Grafik-1: Avrupa Birliğinde Haftalık Dana Karkas Ortalama Fiyatları / 100 KG

Transkript

1 1. KIRMIZI ET SEKTÖRÜNDEKİ GELİŞMELER a. Kırmızı Et Sektörü Pazar Analizi AVRUPA BİRLİĞİ: Grafik-1: Avrupa Birliğinde Haftalık Dana Karkas Ortalama Fiyatları / 100 KG Kaynak: Avrupa Birliği Komisyonu, (6 Aylık Dönem Temmuz Aralık 2014) (AB-28) Grafik-2: Avrupa Birliğinde Haftalık Ortalama Canlı Dana Fiyatları / 100 KG Kaynak: Avrupa Birliği Komisyonu, (6 Aylık Dönem Temmuz Aralık 2014) (AB-28) 1

2 Grafik-3: Avrupa Birliğinde Dana Karkas Yıllık Ortalama Fiyatları / 100 KG Kaynak: Avrupa Birliği Komisyonu (AB-28), 2014 yılı tamamını içerir. Grafik-4: Avrupa Birliğinde Haftalık Koyun Karkas Ortalama Fiyatları / 100 KG Kaynak: Avrupa Birliği Komisyonu, (6 Aylık Dönem Temmuz Aralık 2014) (AB-28) Grafik-: 5 Avrupa Birliğinde Kuzu Karkas Aylık Ortalama Fiyatları / 100 KG Kaynak: Avrupa Birliği Komisyonu 2

3 Grafik-6: Avrupa Birliğinde Kuzu Karkas Yıllık Ortalama Fiyatları / 100 KG Kaynak: Avrupa Birliği Komisyonu Tablo-1: 2014 Yılı Dünya Toptan Et Fiyatları - Aylık Ortalama $/TON OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK ABD SIĞIR ETİ İHRAÇ AVUSTRALYA İnek Eti Kemiksiz ABD'ye ihraç CIF YENİ ZELANDA KOYUN ETİ (dondurulmuş karkas toptan satışı Londra'ya) ABD KANATLI ETİ İhraç Broiler BREZİLYA Piliç Eti İhraç Kaynak: FAO, 2014 yılı 12 ayının verileri FAO Gıda Fiyat Endeksi (FFPI) 1996 yılında küresel tarım ürünleri piyasalarında yaşanan gelişmeleri izlemeye yardımcı olacak bir araç olarak kullanılmaya başlanmıştır. FAO Et Fiyatları Endeksi; 4 çeşit et türünün dünya ortalama ihracat paylarına göre ağırlıklandırılmasıyla elde edilmektedir. Son iki ayın fiyatları tahmini olup revize edilebilir niteliktedir. (Tablo: 9-10) 3

4 Tablo- 2: FAO Uluslararası Et Fiyat Endeksi ( =100) Et Kanatlı Domuz Büyükbaş Küçükbaş Tablo- 3: FAO Uluslararası Et Fiyat Endeksi 2014 ( =100) 2014 Et Kanatlı Domuz Büyükbaş Küçükbaş Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Tablo- 4: Aylık Sığır Eti Fiyatları 2014 ($/TON) 2014 ABD 1 BREZİLYA 2 AVUSTRALYA 3 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Kaynak: FAO 1/ ABD : Dondurulmuş Sığır Eti, ihracat birim değeri, 2/ Brezilya : Soğutulmuş ve dondurulmuş halde parçalanmış sığır eti 3/ Avustralya : 90CL inek eti ABD'ye ihracat fiyatları (FAS) 4

5 TÜRKİYE: Hayvan Varlığı: TÜİK verilerine göre 2013 yılında toplam hayvan sayısı bir önceki yıla göre %6,4 artarken, büyükbaş hayvan %3,6, küçükbaş hayvan sayısı ise %7,6 oranında artmıştır. Yılsonu itibariyle sığır sayısı 14 milyon 415 bin baş, koyun sayısı 29 milyon 284 bin baş, keçi sayısı ise 9 milyon 225 bin baş olarak gerçekleşmiştir. Kesilen Hayvan sayısına göre ise büyükbaşta %22,7 artış gerçekleşmiş, küçükbaşta bu artış %15,2oranında olmuştur. (Tablo-5) Tablo-5: Ülkemizde Yılları Arasında Hayvan Varlığı ve Kesilen Hayvan Sayısı Hayvan Türleri Sayı (Baş) Sayı (Baş) Sayı (Baş) Sayı (Baş) Kesilen Hayvan Sayısı Kesilen Hayvan Sayısı Kesilen Hayvan Sayısı Kesilen Hayvan Sayısı % Değişim Hayvan Sayıları % Değişim Kesilen Hayvan TOPLAM ,4 17,7 Büyükbaş ,6 22,7 Sığır ,6 22,9 Kültür Kültür melezi Yerli Manda ,5-67,6 Küçükbaş ,6 15,2 Koyun ,8 9,2 Merinos ,4 Yerli ,2 Keçi ,4 44,7 Kıl keçisi ,5 Tiftik keçisi 5,2 Diğer ,6 5

6 Tablo 6: Tür ve Irklarına Göre Hayvan Sayıları, Mayıs 2014 Hayvan türleri Sayı (Baş) Büyükbaş, küçükbaş ve diğer hayvan sayıları içerisindeki pay (%) Toplam hayvan sayısı içerisindeki pay (%) Toplam ,0 a) Büyükbaş ,0 25,9 Sığır ,2 25,6 Kültür ,1 10,8 Kültür melezi ,1 11,0 Yerli ,8 3,8 Manda ,8 0,2 b) Küçükbaş ,0 73,5 Koyun ,0 55,9 Merinos ,8 3,8 Yerli ,2 52,1 Keçi ,0 17,7 Kıl keçisi ,3 17,4 Tiftik keçisi ,7 0,3 c) Diğer ,0 0,6 Deve ,4 0,0 Domuz ,8 0,0 At ,1 0,2 Eşek ,5 0,3 Katır ,2 0,1 Kaynak: TÜİK, Hayvansal Üretim İstatistikleri Mayıs 2014 Grafik 7: yılları arası Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan varlığı (Baş) Kaynak: TUİK 6

7 Kırmızı Et Üretimi: TÜİK kırmızı et üretim istatistiklerine göre 2014 yılı üçüncü çeyreğinde Toplam kırmızı et üretimi bir önceki döneme göre %7,3, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise %1,9 oranında azalmıştır. Sığır eti üretimi bir önceki döneme göre %7,6, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise %1,4 oranında azalmıştır. Koyun eti üretimi bir önceki döneme göre %7,8, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise %18,1 oranında azalmıştır. Keçi eti üretiminde ise genel tablonun aksine bir önceki döneme göre %11,2, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise %137,8 oranında bir artış görülmüştür yılı ilk üççeyrek üretimi ile 2014 yılı ilk üççeyreğini kıyasladığımızda toplam kırmızı et üretiminde %3,51 oranında bir düşüş görülmektedir. (Tablo-7) Tablo-7 Kırmızı Et Üretim Miktarı İstatistikleri Miktar ( Ton ) Yıl I.Dönem II.Dönem III.Dönem IV.Dönem Toplam TOPLAM Sığır Manda Koyun Keçi Kaynak: TUİK, Kırmızı Et Üretim İstatistikleri 7

8 Grafik Yılları arası I-II-III-IV. Dönem Üretim İstatistikleri Kaynak: TUİK, Kırmızı Et Üretim İstatistikleri Tablo-8 Kesilen Hayvan sayısı, et üretim ve karkas et ortalama verimi ( ) Karkas Ort. (Kg/Baş) Karkas Ort. (Kg/Baş) Karkas Ort. (Kg/Baş) Kesilen Hayvan Üretim Kesilen Hayvan Üretim Kesilen Hayvan Üretim Yıllar Sığır Koyun Keçi , , , , , , , , , , , , , , , , , ,4 Tablo-9 Türkiye de 2013 Yılı Kişi Başına Düşen Kırmızı Et Üretim Miktarı (Kg) ÜRETİM Büyükbaş (TON) ÜRETİM Küçükbaş ÜRETİM TOPLAM (TON) NÜFUS (Bin) KİŞİ BAŞI Büyükbaş KİŞİ BAŞI Küçükbaş KİŞİ BAŞI TOPLAM Türkiye ,34 1,65 12,99 Kaynak: TÜİK 2013 yılı Nüfus Verileri 8

9 Perakende Dana Eti Fiyatları: TUİK TÜFE verilerine göre 2013 yılında perakende dana eti ortalaması 24,66 TL/Kg. olmuştur yılı ortalaması 28,43 TL/Kg. olup 2014 yılı Aralık ayında ise 30,78 TL/Kg dır 2014 yılı Ocak Aralık dönemi içerisinde fiyat artışı % 18,67 olmuştur.(grafik-9). Grafik-9: Perakende Dana Eti Fiyatları, 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksleri- Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar (TL/Kg) Perakende Koyun Eti Fiyatları: TUİK TÜFE verilerine göre perakende koyun eti fiyatı 2013 yılı ortalaması 25,21 TL, 2014 yılı ortalaması 26,76 TL/Kg. olmuştur yılı Aralık ayı fiyatı ise 26,79 TL/Kg dır 2014 yılı Ocak Aralık dönemi içerisinde fiyat artışı %2,84 olmuştur. (Grafik-10). Grafik-10: TUİK Perakende Koyun Eti Fiyatları (TL/Kg) 9

10 TÜİK verilerine göre perakende sucuk fiyatları 2014 yılı Ocak Aralık ayları arası dönemde % 17,05 oranında artmıştır. Grafik-11 Perakende Sucuk Fiyatları (TL/Kg) TÜİK verilerine göre perakende sosis fiyatları 2014 yılı Ocak Aralık ayları arası dönemde % 20,77 oranında artmıştır. Grafik-12 TÜİK Perakende Sosis Fiyatları (TL/Kg) TÜİK verilerine göre perakende Salam fiyatları 2014 yılı Ocak Aralık ayları arası dönemde % 17,98 oranında artmıştır. 10

11 Grafik-13 TÜİK Perakende Salam Fiyatları (TL/Kg) TÜİK verilerine göre perakende sakatat fiyatları 2014 yılı Ocak Aralık ayları arası dönemde % 7,54 oranında artmıştır. Grafik-14 TÜİK Perakende Sakatat Fiyatları (TL/Kg) TÜİK verilerine göre perakende sakatat fiyatları 2014 yılı Ocak Aralık ayları arası dönemde % 6,44 oranında azalmıştır. Grafik-15 TÜİK Perakende Tavuk Eti Fiyatları (TL/Kg) 11

12 KARKAS FİYATLARININ DEĞERLENDİRMESİ: Dana Karkas Ortalama Fiyatları: Ankara Ticaret Borsası verilerine göre 2013 yılı itibarı ile ortalama fiyat 15,43 TL/Kg. dır yılı ortalaması 18,38 TL/Kg., Aralık ayında ise 19,91 TL/Kg olmuştur.(grafik-16). Grafik-16 Dana Karkas Ortalama Fiyatları (TL/Kg) Kaynak: Ankara Ticaret Borsası Verileri Grafik-17 Yıllar İtibarı ile Dana Karkas Ortalama Fiyatları (ATB) 12

13 Kuzu Karkas Ortalama Fiyatları: Ankara Ticaret Borsası verilerine göre 2014 ortalaması 19,95 TL/Kg, 2014 yılı Aralık ayı itibarı ile fiyat ise 19,01 TL/Kg olmuştur (Grafik-18). Grafik-18 Kuzu Karkas Ortalama Fiyatları Kaynak: Ankara Ticaret Borsası Verileri Grafik-19 Yıllar İtibarı ile Kuzu Karkas Ortalama Fiyatları (ATB) Kaynak: Ankara Ticaret Borsası Verileri Tablo- 10: İngiltere Haftalık Perakende Et Fiyatları 27 Aralık 2014 EN EN ORTALAMA DÜŞÜK YÜKSEK Dana Kıyma-özel 24,62 TL 19,59 TL 35,25 TL Dana Kıyma-standart 18,84 TL 10,79 TL 31,65 TL Dana Kuşbaşı 29,53 TL 14,39 TL 37,21 TL Dana Bonfile 67,62 TL 50,65 TL 94,18 TL Kuzu Kıyma 28,94 TL 17,99 TL 38,59 TL Kuzu Kuşbaşı 36,59 TL 17,99 TL 49,05 TL Kaynak: Meat Trades Journal/ meatprices.co.uk 13

14 Grafik-20: Kesimhanelerden Aylık Alınan Yağsız Dana ve Kuzu Kesim Fiyatları TL/Kg Kaynak: Ulusal Kırmızı Et Konseyi, 18 ilden alınan haftalık fiyatların aylık ortalamalarıdır. Tablo-11: Kesimhanelerden Alınan Yağsız Dana ve Kuzu Fiyatları ( ) Sıra No İL Dana Kesim Yağsız Kuzu Kesim Yağsız 1 Afyon 21,25 TL 2 Balıkesir 21,00 TL 21,33 TL 3 Bursa 4 Diyarbakır 21,00 TL 20,00 TL 5 Edirne 20,00 TL 23,00 TL 6 İzmir 19,88 TL 20,13 TL 7 Kahramanmaraş 20,00 TL 8 Konya 20,32 TL 19,25 TL 9 Gaziantep 20,20 TL 18,50 TL 10 İstanbul 20,50 TL 22,50 TL 11 Ankara 20,50 TL 20,00 TL 12 Elazığ 20,30 TL 18,50 TL 13 Burdur 19,60 TL 14 Kayseri 20,50 TL 15 Amasya 21,20 TL 21,00 TL 16 Çorum 20,50 TL 18,50 TL 17 Sakarya 20,75 TL 20,00 TL 18 Tokat 22,00 TL 20,50 TL 19 Kırşehir 21,00 TL 18,00 TL ORTALAMA 20,58 TL 20,09 TL Kaynak: Ulusal Kırmızı Et Konseyi, * Peşin Fiyatlardır. %2 Fire hariçtir. 14

15 b. Yem Sektörü Pazar Analizi 2014 yılı itibarı ile Yem ve yem hammaddelerinin çoğunluğunun fiyatlarının arttığı görülmektedir. Tablolara geriye dönük ve 2014 yılı aylar itibarı ile DDGS fiyatları eklenmiştir. (Tablo 12-13) Tablo-12: Yıllar İtibarı ile Türkiye yem ve yem hammadde fiyatları (TL/TON) Yemlik Arpa *Yemlik Buğday *Yulaf Mısır Kepek ATK Besi yemi Süt yemi DDGS Kaynak: Türkiye Yem Sanayicileri Birliği KDV Dahil Nakliye Hariç Peşin Fiyatlarıdır.* TOBB Tablo- 13: 2014 yılı itibarı ile yem ve yem hammaddeleri aylık fiyatları (TL/TON) Yemlik *Yemlik *Yulaf Mısır Kepek ATK Besi Süt yemi DDGS Arpa Buğday yemi Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ortalama Kaynak: Türkiye Yem Sanayicileri Birliği KDV Dahil Nakliye Hariç Peşin Fiyatlarıdır.* TOBB Grafik 21: 2014 Yılı İtibarı ile Yem ve Yem Hammaddeleri Fiyatları (TL/Ton) 15

16 c. Süt Sektörü Pazar Analizi Süt üretimi: TÜİK verilerine göre 2013 yılı itibarı ile toplanan inek sütü 7,939 milyon tondur yılı 11 ayı itibarı ile bu rakam 7,94 milyon ton olarak gerçekleşmiştir (Tablo: 14). Tablo-16: Toplanan (Sanayiye Gönderilen) İnek Sütü (Ton) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam Kaynak: TÜİK,Süt ve Süt Ürünleri Üretimi Süt Fiyatları: TÜİK in TÜFE verilerine göre perakende ortalama süt fiyatları 2014 yılı ortalaması itibarı ile 2,63 TL/Kg dır. Aralık ayında fiyat 2,82 TL/Kg. olmuştur. Ocak 2014 Aralık 2014 arası bir yıllık dönemde artış %12,95 olmuştur. (Grafik-22) Grafik-22: Perakende Süt Fiyatları (TL/Kg.) Kaynak: TÜİK, 2003=100 Temel Yıllı TÜFE Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar (TL/KG) Tablo-15: Yılı Çiğ Süt Fiyatları Dönemler Fiyat (TL/Litre) Ocak - 31 Ocak 1,00 1 Şubat -30 Haziran 1,05 1 Temmuz 31 Aralık 1, Ocak - 31 Mart 1,15 Kaynak: Ulusal Süt Konseyi 16