KÜTLE ENERJİ YATIRIM ÜRETİM VE TİCARET A.Ş. BAĞARASI RES (72 MW) PROJESİ PROJE TANITIM DOSYASI Aydın İli, Koçarlı İlçesi, Yığıntaş Tepe, Söğütoluk Tepe, Terzibağı Tepe, Mirektaş Tepe, Esentepe Yaylası ve Yeldeğirmeni Tepe Mevkileri ppm kirlilik önleme ve yönetimi ltd. şti. ppm pollution prevention and management ltd. co. Sümer 2 Sokak N o:34/15, Kızılay/ANKARA Tel: (312) 231 41 69 230 23 69 Fax: (312) 230 23 69 e-posta : ppm@ppm.com.tr www. ppm.com.tr Aydın - 2009
PROJE SAHİBİNİN ADI Kütle Enerji Yatırım Üretim ve Ticaret A.Ş. ADRESİ Turan Güneş Bulvarı 15. Cadde No: 11 Yıldız-Çankaya/ Ankara TELEFON VE FAKS +90 (312) 492 03 06 NUMARALARI +90 (312) 490 94 51 PROJENİN ADI PROJE BEDELİ 144.000.000 YTL PROJE İÇİN SEÇİLEN Aydın İli, Koçarlı İlçesi, Yığıntaş Tepe, Söğütoluk YERİN AÇIK ADRESİ Tepe, Terzibağı Tepe, Mirektaş Tepe, Esentepe Yaylası (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) ve Yeldeğirmeni Tepe Mevkiileri PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE Nokta Y (sağa) X (yukarı) Nokta Y (sağa) X (yukarı) K1 555208 4176511 K41 562292 4171982 K2 555559 4176605 K42 562193 4171611 K3 555693 4176739 K43 562514 4171290 K4 556406 4176543 K44 562610 4170933 K5 556482 4176619 K45 62772 4170757 K6 556832 4177023 K46 62905 4170258 K7 557337 4176888 K47 562770 4169753 K8 557392 4176833 K48 562400 4169383 K9 557772 4176911 K49 561895 4169248 K10 558245 4176784 K50 561389 4169383 K11 558427 4176650 K51 561019 4169753 K12 558800 4176550 K52 560930 4170086 K13 559010 4176340 K53 560766 4170218 K14 559164 4176299 K54 560448 4170537 K15 559486 4175978 K55 560250 4171151 K16 559710 4175716 K56 560134 4171585 K17 560182 4175589 K57 560251 4172024 K18 560048 4175345 K58 560405 4172467 K19 560604 4175379 K59 560258 4173015 K20 560833 4175278 K60 560352 4173365 K21 561017 4175159 K61 560004 4173458 K22 561095 4175307 K62 559707 4173656 K23 561409 4175391 K63 559588 4173721 K24 561634 4175331 K64 559496 4173729 K25 562275 4175248 K65 559119 4173628 K26 563137 4175345 K66 558665 4173762 K27 563474 4175244 K67 558244 4174133 K28 563609 4175591 K68 558146 4174500 K29 564114 4175455 K69 557930 4174762 K30 564484 4175086 K70 557813 4174793 K31 564619 417458 K71 557692 4174882 K32 564484 417407 K72 557406 4174823 K33 564114 4173705 K73 556731 4175016 K34 563609 4173570 K74 556381 4174922 K35 563464 4173608 K75 556219 4174761 K36 563374 4173519 K76 555714 4174625 K37 563041 4173429 K77 555083 4174845 K38 562647 4173035 K78 555077 4175390 K39 562256 4172930 K79 554833 4175673 K40 562145 4172517 K80 554838 4176141
PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) PTD/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI PTD/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI PTD/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORU SUNUM TARİHİ Söz konusu proje, 17.07.2008 tarihli ve 26939 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-II Listesi Enerji, turizm, konut başlığında Madde.29-10 MW ve üzeri rüzgâr enerji santralleri kapsamında yer almaktadır. Bu bağlamda söz konusu RES tesisi için Proje Tanıtım Dosyası hazırlanmıştır. PPM Kirlilik Önleme ve Yönetimi Dan. Müh. İnş.Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. Adres: Sümer-2 Sokak No: 34/15 Kızılay/ANKARA Tel: (0312) 231 41 69 Fax: (0312) 230 23 69 04/05/2009 II
PROJENİN TANIMI ve GAYESİ Söz konusu proje, Aydın İli, Koçarlı İlçesi, Yığıntaş Tepe, Söğütoluk Tepe, Terzibağı Tepe, Mirektaş Tepe, Esentepe Yaylası ve Yeldeğirmeni Tepe Mevkiileri nde kurulması ve işletilmesi planlanan Bağarası Rüzgar Enerjisi Santrali (RES) ne ilişkin projedir. Söz konusu tesiste rüzgar enerjisinden elektrik enerjisi üretilmesi planlanmaktadır. Tesisin kurulu gücü 72 MW olacaktır. Söz konusu proje, 17.07.2008 tarihli ve 26939 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-II Listesi Enerji, turizm, konut başlığında Madde.29-10 MW ve üzeri rüzgâr enerji santralleri kapsamında yer almaktadır. Bu doğrultuda söz konusu tesisi için Proje Tanıtım Dosyası hazırlanmıştır. Şalt sahası ve enerji nakil hattı bu rapor kapsamında değerlendirilmeye alınmamış olup, Enerji nakil hattının hangi trafo merkezine bağlanacağı belli olunca ÇED Yönetmeliği uyarınca hazırlanacak bir dosya ile tekrar müracaat edilecektir. Rüzgar enerjisi santrali faaliyetinin çevreye muhtemel etkileri ve ilgili kontrol yöntemlerinin belirlenmesi için arazi incelemeleri ve model tahminlerinden yararlanılmıştır. Böylece amaca uygun bir Çevresel Etki Değerlendirme çalışmasının bilimsel ve yasal gereklerini yerine getirmek için azami özen gösterilmiştir. III
İçindekiler Tablolar Dizini Şekiller Dizini Ekler Listesi İÇİNDEKİLER Sayfa No IV V VI VI 1. PROJENİN ÖZELLİKLERİ 1 1.a. Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak Personel Sayısı ------------------------------------------------------------------------- 1 1.b. Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji Türü vb.)------------------------------------------------------------------------- 5 1.c. Atık Üretimi Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz vb.) ve Atıkların Kimyasal, Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri-------------------------------------------------------------------- 6 1.ç. Kullanılan Teknoloji ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski ------ 25 1.d. Projenin Olası Çevresel Etkilerine Karşı Alınacak Tedbirler -------------------- 27 2. PROJENİN YERİ 33 2. a. Mevcut Arazi Kullanımı ve Kalitesi (Tarım Alanı, Orman Alanı, Planlı Alan, Su Yüzeyi v.b.) ------------------------------------------------------------------------- 33 2.b. EK-V deki Duyarlı Yöreler listesi dikkate alınarak; sulak alanlar, kıyı kesimleri, dağlık ve ormanlık alanlar, tarım alanları, milli parklar, özel koruma alanları, nüfusça yoğun alanlar, tarihsel, kültürel, arkeolojik ve benzeri önemi olan alanlar, erozyon alanları, heyelan alanları, ağaçlandırılmış alanlar, potansiyel erozyon ve ağaçlandırma alanları ile 167 sayılı yer altı suları hakkında kanun gereğince korunması gereken akiferler -- 33 3. PROJENİN ve YERİN ALTERNATİFLERİ 37 4. SONUÇLAR 39 EKLER PROJE TANITIM DOSYASINI HAZIRLAYANLAR IV
TABLOLAR DİZİNİ Tablo 1 Tablo 2 Tablo 3 Tablo 4 Tablo 5 Tablo 6 Tablo 7 Tablo 8 Tablo 9 Tablo 10 Tablo 11 Tablo 12 Tablo 13 Tablo 14 Tablo 15 Tablo 16 Tablo 17 Tablo 18 Tablo 19 Tablo 20 Tablo 21 Tablo 22 Tablo 23 Tablo 24 Rüzgar Türbinleri Yaklaşık Koordinatları Türbinlerin Bulunduğu Proje Alanı Köşe Koordinatları Şalt ve Şantiye Sahası Koordinatları Arazi Kullanımları Hesaplamalarda Kullanılan Emisyon Faktörleri Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Teçhizat Tipi ve Bunların Net Güç Seviyesine Uygun Olarak Tanımlanan Ses Gücü Seviyeleri İnşaat Aşamasında Kullanılacak Makine ve Ekipmanların Motor Güçleri İnşaat Aşamasında Muhtemel Gürültü Kaynakları ve Gürültü Düzeyleri İnşaat Sahasındaki Greyder ve Yükleyici İçin 4 Oktav Bandında Ses Basıncı Düzeyi İnşaat Sahasındaki Kamyon İçin 4 Oktav Bandında Ses Basıncı Düzeyi İnşaat Sahasındaki Silindir İçin 4 Oktav Bandında Ses Basıncı Düzeyi İnşaat Sahasındaki Arazöz İçin 4 Oktav Bandında Ses Basıncı Düzeyi Mesafelere Göre Her Bir Oktav Bandı İçin Atmosferik Yutuş Hesabı İnşaat Sahasında Mesafelere Göre 4 Oktav Bandı İçin Net Ses Düzeyi Düzeltme Faktörleri Düzeltilmiş Net Ses Basıncı Düzeyi İnşaat Sahasında Bütün Gürültü Kaynaklarının 4 Oktav Bandında Mesafelere Göre Toplam Ses Düzeyi Endüstriyel Tesisler için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Proje Alanında Muhtemel Gürültü Kaynakları ve Gürültü Düzeyleri İşletmedeki Türbin İçin 4 Oktav Bandında Ses Basıncı Düzeyi İşletmede Mesafelere Göre 4 Oktav Bandı İçin Net Ses Düzeyi Düzeltilmiş Net Ses Basıncı Düzeyi Tesis Sahasında Bütün Gürültü Kaynaklarının 4 Oktav Bandında Mesafelere Göre Toplam Ses Düzeyi V
ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1 Rüzgar Türbininin Genel Yapısı Şekil 2 Türbin İç Yapısı Şekil 3 İş Akım Şeması Şekil 4 İnşaat Sahasında Mesafeye Bağlı Olarak Gürültü Seviyeleri Şekil 5 İşletme Alanında Mesafeye Bağlı Olarak Gürültü Seviyeleri Şekil 6 Doğal Afet ve Kaza, Sabotaj ve Benzeri Durumlarda Uygulanacak Müdahale Planı Ek 1: Yer Bulduru Haritası Ek 2: Vaziyet Planı Ek 3: Deprem Haritası Ek 4: Uydu Fotoğrafı Ek 5: Flora-Fauna Tablosu EKLER LİSTESİ VI
1. PROJENİN ÖZELLİKLERİ 1.a Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak Personel Sayısı Kütle Enerji Yatırım Üretim ve Ticaret A.Ş. tarafından Aydın İli, Koçarlı İlçesi, Yığıntaş Tepe, Söğütoluk Tepe, Terzibağı Tepe, Mirektaş Tepe, Esentepe Yaylası ve Yeldeğirmeni Tepe Mevkii sınırları dahilinde rüzgardan elektrik enerjisi üretmek amacıyla azami 24 adet rüzgar türbini olmak üzere; toplam 72 MW kurulu gücünde Bağarası Rüzgar Enerjisi Santrali (RES) yapılması planlanmaktadır. Söz konusu proje alanı Aydın M19 d1 ve Aydın M19 d2 yer almaktadır. Proje alanına ait Yer Bulduru Haritası Ek-1 ve 1/25.000 ölçekli Vaziyet Planı Ek-2 de sunulmuştur. Söz konusu proje, 17.07.2008 tarihli ve 26939 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-II Listesi Enerji, turizm, konut başlığında Madde.29-10 MW ve üzeri rüzgâr enerji santralleri kapsamında yer almaktadır. Bu doğrultuda söz konusu tesisi için Proje Tanıtım Dosyası hazırlanmıştır. Tablo 1. Rüzgar Türbinleri Yaklaşık Koordinatları Nokta Y (sağa) X (yukarı) Nokta Y (sağa) X (yukarı) 1 555714 4175636 21 561018 4174317 3 556226 4175891 22 561409 4174380 5 556832 4176013 23 561718 4174271 7 557415 4175832 25 562141 4173910 8 557763 4175903 26 562308 4174501 10 558295 4175674 28 562869 4174394 11 558659 4175424 31 563609 4174580 13 558932 4175104 32 561282 4171982 14 559119 4174639 33 561144 4171585 16 559677 4174714 34 561317 4171047 18 560212 4174519 35 561639 4170784 19 560479 4174341 36 561895 4170258 Tablo 2. Türbinlerin Bulunduğu Proje Alanı Köşe Koordinatları Nokta Y (sağa) X (yukarı) Nokta Y (sağa) X (yukarı) K1 555208 4176511 K41 562292 4171982 K2 555559 4176605 K42 562193 4171611 K3 555693 4176739 K43 562514 4171290 K4 556406 4176543 K44 562610 4170933 K5 556482 4176619 K45 62772 4170757 K6 556832 4177023 K46 62905 4170258 K7 557337 4176888 K47 562770 4169753 K8 557392 4176833 K48 562400 4169383 K9 557772 4176911 K49 561895 4169248 K10 558245 4176784 K50 561389 4169383 K11 558427 4176650 K51 561019 4169753 K12 558800 4176550 K52 560930 4170086 K13 559010 4176340 K53 560766 4170218 K14 559164 4176299 K54 560448 4170537 K15 559486 4175978 K55 560250 4171151 K16 559710 4175716 K56 560134 4171585 K17 560182 4175589 K57 560251 4172024 1
K18 560048 4175345 K58 560405 4172467 K19 560604 4175379 K59 560258 4173015 K20 560833 4175278 K60 560352 4173365 K21 561017 4175159 K61 560004 4173458 K22 561095 4175307 K62 559707 4173656 K23 561409 4175391 K63 559588 4173721 K24 561634 4175331 K64 559496 4173729 K25 562275 4175248 K65 559119 4173628 K26 563137 4175345 K66 558665 4173762 K27 563474 4175244 K67 558244 4174133 K28 563609 4175591 K68 558146 4174500 K29 564114 4175455 K69 557930 4174762 K30 564484 4175086 K70 557813 4174793 K31 564619 417458 K71 557692 4174882 K32 564484 417407 K72 557406 4174823 K33 564114 4173705 K73 556731 4175016 K34 563609 4173570 K74 556381 4174922 K35 563464 4173608 K75 556219 4174761 K36 563374 4173519 K76 555714 4174625 K37 563041 4173429 K77 555083 4174845 K38 562647 4173035 K78 555077 4175390 K39 562256 4172930 K79 554833 4175673 K40 562145 4172517 K80 554838 4176141 Tablo 3. Şalt ve Şantiye Sahası Koordinatları Şalt Sahası Koordinatları Nokta Y(sağa) X(yukarı) Nokta Y(sağa) X(yukarı) M1 559182 4174234 M3 559170 4174123 M2 559216 4174140 M4 559135 4174216 Şantiye Sahası Koordinatları Nokta Y(sağa) X(yukarı) Nokta Y(sağa) X(yukarı) Ş1 559164 4174281 Ş3 559139 4174218 Ş2 559182 4174234 Ş4 559122 4174265 Projenin İş Akım Şeması ve Teknolojisi Proje kapsamında 24 adet rüzgar türbini yerleştirilecektir. Rüzgar türbinlerinin yerleştirileceği proje alanı köşe koordinatları yukarıdaki tablolarda verilmiştir. Ayrıca, türbinlerin yerleştirilmesi planlanan yerlerin yaklaşık koordinatları Tablo-1 de verilmiştir. Rüzgar enerjisinin kaynağı güneştir. Güneşin, yer yüzeyini ve atmosferi farklı derecede ısıtmasından hava akımı ve rüzgar oluşur. Dünya yüzeyine ulaşan güneş enerjisinin yalnızca küçük bir bölümü rüzgar enerjisine çevrilir. Rüzgar enerjisi en ucuz yenilenebilir enerji kaynaklarındandır. Son yıllarda yeni ve çevreyi daha az kirleten termik santrallerle rekabet edebilir düzeye gelmiştir. Rüzgar enerjisinin özellikleri genel olarak aşağıda verilmiştir: 1. Atmosferde bol ve serbest olarak bulunur. 2. Yenilenebilir ve temiz bir enerji kaynağıdır. 3. Enerjisi hızının küpü ile orantılıdır. 4. Yoğunluğu düşüktür. 5. Enerjisinin depolanması, başka bir enerjiye çevrilmesi ile mümkündür. Çevre kirliliği yaratmaz. 2
Rüzgar Türbini Rüzgar Göbek (Hub) Rüzgarın geldiği yön Kafa (makine dairesi) Pervane (rotor) Kule Temel Şekil 1. Rüzgar Türbininin Genel Yapısı Rüzgar türbini, rüzgarın sahip olduğu kinetik enerjiyi elektriğe dönüştüren çevirici düzenektir. Rüzgar türbini ana hatlarıyla aşağıdaki parçalardan oluşmaktadır; Pervane (rotor) o Kanatlar, o Göbek, Kafa (makine dairesi ), bu kısma nacelle de denir. o Ana şaft, o Dişli kutusu (Teknolojiye bağlı olarak bulunmayabilir), o Acil fren sistemi, o Yön motorları, o Jeneratör, o Soğutma sistemi, o Kontrol üniteleri, Kule o Merdiven veya asansör, o Elektrik kabloları, o Kontrol üniteleri ve iletişim kabloları, Temel o Zemin tablası, Beton ve çelik pabuç, Bir Rüzgar Türbininin Çalışma Prensibi: Rüzgar esmeye başladığında rüzgar türbininin yönü rüzgara doğru döner, türbinin kanatlarına çarpan rüzgar kanatta bir dönme hareketi meydana getirir. Bu dönme hareketi pervaneye bağlı olan ve kafanın içinde bulunan ana şaftı döndürür. Ana şafta bağlı olan dişli kutusunun içindeki dişliler dönüş hızını artırarak gücü hızlı 3
şafta iletir. Bazı teknolojilerde dişli kutusu bulunmaz. Ana şaft dönme hareketini direk olarak jeneratöre aktarır. Hızlı şaft ise bu dönme hareketini ve dolayısıyla gücü jeneratöre aktarır. Jeneratör dönünce elektrik üretilir. Elektrik üreten jeneratörün soğutma işlemi soğutma sistemi tarafından sağlanır. Jeneratör tarafından üretilen elektrik kablolar vasıtası ile kulenin tabanında bulunan kontrol ünitesine gelir. Burada elektrik şebekeye uyum sağlayacak şekilde düzenlenir ve orta gerilim trafosuna aktarılır. Orta gerilim trafosunda voltaj değeri yükseltilir ve orta gerilim enerji nakil hatlarına aktarılır. Enerji nakil hatlarına kadar yeraltından giden orta gerilim kablosu yüzeye çıkarak enerji nakil hattına bağlanır. Santral içindeki enerji nakil hattı daha sonra yapılan saplama bağlantı ile Ulusal Şebekeye bağlanır. Üretilen elektrik kullanılır hale gelir. Proje kapsamında kullanılması planlanan türbin çapları 82 90 m, merkez yüksekliği 78 138 m ve dönüş hızı 6-19,5 devir/dk dır. Rüzgar Ana şaft Dişli kutusu Sensörler Yön, hız Soğutma sistemi Hızlı şaft Jeneratör Kablo Şekil 2. Türbin İç Yapısı Söz konusu proje ile, rüzgar türbinlerinde üretilecek enerjinin 154 kv lik enerji nakil hattı ile GERMENCİK Trafo Merkezi ne aktarılması planlanmaktadır. Şalt Sahası ve Enerji İletim Hattı bu rapor kapsamında değerlendirilmeye alınmamış olup, enerji nakil hattının hangi trafo merkezine bağlanacağı kesinleştikten sonra ÇED Yönetmeliği uyarınca hazırlanacak bir dosya ile tekrar müracaat edilecektir. Söz konusu projeye ait iş akım şeması Şekil-3 te verilmiştir. Projenin Ömrü Santralin tamamlanma süresinin yaklaşık 22 aylık hazırlık dönemi ve 16 ay inşaat dönemini kapsayacağı öngörülmektedir. Santralin lisans süresi 49 yıl olup, gerekli bakım ve onarımın yapılması koşuluyla tesis ömrünün daha uzun olabileceği öngörülmektedir. 4
TÜRBİN ALANI HAFRİYAT İŞLEMİ ÇELİK TABLANIN MONTAJI TEMEL BETONLAMA İŞLEMİ TEMEL ÜZERİNİN KAPATILMASI KULENİN MONTAJI TÜRBİN VE KANATLARIN MONTAJI Şekil 3. İş Akım Şeması Çalışacak Personel Sayısı Projenin inşaat aşamasında 15, işletme aşamasında ise 5 personel çalışacaktır. 1.b. Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji Türü v.b.) Arazi Kullanımı Söz konusu faaliyet Aydın İli, Koçarlı İlçesi sınırları içinde, Aydın M19 d1 ve Aydın M19 d2 paftalarında yer almaktadır. Proje sahası ormanlık alan içinde kalmaktadır. Ayrıca türbin yakınlarında incir ve fıstık çamı olduğundan, faaliyete başlanmadan önce gerekli izinler alınacaktır. Arazi kullanımıyla ilgili ayrıntılı bilgi Bölüm 2.a da verilmiştir. Tablo 4. Arazi Kullanımları ÜRETİME GEÇİŞ Ünite Miktar Her bir tesis alanı Toplam alan Rüzgar Türbinleri 24 adet 2500 m 2 60.000 m 2 (50 m * 50 m) Şalt Sahası 1 adet 5.000 m 2 5.000 m 2 Şantiye Sahası 1 adet 2.500 m 2 2.500 m 2 Servis Yolları 4013 m 40.130 m 2 40.130 m 2 (10 m yol genişliği) TOPLAM 107.630 m 2 5
Su Kullanımı Planlanan faaliyetin inşaat ve işletme aşamasında çalışan personelin içme kullanma suyu ihtiyacının karşılanması, çalışma alanlarında toz oluşumunun engellenmesi amacı ile su tüketimi olacaktır. Planlanan faaliyetin inşaat aşamasında çalışanların içme ve kullanma suyu ihtiyacı Bölüm 1.c de hesaplanmıştır. Buna göre inşaat aşamasında günlük içme ve kullanma suyu ihtiyacının 2.250 litre olacağı düşünülmektedir. İnşaat aşamasında toz oluşumunu engellemek amacıyla yapılacak spreyleme işlemleri için günlük ortalama 2 m 3 su tüketimi olacak olup kullanılan suların atıksu olarak geri dönüşü beklenmemektedir. Planlanan faaliyet işletme aşamasında çalışacak personel için gerekli olan içme ve kullanma suyu ihtiyacı Bölüm 1.c de hesaplanmıştır. Buna göre günlük içme ve kullanma suyu ihtiyacının 750 litre olacağı düşünülmektedir. İnşaat ve işletme aşamasında kullanılacak olan su en yakın yerleşim biriminden tankerlerle temin edilecektir. Enerji Kullanımı Söz konusu tesiste, işletme aşamasında ısınma amaçlı herhangi bir yakıt kullanımı söz konusu değildir. İşletme ve inşaat aşamasında çalışacak olan araçlarda yakıt olarak motorin kullanılacaktır. İnşaat sırasında tesiste greyder, kamyon, silindir, yükleyici ve arazöz için günde 8 saat çalışma süresince tüketebilecekleri yakıt miktarı yaklaşık olarak 480 lt olması planlanmaktadır. 1.c. Atık Üretimi Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz v.b.) ve Atıkların Kimyasal, Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri Planlanan faaliyetin inşaat ve işletme aşamasında çalışan personelin içme kullanma suyu ihtiyacının karşılanması, çalışma alanlarında toz oluşumunun engellenmesi amacı ile su tüketimi olacaktır. Söz konusu tesisin inşaat aşamasında işçilerin ihtiyaçlarının karşılanması için karavan tipi şantiye kurulacaktır. Faaliyet ile birlikte, inşaat aşamasında toz oluşumu, gürültü oluşumu, iş makinelerinde kullanılan yakıt sonrasında emisyon oluşumu, işçilerden kaynaklı atıksu ve katı atık oluşumu vb. söz konusudur. Katı Atık Miktarlar ve Özellikleri İnşaat Aşaması Projenin inşaat aşamasında oluşacak olan atıklar; yapılacak kazı ve inşaat işlemlerinden kaynaklanacak katı atıklardan oluşacaktır. Bu atıklardan geri kazanımı mümkün olan demir, çelik, metal ve benzeri malzemeler diğer atıklardan ayrı biriktirilecek ve satılmak sureti ile değerlendirilecektir. Geri kazanımı mümkün olmayan atıklar (yemek v.b organik atıklar v.b) ise Koçarlı Belediyesi tarafından bertaraf edilecektir. Proje kapsamında arazinin hazırlanması ve inşaat aşamasında çalışacak olan personel 6
sayısı yaklaşık 15 kişi olacaktır. Personelden meydana gelecek evsel nitelikli katı atık miktarı, günlük kişi başına üretilen evsel nitelikli katı atık miktarı 1.34 kg değeri kullanılarak (D.İ.E, Çevre İstatistikleri, Türkiye İstatistik yıllığı 2004) şu şekilde hesaplanmaktadır: Çalışan Sayısı : 15 kişi Birim katı atık miktarı : 1,34 kg/kişi.gün Katı atık miktarı : 15 x 1,34 = 20,1 kg/gün Söz konusu atıklar içerisinde; yemek atıkları, plastik, cam vb. türü atıklar bulunmaktadır. Hafriyat Atıkları İnşaat aşamasında saha üzerinde bulunan bitkisel toprak sıyrılacaktır. Sıyrılan bitkisel toprağın su ve rüzgar erozyonuna karşı uygun ortamda saklanarak çevre düzenlemesinde kullanılması planlanmaktadır. Hafriyat atıklarının bertarafı ile ilgili bilgi Bölüm 1.d de verilmiştir. İnşaattan Kaynaklı Katı Atıklar İnşaat çalışmaları sırasında kalıplık kereste artıkları, çimento ambalaj kağıdı, inşaat demiri, demir boru, beton ve enjeksiyon artığı malzemeler vb atıkların oluşumu söz konusu olacaktır. Bunların bertarafı ile ilgili bilgi Bölüm 1.d de verilmiştir. Ambalaj Atıkları İnşaat aşamasında işçilerden ve inşaat malzemelerinden (çimento, boru vs) kaynaklı ambalaj atığı oluşması söz konusudur. Bunların bertarafı ile ilgili bilgi Bölüm 1.d de verilmiştir. Atık Yağlar ve Tehlikeli Atıklar Arazinin hazırlanması ve inşaat aşamasında kullanılmış lastik, akü, pil, kablo, atık yağlar, yağ tutucu filtre vb tehlikeli atıklar oluşacaktır. Bunların bertarafı ile ilgili bilgi Bölüm 1.d de verilmiştir. Tıbbi Atıklar Proje kapsamında inşaat aşamasında tıbbi atık oluşması beklenmemektedir. İşletme Aşaması İşletme aşamasında çalışan personelin günlük ihtiyaçlarını karşılamak için yaptıkları tüketimler sonucunda evsel nitelikli katı atık oluşumu söz konusudur. Tesiste işletme aşamasında 5 kişi çalışacak olup, günlük kişi başına üretilen evsel nitelikli katı atık miktarı 1,34 kg değeri kullanılarak aşağıdaki şekilde hesaplanmıştır; Çalışan Sayısı : 5 kişi 7
Birim katı atık miktarı Katı atık miktarı : 1,34 kg/kişi.gün : 5 x 1,34 = 6,7 kg/gün Söz konusu atıklar içerisinde; yemek atıkları, plastik, cam vb. türü atıklar bulunmaktadır Tesisin işletilmesi sırasında oluşacak katı atıklar yalnızca çalışacak personelden kaynaklanan evsel nitelikli katı atıklardır. Tesiste işletme aşamasında günde yaklaşık 6,7 kg katı atık oluşacağı tahmin edilmektedir. Ambalaj Atıkları İşletme sırasında işçilerden kaynaklı ambalaj atığı oluşması söz konusudur. Bunların bertarafı ile ilgili bilgi Bölüm 1.d de verilmiştir. Atık Yağlar ve Tehlikeli Atıklar İşletme aşamasında kullanılan iş makinelerinden kaynaklı akü, lastik, yağ, yağ tutucu filtre vb tehlikeli atıklar oluşacaktır. Ayrıca, türbin bakımından çıkacak olan atık; 300 litre civarındaki tek dişli kutusu yağıdır. Dişli kutusu yağı yılda bir kere değiştirilecek olup, yıllık oluşacak toplam atık yağ miktarı: 300 lt x 24 = 7.200 lt olacaktır. Bunların bertarafı ile ilgili bilgi Bölüm 1.d de verilmiştir. Tıbbi Atıklar Proje kapsamında tıbbi atık oluşması beklenmemektedir. Atıksu Miktarlar ve Özellikleri İnşaat Aşaması Planlanan faaliyetin inşaat aşamasında çalışanların içme ve kullanma suyu ihtiyacının karşılanması, çalışma alanlarında toz oluşumunun engellenmesi amacı ile su tüketimi olacaktır. Toz engellenmesi için kullanılacak suyun büyük kısmı toprak tarafından emilecek kalan kısmı da mevsimsel etkilere bağlı olarak buharlaşacaktır. Tesisin inşaat aşamasında çalışan personel için gerekli olacak içme ve kullanma suyu, proje sahasına en yakın yerleşim biriminden tankerlerle temin edilecektir. İnşaat aşamasında içme suyu ve atık suyun miktarları ve atık sudan kaynaklanan kirlilik yükü hesaplanmıştır. Kişi başına günlük ortalama su tüketimi 150 litre ve kirlilik yükü 54 g BOI olarak kabul edilmiştir 1. İnşaat aşamasında çalışacak personel sayısı yaklaşık 15 kişi olacaktır. 1 İller Bankası, Su tüketim Verileri 8
İçmesuyu ihtiyacı = kişi x ort. su tüketimi = 15 x 150 = 2.250 lt/gün Toplam kirlilik yükü = kişi x ort. kirlilik yükü = 15 x 54 = 810 g BOI/gün Personel tarafından kullanılan suyun %100 ün atıksu olarak geri döneceği kabulü ile, Atıksu miktarı = içme suyu ihtiyacı x intikal yüzdesi = 2.250 x 1,0 = 2.250 lt/gün olmaktadır. İnşaat aşamasında toz oluşumunu engellemek amacıyla yapılacak spreyleme işlemleri için günlük ortalama 2 m 3 su tüketimi olacak olup kullanılan suların atıksu olarak geri dönüşü beklenmemektedir. İşletme Aşaması Planlanan faaliyetin işletme aşamasında 5 kişi çalışacaktır ve işçilerden kaynaklanacak atıksu evsel nitelikli olacaktır. İçme suyu ve atıksu miktarları ile atıksudan kaynaklanan kirlilik yükü hesaplanmıştır. Kişi başına günlük ortalama su tüketimi 150 litre ve kirlilik yükü 54 g BOI olarak kabul edilmiştir. İçme suyu ihtiyacı = kişi x ort. su tüketimi = 5 x 150 = 750 lt/gün Toplam kirlilik yükü = kişi x ort. kirlilik yükü = 5 x 54 = 270 g BOI/gün ile, Personel tarafından kullanılan suyun %100 ün atıksu olarak geri döneceği kabulü Atıksu miktarı = içme suyu ihtiyacı x intikal yüzdesi = 750 x 1,0 = 750 lt/gün olmaktadır. Gerekli olan içme suyu proje alanına en yakın yerleşim biriminden tankerlerle temin edilecektir. İnşaat ve işletme aşamalarında oluşan atık suların bertarafı ile ilgili hususlar Bölüm 1.d de açıklanmıştır. Emisyon Miktarlar ve Özellikleri Planlanan faaliyet kapsamında inşaat aşamasında kullanılacak motorin dışında başka bir amaçla yakıt tüketimi olmayacaktır. Tesiste greyder, kamyon, silindir, yükleyici ve arazözün ihtiyaca ve çalışma saatlerine bağlı olarak günde 8 saat süreyle çalıştırılması planlanmaktadır. İş makinelerinin günde yaklaşık olarak 480 litre ( 442 kg ) motorin harcayacağı tahmin edilmektedir. Tesiste çalıştırılacak olan iş makinelerinin egzoz ölçümleri düzenli olarak yaptırılacak ve izin verilen egzoz emisyonu sınır değerlerinin aşılmamasına dikkat edilecektir. Economopoulos 1993 e göre dizel ağır iş vasıtalarında tüketilen birim yakıt için emisyon çarpanları Tablo 5 te verilmiştir. 9
Tablo 5. Hesaplamalarda Kullanılan Emisyon Faktörleri (Economopoulos, 1993) Dizel Ağır İş Vasıtaları BİRİM TSP SO 2 NO x CO VOC (U) (kg/u) (kg/u) (kg/u) (kg/u) (kg/u) Şehir İçinde 1.000 km 0,9 4,29 11,8 6 2,6 Ton Yakıt 4,3 20 55 28 12 Şehir Dışında 1.000 km 0,9 4,15 14,4 2,9 0,8 Ton Yakıt 4,3 20 70 14 4 Anayollarda Sürüş 1.000 km 0,9 4,15 14,4 2,9 0,8 Ton Yakıt 4,3 20 70 14 4 Günlük yaklaşık 0,44 ton (442 kg ) ton yakıt tüketimi ve yukarıdaki envanter katsayıları dikkate alınarak meydana gelecek emisyonların aşağıdaki gibi olacağı tahmin edilmektedir. TSP: 4,3 kg/ton yakıt x 0,44 ton/gün x 1 gün/8 saat = 0,24 kg TSP/saat <1,5 kg/saat SO 2 : 20 kg/ton yakıt x 0,44 ton/gün x 1 gün/8 saat = 1,1 kg SO 2 /saat <6 kg/saat NO x : 70 kg/ton yakıt x 0,44 ton/gün x 1 gün/8 saat = 3,85 kg NO x /saat<4 kg/saat CO: 14 kg/ton yakıt x 0,44 ton/gün x 1 gün/8 saat = 0,77 kg CO/saat <50 kg/saat VOC: 4 kg/ton yakıt x 0,44 ton/gün x 1 gün/8 saat =0,22 kg VOC/saat <3 kg/saat Hesaplanan bu değerler 22/07/2006 tarih ve 26236 sayılı R.G de yayımlanan Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2 Tablo 2.1 de verilen "Normal işletme şartlarında ve haftalık iş günlerindeki işletme saatleri için kütlesel debiler" değerlerinin altında kalmaktadır. Bu nedenle modelleme yapılmamıştır. Toz Yayıcı İşlemler ve Toz Miktarı Proje kapsamında toz oluşumu inşaat aşamasında meydana gelecektir. Bu aşamada toz oluşumuna neden olacak işlemler; sadece türbinlerin yerleştirilmesi için çukurların kazılması, servis yollarının açılması ve arazi düzenlemesi çalışmalarıdır. Bunun dışında toz yayıcı işlem söz konusu olmayacaktır. Oluşan hafriyat arazi düzenlenmesi işlemlerinde dolgu malzemesi olarak kullanılacaktır. Türbin Temel İnşaatı Sırasında Meydana Gelecek Toz Hesabı Her türbin için 2.500 m 2 alan kullanılması planlanmaktadır. Bu alanda türbin temeli ve türbin montajında kullanılmak üzere rampa oluşturulacaktır. Türbin için temel kazısı 2x20x20 lik bir alanda yapılacaktır. Tüm bu inşaat çalışmaları esnasında her türbinin temel inşaatı için yaklaşık 800 m 3 hafriyat çalışması yapılacaktır. Temel inşaatından elde edilen hafriyat yine temel çukurunun yanında oluşturulacak olan rampa yapımında kullanılacaktır. Bu nedenle oluşan hafriyatın çıkarılması, yüklenmesi ve boşaltılması esnasında toz oluşumu söz konusudur. Taşıma mesafesi aynı sahada olması sebebi ile kısa olup, maksimum 50 m olacaktır. Her bir türbin arasında yaklaşık 200 m. mesafe bulunacağından birbirlerinin etki alanı içine girmeyecekleri öngörülmektedir. Bu nedenle türbin temellerinin açılması esnasında hafriyattan dolayı oluşacak toz emisyonu hesabı tek bir türbin göz önüne alınarak yapılmıştır. 10
Hafriyattan oluşacak toz emisyonu: Hafriyat miktarı: Bir türbin için temel açma ve çevre düzenleme işlemlerinin yaklaşık 4 gün sürmesi beklenmektedir. Faaliyet günde 8 saatlik çalışma ile yapılacak olup, bu aşamada oluşacak toz miktarı: (Emisyon faktörleri EPA dan (www.epa.gov) alınmıştır.) Yapılacak hafriyat miktarı = 800 m 3 Toprağın yoğunluğu = 1,6 ton/ m 3 Toplam hafriyat = 800 x 1.6 = 1.280 ton Günlük Hafriyat Miktarı Saatlik Hafriyat Miktarı = 1.280 ton/4 gün = 320 ton/gün = 320 ton/gün /8 saat = 40 ton/saat Malzemenin sıyrılması sırasında: Emisyon faktörü Toplam emisyon debisi = 0.01 kg/ton = 0,01 kg/ton x 40 ton/saat = 0,40 kg/saat Malzemenin yüklenmesi sırasında: Emisyon faktörü = 0.01 kg/ton Toplam emisyon debisi = 0,01kg/ton x 40 ton/saat = 0,40 kg/saat (Emisyon faktörleri EPA dan(www.epa.gov) alınmıştır.) Malzemenin taşınması sırasında: Nakliye güzergahı yaklaşık 50 metre (gidiş-dönüş mesafesi 100 m) olacaktır. Bir kamyonun bir seferde 30 ton malzeme taşıdığı kabul edildiğinde; 1 günde yaklaşık 11 sefer yapacaktır. Taşımadan oluşan toz emisyon faktörü 0.7 kg/km-sefer'dir. Buna göre taşımadan kaynaklanacak toz miktarı; Toz Emisyonu = 0.7 kg/km-sefer x 11 sefer/8 saat x 0,1km= 0,096 kg/saat Malzemenin boşaltılması sırasında: Emisyon faktörü Toplam emisyon debisi = 0.01 kg/ton = 0,01 kg/ton x 40 ton/saat = 0,40 kg/saat Toplam Toz miktarı = Hafriyat + Yükleme + Taşıma + Boşaltma = 0,40 + 0,40 + 0,096 + 0,40 = 1,296 kg/saat Yukarıda yapılan hesaplamalarda hafriyattan kaynaklanan toplam toz emisyonu 1,296 kg/saat olarak bulunmuştur. Bu değer, Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Tablo 2.1 de belirtilen 1,5 kg/saat lik sınır değerini aşmamaktadır. Bu nedenle tozların yayılım hesabı yapılmamıştır. 11
Şantiye sahası Ayrıca faaliyet kapsamında 1 adet şantiye sahası yapılması planlanmaktadır. Bu ünitelerin koordinatları Tablo 3 te verilmiştir. Söz konusu üniteler için arazi düzenlemeleri yapılacak olup, bu sırada oluşacak hafriyat miktarları ise: Şantiye Hafriyat Miktarı : Hafriyat Alanı x hafriyat derinliği : 2.500 m 2 x 1 m : 2.500 m 3 tür. Servis Yolu Türbinlere ulaşımı sağlamak için mevcut yollar kullanılacak olup yolun mevcut olmadığı alanlarda servis yolları açılması planlanmaktadır. açılması planlanan servis yollarının toplam uzunluğu yaklaşık 4.013 m ve genişliği ise 10 m dir. Servis yolu açılması esnasında oluşacak hafriyat miktarı ise: Hafriyat Miktarı : Hafriyat Alanı x hafriyat derinliği : 4.013 m x 10 m x 0,5 m : 20.065 m 3 tür. Toplam Hafriyat Miktarı: Şantiye Sahası + Servis yolu : 2.500 + 20.065 = 22.565 m 3 Bu esnada oluşacak hafriyat yol yapımı ve çevre düzenlenmesi için kullanılacak olup depolanması söz konusu değildir. Hafriyat çalışmaları sırasında kullanılacak malzemelerden parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve toksik olanların taşınımları, depolanmaları ve kullanımları söz konusu değildir. Toz oluşumuyla ilgili olarak alınması gerekli önlemler 1.d de açıklanmıştır. Gürültü Kirliliği İnşaat Aşaması İnşaat aşamasında tesis sahasında çalışacak iş makinelerinden kaynaklı gürültü oluşumu söz konusu olacaktır. Faaliyet sahasında gürültü kaynağı olarak 1 adet yükleyici, 1 adet greyder, 1 adet silindir, 1 adet arazöz ve 1 adet kamyon bulunacaktır. Bunun dışında gürültü kaynağı olmayacaktır. Söz konusu faaliyetin inşaat aşaması; ÇGDYY Ek-7 de listelenen İzne Tabi Tesisler arasında yer almamaktadır. Bu sebeple Akustik Rapor hazırlanmamıştır. Ancak faaliyetten kaynaklı gürültü hesapları aşağıda ayrıntılı olarak verilmiştir. Ayrıca inşaat faaliyetleri sırasında oluşacak gürültü seviyesinin tahmini için 07.03.2008 tarih ve 26809 sayılı R.G de yayımlanan Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği esas alınmıştır. 07.03.2008 Tarih ve 26809 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevrese1 Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nin 23. Maddesi, 12
Tablo 5 te farklı şantiye alanı için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri verilmiştir. Bu değerler Tablo 6 da sunulduğu gibidir. Tablo 6. Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Faaliyet türü (yapım, yıkım ve onarım) L gündüz (dba) Bina 70 Yol 75 Diğer kaynaklar 70 Çalışma yapılacak sahanın bulunduğu alan Diğer Kaynaklar kapsamında yer almaktadır. Tablo 6 da görüleceği üzere Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nin 23. Maddesi gereği Diğer kaynaklar için gündüz gürültü düzeyi 70 dba olarak tanımlanmıştır. Sahada yapılacak çalışma1ar sırasında o1uşması muhtemel gürültü seviyesinin en yakın yerleşim biriminde bu sınır değerlerini aşmaması gerekmektedir. Sahada o1uşacak gürültünün, muhtemel gürültü kaynaklarının gürültü seviyeleri; Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafindan hazırlanıp, 22.01.2003 Tarih ve 25001 Sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından O1uşturu1an Çevredeki Gürültü Emisyonu ile İlgili Yönetmelik in 5. Maddesi nde verilen tabloda tanımlanan motor gücü seviyelerine göre verilen formüller yardımıyla bulunmaktadır. 5. Maddede sunulan tabloda belirtilen makine ekipman listesinden; bu sahada kullanılacak olan Ekipman Tipleri ve bunların motor güçlerine göre tanımlanan formüller ise Tablo 7 de sunulmaktadır. Makinelerin Ses Gücü Seviyesinin Hesaplanması Tablo 7 de verilen formüller doğrultusunda her makinenin Ses Gücü Seviyesi aşağıda hesap1anmıştır. Kamyon: Proje alanında kullanılacak kamyonun motor gücü 150 HP = 112 kw dir. Tablo 7 de kamyon için verilen değerlendirme sonucu, P = 112 kw > 55 kw olduğundan Lw= 82 + 11 log P formülü ses gücü hesabında kullanılmıştır; Lw = 82+11 log 112= 105 dba Yükleyici : Proje alanında kullanılacak yükleyicinin motor gücü 250 HP = 187 kw dir. Tablo 7 de yükleyici için verilen değerlendirme sonucu, P = 187 kw > 15 kw olduğundan Lw = 83 + 11 log P formülü ses gücü hesabında kullanılmıştır; Lw = 82+11 log l87= 107 dba Silindir: Proje alanında kullanılacak Silindirin motor gücü 442 HP = 330 kw dir. Tablo 7 de silindir için verilen değerlendirme sonucu, P = 330 kw > 55 kw olduğundan Lw = 82 + 13
11 log P formülü ses gücü hesabında kullanılmıştır; Lw = 82+11 log 330= 110 dba Arazöz: Proje alanında kullanılacak Arazözün motor gücü 121 HP = 90 kw dir. Tablo 7 de arazöz için verilen değerlendirme sonucu, P = 90 kw > 55 kw olduğundan Lw = 82 + 11 log P formülü ses gücü hesabında kullanılmıştır; Lw = 82+11 log 90 = 103 dba Tablo 7. Teçhizat Tipi ve Bunların Net Güç Seviyesine Uygun Olarak Tanımlanan Ses Gücü Seviyeleri Teçhizatın tipi Net kurulu güç P(kW), Elektrik gücü P el ( 1 )(kw), Uygulama kütlesi m(kg), Kesme genişliği L (cm) Müsaade edilen ses gücü seviyesi db/1 pw 3 Temmuz 3 Ocak 2004 den 2006 dan itibaren itibaren I. Safha II. Safha P 8 108 105( 2 ) Sıkıştırma makineleri (titreşimli silindirler, 8 < P 70 109 106( 2 ) titreştirici levhalar, titreşimli çekiçler) P > 70 89 + 11 log P 86 + 11 log P( 2 ) Paletli dozerler, paletli yükleyiciler, paletli P 55 106 103( 2 ) kazıcı yükleyiciler P > 55 87 + 11 log P 84 + 11 log P( 2 ) Tekerlekli dozerler, tekerlekli yükleyiciler, tekerlekli kazıcı-yükleyiciler, damperli kamyonlar, greyderler, yükleyici tipli toprak doldurmalı sıkıştırıcılar, içten yanmalı motor tahrikli karşı ağırlıklı hidrolik kaldırmalı kamyonlar, hareketli vinçler, sıkıştırma makineleri (titreşimsiz silindirler), kaldırım perdah makineleri, hidrolik güç oluşturma makineleri Kazıcılar, eşya taşımak için yük asansörleri, yapı (konstrüksiyon) vinçleri, motorlu çapalama makineleri P 55 104 101( 2 )( 3 ) P > 55 85 + 11 log P 82 + 11 log P( 2 )( 3 ) P 15 96 93 P > 15 83 + 11 log P 80 + 11 log P m 15 107 105 Elle tutulan beton kırıcıları ve deliciler 15< m < 30 94 + 11 log m 92 + 11 log m( 2 ) m 30 96 + 11 log 94 + 11 log m m Kule vinçleri 98 + log P 96 + log P P el 2 97 + log P el 95 + log P el Kaynak ve güç jeneratörleri 2 < P el 10 98 + log P el 96 + log P el P el > 10 97 + log P el 95 + log P el P 15 99 97 Kompresörler P > 15 97 + 2 log P 95 + 2 log P Çim biçme makineleri, çim düzeltme/çim kenar düzeltme makineleri L 50 96 94(2) 50< L 70 100 98 70< L 120 100 98(2) L > 120 105 103(2) 14
Tablo 8. İnşaat Aşamasında Kullanılacak Makine ve Ekipmanların Motor Güçleri Ünite Greyder Kamyon Yükleyici Silindir Arazöz *** 1 HP= 0,746 Kw Motor Gücü 250 HP=187 Kw 150 HP=112 Kw 250 HP=187 Kw 442 HP=330 Kw 121 HP= 90 Kw Çalışılacak olan proje alanında muhtemel gürültü kaynakları ve bu kaynakların gürültü düzeyleri Tablo 9 de toplu halde verilmiştir. Tablo 9. İnşaat Aşamasında Muhtemel Gürültü Kaynakları ve Gürültü Düzeyleri Ünite Gürültü Düzeyi Greyder 107 Kamyon 105 Yükleyici 107 Silindir 110 Arazöz 103 Tablo 10. İnşaat Sahasındaki Greyder ve Yükleyici İçin 4 Oktav Bandında Ses Basıncı Düzeyi Gürültü Kaynağı Greyder ve Yükleyici (Lpi) Mesafe (m) Ses Basıncı Düzeyi (db) Toplam Ses Basıncı Düzeyi (db) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz Lpt=Lwt+10(Q / 4 π r 2 ) 50 62,03 62,03 62,03 62,03 68,10 100 56,01 56,01 56,01 56,01 62,00 200 49,99 49,99 49,99 49,99 56,00 300 46,47 46,47 46,47 46,47 52,50 400 43,97 43,97 43,97 43,97 50,00 500 42,03 42,03 42,03 42,03 48,10 750 38,51 38,51 38,51 38,51 44,50 1000 36,01 36,01 36,01 36,01 42,00 1250 34,07 34,07 34,07 34,07 40,10 1500 32,49 32,49 32,49 32,49 38,50 2000 29,99 29,99 29,99 29,99 36,00 3000 26,47 26,47 26,47 26,47 32,50 Tablo 11. İnşaat Sahasındaki Kamyon İçin 4 Oktav Bandında Ses Basıncı Düzeyi Gürültü Kaynağı Mesafe (m) Ses Basıncı Düzeyi (db) Toplam Ses Basıncı Düzeyi (db) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz Lpt=Lwt+10(Q / 4 π r 2 ) 15
Kamyon (Lpi) 50 60,03 60,03 60,03 60,03 66,10 100 54,01 54,01 54,01 54,01 60,00 200 47,99 47,99 47,99 47,99 54,00 300 44,47 44,47 44,47 44,47 50,50 400 41,97 41,97 41,97 41,97 48,00 500 40,03 40,03 40,03 40,03 46,10 750 36,51 36,51 36,51 36,51 42,50 1000 34,01 34,01 34,01 34,01 40,00 1250 32,07 32,07 32,07 32,07 38,10 1500 30,49 30,49 30,49 30,49 36,50 2000 27,99 27,99 27,99 27,99 34,00 3000 24,47 24,47 24,47 24,47 30,50 Tablo 12. İnşaat Sahasındaki Silindir İçin 4 Oktav Bandında Ses Basıncı Düzeyi Gürültü Kaynağı Silindir (Lpi) Mesafe (m) Ses Basıncı Düzeyi (db) Toplam Ses Basıncı Düzeyi (db) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz Lpt=Lwt+10(Q / 4 π r 2 ) 50 65,03 65,03 65,03 65,03 71,10 100 59,01 59,01 59,01 59,01 65,00 200 52,99 52,99 52,99 52,99 59,00 300 49,47 49,47 49,47 49,47 55,50 400 46,97 46,97 46,97 46,97 53,00 500 45,03 45,03 45,03 45,03 51,10 750 41,51 41,51 41,51 41,51 47,50 1000 39,01 39,01 39,01 39,01 45,00 1250 37,07 37,07 37,07 37,07 43,10 1500 35,49 35,49 35,49 35,49 41,50 2000 32,99 32,99 32,99 32,99 39,00 3000 29,47 29,47 29,47 29,47 35,50 Tablo 13. İnşaat Sahasındaki Arazöz İçin 4 Oktav Bandında Ses Basıncı Düzeyi Gürültü Kaynağı Arazöz (Lpi) Mesafe (m) Ses Basıncı Düzeyi (db) Toplam Ses Basıncı Düzeyi (db) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz Lpt=Lwt+10(Q / 4 π r 2 ) 50 58,03 58,03 58,03 58,03 64,10 100 52,01 52,01 52,01 52,01 58,00 200 45,99 45,99 45,99 45,99 52,00 300 42,47 42,47 42,47 42,47 48,50 400 39,97 39,97 39,97 39,97 46,00 500 38,03 38,03 38,03 38,03 44,10 750 34,51 34,51 34,51 34,51 40,50 1000 32,01 32,01 32,01 32,01 38,00 1250 30,07 30,07 30,07 30,07 36,10 1500 28,49 28,49 28,49 28,49 34,50 2000 25,99 25,99 25,99 25,99 32,00 3000 22,47 22,47 22,47 22,47 28,50 Her bir frekansa göre atmosferik yutuş değeri A atm = 7,4.10-8 (f 2 r /Φ) formülü kullanılarak aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Formülde kullanılan; F : Gürültü kaynağının frekansı r : Mesafe Φ : Bağıl nem % 57,7 alınmıştır. (Ortalama olarak) 16
Tablo 14. Mesafelere Göre Her Bir Oktav Bandı İçin Atmosferik Yutuş Hesabı 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 50 0,01 0,05 0,21 0,85 100 0,03 0,11 0,42 1,69 200 0,08 0,21 0,85 3,38 300 0,01 0,32 1,27 5,07 400 0,11 0,42 1,69 6,77 500 0,13 0,53 2,11 8,46 750 0,20 0,79 3,17 12,69 1000 0,26 1,06 4,23 16,91 1250 0,33 1,32 5,29 21,14 1500 0,40 1,59 6,34 25,37 2000 0,53 2,11 8,46 33,83 3000 0,79 3,17 12,69 50,74 Atmosferik yutuş değerlerinin düşürülmesinden sonra her bir gürültü kaynağının 4 oktav bandındaki net ses düzeyi L=Lpi- A atm formülü ile hesaplanarak aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. L T = Toplam Ses Düzeyi (dba) nın hesaplanmasında L T = 10 log Σ10 Li/10 kullanılmıştır. formülü Bütün ekipmanların belirtilen mesafelerde 4 oktav bandında ki net ses düzeyleri (Lpi) ler kullanılarak toplam ses düzeyi aşağıda hesaplanmıştır. Tablo 15. İnşaat Sahasında Mesafelere Göre 4 Oktav Bandı İçin Net Ses Düzeyi Gürültü Kaynağı Mesafe (m) L= Net Ses Düzeyi (db) Toplam Ses Düzeyi 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz L T = 10 log Σ10 Li/10 Greyder ve Yükleyici (Lpi) 50 62,02 61,98 61,82 61,18 67,80 100 55,98 55,90 55,59 54,32 61,50 200 49,91 49,78 49,14 46,61 55,10 300 46,46 46,15 45,20 41,40 51,20 400 43,86 43,55 42,28 37,20 48,40 500 41,90 41,50 39,92 33,57 46,20 750 38,31 37,72 35,34 25,82 42,20 1000 35,75 34,95 31,78 19,10 39,30 1250 33,74 32,75 28,78 12,93 37,00 1500 32,09 30,90 26,15 7,12 35,10 2000 29,46 27,88 21,53-32,10 3000 25,68 23,30 13,78-27,80 50 60,02 59,98 59,82 59,18 65,80 100 53,98 53,90 53,59 52,32 59,50 200 47,91 47,78 47,14 44,61 53,10 300 44,46 44,15 43,20 39,40 49,20 17
Silindir (Lpi) Arazöz (Lpi) 400 41,86 41,55 40,28 35,20 46,40 500 39,90 39,50 37,92 31,57 44,20 750 36,31 35,72 33,34 23,82 40,20 1000 33,75 32,95 29,78 17,10 37,30 1250 31,74 30,75 26,78 10,93 35,00 1500 30,09 28,90 24,15 5,12 33,10 2000 27,46 25,88 19,53-30,10 3000 23,68 21,30 11,78-25,80 50 65,02 64,98 64,82 64,18 70,80 100 58,98 58,90 58,59 57,32 64,50 200 52,91 52,78 52,14 49,61 58,10 300 49,46 49,15 48,20 44,40 54,20 400 46,86 46,55 45,28 40,20 51,40 500 44,90 44,50 42,92 36,57 49,20 750 41,31 40,72 38,34 28,82 45,20 1000 38,75 37,95 34,78 22,10 42,30 1250 36,74 35,75 31,78 15,93 40,00 1500 35,09 33,90 29,15 10,12 38,10 2000 32,46 30,88 24,53-35,10 3000 28,68 26,30 16,78-30,80 50 58,02 57,98 57,82 57,18 63,80 100 51,98 51,90 51,59 50,32 57,50 200 45,91 45,78 45,14 42,61 51,10 300 42,46 42,15 41,20 37,40 47,20 400 39,86 39,55 38,28 33,20 44,40 500 37,90 37,50 35,92 29,57 42,20 750 34,31 33,72 31,34 21,82 38,20 1000 31,75 30,95 27,78 15,10 35,30 1250 29,74 28,75 24,78 8,93 33,00 1500 28,09 26,90 22,15 3,12 31,10 2000 25,46 23,88 17,53-28,10 3000 21,68 19,30 9,78-23,80 Tablo 16. Düzeltme Faktörleri Merkez Frekansı (Hz) Mesafe 500 1000 2000 4000 50-3,20 0,00 1,20 1,00 18
100-3,20 0,00 1,20 1,00 200-3,20 0,00 1,20 1,00 300-3,20 0,00 1,20 1,00 400-3,20 0,00 1,20 1,00 500-3,20 0,00 1,20 1,00 750-3,20 0,00 1,20 1,00 1000-3,20 0,00 1,20 1,00 1250-3,20 0,00 1,20 1,00 1500-3,20 0,00 1,20 1,00 2000-3,20 0,00 1,20 1,00 3000-3,20 0,00 1,20 1,00 Tablo 17. Düzeltilmiş Net Ses Basıncı Düzeyi Gürültü Kaynağı Mesafe (m) L= Net Ses Düzeyi (db) Toplam Ses Düzeyi 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz L T = 10 log Σ10 Li/10 50 58,82 61,98 63,02 62,18 67,80 100 59,18 55,90 54,39 53,32 62,30 200 53,11 49,78 47,94 45,61 56,00 300 49,66 46,15 44,00 40,40 52,30 Greyder ve Yükleyici (Lpi) 400 47,06 43,55 41,08 36,20 49,60 500 45,10 41,50 38,72 32,57 47,50 750 41,51 37,72 34,14 24,82 43,60 1000 38,95 34,95 30,58 18,10 40,90 1250 36,94 32,75 27,58 11,93 38,70 1500 35,29 30,90 24,95 6,12 36,90 2000 32,66 27,88 20,33-34,10 3000 28,88 23,30 12,58-30,00 50 56,82 59,98 61,02 60,18 65,80 Kamyon (Lpi) 100 50,78 53,90 54,79 53,32 59,50 200 44,71 47,78 48,34 45,61 52,90 300 41,26 44,15 44,40 40,40 48,90 400 38,66 41,55 41,48 36,20 46,00 500 36,70 39,50 39,12 32,57 43,70 750 33,11 35,72 34,54 24,82 39,50 1000 30,55 32,95 30,98 18,10 36,50 1250 28,54 30,75 27,98 11,93 34,10 1500 26,89 28,90 25,35 6,12 32,10 19
2000 24,26 25,88 20,73-28,90 3000 20,48 21,30 12,98-24,30 50 61,82 64,98 66,02 65,18 70,80 100 55,78 58,90 59,79 58,32 64,50 200 49,71 52,78 53,34 50,61 57,90 300 46,26 49,15 49,40 45,40 53,90 400 43,66 46,55 46,48 41,20 51,00 Silindir (Lpi) 500 41,70 44,50 44,12 37,57 48,70 750 38,11 40,72 39,54 29,82 44,50 1000 35,55 37,95 35,98 23,10 41,50 1250 33,54 35,75 32,98 16,93 39,10 1500 31,89 33,90 30,35 11,12 37,10 2000 29,26 30,88 25,73 0,16 33,90 3000 25,48 26,30 17,98-29,30 50 54,82 57,98 59,02 58,18 63,80 100 48,78 51,90 52,79 51,32 57,50 200 42,71 45,78 46,34 43,61 50,90 300 39,26 42,15 42,40 38,40 46,90 400 36,66 39,55 39,48 34,20 44,00 Arazöz (Lpi) 500 34,70 37,50 37,12 30,57 41,70 750 31,11 33,72 32,54 22,82 37,50 1000 28,55 30,95 28,98 16,10 34,50 1250 26,54 28,75 25,98 9,93 32,10 1500 24,89 26,90 23,35 4,12 30,10 2000 22,26 23,88 18,73-26,90 3000 18,48 19,30 10,98-22,30 Ocak sahasında kullanılan ekipmanların çalışma frekans aralığı 500-4000 hz aralığında olduğundan her bir noktanın ses basıncı düzeyi yaklaşık gürültü düzeyine eşit olacaktır. L T = Toplam Ses Düzeyi (dba) nın hesaplanmasında L T = 10 log Σ10 Li/10 kullanılmıştır. formülü LT(i) /10 Eşdeğer gürültü düzeylerinin ( L gündüz = L eq ) L eq = 10 log Σ10 formülünden hesaplanarak aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. 20
Tablo 18. İnşaat Sahasında Bütün Gürültü Kaynaklarının 4 Oktav Bandında Mesafelere Göre Toplam Ses Düzeyi Mesafe (m) L gündüz (dba) Yönetmelikteki Sınır Değer 50 74,80 100 68,70 200 62,20 300 58,20 400 55,40 Madde 23; 70 dba 500 53,10 750 49,00 1000 46,10 Lpt (dba) 80 70 60 50 40 30 20 10 0 y = -9,6181Ln(x) + 112,84 0 200 400 600 800 1000 1200 Mesafe (m) Şekil 4. İnşaat Sahasında Mesafeye Bağlı Olarak Gürültü Seviyeleri Proje alanı orman arazisinden oluşmakta olup, proje alanına en yakın yerleşim yeri 5 numaralı türbine yaklaşık 500 m uzaklıkta bulunan Bağcılar Köyü dür. Tablo 18 de görüleceği üzere proje için 100 m mesafedeki Lgündüz değeri 68,70 dba seviyesinde olacaktır. Bu değer Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nin Şantiye alanı için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri 70 dba nın altındadır. Yukarıda u1aşı1an sonuçlara göre, gürültü düzeyinin en yakın yerleşim yeri üzerinde bir etkisi olması beklenmemektedir. Hesaplamalar bütün makinelerin aynı anda çalışacağı varsayımına göre yapı1mış olup; gerçekte ise çoğunlukla böyle bir çalışma mümkün olamayacağı için; gürültü seviyesi daha da düşük olacaktır. İşletme Aşaması İşletme aşamasında türbinlerin çalışmasına bağlı gürültü oluşumu söz konusudur. Proje kapsamında 24 adet türbin kullanılacaktır 21
Tesis, 07.03.2008 tarih ve 26809 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ÇGDY yönetmeliği Ek-7-Gürültü Kontrol İzin Belgesine Tabi İşletmeler sınıfında yer almamaktır. Bu sebeple Akustik Rapor hazırlanmamıştır. Ancak faaliyetten kaynaklı gürültü hesapları aşağıda ayrıntılı olarak verilmiştir. Ayrıca işletme sırasında oluşacak gürültü seviyesinin tahmini için 07.03.2008 tarih ve 26809 sayılı R.G. de yayımlanan Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği esas alınmıştır. 07.03.2008 Tarih ve 26809 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevrese1 Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nin Ek-8 de verilen Tablo 4 de Endüstri Tesisleri için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri verilmiştir. Bu değerler Tablo 19 da sunulduğu gibidir. Tesis sahasının bulunduğu alan Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar kapsamında yer almaktadır. Tablo 19 da görüleceği üzere Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nin Ek-8 Tablo-4 gereği bu alanlar için gündüz ve gece gürültü düzeyleri sırasıyla, 65 dba ve 55 dba olarak tanımlanmıştır. Faaliyet sırasında o1uşması muhtemel gürültü seviyesinin en yakın yerleşim biriminde bu sınır değerlerini aşmaması gerekmektedir. Çalışılacak olan proje alanında muhtemel gürültü kaynakları 24 adet türbindir. Bu kaynakların gürültü düzeyi 106 dba olarak alınmıştır. (Kaynak:http://www.doncaster. gov.uk /Images/EXT3%20060405_tcm2-25787.DOC). Her bir türbinin yerleşim yerlerine uzaklığı farklı olduğu için tek türbinin gürültü düzeyi hesaplanmış ve bulunduğu uzaklığa göre değerlendirme yapılmıştır. Alanlar Tablo 19. Endüstriyel Tesisler için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri L gündüz (dba) Tablo 20. Proje Alanında Muhtemel Gürültü Kaynakları ve Gürültü Düzeyleri Ünite Gürültü Düzeyi (dba) Türbin (1 adet) 106 L akşam (dba) Gürültüye hassas kullanımlardan eğitim, kültür ve sağlık alanları ile yazlık ve kamp yerlerinin yoğunluklu olduğu alanlar 60 55 50 Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan işyerlerinin yoğun olarak bulunduğu alanlar Organize Sanayi Bölgesi veya İhtisas Sanayi Bölgesi içindeki herhangi bir tesis için 65 60 55 68 63 58 70 65 60 L gece (dba) Tablo 21. İşletmedeki Türbin İçin 4 Oktav Bandında Ses Basıncı Düzeyi 22
Gürültü Kaynağı Türbin (Lpi) Mesafe Ses Basıncı Düzeyi (db) Toplam Ses (m) Basıncı Düzeyi (db) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz Lpt=Lwt+10(Q / 4 π r 2 ) 50 64,04 64,04 64,04 64,04 70,10 100 58,02 58,02 58,02 58,02 64,00 200 52,00 52,00 52,00 52,00 58,00 300 48,48 48,48 48,48 48,48 54,50 400 45,98 45,98 45,98 45,98 52,00 500 44,04 44,04 44,04 44,04 50,10 750 40,52 40,52 40,52 40,52 46,50 1000 38,02 38,02 38,02 38,02 44,00 1250 36,08 36,08 36,08 36,08 42,10 1500 34,50 34,50 34,50 34,50 40,50 2000 32,00 32,00 32,00 32,00 38,00 3000 28,48 28,48 28,48 28,48 34,50 Her bir frekansa göre atmosferik yutuş değeri A atm = 7,4.10-8 (f 2 r /Φ) formülü kullanılarak aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Formülde kullanılan; F : Gürültü kaynağının frekansı r : Mesafe Φ : Bağıl nem % 57,7 alınmıştır. (Ortalama olarak) Atmosferik yutuş değerleri Tablo 21 de verilen değerlerden düşürüldükten sonra her bir gürültü kaynağının 4 oktav bandındaki net ses düzeyi L=Lpi- A atm formülü ile hesaplanarak aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. L T = Toplam Ses Düzeyi (dba) nın hesaplanmasında L T = 10 log Σ10 Li/10 kullanılmıştır. formülü Bütün ekipmanların belirtilen mesafelerde 4 oktav bandında ki net ses düzeyleri (Lpi) ler kullanılarak toplam ses düzeyi aşağıda hesaplanmıştır. Tablo 22. İşletmede Mesafelere Göre 4 Oktav Bandı İçin Net Ses Düzeyi Gürültü Kaynağı Mesafe (m) L= Net Ses Düzeyi (db) Toplam Ses Düzeyi Türbin (Lpi) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz L T = 10 log Σ10 Li/10 50 64,03 63,99 63,83 63,19 69,80 100 57,99 57,91 57,60 56,33 63,50 200 51,92 51,79 51,15 48,62 57,10 300 48,47 48,16 47,21 43,41 53,20 400 45,87 45,56 44,29 39,21 50,40 500 43,91 43,51 41,93 35,58 48,20 750 40,32 39,73 37,35 27,83 44,20 1000 37,76 36,96 33,79 21,11 41,30 1250 35,75 34,76 30,79 14,94 39,00 1500 34,10 32,91 28,16 9,13 37,20 2000 31,47 29,89 23,54-34,20 23