T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MUHASEBE FİNANSMAN CARİ HESAP 344MV0029

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MUHASEBE FİNANSMAN CARİ HESAP 344MV0029 Ankara, 2011

Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak öğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmış bireysel öğrenme materyalidir. Millî Eğitim Bakanlığınca ücretsiz olarak verilmiştir. PARA İLE SATILMAZ.

İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR...ii GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ-1...2 1- CARİ HESAP İŞLEMLERİ...2 1.1 Cari Hesap İşlemleri Nasıl Yapılır...2 1.2 Cari Hesap Hareketi...3 1.3 Cari hesap takibi...4 1.4 Cari hesap belgeleri...4 1.5 Cari hesap uygulaması...5 1.5.1 Örnek: Cari hesap takibini örnekle açıklayalım....5 1.5.2. Örnek:...8 UYGULAMA FAALİYETİ...11 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...12 ÖĞRENME FAALİYETİ-2...18 2. CARİ HESAP PROGRAMI...18 2.1 Cari hesap programları...18 2.2. Paket Program cari hesap tanımlama işlemleri...19 2.2.1. Firma Tanımlama İşlemleri...19 2.2.2 Paket Program Ticari Sisteme Giriş...20 2.2.3 Cari Kart Tanımlama işlemleri...20 2.2.4. Cari Kart Devir Bakiye Tanımlama İşlemleri...23 2.2.5. Kasa tanımlama işlemleri...23 2.2.6. Banka ve banka hesabını tanımlama işlemleri...23 2.3.7- Nakit Tahsilat İşlemleri...23 2.2.8 Nakit ödeme işlemleri...25 2.2.9 Bankaya para yatırma işlemleri...25 2.2.10 Alacak Dekontu işlemleri...27 2.2.11 Borç Dekontu İşlemleri...29 2.2.12 Banka Havalesi İşlemleri...31 2.2.13 Durum bilgileri alma işlemi...33 UYGULAMA FAALİYETİ...38 ÖLÇME DEĞERLENDİRME...39 MODÜL DEĞERLENDİRME...43 CEVAP ANAHTARLARI...46 KAYNAKÇA...49 i

KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI AÇIKLAMALAR 344MV0029 Muhasebe Finansman Bilgisayarlı Muhasebe Elemanı Cari Hesap Cari hesap işlemlerini bilgisayar ile yapabilme becerisinin kazandırıldığı öğrenme materyalidir. SÜRE 40/24 ÖN KOŞUL Bilgisayar kullanımı, Paket program yükleme ve çalıştırma modülü, Ticari Belgeler dersi modüllerini almış olmak. YETERLİK AÇIKLAMALAR Cari Hesap İşlemleri Yapmak Genel Amaç: Bu modül ile; öğrenci, cari hesap işlemlerini bilgisayar ile yapabilecektir. MODÜLÜN AMACI EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Amaçlar: Bilgisayarda cari hesap işlemlerini kaydedebileceksiniz. 1. Cari hesap kartı düzenleyip, hareketleri kayıt edebileceksiniz. 2. Cari hesap işlemlerini bilgisayar ile yapabileceksiniz. Bilgisayar laboratuarı, Muhasebe paket programları, İnternet. Projeksiyon, Tepegöz, demo cd Her öğrenme faaliyeti sonunda modülde verilen ölçme araçları ile ulaştığınız bilgi düzeyinizi kendi kendinize değerlendirebileceksiniz. Modül sonunda ise, kazandığınız bilgi ve becerileri belirlemek amacıyla öğretmeniniz tarafından hazırlanacak bir ölçme aracıyla değerlendirileceksiniz. ii

GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Cari hesaplar muhasebenin en önemli konularından biridir. Paranız olmadığında, bazı ihtiyaçlarınızı, ödemeyi daha sonra yapacağınızı belirterek, sizi tanıyan, güvenen işletmelerden karşılayabilirsiniz. Mahalle bakkalları ve veresiye defterleri buna güzel bir örnektir. Günümüzde yaygın olarak kullanılan kredi kartlarında da işlemler cari hesap şekli ile yapılmaktadır. Borçlarımızı, alacaklarımızı bilgisayar ile takip edebilmek için, cari hesap programları kullanılır. Cari hesap işlemleri borç veya alacak olarak tanımlanır. Cari hesap işlemleri için çeşitli ticari belgeler kullanılır. Cari hesap ile ilgili belgeler muhasebe kurallarına göre hesaplara işlenir. Bugün birçok insan değişik firmalarda sadece cari hesap hareketlerinin kaydedilmesi, izlenmesi, raporlarının alınması işiyle ilgilenmekte ve ekmek parasını kazanmaktadır. Cari hesap takibi için, ticari belgeleri tanımak, bilmek, bilgisayar programlarına kaydedilmesi becerisine sahip olmak gerekir. Muhasebe programları piyasasında, çok sayıda cari hesap programı bulunmaktadır. Bütün programlar, muhasebenin temel kurallarına uyarak yazıldığı için büyük ölçüde birbirine benzer. Bir yazılım firmasının cari hesap programını kullanan kişi, diğer firmaların cari hesap programlarını da kolayca kullanabilir. Bu modül sizlere; Cari hesap kartı açmasını, borç ve alacak işlemlerinin cari hesaplara işlenmesini, yanlış kart ve hareket bilgilerinin düzeltilmesini, cari hesap raporlarının alınmasını öğretecektir. Bu modülden azami ölçüde faydalanmak için; Temel bilgileri ve kuralları anlayıncaya kadar okuyunuz. Bilgisayarsız alıştırmaları yapınız. Bilgisayarlı uygulamaları açıklamalarına göre beş defa tekrarlayınız. Açıklamasız uygulamaları yapınız, sonuçlarınızı modüldeki sonuçlarla karşılaştırınız. 1

ÖĞRENME FAALİYETİ-1 ÖĞRENME FAALİYETİ-1 AMAÇ Bu öğrenme faaliyeti ile cari hesap kartı düzenleyip, hareketleri kayıt edebileceksiniz. ARAŞTIRMA Sevgili öğrenciler, bu öğrenme faaliyeti öncesinde aşağıdaki konuları araştırınız. Çevrenizdeki işletmelerde, cari hesapların nasıl takip edildiğini araştırınız. Yakın çevrenizdeki işletmelerden, Cari hesap işlemlerini bilgisayarla yapanların hangi programları kullandığını belirleyiniz. Değişik yazılım firmalarının cari hesap işlemleri ile ilgili program demolarını temin ediniz.. Ülkemizde kullanılan cari hesap programlarını internetten araştırınız. 1- CARİ HESAP İŞLEMLERİ Ticari hayatta işletmeler arasında sürekli bir hareket söz konusudur. Satıcı firmalar mal ve hizmetlerini alıcı firmalara sunarlar. Alıcılar faydalandıkları mal veya hizmetin bedelini çeşitli ödeme biçimleriyle öder. Mal bedeli peşin olarak ödenmiş ise bir borç veya alacak ortaya çıkmaz. Fakat her zaman alıcılar peşin ödeme yapma gücüne sahip değildir. Birbirini tanıyan, karşılıklı olarak güven duyan firmalar arasında kullanılan bir ödeme biçimi de cari hesaptır.. 1.1 Cari Hesap İşlemleri Nasıl Yapılır İşletmeler arasında cari hesap işlemlerinin yapılabilmesi için, sözlü veya yazılı bir anlaşma olmalıdır. Satıcı firma cari hesap ile mal veya hizmet satabilmek için, alıcı firmadan teminat, alabilir, kefil, referans isteyebilir. Cari hesap çalışan firmalar başlangıçta birbirlerini tanıyıncaya kadar peşin işlem yaparlar. Güven kazanıldıkça ticaretin hacmine göre karşılıklı olarak cari hesap işlemleri de artar. Satıcının mal veya hizmeti bedelini daha sonra tahsil etmek kaydıyla yaptığı satış ile cari hesap işlemleri başlamış olur. 2

Alınan mal veya hizmetin bedeli taraflar arasındaki anlaşmaya göre ödenir. Alıcı borcunu nakit para, çek, senet vererek ödeyebilir. Satıcının banka hesabına para yatırabilir. Havale yapabilir. Bütün işlemlerde bir taraf alacaklı olurken diğer taraf borçlu olur. 1.2 Cari Hesap Hareketi Cari hesap hareketi borç veya alacak olarak iki türlüdür. Bedeli daha sonra ödenecek bir satış yapıldığında, satılan malın bedeli kadar alıcı borçlu, satıcı alacaklı olur. Burada alıcı alan, satıcı veren kişidir. Genel kural olarak cari hesap hareketi alan işletmenin hesabına borç, veren firmanın hesabına alacak yazılır. Mal veya hizmeti bedelini daha sonra ödemek üzere satın alan alıcı satıcıya karşı borçludur. ALICI Alacağına karşılık olarak alıcısından para alan satıcı alıcıya karşı borçludur. SATICI Alan borçlu veren alacaklı Alan borçlu veren alacaklı SATICI Mal veya hizmeti karşılığını daha sonra almak üzere satan satıcı alıcıdan alacaklıdır ALICI Satıcıya olan borcunu ödemek için satıcıya para veren alıcı alacaklıdır 3

1.3 Cari hesap takibi Cari hesap çalıştığımız işletmelerle ilgili hareketler, her işletme için ayrı ayrı kayıt edilmelidir. Bilgisayar kullanımı öncesinde cari hesap işlemleri kart veya defterlere yazılırdı. Her müşteri için bir kart düzenlenir ya da defterin yeterli sayfası ayrılırdı. Cari hesap çalışılan her işletmeye ayrı bir numara veya kod verilebilir İşletmeler çeşitli kriterlere göre sınıflandırılıp, özel kodlar verilebilir. Borçlarını zamanında ödeyenler, çok fazla miktarda alım yapanlar, ödemelerini aksatanlar, bir daha mal satılmayacak olanlar gibi belirlenebilmektedir. Resim: 1.1 Cari Hesap Defterleri Cari hesap kayıtları düzenli olarak incelenir, raporlar düzenlenir. Bu raporlar işletmeden işletmeye farklılık gösterir. Genel olarak, Müşteri Listesi, Satıcı Listesi, Borç alacak raporları, Bakiye listesi, Küçük alacaklar listesi, Kara liste, Adres listesi gibi. Cari hesabın son durumu belli aralıklarla veya yıl sonunda, karşı firmaya bildirilir. Karşı firma ile firmamızın kayıtlarının birbirini doğrulayıp doğrulamadığına bakılır. Buna mutabakat sağlama denir. Kayıtlar arasında farklar varsa sebebi araştırılır. Düzeltme yapılır. Bir cari hesaba ait işlemleri gösteren listeye hesap özeti, ekstre denir. Kredi kartınız varsa, bankanız size her ay yaptığınız işlemlerin listesini gösteren bir mektup gönderir. Bu mektup da aynı zamanda bir cari hesap listesidir. Resim: 1.2: Cari Hesap Kartları 1.4 Cari hesap belgeleri Cari hesap işlemleri ticari belgeler ile belgelendirilir. Cari hesap işlemlerinde kullanılan ticari belgeler, fatura, para makbuzu, çek, senet, dekont, banka havale belgeleridir. 4

FATURA: Satış belgesidir. Cari hesaba işleniş açısından açık fatura, kapalı fatura olarak ikiye ayrılır. Açık fatura bedeli daha sonra alınacak faturadır. Kapalı fatura bedeli tahsil edilmiş faturadır. Genellikle açık faturalar cari hesapların konusudur. Açık fatura ile satış yapılınca bu müşterinin cari hesabına borç olarak yazılır. Müşteri ise alış faturasını satıcının hesabına alacak yazar. Bazı işletmeler müşterisinin iş hacmini (cirosunu) görebilmek için kapalı faturaları da cari hesaba işlemektedir. Bu tür faturalar cari hesaba hem borç hem alacak yazılır. MAKBUZ: Para teslimini belgelendirmek için kullanılır. Makbuz parayı alan için tahsil makbuzu, parayı veren için tediye makbuzu sayılır. Bazı işletmelerde ayrıca tediye makbuzu da kullanılmaktadır. Tahsil makbuzu tutarı, parayı veren alıcının hesabına alacak yazılır. Alıcı ise makbuz tutarını satıcının hesabına borç yazar. SENET: Senet bir ödeme aracıdır. Senedi ödeyecek olan işletme için borç senedi, senedin bedelini alacak olan işletme için alacak senedi sayılır. Senetler ciro yolu ile piyasada dolaşır. Alacaklı olduğumuz işletmeden senet alabiliriz. Aldığımız senetleri borçlu olduğumuz firmalara ciro edebiliriz. Alıcılardan aldığımız senetleri alıcıların hesabına alacak yazarız. Satıcılara kendi senetlerimizi veya alıcılardan aldığımız senetleri verdiğimizde, satıcıların cari hesaplarına borç yazarız. ÇEK: Günümüzde senet den daha yaygın olarak kullanılan bir ödeme aracıdır. Alıcılardan alacağımıza karşılık çek alabiliriz. Alınan çekler alıcının hesabına alacak yazılır. Aldığımız çekleri veya kendi çeklerimizi borçlu olduğumuz işletmelere verdiğimizde cari hesaplarına borç yazarız. DEKONT: Ticari işletmeler arasındaki borç alacak işlemlerini gösterir. Hesaplar arası aktarma, takas işlemlerini belgelendirir. Dekont borç dekontu veya alacak dekontu olarak ikiye ayrılır. 1.5 Cari hesap uygulaması 1.5.1 Örnek: Cari hesap takibini örnekle açıklayalım. KORU ÇİÇEKÇİLİK işletmesi bahçe ve ev bitkileri alıp satmaktadır. Satışları toptandır. Müşterisi Yasemin Çiçekçilik ile cari hesap çalışmaktadır. İki işletme arasında aşağıdaki işlemler yapılmıştır. 1-5 Ocak, Yasemin Çiçekçilik işletmesine 600 liralık çiçek satılmıştır. Açık fatura ile. Fatura numarası 55. 2-15 Ocak, Yasemin Çiçekçilik işletmesinden 100 lira para alınmıştır. Tahsilat makbuzu. Makbuz numarası 1 5

3-20 Ocak, Yasemin Çiçekçilikten 200 liralık çek alınmıştır. Çek numarası 45678 4-26 Ocak, Yasemin Çiçekçilik banka hesabımıza 300 lira yatırmıştır. KORU ÇİÇEKÇİLİK işletmesi müşterisi YASEMİN ÇİÇEKÇİLİK için bir kart açmış, yukardaki işlemleri aşağıdaki gibi işlemiştir. İnceleyiniz. KORU ÇİÇEKÇİLİK CARİ HESAP KARTLARI Kodu: Y05 Ad Soyad/Unvan: Yasemin Çiçekçilik Adres: Vergi Dairesi/Hesap no: N o Tarih Açıklama BORCU ALACAĞI KALAN BORÇ 1 5 Ocak 55. ft ile alış 600_ - 600 2 15 Ocak 1. mak. Para verildi 100._ 500 3 20 Ocak 45678 nolu çek ver 200._ 300 4 26 Ocak Hesaba yatan 300._ 0 KALAN ALACAK Toplamlar 600 600 Cari Hesap İşlemleri 1 YESEMİN ÇİÇEKÇİLİK işletmesi satıcısı YASEMİN ÇİÇEKÇİLİK için bir kart açmış, yukardaki işlemleri aşağıdaki gibi işlemiştir. İnceleyiniz. YASEMİN ÇİÇEKÇİLİK CARİ HESAP KARTLARI Kodu: K01 Ad Soyad/Unvan: Koru Çiçekçilik Adres: Vergi Dairesi/Hesap no: N o Tarih Açıklama BORCU ALACAĞI KALAN BORÇ KALAN ALACAK 1 5 Ocak 55. ft ile alış _ 600.- 600._ 2 15 Ocak 1. mak. Para verildi 100.- 500._ 3 20 Ocak 45678 nolu çek ver 200 300._ 4 26 Ocak Hesaba yatan 300 0 Toplamlar 600 600 Cari Hesap İşlemleri 2 6

Alan borçlu, veren alacaklı kuralına göre işlemleri inceleyiniz. İşlemlerin karşılıklı yapıldığına dikkat ediniz. Borç ve alacak toplamları eşitlenince hesabın kapandığını görünüz. Aşağıdaki örneği de siz yapınız. KORU ÇİÇEKÇİLİK Müşterisi Tomurcuk Tarım İşletmesi ile cari hesap çalışmaktadır. İki işletme arasında aşağıdaki işlemler yapılmıştır. 1-6 Ocak, Tomurcuk Tarım işletmesine 700 liralık çiçek satılmıştır. Açık fatura ile. Fatura numarası 56. 2-15 Ocak, Tomurcuk Tarım işletmesinden 100 lira para alınmıştır. Tahsilat makbuzu. Makbuz numarası 2 3-21 Ocak, Tomurcuk Tarım işletmesinden 300 liralık çek alınmıştır. Çek numarası 689500 4-25 Ocak, Tomurcuk Tarım işletmesi banka hesabımıza 200 lira yatırmıştır. KORU ÇİÇEKÇİLİK CARİ HESAP KARTLARI Kodu: T02 Ad Soyad/Unvan: Tomurcuk Tarım Adres: Vergi Dairesi/Hesap no: N o Tarih Açıklama BORCU ALACAĞI KALAN BORÇ KALAN ALACAK Cari Hesap İşlemleri 3 Koru çiçekçilik ay sonunda müşterilerine ait borç-alacak durumunu gösteren bir rapor düzenliyor. Aşağıdaki raporu inceleyiniz. Tomurcuk Tarım işletmesi ile Yasemin Çiçekçilik işletmesine ait bilgileri kartlardan bakarak yazınız. 7

KORU ÇİÇEKÇİLİK CARİ HESAP BORÇ ALACAK RAPORU 30. Ocak Kod Ünvan Borcu Alacağı K. Borcu K. Alacağı A01 Akasya Bahçe Bitkileri 300 50 250 T02 Tomurcuk Tarım Y05 Yasemin Çiçekçilik Cari Hesap İşlemleri 4 1.5.2. Örnek: DESTAN KUMAŞÇILIK işletmesi kumaş alım satımı yapmaktadır. Siz bu işletmede cari hesaplardan sorumlu muhasebe elemanı olarak çalışıyorsunuz. Cari hesap kartlarını düzenleyiniz. Borç alacak raporunu düzenleyiniz. İşlemler: 1. 4 Nisan, AS GİYİM firmasına 800 liralık satış yapılmış, satış bedeli As Giyim firmasının hesabına borç yazılmıştır. 2. 6 Nisan, AS GİYİM firmasına 1 200 liralık satış yapılmıştır. Bedeli cari hesaba yazılmıştır. 3. 10 Nisan, AS GİYİM firmasından cari hesabına mahsuben 500 lira tahsil edilmiştir. 4. 12 Nisan, ÇİZGİ KUMAŞÇILIK işletmesine 750 liralık satış yapılmıştır. Satış bedeli daha sonra tahsil edilecektir. 5. 15 Nisan, AS GİYİM firmasından 750 liralık çek alınmış, işletmenin cari hesabına alacak yazılmıştır. 6. 20 Nisan ÇİZGİ KUMAŞÇILIK işletmesinden 250 liralık çek alınmış, işletmenin hesabına yazılmıştır. 7. 25 Nisan, AS GİYİM den 250 liralık senet alınmıştır. 8. 26 Nisan, ÇİZGİ KUMAŞÇILIK işletmesinden 200 lira para alınmıştır. 8

CARİ HESAP KARTI NO...: 01 KODU: Adı Soyadı (Unvanı):... Adresi...:... Vergi Dairesi:... Vergi Sicil no:... Telefon:...... S. N. 1 2 3 4 5 6 7 8 TARİH GÜN/AY AÇIKLAMA BORCU ALACAĞI KALAN BORCU KALAN ALACAĞI Cari Hesap İşlemleri 5 9

CARİ HESAP KARTI NO...: 02 KODU: Adı Soyadı (Unvanı):... Adresi...:... Vergi Dairesi:... Vergi Sicil no:... Telefon:...... S. N. 1 2 3 4 5 6 7 8 TARİH GÜN/AY AÇIKLAMA BORCU ALACAĞI KALAN BORCU KALAN ALACAĞI Cari Hesap İşlemleri 6 BORÇ/ALACAK RAPORU Kod Ünvan Borcu Alacağı K. Borcu K. Alacağı Cari Hesap İşlemleri 7 10

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamakları Cari hesap hareketlerini sınıflandırınız. Öneriler Cari hesap hareketi ne zaman borç, ne zaman alacak olur dikkat ediniz. Cari hesap takibi yapınız. Cari hesap kartı çiziniz. Örnek firma isimlerine cari hesap kartı açınız. Borç ve alacak işlemlerini cari karta kaydediniz. Cari hesap belgelerini kaydediniz. Tahsilat belgelerini alacak yazınız. Tediye belgelerini borç yazınız. Borç ve alacak dekontlarını kaydediniz. Cari hesap raporları düzenleyiniz Bakiye listesi düzenleyiniz. Hesap ekstresi düzenleyiniz. 11

ÖLÇME ÖLÇMEVE VE DEĞERLENDİRME 1. Aşağıdaki işlemlerden hangisi bir cari hesap hareketi oluşturmaz? A) Açık fatura ile müşteriye satış yapılması B) Kapalı fatura ile satıcıdan mal alınması C) Açık fatura ile satıcıdan mal alınması D) Müşterimizden alacağımızı tahsil etmemiz. 2. Aşağıdaki yanlışlardan hangisi, cari hesap sonuçlarını etkilemez? A) İşlemin başkasının kartına işlenmesi B) Borç yazılacak işlemin, alacak yazılması C) Alacak yazılacak işlemin borç yazılması D) İşlem tarihinin yanlış yazılması 3. Alıcımızdan aldığımız parayı cari hesabına nasıl yazarız? A) Alıcının cari hesabına borç yazarız. B) Alıcının cari hesabına hem borç hem alacak yazarız. C) Alıcının cari hesabına alacak yazarız. D) Para alıcının cari hesabına yazılmaz. 4. Satıcıdan açık fatura ile alınan mal satıcının cari hesabına nasıl işlenir? A) Alacak yazılır. B) Borç yazılır. C) Hem borç hem de alacak yazılır D) Yazılmaz. 5. Kapalı satış faturası, cari hesaba işlenirse nasıl yazılır? A) Alacak yazılır. B) Borç yazılır. C) Hem borç hem de alacak yazılır D) Yazılmaz. 6. Cari hesap kodu ile ilgili hangi cümle yanlıştır? A) Kod cari hesabın özelliklerini taşımalıdır. B) Aynı kod çok sayıda müşteriye verilebilmelidir. C) Her cari hesap sahibinin kodu ayrı olmalıdır. D) İşletmelerin sınıflandırılmasında özel kodlar kullanılabilir. 7. İki işletmenin cari hesaplarını karşılaştırıp, eşitlik sağlamasına ne denir? A) EKSTRE C) CARİ HESAP B) BAKİYE LİSTESİ D) MUTABAKAT 12

8. Aşağıdakilerden hangi cümle yanlıştır? A) Satıcımızın bizden olan alacağı, bizdeki kartında borç gözükür. B) Satıcımızın bizden olan alacağı, bizdeki kartında alacak gözükür. C) Alıcımızın bizden olan alacağı, bizdeki kartında alacak gözükür. D) Alıcımızın bize olan borcu, bizdeki kartında borç gözükür. 9. Hangi belge cari hesap işlemlerine ait değildir? A) MAKBUZ C) İRSALİYE B) DEKONT D) FATURA 10. Aşağıdakilerden hangi cümle yanlıştır? A) Açık alış veya satış faturaları bir cari hesap hareketine aittir. B) Makbuz parayı alan için tahsil, veren için tediye makbuzudur. C) Dekont cari hesaba yazılan borç veya alacak işlemini bildirir. D) Satıcıya verdiğimiz senet her zaman borç senedimizdir. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı modülün sonundaki cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz. 13

PERFORMANS TESTİ DESTAN KUMAŞÇILIK işletmesi kumaş alım satımı yapmaktadır. Siz bu işletmede cari hesaplardan sorumlu muhasebe elemanı olarak çalışıyorsunuz. Cari hesap kartlarını düzenleyiniz. Borç alacak raporunu düzenleyiniz. İşlemler: 1. 5 Mayıs, KALE KUMAŞ firmasına 900 liralık satış yapılmış, hesabına borç yazılmıştır. 2. 7 Mayıs, YAPRAK KUMAŞ firmasından 1 850 liralık kumaş alınmış, bedeli cari hesaba yazılmıştır. 3. 11 Mayıs, KALE KUMAŞ firmasından cari hesabına mahsuben 100 lira tahsil edilmiştir. 4. 14 Mayıs, YAPRAK KUMAŞ işletmesine 400 lira para verilmiştir. 5. 15 Mayıs, KALE KUMAŞ firması bize olan borcuna karşılık, satıcımız YAPRAK KUMAŞ firmasına 200 lira ödemiş, durumu bize dekont ile bildirmiştir. Dekont her iki firmanın hesabına da işlenmiştir. 6. 20 Mayıs, KALE KUMAŞ işletmesinden 700 liralık çek alınmış, işletmenin hesabına yazılmıştır. 7. 21 Mayıs, YAPRAK KUMAŞ işletmesine 700 liralık çek ciro edilmiştir. 8. 22 Mayıs, KALE KUMAŞ işletmesine 500 liralık satış yapılmıştır. 9. 30 Mayıs, YAPRAK KUMAŞ işletmesine bizden olan alacağı tutarında bir çek yazılıp verilmiştir. 14

CARİ HESAP KARTI NO...: KODU: Adı Soyadı (Unvanı):... Adresi...:... S. N. 1 2 3 4 5 Vergi Dairesi:... Vergi Sicil no:... Telefon:... TARİH GÜN/AY AÇIKLAMA BORCU ALACAĞI KALAN BORCU KALAN ALACAĞI Cari Hesap İşlemleri 8 CARİ HESAP KARTI NO...: KODU: Adı Soyadı (Unvanı):... Adresi...:... S. N. 1 2 3 4 5 Vergi Dairesi:... Vergi Sicil no:... Telefon:...... TARİH GÜN/AY AÇIKLAMA BORCU ALACAĞI KALAN BORCU KALAN ALACAĞI Cari Hesap İşlemleri 9 15

BORÇ/ALACAK RAPORU Kod Ünvan Borcu Alacağı K. Borcu K. Alacağı Cari Hesap İşlemleri 10 DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı modülün sonundaki cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz. 16

UYGULAMALI TEST MODÜL ADI: Cari hesaplar UYGULAMA FAALİYETİ: Cari hesap işlemleri ÖĞRENCİNİN ADI SOYADI: SINIF VE NO: AÇIKLAMA: Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri EVET ve HAYIR kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz. Gözlenecek davranışlar Evet Hayır 1. Cari hesap kartının neden düzenlendiğini açıklayabilir misiniz? 2. Cari hesap ile ilgili işlemleri karta yazabilir misiniz. 3. Borç alacak raporu düzenleyebilir misiniz. 4. Cari hesap ekstrelerini karşılaştırabilir misiniz. DEĞERLENDİRME Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz EVET ler kazandığınız becerileri ortaya koyuyor. HAYIR larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız. Hepsi EVET ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz. 17

ÖĞRENME FAALİYETİ-2 ÖĞRENME FAALİYETİ-2 ARAŞTIRMA Bu öğrenme faaliyeti ile cari hesap işlemlerini bilgisayar ile yapabileceksiniz. AMAÇ Cari hesap işlemlerini bilgisayar kullanarak yapabilmek için kayıt bölümü oluşturmak. Cari hesap kartlarını bilgisayar ile düzenlemek. Cari hesap hareketlerini kaydetmek. Cari hesap raporları düzenlemek. 2. CARİ HESAP PROGRAMI Öğrenme faaliyeti 1 de cari hesap işlemlerinin nasıl yapıldığını anlayabilmek için işlemleri bilgisayar kullanmadan yaptık. Birkaç firmanın az sayıdaki işlemlerini bile hesaplara işlemek bir hayli zamanımızı aldı. Yanlışlarımız oldu. Çok sayıda işletme ile cari hesap çalışan firmalarda bu işlemler nasıl yapılacaktır. Cari hesap işlemleri firmalara göre nasıl ayrılacak, işlenecek, hesaplamalar yapılacak, bakiyeler belirlenecek, raporlar düzenlenecek, sonuçlar karşı firmalara nasıl bildirilecektir. Bu sorulara bilgisayar kullanarak diye cevap verebilirsiniz. Peki bilgisayar kullanarak cari hesap işlemleri nasıl yapılacaktır. 2.1 Cari hesap programları Cari hesap işlemleri günümüzde bilgisayar ile yapılmaktadır. Yazılım dünyasında çok sayıda CARİ HESAP programı mevcuttur. Programların hepsi cari hesap işlemlerinin temel kurallarına uyar. Cari hesap tekniğini bilenler, bir cari hesap programını kullananlar diğer programları kolaylıkla kullanabilir. Cari hesap programlarının genel özellikleri: 10. Bilgisayar kayıt ortamında (hard disk) cari hesap bilgileri için yer ayrılır. 11. Tanımlamalar yapılır. 12. Cari hesap kartları düzenlenir. 13. Cari hesap hareketleri kayıt edilir. 14. Raporlar düzenlenir. 15. Sene sonunda yeni yıla devir yapılır. 18

Cari hesap kartları düzenlenirken her karta bir kod verilir. Cari hesap sayısı az ise numara da kullanılabilir. Cari hesap kodu, cari hesap sahibinin özelliklerini taşımalı, cari hesaba kolayca ulaşmamızı sağlamalıdır. Örneğin cari hesap kodunda müşterinin bulunduğu şehri görmek istersek il kodunu kullanabiliriz. İstanbullu müşterimiz için 34.A01 Aydın Ticaret gibi bir kod kullanabiliriz. Cari hesap programları tek başına kullanabilir. Fakat bu kullanım şekli yaygın değildir. Cari programı fatura, çek, senet, muhasebe gibi diğer programlarla birlikte de kullanılır. Birden fazla programın bir arada kullanımında belgeler birinci dereceden ilgili olduğu programa girilir. Diğer programlara bilgisayar kayıt eder. Böyle bir uygulamada fatura, fatura programına girilir, stok, cari, muhasebe programlarına kaydını bilgisayar yapar. Buraya kadar anlattıklarımızı, paket program üzerinde uygulayalım. Örneklerimizi iki ayrı paket program üzerinden vereceğiz. İstediğiniz bir programı seçip deneyebilirsiniz. Çevrenizde çok yoğun olarak kullanılan bir paket program ile de çalışabilirsiniz. 2.2. Paket Program cari hesap tanımlama işlemleri 2.2.1. Firma Tanımlama İşlemleri 1- SYS. Exe (Sistem İşletmeni ) simgesini tıklayınız. 2- Açılan minik pencerede kullanıcıya Paket Program Adını büyük harfle yazınız, TAB tuşuna basınız. 3- Şifre satırında Paket Program Adını büyük harfle yazınız ve ENTER tuşuna basınız. 4- Paket Program Sistem Yönetmeni penceresi açıldı. (Pencere küçükse büyütebilirsiniz) 5- Yönetim sekmesinden, Firmalar satırını tıklayınız. 6- Firma Tanımları penceresi, sol alt köşede simgesini tıklayınız. (Ekle simgesi) 7- Firma numarası program tarafından verildi. (İsterseniz 1 ile 999 arası, önceden kullanılmamış bir numara verebilirsiniz. ) 8- Firma numarasını ismine ekleyerek, Adı kutusuna yazınız. (HÜSEYİN_999 gibi) 9- Unvanı kutusuna firmanın ismini yazınız. 10- Detaylar ı tıklayınız. 11- Çalışma bilgileri ni tıklayınız. 12- Bu ekranda Cumartesi ve Pazar günlerinin kutularına tıklayarak aktif hale getiriniz. 13- Firmaya ait diğer bilgileri, Genel, Mali müşavir, İşveren Bilgilerine yazabilirsiniz. 14- Kaydet, düğmesini tıklayınız. Firma veri dosyaları bulunamadı. Oluşturmak istiyor musunuz? sorusunda Tamam ı tıklayınız.ve bekleyiniz. [Eğer bu soru çıkmazsa firma numarası önceden kullanılmış demektir. Firma ismi üzerinde sağ tıklayınız., Açılan pencerede Dosya oluştur u tıklayınız.. Firma dosyaları oluşturulacaktır yazısında tamamı tıklayınız..] 19

15- Standart Hesap Planı Oluşturmak İstiyor musunuz? sorusunda Tamam ı tıklayınız. 16- Standart rapor tasarımlarını oluşturmak istiyor musunuz Sorusunda tamamı tıklayarak bekleyiniz. 17- Firma satırında çift tıklarsanız, Dönemler-Ambarlar eklendi ifadesi gelecektir. 18- Dönemler yazısında sağ tıklayarak, Ekle ye tıklayınız, dönemler oluştu ifadesi gelecektir.. 19- Kaydet i tıklayınız., Döneme ait veri dosyaları bulunamadı Oluşturmak istiyor musunuz. sorusunda Tamamı tıklayınız.. Dönem yazısının belirginleşmesini bekleyiniz. 20- Dönem üzerinde sağ tıklayınız.. 21- Standart Kayıt Numaraları Oluştur u tıklayınız. 22- Sadece..nolu firmanın 1 numaralı dönemi için. Tamamı tıklayınız. 23- Tekrar dönemler üzerinde sağ tıklayınız, Pencereden Veri tabanı araçları oluşturulacaktır ı tıklayınız. 24- Veri tabanı araçlarını oluşturmak istiyor musunuz? tamamı tıklayarak, bekleyiniz. 25- Veri tabanı araçları oluşturma işlemi tamamlandı yazısında tamamı tıklayınız.. 26- Bir daha dönemler üzerinde sağ tıklayınız. Çalışma dönemi olarak işaretle yi tıklayınız. 27- Bu dönem aktif hale getirilecektir yazısında tamamı tıklayınız. 28- Ambar üzerinde çift tıklayınız. Ambarı da oluşturdunuz. 28- SYS(Sistem İşletmeni) ni kapatınız. 2.2.2 Paket Program Ticari Sisteme Giriş 1) WIN (Ticari Sistem) simgesini tıklayınız. 2) Kullanıcı adını yazınız, TAB ı tuşlayınız. 3) Şifreyi yazınız, TAB ı tuşlayınız 4) Firma: F10 u tuşlayarak, açılan pencereden firmanızı seçiniz, iki kez enter i tuşlayınız. 5) Ticari sisteme giriş yaptınız. 2.2.3 Cari Kart Tanımlama işlemleri Cari kartlara kayıt işlemlerini, satıcı ve alıcı tanımla işlemlerini örnekle açıklayalım. Alıcı Tanımlama Örnek; Paket programda 120.01 cari kod ile Engin COŞKUNCA adında bir alıcımızın kaydı yapılmıştır. Kayıt için Menüden cari hesap mödülüne giriş yapılarak, cari hesaplar seçilir. Cari hesap kartına giriş yapılır. Cari hesap kartının alt kısmından cari hesap türü (AL-ALICI, SA-SATICI, AS- ALICI SATICI ) seçilmelirdir. Alıcı tanımladığımız için alıcıyı seçeriz. Kod kısmına alıcı kodu olan 120.01 tanımlanır. Statüsü kullanımda veya kullanımda olmalıdır. Kullanmadığınız cari kartları kullanılmayan yapabilirsiniz. Firma ünvanı ve firmanan iletişim bilgileri girilir. Pencerede bulunan Ticari bilgiler, Risk bilgileri, parametreler ve diğer bilgilerde girilebilir. Bu bilgiler girildikten sonra kaydet tuşlanarak kaydetme işlemi tamamlanır. Alıcı cari kartı oluşturulmuştur. Pencere kapatılır. 20

Satıcı Tanımlama Örnek :Paket programda bir 320.01 cari hesap kodlu İnegöl Ticaret Meslek Lisesi ünvanlı bir satıcı tanımlaması yapılmıştır. Cari hesap kartı tanımlanırken cari hesap türüne dikkat edilmelidir. Alıcımız satıcı, satıcımız ise alıcı olarak tanımlamamalıyız. Satıcı bilgileri girildikten sonra kaydeti kullanarak kaydediniz ve pencereyi kapatınız. 21

Aşağıdaki bilgiler doğrultusunda alıcı ve satıcı tanımlamaları siz yapınız. 1) Menüyü tuşlayarak, Cari Hesap modülünden, Cari Hesaplara giriniz. 2) Cari Hesaplar penceresinin altında SA(SATICI) YI seçerek, (ekle) yi tıklayınız. 3) Cari Hesap Kartı penceresindeki koda HG yazarak TAB ı tuşlayınız. 4) Ünvanı: HAS GIDA 5) Adres: Cumhuriyet Caddesi no: 18 6) İl: Kayseri, Telefon: 0-352 642 42 42 yazınız. 7) Ticari Bilgiler i tıklayınız., Vergi no: 995 008 79 78, Vergi dairesi Kayseri yazınız. 8) Kaydet i tuşlayınız. 9) Tat Gıda Dağıtım için, pencerede AL(ALICI) YI seçerek (ekle) yi tıklayınız. 10) Kodu: TG, Ünvanı: TAT GIDA, 11) Adres: İncirli Caddesi, No: 8 Bakırköy 12) İli : İstanbul Telefon: 0 212 678 89 90 Bakırköy vergi dairesi, 303 030 00 04. 13) Kaydet i tıklayınız. 14) Cari Hesaplar penceresini kapatınız. 22

2.2.4. Cari Kart Devir Bakiye Tanımlama İşlemleri 1) Menüyü tuşlayarak, Cari Hesap modülünden, Cari Hesap Fişlerine giriniz. 2) Pencerenin altından (AÇILIŞ FİŞİ) ni seçiniz, (ekle) yi tıklayınız.. 3) Cari Hesap Kodunda tıklayınız, pencereden HG yi seçiniz. 4) Açıklamaya Devir yazınız, 5) Alacak: 7 500 yazınız. (7500 örnek tutardır) 6) Tekrar Cari Hesap Koduna geliniz, 7) Cari Hesap Kodunu tıklayıp, pencereden TG yi seçiniz. 8) Açıklamaya Devir yazınız. 9) Borç: 4 000 yazınız, (4 000 örnek tutardır) 10) Kaydet i tıklayıp, pencereyi kapatınız. 2.2.5. Kasa tanımlama işlemleri 1) Menüyü tuşlayarak, Kasa modülünden, Kasalara giriniz. 2) Kasa kartları penceresinde yi tıklayınız.. 3) Kodu: MK yazınız. 4) Adı: MERKEZ KASA yazınız. 5) Kaydet i tıklayıp, pencereyi kapatınız. 2.2.6. Banka ve banka hesabını tanımlama işlemleri 1) Menüyü tuşlayarak Banka modülünden, Bankalar ve Hesaplara giriniz. 2) Banka kartları penceresinde (ekle) yi tıklayınız. 3) Banka kartı ekranına belirtilen şeklide bilgi girişi yapınız. Banka Kodu: İB yazarak TAB ı tuşlayınız. Banka Adı : İŞ BANKASI yazarak, TAB ı tuşlayıp Şubesi: BAKIRKÖY yazınız ve Kaydet i tuşlayınız. 4) Banka Kodu üzerinde sağ tıklayınız., açılan pencereden Hesaplar ı tıklayınız. 5) Banka Hesapları-GB penceresi açıldı. (ekle) yi tıklayınız.. 6) Hesap Kodu: VTM Hesap Adı : Vadesiz Ticari Mevduat Hesap No : 102.01 yazarak, Kaydet i tuşlayınız. Kapat ı tuşlayıp kapatınız. 2.3.7- Nakit Tahsilat İşlemleri Nakit tahsilat işlemlerinin kaydında, menüden cari hesaplara, cari hesap fişlerine giriş yapılır. Cari hesap fişleri penceresinin altından nakit tahsilat seçilir. Cari hesap kodu girilir. Tahsilatın kimden yapıldığını gösterir. Tarih, fiş no ve tür girilir. Alacak tutarı yazılır, kaydedilir. 23

Aşağıdaki paket program penceresinde, SA satıcımız İnegöl Ticaret Meslek Lisesi ne 5.000 TL lik 23.01.2008 tarihli nakit tahsilat düzenlenmiştir. İnceleyiniz. makbuz İstanbul Caddesi no: 99 Bakırköy İstanbul Bakırköy Vd. 666 000 66 00 750.00 tarih 05 11 200_ No: 05 Sayın, Tat Gıda işletmesinden cari hesabına mahsuben Yalnız Yedi yüz elli_tl tahsil edilmiştir. 24

Aşağıdaki verilen bilgileri nakit tahsilat olarak paket programa kaydediniz. 1) Cari Hesap modülü, Cari Hesap Fişleri penceresinden (01 NAKİT TAHSİLAT) ı seçiniz. 2) yi tıklayınız. 3) Tarihi giriniz. 4) Cari Hesap Kodunu tıklayınız. TAT GIDA YI seçiniz. 5) Açıklama: Hesaba mahsuben yazınız. 6) Alacak kutusuna makbuz tutarını yazınız. TAB ı tuşlayınız, makbuz no yu yazınız. 7) Kaydet i tuşlayınız. Kapat ı tuşlayarak kapatınız. 2.2.8 Nakit ödeme işlemleri SERİ: A SIRA: 55 TARİH: 12/11 /200_ Sayın, KELAYNAK GIDA LTD. ŞTİ. Nden Cari hesabına mahsuben Bin beş yüz _TL alındı Has Gıda Et Ürünleri Sanayi Ticaret Anonim Şirketi Merkez: Cumhuriyet Cad. 18 KAYSERİ Tlf: 0-352-642 4242 (10 hat)fax: 645 4545 (3) Fabrika: Yanık Ömer Köyü Kayseri 0-352-655 55 14 E-Posta: www.hasgid.com Hasgida@hotmail.com İşbankası Kayseri Şb: 12004-7 Akbank Kayseri Şb: 345-6 1) Cari Hesap Fişleri penceresinden NAKİT ÖDEME yi seçiniz. 2) tuşu tıklayınız.. 3) Tarihi giriniz. 4) Cari Hesap Kodunu tıklayınız., pencereden HG yi seçiniz. 5) Açıklama: Ödeme yazınız. 6) Borç kutusuna gelerek, makbuz tutarını yazınız. 7) TAB ı tuşlayıp satır sonuna geliniz, makbuz numarasını yazınız. 8) Kaydet i tuşlayınız, Kapat ı tuşlayıp kapatınız. 2.2.9 Bankaya para yatırma işlemleri =1 500.00= Kasadan bankaya para yatırma işlemlerinde kasa modülünden kasa işlemlerine giriş yapılır. Pencerenin alt kısmından işlemler seçilerek ekle tıklanır. Banka işlemleri bölümünden bankaya yatan seçilir. Tarih ve banka hesap kodu seçilerek banka hesabı türü belirlenir. Tutar yazılır ve kayıt işlemi yapılır. 25

Aşağıdaki paket program kartında 100.01 merkez kasadan 500 TL nin 102.01. olarak tanımlanan İşbank Ticari Mevduat hesabına yatırılma kaydı yapılmıştır. Aşağıdaki bankaya para yatırma işlemini paket programa bilgiler doğrultusunda kaydediniz. İŞBANKASI DEKONT TAHSİL Tarih: 15/11/200_ Valör: 16/11/200_ Referans: 611 BAKIRKÖY ŞUBESİ 210 KELAYNAK GIDA TICARET LTD. ŞTİ İSTANBUL CAD. NO: 99 BAKIRKÖY İSTANBUL 500.00 NAKİT TESLİMATINIZ 210 SAYILI HESABINIZA ALACAK YAZILMIŞTIR. SAYGILARIMIZLA, 1. Kasa modülünden, Kasa İşlemleri menüsüne giriniz. 2. İşlemler i seçerek, ekle yi tıklayınız.. 26

3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Açılan pencereden Banka İşlemleri ne geliniz. Açılan pencereden Bankaya yatan ı tıklayınız.. Tarihi giriniz. Banka Hesap Kodu nu tıklayınız. Banka kartları ekranında kodu tıklayınız. Banka hesapları ekranında VTM Vadesiz Ticari Mevduat ı seçiniz. Tutar: 500 yazınız. Kaydet i tuşlayıp kaydediniz. Kapat ı tuşlayıp kapatınız. 2.2.10 Alacak Dekontu işlemleri Cari hesap modülünden cari hesap fişlerine giriniz. Cari hesap fişleri penceresinin alt tarafındaki küçük pencereden alacak dekontunu seçerek alacak dekontu düzenleyebilirsiniz. 27

Aşağıdaki paket program penceresinde, 23.01.2008 tarihinde 120.01 cari hesap kodlu alıcımız Engin COŞKUNCA ya düzenlenmiş 3.000 TL lik alacak dekontu bulunmaktadır. 28

Aşağıdaki alacak dekontunu bilgiler ışığında paket programa kaydediniz. İŞBANKASI DEKONT TAHSİL Tarih: 22/11/200_ Valör: 22/11/200_ Referans: 311 BAKIRKÖY ŞUBESİ 210 KELAYNAK GIDA TICARET LTD. ŞTİ 1 000.00 İSTANBUL CAD. NO: 99 BAKIRKÖY İSTANBUL 210 SAYILI HESABINIZA TAT GIDA DAĞITIM A.Ş TARAFINDAN YATIRILAN BİN _ TL HESABINIZA ALACAK YAZILMIŞTIR. SAYGILARIMIZLA, 1. Banka modülünden, Banka Fişleri menüsüne giriniz. 2. Banka fişleri penceresinden (03) GELEN HAVALE/EFT Yİ seçiniz. 3. ekleyi tıklayınız.. 4. Tarihi giriniz. 5. Banka Hesap Kodunu tıklayınız. 6. Banka kartları penceresinde Hesapları tıklayınız.. VADESİZ TİCARİ MEVDUAT ı seçiniz. 7. Aynı satırda TAB tuşuyla, Cari Hesap Kodu na gelerek TG yi seçiniz. 8. Tutar: 1000 yazınız. 9. Belge no ya 311 yazınız. 10. Açıklama: TAT GIDADAN EFT yazınız. 11. Kaydet i tuşlayıp kaydediniz. Kapat düğmesinden kapatınız. 2.2.11 Borç Dekontu İşlemleri Borç dekontunun paket programa kaydı; cari hesaplar modülünden, cari hesap fişlerine giriş yapınız. Cari hesap fişi penceresi alt kısmından borç dekontu seçilir. Ekle tuşuna basılarak yeni borç dekontu açılır. Fiş numarası girilir. Tarih girilir. Cari hesap kodu girildiğinde unvanı kısmı kendiliğinden oluşur. Açıklama kısmı yazılır. Borç tutarı girilir. Fiş açıklaması da yapılarak kaydedilir. Aşağıdaki paket program örneğinde 320.01 cari hesap kodlu İnegöl Ticaret Meslek Lisesi 23.01.2008 tarihli 1.000 TL lik borç dekont kaydı gösterilmiştir. İnceleyiniz. 29

Aşağıdaki verilen bilgileri paket programda kaydediniz. TAT GIDA DAĞITIM TİCARET A.Ş Tlf: 524 45 45 (3 hat) Fax: 524 45 50 e-mail, tatgida@yahoo.com BORÇ DEKONTU TARİH: 17/11/200_ NO: 104 İNCİRLİ CADDESİ: NO 8 BAKIRKÖY İSTANBUL BAKIRKÖY VD 303 030 00 04 =2000= Yalnız İki bin _TL, Sayın, KELAYNAK GIDA LTD. ŞTİ Mutabakatımız gereğince, Has Gıda firmasına yapılan ödeme bizdeki hesabınıza borç yazılmıştır. Saygılarımızla, 1. Cari Hesap modülünden, Cari Hesap Fişlerine giriniz. 2. Cari Hesap Fişleri penceresi alt kısımdan (05) VİRMAN FİŞİ Nİ seçiniz. 30

3. (ekle) yi tıklayınız.. 4. Tarihi giriniz. 5. Cari Hesap Kodunu tıklayıp TAT GIDA YI seçiniz. 6. Açıklama: HAS GIDAYA ÖDEME yazınız. 7. TAB tuşu ile Alacak sahasına gelerek 2000 yazınız. 8. Tekrar TAB tuşu ile Makbuz numarasına gelerek 104 yazınız. 9. Cari Hesap Kodunu tıklayınız. HAS GIDA YI seçiniz. 10. Açıklama: HAS GIDAYA ÖDEME yazınız. 11. Borç: sahasına gelerek sağ tıklayınız., açılan menüde bakiye eşitle satırını tıklayınız.. 12. Kaydet i tıklayıp kaydediniz.kapat tuşuyla kapatınız. 2.2.12 Banka Havalesi İşlemleri İşletme bankadan yaptığı havale /eft ile banka hesaplarına gelen havale/eft leri banka modülünden kaydeder. Kayıt için menüden banka modülüne giriş yapılır. Banka fişleri seçilir. Banka fişleri penceresinin alt kısmından havale,eft, virma, banka işlem, açılış fişi seçimlerinden biri seçilir. Fiş no girilerek tarih yazılır. Banka hesap kodu seçilir. Daha önce banka hesabı tanımlanmadıysa tanımlama yapılır. Banka hesabının kodu ve türü tanımlanır. İşlem türü seçilir. Cari hesap kodu girilir. Tutar yazılır. Fiş açıklaması yapılarak kaydedilir. Paket program penceresinde, 102.01 banka kodu ile tanımlanan İşbank Ticari Mevduat hesabına Engin Coşkunca tarafından yapılan 500 TL lik banka havalesinin kaydı yapılmıştır. 31

Yukarıda verilen bilgiler doğrultusunda aşağıdaki örneği paket programa kaydediniz. İŞBANKASI DEKONT TEDİYE Tarih: 28/11/200_ Valör: 28/11/200_ Referans: 535 BAKIRKÖY ŞUBESİ 210 KELAYNAK GIDA TICARET LTD. ŞTİ 1 350.00 İSTANBUL CAD. NO: 99 BAKIRKÖY İSTANBUL TALİMATINIZ GEREĞİNCE 210 SAYILI HESABINIZDAN HAS GIDA LİMİTET ŞİRKETİ HESABINA YAPILAN BİN ÜÇ YÜZ ELLİ _ TL HESABINIZA BORÇ YAZILMIŞTIR. SAYGILARIMIZLA, 32

1. Banka modülünden, Banka Fişleri menüsüne giriniz. 2. Banka fişleri penceresinden (04) GÖNDERİLEN HAVALE/EFT Yİ seçiniz. 3. ekle yi tıklayınız.. 4. Tarihi giriniz. 5. Banka Hesap Kodunu tıklayınız. 6. Banka kartları penceresinde Hesapları tıklayınız.. VADESİZ TİCARİ MEVDUAT ı seçiniz. 7. Aynı satırda TAB tuşu ile, Cari Hesap Kodu na gelerek HG yi seçiniz. 8. Tutar: 1350 yazınız. 9. Belge no ya 535 yazınız. 10. Açıklama: HAS GIDAYA EFT yazınız. 11. Kaydet düğmesiyle kaydediniz. Kapat düğmesiyle kapatınız. 2.2.13 Durum bilgileri alma işlemi Menüden, Cari Hesap modülünden, Durum Bilgilerine giriş yapılır. Borç/Alacak Durum Raporu, Borçlu cari hesaplar, alacaklı cari hesaplar, Cari hesap özeleri ve borç alacak toplamları durum raporları alınabilir. Herhangi bir durum raporu seçildikten sonra Başlat düğmesini tıklanır.ekrandaki rapor oluşur. Raporun sayfaları arasında inceleme yapılabilir. Paket program örnek penceresinde Engin Coşkunca ya ait cari hesap ekstresi çıkarılmıştır. Has gıda ve tat gıdaya ait hesap ekstrelerini çıkararak aşağıda verilen ekstrelerle karşılaştırınız. 33

Paket program ekranında Engin Coşkunca ya ait cari hesap özeti çıkarılmıştır. İnceleyiniz. Tat gıda ve has gıda hesap özetlerini çıkararak verilen özetlerle karşılaştırınız. 34

Paket program ekranında firmaya ait cari hesap listesi alınmıştır. Sizde kendi kurduğunuz firmayla ilgili cari hesap listesi alınız. 35

Cari hesap durum bilgisi alabilmek için; 1) 2) 3) 4) KODU HG TG Menüden, Cari Hesap modülünden, Durum Bilgilerine giriş yapınız. Borç/Alacak Durum Raporu giriniz. Başlat düğmesini tıklayınız. Ekrandaki raporu, aşağıdaki rapor ile karşılaştırınız. UNVANI BORÇ HAS GIDA TAT GIDA ALACAK BORÇ BAKİYESİ ALACAK BAKİYESİ 2 650 250 400 2 650 Cari hesap ekstresi alabilmek için, 1) Menü, Cari Hesap modülünden, Dökümler tıklayıp, Cari Hesap Ekstresine giriniz. 2) Başlat ı tıklayınız. 3) Ekstreleri aşağıdakilerle karşılaştırınız. 36

HAS GIDA TARİH AÇIKLAMA 01.01.200_ DEVİR 12.11 ÖDEME 17.11 TAT GIDADAN 28.11 TAT GIDADAN EFT TAT GIDA TARİH AÇIKLAMA 01.01.200_ DEVİR CHM TAHSİL 05.11 HAS GIDAYA 17.11 HAS GIDAYA EFT 22.11 BORÇ ALACAK 7 500 BAKİYE 7 500 6 000 4 000 2 650 (A) (A) (A) (A) ALACAK BAKİYE 4 000 3 250 1 250 250 (B) (B) (B) (B) 1 500 2 000 1 350 BORÇ 4 000 750 2 000 1 000 Banka durum raporlarını ve banka dökümlerini alabilmek için, 1. Banka modülünden, Durum Bilgilerine giriş yapınız. 2. Banka Durum Raporunu tıklayınız. 3. Başlat ı tıklayıp raporu alınız. AÇIKLAMASI VADESİZ TİCARİ MEVDUAT CARİ HESAP 150 (B) 1. Banka modülünden, Dökümlere giriş yapınız. 2. Banka hareket dökümlerini tıklayınız. 3. Başlat ı tıklayıp dökümü alınız. TARİH 01.01.200_ 05.11 17.11 22.11 AÇIKLAMA DEVİR CHM TAHSİL HAS GIDAYA HAS GIDAYA EFT 37 BAKİYE 4 000 3 250 1 250 250 (B) (B) (B) (B)

UYGULAMAFAALİYETİ FAALİYETLERİ UYGULAMA İşlem basamakları Öneriler Program bağlantı ve ayarlarını Program açıklamalarını dikkatle okuyunuz. yapınız Açıklamalara göre ayarları yapınız. Cari hesap kartlarını açınız. Cari hesap kodunu, unvan ve adres bilgilerini yazınız. Tahsil, tediye, dekontları kaydediniz. Raporları alınız. Cari hesap hareketleri bölümüne gidiniz. Tahsil belgelerini alacak kaydediniz. Tediye belgelerini borç yazınız. Dekontları işlerken hangi firmanın hesabına borç, hangi firmanın hesabına alacak yazacağınıza dikkat ediniz. Programın raporlar bölümündeki bütün raporları ekrana çıkartmayı deneyiniz. Bakiye listesi düzenleyiniz. Cari hesap ekstrelerini düzenleyiniz. Kart yanlışlarını düzeltiniz. Kaydedilmiş kartı ekrana getiriniz. Yanlış bilgileri düzeltiniz. İşlem yanlışlarını düzeltiniz. İşlem kayıtlarını ekrana getiriniz. Yanlış bilgileri düzeltiniz. Kod değiştiriniz. Yeni kodu belirleyiniz. Kayıtlı kartın kodunu yeni kod ile değiştiriniz. 38

ÖLÇMEDEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME ÖLÇME 1. Mal sattığımız alıcımızdan, zaman zaman mal da alıyoruz, cari kartını eklerken ne yapmalıyız? A) B) C) D) 2. Banka hesabımıza kart açarken hangisi yapılmaz? A) B) C) D) 3. AÇILIŞ FİŞİ VİRMAN FİŞİ BORÇ DEKONTU KUR FARKI FİŞİ Alıcımızın bankadaki hesabımıza yatırdığı para için cari fiş cinsi ne olur? A) B) C) D) 6. NAKİT TAHSİLAT NAKİT ÖDEME BORÇ DEKONTU ALACAK DEKONTU Alıcımız bizim adımıza satıcımıza ödeme yaparsa, işlem cinsi ne olur? A) B) C) D) 5. Banka menüsüne gidilir. Banka için kart eklenir. Banka hesabı için kart eklenir. Banka listesine gidilir. Alıcıdan aldığımız paranın makbuzunu işlerken işlem cinsi ne olmalıdır? A) B) C) D) 4. Cari hesaplar penceresinde (AL) seçilir Cari hesaplar penceresinde (SA) seçilir Cari hesaplar penceresinde (AS) seçilir Hiçbiri BANKA İŞLEM FİŞİ BANKA VİRMAN FİŞİ GELEN HAVALE/EFT GÖNDERİLEN HAVALE/EFT Satıcıya banka hesabımızdan yaptığımız ödeme için cari fiş cinsi ne olur? A) B) C) D) BANKA İŞLEM FİŞİ BANKA VİRMAN FİŞİ GELEN HAVALE/EFT D) GÖNDERİLEN HAVALE/EFT 39

7. Cari hesap bakiyelerini görmek için yapılan işlemleri sıralayınız. 1- Başlat düğmesini tıklayınız. 2- Borç/Alacak Durum Raporu 3- Menü, Cari Hesaplar 4- Durum Bilgileri A) 4,2,3,1 8. D) 2,1,3,4 Cari Hesap fişleri tıklanır. Cari Hesap tıklanır Cari Hesap ekstresi tıklanır Dökümler tıklanır Cari Hesap Kartları penceresinde kullanılan kartları görmemek için ne yapmalıyız? A) B) C) D) 10. C) 1,2,3,4 Cari hesap ekstrelerini ekranda görmek için hangisi yapılmaz? A) B) C) D) 9. B) 3,4,2,1 Pencerede kullanılanları seçeriz Pencerede hepsi ni seçeriz. Pencerede Kullanılmayanları seçeriz. Hiçbiri NAKİT ÖDEME fişi tutarı yanlış olarak kaydedilmiştir. Düzeltmek için hangisi yapılmaz? A) Cari hesap fişlerine gidilir. B) Kaydedilmiş fiş değiştirilir C) Yeni bir fiş düzenlenip, kaydedilir. D). ekle düğmesi tıklanır. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız, cevaplarınız doğru değilse faaliyeti tekrar gözden geçiriniz. Doğru cevaplar verdiyseniz bir sonraki öğrenme faaliyetine geçebilirsiniz. 40

PERFORMANS TESTİ Paket programda firma açarak gerekli bilgileri tanımlayınız. 1- Aşağıdaki firma bilgilerini CARİ HESAP KARTI na satıcı olarak kaydediniz. HESAP KODU: AG ÜNVANI: ANA GIDA YETKİLİ KİŞİ: NURAN ANA İŞ ADR.: RAMİ KURUGIDA SİTESİ C/33 G.O.PAŞA İSTANBUL VERGİ DAİRESİ: G.O.PAŞA VERGİ HESAP NO: 320 011 00 20 DEVİR ALACAĞI: 3 250 2- Aşağıdaki firma bilgilerini CARİ HESAP KARTI na alıcı olarak kaydediniz. HESAP KODU: OG ÜNVANI: OVA GIDA YETKİLİ KİŞİ: OSMAN OVA İŞ ADR.: İNCİRLİ CAD. NO: 8 BAKIRKÖY İSTANBUL VERGİ DAİRESİ: BAKIRKÖY VERGİ HESAP NO: 303 030 00 04 DEVİR BORCU: 2 845 3- Alıcımız OVA GIDA dan 8 Şubat da 15. tahsilat makbuzu ile 845 lira para alındı. 4- İş Bankasındaki hesaba 345 lira para yatırıldı. 14 Şubat. Makbuz numarası 651 5-17 Şubat Alıcımız Ova Gıda 11. dekont ile, bize olan borcuna karşılık Ana Gıda firmasına 250 lira ödendiğini bildirdi. 6-24 Şubat Alıcımız Ova Gıda 12. dekont ile, bankadaki hesabımıza 500 lira yatırdığını bildirdi. 7-25 Şubat, İş bankasından ANA GIDA firmasına 400 lira havale yapıldı. Dekont no 92 Bakiye listesini ekrana çıkartınız. Sonuçları modül sonundaki liste ile karşılaştırınız.. 41

UYGULAMALI TEST Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır 1. Şirket veya firma açabiliyor musunuz. 2. Nakit tahsilat makbuzu kayıt edebiliyor musunuz 3. Nakit ödeme makbuzu kayıt edebiliyor musunuz. 4. Borç dekontu kayıt edebiliyor musunuz 5. Alacak dekontu kayıt edebiliyor musunuz. 6. Banka işlemlerini kayıt edebiliyor musunuz. 7. Cari hesap ekstrelerini görebiliyor musunuz. 8. Borç/Alacak listesini görebiliyor musunuz. DEĞERLENDİRME Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz EVET ler kazandığınız becerileri ortaya koyuyor. HAYIR larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız. Hepsi EVET ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz. 42

MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME 1. Cari programları niçin kullanılır? A) B) C) D) 2. Borcumuzu gösteren cari hesabı kapatmak için hangisi yapılır? A) B) C) D) 3. İsim adres bilgileri yazılır Devir borcu yazılır. Özel kod verilir Hiçbiri Hangisi yanlış yazılırsa sonuçları etkilemez? A) B) C) D) 7. Açık faturalar Çek-Senet Bordroları Borç ve alacak dekontları Hepsi de işlenir. Yeni çalışmaya başladığımız alıcının cari kartını açarken hangisi yapılmaz? A) B) C) D) 6. Makbuz yazılmaz. Alacak yazılır Borç yazılır Hiçbiri Hangisi cari hesaba işlenir? A) B) C) D) 5. Borç ödenir. Alacaklıdan tahsilat yapılır. Cari hesap kartı silinir. Hiçbiri Satıcıya yaptığımız ödemenin makbuzu cari hesaba ne yazılır? A) B) C) D) 4. Kimlere borcumuz var bilmek için. Kimlerden alacağımız var bilmek için. Cari hesapları kontrol etmek için. Hepsi de doğrudur. Cari hesap kodu Alacak tutarı Açıklama Borç tutarı Yanlış olan cümleyi bulunuz? A) B) C) D) Alıcımızın banka hesabımıza yaptığı havale hesabına borç yazılır Satıcımızın tahsilat makbuzu bizim için tediye makbuzudur. Alıcımızın tediye makbuzu bizim için tahsilat makbuzudur. Alıcımızın banka hesabımıza yaptığı havale hesabına alacak yazılır. 43

8. Cari programları ile ilgili olarak hangi cümle yanlıştır? A) B) C) D) 9. Her cari hesap çeşidi için bir kart açılır. Alınan malların bedeli satıcının cari hesabına borç işlenir. Alınan malların bedeli satıcının cari hesabına alacak işlenir. Satışlar alıcının cari hesabına borç işlenir. Bir firma ile yapılan bütün cari hesap işlemlerini görmek için ne yaparsınız? A) Borç/Alacak listesi çıkartırız. C) Cari ekstresi çıkartırız. B) Bakiye listesi çıkartırız. D) Hiçbiri 10. Borçlu ve alacaklı olduğumuz işletmeleri görmek için ne yapılır? A) B) C) D) 11. Yanlış cümleyi belirleyiniz? A) B) C) D) 12. Borç/Alacak listesi çıkartırız. Bakiye listesi çıkartırız. Cari ekstresi çıkartırız. Hiçbiri Bakiye listesi cari hesap sahiplerinin borç ve alacaklarını gösterir. Unvan, Adres gibi bilgi yanlışlıkları cari kartına gidilip düzeltilir. Hesap sahibine ait bütün hareketleri ekstreden görebiliriz. Yanlış hareketler rapor menüsünden düzeltilir. Alıcımızın cari kayıtları ile bizim kayıtlarımız tutmaz ise hangisini yaparız? A) B) C) D) Alıcıdan hesap ekstresi isteriz. Alıcının ekstresi ile bizimkini karşılaştırırız. Alıcıya ait belgeleri kayıtlarla karşılaştırırız. Devir değerlerini değiştiririz. DEĞERLENDİRME Sorulara verdiğiniz yanıtları modül sonundaki cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı belirleyiniz. Yanlış cevaplandırdığınız sorularla ilgili konuları tekrar inceleyip öğrenmeye çalışınız. 44

UYGULAMALI TEST Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır 1. Cari hesapların neden kullanıldığını açıklayabilirim. 2. Bilgisayarda şirket veya firma açabilirim 3. Cari hesap kartı açabilirim 4. Cari hesap bilgilerini değiştirebilirim. 5. Nakit tahsilatları cari programına işleyebilirim. 6. Nakit ödemeleri cari programına işleyebilirim. 7. Borç dekontlarını cari programına işleyebilirim. 8. Alacak dekontlarını cari programına işleyebilirim. 9. Bankaya yatırılan çekilen paraları işleyebilirim. 10. Borç alacak raporu düzenleyebilirim. 11. Cari hesap hareketi yanlışlarını düzeltebilirim. 12. Cari hesap ekstresi düzenleyebilirim DEĞERLENDİRME Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz EVET ler kazandığınız becerileri ortaya koyuyor. HAYIR larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız. Hepsi EVET ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz. 45

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ 1 CEVAP ANAHTARI SORU 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 CEVAP B D C A C B D A C D ÖĞRENME FAALİYETİ 1 CEVAP ANAHTARI PERFORMANS TESTİ NO...: KODU: CARİ HESAP KARTI Adı Soyadı (Unvanı):.KALE KUMAŞ... Adresi...:... S. TARİH N. GÜN/AY 1 2 3 4 5 5 Mayıs 11 May 15 May 20 May 22 May AÇIKLAMA Satış Tahsil Yaprak Kumaşa öd. Alınan çek Satış BORCU 900 500 46 Vergi Dairesi:... Vergi Sicil no:... Telefon:... ALACAĞI 100 200 700 KALAN BORCU KALAN ALACAĞI 900 800 600 100 400

NO...: KODU: CARİ HESAP KARTI Adı Soyadı (Unvanı):.YAPRAK KUMAŞ... Adresi...:... S. TARİH N. GÜN/AY 1 2 3 4 5 7 Mayıs 14 May 15 May 21 May 30 May AÇIKLAMA BORCU Alış Ödeme Kale Kumaştan tahsil Çek cirosu Çek keşidesi Vergi Dairesi:... Vergi Sicil no:... Telefon:... ALACAĞI KALAN BORCU 1850 KALAN ALACAĞI 1850 1450 1250 550 400 200 700 550 BORÇ/ALACAK RAPORU Kod Ünvan Borcu KALE KUMAŞ YAPRAK KUMAŞ Alacağı 1 400 1 850 3 250 1 000 1 850 2 850 K. Borcu 400 400 ÖĞRENME FAALİYETİ 2 CEVAP ANAHTARI SORU 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 CEVAP C D A B C D B A C B 47 K. Alacağı

ÖĞRENME FAALİYETİ 2 CEVAP ANAHTARI PERFORMANS TESTİ BAKİYE LİSTESİ HESAP KODU ÜNVANI IB İŞBANKASI AG ANA GIDA OG OVA GIDA TOPLAM: LİSTELENEN: 3 ADET BORÇ 445 ALACAK 2 600 1 250 1 695 2 600 MODÜL DEĞERLENDİRME CEVAP ANAHTARI SORU 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 CEVAPLAR D A C D B C A B C A D B 48

KAYNAKÇA KAYNAKÇA COŞKUNCA Engin, Paket programlar, Bursa, 2008 Genç, Hakkı, Muhasebe Programları, Gözen Yayınevi, İstanbul,2006 www.logo.com.tr 49