Yeşil Göl ün (Antalya, Türkiye) Cladocera ve Copepoda (Crustacea) Faunası ile Populasyon Yoğunluğundaki Mevsimsel Değişimler



Benzer belgeler
ÇAMLIGÖZE BARAJ GÖLÜ (SİVAS-TÜRKİYE) ZOOPLANKTON FAUNASI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA A STUDY ON THE ZOOPLANKTON FAUNA OF ÇAMLIGÖZE DAM LAKE (SİVAS-TURKEY)

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ

Araştırma Notu 15/177

SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN. GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL

Park Elektrik Üretim Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. Sayfa No: 1

HAYALi ihracatln BOYUTLARI

2015 Ekim ENFLASYON RAKAMLARI 3 Kasım 2015

2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016

Malatya İli Kayısı Alanlarında Bulunan Forficula auricularia (Linnaeus, 1758) nın Populasyon Değişimleri

ÖZET ...DEĞERLENDİRMELER...

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR

EĞİRDİR VE BEYŞEHİR GÖLLERİNİN UYDU VERİLERİ VE TOPOĞRAFİK HARİTA YARDIMIYLA KIYI ÇİZGİSİ DEĞİŞİMLERİ

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU

İngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET. Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2

ÇEVRE ve ORMAN BAKANLIĞI ĞİŞİKLİĞİ

Almanya dan Bir Örnek WESER-EMS UNION

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

GALATA YATIRIM A.Ş. Halka Arz Fiyat Tespit Raporu DEĞERLENDİRME RAPORU SAN-EL MÜHENDİSLİK ELEKTRİK TAAHHÜT SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

ÇUKUROVA'DA OKALİPTÜS YETİŞTİRİCİLİĞİ VE İDARE SÜRELERİNİN HESAPLANMASI

Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları

SPROGVURDERING OG SPROGSCREENING AF 3-ÅRIGE BØRN

T.C. ZİRAAT BANKASI PERSONELİ VAKFI SOSYAL GÜVENLİK YARDIMLARI BÖLÜMÜ ÜYELERİ VE HAK SAHİPLERİNİN KAZANILMIŞ HAKLARI VE TASFİYE PAYLARI RAPORU

Doç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man

İNGİLTERE DE ÜNİVERSİTE PLANLAMA VE BÜTÇELEME ÖRGÜTÜ

MADDE 2 (1) Bu Yönerge, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ve değişiklikleri ile İzmir Üniversitesi Ana Yönetmeliği esas alınarak düzenlenmiştir.

2015 OCAK ÖZEL SEKTÖR DI BORCU

YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onikinci kez gerçekleştirilmiştir.

İSTANBUL KEMERBURGAZ ÜNİVERSİTESİ. ÇİFT ANADAL ve YANDAL PROGRAMI YÖNERGESİ

Dönemi Piyasa Yapıcılığı Sözleşmesi

İNOVASYON GÖSTERGELERİ VE KAYSERİ:KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ. Prof. Dr. Hayriye ATİK 16 Haziran 2015

GÖKTAŞ İNŞAAT TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ 2012 YILI FAALİYET RAPORU

Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan:

AvivaSA Emeklilik ve Hayat. Fiyat Tespit Raporu Görüşü. Şirket Hakkında Özet Bilgi: Halka Arz Hakkında Özet Bilgi:

Ortaö retim Alan Ö retmenli i Tezsiz Yüksek Lisans Programlar nda Akademik Ba ar n n Çe itli De i kenlere Göre ncelenmesi: Mersin Üniversitesi Örne i

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası

SERMAYE ġġrketlerġnde KAR DAĞITIMI VE ÖNEMĠ

CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. KATKI EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU

İRAN ENERJI GÖRÜNÜMÜ

ÖZET ...DEĞERLENDĐRMELER...

Türkiye de Dış Ticaret ve Dış Ticaret Finansmanı: İhracattaki Düşüşte Finansman Sıkıntısı Ne Kadar Etkili?

VEZNE PROGRAMINDA POSTA ÜCRETİ İLE İLGİLİ YAPILAN DÜZENLEMELER (Vezne Sürüm: )

Banka Kredileri E ilim Anketi nin 2015 y ilk çeyrek verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) taraf ndan 10 Nisan 2015 tarihinde yay mland.

AYDIN TİCARET BORSASI

BEH - Groupama Emeklilik Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonu

HAM PUAN: Üniversite Sınavlarına giren adayların sadece netler üzerinden hesaplanan puanlarına hem puan denir.

ZAĞNOS VADİSİ KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJESİ

Beyşehir Gölü Zooplankton Faunası ve Mevsimsel Değişimi. The Zooplankton Fauna and Seasonal Distribution Beyşehir Lake

EK 2 ORTA DOĞU TEKNĐK ÜNĐVERSĐTESĐ SENATOSU 2011 YILI ÖSYS KONTENJANLARI DEĞERLENDĐRME RAPORU

YÜKSEK HIZLI DEMİRYOLU YOLCULUKLARININ ÖZELLİKLERİ

BİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis*

Rekabet Kurumu Başkanlığından, REKABET KURULU KARARI

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

VAKIF MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. (ESKİ UNVANI İLE VAKIF B TİPİ MENKUL KIYMETLER YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. )

A N A L Z. Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2:

Söke İlçesinde Pnömatik Ekim Makinaları Talep Projeksiyonunun Belirlenmesi*

DÜNYA KROM VE FERROKROM PİYASALARINDAKİ GELİŞMELER


Hazar Gölü (Elazığ) Copepoda ve Cladocera Faunasının Mevsimsel Dağılımı

ELEKTRİK PİYASALARI 2015 YILI VERİLERİ PİYASA OPERASYONLARI DİREKTÖRLÜĞÜ

BÖLÜM 3 : SONUÇ VE DEĞERLENDİRME BÖLÜM

BİLGİ BELGE MERKEZİ VE YAYIN HİZMETLERİ

Ekonomik Rapor ULUSLARARASI MAL PİYASALARI 67. genel kurul Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği /

1.Temel Kavramlar 2. ÆÍlemler

Keçi Gölü (Bolu) Cladocera Türlerinin Mevsimsel Dinamiği

KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Tarımda Kadınların Finansmana Erişimi Esra ÇADIR

WCDMA HABERLEŞMESİNDE PASİF DAĞITILMIŞ ANTEN SİSTEMLERİ KULLANILARAK BİNA İÇİ HÜCRE PLANLAMA. Ferhat Yumuşak 1, Aktül Kavas 1, Betül Altınok 2

Akaryakıt Fiyatları Basın Açıklaması

BASIN DUYURUSU 2001 YILI PARA VE KUR POLİTİKASI

GENEL BİYOLOJİ UYGULAMALARINDA AKADEMİK BAŞARI VE KALICILIĞA CİNSİYETİN ETKİSİ

TEŞVİK SİSTEMİNDE TARIM YATIRIMLARI VE KONYA

YILDIZLAR NASIL OLUŞUR?

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR

2. Söz konusu koruma amaçlı imar planı üst ölçek plana aykırı hususlar içermektedir.

İçindekiler Şekiller Listesi

İÇİNDEKİLER. 1 Projenin Amacı Giriş Yöntem Sonuçlar ve Tartışma Kaynakça... 7

EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ 1. Ders- Eğitimin Temel Kavramları. Yrd. Doç. Dr. Melike YİĞİT KOYUNKAYA

GÜMRÜK ETKİNLİKLERİ BİLGİ ŞÖLENİ

Ticaret Unvanı: YAYLA ENERJİ ÜRETİM TURİZM VE İNŞAAT TİCARET A.Ş. Merkez Adresi : Turan Güneş Bulvarı İlkbahar Mah.606.Sok. No : 12 Çankaya / ANKARA

SİRKÜLER. 1.5-Adi ortaklığın malları, ortaklığın iştirak halinde mülkiyet konusu varlıklarıdır.

İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ENGELSİZ ÜNİVERSİTE KOORDİNATÖRLÜĞÜ VE ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM

TOBB ETÜ LİSANSÜSTÜ BURSLU ÖĞRENCİ YÖNERGESİ* (*) Tarih ve S sayılı Senato oturumunun 4 nolu Kararı ile Kabul edilmiştir.

MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının

KAMU İHALE KANUNUNA GÖRE İHALE EDİLEN PERSONEL ÇALIŞTIRILMASINA DAYALI HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA İSTİHDAM EDİLEN İŞÇİLERİN KIDEM TAZMİNATLARININ

Ara Dönem Faaliyet Raporu MART 2014

SİRKÜLER 2009 / İşsizlik Ödeneği Almakta Olan İşsizleri İşe Alan İşverenlere Yönelik Sigorta Primi Desteği

KİTAP İNCELEMESİ. Matematiksel Kavram Yanılgıları ve Çözüm Önerileri. Tamer KUTLUCA 1. Editörler. Mehmet Fatih ÖZMANTAR Erhan BİNGÖLBALİ Hatice AKKOÇ

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 3 AYLIK RAPOR

ÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi

Tekrar ve Düzeltmenin Erişiye Etkisi Fusun G. Alacapınar

MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 9.HAFTA

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama

Dünya Hububat Pazarında Neredeyiz?

Reuters haberine göre G7 ülkelerinden bakan ve merkez bankası yetkililerinin bugün içinde telefonla acil görüşmelerde bulunacakları açıklandı.

T.C. ÇEVRE ve ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI. TÜRKİYE NİN EN TEMİZ KENTİ PROJESİ İLE İLGİLİ USUL ve ESASLAR


Doç. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Sakarya Üniversitesi E itim fakültesi Doç. Dr. I k ifa ÜSTÜNER Akdeniz Üniversitesi E itim Fakültesi

Grafik-1: Avrupa Birliğinde Haftalık Dana Karkas Ortalama Fiyatları / 100 KG

Transkript:

E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 2008 E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences 2008 Cilt/Volume 25, Sayı/Issue 3: 239 243 Ege University Press ISSN 1300-1590 http://jfas.ege.edu.tr/ Araştırma Notu / Short Note Yeşil Göl ün (Antalya, Türkiye) Cladocera ve Copepoda (Crustacea) Faunası ile Populasyon Yoğunluğundaki Mevsimsel Değişimler *F. Banu Yalım 1, Battal Çıplak 2 1Akdeniz Su Ürünleri Araştırma Üretim ve Eğitim Enstitüsü Müdürlüğü 07001 Antalya,Türkiye 2Akdeniz Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Antalya, Türkiye *E mail: banuyalim@yahoo.com Abstract: Cladocera and copepoda fauna of Yesil Lake (Antalya, Turkey) and seasonal changes in population abundance. In this survey, Cladocera and Copepoda fauna of Yesil Lake was studied between Agust 2001 and July 2003. Three species belonging to Cladocera and four species belonging to Copepoda were determined. In addition, Seasonal changes in population abundance of Cladocera and Copepoda species recorded from the studied lake were given. Most of Cladocera and Copepoda species in Yesil Lake reached to maximum population abundance in the summer. But, abundance was low during autumn and spring. It was determined that Cladocerans relatively were predominant group over copepods during studied period. Key Words: Cladocera, Copepoda, abundance, Yesil Lake. Özet: Bu çalışmada, Ağustos 2001-Temmuz 2003 yılları arasında Yeşil Göl ün Cladocera ve Copepoda faunası incelenmiştir. Cladocera ya ait üç, Copepoda ya ait dört tür belirlenmiştir. Ayrıca, çalışma alanından saptanan Cladocera ve Copepoda türlerinin mevsimsel yoğunluk değişimleri de verilmiştir. Buna göre, Yeşil Göl de Cladocera ve Copepoda türlerinin çoğu yaz aylarında maksimum populasyon yoğunluklarına ulaşmışlardır. Fakat, ilkbahar ve sonbahar aylarında düşük seviyelerde seyretmiştir. Çalışma süresince kladoserlerin, kopepodlara nazaran daha baskın grup olduğu saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Cladocera, Copepoda, yoğunluk, Yeşil Göl. Giriş Günümüzde besin ihtiyacını karşılamada ve özellikle protein açığını kapatmada, tatlısu balıkçılığı başta olmak üzere, su ürünleri önemli bir yere sahiptir. Besin zincirinin birincil tüketici basamağında yer alan zooplanktonik canlılar, bitkisel besinleri hayvansal proteinlere dönüştürerek bir çok balık türünün (planktivor ve genç bireyler) ve bir çok sucul canlının besin kaynağını oluşturmaktadırlar (Güher, 1999). Su ekosisteminde zooplanktonun temel gruplarından ikisini Cladocera ve Copepoda oluşturur. Türkiye içsularında yaşayan Cladocera ve Copepoda türleri, 1940 lı yıllardan itibaren yerli ve yabancı araştırmacılar tarafından yapılan pek çok araştırma ile ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Gündüz (1997), Türkiye iç sularında yaşayan Cladocera türlerinin kapsamlı ilk listesini vermiştir. Daha sonra Ustaoğlu (2004), Türkiye içsuları Cladocera, Copepoda ve Rotifera yı da kapsayan ilk kontrol listesini hazırlamıştır (Bekleyen 2006). Yeşil Göl, Antalya'nın batısında, Kaş ilçesinin sınırları içerisinde yer alır (36 0 33 33 K, 29 0 36 59 D). Kaş'a 65 km uzaklıkta yer alan Gömbe Yaylasının güneyinde 3024 m yüksekliğindeki Akdağ'ın eteklerinde yer alan vejetasyonca fakir bir göldür. Yeşil Göl deniz seviyesinden yaklaşık 1600 m. yükseklikte yer almaktadır (Şekil 1). Çalışma alanı ile ilgili olarak şu ana kadar yapılan çalışmalar incelendiğinde, Toros dağları üzerindeki bazı dağ göllerinin Oligochaeta (Annelida) faunasına katkı ile ilgili çalışmada Yeşil Göl den Pristinella bilobata (Bretscher, 1903) saptanmıştır (Yıldız ve diğ. 2007). Yine aynı çalışma alanında Malacostraca faunasının saptanması amacı ile incelenen 16 gölden biri olan Yeşil Göl de Gammarus balcanicus Schaferna, 1922 sucul böcek faunasına katkı amaçlı çalışmada Yeşil Göl de Tricoptera dan Drusus annulatus (Stephenson, 1837), ve Allogamus auricollis (Pictet, 1834) saptanmıştır (Ustaoğlu ve diğ. 2004, Topkara ve diğ. 2009). Çalışma alanı zooplanktonu ile ilgili olarak Ustaoğlu ve arkadaşları tarafından yapılan çalışmada 4 rotifer türüne ait kayıt bulunmaktadır (Ustaoğlu ve diğ. 2005) Bu çalışmanın amacı, Cladocera ve Copepoda ile ilgili daha önce herhangi bir çalışmanın yapılmadığı Yeşil Göl de Cladocera ve Copepoda faunasını belirleyerek Türkiye zooplankton faunasına katkı sağlamak ve saptanan türlerin mevsimsel populasyon yoğunluklarını ele almaktır. Materyal ve Yöntem Bu çalışma, Ağustos 2001-Temmuz 2003 tarihleri arasında yapılmıştır. Su örnekleri, aylık olarak araştırma alanından seçilen üç istasyondan alınmıştır. Plankton örneklerinin alımında, 55 μm göz açıklığına sahip plankton kepçesi ile kıyıdan çekim yapılmıştır. Kolektörde biriken plankton örnekleri, 300 ml lik kavanozlara boşaltılıp, % 4 lük formaldehitte tespit edilmiştir. Su örneklerinde mevcut olan Cladocera ve Copepoda türlerinin sayım işlemi bir sayım kamarası kullanılarak inverted

240 Yalım ve Çıplak / E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 25 (3): 239-243 mikroskopta yapılmıştır. Sayım işlemleri Edmondson (1971) e göre yapılmıştır. Bunun için plankton şişeleri iyice çalkalanarak homojen hale getirilmiş ve daha sonra bu homojen karışım içerisinden örneklemeler yapılarak sayım işlemi gerçekleştirilmiştir. Sayım için sadece ergin bireyler sayılmıştır. Göl suyunda bulunan m 3 deki toplam organizma sayısı ise öncelikle kavanoz hacmine, daha sonra ise plankton kepçesinden süzülen su hacmine göre belirlenmiştir. Her tür için üç istasyonun ve iki yıllık verilerin ortalaması alınarak türlerin yıllık populasyon yoğunluk değişimlerini gösteren şekiller hazırlanmıştır. Kış aylarında hava koşullarından dolayı örnek toplanamamıştır. Ayrıca örnekleme süresince çalışma alanında su sıcaklığı da ölçülmüştür. İncelenen Cladocera örneklerinin tanımlanmasında Margaritora (1983), Negrea (1983), Scorfield ve Harding (1966), Smirnov (1974, 1992, 1996) den ve Copepoda türlerinin tanımlanmasında Dussart (1967, 1969) ve Kiefer (1978) den yararlanılmıştır. Şekil 1. Çalışma alanı ve örnekleme istasyonları. Bulgular Örnekleme süresince çalışma alanı su sıcaklığı 4.13 0 C- 15.79 0 C arasında değişmiştir. En yüksek Haziran-Eylül ayları arasında (12.06 0 C-15.79 0 C), en düşük Mart ve Kasım aylarında (4.13 0 C, 8.2 0 C) ölçülmüştür. Yeşil Göl de Ağustos 2001-Temmuz 2003 tarihleri arasında alınan su örneklerinden Cladocera ya ait üç tür, Copepoda ya ait dört tür olmak üzere toplam 7 tür saptanmıştır. Bu türler: PHYLUM : ARTHROPODA Class : Crustacea Subclass : Branchiopoda Order : Cladocera Family: Macrothricidae Subfamily: Macrothricinae Macrothrix groenlandica Lilljeborg, 1900 Family: Chydoridae Subfamily: Chydorinae Chydorus sphaericus (O.F.Müller, 1776) Subfamily: Aloninae Alona rectangula Sars, 1862 Subclass : Copepoda Order : Harpacticoida Family: Canthocamptidae Bryocamptus minutus (Claus, 1863) Athyella crassa (Sars, 1863) Order : Cyclopoida Family: Cyclopidae Subfamilya: Eucyclopinae Kiefer, 1927 Eucyclops serrulatus (Fischer, 1851) Macrocyclops fuscus (Jurine, 1820) Bugüne kadar çalışma alanında Cladocera ve Copepoda ya ait faunistik ve ekolojik herhangi bir araştırma yapılmadığından, bu çalışma ile saptanan türler, ilk veriler olarak değerlendirilmektedir. Her iki yıla ait populasyon yoğunluklarında belirgin bir farklılık olmadığından iki yıllık verilerin ortalaması alınarak türlerin yıllık populasyon yoğunluk değişimlerini gösteren şekiller hazırlanmıştır. Buna göre; çalışma süresince her ay düzenli olarak alınan plankton örneklerinden saptanan toplam Cladocera ve Copepoda yoğunluklarının aylara göre dağılımları Şekil 2 de ve Cladocera türlerinin aylara göre populasyon yoğunluk dağılımları Şekil 3 de ve Copepoda türlerinin aylara göre populasyon yoğunluk dağılımları Şekil 4 de verilmiştir. Karasal iklimin hüküm sürdüğü bir bölgede yer alan Yeşil Göl de çalışma süresince saptanan toplam birey sayısı Haziran ve Ekim ayları arasında yüksek değerlerde kaydedilmiştir. Toplam birey sayıları ilkbahar aylarından itibaren artmaya başlamakta ve Temmuz ayında en yüksek düzeye ulaşmaktadır (1520 birey/m 3 ) (Şekil 2). Birey sayısında Ekim ayından itibaren görülen düşüş, Kasımda daha da belirginleşmektedir (808-219 birey/m 3 ) (Şekil 2). Cladocera ve Copepoda ya ait bireylerin toplam sayıları karşılaştırıldığında, Cladocera nın Mart ve Mayıs ayları dışında diğer tüm aylarda dominant grup olduğu görülmektedir. Mart ve Mayıs aylarında Copepoda baskın grubu oluşturmuştur. Cladocera populasyon yoğunluğunun Temmuz ayında 1030 birey/m 3 ile en yüksek düzeye ulaştığı, buna karşın Mart ayında 9 birey/m 3 ile en düşük düzeyde kaldığı saptanmıştır. En yüksek Copepoda populasyon yoğunluğu, 516 birey/m 3 ile Ağustos ayında, en düşük ise 64 birey/m 3 ile Kasım ayında tespit edilmiştir (Şekil 2). Çalışma süresince her ay gözlenen M. groenlandica Haziran-Kasım ayları arasında yüksek populasyon yoğunluklarına sahip olmasına rağmen (143 birey/m 3-591 birey/m 3 ), Mart-Mayıs aylarında düşük yoğunluklarda

Yalım ve Çıplak / E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 25 (3): 239-243 241 saptanmıştır (9 birey/m 3-37 birey/m 3 ). Türün en yüksek populasyon yoğunluğu 591 birey/m 3 ile Eylülde, en düşük populasyon yoğunluğu 9 birey/m 3 ile Mart ayında gözlenmiştir (Şekil 3). Ayrıca M. groelandica, Mart ayında Cladocera nın tek temsilcisi olmuştur. populasyon yoğunluğu 64 birey/m 3 ile Kasım ayında gözlenmiştir (Şekil 4). M. fuscus türü nadir görülen türlerden biri olup Temmuz- Eylül aylarında düşük yoğunlukta gözlenmiştir (11 birey/m 3-43 birey/m 3 ) (Şekil 4). Şekil 2. Yeşil Göl de aylara göre toplam Cladocera ve Copepoda yoğunluğu (Ağustos 2001-Temmuz 2003; iki yıl ve üç istasyon ortalaması). Çalışma alanından saptanan daimi türlerden C. sphaericus Mart ayı hariç diğer tüm aylarda gözlenmiştir. Ağustos ayına kadar yüksek populasyon yoğunluklarında gözlemlenen C. sphaericus Temmuz ayında 485 birey/m 3 ile çalışma alanındaki tüm türler içerisinde en fazla birey sayısına sahip olduğu saptanmıştır. En düşük populasyon yoğunluğu 12 birey/m 3 ile Kasım ayında gözlenmiştir. Türün ilkbahar aylarındaki populasyon yoğunluğunun (101 birey/m 3-113 birey/m 3 ) sonbahar aylarına (12 birey/m 3 56 birey/m 3 ) nazaran daha yüksek olduğu saptanmıştır (Şekil 3). Yoğunlukta Cladocera populasyonun küçük bir bölümünü oluşturan A. rectangula, sayım yapılan dönem içerisinde sadece Temmuz-Ekim ayları arasında gözlenmiş ve 54 birey/m 3 ile Temmuz ayında en yüksek populasyon yoğunluğuna ulaştığı saptanmıştır (Şekil 3). Şekil 3. Yeşil Göl de saptanan Cladocera türlerinin aylık populasyon yoğunluğu (Ağustos 2001-Temmuz 2003; iki yıl ve üç istasyon ortalaması). Copepoda türlerinden E. serrulatus çalışma süresince devamlı gözlemlenen baskın bir türdür. Bahar aylarında sayıca artmaya başlayan bu türün populasyon yoğunluğu özellikle Temmuz ve Ağustos ayları içerisinde en yüksek düzeye ulaşırken (453 birey/m 3-472 birey/m 3 ) en düşük Şekil 4. Yeşil Göl de saptanan Copepoda türlerinin aylık populasyon yoğunluğu (Ağustos 2001-Temmuz 2003; iki yıl ve üç istasyon ortalaması). Çalışılan su sisteminde Copepoda türleri içerisinde düşük populasyon yoğunluğuna sahip olan diğer iki tür B. minutus ve A. crassa dır. Bu türlerden A. crassa Temmuz- Eylül aylarında 11 birey/m 3-54 birey/m 3 değerlerinde bulunmuştur. Temmuz ve Ağustos aylarında populasyon yoğunluğu Eylül ayına nazaran daha yüksek saptanmıştır (41 birey/m 3-54 birey/m 3 ) (Şekil 4). En düşük populasyon yoğunluğuna sahip olan B. minutus sadece yaz aylarında gözlenmiştir. Türün yıllık populasyon yoğunluğu 8 birey/m 3-15 birey/m 3 arasında değişmektedir (Şekil 4). Tartışma ve Sonuç Yeşil Göl deniz seviyesinden 1600 m yükseklikte ve karasal iklim şartlarının görüldüğü bir alanda yer almaktadır. Çalışma süresi boyunca kış aylarında su sıcaklığı 0 ºC nin altına düştüğünden donmaktadır. Çalışma dönemi içerisinde kayıt edilen su sıcaklık değerlerine göre, en düşük sıcaklık 4.13 ºC ile Mart ayında ve en yüksek sıcaklık 15.79 ºC ile Ağustos ayında kaydedilmiştir. Bu su sisteminde kış mevsimi hariç yaz ve bahar aylarına ait su sıcaklık değerlerinin ılıman iklim kuşağında yaşanan ilkbahar ya da sonbahar aylarında ölçülen su sıcaklık değerlerine denk geldiği görülmüştür. Başka bir ifade ile Yeşil Göl su sıcaklığı yönüyle İç Anadolu veya Karadeniz bölgesinde ortalama yükseltilerde yer alan bir su sistemi özelliği göstermektedir (Altındağ ve Özkurt 1998, Gündüz 1984, Baysal ve Ünsal 1988). Yeşil Göl de Cladocera ve Copepoda komunite yoğunlukları Nisan ayından itibaren artmaya başlamakta ve yaz aylarında en yüksek düzeye ulaşmaktadır. Şekil 2-4 ele alındığında türlerin hemen hemen hepsinin yaz aylarında maksimum populasyon yoğunluklarına ulaştıkları görülmektedir. Populasyon yoğunluklarının yüksek olduğu aylarda su sıcaklığı 12.06 ºC- 15.79 ºC arasında kaydedilmişken diğer aylardaki su sıcaklık değerlerinin 12 ºC nin altına düşmesi ile populasyon yoğunluklarının da düştüğü görülmüştür. Bu veriler su sıcaklığının, türlerin yaşam

242 Yalım ve Çıplak / E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 25 (3): 239-243 döngüsünü ve populasyon yoğunluklarını sınırlayıcı bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Çünkü sıcaklık suların biyolojik yapısı ve fiziko-kimyasal değişimini doğrudan etkileyen fiziksel bir faktördür. Planktonlar üzerinde su sıcaklığının etkili olduğu bilinmektedir. Bu yüzden su sıcaklığının yüksek ve güneşlenme süresinin fazla olduğu dönemlerde plankton miktarında artış görülmektedir (Baysal ve Ünsal 1988). Sert fiziksel koşullara maruz kalan Yeşil Göl gibi, yüksek dağ göllerinde başta planktonik organizmalar olmak üzere besin ağındaki tüm canlıların komunite yapısını ve biyomasını, sadece sıcaklık faktörü değil, iklim dalgalanması, kısa süren üreme-büyüme dönemi ve yüksek güneş ışığı (U.V) gibi faktörler de etkilemektedir (Carillo, ve diğ. 2002; Simona ve diğ. 1999, Moralez-Baquerol, ve diğ. 1992). Simona ve diğ. (1999) Güney Alp lerde yer alan bir dağ gölünün mevsimsel plankton dinamiğini saptamak amaçlı yaptıkları çalışmada fitoplanktona nazaran zooplankton tür sayısının oldukça az olduğu (3 Rotifera, 1 Copepoda ve 1 Cladocera) saptanmıştır. Larson ve diğ. (2007) tarafından yapılan benzer bir çalışmada krater göl Oregon un zooplankton populasyonlarının yoğunluk ve dağılımı araştırılmış ve zooplankton sayısı 10 Rotifera ve 2 Cladocera ile sınırlı kalmıştır. Yapılan her iki çalışmada da zooplankton tür sayısı ve yoğunluğu üzerine, biyotik etmenlere nazaran abiyotik etmenlerin daha etkili olduğu görülmüştür. Ancak, Larson ve diğ. (2007) tarafından yapılan çalışmada zaman zaman Kokanee salmon balığının artması Daphnia nın predasyonla ya da diaposa girmesiyle ya da her iki durumun gerçekleşmesiyle ortadan kaybolmasında önemli rol oynadığını bildirmişlerdir. Çalışma alanımızda doğal ya da balıklandırma ile yaşayan balık türleri bulunmamakta ve dolayısıyla böyle bir etkiye maruz kalmamaktadır. Yüksek zonda olmayan Hann ve Zrum (1997) Delta bataklığında (Kanada) iki su sisteminde littoral mikrokrustaselerin komunite yapıları ve mevsimsel tür yoğunluklarını araştırmak amacıyla yapmış oldukları çalışmada da, balık türlerinin olmadığı sadece omurgasız avcıların bulunduğu su sistemindeki Cladocera yoğunluğunun hem balık hem de omurgasız avcıların bulunduğu su sistemine göre daha yüksek olduğunu kaydetmişlerdir. Aygen ve diğ (2009) çalışma alanımızın doğusunda kalan 2060 m. yükseklikte yer alan Eğri Göl ün zooplankton kompozisyonu ve bolluğu ile ilgili yapmış oldukları çalışmada 30 Rotifera, 8 Cladocera ve 3 Copepoda olmak üzere toplam 41 tür saptamışlardır. Oligotrofik özelliklere sahip olduğu bildirilen bu gölde çalışma alanımız türlerinden A. rectangula ve C. sphaericus türlerine rastlanılmıştır. Eğri Göl de Rotifera türlerinin baskın olduğu, bunu Cladocera ve Copepoda nın takip ettiği görülmüştür. Bu dağ gölünde olduğu gibi çalışma alanımızda da çalışılan periyod boyunca baskın grubun Cladocera olduğu tespit edilmiştir. Teşekkür Bu çalışmayı 21.01.0121.027 proje numarası ile destekleyen Akdeniz Üniversitesi Araştırma Fon Saymanlığı na, arazi çalışmalarında göstermiş olduğu yardımlardan dolayı Araş.Gör. Deniz Şirin e, Copepoda tür teşhislerinde Doç. Dr. Süphan KARAYTUĞ a ve literatür temin etmede yardımlarından dolayı Prof. Dr. M. Ruşen USTAOĞLU na teşekkür ederiz. Kaynakça Aygen, C., D. Özdemir Mis, M.R. Ustaoğlu, and S. Balık. 2009. Zooplankton Composition and Abundance in Lake Eğrigöl, a High Mountain Lake (Gündoğmuş, Antalya). Turkish Journal of Zoology. 33: 83-88 Altındağ, A., and S. Özkurt. 1998. A study on the Zooplanktonic Fauna of Dam Lakes Kunduzlar And Çatören (Kırka-Eskişehir). Turkish Journal of Zoology. 23: 323-331. Baysal, A., ve S. Ünsal. 1988. Investigation of biological and hidrological properties of Sera Lake (In Turkish). IX. National Biology Congress. 2:357-385. Bekleyen, A. 2006. Cladocera and Copepoda fauna (Crustacea) of Devegeçidi Dam Lake (Diyarbakır) (In Turkish). Ege University Journal of Fisheries and Aquatic Sciences. 23:413-415. Carrillo, P., J. Medina-Sa nchez, and M. Villar-Argaiz. 2002. The interaction of phytoplankton and bacteria in a high mountain lake: Importance of the spectral composition of solar radiation. Limnol. Oceanogr., 47(5):1294 1306. Dussart, B.H. 1967. Les Copepodes des Eaux Continentales D Europe Occidentale, Tome I: Calanoides et Harpacticoides, Editions N. Boubee et Cie, Paris. Dussart,B.H.1969. Les Copepodes des Faux Continentales D Europe Occidentale, Tome: Cyclopoides et Biologie, Editions N. Boubee et Cie, Paris. Edmondson, W.T. 1971. A manual on methods for the assesment of secondary productivity in fresh water. IBP Handbook. 17, 358 p. Güher, H. 1999. A Taxonomical Study on the Cladocera and Copepoda Species (Crustacea) of Mert, Erikli, Hamam, Pedina Lakes (Igneada/Kirklareli). Turkish Journal of Zoology. 23:47-53. Gündüz, E. 1984. Determination of zooplankton species in Karamık and Hoyran Lake and effect of pollution on zooplankton (in Turkish) (Ph.D. Thesis). Hacettepe University, Graduate School of Applied and Natural Sciences, Department of Biology, Ankara, 83 p. Gündüz, E. 1997. A Checklist of Cladoceran Species (Crustacea) Living in Turkish Inland Waters. Tr.J. of Zoology, 21: 37-45. Hann, B.J., and L. Zrum. (1997). Littoral Microcrustaceans (Cladocera, Copepoda) in a Prairie Coastal Wetland: Seasonal Abundance and Community Structure, Hydrobiologia, 357: 37-52. Kiefer, F. 1978. Das Zooplankton der Binnengewässer. E. Schweizerbart sche Verlagsbuchhandlung, Stutgart. Larson, G.L., C.D. McIntire, M.W. Buktenica, S.F. Girdner, and R.E. Truitt. 2007. Distribution and abundance of zooplankton populations in Crater Lake, Oregon Hydrobiologia. 574:217 233 Margarıtora, G.F. 1983. Fauna D Italia, Cladocera. Consiglıo Nazionale Delle Ricerche, Italy. Morales- Baquerol, R., Carillo, P. Cruz-Pizarro, L., and Sanchez-Castillo., P. 1992. Southernmost Hıgh Mountaın Lakes In Europe (Sıerra Nevada) As Reference Sıtes For Pollutıon And Clımate Change Monıtorıng. Limnetica, 8: 3947. Negrea, S.T. 1983. Fauna Rebuplici Socialiste Romania Crustacea Cladocera. Academia Repiblicii Socialiste Romania, 4: (12), Buceristi. Scourfield, D.J., and J.P. Hardıng. 1966. A key to British species of freshwater Cladocera with notes on their ecology. Freshwater Biological Association Scientific Publication, No 5, London. Sımona, M., A. Barbieri, M. Veronesi, V. Malusardi, and V. Straškrabová. 1999. Seasonal Dynamics of Plankton in A Mountain Lake in The Southern Alps (Laghetto Inferiore, Switzerland) J. Limnol., 58(2): 169-178. Smirnov, N.N. 1974. Chydoridae Fauni Mira, Fauna of The USSR. Crustacea, 1: (2), Leningrad. Smirnov, N.N. 1992. Guides to the identification of the microinvertebrates of the continental waters of the world, The Macrothricidae of the world, 1, SPB Academic. Amsterdam. Smirnov, N.N. 1996. Guides to the identification of the microinvertebrates of the continental waters of the world. Cladocera: The Chydorinae and Sayciinae (Chydoridae) of the world, 11, SPB Academic. Amsterdam.

Yalım ve Çıplak / E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 25 (3): 239-243 243 Topkara, E.T., A. Taşdemir, S. Yıldız, M.R. Ustaoğlu and S. Balık. 2009. Contributions to the aquatic insect (Insecta) fauna of some mountain lakes in the Taurus Range (Turkey) (in Turkish). Journal of Fisheries Sciences.com. 3(1): 10-17. Ustaoğlu, M.R. 2004. A check-list for zooplankton of Turkish inland waters. Ege University Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 21:191-199. Ustaoğlu, M.R., S. Balık and M. Özbek. 2004. Contributions to the knowledge of Malacostraca (Crustacea) fauna of the Taurus mountains district (Southern Anatolia) Turkish Journal of Zoology. 28:91-94. Ustaoğlu, M.R., S. Balık, D. Özdemir Mis, and C. Aygen. 2005. The zooplankton of some mountain lakes in the Taurus range (Turkey). Zoology in the Middle East. 34: 101-108. Yıldız, S., M.R. Ustaoğlu and S. Balık. 2007. Contributions to the knowledge of the Oligochaeta (Annelida) fauna of some lakes in the Taurus mountain range (Turkey). Turkish Journal of Zoology. 31: 249-254.