derecede kullanmalarının öğrencilerin TEOG sınavlarında T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sınavındaki başarılarının artmasında önemli derecede katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: TEOG Sınavı, T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi, Çalışma Kitabı. Bu makale Crosscheck sistemi tarafından taranmış ve bu sistem sonuçlarına göre orijinal bir makale olduğu tespit edilmiştir. ** Dr. Öğretmen-MEB, El-mek: h02.erol@hotmail.com

608 Hüseyin EROL AN EXAMINATION OF THE QUESTIONS FOR TURKISH REPUBLIC REVOLUTION HISTORY AND KEMALISM EXAM IN TEOG (THE EXAM APPLIED TO ATTEND SECONDARY EDUCATION) IN TERMS OF THEIR RELATIONSHIP WITH THE STUDENTS' WORKBOOK. ABSTRACT In this research, relationship of the questions in Turkish Republic Revolution History and Kemalism exam in TEOG which the students in the 8th grade entered in 2014-2015 academic year with the students' Turkish Republic Revolution History and Kemalism workbook was revealed. The document analysis technique of the qualitative research methods was used in the research. At the end of the research, it was found out that in the students' workbook, there is one each activity thought to be related to each question of 19 ones of the 20 questions in Turkish Republic Revolution History and Kemalism exam in the 1st TEOG carried out on 24th November 2014. Only for one question no activity could be found. It was appeared that in the students' workbook, there was one each acquisition for each question of the exam. A large number of questions in the 1st TEOG were found out to assess students' explicating skills. It was revealed that less questions assessing higher order skills were asked. It appeared that in the students' workbook, there were activities related to all questions in Turkish Republic Revolution History and Kemalism exam in the 2nd TEOG carried out on 30th April 2015. Also in this exam, a large number of questions were found out to assess students' explicating skills. The findings of the research show that while questions for both the 1st TEOG and the 2nd TEOG were being prepared, their relevance to the curriculum and to the students' workbook was taken into consideration. It is thought that if teachers use the students' workbook as much as possible, that will contribute to students' success in Turkish Republic Revolution History and Kemalism exam in TEOG to great extent. STRUCTURED ABSTRACT In this research, relationship of the questions in Turkish Republic Revolution History and Kemalism exam in TEOG which the students in the 8th grade entered in 2014-2015 academic year with the activities in Turkish Republic Revolution History and Kemalism students' workbook was revealed. The document analysis technique of the qualitative research methods was used in the research. The findings led the following results. In the analyses on the questions in Turkish Republic Revolution History And Kemalism exam in the 1st TEOG carried out on 24th November 2014, 95 % of the questions were found out to be related to the activities in the students' workbook. There was not any activity only for one question (6th question) in the students' workbook. This result reveals that the questions in Turkish Republic Revolution History And Kemalism exam in the 1st TEOG corresponded largely to the students'

Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavı (TEOG) T.C İnkılap Tarihi 609 workbook. All questions in the exam were found out to be relevant to the acquisitions of the course. It appeared that all of Turkish Republic Revolution History And Kemalism exam-questions by the Ministry of Education determining the limitations of course topics handled in exams in TEOG at the beginning of academic year were relevant to the given course topic limitation. In this sense, teachers "complying with" the valid work program can be said not to face any problem in terms of teaching the topics applied for the 1st TEOG in time. As for the distribution of the questions to the units, 25 % of the questions were related to the 1st unit, 55 % of the questions were related to the 2nd unit, 20 % of the questions were related to the 3rd unit of Turkish Republic Revolution History And Kemalism. It was concluded that there was no balance in terms of distribution of the questions to the units. As to the logic of the questions, it was found out that 45 % of the questions assessed students' interpretation skills, 20 % of the questions assessed evaluation skills, 15 % of the questions assessed analyzing skills, 10 % of the questions assessed twinning skills, 5 % of the questions assessed inferring skills. It was revealed in analyses on the questions in Turkish Republic Revolution History and Kemalism exam in the 2nd TEOG carried out on 30th April 2015 that all questions were relevant to the students' workbook and activities thought to be related to each question were included in the students' workbook. All questions in the exam were found out to be related to the acquisitions in the curriculum. It was understood that the questions in the 2nd TEOG complied with the course-topic limitation determined by the Ministry of Education. It was concluded that 35 % of the questions assessed students' interpretation skills, 30 % of the questions assessed association skills, 20 % of the questions assessed inferring skills, 10 % of the questions assessed analyzing skills, 5 % of the questions assessed realizing skills. As for distribution of the questions to units of the course, it appeared that 40 % of the questions were related to the 5th unit, 35 % of the questions were related to the 4th unit, 25 % of the questions were related to the 3rd unit. It was concluded that distribution of the questions in the 2nd TEOG to units was not balanced. On compared with each other, the questions in Turkish Republic Revolution History and Kemalism exam in the 1st and 2nd TEOG both largely involved questions assessing lower level interpretation skills. There are some researches supporting this outcome. In his study to analyze the questions for the main six courses in the 1st and 2nd TEOG carried out in 2013-2014 according to New Bloom Taxonomy, Dalak (2015) found out that of the questions in Turkish Republic Revolution History And Kemalism exam in the 1st TEOG, one question functioned on the remember level, 16 questions functioned on the understanding level and 3 questions functioned on the analysis level of the conceptual knowledge dimension. As to proportional values of the questions in Turkish Republic Revolution History And Kemalism exam in TEOG in New Bloom Taxonomy, he revealed that 5 % of the questions functioned on the remember level, 80 % of the questions functioned on the understanding level and % 15 of the questions functioned on the analysis level of the conceptual knowledge dimension. That analysis and synthesis level questions to assess upper level skills took place less

610 Hüseyin EROL is a remarkable point in this study. It can be stated that it will be useful to conduct a more balanced distribution. In his research to examine relevance of the questions for Social Sciences in SBS (the exam for determining students' success-levels) carried out in 2008 and 2009 to the curriculum of Social Sciences, Ümre (2010) revealed that % 98 of the questions (55 questions) were related to the curriculum of Social Sciences but there was no equality in distribution of the questions to the units. In terms of categorizing the questions according to Bloom's cognitive domain taxonomy, he found out that ratio of questions on comprehension level was 43 %, ratio of questions on analysis level was 25 %, ratio of questions on knowledge level was 18 %, ratio of questions on synthesis level was 10 %, ratio of questions on application level was 4 %. He concluded that no question was on evaluation level. Yorgancı (2015), in his study to examine efficiency level of the questions for the common Turkish exam carried out in the 2nd term, on 28th April 2014, for the students at the 8th grades in terms of their assessing the acquisitions in the curriculum of Turkish for the 6th, 7th and 8th grades according to the teachers' views, found out that in terms of learning areas and course-acquisitions, the questions in Turkish exam were not distributed in a balanced way. In this study, that the students had studied for Turkish Republic Revolution History and Kemalism exam in the 2nd TEOG for the 8th grades by knowing it would consist of the first five units of the course but no question related to the first and second units was applied in the exam can be stated to be a deficiency. That, in the both exams, 39 of 40 questions related to Turkish Republic Revolution History and Kemalism were relevant to Turkish Republic Revolution History and Kemalism students' workbook is a great advantage for students. More questions assessing upper level skills can be applied in TEOG exams. It is thought that if teachers let activities in students' workbook in their classes, that will contribute to students' success to great extent. In their studies to discover influence of activities in students' workbooks on improving students' responsibility for learning according to teachers' views, Gömleksiz, Kılınç ve Cüro (2011) revealed that both male and female teachers thought that these activities are effective in terms of letting students participate in learning process and developing the sense of responsibility. Yıldırım (2014), in his research in which he examined Turkish Republic Revolution History and Kemalism students' workbook according to teachers' views, expressed that activities in students' workbooks have an important role on fulfilling course acquisitions and these activities will contribute to achieving course objectives to great extent. Key Words: The Exam of TEOG, Turkish Republic Revolution History and Kemalism, Students' Workbook. GİRİŞ Bireydeki davranış değişikliği süreci olarak adlandırılan eğitim ailede başlayıp okul hayatında devam eden uzun bir dönemi kapsamaktadır. Kişiyi belli bir konuda bilgi sahibi yapma ve bilim dalında yetiştirme ve geliştirme olarak tanımlanan öğretim ise herhangi bir sanat, meslek ya da iş için ihtiyaç duyulan bilgi, beceri ve alışkanlıkların elde edilmesi amacıyla yapılan lar olarak ifade edilebilir (Çolakoğlu, 2002). Bu uzun dönem birbirinden farklı ders

Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavı (TEOG) T.C İnkılap Tarihi 611 programları ve etkinliklerle bir bütün oluşturmaktadır. Eğitimin amaç ya da hedeflerine ulaşıp ulaşmadığını belirlemenin yanında bunların geliştirilmesine de katkı sağlayan önemli unsurlardan biri de ölçme ve değerlendirme faaliyetleridir (Çeçen, 2011). Bireyde meydana gelebilecek davranış değişikliğini anlamak, ne kadarının kazanıldığını tespit etmek ve gerçekleştirilemeyenleri belirlemek gibi nedenlerden dolayı birtakım ölçme değerlendirme işlemleri yapmak gerekir (Çalışkan&Yiğittir,2008). Yürütülen eğitim faaliyetleri ile ilgili geri bildirim sağlanmasında, öğrencilerin başarı düzeylerinin belirlenip bir üst öğrenim programına yönlendirilmesinde ölçme değerlendirme etkinliklerinin önemli payı vardır. Bu nedenle eğitim sistemimizde bilimsel gerçeklere ve ülkemizin ihtiyaçlarına uygun bir ölçme değerlendirme sisteminin yer alması çok büyük önem arz etmektedir (Aydoğan, 2008). Ülkemizde ilkokuldan üniversiteye kadar eğitimin her aşamasında farklı biçimlerde ölçme değerlendirme etkinlikleri yapılmaktadır. Bu ölçme ve değerlendirme etkinleri her dersin içeriğine ve şekline göre farklılık arz etmektedir. Ölçme ve değerlendirme faaliyeti, yalnızca öğretmenlerin yaptığı yazılı, sözlü sınavlar ya da öğrencilere verilen sorumluluklarla ilişkili değildir. Günümüzde bilginin ve teknolojinin hızla değişmesiyle birlikte nitelikli insan gücüne olan ihtiyaç büyük bir oranda artmıştır. Bu ihtiyaç doğal olarak eğitim sistemlerinde de değişimi zorunlu kılmıştır. Ülkemizin eğitim sisteminde öğrencilerin bir üst öğrenime (lise ve üniversite) geçişlerinde ilgili kurumlar kararlarını çeşitli sınav sonuçlarına dayanarak vermektedir. Değişen eğitim sistemleri ile birlikte sınav sistemlerinde de dönem dönem değişiklikler yapılmaktadır (Doğan&Sevindik,2011). Ülkemizde eğitim ile ilgili resmi ya da özel kurumlar (MEB, ÖSYM) gerek eğitimin niteliğine ait dönütler almak gerekse aranan nitelikte öğrenci seçmek amacıyla çeşitli sınavlar yaparlar (Çeçen, 2011). Ülkemizde ilköğretimi bitiren öğrencilerin girdiği ve değişik adlarla anılan LGS, OKS, SBS ortaöğretime geçiş sınavları geçmiş yıllarda yapılmıştır. Bunlara kısaca değinmek gerekirse 1997-2004 dönemde ortaöğretime geçiş için Lise Geçiş Sınavı (LGS) adı verilen sınav 8. Sınıfta okuyan öğrencilere uygulanmıştır. Daha sonra bu sınav sisteminden vazgeçilerek 2004-2008 yılları arasını kapsayan dönemde Orta Öğretim Seçme Yerleştirme Sınavı (OKÖSYS) yapılmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı bu sınavın amacını Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri ve Sosyal Bilimler alt testleri ile öğrencilerin akademik yeteneklerini ölçmek olduğunu belirtmiştir. Bu alt testlerin kapsamı da, ilköğretimde ilgili derslerde öğretilen kavram, ilke ve genellemeleri kullanarak yorumlama, ilişkilendirme, analiz etme gibi zihinsel becerileri yoklamaya dönük olarak oluşturulmuştur. Bu sınav sonunda öğrenciler tercih ettikleri okullara puan sıralaması dikkate alınarak yerleştirilmişlerdir (MEB, 2001). Ancak OKÖSYS bu yapısıyla 2004 yılında pilot uygulamaları yapılarak 2005-2006 öğretim yılında uygulamaya konan yeni öğretim programlarının vizyonuna uyum sağlayamamıştır. Çünkü bu vizyon sonucu değil süreci ölçen ve değerlendiren farklı yöntemler kullanmayı gerekli kılmıştır (www.oges.meb.gov.tr/docs/64_soru.pdf). Bu nedenle, Ortaöğretime Geçiş Sisteminin (OGES) yeniden yapılandırılmasına ihtiyaç duyulmuştur. Resmi Gazete nin 27.08.2003 tarihli 25212 sayısında yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Yönetmeliği ile 28.11.1964 tarihli ve 11868 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Lise ve Ortaokullar Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumlarına Geçiş Yönergesine göre 2008 yılından itibaren uygulanmak üzere Ortaöğretim Kurumları Seçme Sınavı (OKSYS) nın kaldırılıp, yerine Seviye Belirleme Sınavı (SBS) nın yapılmasına karar verilmiştir. 2008 yılında bu uygulamaya ilköğretim 6. ve 7. sınıf öğrencileri tabi tutulmuştur (Doğan&Sevindik,2011). Ortaöğretime Geçiş Sınavı (OGES) ile birlikte öğrencilerin ilköğretim sonundaki performansının altıncı, yedinci ve sekizinci sınıfların sonunda uygulanan ve öğrencilerin o yılın öğretim programında belirtilen kazanımları elde etme seviyelerinin ölçüleceği, öğretim programı odaklı, Seviye Belirleme Sınavları (SBS) ile belirlenmesine karar verilmiştir (Oges,2009).

612 Hüseyin EROL Milli Eğitim Bakanlığı, OKSYS yi kaldırıp yerine yeni OGES i getirirken, temel gerekçe olarak, yenilenen müfredatın farklı bir ölçme ve değerlendirme yaklaşımını gerektirdiğini vurgulamıştır (MEB, 2007). Ayrıca OKSYS nin sadece sınava hazırladığı fakat hayata hazırlamadığı, sadece sonucu ölçtüğü oysa yeni müfredatın süreci değerlendirdiği, sınavda soru sorulmayan dersleri önemsizleştirdiği, tek oturumda gerçekleştirilmesi dolayısıyla öğrenci ve veli için ciddi bir stres kaynağı olduğu ve okul disiplinini olumsuz etkilediği ifade edilmiştir (Uzoğlu, Cengiz&Daşdemir,2013). Bu sınav 2008-2014 yıllarını kapsayan dönemde yapılmıştır. Ortaöğretime geçişte esas alınacak puan belirlenirken, seviye belirleme sınavları ile okuldaki bütün derslerden alınan başarı puanlarının hesaba katılması söz konusu olmuştur. Ayrıca bu üç sınıftaki performansa dayalı olarak elde edilecek sınıf puanlarından 6 ncı sınıf puanının % 25 i, 7 nci sınıf puanının % 35 i ve 8 inci sınıf puanının da % 40 ı alınarak Ortaöğretime Yerleştirme Puanı elde ediliştir. Bu şekilde oluşturulan SBS sisteminde öğrencilerin, üç yıl boyunca motivasyonlarının devam etmesi ve temel eğitim niteliği taşıyan ilköğretim eğitiminin ruhuna uygun bir şekilde bütün derslerin önemsenmesinin sağlanması söz konusu olması düşünülmüştür (MEB, 2010; MEB-SBS Kılavuzu, 2008, MEB, 2007). OGES, öğrencilerin performansının çok boyutlu olarak sürece yayılmış bir şekilde değerlendirilmesini, anlık değerlendirmenin yarattığı stresi parçalara bölerek azaltmayı, okulu öğrencinin nezdinde belirleyici unsur haline getirmeyi amaçlamıştır. Eğitimin doğasında var olan değişim ve gelişime paralel bir şekilde ortaöğretime geçiş sisteminin sürdürülebilir, dinamik ve esnek bir yapıda güncellenme gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu doğrultuda ortaöğretime geçiş sistemindeki uygulamalar, -, öğretmen ve okul ilişkisini güçlendirmek, - Başarı değerlendirmesini sürece yaymak, - Eğitim sürecinde öğretmenlerin ve okulun rolünü daha etkin kılmak, - Ülke çapında müfredatın eş zamanlı uygulanmasını sağlamak, - Öğretmenin meslekî performansını artırmak, - lerin okula devamsızlığını en aza indirmek, - Okul dışı eğitim kurumlarına yönelik ihtiyacı azaltmak, - Telafi imkânı sağlayarak tek sınavdan kaynaklanan olumsuzlukları azaltmak, - Sınav kaygısını sürece yayarak azaltmak, - kazanımlarını objektif bir şekilde izlemek ve değerlendirmek, - Orta ve uzun vadede ders dışı sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif etkinlikleri değerlendirmek amaçlarını gerçekleştirmek için yenilenmiştir. Bu yenilenme ile birlikte 2014 yılından itibaren uygulanmaya başlanan Temel Eğitimden Orta Öğretime Geçiş Sınavı (TEOG) sistemi uygulanmaya başlanmıştır (Oges,2014). TEOG sınavı ile ülke genelindeki tüm 8. sınıf öğrencilerine I. kanaat döneminde kasım ayının son haftasında, II. kanaat döneminde ise nisan ayının son haftasında Türkçe, Yabancı dil, Matematik, Fen ve Teknoloji, Din Kültür ve Ahlak Bilgisi ve T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük derslerinden sınavlar yapılmaktadır. Bu sınavlarda her dersten 20 soru sorulmakta ve öğrencilere 40 dakikalık süre verilmektedir. Her dersin sınavının bitiminde 20 dakikalık aralar verilmektedir. Bu araştırmada 27 Kasım 2014 yılında yapılan I. TEOG sınavı ile 30 Nisan 2015 yılında yapılan II. TEOG sınavındaki T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sorularının analizi yapılmış ve bu soruların 8. Sınıf T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğrenci yla olan ilişkisi incelenmeye çalışılmıştır.

Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavı (TEOG) T.C İnkılap Tarihi 613 Araştırmanın Amacı Bu araştırmada 2014-2015 eğitim öğretim yılında Türkiye de 8. sınıf öğrencilerinin girdiği Temel Eğitimden Orta Öğretime Geçiş (TEOG) sınavında yer alan T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sorularının analizi yapılmış ve bu soruların 8. Sınıf T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğrenci nda yer alan etkinliklerle ilişkisi ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu yla öğrenci nın pratikteki işlevselliği de ortaya çıkarılmış olacaktır. Araştırmanın Önemi Genç nüfusa sahip olan ülkemizde yaklaşık 17 milyon öğrenci bulunmaktadır. Bu sayı dünyadaki birçok ülkenin nüfusundan bile fazladır. Bir öğrenci öğrenim hayatının belirli aşamalarında bazı sınavlara tabi tutularak bir üst öğretim aşamasına geçmektedir. Bu sınavlar ülkemizde ortaokuldan liseye geçişte ve liseden yükseköğretime geçişte ilgili kurumlar (MEB, ÖSYM) tarafından düzenli olarak yapılmaktadır. Bu sınavlarda belirlenen kriterleri sağlayan öğrenciler başarılı sayılmakta ve tercihleri doğrultusunda istedikleri okullarda öğrenimlerine devam etmektedirler. Ülkemizde dönem dönem değişen ve dönüşen eğitim sistemlerine paralel olarak yapılan sınav sistemlerinde de değişikliğe gidilmektedir. Daha önce ortaöğretime geçişte uygulanan LGS daha sonra yerini OKSYS ye bırakmıştır. İhtiyacı karşılamadığı görülen bu sınav sisteminin yerine SBS getirilmiştir. Belirli bir süre uygulanan SBS sisteminin yerine daha güncel ve faydalı olacağı düşünülen TEOG sınavı getirilmiştir. 2014-2015 eğitim öğretim yılından itibaren uygulamaya konulan bu sistem her öğretim yılında kasım ayının son haftası ve nisan ayının son haftasında periyodik olarak uygulanmaktadır. Bu sınavlarda 8. sınıf öğrencileri 6 ana dersten (Türkçe, Matematik, Fen ve Teknoloji, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Yabancı Dil ve T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük) sınava tabi tutulmaktadır. Bu araştırmada T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi TEOG sınav sorularının dersin öğrenci ndaki etkinliklerle olan ilişkisine bakılmıştır. Araştırmanın konu ile ilgili literatüre katkı sağlaması ve bu alanda yapacak kişilere bilimsel bir veri kaynağı olması beklenmektedir. Yöntem Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışmada ilk olarak ortaokul 8.sınıf T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ders programı ve dersin kazanımları incelenmiştir. Ayrıca bu ders için öğrencilere dağıtılan öğrenci ve kapsamlı bir incelemeye tabi tutulmuştur. Daha sonra 2014-2015 eğitim öğretim yılında yapılan I. TEOG sınavı ile II. TEOG sınavındaki T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sınav soruları incelenmiştir. Elde edilen bulgularla TEOG sınav sorularının kazanımlarla olan ilişkisi ve öğrenci yla olan ilişkisi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırmada 2014-2015 eğitim öğretim yılında yapılan I. ve II. TEOG sınav soruları Milli EğitimBakanlığının web sitesinden alınmıştır. Bu da verilerin toplanması ve yorumlanması aşamasında sınavlardaki A kitapçığı baz alınarak yürütülmüştür. Bulgular ve Yorumlar 27 Kasım 2014 tarihinde yapılan I. TEOG sınavı T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sınav soruları ile 30 Nisan 2015 tarihinde yapılan II. TEOG sınavı T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sınav sorularının öğrenci ndaki etkinliklerle ilişkisine dair elde edilen bulgular aşağıda verilmiştir.

614 Hüseyin EROL Tablo 1. I. TEOG Sınavı T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Sınav Sorularının Çalışma Kitabı İle İlişkisi Sorular İlişkili Olduğu Kazanım Soru Mantığı İlişkili Olduğu Çalışma Kitabı Etkinlik Sayısı ve 1 Örnek olaylardan yola çıkarak Atatürk ün çeşitli cephelerdeki başarılarıyla askerî yeteneklerini ilişkilendirir. 2 Atatürk ün öğrenim hayatı ile ilgili olay ve olguları kavrar. 3 Atatürk ün çocukluk dönemini ve bu dönemde içinde bulunduğu toplumun sosyal ve kültürel yapısını analiz eder. 4 I. Dünya Savaşı nda Osmanlı Devleti nin durumunu, topraklarının paylaşılması ve işgali açısından değerlendirir. 5 Atatürk ün 1919 a kadar bulunduğu görevler ve yaptığı hizmetleri, üstlendiği millî mücadele liderliği açısından yorumlar. 6 Mondros Ateşkes Anlaşması nın imzalanması ve uygulanması karşısında Osmanlı yönetiminin, Mustafa Kemal in ve halkın tutumunu değerlendirir. 7 Türk milletinin Kurtuluş Savaşı sürecinde elde ettiği askerî başarılarının ulusal ve uluslararası etkilerini değerlendirir. Mustafa Kemal in askerlik hayatıyla ile kişilik özelliklerini analiz edebilme Mustafa Kemal in okul yıllarında etkilendiği şahsiyetlerin kendisi üzerindeki etkilerini değerlendirebilme Mustafa Kemal in çocukluk ve gençlik yıllarının geçtiği şehirlerdeki kozmopolit yapının kendisi üzerindeki etkisini yorumlayabilme İtilaf devletlerinin Osmanlı Devleti üzerindeki emellerini değerlendirebilme Mustafa Kemal in kişilik özellikleriyle ilgili çıkarım yapabilme Osmanlı yönetiminin işgallere karşı olan duyarsız tutumunu yorumlayabilme Afganistan Dostluk Antlaşmayla ilgili analiz yapabilme Ünite 1. Ünite Atatürk ün Askerlik Hayatı Etkinlik İsmi 1. Ünite Atatürk ün Öğrenim Hayatı 1. Ünite Küçük Mustafa nın Çocukluğu 2. Ünite I. Dünya Savaşı 2. Ünite Atatürk ün Askerlik Hayatı 2. Ünite Sayfası 4. Etkinlik 15 2. Etkinlik 13 1. Etkinlik 12 1.Etkinlik 20 4. Etkinlik 15 ---------------- ----------------- 2. Ünite Siyasi Başarılarımız 8. Etkinlik 43

Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavı (TEOG) T.C İnkılap Tarihi 615 8 Kuvâ-i Millîye ruhunun oluşumunu, millî cemiyetleri ve millî varlığa düşman cemiyetlerin faaliyetlerini analiz eder. 9 Mondros Ateşkes Anlaşması nın imzalanması ve uygulanması karşısında Osmanlı yönetiminin, Mustafa Kemal in ve halkın tutumunu değerlendirir. 10 Mustafa Kemal in millî mücadelenin hazırlık döneminde yaptığı ları millî bilincin uyandırılması, millî birlik ve beraberliğin sağlanması açısından değerlendirir. 11 Atatürk ün fikir hayatının oluşumuna ve gelişimine etki eden Selanik, Manastır, Sofya ve İstanbul şehirlerindeki ortamın rolünü fark eder. 12 Kuvâ-yı Millîye ruhunun oluşumunu, millî cemiyetleri ve millî varlığa düşman cemiyetlerin faaliyetlerini analiz eder. 13 Mustafa Kemal in millî mücadeleyi örgütlerken karşılaştığı sorunlara bulduğu çözüm yollarını, onun liderlik yeteneği ile ilişkilendirir. 14 İstanbul yönetimince imzalanan Sevr Antlaşması na karşı Mustafa Kemal in ve Türk milletinin tutumunu değerlendirir. Yararlı cemiyetlerle ilgili eşleştirme yapabilme Mustafa Kemal in sözünü yorumlayabilme Mustafa Kemal in milli mücadele için yaptığı hazırlık larını yorumlayabilme Mustafa yaşadığı ilgili yapabilme Kemal in şehirlerle analiz Milli cemiyetlerin faaliyetlerini değerlendirebilme Birinci TBMM nin otoritesini güçlendirmek için yaptığı ları değerlendirebilme Sevr Antlaşmasının maddelerini öğrencilerin yorumlayabilme 2. Ünite Kuva-i Milliye ve Milli Cemiyetleri 2. Ünite Mondros a Tepkiler 2. Ünite Mondros a Tepkiler Milli Mücadele Kazanıldı 1. Ünite Mustafa Kemal ve Dört Şehir 1. Ünite Kuva-i Milliye ve Milli Cemiyetler 2. Ünite Büyük Millet Meclisinin Açılışı 2. Ünite Sevr i Reddediyoruz 5. Etkinlik 24 4. Etkinlik 23 4-7. Etkinlik 23-26 6. Etkinlik 17 5. Etkinlik 24 10. Etkinlik 29 14. Etkinlik 33 15 Misak-ı Milli nin Misak-ı Millinin 2. Ünite Misak- Milli 9. Etkinlik

616 Hüseyin EROL kabulünü ve Büyük Millet Meclisi nin açılışını ulusal egemenlik, tam bağımsızlık ilkeleri ve vatanın bütünlüğü esası ile ilişkilendirir. 16 Kurtuluş Savaşı nda Doğu ve Güney cephelerinde yapılan mücadeleleri, sebep ve sonuçları açısından değerlendirir. 17 Batı cephesinde Kuvâyı Millîye birliklerinin faaliyetlerini ve düzenli ordunun kurulmasını değerlendirir. 18 Türk milletinin millî birlik, beraberlik ve dayanışmasının ifadesi olarak Tekâlif-i Millîye Kararlarının uygulamalarını inceler. 19 Türk milletinin Kurtuluş Savaşı sürecinde elde ettiği askerî başarılarının ulusal ve uluslararası etkilerini değerlendirir. 20 Mustafa Kemal in Millî Mücadelenin hazırlık döneminde yaptığı ları millî bilincin uyandırılması, millî birlik ve beraberliğin sağlanması açısından değerlendirir. maddelerini yorumlayabilme Moskova Antlaşmasını yorumlayabilme Düzenli ordunun kuruluş gerekçesiyle ilgili çıkarım yapabilme Mustafa Kemal in Nutuk adlı eserini yorumlayabilme I.İnönü Zaferinin sonuçlarını eşleştirebilme Erzurum Kongresinin ilgili maddesini yorumlayabilme Kararları 3. Ünite Siyasi Başarılarımız 3. Ünite Kuva-i Milliye Düşmana Karşı 3. Ünite Tekalif-i Milliye Kararları 3. Ünite Zaman Şeridi Yapıyoruz 2. Ünite Mustafa Kemal Anadolu da 28 yok 8. Etkinlik 43 3. Etkinlik 38 12. Etkinlik 47-48 10. Etkinlik 45 8. Etkinlik 27 Tablo 1 de 27 Kasım 2014 tarihinde yapılan I. TEOG sınavında yer alan T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sorularının öğrenci ile ilişkisi ile ilgili betimsel bilgiler yer almaktadır. 1- I. TEOG sınavı T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sınavında yer alan birinci soruda Yukarıdaki tabloda Mustafa Kemal Atatürk ün askerlik hayatı ile ilgili bazı olaylar.. şeklinde başlayan soruda öğrencilerin verilen tablodaki bilgilerden hareketle Mustafa Kemal in askerlik hayatıyla ile kişilik özelliklerini doğru bir şekilde analiz edebilme becerileri ölçülmüştür. Sorunun ders programında yer alan Örnek olaylardan yola çıkarak Atatürk ün çeşitli cephelerdeki başarılarıyla askerî yeteneklerini ilişkilendirir. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Bu sorunun öğrenci nın birinci ünitesinde yer alan dördüncü etkinlik ile ilişkili olduğu görülmektedir.

Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavı (TEOG) T.C İnkılap Tarihi 617 2- Mustafa Kemal, Manastır Askerî İdadisi yıllarında.. şeklinde başlayan ikinci soruda öğrencilerin verilen öncüllerden hareketle Mustafa Kemal in okul yıllarında etkilendiği şahsiyetlerin kendisi üzerindeki etkisinden yola çıkarak değerlendirme yapabilme becerileri ölçülmüştür. Bu sorunun Atatürk ün öğrenim hayatı ile ilgili olay ve olguları kavrar. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın birinci ünitesinin ikinci kazanımıyla ilişkili olduğu görülmektedir. 3-Selanik şehrinde Türkler, Rumlar, Bulgarlar, Sırplar.....şeklinde başlayan üçüncü soruda Mustafa Kemal in çocukluk ve gençlik yıllarının geçtiği şehirlerdeki kozmopolit yapının sonuçlarıyla ilgili öğrencilerin yorum yapabilme becerileri ölçülmüştür. Bu sorunun Atatürk ün çocukluk dönemini ve bu dönemde içinde bulunduğu toplumun sosyal ve kültürel yapısını analiz eder. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın birinci ünitesinin ikinci etkinliğiyle ilişkili görülmektedir. 4-İngiltere Kralı V. George (Corç): Osmanlı Devleti..şeklinde başlayan dördüncü soruda öğrencilerin verilen öncüllerden hareketle itilaf devletlerinin Osmanlı Devleti üzerindeki emelleriyle ilgili değerlendirme yapabilme becerileri ölçülmüştür. Bu soru I. Dünya Savaşı nda Osmanlı Devleti nin durumunu, topraklarının paylaşılması ve işgali açısından değerlendirir. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın ikinci ünitesinin dördüncü etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir 5-Sömürge arayışı içindeki İtalya nın Trablusgarp a saldırması üzerine...şeklinde başlayan beşinci soruda verilen durumdan hareketle öğrencilerin Mustafa Kemal in kişilik özellikleriyle ilgili çıkarım yapabilme becerileri ölçülmüştür. Bu sorunun Atatürk ün 1919 a kadar bulunduğu görevler ve yaptığı hizmetleri, üstlendiği millî mücadele liderliği açısından yorumlar. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın ikinci ünitesinin dördüncü etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 6-Osmanlı yönetimi, Mondros Ateşkes Antlaşması ndan sonra işgallere karşı....şeklinde başlayan altıncı soruda verilen öncüllerden hareketle öğrencilerin Osmanlı yönetiminin işgallere karşı olan duyarsız tutumu ile ilgili öğrencilerin yorum yapabilme becerileri ölçülmeye çalışılmıştır. Altıncı sorunun Mondros Ateşkes Anlaşması nın imzalanması ve uygulanması karşısında Osmanlı yönetiminin, Mustafa Kemal in ve halkın tutumunu değerlendirir. kazanımı ile ilişkili olduğu görülmektedir. Bu soru ile ilişkili olabilecek herhangi bir etkinliğin öğrenci nda yer almadığı tespit edilmiştir. 7-1 Mart 1921 tarihinde imzalanan Türk- Afgan Dostluk Antlaşması şeklinde başlayan yedinci soruda öğrencilerin imzalanan bu antlaşmayla ilgili analiz yapabilme becerisi ölçülmüştür. Bu sorunun Türk milletinin Kurtuluş Savaşı sürecinde elde ettiği askerî başarılarının ulusal ve uluslararası etkilerini değerlendirir. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın ikinci ünitesinin birinci etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 8-Diyagramda numaralandırılarak boş bırakılan? yerlere..şeklinde başlayan sekizinci soruda öğrencilerin verilen bilgilerden yola çıkarak tabloya uygun olan başlığı seçmeleri istenmiştir. Bu soruda öğrencilerin eşleştirme becerisi ölçülmüştür. Sorunun Kuvâ-yi Millîye ruhunun oluşumunu, millî cemiyetleri ve millî varlığa düşman cemiyetlerin faaliyetlerini analiz eder. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Bu sorunun öğrenci nın ikinci ünitesinin beşinci etkinliği ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. 9-Yabancı bir milletin himaye ve efendiliğini kabul etmek şeklinde başlayan dokuzuncu soruda öğrencilerin Mustafa Kemal in sözünden hareketle yorumlama becerisi

618 Hüseyin EROL ölçülmüştür. Sorunun Mondros Ateşkes Anlaşması nın imzalanması ve uygulanması karşısında Osmanlı yönetiminin, Mustafa Kemal in ve halkın tutumunu değerlendirir. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Bu sorunun öğrenci nın ikinci ünitesinin dördüncü etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 10-Mondros Ateşkes Antlaşması ndan sonra İstanbul a gelen Mustafa Kemal şeklinde başlayan onuncu soruda öğrencilerden Mustafa Kemal in milli mücadele için yaptığı hazırlık ları ile ilgili ları yorumlama becerileri ölçülmüştür. Sorunun Cumhuriyet ve inkılaplara karşı Mustafa Kemal in Millî Mücadelenin hazırlık döneminde yaptığı ları millî bilincin uyandırılması, millî birlik ve beraberliğin sağlanması açısından değerlendirir. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Bu sorunun öğrenci nın ikinci ünitesinin dördüncü ve yedinci etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 11-Mustafa Kemal in fikir hayatının oluşmasına katkı sağlayan şehirlerle....şeklinde devam eden on birinci soruda öğrencilerin verilen tablodaki bilgilerden hareket ederek Mustafa Kemal in yaşadığı şehirlerle ilgili analiz yapabilme becerileri ölçülmüştür. Sorunun Atatürk ün fikir hayatının oluşumuna ve gelişimine etki eden Selanik, Manastır, Sofya ve İstanbul şehirlerindeki ortamın rolünü fark eder. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Bu sorunun öğrenci nın birinci ünitesinin altıncı etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 12-Millî cemiyetler, faaliyet gösterdikleri bölgeleri kurtarma amacındaydılar. şeklinde devam eden on ikinci soruda öğrencilerin milli cemiyetlerin faaliyetlerinden yola çıkarak onların ları ile ilgili değerlendirme yapabilme becerileri ölçülmüştür. Sorunun Kuvâ-yi Millîye ruhunun oluşumunu, millî cemiyetleri ve millî varlığa düşman cemiyetlerin faaliyetlerini analiz eder. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Bu sorunun öğrenci nın birinci ünitesinin beşinci etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 13- Birinci TBMM nin temel hedeflerinden birisi de otoritesini hukuki yollardan güçlendirmekti şeklinde devam eden on üçüncü soruda birinci TBMM nin otoritesini güçlendirmek için yaptığı lardan yola çıkarak öğrencilerin değerlendirme yapabilme becerileri ölçülmüştür. Sorunun Mustafa Kemal in Millî Mücadeleyi örgütlerken karşılaştığı sorunlara bulduğu çözüm yollarını, onun liderlik yeteneği ile ilişkilendirir. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın ikinci ünitesinin onuncu etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 14- Sevr Antlaşması nın aşağıdaki maddelerinden hangisi.. şeklinde devam eden on dördüncü soruda Sevr Antlaşmasının maddeleri ile ilgili öğrencilerin yorum yapabilme becerileri ölçülmüştür. Sorunun İstanbul yönetimince imzalanan Sevr Antlaşması na karşı Mustafa Kemal in ve Türk milletinin tutumunu değerlendirir. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Bu sorunun öğrenci nın ikinci ünitesinin on dördüncü etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 15- Misak-ı Millî nin aşağıdaki kararlarından hangisinde. şeklinde devam eden on beşinci soruda öğrencilerin Misak-ı Milli ile ilgili verilen maddelerden yola çıkarak bu maddelerle ilgili yorumlama becerileri ölçülmüştür. Sorunun Misak-ı Milli nin kabulünü ve Büyük Millet Meclisi nin açılışını ulusal egemenlik, tam bağımsızlık ilkeleri ve vatanın bütünlüğü esası ile ilişkilendirir. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Bu sorunun öğrenci nın ikinci ünitesinin dokuzuncu etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 16-Verilen bilgiye göre, Moskova Antlaşması yla Yeni Türk Devleti. şeklinde devam eden on altıncı soruda öğrencilerin Moskova Antlaşmasıyla ilgili verilen maddelerden yola çıkarak yorum yapabilme becerileri ölçülmüştür. Sorunun Kurtuluş Savaşı nda Doğu ve Güney

Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavı (TEOG) T.C İnkılap Tarihi 619 Cephelerinde yapılan mücadeleleri, sebep ve sonuçları açısından değerlendirir. kazanımıyla ilişkili olduğu görülmektedir. Sorunun öğrenci nın üçüncü ünitesinin sekizinci etkinliği ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. 17-Sosyal Bilgiler öğretmeni aşağıdaki sorulardan hangisini...şeklinde devam eden on yedinci soruda öğrencilerin verilen bilgiden hareketle çıkarım yapabilme becerileri ölçülmüştür. Sorunun Batı cephesinde Kuvâ-yı Millîye birliklerinin faaliyetlerini ve düzenli ordunun kurulmasını değerlendirir. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Bu sorunun öğrenci nın üçüncü ünitesinin üçüncü etkinliği ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. 18-Türk milleti kendi hayat ve kurtuluşuna yönelmiş olduğuna inanacağı girişimleri..şeklinde devam eden on sekizinci soruda öğrencilerin Nutuktan verilen cümleden hareketle yorumlama becerisi ölçülmüştür. Sorunun Türk milletinin millî birlik, beraberlik ve dayanışmasının ifadesi olarak Tekâlif-i Millîye Kararları nın uygulamalarını inceler. kazanımıyla ilişkili olduğu görülmektedir. Sorunun öğrenci nın üçüncü ünitesinin on ikinci etkinliği ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. 19-Birinci İnönü Zaferi nin sonucunda şeklinde devam eden on dokuzuncu soruda I. İnönü Zaferinin sonuçlarıyla ilgili verilen öncüllerden hareketle öğrencilerin eşleştirme becerileri ölçülmüştür. Sorunun Türk milletinin Kurtuluş Savaşı sürecinde elde ettiği askerî başarılarının ulusal ve uluslararası etkilerini değerlendirir. kazanımıyla ilişkili olduğu görülmektedir. Bu sorunun öğrenci nın üçüncü ünitesinin onuncu etkinliği ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. 20-Erzurum Kongresi nde yer alan millî sınırlar içinde vatan bir bütündür. şeklinde devam eden yirminci soruda Erzurum Kongresiyle ilgili verilen maddeden hareketle öğrencilerin yorumlama becerisi ölçülmüştür. Sorunun Mustafa Kemal in Millî Mücadelenin hazırlık döneminde yaptığı ları millî bilincin uyandırılması, millî birlik ve beraberliğin sağlanması açısından değerlendirir. kazanımıyla ilişkili olduğu görülmektedir. Bu sorunun öğrenci nın ikinci ünitesinin sekizinci etkinliği ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir.

620 Hüseyin EROL Tablo 2. II. TEOG Sınavı T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Sınav Sorularının Çalışma Kitabı İle İlişkisi Sorular İlişkili Olduğu Kazanım 1 Kurtuluş Savaşı nın yaşandığı ortamda Atatürk ün Maarif Kongresi yaparak Türkiye nin millî ve çağdaş eğitimine verdiği önemi kavrar. 2 Türk milletinin millî birlik, beraberlik ve dayanışmasının ifadesi olarak Tekâlif-i Millîye Kararları nın uygulamalarını inceler. 3 Türk milletinin Kurtuluş Savaşı sürecinde elde ettiği askerî başarılarının ulusal ve uluslararası etkilerini değerlendirir. 4 Örnek eser incelemeleri yaparak dönemin toplumsal olaylarının sanat ve edebiyat üzerine yansımalarını fark eder. 5 Sevr ve Lozan Antlaşmalarını karşılaştırarak Lozan Antlaşması nın sağladığı kazanımları analiz eder. 6 İzmir İktisat Kongresi nde alınan kararları, millî iktisat anlayışı ve tasarruf bilinci açılarından inceler. 7 Ankara nın başkent oluşunun gerekçelerini açıklar. Soru Mantığı Maarif Kongresi larını yorumlayabil me Tekalif-i Milliye Emirlerinin Kurtuluş Savaşındaki yeriyle ilgili analiz yapabilme Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz Meydan Muharebelerin in sonuçlarıyla ilgili çıkarım yapabilme Kurtuluş Savaşı nı konu edinen edebi eserleriyle ilgili çıkarak çıkarım yapabilme Lozan Antlaşmasıyla ilgili yorum yapabilme İzmir İktisat Kongresiyle ilgili çıkarım yapabilme Ankara nın başkent seçilme nedenleriyle ilgili yorum İlişkili Olduğu Ünite 3.Ünite 3.Ünite 3.Ünite 3.Ünite 3.Ünite 4.Ünite Çalışma Kitabı Etkinlik İsmi Mustafa Kemal ve Milli Eğitim Tekalif-i Milliye Kararları Siyasi Başarılarımız Eser İnceleyelim Lozan ve Sevr Antlaşmalarını Karşılaştıralım Milli Ekonomi Güçlü Türkiye Etkinlik Sayısı ve Sayfası 11. Etkinlik 46 12. Etkinlik sayfa no:47 8. Etkinlik 43 13.Etkinlik 49 2.Etkinlik 53 16. Etkinlik sayfa no:67 4.Ünite Başkent Ankara 3. Etkinlik

Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavı (TEOG) T.C İnkılap Tarihi 621 8 3 Mart 1924 te kabul edilen kanunların gerekçelerini ve toplum hayatında meydana getirdiği değişimleri fark eder. 9 3 Mart 1924 te kabul edilen kanunların gerekçelerini ve toplum hayatında meydana getirdiği değişimleri fark eder. 10 Şeyh Sait İsyanını çağdaş, demokratik ve laik Türkiye Cumhuriyeti ne karşı tepkiler ve uluslararası ilişkiler açısından değerlendirir. 11 Mustafa Kemal e suikast girişimini cumhuriyete yönelik tehditler çerçevesinde yorumlar. 12 Atatürk ün millî kültür ve millî kimlik oluşturmak ve geliştirmek için dil ve tarih alanında yaptığı ları değerlendirir. 13 Devletçilik ilkesinin devlete siyasî, sosyal ve kültürel alanda yüklediği görevleri açıklar. 14 Atatürkçülüğün amaç ve niteliklerini kavrar. yapabilme 54 Mustafa 4.Ünite Çağdaş Türkiye 7. Etkinlik Kemal in sözünden yola çıkarak kendisinin eğitime verdiği 58 önemi ilişkilendirebil me Türk milli eğitim sisteminin özelliklerini ilişkilendirebil me Şeyh İsyanının sonuçlarını analiz edebilme Sait Mustafa Kemal in İzmir Suikasti ile ilgili sözüyle ilgili öğrencinin çıkarım yapabilme Dil ve kültür alanında yapılan ları ilişkilendirebil me Mustafa Kemal in devletçilik ilkesiyle ilgili sözünü yorumlayabil me Atatürkçü düşünce sisteminin özelliklerini yorumlayabil me 4.Ünite Çağdaş Türkiye 7. Etkinlik 58 4.Ünite Bir İsyanın Ardından 4. Ünite Mustafa Kemal e Telgraf 4. Ünite Türk Tarih ve Türk Dil Kurumları 5. Ünite Devletin Görevleri 5. Ünite Atatürkçülüğün Amaç ve Nitelikleri 8. Etkinlik 59 9.Etkinlik 60 14. Etkinlik 65 12. Etkinlik sayfa no:91 3. Etkinlik 82

622 Hüseyin EROL 15 Millî güç unsurlarının Atatürk ün yönetim anlayışındaki yerini ve önemini kavrar. Cumhuriyetçilik ilkesinin önemini ve cumhuriyet yönetiminin Türk toplumuna sağladığı faydaları kanıtlara dayalı olarak açıklar. 16 Atatürk ün milliyetçilik ilkesinden yola çıkarak millî birlik ve beraberliğin önemine inanır. 17 Atatürkçülüğün amaç ve niteliklerini kavrar. 18 Laiklik ilkesinin devlet yönetimi, hukuk ve eğitim sistemi ile sosyal alanda meydana getirdiği değişimlerden yola çıkarak bu ilkenin temel esaslarını fark eder. 19 Atatürkçü düşünce sisteminden yola çıkarak, Atatürk ilke ve inkılaplarını oluşturan temel esasları belirler. 20 Türk Milli Mücadelesinin ve Atatürkçülüğün, bağımsızlık savaşı veren mazlum milletlere örnek olduğunu fark eder. Atatürkçü düşünce sistemini oluşturan siyasi güç kavramını fark edebilme Atatürk ün ilkelerini ilişkilendirebil me Atatürk ilke ve inkılaplarını ilişkilendirebil me Atatürk ün ilkelerini ilişkilendirebil me Mustafa Kemal in sözlerini yorumlayabil me Kurtuluş Savaşı nın dünyadaki mazlum milletler üzerindeki etkisini yorumlayabil me 5. Ünite Milli Güç- Cumhuriyetin önemi- Cumhuriyetin kazandırdıkları 5. Ünite Milli Birlik ve Beraberlik 5. Ünite Atatürkçülüğün amaç ve nitelikleri 5-6-7. Etkinlik 84-85-86 9. Etkinlik 46 4. Etkinlik 82 5. Ünite Laik Türkiye 8. Etkinlik 93 5. Ünite Lozan ve Sevr Barış Antlaşmalarını karşılaştıralım 5. Ünite Mazlum Milletlerin Örneği 18. Etkinlik 97 20. Etkinlik sayfa no:99

Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavı (TEOG) T.C İnkılap Tarihi 623 Tablo 2 de 30 Nisan 2015 te yapılan ikinci TEOG sınavında yer alan T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sorularının öğrenci ile ilişkisi ile ilgili betimsel bilgiler yer almaktadır. 1-Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara da...,şeklinde başlayan birinci soruda öğrencilerin Maarif Kongresi ile ilgili yorum yapma becerileri ölçülmüştür. Sorunun Kurtuluş Savaşı nın yaşandığı ortamda Atatürk ün Maarif Kongresi yaparak Türkiye nin millî ve çağdaş eğitimine verdiği önemi kavrar. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Bu sorunun öğrenci nın üçüncü ünitesinin on birinci etkinlikle ilişkili olduğu görülmektedir. 2-Mustafa Kemal 7-8 Ağustos 1921 de ordunun şeklinde başlayan ikinci soruda öğrencilerin Tekalif-i Milliye Emirlerinin Kurtuluş Savaşındaki yeriyle ilgili analiz yapmaları amaçlanmıştır. Bu sorunun Türk milletinin millî birlik, beraberlik ve dayanışmasının ifadesi olarak Tekâlif-i Millîye Kararlarının uygulamalarını inceler. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Bu sorunun öğrenci nın üçüncü ünitesinin on ikinci etkinlikle ilişkili olduğu görülmektedir. 3-Yukarıda verilen olaylar ve sonuçları dikkate alındığında..şeklinde başlayan üçüncü soruda öğrencilerin Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz Meydan Muharebelerinin sonuçlarından yola çıkarak çıkarım yapmaları amaçlanmıştır. Bu sorunun Türk milletinin Kurtuluş Savaşı sürecinde elde ettiği askerî başarılarının ulusal ve uluslararası etkilerini değerlendirir. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Bu sorunun öğrenci nın üçüncü ünitesinin sekizinci etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 4-Halide Edip Adıvar, Millî Mücadele de yaralanan Peyami adlı.....şeklinde başlayan dördüncü soruda öğrencilerden Kurtuluş Savaşı nı konu edinen edebi eserlerden yola çıkarak çıkarım yapmaları amaçlanmıştır. Bu soru Örnek eser incelemeleri yaparak dönemin toplumsal olaylarının sanat ve edebiyat üzerine yansımalarını fark eder. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Aynı zaman da sorunun öğrenci nın üçüncü ünitesinin on üçüncü etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir 5-Lozan Barış Antlaşması nın aşağıdaki kararlarından..şeklinde başlayan beşinci soruda Lozan Antlaşmasıyla ilgili verilen bilgiden hareketle öğrencilerin yorum yapma becerileri ölçülmüştür. Bu sorunun Sevr ve Lozan Antlaşmalarını karşılaştırarak Lozan Antlaşması nın sağladığı kazanımları analiz eder. kazanımlarıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın üçüncü ünitesinin ikinci etkinliğiyle ile ilişkili olduğu görülmektedir. 6-İzmir İktisat Kongresi nde ham maddesi yurt içinde...şeklinde başlayan altıncı soruda İzmir İktisat Kongresiyle ilgili verilen bilgiden hareketle öğrencilerin çıkarım yapma becerileri ölçülmüştür. Sorunun İzmir İktisat Kongresi nde alınan kararları, millî iktisat anlayışı ve tasarruf bilinci açılarından inceler. kazanımı ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Bu sorunun öğrenci nın dördüncü ünitesinin on altıncı etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 7-Ankara susuzdu, ağaçsızdı, kuru ve yabaniydi şeklinde başlayan yedinci soruda Ankara nın başkent seçilme nedenlerinden bahsedilerek öğrencilerin yorum yapma becerileri ölçülmüştür. Bu sorunun Ankara nın başkent oluşunun gerekçelerini açıklar. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın dördüncü ünitesinin üçüncü etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 8-Mustafa Kemal, 16 Temmuz 1921 tarihinde Ankara da....şeklinde başlayan sekizinci soruda Mustafa Kemal in Maarif Kongresinde yaptığı konuşmadan bir kesit verilerek öğrencilerin ilişkilendirme becerisi ölçülmeye çalışılmıştır. Bu sorunun 3 Mart 1924 te kabul

624 Hüseyin EROL edilen kanunların gerekçelerini ve toplum hayatında meydana getirdiği değişimleri fark eder. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın dördüncü ünitesinin yedinci etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 9-Türk Millî Eğitim Sistemi nin aşağıdaki esaslarından hangisi şeklinde başlayan dokuzuncu soruda Türk milli eğitim sisteminin özellikleriyle ilgili öğrencilerin ilişkilendirme becerisi ölçülmüştür. Bu sorunun 3 Mart 1924 te kabul edilen kanunların gerekçelerini ve toplum hayatında meydana getirdiği değişimleri fark eder. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın dördüncü ünitesinin yedinci etkinliğiyle ile ilişkili olduğu görülmektedir. 10-1925 yılında doğu illerinde Şeyh Sait önderliğinde...şeklinde başlayan onuncu soruda Şeyh Sait İsyanının sonuçlarından yola çıkarak öğrencilerin analiz yapabilme becerileri ölçülmüştür. Bu sorunun Şeyh Sait İsyanını çağdaş, demokratik ve laik Türkiye Cumhuriyeti ne karşı tepkiler ve uluslararası ilişkiler açısından değerlendirir. kazanımlarıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın dördüncü ünitesinin sekizinci etkinliğiyle ilişkili olduğu görülmektedir. 11-Girişimin benim şahsımdan ziyade mukaddes cumhuriyetimize...şeklinde devam eden on birinci soruda Mustafa Kemal in İzmir Suikasti ile ilgili sözünden hareketle öğrencinin çıkarım yapması amaçlanmıştır. Bu sorunun Mustafa Kemal e suikast girişimini cumhuriyete yönelik tehditler çerçevesinde yorumlar. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın dördüncü ünitesinin dokuzuncu etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 12-Yukarıdaki şemada cumhuriyet döneminde yapılan inkılaplardan şeklinde devam eden on ikinci soruda cumhuriyetin ilk yıllarında dil ve kültür alanında yapılan lardan yola çıkarak öğrencilerin ilişkilendirme becerisi ölçülmüştür. Bu sorunun Atatürk ün millî kültür ve millî kimlik oluşturmak ve geliştirmek için dil ve tarih alanında yaptığı ları değerlendirir. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın dördüncü ünitesinin on dördüncü etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 13-Türkiye nin uyguladığı devletçilik sistemi... şeklinde devam eden on üçüncü soruda Mustafa Kemal in devletçilik sistemiyle ilgili bir sözü verilerek öğrencilerin yorumlama becerisi ölçülmüştür. Bu sorunun Devletçilik ilkesinin devlete siyasî, sosyal ve kültürel alanda yüklediği görevleri açıklar. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın beşinci ünitesinin on ikinci etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 14-Atatürkçü düşünce sistemi dogmalara dayanmaz şeklinde devam eden on dördüncü soruda Atatürkçü düşünce sisteminin özelliklerinden hareketle öğrencilerin yorumlama becerisi ölçülmüştür. Bu sorunun Atatürkçülüğün amaç ve niteliklerini kavrar. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın beşinci ünitesinin üçüncü etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 15-Atatürk ün düşünce sistemindeki siyasi güç kavramı şeklinde devam eden on beşinci soruda Atatürkçü düşünce sistemini oluşturan siyasi güç kavramıyla ilgili bilgi verilerek öğrencilerin fark etme becerisi ölçülmüştür. Bu sorunun Millî güç unsurlarının Atatürk ün yönetim anlayışındaki yerini ve önemini kavrar. kazanımı ve Cumhuriyetçilik ilkesinin önemini ve cumhuriyet yönetiminin Türk toplumuna sağladığı faydaları kanıtlara dayalı olarak açıklar. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın beşinci ünitesinin beşinci, altıncı ve yedinci etkinlikleriyle ile ilişkili olduğu görülmektedir.

Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavı (TEOG) T.C İnkılap Tarihi 625 16-Kabotaj Kanunu nun kabul edilmesi. şeklinde devam eden on altıncı soruda verilen öncüllerden hareketle öğrencilerin ilişkilendirme becerisi ölçülmüştür. Bu sorunun Atatürk ün milliyetçilik ilkesinden yola çıkarak millî birlik ve beraberliğin önemine inanır. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın beşinci ünitesinin dokuzuncu etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 17-Yukarıdaki kavram şemasında Atatürk ilke ve inkılaplarından bazıları şeklinde devam eden on yedinci soruda Atatürk ilke ve inkılaplarıyla ilgili verilen tablodan hareketle öğrencilerin ilişkilendirme becerisi ölçülmüştür. Bu sorunun Atatürkçülüğün amaç ve niteliklerini kavrar. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın beşinci ünitesinin dördüncü etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 18-8/A sınıfı öğrencisi Meryem, evlerinin bulunduğu mahallede şeklinde devam eden on sekizinci soruda hoşgörüyle ilgili verilen örnek bir durumdan hareketle öğrencilerin ilişkilendirme becerisi ölçülmüştür. Bu sorunun Laiklik ilkesinin devlet yönetimi, hukuk ve eğitim sistemi ile sosyal alanda meydana getirdiği değişimlerden yola çıkarak bu ilkenin temel esaslarını fark eder. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın beşinci ünitesinin sekizinci etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 19-Efendiler! Bütün dünyanın bilmesi gerekir ki Türkiye halkı şeklinde devam eden on dokuzuncu soruda Mustafa Kemal in özgürlük ve bağımsızlıkla ilgili verilen sözünden hareketle öğrencilerin yorumlama becerisi ölçülmüştür. Bu sorunun Atatürkçü düşünce sisteminden yola çıkarak, Atatürk ilke ve inkılaplarını oluşturan temel esasları belirler. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın beşinci ünitesinin on sekizinci etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. 20-Kurtuluş Savaşı, mazlum milletler olarak anılan Mısır başta olmak üzere.. şeklinde devam eden yirminci soruda Kurtuluş Savaşı nın dünyadaki mazlum milletler üzerindeki etkisinden bahsedilerek öğrencilerin yorumlama becerisi ölçülmüştür. Bu sorunun Türk Milli Mücadelesinin ve Atatürkçülüğün, bağımsızlık savaşı veren mazlum milletlere örnek olduğunu fark eder. kazanımıyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sorunun öğrenci nın beşinci ünitesinin yirminci etkinliği ile ilişkili olduğu görülmektedir. Sonuç, Tartışma ve Öneriler Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 2014-2015 eğitim öğretim yılında yapılan I. ve II. TEOG sınavlarında T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersiyle ilgili sorulan soruların dersin kazanımları ve dersin öğrenci yla olan ilişkisinin incelendiği bu da aşağıdaki sonuçlara ulaşılmış ve elde edilen sonuçlara dayalı olarak öneriler getirilmiştir. 27 Kasım 2014 tarihinde yapılan I. TEOG sınavı T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sorularıyla ilgili yapılan analizlerde soruların % 95 inin öğrenci içerisinde yer alan etkinliklerle ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sadece bir soruyla ilgili öğrenci nda herhangi bir etkinlik bulunamamıştır. Diğer soruların her biriyle ilişkili olduğu düşünülen etkinlikler öğrenci nda yer almaktadır. Bu sonuç I. TEOG sınavındaki T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sorularının öğrenci yla büyük oranda örtüştüğünü ortaya koymaktadır. Sınavda sorulan bütün soruların Milli Eğitim Bakanlığı tarafından öğretmenlere gönderilen ders kazanımlarıyla uyumlu olduğu tespit edilmiştir. Her soruyla uyumlu kazanımların ders programında yer alması sınavın program ile uyumlu olduğunu da göstermektedir. 2014-2015 eğitim öğretim yılında yapılan I. TEOG sınavı yapılmadan önce ilgili öğretim yılı başında I. TEOG sınavının konu sınırlamasını yapan ve bunu öğretmenlere duyuran Milli Eğitim Bakanlığı nın T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sınav sorularının belirtilen konu sınırlamasıyla uyumlu olduğu da ayrıca ortaya çıkmıştır. Bu anlamda var olan takvimine uyum sağlayabilen

626 Hüseyin EROL öğretmenlerin I. TEOG sınavı ile ilgili konuları yetiştirme anlamında sorun yaşamadıkları da ifade edilebilir. Sınav sorularının ünite dağılımına bakıldığı zaman soruların % 25 inin T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinin birinci ünitesi ile ilişkili olduğu, % 55 inin ikinci ünite ile ilişkili olduğu, % 20 sinin ise üçüncü ünite ile ilişkili olduğu ortaya çıkmıştır. Soruların mantığına bakıldığında ise soruların % 45 inin öğrencilerin yorumlama becerisini ölçen sorular olduğu ortaya çıkmıştır. Soruların % 20 sinin öğrencilerin değerlendirme becerisini ölçen sorular olduğu, % 15 inin öğrencilerin analiz yapabilme becerilerini ölçen sorular olduğu, % 10 nunun eşleştirme becerisini ölçen sorular olduğu, % 10 unun çıkarım yapabilme becerisini ölçen sorular olduğu ortaya çıkmıştır. 30 Nisan 2015 tarihinde yapılan II. TEOG sınavı T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sınav sorularıyla ilgili yapılan analizlerde soruların tamamının öğrenci yla uyumlu olduğu, her soruyla ilgili etkinliği öğrenci nda etkinliğin yer aldığı tespit edilmiştir. Sınav sorularının tamamının ders programında yer alan kazanımlarla ilişkili olarak hazırlandığı ortaya çıkmıştır. Milli Eğitim Bakanlığının öğretim yılı başında belirlemiş olduğu konu sınırlamasına uygun hareket edildiği belirlenen sınırlamanın dışındaki kazanımlarla ilgili soruların yer almadığı ortaya çıkmıştır. T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sınav sorularının mantığına bakıldığı zaman soruların % 35 inin yorumlama becerisini ölçen sorular olduğu, % 30 unun ilişkilendirme becerisini ölçmeye yönelik olduğu, % 20 sinin çıkarım becerisini ölçmeye yönelik olduğu, % 10 nunun analiz becerisini ölçmeye yönelik olduğu, % 5 inin ise fark etme becerisini ölçmeye yönelik olduğu belirlenmiştir. Sınav sorularının ünite dağılımına bakıldığı zaman soruların % 40 inin T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinin beşinci ünitesi ile ilişkili olduğu, % 35 inin dördüncü ünite ile ilişkili olduğu, % 25 inin ise üçüncü ünite ile ilişkili olduğu ortaya çıkmıştır. I. ve II. TEOG sınavındaki T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi sınav soruları karşılaştırıldığı zaman her iki sınavda da daha alt düzey olan yorumlama becerisini ölçen sınav sorularının daha büyük oranda yer aldığı ortaya çıkmıştır. Dalak (2015), 2013-2014 Eğitim öğretim yılında yapılan TEOG sınavlarındaki altı ana ders ile ilgili sorulan soruların Yeni Bloom Taksonomisine göre analizinin yaptığı da güz dönemi TEOG sınavında sorulan T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi sorularının 1 tanesinin kavramsal bilginin hatırlama basamağında, 16 tanesinin kavramsal bilginin anlama basamağında, 3 tanesinin kavramsal bilginin çözümleme basamağında yer aldığını tespit etmiştir. TEOG sınavında sorulan T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi sorularının yeni Bloom Taksonomisindeki oransal değerleri ile ilgili ise; soruların %5 inin kavramsal bilginin hatırlama basamağı, % 80 inin kavramsal bilginin anlama basamağında, % 15 inin ise kavramsal bilginin çözümleme basamağında yer aldığını tespit etmiştir. Bu da ise üst düzey becerileri ölçmeyi amaçlayan analiz ve sentez düzeyindeki soruların daha az yer aldığı dikkati çekmektedir. Daha dengeli bir dağılımın yapılmasının daha faydalı olacağı belirtilebilir. Yine her iki sınav için ünite dağılımına bakıldığı zaman her iki sınavda da soruların ünite bazında eşit bir şekilde dağıtılmadığı tespit edilmiştir. Ümre (2010) 2008 ve 2009 yıllarında yapılan Seviye Belirleme Sınavlarında (SBS) yer alan Sosyal Bilgiler sorularının Sosyal Bilgiler Programına uygunluğunu incelediği araştırmasında SBS sorularının % 98 inin (55 soru) Sosyal Bilgiler programıyla ilişkili olduğunu tespit etmiştir. Soruların ünitelere göre dağılımının eşit olmadığı ortaya çıkmıştır. Soruların Bloom un bilişsel alan taksonomisine göre sınıflandırılmasıyla ilgili en fazla kavrama (%43) düzeyinde soruların yer aldığı analiz düzeyinde yer alan soruların oranını % 25, bilgi düzeyinde yer alan soruların oranını %18, sentez düzeyinde yer alan soruların oranını % 10, uygulama düzeyinde olan soruların oranını % 4 olarak tespit etmiştir. Değerlendirme basamağında ise hiçbir sorunun bulunmadığını tespit etmiştir. Yorgancı (2015), 28 Nisan 2014 tarihinde gerçekleştirilen 8. Sınıf II. Dönem Türkçe Dersi Ortak Sınavı sorularının İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı'nda yer alan kazanımları ölçme konusundaki yeterlilik düzeyi öğretmen görüşlerine göre incelediği sı sonucunda