Önsöz Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem VI Çalışma Kılavuzu Esasları Sevgili Öğrenciler, Toplumun sağlık sorunlarının üstesinden gelebilecek ve topluma koruyucu sağlık hizmetlerini sunabilecek bilgi, tutum ve becerilerle donanmış, araştırıcı, sorgulayıcı ve yaşam boyu öğrenmeyi kendine hedef edinmiş hekimler yetiştirmek amacıyla size verilen uzun ve yorucu beş yıllık eğitimi geride bırakarak fakültenizden Tıp Doktoru olarak mezun olacağınız son yıla başlıyorsunuz. Bu yıla kadar edindiğiniz bilgi, tutum ve becerileri bu eğitim yılı içerisinde yeniden gözden geçirip arttırma, yoğunlaştırma ve öğretim elemanlarının gözetim, denetim ve sorumluluğunda sağlık hizmeti sunum alanlarında fiilen yer alarak pekiştirme fırsatı bulacaksınız. Hekimlik mesleğine ilk adım yılı olarak değerlendirebileceğiniz bu dönemdeki başarınızın meslek yaşamınıza ve uzmanlık eğitimi planlarınıza olumlu katkılarının olacağını unutmayınız. Bilinen anlamda sınavla değerlendirme yapılmayacağı için çalışmalarınızdan en üst düzeyde yararlanabileceğiniz bir dönem geçirmek büyük ölçüde kişisel çabalarınıza bağlıdır. Bu kılavuzda Dönem VI da hizmet sunumuna katılacağınız bölümlerde öğrenecekleriniz ve yapmanız gerekenler, bunları hangi kliniklerde görebileceğiniz ve bu bölümlerde uymanız gereken kurallar ve çalışma koşulları açıklanmaktadır. Bu dönemdeki çalışmalarınıza rehber olması ve birimlere başlamadan önce hazırlık yapabilmeniz amacıyla düzenlenilen bu kılavuzun sizlere yardımcı olacağı inancıyla hepinize başarılar dileriz. Dönem VI (İntörn lük) Çalışma Kılavuzu Hazırlama Komisyonu 1
Amaç ve kapsam Madde 1- Bu çalışma kılavuzu Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem VI eğitim programının müfredatla ve fakültenin hedef ve stratejileriyle uyumlu biçimde yürütülmesini sağlamak ve Dönem VI öğrencilerinin haklarını ve yükümlülüklerini belirlemek amacı ile hazırlanmıştır. Dayanak Madde 2- Bu uygulama esasları 5.10.2009 tarih ve 27367 sayılı resmi gazetede yayımlanan Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği esaslarına göre hazırlanmıştır Tanımlar Madde 3- Bu Uygulama Esaslarında geçen; a) Tıp Fakültesi: Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesini, b) Fakülte Kurulu: Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Fakülte Kurulu nu, c) Eğitim - Öğretim Koordinasyon Kurulu: Tıp Fakültesi eğitimini Eğitim - öğretimin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak Dekanlık adına yürütmekle sorumlu olan kurulunu d) Dönem VI sınıf komisyonu: Tıp Fakültesinin dönem 6 eğitimini Dekanlık adına yürütmekle sorumlu olan, başkanlığını Dönem VI Koordinatörünün yaptığı ve Dönem VI staj sorumlularından oluşan komisyonu, e) Dönem VI Koordinatörü: Dönem VI sınıf komisyonu başkanını, f) Staj Sorumlusu: Anabilim dalında dönem 6 eğitiminin yürütülmesi, staj içi rotasyonlar ve benzeri süreçlerin düzenlenmesi, Dönem 6 sınıf Komisyonu, Öğrenci İşleri ve Anabilim Dalı arasındaki eşgüdümü sağlanması ile görevli, Anabilim dalı başkanı tarafından önerilen ve Dekanlık tarafından görevlendirilen Dönem 6 sınıf Komisyonu üyesini g) İntörn Sorumlusu: İntörn doktorların anabilim dalındaki rotasyonları sırasında, hedeflenen bilgi, tutum, davranış ve becerileri kazanmalarını sağlamak ve değerlendirmek üzere anabilim dalı tarafından görevlendirilen öğretim üyesini h) İntörn Doktor: Dönem V i bitirip, aile hekimliği dönemi olarak adlandırılan Dönem VI ya başlayan, öğrencilik ile doktorluk arasındaki geçiş döneminde tıbbi bilgi ve becerilerini, iletişim becerilerini ve mesleksel değerleri kullanarak klinik sorunlara çözüm getirme becerisini geliştiren ve bu öğrenme sürecini öğretim elemanlarının gözetiminde gerçekleştiren "hekim adayı" nı. i) Staj Beceri Listesi: İntörn doktorların kendilerini değerlendirebilmeleri, anabilim dalları, Dönem 6 sınıf Komisyonu ve Dekanlığın eğitim sürecini izleyebilmeleri için geliştirilen, stajlar süresince kazanılması beklenen bilgi, tutum ve becerilerin listelerini, j) İntörn Değerlendirme Belgesi: Fakültenin öğrenme hedefleri doğrultusunda kazanılması istenen bilgi, beceri ve davranışların değerlendirildiği intörn sorumlusu öğretim üyesi ve ilgili anabilim dalı başkanınca onaylanan ve intörnün stajda yeterlilik sağlayıp sağlayamadığını gösterir belgeyi tanımlar. 2
Dönem VI Eğitim Programı Madde 4- Dönem VI eğitim programının amaç ve hedefleri, eğitim yöntemleri, değerlendirme yöntemleri, eğitim ortamları ve işleyişi a) Amaç ve hedefleri: Dönem VI intörnlük eğitiminin amacı, tıp öğrencilerinin tıp eğitiminin önceki dönemlerinde elde ettikleri bilgi, beceri ve tutumları sağlık hizmeti sunum alanlarında tek başına uygulayabilir hale gelmelerini ve çeşitli akademik etkinliklere katılarak tıbbi bilgi ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirmelerini sağlamaktır. Bu amaçla İntörn doktor: I. Sorumlu öğretim üyesinin gözetiminde ve sorumluluğunda daha önceki eğitim dönemlerinde edindiği bilgi ve beceriyi uygular II. Çalıştığı klinik birimlerde rutin poliklinik uygulamasına etkin olarak katılır, yataklı birimlerde kendisinin sorumluluğunda olan hastaları izler ve sorunları ile yakından ilgilenir, hasta yakınlarıyla etkin iletişim kurar, nöbet tutar, öğretim elemanı sorumluluğunda tıbbi girişimlerde bulunur; III. Tıbbi kayıt tutma ve değerlendirme becerisi, elektronik ortamda hasta yönetim programlarını kullanabilme becerisi kazanır: IV. Sağlık sisteminin organizasyonunu tanıyıp, yapılanmayı öğrenir: V. Sağlık alanında liderlik ve ekip çalışması becerileriyle sağlık çalışanları ve toplumla etkin iletişim kurma becerilerini pekiştirir: VI. Yaşam boyu öğrenme ve kanıta dayalı tıp ilkelerini kullanma becerisi edinir; VII. Bireyin yaşadığı ortamdan üçüncü basamak bir sağlık kurumuna kadar her düzeyde sağlığı koruma ve geliştirme becerisi edinir. b) Eğitim yöntemleri: Hasta başı eğitim, öğretim üyesi viziti, poliklinik uygulamaları, ameliyathane uygulamaları, vaka tartışmaları, olgu sunumları, alan çalışması, konseyler, seminerler, makale sunumları, araştırma yapma ve sunma, bağımsız çalışma saatleri vb eğitim yöntemleri kullanılabilir. İşleyiş Madde 5- I. Dönem VI intörnlük eğitimi kesintisiz 12 aydır. Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim, Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinde tanımlanan haklı ve geçerli nedenler dışında öğrenciler intörn lük dönemine ara vermeden devam ederler. II. İntörn doktorlar, başta Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Dr. Rıdvan Ege Sağlık Araştırma ve Uygulama Hastanesi (UÜDREH) olmak üzere, gerektiğinde çeşitli (üçüncü, ikinci ve birinci basamak) sağlık kuruluşlarında uygulamalı eğitim alırlar. Dönem VI eğitim programı öncelikle birinci basamak hekimlik uygulamasına yönelik olarak planlanır. III. Öğrenciler, intörnlük döneminin en fazla üç ayını Fakülte yönetim kurulunun onaylaması kaydıyla yurt dışındaki bir eğitim kurumunda yapabilirler. IV. Staj bitiminde İntörn Değerlendirme Belgesi, İntörn Sorumlusu ve AD başkanı tarafından onaylanarak 1 (bir) hafta içinde öğrenci işleri sekreterliğine iletilir. Dönem VI Eğitim Programı İçindeki Rotasyonlar Madde 6- Tıp Fakültesi Dönem VI Eğitim Programı içindeki rotasyonlar ve eğitim süreleri aşağıda belirtilmiştir. a) İç hastalıkları : iki ay, b) Çocuk sağlığı ve hastalıkları: iki ay, c) Kadın hastalıkları ve doğum: bir ay, d) acil tıp : iki ay, e) Genel Cerrahi : bir ay, f) Kırsal hekimlik :iki ay, g) Psikiyatri : bir ay, h) Seçmeliler : bir ay Madde 7- a-eğitim-çalışma Süreleri ve Yerleri: Dönem VI eğitim programında stajlar 08.00 de başlar, I7.00 de sonlanır. Nöbet sistemi içinde çalışan birim ya da bölümlerde çalışma süresi sabah ve akşam dilimi devir sürelerine göre AD tarafından düzenlenir. İntörn doktorların staj programlarında belirtilen yerler haricinde görevlendirilmeleri Tıp Fakültesi Dekanlığının iznine bağlıdır. 3
b-nöbetler: İntörn eğitim programı içinde nöbetler yer alır. Eğitim amaçlı olan bu nöbetler 3 günde birden daha sık olamaz. İntörnlerin nöbet sayıları ve süreleri hizmet açığının kapatılması için arttırılamaz. c- Değerlendirme ve yeterlilik: İntörnlük eğitiminin değerlendirilmesi, intörn öğrencinin hekim olması ve kaliteli hizmet sunumu için gerekli yeterlilik düzeyinin değerlendirilmesine dayanır. Bu değerlendirme intörnden sorumlu öğretim üyesi tarafından kazanılması istenen bilgi, beceri ve tutumlar listesi ile intörn değerlendirme formuna dayanılarak yapılır. d- Devamsızlık: İntörn doktorlar, geçerli bir gerekçe belirtmeksizin ve sorumlulardan izin almaksızın stajlarda devamsızlık yapamazlar. Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim ve Sınav Yönetmeliği esaslarına göre sağlık ya da geçerli bir mazerete bağlı devamsızlık tüm staj süresinin % l0 undan fazla olamaz. Süre açısından eksik kalan ya da beceri kazanma açısından yetersiz olan stajın nasıl tekrar edileceği Yetersizlik başlığında tanımlanmıştır. e- Yetersizlik: Çalışmaları yeterli bulunmayan intörn doktorlar stajı tekrar alırlar. Staj tekrarları (devamsızlık ve yetersizlik ile ilgili ölçütlere bağlı olarak), staj süresi kadardır. Anabilim dalı bu tekrar süresini intörn değerlendirme formunda gerekçelendirerek öğrenci işleri sekreterliği aracılığı ile Dekanlığa bildirir. Staj tekrarı tüm stajların bitmesini izleyen dönemde yapılır. İntörn Doktorların Uymaları Gereken Kurallar: Madde 8- İntörn doktorlar UÜDREH ya da eğitim amacıyla çalışacakları diğer sağlık kurumlarında aşağıdaki kurallara uymakla yükümlüdürler: I. İntörn doktorun çalışma ortamındaki giyimi sağlık çalışanına yakışır özende olmalıdır. II. İntörn doktorlar UÜDREH binası içinde kimlik kartlarını görünür biçimde takmak zorundadırlar III. Hastane içinde beyaz hekim önlüğü giyilmelidir IV. Hekim önlüğü ve benzeri sağlık çalışanına özgü giysilerin hastane ya da sağlık kurumları dışında kullanılması yasaktır V. İntörn doktor hastasına kendini "intörn doktor" olarak tanıtmalıdır. VI. UÜDREH ve diğer sağlık kurumlarında, kurumun kurallarına ve yönetmelik ve yönergelerine uymak zorundadır. Bu kurallar aşağıda sıralanmıştır: a) Enfeksiyon kontrol kuralları b) Tıbbi atıklar, evsel atıklar ve geri dönüşümlü atıklarla ilgili kurallar c) Radyasyon güvenliği kuralları d) Çalışan sağlığı ile ilgili kurallar e) Hasta güvenliği ile ilgili kurallar f) Örnek alma, gönderme, istek yazımı, onam ve benzeri kurallar g) Yangın ve güvenlik önlemleri h) Etik ve deontolojik kurallar İNTÖRN DOKTORUN GÖREV, YETKİ ve SORUMLULUKLARI Madde - 9 I. İntörnlük dönemindeki öğrenciler, sağlık hizmeti sunum alanlarında, sorumlu öğretim üyesi/leri gözetiminde çalışırlar ve staj beceri listelerinde yer alan etkinlikleri yapmakla yükümlüdürler. II. İntörnlük yaptıkları anabilim dallarında seminer, makale saati, olgu sunusu, konferans, v.b. bilimsel etkinliklere katılmak ve gereğinde (sorumlu öğretim üyesince görevlendirildiğinde) fiilen yapmakla yükümlüdürler. III. İntörn, görevli olduğu servisteki hastanın, hastaneye başvurusundan çıkışına kadar tüm muayene, tedavi, klinik uygulama, bakım ve yönetimine sorumlu asistan, uzman doktor veya öğretim üyesi eşliğinde ve denetiminde bizzat katılır. Bu nedenle hastanın poliklinik kartı ve dosyasının düzenlenmesi, anamnezi, fizik muayenesi, hastanın bilgilendirilmesi ve kendisine yapılacak tıbbi işlemle ilgili rızasının alınması, izlediği hastanın laboratuar istek belgesini doldurması, epikriz taslağı hazırlaması, istenilen tetkiklerin takibi ve sonuçlarının hasta dosyasına / otomasyon programına kaydedilmesi, hastalığın seyir bilgilerinin dosyaya konması, hastanın alması gereken ilaçların hasta tabelasına yazılması, taburcu işlemlerinin yapılmasına sorumlu asistan, uzman doktor veya öğretim üyesi eşliğinde ve denetiminde katılır. Bu görevlerin tam olarak yürütülmesi, ilgili öğretim üyesinin sorumluluğundadır. IV. İntörn, hastanın sorumlu asistanının eşliğinde, hastasını sorumlu olduğu öğretim üyesine sunmak zorundadır. Bunun için serviste yapılmakta olan tüm vizitlere katılır. 4
V. İntörn, hastanın takibinde gerekli olan tüm tetkikleri, ancak sorumlu asistan, uzman doktor veya öğretim üyesine onaylatarak isteyebilir. İntörn doktorun staj beceri listelerinde belirtilen girişimleri öğrenmesi, bunlarla ilgili becerilerini geliştirmesi beklenmektedir. İntörn doktor staj beceri listelerinde belirtilen girişimleri öğretim üyesinin sorumluluğunda, öğretim üye ya da elemanının eşliğinde yapabilir. Yapılan girişimsel işlemle ilişkili ortaya çıkacak tüm komplikasyon ve sorunlardan hastanın "ilgili hekimi" sorumludur. VI. İntörn doğrudan reçete yazma yetkisine sahip değildir. Sorumlu öğretim üyesi veya servis asistanının planladığı tedavi reçetesini hazırlayabilir. Ancak bu reçeteyi sorumlu öğretim üyesi veya servis asistanına imzalatıp kaşeletmek zorundadır. VII. İntörnler, bulundukları kliniğin çalışma düzenine uygun olarak nöbetlere katılırlar. Nöbetlerdeki çalışma görev ve sorumluluğu, günlük çalışmalardakine benzer şekilde yürütülür. Nöbet sırasında nöbet yerinden klinik nöbetçi doktorun onayı olmadan ayrılamazlar. Nöbet sırasında klinik nöbetçi doktoruna karşı sorumludurlar. VIII. İntörn doktor, bir tedavi kurumunun işleyişi ile ilgili ayrıntıları öğrenmek amacı ile kan örneği alma ve gönderme, glukometre ile kan şekeri ölçümü yapma, EKG çekme, kültür örnekleri alma gibi görevler üstlenir. Ancak intörn doktor, bu işlerde hizmet açığını kapatmak üzere ve eğitim amacının dışına çıkacak biçimde görevlendirilemez. IX. İntörnler, hasta ve yakınlarının haklarını bilmek; bunlara saygılı olmak ve hasta bilgilerinin gizliliği ilkesine uymak zorundadır. X. Her intörn belirtilen bu ana ilkeler dışında intörnlük yaptığı Anabilim Dalınca belirlenen intörn çalışma ilkeleri doğrultusunda çalışır. YÖNERGEDE HÜKÜM BULUNMAYAN HALLER Madde 10- Bu çalışma kılavuzunda belirtilmeyen hallerde Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim ve Sınav Yönetmeliği hükümleri ve Fakülte Yönetim Kurulu Kararları uygulanır. YÜRÜRLÜK Madde 11- Bu çalışma kılavuzu Fakülte Kurulu tarafından kabul edildiği tarihten itibaren yürürlüğe girer. (Karar Tarihi:16.12.2011 - Karar No:2011/04) YÜRÜTME Madde 12- Bu çalışma kılavuzu Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı tarafından yürütülür. Bu çalışma kılavuzu Fakülte Kurulunun 2011/04 Nolu Kararı 16.12.2011 kabul edildiği tarihten itibaren yürürlüğe girer. 16-12-2011 TARİH VE 2011/04 SAYILI TIP FAKÜLTESİ KURUL KARARI 5