İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ GÖRSELLERİNİN SEYİR HALİNDE ALIMLANMASI: ETKİLENİM VE İLETİŞİM ÖLÇÜMLERİ ÖZET Gündelik yaşamda evden işe giderken ya da sosyal yaşamın gereklerini yerine getirirken İstanbullular; İstanbul caddelerinde ve sokaklarında kilometrelerce yol katetmektedir. Yolculuk sırasında da sayısız reklam mesajına maruz kalmaktadırlar. Bir çok kuruluş gibi İstanbul Büyükşehir Belediyesi de hizmetlerini ve kimliğini hedef kitleye en doğru biçimde aktarabilmek için reklamdan yararlanmaktadır. Belediye, geniş bir reklam sahası olarak kullanabileceği İstanbul'da, seyir halinde algılanabilecek afişler, açıkhava reklamları, üst geçit reklamları ve billboardlar gibi bir cok mecrayı kullanmaktadır. Bu araştırma projesinde İstanbul'da Avrupa ve Anadolu yakalarında belirlenen farklı akslarda fotoğraflar çekilmiş ve yine bu akslarda seyreden 250 kişiyle anket yapılmıştır. Araştırmada anket sonuçları analiz edilerek İstanbul Büyükşehir Belediyesi göresellerinin seyir halinde alımlanması ölçülecektir. Anahtar Kelimeler: Belediye, reklam, görsel algı, iletişim 1
İÇİNDEKİLER SAYFA NO. TABLO LİSTESİ... 3 GRAFİK LİSTESİ... 4 1. GİRİŞ... 5 2. PROJENİN AMAÇ VE KAPSAMI... 6 3. ARAŞTIRMA METODOLOJİSİ... 8 4. ANKET SONUÇLARININ DEĞERLENDİRMESİ... 9 5. SONUÇ... 33-34 EK 1... 35 EK 2.. 41 2
TABLO LİSTESİ SAYFA NO. Tablo 1: Yaşa göre dağılım 9 Tablo 2: Cinsiyete göre dağılım. 10 Tablo 3: Eğitim seviyesine göre dağılım.. 11 Tablo 4: Meslek gruplarına gore dağılım.. 12 Tablo 5: Kullanılan taşıma aracı. 13 Tablo 6: Dış mekanlarda dikkat çeken reklam araçları. 14 Tablo 7: İBB reklamlarını daha çok hangi ilçelerde görüyorsunuz?..... 15-16 Tablo 8: İBB kampanyalarını hatırlıyor musunuz?... 17 Tablo 9: İBB reklamlarını en çok hangi mecralarda görüyorsunuz?... 18 Tablo 10: Mecralara göre uygun konumlandırma. 20 Tablo 11: Kullanılan taşıma aracına göre reklam mecralarının görünümü.. 21 Tablo 12: İBB reklamlarını bilgilendirici buluyorum.. 22 Tablo 13 Bilgilendiricilik/eğitim düzeyi karşılaştırması 23 Tablo 14: İBB reklamlarında en çok hangi rengi görüyorsunuz?... 24 Tablo 15: Renklerin mecralara göre akılda kalıcılığı. 25 Tablo 16: İBB ye ait reklamlara önyargıyla bakıyorum. 26 Tablo 17: İBB reklamları başka dünya ülkelerini çağrıştırıyor mu?... 27 Tablo 18: İBB yeterli derecede reklam aracı kullanıyor 28 Tablo 19: İBB nin reklam araçlarını çok iyi kullandığını düşünüyorum 29 Tablo 20: İBB nin reklamlarını çok iyi yerlerde konumlandırdığını düşünüyorum 30 Tablo 21: İBB ye ait asağıda yazılı olan ilan ve kampanyalardan hangilerini hatırlıyorsunuz?... 31-32 Tablo 22: İBB nin reklam araçlarının yeterliliğinin değerlendirilmesi.. 33 3
GRAFİK LİSTESİ SAYFA NO. Grafik 1: Yaşa göre dağılım 9 Grafik 2: Cinsiyete göre dağılım. 10 Grafik 3: Eğitim seviyesine göre dağılım.. 11 Grafik 4: Meslek gruplarına gore dağılım. 12 Grafik 5: Kullanılan taşıma aracı 13 Grafik 6: Dış mekanlarda dikkat çeken reklam araçları. 14 Grafik 7: İBB kampanyalarını hatırlıyor musunuz?... 17 Grafik 8: İBB reklamlarını en çok hangi mecralarda görüyorsunuz?... 18 Grafik 9: İBB reklamlarının mecraya gore akılda kalıcılığı. 19 Grafik 10: Mecralara göre uygun konumlandırma.. 20 Grafik 11: İBB reklamlarını bilgilendirici buluyorum 22 Grafik 12: İBB reklamlarında en çok hangi rengi görüyorsunuz.. 24 Grafik 13: İBB ye ait reklamlara önyargıyla bakıyorum. 26 Grafik 14: İBB reklamları başka dünya ülkelerini çağrıştırıyor mu?... 27 Grafik 15: İBB yeterli derecede reklam aracı kullanıyor.. 28 Grafik 16: İBB nin reklam araçlarını çok iyi kullandığını düşünüyorum. 29 Grafik 17: İBB nin reklamlarını çok iyi yerlerde konumlandırdığını düşünüyorum 30 4
İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ GÖRSELLERİNİN SEYİR HALİNDE ALIMLANMASI: ETKİLENİM VE İLETİŞİM ÖLÇÜMLERİ 1. GİRİŞ İstanbullular her gün kentte seyir halindedir. Sürekli bir yerden diğerine arabayla, yürüyerek, vapurla, deniz otobüsüyle, minibüsle, otobüsle, metroyla hareket etmek durumundadırlar. Hatta bir gün içinde birinden diğerine geçiş yapılır. İstanbul da yaşayanların hayatlarının önemli bir bölümü bu güzel kenti seyir halinde tarayarak geçer. Bu görsel tarama sürecinde arabalar, insanlar, şehrin yükleri, ticaret alanları ve sanayi bölgeleri içinden geçerken çevre yollarında gül bahçeleri, kokinalara, oralarda piknik yapan İstanbullulara da rastlanmaktadır. Bu imgelerin her biri hafızalarda yer eder kimisine tepki, kimisine sempati, kimisine de üzüntüyle bakılır. Son zamanlarda bunların dışında dikkati çeken bir değişiklik, trafiğin her sıkıştığı noktada, duraklanan anlarda kentte yaşayanlarla karşılıklı etkileşime giren yazılar, duvar ilanları, renkli panolardır. Bunlar İstanbul Büyükşehir Belediyesi nin kentlilere bu sıkıntılı anlarda ulaştığı ve bu problemlerin çözümüyle uğraşan bir ekibin varlığını hissettirdiği yazılı ve görsel malzemelerdir. Ben İstanbulluyum posterleri İstanbulluluk bilincini uyandırmıştır. Böylece İstanbul un idarecileri ve yaşayanlarının birbirinden kopuk değil, bütünleşik bir tavırla tecrübe edilebilecek bir kent olduğuna dikkat çekilmiştir. Sonrasında bu bilinçle Büyükşehir Belediyesi ve kentliler arasında bir kent teminatı oluşturmak, bir İstanbulluluk taahhütü yerine getirmek üzere atılan adımların mesajlarına rastlandı İstanbul için 116 çözüm. Yılbaşı ve bayram kartları İstanbul manzaralarından derlendi. Kısacası İstanbul u algılamamızda bir bilinç oluşturulmasında şerit ilanlar, duvar panoları, posterler, otobüs üstü yazılar, köprü altlarındaki bez afişler ve hatta en güzel lale yi yetiştirme yarışmaları büyük bir İstanbul resmi çizmeye ve harflerini beraber dizmeye yönelik bir hareketin parçalarını oluşturmaya başladı. Buradan hareketle önerilen araştırma projesinde, İstanbullular'ın zihninde oluşturmayı planladığı ve amaçladığı İstanbul Büyükşehir Belediyesi nin imajının algılanma düzeyinin incelenmesi gerçekleştirildi. Projenin ilk aşamasında yapılan kaynak taramasında, bu alanda yayınlanan kaynak sayısının az olması bu konunun araştırılmasını daha da çekici hale getirdi. Belediyelerin web 5
sayfalarındaki bilgiler, algılama ya da açıkhava reklamları hakkında kitaplar, makaleler bulunmakla birliktebu araştırmanın ayrıcalığı ve farklılığı görsellerin seyir halinde İstanbullular tarafından algılanmasının araştırılmasıdır. 2. PROJENİN AMAÇ VE KAPSAMI İstanbul a yayılmış geniş bir yelpazesi olan bu görsel malzeme seyir halinde her İstanbullu yu az ya da çok yakalıyor ve etkiliyor. Projenin amacı seyir noktalarından geçen İstanbullulardan bir örneklem seçerek (taksi şoförleri, işadamları, bankacılar, öğretmenler, liseliler, üniversite öğrencileri, simitçiler, kadınlar, yaşlılar, çocuklar, engelliler, vb) bu görsel malzeme vasıtasıyla Istanbul Büyükşehir Belediyesi nin yarattığı kentlilik bilincinin algılanma düzeyi ve kent sorunlarının geleceğine bakışlarının ölçülmesidir. Araştırmanın literature tarama aşamasında belediye hizmetlerinin tanıtımı ve görsellerin seyir halinde alımlanması gibi alanlarla ilgili YÖK Akademik Veritabanı, Ebsco Host, Google Scholar, JSTOR-Arts & Science ve Taylor & Francis (Informaworld) akademik veritabanlarında kaynak taraması yapılmıştır. Elde edilen bulgular ve araştırma kapsamları anket sorularının hazırlanmasında oldukça yardımcı olmuştur. İncelenecek Bölgelerin Belirlenmesi İstanbul da otobüs, araba, vapur, metro gibi araçlarla ve yaya olarak yapılan ulaşımlar süresince kentte yaşayan insanların yol boyunca karşılaştıkları görselleri ve etkilenimlerini incelemek amacıyla, projenin ilk aşamasında araştırma yapılacak güzergahlar belirlenmiştir. Güzergahlar bir mimar, bir sosyolog, bir interaktif medya tasarımcısı ve bir iletişim uzmanı tarafından İstanbul da görseller ve seyir kavramlarını araştırmak üzere belirli kıyaslara göre seçilmiştir. Prof. Dr. Deniz Bayrakdar önderliğinde yürütülen projede Prof. Oğuzhan Özcan, Doç. Dr. Çetin Sarıkartal ve Yard. Doç. Dr. Levent Soysal ın görüşlerinden faydalanılmıştır. Proje; Anil Türkmayalı, Ahu Samav Uğursoy ve Zeynep Altundağ asistanlığı ile yürütülmüştür. Bu kapsamda araştırma yapılacak mekanlar, izleyicilerin görsellerle karşılaşma sürelerindeki çeşitlilik ve demografik özellikleri göz önünde bulundurularak aşağıdaki şekilde belirlenmiştir: Avrupa Yakası Beşiktaş, Barbaros Bulvarı, Ortaköy girişi, Dolmabahçe yolu, Taksim, Kabataş, Karaköy, Eminönü, Unkapanı. 6
Asya Yakası Kadıköy İskele Meydanı, Bağdat Caddesi, Caddebostan, Kızıltoprak, Kadıköy-Bostancı Sahil Yolu, Kadıköy-Kartal minibüs yolu, Kartal-Boğaziçi Köprüsü E-5 Güzergahı. Bu bağlamda projenin amacına uygun olarak görülen akslar; Kadıköy-Eminönü, Kadıköy-Bostancı, Maslak-Beşiktaş Eminönü-Yeşilköy Taksim-Zincirlikuyu şeklinde tespit edilmiştir. Yoğun seyir noktaları olarak belirlenen bu bölgelerde, 24 Şubat 2007 tarihi itibari ile belediye görselleri ve bölgeyi kullanan vatandaşlar fotoğraflanmış ve görsel malzeme toplama süreci başlamıştır. Fotoğraf çekimi Mayıs 2008 tarihine kadar devam etmiştir. Fotoğrafların çekildiği bölgelerin zaman ve mekana dair detaylı bilgiler Ek 2 de listelenmiştir. Görseller, proje önerisinde belirtildiği gibi İstanbullulardan bir örneklem seçilerek (taksi şöförleri, iş adamları, bankacılar, öğretmenler, liseliler, üniversite öğrencileri, simitçiler, kadınlar, yaşlılar, çocuklar, engelliler...vb.) ve bu kitlenin görsel içerisinde bulunmasına özen gösterilerek elde edilmiştir. Bahsi geçen bölgelerde toplam 92 adet fotoğraf çekilmiştir. Araştırma projesinin hipotezleri aşağıdaki gibi belirlenmiştir: H 0 : İstanbul Büyükşehir Belediyesi reklamları İstanbullular tarafından seyir halinde algılanmaktadır. H 1 : İstanbul Büyükşehir Belediyesi reklamları İstanbullular tarafından hatırlanmaktadır. 7
3. ARAŞTIRMA METODOLOJİSİ Hipotezlerin doğruluğunun ortaya çıkarılması ya da aksinin kanıtlanması amacıyla araştırma projesinde "anket" araştırma metodu kullanılmıştır. Anket ile; İstanbul da yaşayanların, seyir halindeyken İstanbul Büyükşehir Belediyesi ne ait görselleri ne şekilde algıladıklarının öğrenilmesi amaçlanmaktadır. Anket sadece belediye görsellerinin yoğun olarak bulunduğu, belirlenen beş aksta yapılacaktır. Anketin hazırlandığı ve yapıldığı tarih aralığı 15 Eylül 2007-25 Nisan 2008'dir. Anketin yapılma süresinin uzun tutulma nedeni; İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin bu dönemde bir çok etkinlik ve hizmet düzenlemesi ve bu kampanya reklamlarının da değerlendirilmeye alınmak istenmesidir. Veri toplama biçimleri olarak yüz yüze, telefon ve elektronik ortamlardan faydalanılmıştır. Anketi uygulamak için, belirlenen aksları devamlı kullanan kişiler seçilmiştir. Anket yöntemleri olarak Likert 5 li ve çoktan seçmeli sorular kullanılmıştır. Anket soruları hazırlandıktan sonra 10 kişilik bir grup tarafından cevaplanması istenmiş ve daha sonra düzeltmeleri yapılmış ve son haline getirilmiştir. İlk dört sorunun demografik özellikleri yansıttığı ankette toplam 17 soru yer almaktadır. Proje asistanları tarafından yapılan anketin soruları Ek 1'de yer almaktadır. Araştırmadaki anakütle İstanbul da yaşayan, ikamet eden halk iken, örneklem grubu olarak İstanbul un en işlek ve en çok tercih edilen trafik akslarını devamlı kullanan ve farklı araçlarla yolculuk yapan kişilerden seçilmiştir. Anakütleyi doğru yansıtabilmesi için her akstan 50 kişiye, toplamda 250 kişiye anket uygulanmıştır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi reklamları değerlendirildiği için anket çalışması sadece İstanbul ili ile sınırlandırılmıştır. Bulguların değerlendirilmesi aşamasında SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) sisteminden faydalanılmıştır. Anket sonuçlarının analiz edilmesinde karşılaştırmalı tablolardan, sütun grafiklerden ve pasta grafiklerden yararlanılmıştır. 8
4. ANKET SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Bu bölümde 250 kişinin 17 sorudan oluşan ankete verdiği cevaplar analiz edilecek ve değerlendirilecektir. Grafik 1 Tablo 1 Yaşa göre dağılım Frequency Percentage Valid Percent Cumulative Percent Valid 17-25 50 20.0 20.0 20.0 26-30 56 22.4 22.4 42.4 31-35 50 20.0 20.0 62.4 36-40 52 20.8 20.8 83.2 41-50 28 11.2 11.2 94.4 51-60 14 5.6 5.6 100.0 Total 250 100.0 100.0 9
Anket yapılan 250 denek arasında en yüksek yüzdeyi 26-30 yaş grubu almıştır. Yaş grupları arasındaki dağılımda frekans sayıları daha önceden belirlenmemiştir ancak anket yapılacak kişilerin seçiminde çoğunluğun şehrin ana arterlerini en hareketli biçimde kullanan genç ve orta yaşlı kesimden olmasına özen gösterilmiştir. Grafik 2 Tablo 2 Cinsiyete göre dağılım Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid kadin 117 46.8 46.8 46.8 erkek 133 53.2 53.2 100.0 Total 250 100.0 100.0 Ankete katılan 250 kişi arasında erkek oranı %53,2 lik pay ile daha yüksektir. Anket çalışmaları esnasında cinsiyet konusunda olabildiğince eşit sayıda denekle çalışmak prensibine uyulmuştur. 10
Grafik 3 Tablo 3 Eğitim seviyesine göre dağılım Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid lisansustu 30 12.0 12.0 12.0 lisans 110 44.0 44.0 56.0 onlisans 12 4.8 4.8 60.8 lise 69 27.6 27.6 88.4 ortaokul 18 7.2 7.2 95.6 ilkokul 11 4.4 4.4 100.0 Total 250 100.0 100.0 Ankete katılan 250 kişinin eğitim düzeyi dağılımında en büyük pay %44 ile lisans derecesine aittir. Daha sonra sırasıyla lise, lisansüstü, ortaokul, önlisans ve ilkokul gelmektedir. Tahsil durumunun bu şekilde dağılmış olması bu araştırmanın yapıldığı hatların, çoğunlukla şehrin çalışan ve tahsil düzeyi yüksek kesimi tarafından kullanıldığını göstermektedir. 11
Grafik 4 Tablo 4 Meslek gruplarına göre dağılım Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid ozel sektor 99 39.6 39.6 39.6 kamu sektoru 19 7.6 7.6 47.2 serbest meslek 45 18.0 18.0 65.2 ev haimi 19 7.6 7.6 72.8 emekli 12 4.8 4.8 77.6 calismiyor 18 7.2 7.2 84.8 ogrenci 36 14.4 14.4 99.2 diger 2.8.8 100.0 Total 250 100.0 100.0 12
Denek grubunun mesleki dağılımında birinci sırada özel sektör gelmektedir. Bunu sırasıyla öğrenci, serbest meslek, kamu sektörü/ev hanımı, işsiz, emekli kategorileri izlemektedir. Anket çalışmaları insanların en yoğun biçimde seyrettiği işe gidiş ve işten dönüş saatleri baz alınarak yapılmış olduğundan özel sektörün ve eğitim sektörünün ağır bastığı bir dağılım oluşmuştur. Grafik 5 Tablo 5 Kullanılan toplu taşıma aracı Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid Belediye/Halk Otobusu 83 33.2 33.2 33.2 Tramvay/Metro 29 11.6 11.6 44.8 Vapur/Motor 25 10.0 10.0 54.8 Dolmus/Minibus 50 20.0 20.0 74.8 Ozel arac/taksi 45 18.0 18.0 92.8 Yaya 18 7.2 7.2 100.0 Total 250 100.0 100.0 13
Anket çalışmasının yapıldığı grup, ulaşım için yoğunlukla kara ulaşımını tercih etmektedir. Otobüs, minibüs, özel araç gibi kara taşıtlarını kullanan kesim %73,2'lik bir çoğunluğa sahiptir. Bunu %11,6 ile raylı ulaşım araçları ve %10 ile deniz araçları takip etmektedir. Grafik 6 Tablo 6 Dış mekanlarda dikkat çeken reklam araçları Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid Afis 65 26.0 26.0 26.0 Bilboard 70 28.0 28.0 54.0 Ust ilan Direk flamalari gecit 88 35.2 35.2 89.2 11 4.4 4.4 93.6 Arac giydirme 16 6.4 6.4 100.0 Total 250 100.0 100.0 14
Mecralar arasında en çok dikkat çeken üst geçit ilanlarıdır. Bunun başlıca sebebi üst geçit reklamlarının ya da diğer adıyla "üst geçit vasıtasıyla tanıtım yapma geleneği"nin İstanbulluların gözünde İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile özdeşleştiriliyor olmasıdır. Ayrıca üst geçitler, tüketime dayalı özel şirket reklamları tarafından pek tercih edilen bir mecra değil. Bu da İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne özgü bir mecra olmasını sağlıyor. Yine anket sonuçlarına göre denek grubu arasında billboard'ların ve afişlerin de dikkat çekme oranı üst geçitlere yakın gözükmekte. Özellikle çalışmanın konusu "seyir halinde görsel algılama" olduğundan, ilk iki sırayı hareket halindeki insana yönelik mecralar olan üst geçitler ve billboard'lar almıştır. Tablo 7 İstanbul Büyükşehir Belediyesi reklamlarını (kampanya, etkinlik ve ilanları) daha çok hangi ilçelerde görüyorsunuz? Evet diyen kişi sayısı Adalar 1 Eminönü 66 Pendik 9 Avcılar 9 Esenler 8 Sarıyer 16 Bağcılar 5 Eyüp 16 Silivri 3 Bahçelievler 18 Fatih 24 Sultanbeyli 7 Bakırköy 23 Gaziosmanpaşa 5 Şile 1 15
Bayrampaşa 14 Güngören 9 Şişli 46 Beşiktaş 82 Kadıköy 83 Tuzla 4 Beyoğlu 74 Kağıthane 8 Ümraniye 17 Büyükçekmece 6 Kartal 25 Üsküdar 41 Beykoz 17 Küçükçekmece 3 Zeytinburnu 9 Çatalca 0 Maltepe 19 İstanbul Büyükşehir Belediyesi reklamlarını daha çok hangi ilçelerde görüyorsunuz? sorusuna ankete katılan 250 kişi, en çok Kadıköy ve Beşiktaş ilçeleri yanıtını vermiştir. Beyoğlu, Eminönü, Üsküdar ve Şişli ilçelerinde de bu reklamları gördüğünü söyleyen kişilerin sayısısı yüksektir. Buna karşın 250 kişi arasında Çatalca, Küçükçekmece, Adalar, Tuzla, Şile ve Silivri ilçelerinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi reklamlarını farkedenlerin sayısı düşüktür. 16
Grafik 7 Tablo 8 İBB kampanyalarını hatırlıyor musunuz? Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid evet hatirliyorum 199 79.6 79.6 79.6 hayir hatirlamiyorum 51 20.4 20.4 100.0 Total 250 100.0 100.0 Katılımcıların %79.6'sı bu soruya İBB reklamlarını hatırladığı yönünde cevap vermiştir. Bu soru anket sıralamasında, İBB reklamlarının başlıklarının yazılı olduğu Soru-7'den hemen önce gelmektedir. Yani anketi yapan kişi önce genel olarak İBB reklamlarını hatırlayıp hatırlamadığını düşünüp, ardından spesifik bir hatırlama sürecine girmektedir. Bu aynı zamanda deneklerin %79.6'sının "İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne ait tanıtım faaliyeti"nin ne olduğuna dair bir fikri olduğu anlamına gelmekte. Bu soruya olumsuz yanıt veren kişilerin hiçbiri bir 17
sonraki soruyu boş bırakmayarak şehirdeki yaşamlarında, bu görsellerin en az birisiyle mutlaka karşılaşmış olduklarını ortaya koydular. Grafik 8 Tablo 9 İBB reklamlarını daha çok hangi mecralarda görüyorsunuz? Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid televizyon 5 2.0 2.0 2.0 yazili basin 28 11.2 11.2 13.2 internet 5 2.0 2.0 15.2 outdoor panolari 109 43.6 43.6 58.8 ust gecitler 101 40.4 40.4 99.2 diger 2.8.8 100.0 Total 250 100.0 100.0 18
Ankete katılan 250 kişi, % 43,6 ve % 40,4 lük bir oranla İstanbul Büyükşehir Belediyesi reklamlarını açıkhava panolarında ve üst geçitlerde gördüklerini belirtmişlerdir. Bu oranı 11,2 lik bir yüzdeyle yazılı basın izlemiştir. İnternet, televizyon ve diğer reklam mecralarının yüzdesi ise düşüktür. Grafik 9 İBB REKLAMLARININ MECRAYA GÖRE AKILDA KALICILIĞI İstanbul Büyükşehir Belediyesi reklamlarını daha çok hangi mecralarda görüyorsunuz? sorusuna outdoor panoları ve üst geçitler şeklinde cevap veren kişiler % 80 oranında İstanbul Büyükşehir Belediyesi reklamlarını hatırladıklarını belirtmişlerdir. 19
Grafik 10 MECRALARA GÖRE UYGUN KONUMLANDIRMA Tablo 10 Mecralara gore uygun konumlandırma IBB'nin reklamlarini cok iyi yerlerde konumlandirdigini dusunuyor musunuz? Total tamamen katiliyorum kismen katiliyorum emin degilim katilmiyorum fikrim yok IBB reklamlarini daha cok nerede goruyorsunuz? televizyon 0 2 1 2 0 5 yazili basin 13 11 3 0 1 28 internet 0 3 1 1 0 5 outdoor panolari 36 38 13 13 9 109 ust gecitler 44 36 9 9 3 101 diger 0 2 0 0 0 2 Total 93 92 27 25 13 250 20
Tablo 10 da görüldüğü gibi İstanbul Büyükşehir Belediyesi ne ait reklamları en çok üst geçit ve outdoor panolarında gören kişiler aynı zamanda; Belediyenin, reklamlarını konumlandırmasını çok iyi bulduklarını ya da kısmen iyi bulduklarını belirtmişlerdir. Tablo 11 KULLANILAN TAŞIMA ARACINA GÖRE REKLAM MECRALARININ GÖRÜNÜMÜ IBB reklamlarini daha cok nerede goruyorsunuz? Total televizyon yazili basin internet outdoor panolari ust gecitler diger En cok kullandiginiz tasima araci? Belediye/Halk Otobusu 3 5 1 33 39 2 83 Tramvay/Metro 0 4 0 15 10 0 29 Vapur/Motor 0 4 0 11 10 0 25 Dolmus/Minibus 1 3 1 24 21 0 50 Ozel arac/taksi 0 7 2 20 16 0 45 Yaya 1 5 1 6 5 0 18 Total 5 28 5 109 101 2 250 Açıkhava panoları ve üst geçitler, İBB reklamlarının görüldüğü mecraların toplamında, %84'lük kesimi oluşturmaktadır. Bu iki mecra, internet, televizyon ve yazılı basın mecralarından, hedef kitlesinin "hareket halindeki insan" olması ile ayrılmaktadır. Bu soru hareketli/sabit bireye yönelik mecraları belirlemek maksadıyla sorulmuştur. Halihazırda tanıtım faaliyetlerinin çoğunu hareket halindeki insan'a yönelik mecralarda ileten İstanbul Büyükşehir Belediyesi, bu strateji ile tanıtım faaliyetlerinin görünürlüğünü arttırmaktadır. 21
Grafik 11 Tablo 12 İBB reklamlarını bilgilendirici buluyorum Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid tamamen katiliyorum kismen katiliyorum 43 17.2 17.2 17.2 112 44.8 44.8 62.0 emin degilim 36 14.4 14.4 76.4 katilmiyorum 46 18.4 18.4 94.8 fikrim yok 13 5.2 5.2 100.0 Total 250 100.0 100.0 Anketete katılan 250 kişiden 155 kişi (112+43), İstanbul Büyükşehir Belediyesi reklamlarını bilgilendirici buluyorum. görüşüne tamamen ve kısmen katıldıklarını belirtmişlerdir. 22
Tablo 13 BİLGİLENDİRİCİLİK / EĞİTİM DÜZEYİ KARŞILAŞTIRMASI Count IBB reklamlarini bilgilendirici buluyorum tamamen katiliyorum kismen katiliyorum emin degilim katilmiyorum fikrim yok Total EGITIM lisansustu 3 16 5 6 0 30 lisans 16 48 18 25 3 110 onlisans 3 5 0 2 2 12 lise 17 28 8 10 6 69 ortaokul 1 11 3 2 1 18 ilkokul 3 4 2 1 1 11 Total 43 112 36 46 13 250 İBB, tanıtım görsellerinde yaptığı / yapmakta olduğu / yapacağı hizmetlerin çoğunlukla niceliksel bilgisini içeren bir tanıtım üslubu kullanmaktadır. Katılımcıların çoğu "kısmen katılıyorum" seçeneğini işaretlemiştir. Bu soruyla birlikte düşünülmesi gereken en önemli durum "bilgilendirici sıfatının katılımcı tarafından bir mesaj iletme üslubundan ziyade, İBB reklamlarına hitaben kullanılmış bir "iltifat" gibi algılanarak, soruya olumsuz cevap verilebilme olasılığıdır. Bu olasılığa rağmen olumsuz cevaplar azınlıktadır. Bu da genel itibariyle çoğunluğun İBB reklamlarını bilgi verici üslubunu negatif algılamadığını ispatlamaktadır. 23
Grafik 12 Tablo 14 İBB reklamlarında en çok hangi rengi görüyorsunuz? Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid mavi 107 42.8 42.8 42.8 turuncu 27 10.8 10.8 53.6 kirmizi 26 10.4 10.4 64.0 gri 9 3.6 3.6 67.6 beyaz 13 5.2 5.2 72.8 mor 7 2.8 2.8 75.6 yesil 56 22.4 22.4 98.0 pembe 3 1.2 1.2 99.2 diger 2.8.8 100.0 Total 250 100.0 100.0 İBB görsellerinde en fazla akılda kalan renkler sırasıyla Mavi, Yeşil, Turuncu ve Kırmızıdır. Anket sorularını cevaplayan 107 kişi belediye reklamlarında mavi rengin kullanıldığını belirtmiştir. 24
Count Tablo 15 RENKLERİN MECRALARA GÖRE AKILDA KALICILIĞI IBB reklamlarinda en cok hangi rengi goruyorsunuz? mavi turuncu kirmizi gri beyaz mor yesil pembe diger televizyon 2 0 0 1 0 1 1 0 0 5 yazili basin 12 1 6 2 2 0 5 0 0 28 internet 2 0 1 1 0 0 1 0 0 5 outdoor panolari 44 11 12 4 7 4 23 2 2 109 ust gecitler 47 15 6 1 4 2 25 1 0 101 diger 0 0 1 0 0 0 1 0 0 2 Total 107 27 26 9 13 7 56 3 2 250 İstanbul Büyükşehir Belediyesi reklamlarına en çok üst geçit ve outdoor reklamlarında rastladığını belirten 91 kişi (44+47), bu reklamlarda mavi rengin kullanıldığını hatırlamıştır. 48 kişi ile yeşil renk ikinci sırada yer almaktadır. 25
Grafik 13 Tablo 16 İBB ye ait reklamlara önyargı ile bakıyorum. Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid tamamen katiliyorum 23 9.2 9.2 9.2 kismen 56 22.4 22.4 31.6 katiliyorum emin degilim 33 13.2 13.2 44.8 katilmiyorum 112 44.8 44.8 89.6 fikrim yok 26 10.4 10.4 100.0 Total 250 100.0 100.0 etmemektedir. Yüzde 44.8'lik bir kesim İBB reklamlarına önyargı ile yaklaştıkları fikrini kabul 26
Grafik 14 Tablo 17 İBB reklamları başka dünya ülkelerini çağrıştırıyor mu? Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid evet 72 28.8 28.8 28.8 hayir 111 44.4 44.4 73.2 bir yok fikrim 67 26.8 26.8 100.0 Total 250 100.0 100.0 İBB'nin tanıtım tarihinde niteliklere sahip tanıtımların "yeni" sayılabilecek olması ve bu durumun "başka ülkeleri çağrıştırma" olasılığı bu soruda ortaya koyulmaya çalışılmıştır. %44.4'lük bir kesim bu tanıtım faaliyetlerinin başka bir ülkeyi çağrıştırmadığını düşünmüştür. 27
Grafik 15 Tablo 18 İBB yeterli derecede reklam aracı kullanıyor. Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid tamamen katiliyorum kismen katiliyorum 68 27.2 27.2 27.2 104 41.6 41.6 68.8 emin degilim 36 14.4 14.4 83.2 katilmiyorum 23 9.2 9.2 92.4 fikrim yok 19 7.6 7.6 100.0 Total 250 100.0 100.0 Tamamen katılıyorum ve kısmen katılıyorum cevaplarının toplamında katılımcıların %68.8'i İBB'nin yeterli derecede reklam aracı kullandığı yönünde düşünmektedir. 28
Grafik 16 Tablo 19 İBB nin reklam araçlarını çok iyi kullandığını düşünüyorum. Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid tamamen katiliyorum 70 28.0 28.0 28.0 kismen 87 34.8 34.8 62.8 katiliyorum emin degilim 39 15.6 15.6 78.4 katilmiyorum 36 14.4 14.4 92.8 fikrim yok 18 7.2 7.2 100.0 Total 250 100.0 100.0 Sıralamada en yüksek iki yüzdeye sahip "tamamen katılıyorum" ve "kısmen katılıyorum" cevaplarının toplamında katılımcıların %62.8'i İBB'nin reklam araçlarını iyi kullandığı yönünde düşünmektedir. 29
Grafik 17 Tablo 20 İBB nin reklamlarını çok iyi yerde konumlandırdığını düşünüyorum. Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid tamamen katiliyorum kismen katiliyorum 93 37.2 37.2 37.2 92 36.8 36.8 74.0 emin degilim 27 10.8 10.8 84.8 katilmiyorum 25 10.0 10.0 94.8 fikrim yok 13 5.2 5.2 100.0 Total 250 100.0 100.0 30
Sıralamada en yüksek iki yüzdeye sahip "tamamen katılıyorum" ve "kısmen katılıyorum" cevaplarının toplamında katılımcıların %74'ü İBB'nin reklam araçlarını iyi kullandığı yönünde düşünmektedir. Tablo 21 İstanbul Büyükşehir Belediyesi ne ait aşağıda yazılı olan ilan ve kampanyalardan hangilerini hatırlıyorsunuz? (Bu soruyu cevaplarken kişi birden fazla seçenek işaretleyebilmiştir.) 3 Yeni Sosyal Tesis Daha Hizmetinizde 33 Evet diyen kişi sayısı 13 Yeni Kadın Sağlığı Merkezi Daha Hayırlı Olsun! 53 Yeni İstanbul Yeşil İstanbul 26 Leyla İle Mecnun 42 30 Kadın Ve Aile Sağlığı Merkezimiz Kadınlarımızın Hizmetinde "Gel, Gel Ne Olursan Ol Yine Gel." Hz Mevlana 12 23 12 Özürlüler Merkezimiz Hizmetinizde! 24 İstanbul'da Lale Zamanı 180 22 Km'lik 7 Adet Tünel İnşaatına Devam Ediyoruz. 19 Deniz Ulaşımında 13 Yeni Hat Açtık. 27 51,2 KM. Yeni Raylı Sistem İnşaatına Başladık. 50 Okulumuza 50 Yeni Spor Salonu Daha Hayırlı Olsun! 3430'a Boş Mesaj Gönderin, Akülü Tekerlekli Sandalye Kampanyasına 5 Ytl Destekte Bulunun. Cumhuriyeti Yaşatmak En Kutsal Görevimizdir. Türk Milletinin Karakterine Ve Adetlerine En Uygun Olan İdare Cumhuriyet İdaresidir. Gençler Cumhuriyeti Biz Kurduk Onu Yükseltecek Ve Yaşatacak Olan Sizlersiniz. 13 37 51 39 23 24
2. Uluslararası Lale Festivali 119 3 Yılda Rekorlara İmza Attık. 37 2010 Avrupa Kültür Başkenti Seçildik. 3 Yılda 12.000.000 Metrekare Alanı Yeşillendirdik, Yeşil Alanları %50 Arttırdık. 64 Dünya Belediye Başkanları İstanbul'da 30 Diğer 18 Tablo 21 de görüldüğü gibi İstanbul Büyükşehir Belediyesi etkinlikleri ve hizmetleri arasında Lale Festivalleri en çok akılda kalıcı etkinliklerdir. Lale Festivallerini hatırlayan kişi sayısı 299 dur. Ardından 2010 Avrupa Kültür Başkenti Seçildik. 3 Yılda 12.000.000 Metrekare Alanı Yeşillendirdik, Yeşil Alanları %50 Arttırdık. başlıklı reklam kampanyası yer almıştır. 13 Yeni Kadın Sağlığı Merkezi Daha Hayırlı Olsun! ve 3430'a Boş Mesaj Gönderin, Akülü Tekerlekli Sandalye Kampanyasına 5 Ytl Destekte Bulunun. reklam kampanyaları da İstanbullular tarafından hatırlanmaktadır.
Tablo 22 İBB NIN REKLAM ARAÇLARININ YETERLILIĞININ DEĞERLENDIRILMESI Count IBB'nin, reklam araclarini cok iyi kullandigini dusunuyorum tamamen katiliyorum kismen katiliyorum IBB yeterli derecede reklam araci kullaniyor tamamen katiliyorum kismen katiliyorum emin degilim katilmiyorum fikrim yok Total 34 29 1 3 3 70 19 48 15 4 1 87 emin degilim 4 17 13 4 1 39 katilmiyorum 10 7 6 12 1 36 fikrim yok 1 3 1 0 13 18 Total 68 104 36 23 19 250 İBB'nin reklam aracı kullanımının "yeterli" olarak tanımlanması iki farklı anlam içerebilir. Birinci anlamıyla, İBB'nin kendisini iyi tanıttığına dair bir fikri ortaya koyabilir. İkinci olarak da İBB'nin daha fazla reklam yapmasının sakıncalı/rahatsız edici olabileceğini söylüyor olabilir. Bu yüzden "reklam araçlarının iyi kullanılıp kullanılmadığı" sorusuyla birlikte değerlendirilmiştir. Tabloda da görüldüğü üzere belediyenin yeterli reklam yaptığını düşünen ama reklam araçlarını çok iyi kullanmadığına inanan 10 kişi vardır. Her iki soruya verilen cevaplarda sırasıyla "kısmen katılıyorum" ve "tamamen katılıyorum" ilk iki sırayı almaktadır. 5. SONUÇ 5.512 km 2 lik yüzölçümü ile İstanbul çok geniş bir şehirdir ve bünyesinde bir çok reklam mecrasını barındırır. Bu araştırma yapılırken sözkonusu reklam mecraları, şehrin ana arterlerinde hareket eden, seyir halinde olan kişilerin algılaması esas alınarak incelenmiştir. Modern şehir yaşamında reklam mecralarının bilgilendiriciliğe uygun olup olmaması önemli bir konudur. İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbulluları yaptıkları ve/veya yapacakları hizmetler konusunda bilgilendirmeyi amaçlayan bir tanıtım stratejisi kullanmaktadır. Ticari reklamlara kıyasla, İBB bilgilendirme amacı güden cümleler ve istatistikler kullanmaktadır. 250 kişi ile yapılan anket sonuçlarına göre İstanbul Büyükşehir Belediyesi nin bu stratejisini uygulamak üzere seçmiş olduğu reklam mecraları oldukça başarılıdır. Özellikle kullanılan üst geçit ve outdoor reklamları İstanbullular tarafından seyir halinde algılanmakta ve akılda kalmaktadır. Bu iki mecranın (özellikle üstgeçitlerin) İBB nin tanıtım faaliyetleri için hem iyi algılanan, hem de belediye kurumuyla özdeşleşen mecralar
oldukları ortaya çıkmıştır. Araştırma projesinin başında belirtilen iki hipotezin ilki olan İstanbul Büyükşehir Belediyesi reklamları İstanbullular tarafından seyir halinde algılanmaktadır. Bir kaç sorunun beraber sorulması ile araştırılmıştır. 250 kişiye, Belediye reklamlarını hangi mecralarda gördükleri ve gün içinde en çok hangi ulaşım araçlarını kullandıkları sorularak bu iki kıstas arasında bir ilişki kurulmuştur. Alınan cevaplara göre outdoor reklamları ve üst geçit reklamları seyir halinde, özellikle otobüs ve araçla giderken daha çok dikkat çekmektedir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi reklamları İstanbullular tarafından hatırlanmaktadır., araştırma projesinin ikinci hipotezidir. Bu hipotezi araştırmak için öncelikle İstanbul Büyükşehir Belediyesi ne ait reklam kampanyalarını hatırlıyor musunuz? sorusu sorulmuş ve bu soruya %79,6 lık bir oranla 199 kişi Evet, hatırlıyorum cevabını vermiştir. Geriye kalan 51 kişinin ise belediye reklamlarını hatırlamadığını belirtmesine rağmen İstanbul Büyükşehir Belediyesi ne ait aşağıda yazılı olan ilan ve kampanyalardan hangilerini hatırlıyorsunuz? sorusu sorulduğunda en az bir şıkkı işaretlediği görülmüştür. Bu da aynı zamanda çoğu İstanbullunun, bu tanıtım faaliyetlerini İBB ile eşleştirebildiğini ispatlamaktadır. Geleneksel yaklaşımdaki tanıtım faaliyetleri, hedefledikleri insanlarla hareket halinde değilken etkileşime geçmeyi, insanların keyifli ve boş oldukları anlarda onlarla iletişim kurmayı seçerdi. Ancak son yıllarda teknolojik gelişmelerle ortaya çıkan, özellikle de yüksek teknolojili mecralarla birlikte anılan mobil iletişim kavramı, İBB vakasında geleneksel mecranın mobil iletişime hizmet edebilmesi şeklinde kendisini göstermektedir. Ayrıca reklamlara maruz kalan kişiler çoğunlukla işine, okuluna giden, yani diğer zamanlara kıyasla daha az keyifli ve daha acele halinde olan kişilerdir. Bu tanıtımların ankete katılan çoğu kişi için akılda kalıcı olmaları, her 5 kişiden 4 ünün bu tanıtım faaliyetini yürüten kurumu tanıyor olması, seyir halinde tanıtımın insanların boş zamanlarında yapılmasının şart olmadığını ispatlamaktadır.
EK-1 ANKET İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ GÖRSELLERİNİN SEYİR HALİNDE ALIMLANMASI: ETKİLENİM VE İLETİŞİM ÖLÇÜMLERİ ANKET ÇALIŞMASI Değerli Katılımcı, Cevaplayacağınız anket soruları, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Görsellerinin Seyir Halinde Alımlanması: Etkilenim ve İletişim Ölçümleri konulu araştırma projesi çerçevesinde İstanbul da yaşayan halkın Belediyeye ait reklamları algılayıp algılamadıklarını ölçmek üzere düzenlenmiştir. Ankette sizden kimlik bilgileriniz istenmemektedir. Bununla birlikte, demografik faktörler ankette önemli rol oynadığından, yaş, cinsiyet, medeni hal gibi bilgilerin eksiksiz doldurulması anketin güvenirliği bakımından önemlidir. Vereceğiniz bilgiler kesinlikle gizli tutulacaktır. Ankete göstermiş olduğunuz ilgi ve işbirliği için çok teşekkür ederiz. Zeynep Altundağ; Anıl Türkmayalı; Ahu Samav Uğursoy E-posta: anilt@khas.edu.tr Kadir Has Üniversitesi İletişim Fakültesi ANKETİ CEVAPLARKEN SEÇENEĞİN YANINDAKİ RAKAMI YUVARLAK İÇİNE ALINIZ. Bu bölümde demografik özellikleri tespit edecek 4 soru yer almaktadır. OTURDUĞUNUZ SEMT/İLÇE:... Soru 1- Yaş 1-17-25 2-26-30 3-31-40 4-41-50 5-51-60 6-61-70 ve üstü
Soru 2 - Cinsiyet 1- Kadın 2- Erkek Soru 3- Eğitim durumu 1- Lisans üstü 2- Lisans 3- Ön lisans 4- Lise 5- Orta okul 6- İlkokul Soru 4- Meslek grubunuz aşağıdakilerden hangisidir? 1- Özel sektör 2- Kamu sektörü 3- Serbest meslek 4- Ev hanımı 5- Emekli 6- Çalışmıyor 7- Öğrenci 8- Diğer... (Belirtiniz) Soru 5- En çok kullandığınız taşıma aracını işaretleyiniz. 1- Belediye Otobüsü/Özel Halk Otobüsü 2- Tramvay/Metro 3- Vapur/Motor 4- Dolmuş/Minibüs 5- Özel araç/taksi 6- Yaya
Soru 6- Dış mekanlarda dikkatinizi çeken reklam araçları nelerdir? 1 -Afişler 2- Billboard 3- Üst geçit ilanları 4- Direk flamaları 5 -Araç giydirme reklamları Soru 7- İstanbul Büyükşehir Belediyesi reklamlarını (kampanya, etkinlik ve ilanları) daha çok hangi ilçelerde görüyorsunuz? (Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz.) 1- Adalar 2- Eminönü 3- Pendik 4- Avcılar 5- Esenler 6- Sarıyer 7- Bağcılar 8- Eyüp 9- Silivri 10- Bahçelievler 11- Fatih 12- Sultanbeyli 13- Bakırköy 14- Gaziosmanpaşa 15- Şile 16- Bayrampaşa 17- Güngören 18- Şişli 19- Beşiktaş 20- Kadıköy 21- Tuzla 22- Beyoğlu 23- Kağıthane 24- Ümraniye 25- Büyükçekmece 26- Kartal 27- Üsküdar 28- Beykoz 29- Küçükçekmece 30- Zeytinburnu 31- Çatalca 32- Maltepe
Soru 8- İstanbul Büyükşehir Belediyesi ne ait reklam kampanyalarını hatırlıyor musunuz? 1- Evet, hatırlıyorum. 2- Hayır, hatırlamıyorum. Soru 9- İstanbul Büyükşehir Belediyesi ne ait aşağıda yazılı olan ilan ve kampanyalardan hangilerini hatırlıyorsunuz? (Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz.) 1-3 Yeni Sosyal Tesis Daha Hizmetinizde 2-13 Yeni Kadın Sağlığı Merkezi Daha Hayırlı Olsun! 3- Yeni İstanbul Yeşil İstanbul 4- Leyla İle Mecnun (14 Şubat/ Belediye Tiyatroları) 5-30 Kadın Ve Aile Sağlığı Merkezimiz Kadınlarımızın Hizmetinde 6- "Gel, Gel Ne Olursan Ol Yine Gel." Hz Mevlana 7-12 Özürlüler Merkezimiz Hizmetinizde! 8- İstanbul'da Lale Zamanı 9-22 Km'lik 7 Adet Tünel İnşaatına Devam Ediyoruz. 10- Deniz Ulaşımında 13 Yeni Hat Açtık. 11-51,2 KM. Yeni Raylı Sistem İnşaatına Başladık. 12-50 Okulumuza 50 Yeni Spor Salonu Daha Hayırlı Olsun! 13-3430'a Boş Mesaj Gönderin, Akülü Tekerlekli Sandalye Kampanyasına 5 Ytl Destekte Bulunun. 14- Cumhuriyeti Yaşatmak En Kutsal Görevimizdir. 15- Türk Milletinin Karakterine Ve Adetlerine En Uygun Olan İdare Cumhuriyet İdaresidir. 16- Gençler Cumhuriyeti Biz Kurduk Onu Yükseltecek Ve Yaşatacak Olan Sizlersiniz. 17-2. Uluslararası Lale Festivali 18-3 Yılda Rekorlara İmza Attık. 19-2010 Avrupa Kültür Başkenti Seçildik. 3 Yılda 12.000.000 Metrekare Alanı Yeşillendirdik, Yeşil Alanları %50 Arttırdık. 20- Dünya Belediye Başkanları İstanbul'da 21- Diğer... (Belirtiniz) Soru 10- İstanbul Büyükşehir Belediyesi reklamlarını daha çok nerelerde görüyorsunuz? 1- Televizyon 2- Yazılı basın (Gazete, Dergi, vb.) 3- İnternet 4- Outdoor (Açıkhava) panoları 5- Üst geçitler 6- Diğer (Belirtiniz) 38
Soru 11- Bu cümleye katılıyor musunuz? İstanbul Büyükşehir Belediyesi reklamlarını bilgilendirici buluyorum. 1- Tamamen katılıyorum. 2- Kısmen katılıyorum. 3- Emin değilim. 4- Katılmıyorum. 5- Fikrim yok. Soru 12- İstanbul Büyükşehir Belediyesi reklamlarında aşağıdaki renklerden en çok hangisi ya da hangilerini görüyorsunuz? 1- Mavi 2- Turuncu 3- Kırmızı 4- Gri 5- Beyaz 6- Mor 7- Yeşil 8- Pembe 9- Diğer (Belirtiniz) Soru 13- Bu cümleye katılıyor musunuz? İstanbul Büyükşehir Belediyesi ne ait reklamlara önyargı ile bakıyorum. 1- Tamamen katılıyorum. 2- Kısmen katılıyorum. 3- Emin değilim. 4- Katılmıyorum. 5- Fikrim yok. Soru 14- İstanbul Büyükşehir Belediyesi reklamları size başka dünya ülkelerini çağrıştırıyor mu? 1- Evet 2- Hayır 3- Bir fikrim yok 39
Soru 15- Bu cümleye katılıyor musunuz? İstanbul Büyükşehir Belediyesi yeterli derecede reklam aracı kullanıyor. 1- Tamamen katılıyorum. 2- Kısmen katılıyorum. 3- Emin değilim. 4- Katılmıyorum. 5- Fikrim yok. Soru 16- Bu cümleye katılıyor musunuz? İstanbul Büyükşehir Belediyesi nin reklam araçlarını çok iyi kullandığını düşünüyorum. 1- Tamamen katılıyorum. 2- Kısmen katılıyorum. 3- Emin değilim. 4- Katılmıyorum. 5- Fikrim yok. Soru 17- İstanbul Büyükşehir Belediyesi nin reklamlarını çok iyi yerlerde konumlandırdığını düşünüyor musunuz? 1- Tamamen katılıyorum. 2- Kısmen katılıyorum. 3- Emin değilim. 4- Katılmıyorum. 5- Fikrim yok. 40
EK- 2 FOTOĞRAFLAR FOTOĞRAF DETAYLARI Foto No: Yer Tarih (gg/aa/yy) Saat 1 Kadıköy-Eminönü iskele önü 1/03/07 9:00 2 Kadıköy-Eminönü iskele önü 1/03/07 9:00 3 Kadıköy-Bostancı dolmuş durağı Motor iskelesi 1/03/07 9:00 4 Cibali 5/03/07 9:30 5 Kadıköy-Bostancı dolmuş durağı Motor iskelesi 6/03/07 18:00 6 Kozyatağı Carrefour 8/03/07 19:30 7 8 9 10 11 Bağdat Caddesi, Caddebostan Mado önü 11/03/07 14:00 Boğaz Köprüsü Anadolu'dan Avrupa'ya geçiş Ankara sapağı 18/03/07 12:00 Boğaz Köprüsü Avrupa'dan Anadolu'ya geçiş Altunizade sapağı 18/03/07 14:00 Boğaz Köprüsü Avrupa'dan Anadolu'ya geçiş E5 sapağı ilerisi 18/03/07 14:00 Boğaz Köprüsü Avrupa'dan Anadolu'ya geçiş Hasanpaşa sapağına gelirken 18/03/07 14:00 12 Beşiktaş iskele hizası 18/03/07 13:30 13 Beşiktaş-Ortaköy girişi 18/03/07 13:30 14 Beşiktaş köprüye giriş 18/03/07 13:45 15 Boğaz Köprüsü Anadolu'dan Avrupa'ya geçiş Acıbadem sapağı 18/03/07 12:00 16 Barbaros Bulvarı 3/04/07 8:00 17 Barbaros Bulvarı 3/04/07 8:00 41
18 19 20 Boğaz Köprüsü Anadolu'dan Avrupa'ya geçiş 3/04/07 7:00 Boğaz Köprüsü Anadolu'dan Avrupa'ya geçiş 3/04/07 7:00 Boğaz Köprüsü Anadolu'dan Avrupa'ya geçiş 3/04/07 7:00 21 Kadıköy-Eminönü iskele önü 22/02/07 9:00 22 Kadıköy-Eminönü iskele önü 22/02/07 9:00 23 Boğaziçi Köprüsü, Anadolu Yakası Girişi 10/02/07 17:20 24 Eminönü Kadıköy İskelesi üst geçit 13/02/07 8:20 25 Galata Köprüsü - Uzaktan Görünüş 13/02/07 8:20 26 Galata Köprüsü - Üzerinden Görünüş 13/02/07 8:25 27 Galata Köprüsü - Üzerinden Görünüş-2 13/02/07 8:25 28 Kadir Has Caddesi-1 13/02/07 8:40 29 Kadir Has Caddesi-2 13/02/07 8:45 30 Taksim - Lale Festivali 8/04/07 12:17 31 Taksim - Lale Festivali 8/04/07 3:47 32 Taksim- Lale festivali 8/04/07 3:55 33 Taksim- Lale festivali 7/04/07 2:34 34 Taksim- Lale festivali 8/04/07 4:06 35 Taksim- Lale festivali 8/04/07 4:22 36 Taksim- Lale festivali 8/04/07 4:06 37 Taksim- Lale festivali 8/04/07 4:27 38 Beşiktaş ust geçitten görünüs 13/04/07 4:00 39 Beşiktaş üst geçit- Dolmabahçe giriş 8/03/07 7:03 40 Beşiktaş Üsküdar İskelesi önü 9/03/07 8:20 41 Beşiktaş Üsküdar İskelesi önü 4/04/07 5:59 42 Beşiktaş Üsküdar İskelesi önü 4/04/07 6:00 43 Beşiktaş Ortaköy Giriş yolu 4/04/07 6:03 42
44 Taksim- Lale festivali-gece 10/04/07 11:45 45 Beşiktaş üst geçit- Dolmabahçe giriş 4/04/07 6:06 46 Beşiktaş üst geçit- Dolmabahçe giriş 4/04/07 6:10 47 Beşiktaş Ortaköy Giriş yolu 4/04/07 4:30 48 Beşiktaş üst geçit- Dolmabahçe giriş 17/03/07 7:18 49 Taksim- Meydan 24/02/07 2:48 50 Taksim- Meydan 24/02/07 2:52 51 Taksim- Meydan 2/03/07 7:58 52 Taksim- Meydan 7/04/07 11:49 53 Taksim- Beyoğlu giriş 8/04/07 3:43 54 Taksim- Beyoğlu giriş 8/04/07 3:48 55 Taksim - Metro Girişi 10/04/07 6:45 56 Beşiktaş üst geçit- Dolmabahçe giriş 12/04/07 9:37 57 Taksim- Lale festivali-gece 12/04/07 9:29 58 Beşiktaş üst geçit- Dolmabahçe giriş 13/04/07 7:51 59 Beşiktaş üst geçit- Dolmabahçe giriş 12/04/07 9:37 60 Beşiktaş Üsküdar İskelesi Önü 15/04/07 12:39 61 Beşiktaş Akaretler Üst Geçit 15/04/07 12:38 62 Beşiktaş Akaretler Üst Geçit 15/04/07 12:31 63 Anadolu Yakası Ankara Asfaltı (E5) 22/04/07 12:46 64 Beşiktaş Akaretler Üst Geçit 15/04/07 15:32 65 Beşiktaş Akaretler Üst Geçit 20/05/07 16:55 66 Beşiktaş Akaretler 10/06/07 17:30 67 Beşiktaş Akaretler Üst Geçit 01/07/07 13:00 68 Eminönü Motor İskelesi Önü 20/06/07 16:07 69 Unkapanı Üst Geçit 05/06/07 13:12 70 Unkapanı Sahil Yolu 05/06/07 13:14 71 Beşiktaş Akaretler Üst Geçit 10/08/07 17:00 72 Beşiktaş Akaretler Üst Geçit 13/08/07 18:00 43
73 Unkapanı Üst Geçit 25/10/07 08:45 74 Dolmabahçe Sahil Yolu 10/01/08 08:30 75 Beşiktaş Akaretler Üst Geçit 02/11/07 22:24 76 Beşiktaş Akaretler 05/11/07 08:45 77 Galata Köprüsü 25/01/08 16:30 78 Galata Köprüsü 25/01/08 16:30 79 Unkapanı Üst Geçit 16/11/07 09:00 80 Beşiktaş Akaretler Üst Geçit 01/02/08 08:37 81 Beşiktaş Akaretler Üst Geçit 01/02/08 09:22 82 Beşiktaş Akaretler Üst Geçit 04/01/08 08:15 83 Beşiktaş Akaretler Üst Geçit 29/02/08 09:02 84 Unkapanı Üst Geçit 29/02/08 09:36 85 Kadıköy Turyol Motor İskelesi Önü 20/09/07 09:10 86 Kadıköy Turyol Motor İskelesi Önü 20/09/07 09:10 87 Kadıköy Turyol Motor İskelesi Önü 20/09/07 09:10 88 Bağdat Caddesi 15/10/07 16:30 89 Kadıköy Turyol Motor İskelesi Önü 01/10/07 09:05 90 Kadıköy Turyol Motor İskelesi Önü 20/11/07 08:51 91 Kadıköy Turyol Motor İskelesi Önü 24/3/08 18:16 92 Beşiktaş Üsküdar İskelesi Önü 1/03/08 18:44 93 Kadıköy Turyol Motor İskelesi Önü 22/03/08 08:32 94 Kadıköy Turyol Motor İskelesi Önü 14/05/08 08:26 95 Kadıköy Turyol Motor İskelesi Önü 24/05/08 09:12 96 Kadıköy Turyol Motor İskelesi Önü 08/01/08 09:31 97 Acıbadem - Üsküdar Yolu 07/01/08 09:31 98 Kadıköy Turyol Motor İskelesi Önü 21/04/08 08:53 * Sıralama, CD de teslim edilen dosyaların alfabetik isimlendirilmesine göredir. 44