Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Kişisel ve Mesleki Gelişim Yeterlilikleri Hakkındaki Görüşleri. Merve Güçlü

Transkript

1 Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Kişisel ve Mesleki Gelişim Yeterlilikleri Hakkındaki Görüşleri Merve Güçlü

2 GİRİŞ Öğretme evrensel bir uğraştır. Anne babalar çocuklarına, işverenler işçilerine, antrenörler sporcularına, eşler birbirlerine ve öğretmenler öğrencilerine hep bir şeyler öğretir. Asıl önemli olan, öğretme işinin nasıl daha etkili yapılabileceğidir. Bir meslek olarak öğretme işini yapan öğretmenler için bir öğretici olarak sorumluluklarını yerine getirmesinde dikkat etmesi gerekenler konusunda mevcut standartlar ve bu standartların uygulanma düzeyi oldukça önemlidir.

3 GİRİŞ Toplumun mimarları olan öğretmenlerin ülkenin ve çağın ihtiyaçlarına cevap verecek seviyede yetişmiş olmaları gerekir. Çünkü bir ülkenin kalkınması ile toplumun refah seviyesi, öğretmenlerin iyi yetiştirilmesine ve görevlerini en iyi şekilde yerine getirebilecek meslekî ve kişisel niteliklere sahip olmasına bağlıdır. Yani, öğretmenlik mesleği toplumların geleceğini, bir başka söyleyişle kaderini belirleyen bir meslektir.

4 GİRİŞ Öğretmenlik mesleğinin hareket noktası, öğretme kavramı olduğuna göre, öğretmenlerin cevap araması gereken soru, nasıl öğretebilirim? Ya da nasıl en iyi şekilde öğretebilirim? dir. Bu etkili öğretim için de, şüphesiz öğretmen yeterlilikleri ön plana çıkmaktadır.

5 GİRİŞ Kapsamın bu kadar geniş olması her bir yeterliğin kendi başına değerlendirilmesi gerekliliği ortaya çıkarmaktadır. Bu nedenle öğretmen yeterliliklerinin kişisel ve mesleki gelişim alt boyutunu saptamayı amaçlayan bu araştırmada, öğretmenlerin, Milli Eğitim Bakanlığının kendilerinde bulunması gereken öğretmen yeterliliklerine hangi ölçüde sahip olduklarını, kendi görüşleri doğrultusunda belirlenmeye çalışılmıştır.

6 MATERYAL VE YÖNTEM Öğretmenlerin kişisel ve mesleki yeterliliklerine sahip olma derecelerini kendi görüşleri doğrultusunda ortaya koymayı amaçlayan bu araştırma tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Çalışma evrenini Sivas il merkezindeki tesadüfi olarak seçilen okullarda görev yapan 80 beden eğitimi öğretmeni oluşturmaktadır.bu araştırmanın örneklemi aynı zamanda çalışma evrenini oluşturmaktadır.

7 MATERYAL VE YÖNTEM Araştırma grubunu15 kadın ve 65 erkek olmak üzere toplam 80 beden eğitimi öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmada Ünlü ve ark. (2007) tarafından geliştirilen; Beden Eğitimi Öğretmenleri Yeterlilik Ölçeği kullanılmıştır. Ölçek 6 alt boyut ve 81 maddeden oluşmaktadır. Anket soruları 5 li likert ölçeğine göre 1=yetersiz, 2=az yeterli, 3=kısmen yeterli, 4=yeterli, 5=çok yeterli olacak şekilde puanlanmıştır.

8 MATERYAL VE YÖNTEM 81 maddelik ölçeğin Cronbach alpha güvenirlik katsayısı 0,71-0,91 arasında değişmektedir. Kişisel ve mesleki gelişim alt boyutu için güvenirlik katsayısı 0,88 olarak bulunmuştur. Ölçek yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS ver paket programı ile çözümlenmiştir.

9 MATERYAL VE YÖNTEM Verilerin değerlendirmelerinde parametrik test varsayımlar yerine getirildiğinden (Kolmogorov Smirnov) iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi ile gruplandırılmış verilere bağımsız örneklem t testi analizi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmış ve yanılma düzeyi (p) 0.05 olarak alınmıştır.

10 Elde edilen verilere göre ; BULGULAR

11 Tablo 1: Katılımcıların Demografik Özellikleri f % Cinsiyet Erkek Kadın Medeni Durum Evli Bekar ,3 13,8 Görev süresi 0-5 yıl 6-15 yıl ,0 48,8 16 yıl ve üstü 33 41, ,0

12 Tablo 1 incelendiğinde cinsiyete göre katılımcıların %18,8 (n=15) ini kadınlar, %61,3 (n=65) ünü erkekler oluşturmaktadır. Medeni durumlarına göre bakıldığında katılımcıların %86,3 (n=69) ünün evli, %13,8 (n=11) inin bekar olduğu görülmektedir.katılımcıların görev süreleri incelendiğinde %10,0 (n=8) unun 0-5 yıl, %48,8 (n=39) inin 6-15 yıl, %41,3 (n=33) ünün 16 yıl ve üstü olarak belirlenmiştir.

13 Yetersiz Az Yeterli Kısmen Yeterli Yeterli Çok Yeterli Tablo 2: Araştırmaya Dahil Olan Öğretmenlerin Sorulara Vermiş Olduğu Cevapların Dağılımları Kişisel ve Mesleki Gelişim Alt Boyutu 1.Beden eğitimi öğretim programındaki değişimleri izlerim. 2.Kişisel ve mesleki gelişimim açısından öneri ve eleştirilerden yararlanırım. 3.Toplantı, hizmet içi eğitim, araç gereç hazırlama gibi okul etkinliklerine gerekli katılımı f % f % f % f % f % 6 7, gösteririm.

14 Tablo 2 incelendiğinde ölçeğin 1. maddesinde bireylerin kendilerini %7,5 oranında yetersiz, %42,5 oranında yeterli, 2. maddesinde %2,5 oranında az yeterli, %42,5 oranında yeterli, 3. maddesinde ise %1,3 yetersiz, %45 oranında yeterli olarak değerlendirildiği görülmektedir.

15 4. Kendi performansımın gelişme için uygun ve gerekli girişimlerde bulunurum Mesleki gereksinimlerim hakkında bilgi sahibiyimdir Mesleki gelişimimi desteklemek ve verimliliği arttırmak için bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanır ve mesleki gelişimime yönelik yayınları izlerim Okulun iyileştirilmesi ve geliştirilmesinin önemli olduğu bilincine sahibimdir

16 Ölçeğin 4. maddesi incelendiğinde bireylerin kendilerini % 2,5 oranında yetersiz, %43,8 oranında yeterli, 5. maddesinde %1,3 oranında az yeterli, %46,3 oranında yeterli, 6. maddesinde ise %1,3 oranında yetersiz, %43,8 oranında yeterli ve 7. maddesinde %1,3 az yeterli, %62,5 oranında çok yeterli olarak değerlendirildiği görülmektedir.

17 8. Öğretmen hak ve sorumlulukları ile ilgili mevzuatı bilir ve buna uygun davranırım Öğretmen görev hak ve sorumlulukları ile ilgili mevzuatı bilir ve buna uygun davranırım Bir beden eğitimi öğretmeninin sahip olması gereken iyi bir görüntüye sahibimdir Eğitim-öğretim faaliyetlerinin Türk millieğitimin amaç ve ilkeleri doğrultusunda yürütülmesinin gereği ve önemine inanır, öğretme-öğrenme sürecini bu doğrultuda yürütürüm

18 Ölçeğin 8. maddesi incelendiğinde bireylerin kendilerini % 3,8 az yeterli, %50 çok yeterli, 9. maddesinde %1,3 yetersiz, %37,5 oranında yeterli, 10. maddesinde % 1,3 az yeterli, % 50 çok yeterli ve son maddeye ise %2,5 oranında az yeterli ve %6,5 oranında çok yeterli olarak değerlendirildiği görülmüştür.

19 Tablo 3.Cinsiyete Göre Yeterlilik Puanlarının Karşılaştırılması Yeterlilik Toplam Puanları n Ortalama Standart sapma Sonuç Erkek 65 45,87 6,08 t=0,25 Kadın 15 46,33 7,05 P=0,800

20 Tablo 3 incelendiğinde cinsiyet ile yeterlilik arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır. (t=0,25;p=0,81)

21 Tablo 4. Medeni Duruma Göre Yeterlilik Puanlarının Karşılaştırılması Yeterlilik toplam puanları n ortalama Standart sapma sonuç Evli 69 46,20 6,17 t=0,86 Bekar 11 44,45 6,68 p=0,39

22 Tablo 4 incelendiğinde medeni durum ile yeterlilik arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır.(t=0,86 p=0,39)ancak evli bireylerin ortalamasının, bekar katılımcılara göre daha yüksek olduğu görülmektedir. (t=0,86 p=0,39)

23 Tablo 5. Görev sürelerine Göre Yeterlilik Puanlarının Karşılaştırılması Yeterlilik Toplam Puanları n Ortalama Standart sapma Sonuç 0-5 yıl 8 47,37 3, yıl 39 45,97 6,49 F=0,25 16 yıl ve üstü 33 45,60 6,47 P=0,77 Total 80 45,96 6,23

24 Tablo 5 incelendiğinde görev süresi ile yeterlilik arasında önemli bir fark görülmemiştir. (F=0,25, P=0,77) Ancak 0-5 yıl görev süresinin ortalaması diğer görev süreleri gruplarına göre daha yüksek olduğu görülmektedir.

25 Tablo 6. Yaşa Göre Yeterlilik puanlarının Karşılaştırılması Yeterlilik Toplam n Ortalama Standart sapma Sonuç Puanları ,00 3,36 F=0, ,86 6,57 P=0,65 41 ve üstü 27 45,59 6,26 Toplam 80 45,96 6,23

26 Tablo 6 incelendiğinde yaş ile yeterlilik arasında istatistiksel olarak önemli bir fark bulunmamaktadır. (F=0,42, P=0,65)Ancak yaş aralığının aritmetik ortalamasının diğer yaş gruplarına göre yüksek olduğu görülmektedir.

27 Tablo 7. Bireylerin Sorulara Verdikleri Cevaplara Göre Ortalama ve Standart Sapma Dağılımı n Minimum Maksimu m Ortalama Standart sapma soru1 1,00 5,00 3,48 1,01 soru2 80 1,00 5,00 4,13 0,88 soru3 80 1,00 5,00 3,98 0,96 soru4 80 1,00 5,00 4,15 0,92 soru5 80 2,00 5,00 4,35 0,67 soru6 80 1,00 5,00 4,07 0,92 soru7 80 2,00 5,00 4,55 0,65 soru8 80 1,00 5,00 4,27 0,95 soru9 80 1,00 5,00 4,02 0,98 soru ,00 5,00 4,38 0,72 soru ,00 5,00 4,53 0,71

28 Tablo 7 incelendiğinde bireylerin sorulara verdiği cevaplar arasında 1. Sorunun (Beden eğitimi öğretim programındaki değişimleri izlerim) ortalaması diğer sorulara göre daha düşük olduğu görülmektedir.(t= 3,48) Ayrıca 7. Sorunun (okulun iyileştirilmesi ve geliştirilmesinin önemli olduğu bilincine sahibimdir.) ortalamasının diğer sorulara göre daha yüksek olduğu görülmektedir.(t=4,55)

29 TARTIŞMA VE SONUÇ Sivas il merkezindeki tesadüfi olarak seçilen okullarda görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin kişisel ve mesleki gelişim yeterliliklerinin kendi görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi amacıyla yapılan bu araştırmanın bulgularına göre katılımcıların demografik özellikleri (yaş, cinsiyet, medeni durum,okul türü, görev süresi) ile yeterlilikleri arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır.

30 TARTIŞMA VE SONUÇ Koparan (2011) kadın ve erkek beden eğitimi öğretmenlerinin yeterliliklerinin cinsiyet, faktörünün belirleyici olup olmadığını incelediği araştırmasında kadın ve erkek beden eğitimi öğretmenlerinin yeterlilik algılarının genel olarak paralellik gösterdiğini belirtmiştir. Bu durum bizim araştırmamızla paralellik göstermektedir. Ancak anlamlı olmamakla beraber cinsiyete göre kadınların ortalama yeterlilik değerlerinin erkek katılımcılara göre daha yüksek olduğu görülmektedir.

31 TARTIŞMS VE SONUÇ Araştırmada eğitim-öğretim faaliyetlerinin Türk Milli Eğitimin amaç ve ilkeleri doğrultusunda yürütülmesinin gereği ve önemine inanır, öğretme-öğrenme sürecini bu doğrultuda yürütürüm sorusuna verilen ortalama değer (X=4,53-% 62,5) çok yeterli olarak bulunmuştur. Karacaoğlu nun (2008) öğretmenlerin yeterlik algıları araştırmasında, meslek bilgisine ilişkin yeterliliklerin bir boyutu olan programa ve içeriğe ilişkin mesleki yeterlilikler ile ilgili öğretmenlerin kendilerini en yeterli olarak algıladıkları konusundaki madde de ( X = 4.25) çok yeterli olarak görülmektedir. Bu durum da bizim araştırmamıza paralel bir durumdur.

32 TARTIŞMA VE SONUÇ Kahyaoğlu ve Yangın (2007) aday öğretmenlerin mesleki yeterlilik düzeylerinin kendi görüşlerine göre ortaya konulması ve böylece öğretmenlik mesleği açısından önemli bazı sorunların belirlenmesi amaçlandığı araştırmalarında, öğretmen adaylarının tamamına yakınının ifadelere verdikleri cevaplarla kendilerini öğretmenlik mesleği alanında oldukça yeterli gördükleri belirlenmiştir.

33 TARTIŞMA VE SONUÇ Benz ve ark. (1992), Campbell (1996); çalışmalarında yüksek lisans ve doktora yapan öğretmen gruplarının öğretmenlik mesleğinde kendilerini daha yeterli hissettiklerini belirlemişlerdir. Riggs (1991) çalışmasında, ilkokul fen bilgisi erkek öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının, kadın öğretmen ve öğretmen adaylarına oranla daha yüksek düzeyde yeterliğe sahip olduğunu belirlemiştir.

34 TARTIŞMA VE SONUÇ Çalışmamızın deneyimle ilgili bulgusu, Tschannen-Moran ve Woolfolk-Hoy (2002) un ve Chacon (2005) ın çalışma sonuçları ile benzerlik göstermektedir. Yapılan bu çalışmalarda deneyime göre öğretmen yeterliğinde farklılık bulamamıştır.

35 TARTIŞMA VE SONUÇ Sonuç olarak, beden eğitimi öğretmenlerinin kişisel ve mesleki gelişim açısından yeterliliklerinin kendi görüşleri doğrultusunda incelendiğinde genel olarak kendilerini yeterli gördükleri belirlenmiştir.

36 KAYNAKLAR 1- Gordon, T. (1996). Etkili Öğretmenlik Eğitimi, Çev: Aksay, Ankara, Sistem Yayıncılık. 2- Azmi YETİM, Zekeriya GÖKTAŞ Öğretmenin kişisel ve mesleki nitelikleri Ekim 2004 Cilt:12 No:2 Kastamonu Eğitim Dergisi. 2004: 12(2); Bayram ÖZER, İsmail GELEN Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterliklerine Sahip Olma düzeyleri hakkında öğretmen Adayları ve Öğretmenlerin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2008: 5(9) 4- Şenay Koparan, Füsun Öztürk, Nimet Haşıl Korkmaz Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Özyeterlilik ve Beden Eğitimi Öğretmeni Yeterliliğinin İncelenmesi. Ulusal Beden Eğitimi ve Spor Öğrt. Kongresi Mayıs 2011, VAN/YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi Özel Sayısı, 52-61

37 KAYNAKLAR 5-Mustafa KAHYAOĞLU, Selami YANGIN İlköğretim Öğretmen Adaylarının Mesleki Özyeterliliklerine İlişkin Görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi. 2007: 15(1); Tschannen-Moran ve Wolkfoy Hoy, 2001 Benz ve ark. (1992), Campbell (1996);ve Woolfolk-Hoy, 2001). Riggs (1991)

38 TEŞEKKÜRLER