SAU Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisj 7.Cilt, I.Say (Mart 2003) Mesleki Eğitim Merkezlerinde Oto Motor Tamircil:, Meslek Bilgisi Dersi Program Uygulanabilirlik Anali M.E.Yaman, O.. Eidoğa MESLEKi EGiTiM MERKEZLERİNDE OTO MOTOR TAMİRCİLiG-i MESLEK BİLGİSİ DERSİ PROGRAMI UYGULANABİLİRLİK ANALİZİ Mehmet Emin Yaman, Osman Eldoğat Özet: Bu çalşmada Oto sanayiine çrak yetiştiren l\tlesleki Eğitim Merkezlerinde Oto Motor Tamirciliği meslek dalnda takip edilen mevcut Meslek Bilgisi dersi müfredat program ve bunun uygulanabilirliği üzerinde durulmuştur. Bu amaçla bahsi geçen program hakknda bilgi verilerek, konu üzerine yaplmş anket çalşmas ve bunun sonuçlar üzerinde durulmuştur. Anahtar kelimeler: Çraklk Eğitimi, Oto Motor Tamirciliği. Abstract - In this study, the present circuculun of particnlar vocation pogramme in apprentice training centres for automotive repairing sector and its applicability was investigated. In this context a detailed information on the above mentioned rogramme was given and the results of related survey were presented and discussed. KeY'vords - Apprentice Training, Autonotive Repairing Sector. I. GİRİŞ 1800' lü yllarn sonlarndan i tibaren günlük ha yatmzda önemli bir yer tutmaya başlayan motorlu taştlar, beraberinde büyük bir sanayi kuruluşlar kitlesini de getirmiştir. Bu büyük kitle, çok sayda vasfl ve vasfsz kişilerin istihdaruna ve sil e olmuş, ancak sektördeki hzl gelişme özellikle vasfl elemanlara olan ihtiyacn luzla artnasna sebep olmuştur. Vasfl elemanlarn yetişmesi için de eğitim kurumlarna büyük bir yük düşmektedir. Yaplacak eğitimin ksa süreli, ucuz, sürekli ve müesseseleşmiş sağlam esaslar olmas önemlidir. Bugün gelişmiş bir çok ülkenin gündeminde işbaşnda eğitim, çraklk veya başka isim altnda baş sray almaktadr. [ 1]. Ülkemizde de eğitim faaliyetleri Milli Eğitim Bakanlğ soumluluğunda yürütülmekte olup, Milli Eğitim M. E. Yaman, Akyaz Mesleki Eğitim Merkezi, Akyaz,Sakarya O. Eldoğan, SAÜ TEF 1akine Eğitimi Bölümü Temel Kanununun 3. naddesinde mesleki ve teknil eğitim; "İlgi, istidat ve kabiliyederini geliştirerek gereld bilgi, beceri, davranşlar ve birlikte iş görrne alşk.anlğ. kazandrmak suretiyle hayata hazrlamak ve onlarn kendilerini nutlu klacak ve toplumun mutluluğum katkda bulunacak bir meslek sahibi olmalanil sağlamaktr" şe ki inde açklanmaktadr[2]. Ülkemizde özellikle çok büyük bir kitleye iş alaru sağlayan Oto Sanayilerinde, taştlarla ilgili her türlü tanir-bakn faaliyetleri yürütülmektedir. Buralarda çalşanlarn yetişme şekli ise Çraklk sistemiyle olmaktadr. Çraklarn eğitimi ise geleneksel olarak ustaçrak ilişkisi çerçevesinde olurken, özellikle djizenh çrakhk eğitimi uygulamalar 1977 ylnda çkarlan 2089 Sayl Çrak, Kalfa ve Ustalk Kanunu ile başlamş '"e 1986 ylnda yenilenerek 3308 Sayl Çraklk Ye Mesleki Eğitin1 Kanunu haline getirilmiştir. :tviesleki Eğitimde Yeniden Yaplanma ad altnda son düzenleme 2000 ylnda 4 702 sayl Mesleki ve Teknik Eğitim Kanunu olmuştur. 4702 sayl kanunla özellikle okul ve kanunda isim değişiklikleri yaplnuş olup, Çraklk Eğitim Merkezi isni Mesleki EZ:itim Merkezi 'ne. Çraklk ve 1esleki Eğitim Kanunu ismi ise Meslek1 Eğitim Kanunu'na çevrilmiştir. Bu çalşmada, Mesleki Eğitim Merkezleri bjjnyesinde eğitim verilen Oto Motor Tanirciliği Progamnd: verilmekte olan Meslek Bilgisi Dersi ve üzerinde durolmaktadr. II. OTO MOTOR TAMİRCİiİGİ uygulanş Çraklk Eğitim Merkezlerinin kurulmasyla Oto 1otor tamirciliği meslek dal, 1986 ylnda 39 ilde kapsama alnmş, 199 5 ylna kadar ise tüm ülkede sisteme darul edilmiştir. 2001-2002 eğitim ve öğretim ylnda 81 ilde 345 okulda Oto Motor Tanirciliği meslek dal öğrenci says 29600, öğretmen says ise 913 'tür. Bu merkezlerde görev yapan öğretmenlerin büyük bir ksm Teknik Eğitim Fakültesi Otomotiv Bölümü mezunudur [3 ]. 170
SAL' Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 7 Cilt,.Say (Mart 2003) Mesleki Eğitim Merkezlerinde Oto Motor Tamirdliği Meslek Bilgisi Dersi Program Uygulanabilirlik Analizi M.E.Yama, O.Eidoğan Okullara devam eden çraklar, alannda faaliyet gösteren bir işyeriyle Çraklk Sözleşmesi imzalamak zorundadrlar. Çraklk eğitimi temel eğitimden som a yaplmakta ve çraklk yaş ise 14-19'dur. Çraklk süresi mesleklere göre değişiklik göstenekle beraber genel olarak 3 yldr. Çraklar, pratik eğitimlerini işyerlerinde sürdünnekte ve haftada bir gün 1 O saat ders görmek için okla gitmektedirler. Okulda bulunan derslerin %40' genel kültür ve %60' meslek dersleridir. Oto Motor tarnirciliği neslek dalnda mesleki bilgilerin verildiği Meslek Bilgisi Dersi 3 yllk eğitim süresinin her ylnda verilmekte, yllara göre haftalk ders saati 3-4 - 4 saat şeklinde uygulamnaktadr. Bu şekilde öğrenciler eğitimleri süresince 3 52 saat bu ders i işlemektedirler [2,4,5,6, 7]. Dersin içeriği Tablo 1 'de görülmektedir. Bu program, Oto Motor Tamirciliği neslek dalnda sanayide gereksinim duyulan teknik elenlanlar yetiştirmek amacyla hazrlammş olup, programn genel amaçlar öğrencilerin; 1- Oto n1otor tamirciliğine ait takm cihazarn kullanma tekniklerini kavramalanm, 2- lviotorlu taştlara ait sistemlerin çalşma ilkelerini ka vrarnal arn, 3- Mesleğiyle ilgili kataloglar kullanabilmelerini, 4- Periyodik balamlar doğu teknikler le yapmalann, 5- Anzalan tekniğine uygun olarak gidennelerini sağlanaktr[7]. Çraklann pratik eğitimleri ise işyerlerinde bulunan Usta 9ğreticiler tarafndan yaplmaktadr. Pratik eğitim konulan meslek bilgisi dersi ünitelei ile paralel gitmektedir. Çraklarn pratik eğitimleri Mesleki Eğitim Merkezi öğretmenleri tarafndan kontrol edilerek merkez müdürlüğüne rapor halinde sunulnaktadu. Bu sayede çraklarn usta öğreticileri ile birlikte çalşlarak, çraklarn her türlü sorunlarnn giderilmesine ve oto rnotor tamirciliği mesleği ile ilgili bilgi ve beceriletin öğretilmesi ve gerekli olan iş alşkanlklarnn kazandrlmas hedeflenmektedir[?,8]. Çraklara verilen eğitim sonras başarlbaşars1zlk değerlendirmeleri ise, öğrencilerin snf içi etkinliklere katlmalarndaki duyarlklarna, sahip olduklar ve sergiledikleri düşünce zenginliğine, sorumluluk alma, dsiplinli çalşma, araştrma, inceleme ve bilimsel düşünme becerilerine göre yaplmaktadr [7]. Ksaca çerçeve ve işleyişini tanmlamaya çalşlan Oto 1otor Tamirciliği çraklk eğitimi uygulamalarnda, pratik uygulama olarak olumlu ve olumsuz bir çok husus dikkati çekmektedir. Burada baz problemlerden bahsedilecek olursa; özellikle sanayisi küçük olan yerlerde snflarn oluşturulmas için gerekli 12 kişi toplanamadğ çn çeşitli programlar bir arada eğitilmeye çalşlmakta, eğitici öğretmenierin her okulda ihtiyaca göre bulunamamas, okullarda eğitim için gerekli donarumlar bulunmamas, eğitimde önemli bir yer tutan pratik uygulan1alarla ilgili olarak eğitici ustalada sağlkl ilişki geliştirilememesi vs. Tablo 1, qṭo otor T mirciliği Meslek Dal Meslek Bilgisi Ders1 Uniteleri ve Işlenmesine Ayrlacak Süreler[?). Birinci Snf - Çraklk ve Mesleki Eğitimi 6 2- Çevre 6 3- Hijyen 4- Mes1e in Önemi 3 Saat 5- El Takmlan 18 6- Ölçme ve Ölçü Aletleri 18 7- Temel Malzeme Bilgisi 6 8- Mengeneler ve Eğeler 3 9- Markalama 3 10- Kesme ve Kesme Takmlan 3 ll- Delme ve Deln1e Takmlan 3 12- Raybalar ve Raybalama 6 13- Vidalar,Pafialar ve Klavuzlar 3 14- Zunpara Taşlar ve Alet Bilerne 3 15- Eğme, Bükme ve Düzeltmc 3 16- Perçinierne 3 17- Lehimleme ve Kaynak 3 İkinci Snf Oto Motor Tamirc11iğinde Kullanlan Takmlar ve Cihazlar 6 Toplan 96 19- Motorlu Taştlarn Tanttlmas 4 20- Motor Parçalar ve Yardmc Sitemlei 8 21- \1otorculukta Kullamlan Temel Terimler 4 22- Motorlarn Çalşna Ilkeleri 8 23- Motorlarm S1nflandrhnalar 4 Saat 24- Motor Parçalar 32 s.. Temel elektrik Dilgisi 8 26- Marş Sistemi 8 27- Şarj Sistemi 4 28- Benzinlt Motorlarda Ateşleme Sistemi 12 29- Yağlar ve Yağlama Sitemi 8 30- S oğu tma Sistemleri 8 Benzinlj Motorlarda Kullanlan Yak1tlar ve Yaktt S1stemler Ü üncü Snf Toplan 1 32- Dizel Motorlannn Çalşma İlkeleri 4 ' 8 12 128 Saat 33- Dize] Motorlarnda Yakt Ststemi 12 Dizel Motorlannda Kullamlan Yaktlar, Yanma ve Yanma Odalar 8 35- Dizel Motorlarnda Hava Emme Sistemleri 8 36- Motor Ayarlar ve Motor Testi 16 37- Motor Gücü ve 1otor Verimi 8 38- Genel Motor Analan 20 39- Kavran1alar 8 40 Vites Kutulan 8 4 - Kardan Milleri (Safi) ve Mafsallar 4 42- Diferansiyeller ve Akslar 4 43- Direksiyon Sisten1leri 4 44- Ask ve Süspansiyon Sistemleri 4 45- Fren Sistemlen 12 18-31- 34-46- On Düzen Açt lar ve Ayarlar 4 47- Tekerlek ve Tekerlek Ba1ans 4 Toplam 128 Genel Toplan 352 -- 171
SAU Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 7.Ci lt, 1.Say (Mart 2003) Mesleki Eğitim Merkezlerinde Oto Motor Tamir Meslek Bilgisi Ders i Programa Uygulanabilirlik An M.E.Yaman, O.Eldoğ;J m. MESLEK BiLGİSİ DERSİ PROGRAMININ UYGULANABİLİRLiG İ ÜZERİNE BİR ANKET ÇALIŞMASI Burada Oto Motor Tamirciliği çraklk eğitiminin ve okullarda verilen Meslek Bilgisi dersinin uygulanabilirliği üzerine yaplan bir anket çalşmasndan bahsedilee ektir. Tablo 4 'te görülmektedir. Bu görüşe öğretmenlen: %3 7,93 )ü katlnuş, %40,23 'ü ksmen katlmş, %21:84' ise kathnamştr. Bu dökümanlarm kullanhr kullamlrradğ sorulduğunda ise %66,66' smr. kullandğ, %21,84 'ünün ksmen kullandğ, ger: kalarnnn kullanmadğ görülmüştür. Tablo 4. Okulda bulunan dokümanlarn (kitap, dergi, makale Y.b) yeter11jiği. Anket çalşmas 22 Mesleki Eğitim Merkezinde ve 87 Motor öğretmenine uygulanmştr. Ankete katlan öğretmenlerin %20,69'u 1-4 yllk, o/o39,08'i 5-8 yllk, %31,03'ü 9-12 yllk ve 0/o 5,75'i ise 17-20 yllk öğretmen olup, bunlarn %28,74'ü 1-4 yldr, %51,72'si 5-8 yldr, %2,30'u 9-12 yldr ve % 1,15'i ise 17-20 yldr Mesleki Eğitim Merkezlerinde görev yapmaktadr lar. Tamamen Kat1Jyorum 17 19,54 Oldukça Katlyorum 16 18,39 Ksn1en Kattlvorum J 35 40,23 Az Katthyorum 17 19,54 Hiç Katlnyorun 2 2,30 Tablo 2. Öğretmenierin derslerde takip ettiği meslek bilgisi dersi kitap veya kitaplar. Tablo 5. Okulda bulunan yardmc elemanlarn (Maket, pano, motor parça lar v.b.) yeterli li ği. İrfan Özlü Meslek Bil ;isi MEB Benzinli Motorlar MEB Şasi 1 Say o/o Say 1. smf 70 80,46 O 0,00 O 2. snf 56 64,37 24 27,59 O MEB Dize! Motorlar MEB Şasi 2 Diğer % Say o/o 0,00 17 19,54 0,00 7 8,05 Tamamen Katilyorum 9 10,34 Oldukça Katlyorum 20 22,99 Ksmen Kat hyonm 31 35,63 1 3. snf 56 64,37 O 0,00 24 27,59 7 8,05 Az Kathyorum 25 28,74 Tablo 2 'de ankete katlan öğretmenierin Meslek Bilgisi dersini hangi kitap veya kitaplardan takip ettiğine ilişkin oru ya verdikleri cevaplar görülmektedir. Görüldüğü gibi öğretmenler genel olarak ders i, İrfan ÖZLÜ 'n ün yazrrş olduğu "Meslek Bilgisi'' isimli kitaptan yararlanarak işlediği görülmektedir. Tablo 3. Meslek bilgisi dersi müfredab progrannnn bulunduklar okul ve bölgede uygulanabilirliği. Tamamen Katlyorum 9 10,34 Oldukça Katlyorum 24 27,59 Ksmen Katlyorum 47 54,02 Az Kat h yorum 6 6,90 Hiç Katdmyorum 1 ' 5 Tablo 3 'de öğretmeniere "Meslek bilgisi müfredat program bulunduğunuz okul ve bölgede uygulanabilir niteliktedir" şeklinde sorulan soruya verdikleri cevaplar görülmektedir. Öğretmenierin o/o37,93 'ü katlmş, o/o54,02'si ksmen katlmş, o/o8,05'i bu görüşe katlman ş tr. "Meslek bilgisi müfredat programnn en iyi bir şekilde uygulanabilmesi için okulda bulunan dökümanlar (kitap, dergi, makale v.b) yeterlidir" sorusuna verilen cevaplar Hiç Kat1lmyorum 2 2,30 Tablo 5 'de, "Meslek bilgisi müfredat progrannnn en iy bir şekilde uygulanabilmesi için okulda buluna: yardmc elemanlar (Maket, pano, motor parçalar v.b., yeterlidir'' sorusuna verilen cevaplar gösterilmiştir Öğretmenierin o/o33,33 katlnuş, %35,63 ksmer katlnuş, %3 1,04 katlmamştr. Ayrca bulunan bt yardmc elernanlarn kullamlp kullanlmadğ. sorulduğunda ise %62,07'sinin kullandğ, %2J 84'ünün ksmen kullandğ, geri kalannn kuilanmad görüln1üştür. Tablo 6. Okulda bulunan görsel ve işitsel cihazann (Tepegöz, asetatlar, slayt nakinesi, radyo, televizyon video v.b.) yeterli:iğ' ramamen Katthyorum 25 28,74 Oldukça Katlyorum 24 27,69 Kstnen Katlyorum 31 35,63 Az Katlyorum 5 5,75 li iç Katmyorum 2 2,30 "Meslek bilgisi nüfredat programnn en iyi bir şekilde uygulanabilmesi için okulda bulunan görsel ve işitse cihazlar (Tepegöz, asetatlar, slayt makinesi, radyo televizyon video v.b.) yeterlidir" sorusuna alnar. 172
SAC Fen B1hmleri Enstitüsü Dergisi?.C1i, l.say (Mart 2003) Mesleki Eğitiln Merkezlerinde Oto Motor Tanirdliği Meslek Bilgisi Dersi Pr ogram Uygulanabilirlik Analizi M.E.Yaman, O.Eldoğnn cevaplara göre (Tablo 6) öğretmenierin %56,33'ü k.atlnş, o/o35,63 'ü ksmen katlmş, %8,05'i katlmanuştr. Yine ilave sonlan soruya alman cevaplada öğretmenterin %43,68'ince bu cihazarn kullanldğ, %8,5'ince ksmen kullanldğ, %48,28'ince s e kullamlmadğ görüln1üştür. Tablo 7. Okulda bulunan smfve atölye ortarnnm dozeni meslek bilgis dersinin daha iyi bir şekilde anlaşlabilmesi için uygunluğu. Oldukça Katlyorum 16 18,39 Ksmen Katlyorum 35 40,23 Az Katilyorum 25 28,74 Hiç Katmyorum 6 6,90 "Öğretmenlein mesleki alanda bilgi ve becerilerini artrmak için düzenlenen hizmet içi eğitim seminer ve kurslann yeterliliği"ne ilişkin soruya (Tablo 9) öğretmenierin o/o24, 14 'ü katlmş, %12,64'ü ksmen katlmş, %63,22'si katlmamştr. Seminer ve kurslara ilgi göstennelerine ilişkin sorulan soruya ise öğretmenterin o/o29,89'u katlmş, o/o49,43 'ü ksmen katlmş, o/o2,69 'u katlmamştr. Tablo 10. Öğretmenierin İşletmelerde Mesleki E itim dersine önem göstermeleri. Tamamen Kattlyorum 21 24,14 Oldukça Katlyorum 5 5,75 Ksnen Katlyorum 35 40,23 Az Kat h yorum 25 28,74 Tablo 7'de ankete katlan öğretmenierin "Okulda bulunan sruf ve atölye ortamnn düzeni n1eslek bilgisi dersinin daha iyi bir şekilde anlaşlabilmesi için uygundur" sorusuna verdikleri cevaplar görülmektedir. Bu görüşe öğretmenlerin %24,14 'ü katlmş, 0/o40,23 'ü ksmen katlrruş, o/o35,64 'ü katlmamştr. Tablo 8 Öğretmenierin yeni gelişen teknolojiler takip edebilmeleri. Hiç Kat lnyorum 1 '15 Tablo 1 O' da ankete katlan öğretnenlerin "Öğretmenler İşletmelerde Mesleki Eğitim dersine önem göstern1ektedir" görüşüne ilişkin düşünceleri sorolmuş ve %29,89 olumlu, (Yo40,23 ksmen olumlu, %29,89 olumsuz görüş alnnuştr. Say o/o Tablo 11. Öğrencilerin yanlarnda çahştklan ustalarn bj1gi ve becerilerinin yeterjiliği. Tanamen Katlyorum 1 I, 15 Oldukça Katilyorum 16 18,39 Tamamen Kathyorun 9 10,34 Ksmen Katthyorum 7 8,05 Oldukça Katlyorum 8 9,20 Az Katlyorum 57 65,52 Ksmen Katlyorum 47 54,02 Hiç K.atln11yorum 6 6,90 Tablo 8 'de "Meslek bilgisi müfredat progrannn uygulanabilmesi ve Öğrencilerin daha iyi yetişmesi için öğretmenler yeni gelişen teknolojileri takip edebilmektedir', görüşüne ilişkin olarak %19,54 olumlu, 0/o8,05 ksmen olumlu, %72,42 olumsuz görüş bildrilnuştir. Az Kahlyorun 18 20,69 Hiç Katdmyorum 5 5,75 Tablo 11 'de öğretmenierin H öğrencilerin yanlarnda çahştklar ustalar n bilgi ve becerilerinin yeterliliğine ilişkin, olarak %19,54 olumlu, %54,02 ksmen olumlu, o/o26,44 olurnsuz cevap alnmştr. Tablo 9. Öğretmenierin mesleki alanda bilgi ve becerilerini artmak için düzenlenen hizmet içi eğitim seminer ve kurslan n yeterli li ği. Tablo 12. Öğrencilerin yanlarnda çahştklar ustalarn meslek b1jgis1 dcrsi müfredat programna göre eğitim vermeleri. 1 Say1 % Tamamen Kat tlyorum 17 19,54 Oldukça Katlyorum 4 4,60 Ksmen Katlyorum 12,64 Az Katlyorum 50 57,47 Hiç Katdmyorum 5 5,75 Oldukça Katlyorum 8 9,20 Ksmen Katlyorum 15 17,24 Az Kathyorun 25 28,74 Hiç Katlmyorurn 34 39,08 173
SAU Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 7.Cilt, l.say (Mart 2003) Mesleki Eğitim Merke.derinde Oto Motor Tamircil Meslek Bilgisi Dersi Program t;ygulanabillrhk A b M.E.Yaman, O.Eldo "Öğrencilerin yanlannda çalştklan ustalar meslek bilgisi dersi müfredat programna göre eğitim vermelerine ilişkin" sorulan soruya ise öğretmenierin %14,95 kat1mş, %17,24 ksmen katlmş, o/o67,82 katlmamştr (Tablo 12). Tablo 13. Ustalan öğrenci lerileri yak1ndan takip etmeleri. Tablo 16. Öğrencilerin Meslek bilgisi dersinden edindikleri bilgile;- sanayide kullanabi!me leri Say Ofo Oldukça Katthyorum 4 50,57 Ksmen Katlyorum 24 27,59 Tamamen Katlyorun1 9 10,34 Az Katlyorum 13 14,94 1 I iç Katl m yorum 1,15 Oldukça Ka tt h yorum L6 8,39 Ksmen Katlyorum 20 22,99 Az Katlyorum 29 33,33 Hiç Katmyorum 13 14,94 Son olarak Tablo 16 da bu ders kapsannda öğretile: bilgilerin sanayide öğrenciler tarafndan kullanlp kullanlanadğ hususunda öğretn1enlerin görüşlerin: başvurulmuş ve %56,32 olumlu, %27,59 ksmen oluiil.ll. o/ol6,09 olun1suz cevap alnnu ştr. Tablo 13 'de "Öğrencilerin yanlarnda çalştklar ustalarn, öğrencileri yakndan takip edip etmediklerine ilişkin', olarak %28,73 olumlu, %22,99 ksmen olumlu, %48,27 olumsuz cevap alndğ görülmektedir. Tablo 14. Meslek bilgisi dersi müfredat programnn sanayinin ihtiyaçlarna cevap verebilmesi.. f % Tamamen Kat h yorum 5 5,75 Oldukça Katlyorum 20 22,99 Ksmen Katlyorum 19 21,84 lv. SONUÇ VE YORUMLAR Bu çalşmada Otomotiv Sanayiinde çalşan çrak, kalfa ve ustalarn yetiştirilmesinde önemli bir görev üslenen eski ismiyle Çrakhk Eğitim, yeni ismi y le ise Meslek Eğitim Merkezlerinde Oto Motor Tamirciliği çraklk eğitin1i için takip edilen Meslek Bilgisi dersini uygulanmas üzerinde durolmaya çalşlrmştr. Önce ksaca çraklk eğitimi ve eğitimin uygulamş üzennde durulmuş) akabinde yaplan bir anket çalşmasru.n sonuçlar verilniştir. Buraya kadar bahsedilenler şğnda varlabilecek baz sonuçlar sralanacak olursa: Az Katlyorum 42 48,28 Hiç Katmyorum 1,s i Tablo 14 'de öğretmenierin "Meslek bilgisi ders i müfredat progrannnn sanayinin ihtiyaçlarna cevap verebilmesne" ilişkin cevaplan görülmektedir. Bu görüşe öğretmenlerin %28,74'ü katlmş, 0/o21,84'ü ksmen katlmş, o/o49,43 'ü katlmamştr. Tablo 15. Yap1lan snavann öğrenciyi ölçme bakmndan yeterlili i. Say Oldukça Katilyorum 28 32,18 Ksmen Katlyorum 24 27,59 Az Katlyorum 29 33,33 Hiç Katlnyorum 1 '15 "Meslek bilgisi dersi n1üfredat program yl içinde yaplan deneme snavlarnda öğrenciyi ölçme bakmndan yeterlidir" sorusuna öğretmenierin %37,93 'ü katlmş, %27,59 'u ksmen katlmş, o/o34,48 'i katlnamştr (Tablo 15). O fo.. Oneelikle günümüz anlamnda çraklk eğitimi 197- ylndan itibaren başlamş, 1986 ylndan itibaren çraklarn eğitin1i Çraklk Eğitim Merkezleri bünyesinde verilmeye başlanmştr. Eğitim 3 yl olup, mesle:k bilgiler Meslek Bilgisi ismi altnda okul ve sanay. işbirliğince verlmektedir. Öğrenci"cr okulda teorik bilgileri alrken, uygulamal eğitimlerini c;anayide ustalarn gözetiminde devam ettirmektedirler. Ancak b n eğitim sürecinde baz1 aksaklklar da olmaktadr. bağlanda, yaplan anket çalşmasna görevl öğretmenierin vermiş olduklar cevaplara bak1dğndc öncelik)e derslerde ku1lanlan kaynak yönünden yaklaşk birliktelik görülmektedir. Derslerin uygulanabilirliği hususunda öğretmenler çok lyimse: gözükmezken) okulda mevcut imkanlarn B:. kullannn<:ia vasat kalnaktadrlar. Öğretmenierin gelişen teknolojiy takipleri se zayf olarak görülmektedir. Kendilerinin eğitimleri hususunda ise nisbi bir istek olmakla beraber, bu hususta kurs ve seminer gibi imkanlan yeterl düzeyde bulamadklarn belirtmektedirler. Öğrencilerin eğitimi yönünden ustalara bakldğnda ise. ustalarn müfredata uygun eğitim vermeleri hususunda genel bir karamsarlk görülmektedir. Yine çraklann takibi hususu da pek olumlu gözük:memektedir. Yine Meslek Bilgisi Dersinin sanayinin ihtiyaçlarna cevap verme yönünden zayf görülmektedir. Buna rağmerl 174
SAU Fen B1limleri Enstitüsü Dergisi -Ci lt, l.say (tvtart 2003) Mesleki Eğitim Merkezlerinde Oto Motor Tamirciliği Meslek Bilgisi Dersi Program Uygulanabilirlik Analizi M.E.Yaman, O.Eidoğan.. öfu"encilerin edindikleri bilgileri sanayide k-ullanabildikleri yönünde bir kanaat de görülmektedir. Genel olarak baktğmzda sistemin yararl olduğu, ancak m.kanlann geliştirilip, aksaklklarn azaltlmasyla çok daha verimli hale geleceği görülmektedir. KAYNAKLAR [1] Akkutay, Ü., "Türkiye'de Çraklk Eğitimi'', Ankara ( 1991) [2] Ostim Çraklk Eğitin1 ve Öğretim Vakf, "Usta Öğreticilik Kurslar Ders Notlan",Ankara [3! t\1eb ÇYEGM 30.10.2002 tarih ve B.08.QÇYG.015.03.04/4956 sayl yazs [4] Taşpnar, M,. "Elazğ ve Malatya 'da Çraklk Eğitimi ve Sorunlar", Yüksek Lisans Tezi, Elazğ ( 1992)h [5] EB, ''3308 Sayl Çraklk ve Mesleki Eğitin1 Kanunu ve İlgili Yönetmelikler", Ankara [6] Gültekin, Ç.T., "Adana İli Seyhan İlçesi Çraklk Eğitimi Programlanmn Değerlendirilmesi", Yüksek Lisans Tezi, Adana ( 1999) [7] MEB ÇYEGM, "Çraklk Dönemi Motor Yenilcştirmeciliği, Oto Motor Tanrirciliği Meslek Dallar Eğitim Programlar" Ankara (2001) 8] 1EB ÇYEGM, "Çraklk Eğitimi Mevzuat ve Yönctjci Rehberi" Atkara ( 1996) 175