ÖNCELİKLİ KONU ALANI (1)- FARKINDALIK ÇALIŞMALARI VE KURUMLARARASI İŞBİRLİĞİ

OEP2013 ve OEP2016 arasında madde madde karşılaştırma tablosudur. Mevcut maddelerde düzeltmeler kırmızı ile belirtilmiştir. İlave yapılan maddeler ve/veya anlam ile ilgili önemli farklılıklar Yeşil ile belirtilmiştir. ÖNCELİKLİ KONU ALANI (1)- FARKINDALIK ÇALIŞMALARI VE KURUMLARARASI İŞBİRLİĞİ AMAÇ-1: Toplumun tüm kesimlerinin otizm spektrum bozukluğu konusunda farkındalık düzeyinin artırılması ile otizm spektrum bozukluğu olan bireylere yönelik sağlık, eğitim ve destek hizmetlerinin sürekliliğinin sağlanması için kurumlararası işbirliğinin güçlendirilmesi. AÇIKLAMA-1: Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin diğer bireylerle eşit haklara sahip olduğu bilincinin geliştirilmesi ve otizm spektrum bozukluğu konusunda duyarlılığın oluşturulması ile sunulan hizmetlerde kurumlararası koordinasyon ve işbirliğinin sağlanması amaçlanmaktadır. TEDBİR-1 1.1. Otizm spektrum bozukluğu konusunun Cumhurbaşkanı, Başbakan, 1. "Otizm Spektrum Bozukluğu" konusunun toplumda öne çıkan kişiler ve ilgili Bakanlar, kanaat önderleri ve toplumda öne çıkan kişiler ile tarafından özellikle Cumhurbaşkanı, Başbakan ve ilgili Bakanlar tarafından sahiplenilmesi sağlanmalıdır. sahiplenilmesinin sağlanması CUMHURBAŞKANLIĞI, BAŞBAKANLIK, PLATFORMU VE İLGİLİ STK' LAR CUMHURBAŞKANLIĞI, BAŞBAKANLIK, FEDERASYONLARI VE İLGİLİ SİVİL TOPLUM LARI () 1.2. Otizm spektrum bozukluğunun kamuoyunda tanıtılması için kampanyalar düzenlenmelidir. 2. "Otizm Spektrum Bozukluğu"nun kamuoyuna tanıtılması konusunda kampanyaların başlatılması, ÇALIŞMA, ÇALIŞMA VE SOSYAL VE, GÜVENLİK, SAĞLIK SAĞLIK, GENÇLİK VE SPOR, GENÇLİK VE, SPOR, ÜNİVERSİTELER, FEDERASYONLARI VE İLGİLİ STK' LAR OTİZM ' LAR 1.3.Otizm spektrum bozukluğu konusunda farkındalığı artırıcı kamu spotu ve kısa filmler hazırlatılarak yayınlanması sağlanmalıdır. 3. "Otizm Spektrum Bozukluğu" konusunda kamu spotlarının hazırlatılarak yayınlanmasının sağlanması,, SAĞLIK, ÇALIŞMA VE, ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK, İLGİLİ DİĞER, ÜNİVERSİTELER, TRT, RTÜK, ÖZEL TV KANALLARI, SAĞLIK, SOSYAL GÜVENLİK, ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK, İLGİLİ DİĞER, ÜNİVERSİTELER, TRT, RTÜK, ÖZEL TV KANALLARI 1.4. Kamu kurumları, üniversiteler ve yerel yönetimler vb. yerlerde görev yapan personele yönelik farkındalık arttırıcı etkinlikler (seminer, sempozyum, kongre, hizmetiçi eğitim vb.) düzenlenmelidir. 4. Üniversiteler, Bakanlıklar, Yerel Yönetimler ve Sivil Toplum Kuruluşları'nda görev yapan personele otizm spektrum bozukluğunun tanıtılması için farkındalık artırmaya yönelik etkinlikler(seminer, eğitim,v.b) düzenlenmesi,, SAĞLIK, ÇALIŞMA VE, ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK, DİĞER BAKANLIKLAR, ÜNİVERSİTELER, YEREL YÖNETİMLER, TRT, RTÜK, OTİZM, SAĞLIK, SOSYAL GÜVENLİK, ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK, DİĞER BAKANLIKLAR, ÜNİVERSİTELER, YEREL YÖNETİMLER, TRT, RTÜK,

TEDBİR-1 1.5. Farkındalık çalışmaları kapsamında üniversitelerin ilgili fakültelerinde otizm spektrum bozukluğu konusunda seçmeli dersler açılmalı, sosyal sorumluluk uygulamaları ve projeleri teşvik edilmelidir. 5. Üniversitelerde özel gereksinimli bireylere yönelik farkındalık çalışmaları kapsamında seçmeli dersler, projeler ve topluma hizmet uygulamalarının teşvik edilmesi için karar alınması, YÜKSEKÖĞRETİM KURULU BAŞKANLIĞI ÜNİVERSİTELER,,,, OTİZM ÜNİVERSİTELER,, MİLLİ EĞİTİM,, OTİZM 1.6. Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların erken tanılanabilmesi için kreş ve gündüz bakımevlerinde görev yapan personelin farkındalığını artırıcı eğitim seminerleri düzenlenmelidir. YENİ EKLENMİŞ ÜNİVERSİTELER, SAĞLIK,, OTİZM 1.7. Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin erken farkedilebilmesi için anne-çocuk takibi yapılan aile sağlığı merkezlerinde görev yapan sağlık personelinin farkındalığını artırıcı eğitim seminerleri düzenlenmelidir. 6. Aile Hekimleri ve sağlık personeline otizm spektrum bozukluğu konusunda temel bilgilerin hizmet içi eğitim kapsamında verilmesi, SAĞLIK ÜNİVERSİTELER,,, OTİZM,, 1.8. Erişkin psikiyatri ve çocuk hastalıkları uzmanlarının otizm spektrum bozukluğu konusunda farkındalığını artırıcı eğitim seminerleri düzenlenmelidir. YENİ EKLENMİŞ SAĞLIK,, ÜNİVERSİTELER,OTİZM 1.9. Örgün eğitim kurumlarının (anaokulu, ilkokul, ortaokul ve lise) okul yöneticileri ve öğretmenlerine yönelik otizm spektrum bozukluğu konusunda farkındalığı artırıcı eğitim seminerleri düzenlenmelidir. 1.10. Örgün eğitim kurumlarında (anaokulu, ilkokul, ortaokul ve lise) normal gelişim gösteren öğrenciler ile ailelerine otizm spektrum bozukluğu konusunda farkındalığı artırıcı çalışmalar (aile eğitim seminerleri, broşürler, kitapçıklar, medya haberleri vb.) gerçekleştirilmelidir. 7. Eğitim kurumlarındaki(anaokul,ilkokul,ortaokul,lise) "Otizm Spektrum Bozukluğu" konusunda okul yöneticilerine ve öğretmenlere farkındalık eğitimleri verilmesi, 8. Eğitim kurumlarında(anaokul,ilkokul,ortaokul,lise) "Otizm Spektrum Bozukluğu" konusunda öğrencilere farkındalık eğitimleri verilmesi, ÜNİVERSİTELER,, SAĞLIK, SOSYAL GÜVENLİK, OTİZM, SAĞLIK, SOSYAL GÜVENLİK, DİĞER BAKANLIKLAR, ÜNİVERSİTELER,, SAĞLIK, SOSYAL GÜVENLİK, OTİZM, SAĞLIK,, DİĞER BAKANLIKLAR, 1.11. Kaynaştırma sınıflarındaki öğretmen ve öğrencilerin otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar ve özellikleri konusunda farkındalığı artırıcı ve bilgilendirilmesine yönelik mesajlar içeren kısa filmler hazırlatılmalıdır. 1.12. Otizm spektrum bozukluğu konusunda, 1-3 yaş arası çocuğu olan ailelere yönelik farkındalık çalışmaları (aile eğitim seminerleri, broşürler, kitapçıklar, medya haberleri vb.nin) gerçekleştirilmelidir. 1.13. Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış bireylerin farklı özelliklerine ve performanslarına uygun iş ortamlarında diğer bireylerle eşit koşullarda istihdamlarını sağlamak için kamuoyunda farkındalık artırıcı çalışmalar yapılmalıdır. AMAÇ 4-6 buraya taşınmış 6)Kaynaştırma sınıflarındaki öğretmen ve öğrencileri otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar ve özellikleri konusunda bilgilendirmeye yönelik mesajlar içeren kısa filmlerin hazırlatılması 9. (01-03 yaş arası) çocuğu olan anne babalara "Otizm Spektrum Bozukluğu" konusunda bilgilendirme broşürleri, kitapçıklar hazırlanması, AMAÇ 5-1 buraya taşınmış. 1)Otizmli bireylerin farklı özelliklerine ve performanslarına uygun iş ortamlarında diğer bireylerle eşit koşullarda istihdamları konusunda kamuoyunda farkındalık yaratılması,, SAĞLIK, ÇALIŞMA VE, YEREL YÖNETİMLER, ÜNİVERSİTELER, DİĞER,, SAĞLIK, SOSYAL GÜVENLİK, YEREL YÖNETİMLER, ÜNİVERSİTELER, DİĞER,,

TEDBİR-1 1.14. Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış bireylerin istihdam süreçleri ile ilgili işverenlere yönelik eğitimler verilerek bilgilendirici materyaller hazırlanmalıdır. AMAÇ 5-4 buraya taşınmış 4)Otizmli bireylerin istihdam süreçleri ile ilgili işverenlere yönelik eğitimler verilerek bilgilendirici materyallerin hazırlanması,,, 1.15. Engelliler Destek Programı (EDES) ve Ulaşılabilirlik Destek Programı (UDEP) hibe programları yaygınlaştırılmalı ve otizm spektrum bozukluğu konusunda hazırlanacak projeler desteklenmelidir. 10. "Özürlüler Destek Programı/ÖDES" in yaygınlaştırıması ve otizm spektrum bozukluğu konusunda hazırlanan farkındalık projelerin desteklenmesi,, SAĞLIK, ÇALIŞMA VE, YEREL YÖNETİMLER, ÜNİVERSİTELER, DİĞER, SAĞLIK, SOSYAL GÜVENLİK, YEREL YÖNETİMLER, ÜNİVERSİTELER, DİĞER 1.16. Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerde sağlık, eğitim ve destek hizmetlerinin sürekliliği için kurumlararası bütüncül bir takip sisteminin kurulması için protokol yapılmalı ve izlem protokolleri oluşturulmalıdır. 11. Otizm spektrum bozukluğu tanısı olan bireylerin erken tanılanması, erken yaşta yoğunlaştırılmış ve bireyselleştirilmiş özel eğitimden yararlanarak toplumsal entegrasyonun sağlanabilmesi için kurumlararası geliştirilmesinin sağlanması koordinasyon ve işbirliğinin geliştirilmesinin sağlanması" SAĞLIK, SAĞLIK, ÇALIŞMA VE, YEREL YÖNETİMLER, ÜNİVERSİTELER, DİĞER,,, ÜNİVERSİTELER (2 YIL) 1.17. "Engelliler İçin Sağlık Kurulu Raporu" mevzuatı güncellenmelidir. YENİ EKLENMİŞ YOK 12. Bakanlıkların "Otizm Spektrum Bozukluğu" ile ilgili çalışmalarına danışmanlık yapmak üzere özel eğitim, psikiyatri, nöroloji gibi ilgili alanlarda çalışan akademisyenler, uygulamacılar ve sivil toplum kuruluşlarından oluşan bir Bilimsel Danışma Kurulu oluşturulması SAĞLIK OTİZM İLGİLİ STK,, YÖK, SAĞLIK,,, ÜNİVERSİTELER, YÖK

ÖNCELİKLİ KONU ALANI (2)- ERKEN TANI, TANI, TEDAVİ VE MÜDAHALE ZİNCİRİNİN KURULMASI AMAÇ-2: Otizm spektrum bozukluğu olan bireylere yönelik erken tanı, tanı, tedavi ve müdahale zincirinin kurulması. AÇIKLAMA-2:Türkiye genelinde otizm spektrum bozukluğunun yaygınlığının saptanması, erken tanı amaçlı değerlendirme ve kesin tanı sürecinin kaliteli, hızlı ve yaygın şekilde sağlanması ile izleme ve destekleme programlarının oluşturulması amaçlanmaktadır. TEDBİR-2 2.1. Ülkemizde otizm spektrum bozukluğunun yaygınlığının saptanmasına yönelik araştırmalar ve çalışmalar yapılmalıdır. YENİ EKLENMİŞ 2.2. Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülen Çocuğun Psikososyal Gelişimi Destekleme Programının (ÇPGD)" otizm spektrum bozukluklarını değerlendirme konusunda geliştirilerek Çocuk İzlem Protokolleri ne entegre edilmeli; birinci basamak sağlık hizmetlerinde çocuk izleme programları kapsamında değerlendirme, izleme ve destek sağlama konusunda etkin çalışma yapılmalıdır. 1.Otizmde yaygınlaştırılmış bir tanılama ölçeğinin uygulanmaya koyulması amacıyla başlatılan çalışmalar kapsamında Otizmde Tanı ve Tedavi Protokolü çalışmasının ivedilikle tamamlanması ile klinik izlenimin yanısıra çocuğun işlevselliğini, dil/iletişim gelişimini ve zeka düzeyini belirleyecek psikoeğitsel değerlendirme protokolü hazırlanması ve pilot uygulamanın başlatıması, SAĞLIK SAĞLIK, SAĞLIK, ÜNİVERSİTELER, DİĞER 2 YIL,, ÜNİVERSİTELER, YÖK,, ÜNİVERSİTELER 2.3. Sağlık Bakanlığı "Çocuğun Psikososyal Gelişimi Destekleme Programının (ÇPGD) "Aile Hekimliği Uzaktan Eğitim Modülleri"ne entegre edilmesi sağlanmalı ve uygulama kapsamı ülke geneline yaygınlaştırılmalıdır. 2-1 ve 2-2 madde revize edilerek 2 madde şeklinde yazılmış, bahse konu ÇPGD incelenmeli?? 2-Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış bireyler için izleme(takip) programlarının geliştirilmesi SAĞLIK ÜNİVERSİTELER,., OTİZM, YÖK,, ÜNİVERSİTELER (2 YIL) 2.4. Otizm spektrum bozukluğu ile ilgili tarama ve izleme çalışmaları zorunlu hale getirilmelidir. 3-Otizm spektrum bozukluğu ile ilgili tarama ve izleme çalışmalarının zorunlu hale getirilmesi. SAĞLIK PLATFORMU VE,, FEDERASYONLARI VE 2.5. Hastanelerin mevcut çocuk psikiyatrisi, psikiyatri ve gelişimsel pediatri kliniklerinde otizm konusunda kurumsal kapasite artırımı çalışmaları yapılmalıdır. YENİ EKLENMİŞ 2.6. Erişkin olup otizm spektrum bozukluğu belirtileri gösteren tanı almamış bireylerin tanı alması sağlanmalıdır. 4Yetişkin ve yaşlı durumdaki "Otizm Spekturum Bozukluğu" belirtileri gösteren tanı almamış bireylerin tanı almasının sağlanması. SAĞLIK SAĞLIK, PLATFORMU VE YÖK, ÜNİVERSİTELER, MESLEK ÖRGÜTLERİ,, FEDERASYONLARI VE 1 YIL 2.7. "Otizm Mükemmeliyet Merkezi (OMM)"nin sayı ve kapasiteleri arttırılmalıdır. YENİ EKLENMİŞ 2.8. Otizm spektrum bozukluğuna sahip bireylere sağlıklı beslenme ve obezite konusunda danışmanlık hizmeti verilmelidir. YENİ EKLENMİŞ Eski taslak 5.madde yok 5.Yasal düzenlemeleri hazırlanarak 0-3 yaş erken müdahale modelinin geliştirilip uygulanması SAĞLIK ÜNİVERSİTELER, YÖK SAĞLIK PLATFORMU VE İLGİLİ STK,, 2 YIL

ÖNCELİKLİ KONU ALANI (3)- AİLELERE YÖNELİK HİZMETLERİN GELİŞTİRİLMESİ AMAÇ-3: Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış çocuğu olan ailelerin bilgilendirilmesi, bilinçlendirilmesi, eğitilmesi ve yönlendirilmesi ile gerekli sosyal desteğin sağlanması. AÇIKLAMA-3: Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış çocuğu olan ailelerin, yasal haklar, özel eğitim, iyileştirme, rehberlik, danışmanlık ve aile eğitim hizmetlerini de içerecek şekilde bilgilendirme, bilinçlendirme ve yönlendirmelerinin yapılması ve gerekli sosyal desteğin sunulabilmesinin sağlanması amaçlanmaktadır. TEDBİR-3 3.1. Sağlık kuruluşlarında ailelere bilgilendirme, rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmetleri sunmak üzere sağlık personelinin eğitilmesi, psikolojik destek hizmetlerinin nitelik ve niceliğinin artırılması, birinci basamak sağlık kuruluşlarında Aile Destek Birimleri kurularak, bu birimlerde görevli uzmanlarca ailelere danışmanlık ve izleme hizmeti verilmelidir. MADDE DEĞİŞTİRİLMİŞ 1-Sağlık Kuruluşlarında otizm spektrum bozukluğu tanısı alan bireye sahip ailelere bilgilendirme, rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmetleri sunmak üzere yetişmiş uzmanların görev yaptığı Aile Destek Birimleri kurulması ve bu birimlerde görevli uzmanların aileleri evde de devam eden süreçlerle ilgili desteklemelerinin ve sürekli danışmanlık hizmeti vermelerinin sağlanması SAĞLIK, MİLLİ EĞİTİM,,,, DİĞER BAKANLIKLAR,, DİĞER BAKANLIKLAR, ÜNİVERSİTELER, OTİZM 3.2. Rehberlik ve Araştırma Merkezleri ile tüm özel eğitim kurumlarında ailelere eğitsel rehberlik ve danışmanlık hizmeti verilmelidir. MADDE DEĞİŞTİRİLMİŞ 2-Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinin kurumsal kapasitelerinin güçlendirilerek otizm tanısı almış ailelere rehberlik ve eğitsel danışmanlık yapmasının sağlanması., SAĞLIK, SOSYAL GÜVENLİK, DİĞER BAKANLIKLAR,ÜNİVERSİTELER, OTİZM, SAĞLIK,, DİĞER BAKANLIKLAR, 3.3. Otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuğa sahip ailelere yönelik bakım, sosyal hizmet ve yardım konularında eğitim ve danışmanlık hizmeti verilmesi için illerde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı Aile Danışma Merkezi ve/veya Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüklerinde Aile Danışma Birimleri kurulmalıdır. MADDE DEĞİŞTİRİLMİŞ (ASDEP??) 3-Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının ASDEP( Aile Sosyal Destek Programı) uygulamasının yaygınlaştırılması. 4-Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bünyesinde gündüzlü Aile Danışma Merkezleri nin her ilde kurulmasını sağlayarak otizm spektrum bozukluğu tanılı bireye sahip ailelerin bilgi ve danışmanlık hizmetleri almalarının sağlanması SAĞLIK,, ÇALIŞMA VE, DİĞER BAKANLIKLAR,ÜNİVERSİTELER, OTİZM SAĞLIK,, SOSYAL GÜVENLİK, DİĞER BAKANLIKLAR, ÜNİVERSİTELER, 3.4. Aile ve Sosyal Politiklar Bakanlığı web sayfasında ailelere yönelik uzaktan eğitim programı ile web portalı oluşturulmalı ve yayınlar hazırlanmalıdır. (Eski 5. Ve 6 madde, MADDE DEĞİŞTİRİLMİŞ) 5-Çağrı merkezi ve web siteleri kanalıyla yasal haklar ile izlenmesi gereken süreçler ve bakanlıkların yapmış olduğu faaliyetler hakkında sürekli bilgilendirme yapılmasının sağlanması. 6-Otizm spektrum bozukluğu tanılı olan bireye sahip ailelere yönelik psikolojik danışmanlık, rehberlik ve aile eğitim hizmetleri düzenlenmesi ve bilgilendirme kitapçıklarının hazırlanması, SAĞLIK,, ÇALIŞMA VE, DİĞER BAKANLIKLAR,ÜNİVERSİTELER, OTİZM, SAĞLIK, ÜNİVERSİTELER, SOSYAL GÜVENLİK, DİĞER BAKANLIKLAR, ÜNİVERSİTELER, OTİZM, SAĞLIK, ÜNİVERSİTELER, SOSYAL GÜVENLİK, DİĞER BAKANLIKLAR, ÜNİVERSİTELER, 3.5. Örgün ve yaygın eğitim kurumlarında uygulanmak üzere aile eğitim programları hazırlanmalıdır. YENİ EKLENMİŞ, SAĞLIK,, DİĞER BAKANLIKLAR,

ÖNCELİKLİ KONU ALANI (4)- EĞİTSEL DEĞERLENDİRME, ÖZEL EĞİTİM, DESTEK EĞİTİM VE REHABİLİTASYON HİZMETLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ AMAÇ-4: Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin eğitsel değerlendirilmeleri, özel eğitim, mesleki eğitim, destek eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerinin geliştirilmesi. AÇIKLAMA-4: Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin eğitsel değerlendirilmesi ile eğitim süreçlerindeki sorunların giderilmesi, bütünleştirilmiş eğitim ortamlarının oluşturularak destek özel eğitim hizmetlerinin niteliğinin artırılması ve mesleki eğitim almaları amaçlanmaktadır. TEDBİR-4 4.1. Otizm spektrum bozukluğu tanısı olan çocukların özelliklerine ve gereksinimlerine özgü eğitim programları geliştirilmeli ve uygulanmalıdır. (Biz Müfredat demişiz) 1-Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların davranış-öğrenme özelliklerine ve gereksinimlerine özgü müfredatın geliştirilmesi,, 4.2. Otizm spektrum bozukluğu tanısı olan çocukların eğitim alabileceği eğitim kurumu sayısı arttırılmalıdır. 2-Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin eğitim alabileceği eğitim kurumu sayısının artırılması;,, 4. 3. Kaynaştırma yoluyla eğitim gören otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilere, gereksinimlerine uygun destek hizmetleri (öğretmene danışmanlık, sınıf-içi destek ve sınıf-dışı destek) ile bu uygulamaların başarılı yürütülebilmesi için makul uyarlamalar ve eğitim ortamları düzenlemeleri (birebir eğitim, küçük grup düzenlemesi, sınıf içi-dışı destek) yapılmalıdır. İlave yapılmış cümle değişmiş, kapsamı daralmış 4.4. Kaynaştırma yoluyla eğitimlerini sürdüren otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilerin örgün eğitim kurumlarından etkin ve yeterli desteği alması için okul rehberlik servislerinin kapasiteleri artırılmalıdır. 4-Kaynaştırma ortamlarında eğitim gören otizmli öğrencilere, gereksinimlerine uygun kaynaştırma destek hizmetlerinin (öğretmene danışmanlık, sınıf-içi destek ve sınıf-dışı destek) sağlanması ve Kaynaştırma uygulamalarının başarılı yürütülebilmesini sağlayabilmek üzere eğitim ortamlarının düzenlenmesi/uyarlanması (birebir öğretim, küçük grup düzenlemesi, sınıf içi-dışı destek) sağlanması, 7)Kaynaştırma eğitiminin yasa gereği zorunlu olduğundan hareketle okul yönetimleri ve öğretmenlerin eğitim ortamlarının düzenlenmesi için her türlü tedbiri almasının sağlanması, 5-Kaynaştırma uygulamalarında öğrenci ve öğretmene yardımcı olunması amacıyla genel eğitim kurumları bünyesinde ayrı servislerinin kurulması için yasal düzenleme yapılması,,,,, 4.5. Kaynaştırma öğrencilerinin izlenmesi ve okullardaki öğretmenlere destek sunabilmesi için Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinin insan kaynağı ve fiziki kapasitesi güçlendirilmelidir. 4.6. Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış öğrencilerin bulunduğu kaynaştırma sınıflarında yardımcı öğretmen ve gölge öğretmenlik uygulamaları başlatılması için yasal düzenleme yapılmalıdır. 8)Rehberlik ve Araştırma Merkezleri nin insan kaynağı ve fiziki yapısının güçlendirilerek Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık ile Özel Eğitim Hizmetlerini ayıran yeni bir Rehberlik ve Araştırma Merkezi modeline geçilmesi için düzenleme yapılması, 9)Rehberlik ve Araştırma Merkezleri nin kaynaştırma öğrencisini izleme, okullardaki öğretmenlere destek sunabilmeleri için eğitim bölgeleri oluşturarak eğitimde rehberlik ve izleme görevini yerine getirmesi için düzenleme yapılması, 10)Otizm spektrum tanısı almış öğrencilerin bulunduğu kaynaştırma sınıflarında yardımcı öğretmen ve gölge öğretmenlik uygulamalarının başlatılması için yasal düzenleme yapılması,,,,, FEDERASYONLARI VE DİĞER 4.7. Örgün eğitim kurumlarında görevli rehber öğretmenlerin otizm spektrum bozuklukları konusunda hizmet içi eğitim almaları sağlanmalıdır. 11)Eğitim kurumlarında görevli rehber öğretmenlerin özel eğitim konusunda eğitim almalarının sağlanması,,, FEDERASYONLARI VE DİĞER 4.8. Kamu ve özel örgün eğitim kurumlarında otizm spektrum bozukluğu tanısı almış öğrencilerin ayrımcılığa uğramadan bütünleştirilmiş ortamlarda eğitim görebilmeleri için eğitim mevzuatında düzenleme yapılmalıdır. 3-Otizm spektrumu tanısı alarak kaynaştırma eğitimi uygun görülen bireylerin her tür ve kademedeki eğitim kurumlarına kaydının yapılmasının önündeki engellerin kaldırılması, 12)Kaynaştırma raporlarına rağmen, kaynaştırma öğrencisinin kaydını almayan okul yönetimlerine yasal yaptırım uygulanması,, POLİTKALAR, FEDERASYONLARI VE DİĞER 2 YIL

TEDBİR-4 4.9. Özel Eğitim Uygulama ve Özel Eğitim İş Uygulama Merkezlerinde görev yapan personelin sayısı ve niteliğinin artırılması ile personelin otizm ile ilgili bilimsel dayanaklı uygulamalar konusunda eğitilmesi sağlanmalıdır. 4.10. Sınıf geçme ve genel değerlendirme sistemi kaynaştırma uygulamalarına uygun olarak yürütülmeli, müfredata dayalı değerlendirme, portfolyo değerlendirme gibi alternatif değerlendirme sistemleri yaşama geçirilmeli ve pozitif ayrımcılık uygulaması sağlanmalıdır. 4.11. Otizm spektrum bozukluğu tanısı olan ve mesleki eğitimlerine ortaöğretim okullarında devam edebilecek öğrencilere yönelik gerekli rehberlik desteği sağlanmalıdır. Cümle tamamen değiştirilmiş TEDBİR-5.2 ye taşınmış, ancak bu çalışmanın daha eğitim sürecinde yapılması ve uygun mesleki eğitimi alması adına kapsamın gelişmesi gereklidir. 4.12. Otizm spektrum bozukluğu tanısı olan öğrencilerden uygun olanların güzel sanatlar ve spor liselerinde kaynaştırma uygulamasından yararlanması sağlanmalı ve yetenek sınavları otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin özelliklerine uygun düzenlenmeli ve bu okulların müfredatları geliştirilmelidir. YOK 4.13. Çeşitli sanat ve spor dallarında yetenekli olan ve yüksek öğrenim görebilecek otizmli spektrum bozukluğu olan bireylerin, yükseköğrenim görebileceği bölümlerle ilgili düzenlemeler yapılmalıdır. 4.14. Destek Özel Eğitim Hizmetlerinin Verimliliğinin Araştırılması Projesi sonuçları değerlendirilerek yeni özel eğitim ve rehabilitasyon politikaları geliştirilmelidir. 13)Özel Eğitim Uygulama Merkezlerinde görev yapan personelin sayı ve yeteneklerinin arttırılması ve bu personelin sürekli yeni bilgilerle eğitilmesi sağlanması, 14)Sınıf geçme ve genel değerlendirme sisteminin kaynaştırma uygulamalarına uygun olarak yürütülmesi, müfredata dayalı değerlendirme, protfolyo değerlendirme gibi alternatif değerlendirme sistemlerinin yaşama geçirilmesi, pozitif ayrımcılık uygulanmasının sağlanması, 15)Otizm spektrum bozukluğu tanısı olan 13 yaş ve üstündeki öğrencilerin ortaöğretime devam edebilmeleri için gerekli düzenlemelerin yapılması ve bu yaş grubundaki öğrencilerin mesleki eğitime yönlendirilmelerinin sağlanması 16)Otizm spektrum bozukluğu tanısı olan genç bireylerin yetenek ve becerilerini belirleyerek yönlendirme yapabilecek kariyer geliştirme uzmanları (İŞ VE MESLEK DANIŞMANLIĞI)gereksiniminin karşılanması, 17)Otizmli spektrum bozukluğu tanısı olan bireylerin ağırlıklı olarak meslek liseleri ile güzel sanatlar ve spor liselerinde kaynaştırma uygulamasından yararlanmalarının sağlanması ve bu okulların müfredatlarının geliştirilmesi, yetenek sınavlarının kaynaştırma raporları dikkate alınarak düzenlenmesi, devamsızlık sürelerinin normal gelişim gösteren öğrencilerin 2 katı (40 gün) olmasının sağlanması, 18)Merkezi sınavların (SBS,ÖSS) otizmli kaynaştırma öğrencilerinin başarısını ölçme konusunda yetersiz kalması nedeniyle gerekli düzenlemelerin otizmli öğrencilere göre yapılması amacıyla çalışma başlatılması, Müfredata dayalı ölçme değerlendirme sisteminin düzenlenmesi gerekiyor 19)Çeşitli sanat ve spor dallarında yetenekli olan ve yüksek öğrenim görebilecek otizmli spektrum bozukluğu olan bireylerin, yükseköğrenim görebileceği bölümlerle ilgili düzenlemeler yapılması, 20)"Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezleri"nin yeniden yapılandırılması konusunda çalışmalar yapılması,,,,,, PLATFORMU VE DİĞER STK,, ÖSYM, OTİZM, GENÇLİK VE SPOR, ÜNİVERSİTELER, OTİZM PLATFORMU VE, KALKINMA, MALİYE, YÖK, POLİTKALAR,,,,, GENÇLİK VE SPOR, KALKINMA,, MALİYE, SAĞLIK, YÖK, 1 YIL 4.15. Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin egzersiz yapmaları ve spor aktivitelerine katılımının sağlanması için illerde çalışmalar yapılmalıdır. YENİ EKLENMİŞ 4.16.Örgün veya yaygın eğitim kurumlarında otizm alanında çalışan personelin (yönetici, öğretmen) yeni bilgi ve becerilerle donatılması için yılda en az bir kez bir eğitim programına (konferans, panel ve hizmet içi eğitim) katılma ve katılımı belgeleme zorunluluğu getirilmesi için yasal düzenleme yapılmalıdır. YENİ EKLENMİŞ GENÇLİK VE SPOR SAĞLIK,,, İLGİLİ BAKANLIKLAR, ÜNİVERSİTELER, 2 YIL

ÖNCELİKLİ KONU ALANI (5)- İSTİHDAM ÇLERİ VE ÇALIŞMA HAYATI AMAÇ-5: Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış bireylerin istihdamlarının sağlanması ve çalışma hayatı ile ilgili düzenlemelerin yapılması. AÇIKLAMA-5: Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış bireylerin istihdam edilmelerinin önündeki engellerin kaldırılması ile çalışma hayatına uyum sağlamaları amaçlanmaktadır. TEDBİR-5 AMAÇ 1' e taşınmış. 5.1. Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış bireylerin çalışabilecekleri korumalı işyeri kurulması için hazırlanacak projeler desteklenmelidir. 1)Otizmli bireylerin farklı özelliklerine ve performanslarına uygun iş ortamlarında diğer bireylerle eşit koşullarda istihdamları konusunda kamuoyunda farkındalık yaratılması, 2)Otizmli bireylerin çalışabilecekleri korumalı/kaynaştırmalı işyeri kurulması için projelerin desteklenmesi için çalışma başlatılması, MİLLİ EĞİTİM, OTİZM, MİLLİ EĞİTİM, MALİYE, OTİZM,, MALİYE, OTİZM YOK AMAÇ 1' e taşınmış. 5.2. Türkiye İş Kurumu bünyesinde istihdam edilen "İş ve Meslek Danışmanlarının" kuruma kayıtlı iş arayan otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin iş bulmaları, mesleklerini/işlerini değiştirmeleri, mesleki uyum problemlerinin giderilmesi, öğrencilerin meslek seçimleri ve işverenlerin bilgilendirilmeleri ile taleplerini karşılamalarına sistemli olarak yardımcı olunması sağlanmalıdır. YENİ EKLENMİŞ 5.3. Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış ve bir işe yerleşmiş olan bireylerin iş hayatına uyumlarının sağlanması ve rehberlik ve danışmanlık hizmetlerinin yürütülmesini sağlamak için iş koçu yetiştirilmesine yönelik projeler desteklenmelidir. 3)Korumalı işyeri konusunda özel sektörün daha fazla bilgilendirilmesi ve ilave teşviklerle özendirilmesi, ülke genelinde yaygınlaşması ve yaşatılmasına devlet desteği verecek yasal düzenlemelerin yapılması,. AMAÇ 5-4 buraya taşınmış 4)Otizmli bireylerin istihdam süreçleri ile ilgili işverenlere yönelik eğitimler verilerek bilgilendirici materyallerin hazırlanması, 5)Otizmli bireylerin istihdam sürecinde iş koçluğu sisteminin oluşturulması,, MİLLİ EĞİTİM, MALİYE, OTİZM, MİLLİ EĞİTİM, ÜNİVERSİTELER, OTİZM, MİLLİ EĞİTİM, ÜNİVERSİTELER, OTİZM,,,,

ÖNCELİKLİ KONU ALANI (6)- İNSAN KAYNAKLARI VE FİZİKSEL ÇEVRE DÜZENLEMELERİ AMAÇ-6: Otizm spektrum bozukluğu tanısı olan bireylerin eğitimlerinde nitelikli personel ihtiyacının karşılanması. AÇIKLAMA-6: Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış bireylerin eğitimlerinde; disiplinlerarası çalışmayı geliştirebilmek, özel eğitim, genel eğitim, tıp, psikoloji, sosyal hizmetler, sosyoloji, çocuk gelişimi ve eğitimi, fizyoterapi, odyoloji, davranış analizi, dil ve konuşma bozuklukları, iş ve sanat eğitimi gibi dallarda eğitim görmüş insan kaynağı yetişmesini sağlamak ve istihdamı gerçekleşmiş olan özel eğitim öğretmeni, odyolog, fizyoterapist, psikolog gibi personelin nitelik ve nicelik olarak yeterli düzeye getirilmesi amaçlanmaktadır. TEDBİR-6 6.1. Üniversitelerin zihin engelli öğretmenliği bölümleri "gelişimsel yetersizliği olan bireylerin öğretmenliği" programına dönüştürülmeli ve zihin yetersizliği ile otizm spektrum bozukluğu alanlarında uzmanlaşma sağlanmalıdır. METİN VE ANLAM DEĞİŞMİŞ 1)Türkiye de özel eğitim öğretmeni yetiştirmekte olan üniversitelerdeki öğretim üyesi açığının giderilmesi, öğretim üyesi değişim programlarından en iyi şekilde yararlanılması, ayrıca başka üniversitelerde özel eğitim öğretmenliği lisans program sayısının artırılması için çalışma başlatılması, YÖK ÜNİVERSİTELER,, ÜNİVERSİTELER,, 6.2. Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış bireylerle ilgili farklı eğitim terapilerini uygulayan, bireysel eğitim terapistleri, davranış analistleri, dil ve konuşma terapistleri, iş ve uğraşı terapistleri ve sosyal hizmet uzmanları yetiştirilmelidir. 6.3. Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış çocukların eğitiminde erken çocukluk dönemi eğitimcisi yetiştirilmesi için ilgili lisans programlarının müfredatları geliştirilmelidir. ANLAM DEĞİŞMİŞ, ASLINDA ÖNLİSANS ELEMAN KAST EDİLİYORDU 6.4. Otizm spektrum bozukluğu alanında öğretmen/personel, eğitim kurumu konusunda ihtiyaç analizi çalışmaları yapılmalı ve bu analizler doğrultusunda yeni planlamalar yapılmalıdır. 6.5. Asperger ve yüksek fonksiyonlu otizmin 18 yaş üzeri ruhsal takip ve rehabilitasyonunu üstlenecek uzman kadro, nörolog ve psikiyatrist yetiştirilmesi sağlanmalıdır. 6.6. Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış bireylere spor koçluğu hizmeti verecek Beden Eğitimi Yüksek Okulu mezunlarının ihtisas yapacakları yüksek lisans programları açılmalıdır. 2)Otizmle ilgili farklı eğitim terapilerini uygulayan, bireysel eğitim terapistleri, davranış analistleri, dil ve konuşma terapistleri, iş ve uğraşı terapistleri ve sosyal hizmet uzmanlarının yetişmesini sağlamak, 3)Özel eğitim alanının öğretmen açığını gidermek amacıyla uygulanan;sertifika programları,ücretli öğretmen, branş değişiklikleri uygulamalarının özel eğitim alanına zarar vermesi nedeniyle son verilmesinin sağlanması 4) "Özel Eğitim Uygulama Merkezleri"nde norm kadro uygulaması sonucu mağdur olan özel eğitim öğretmenlerinin sorunlarının çözülmesi, 5)Otizmde erken çocukluk dönemi eğitimcisi yetiştirilmesi yada var olan meslek gruplarının müfredatların geliştirilmesi, 6)Otizm alanında öğretmen/personel, eğitim kurumu konusunda ihtiyaç analizi çalışması yapılması ve yatırımların buna göre planlanması. 8)Asperger ve Yüksek F.Otizmin 18 yaş üzeri ruhsal takip ve rehabilitasyonunu üstlenecek uzman kadro, nörolog ve psikiyatrist yetişmesinin sağlanması 9)Spor koçluğu hizmeti verecek "Beden Eğitimi Yüksek Okulu" mezunlarının ihtisas yapacakları yüksek lisans programların açılması 7)Otistik bireylerin yapılı çevrede ve kentsel hizmetlerde ihtiyaç duydukları özel ulaşılabilirlik düzenlemelerinin neler olduğuna ilişkin bir çalışma 6.7. Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış bireylerin yapılı çevrede ve yapılması (çalıştay düzenlenmesi) kentsel hizmetlerde ihtiyaç duydukları ulaşılabilirlik düzenlemelerinin neler olduğuna ilişkin araştırmalar ve çalışmalar yapılmalıdır. YÖK YÖK SAĞLIK YÖK ÜNİVERSİTELER,, ÜNİVERSİTELER,,MALİYE, KALKINMA, MALİYE, KALKINMA, SOSYAL GÜVENLİK ÜNİVERSİTELER,, YÖK,, MALİYE, KALKINMA, YÖK,, İLGİLİ STK LAR, AİLE VE SOSYAL, OTİZM PLATFORMU VE İLGİLİ, TOSSFED (ÖZEL SPORCULAR FEDERASYONU) ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK,, ÜNİVERSİTLER, MALİYE, YEREL YÖNETİMLER, OTİZM PLATFORMU VE İLGİLİ DİĞER STK 'LAR ÜNİVERSİTELER,, ÜNİVERSİTELER,, YÖK,, MALİYE, KALKINMA, YÖK,, İLGİLİ, AİLE VE SOSYAL,, TOSSFED (ÖZEL SPORCULAR FEDERASYONU) ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK,, ÜNİVERSİTELER, MALİYE, YEREL YÖNETİMLER, OTİZM FEDERASYONLARI VE İLGİLİ DİĞER STK 'LAR

ÖNCELİKLİ KONU ALANI (7)- SOSYAL HİZMET, SOSYAL YARDIM VE TOPLUMSAL YAŞAMA KATILIM AMAÇ-7: Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış bireylerin ve ailelerinin; sosyal güvenlik, sosyal yardım ve sosyal hizmetlerden yararlanmasının sağlanması ve toplumsal yaşama tam katılımlarının sağlanması. AÇIKLAMA-7: Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin ve ailelerinin sosyal hizmet (bakım, saatlik bakım, geçici misafir uygulaması, rehabilitasyon vb.) sosyal yardım ihtiyaçlarının karşılanması ile sportif, kültürel ve toplumsal yaşama etkin katılımları amaçlanmaktadır. TEDBİR-7 7.1. Otizm spektrum bozukluğu olan bireyler için her yaş grubunun ihtiyaçlarına uygun yatılı ve/veya gündüzlü rehabilitasyon ve bakım merkezleri kurulmalıdır. (yaygınlaştırılması için ilgili taraflarla çalışmalar yapılması,) ÇIKARILMIŞ 7.2. Yetişkin ve yaşlı otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin bakım ve rehabilitasyona tabi tutularak yaşam kalitelerinin iyileştirilmesi sağlanmalıdır. 1)Otistik bireyler için her yaş grubunun ihtiyaçlarına uygun yatılı ve/veya gündüzlü rehabilitasyon ve bakım merkezlerinin kurulması ve yaygınlaştırılması için ilgili taraflarla çalışmalar yapılması, 2)Yetişkin ve yaşlı" Otizm Spekturum Bozukluğu" olan bireylerin bakım ve rahabilitasyona tabi tutularak yaşam kalitelerinin iyileştirilmesi. ÜNİVERSİTLER, MALİYE, SAĞLIK, KALKINMA,, OTİZM PLATFORMU VE İLGİLİ DİĞER SAĞLIK, ÜNİVERSİTELER, OTİZM ÜNİVERSİTELER, MALİYE, SAĞLIK, KALKINMA, SOSYAL GÜVENLİK, OTİZM FEDERASYONLARI VE İLGİLİ DİĞER SAĞLIK, ÜNİVERSİTELER, YOK 3)Süreli bakım hizmetleri modellerinin geliştirilmesi yeni yönetmelik çıkarılması, SAĞLIK, ÜNİVERSİTELER, OTİZM 7.3. Geçici ve misafir olarak sosyal hizmet kuruluşlarına kabul edilen "Engellilerin Bakımı Rehabilitasyonu ve Aile Danışmanlığı Hizmetlerine Dair Yönetmelik"te uygulama süresinin artırılabilmesi için değişiklik yapılmalıdır. 7.4. Otizm spektrum bozukluğuna sahip bireyler için evde bakım hizmetleri çeşitlendirilerek (evde tıbbi bakım, telefonla hizmet desteği, eve yemek servisi, daha ucuz ve kısa sürede evlere bakım ve onarım hizmetleri, evde kısa süreli bakım elemanı temini vb.) uygulamalarına geçilmelidir. 7.5. Evde bakımı gerçekleşen otizm spektrum bozukluğu olan bireye bakım yapan kişilerin eğitimi sağlanmalıdır. 7.6. Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış bireylere sunulan bakım hizmetlerinin daha etkili, ihtiyaca uygun bir şekilde verilebilmesi, kaliteli ve sürdürülebilir olabilmesi için mevzuatta iyileştirmeler yapılmalıdır. 7.7. Sosyal güvenlik sisteminde, otizm spektrum bozukluğu tanısı almış bireylerin de yararlanabileceği bağımsız bir bakım sigortası kurulmalıdır. 7.8. Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış bireyin bakımını üstlenen ve ücreti aileler tarafından karşılanan yardımcı personelin sosyal güvenlik primlerinin ödenmesinde devlet katkısı sağlanması için yasal düzenleme yapılmalıdır. 7.9. Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış ve sürekli bakıma muhtaç çocuğu olan anne veya baba ile bakmakla yükümlü olan kişilerin erken emeklilikten yararlandırılması için 5510 sayılı Kanun'un 28 inci maddesinin yeniden düzenlenmesi için yasal düzenleme yapılmalıdır. veya yerine VE olmalıydı BURADA KAST EDİLEN HEM ANNE HEM DE BABAYI KAPSAMASIDIR. 4)Geçici ve misafir olarak sosyal hizmet kuruluşlarına kabul edilen Özürlülerin Bakımı Rehabilitasyonu ve Aile Danışmanlığı Hizmetlerine Dair Yönetmeliğin otistik bireylere uygulama süresinin arttırılması için yönetmelik değişikliğinin yapılması, 5)Otistik bireyler için evde bakım hizmetlerinin geliştirilmesi (evde tıbbi bakım, telefonla hizmet desteği, eve yemek servisi, daha ucuz ve kısa sürede evlere bakım ve onarım hizmetleri, evde kısa süreli bakım elemanı temini,v.b) kapsayacak şekilde yönetmeliğin değiştirilmesi ve geliştirilmesi, 6)Evde bakımı gerçekleşen otistik bireye bakım yapan kişilerin eğitiminin sağlanması 7)Bakım hizmetlerinin daha etkili, ihtiyaca uygun bir şekilde verilebilmesi, kaliteli ve sürdürülebilir olabilmesi için mevzuatta iyileştirmeler yapılması, 8)Otizmli bireylerinde yararlanabileceği sosyal sigorta sisteminde bağımsız bir bakım sigortası kurulması çalışmasının sonuçlanması, 9)Otizmli bireyin bakımını üstlenen ve ücreti otizmli bireyin ailesi tarafından karşılanan yardımcı personellerin sosyal güvenlik primlerinin ödenmesinde devlet katkısı sağlanması, 10)Erken emeklilik uygulamasının babaları da kapsaması, otizmli çocuğu olan ebeveynlerin yarı zamanlı ya da evden çalışma modeli ile işlerine devamını sağlayacak mevzuat düzenlemesinin yapılması SAĞLIK, ÜNİVERSİTELER, OTİZM SAĞLIK, ÜNİVERSİTELER, SAĞLIK, ÜNİVERSİTELER, OTİZM SAĞLIK, ÜNİVERSİTELER, SAĞLIK, ÜNİVERSİTELER, OTİZM, SAĞLIK, PLATFORMU VE İLGİLİ, SAĞLIK, PLATFORMU VE İLGİLİ, MALİYE,, MALİYE, SAĞLIK, ÜNİVERSİTELER,, SAĞLIK,, SAĞLIK,, MALİYE,, MALİYE,

TEDBİR-7 YOK 11)Spor kabiliyeti yüksek olan otizmli gençlerin çeşitli branşlarda ileri düzey sporcu olarak yetiştirilmesinin sağlanması,, MALİYE, PLATFORMU VE İLGİLİ STK LAR, AİLE VE ÖZEL SPORCULAR SPOR FEDERASYONU ( TOSSFED)