BÖLÜM 7.3.1.7. Koruma Alanları (Ek-V deki Duyarlı Yöreler Listesi Kapsamında)

BÖLÜM 7.3.1.7. Koruma Alanları (Ek-V deki Duyarlı Yöreler Listesi Kapsamında)

İÇİNDEKİLER Sayfa No ĠÇĠNDEKĠLER... i TABLOLAR... ii KISALTMALAR... iii 7.3.1.7. Koruma Alanları (EK-V deki Duyarlı Yöreler Listesi Kapsamında)... 7.3.1.7-1 7.3.1.7.1. Proje Alanı Koruma Alanları... 7.3.1.7-16 7.3.1.7.2. Proje Etki Alanı Koruma Alanları... 7.3.1.7-16 7.3.1.7.3. Proje Kapsamında Yapılacak ĠĢ ve ĠĢlemler Kapsamında Koruma Alanlarına Etkiler ve ile Etkilerin Kontrolü ve Azaltılmasına ĠliĢkin Tedbirler (Arazi Hazırlık, ĠnĢaat, ĠĢletme ve ĠĢletme Sonrası)... 7.3.1.7-16 7.3.1.7.3.1. Arkeoloji... 7.3.1.7-16 7.3.1.7.3.2. Sulak Alanlar... 7.3.1.7-16 i

TABLOLAR Sayfa No Tablo 7.3.1.7-1. YÇA nın 5 km Tampon Bölgesi ndeki Koruma Alanları (2,5 km + 2,5 km)...7.3.1.7-2 Tablo 7.3.1.7-2. Arkeolojik Sit Alanlarının Yasal Koruma ve Tescil Statüsü...7.3.1.7-5 ii

KISALTMALAR ÇED EUNIS ha km KP m ÖBA ÖÇK ÖDA ÖKA ÖKEA TANAP YÇA YHGS Çevresel Etki Değerlendirmesi Avrupa Doğa Bilgi Sistemi hektar Kilometre Kilometre Noktası Metre Önemli Bitki Alanı Özel Çevre Koruma Bölgesi Önemli Doğa Alanı Önemli KuĢ Alanı Öncelikli Kelebek Alanı Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Yerel ÇalıĢma Alanı Yaban Hayatı GeliĢtirme Sahası iii

7.3.1.7. Koruma Alanları (EK-V deki Duyarlı Yöreler Listesi Kapsamında) Bu bölümde, yerel çalıģma alanı (YÇA) içerisinde ve güzergâhın 2,5 km sağında ve solundaki yan alanlarda tampon bölgede bulunan koruma alanlarının ve özelliklerinin tespiti için yapılmıģ çalıģmaların sonuçları sunulmaktadır. Bu bölüm, korunan alanların varlığı ve dağılımı hakkında bilgi vermeyi ve bu alanların bütünlüğünün ve ekolojik özelliklerinin korunması için koruma ve yönetim planı mevcut durumu ile ilgili ek bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Literatür çalıģması sırasında Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiat Koruma Alanları, Yaban Hayatı GeliĢtirme Sahaları, Yaban Hayvanı YerleĢtirme Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Özel Koruma Alanları gibi yerel mevzuat ve uluslararası standartlara göre korunan alanlar üzerine odaklanılmıģtır. Yararlanılan kaynaklar aģağıda verilmiģtir: Korunan Alanlarla ilgili Dünya Veri Tabanı, Türk Ulusal ve Yerel Ġdari Kurumların Veri Tabanı, EUNIS Veri Tabanı, Ramsar Alanları, AraĢtırma Enstitüleri, Ġnternet AraĢtırmaları, Bilimsel Literatür AraĢtırması. Korunan alanların belirlenmesi için özel bir saha çalıģması planlanmamıģtır ancak saha çalıģmaları kapsamında ilave olarak çeģitli koruma alanları sınırları dâhilinde karasal ve tatlısu biyolojik bileģenleri için bazı saha çalıģmaları gerçekleģtirilmiģtir. Korunan alanların önemi ile özelliklerini açıklamak ve aģağıdaki hususlara değinmek amacı ile literatür çalıģması ile elde edilmiģ mevcut veriler, gerçekleģtirilen saha çalıģmalarında edinilen bilgiler ile birleģtirilmiģtir: Mevcut ekosistem ve habitat tipleri ile kapsamları, GeniĢ kapsamlı, bu habitatların her biri ile iliģkili, özellikle endemik, küresel ölçekte nesli tehdit altında ve sınırlı alanda dağılım gösteren flora ve fauna türlerinin değerlendirmesi, Flora ve fauna komünitelerinin koruma alanlarındaki kompozisyonu ve dağılımını gösteren değerlendirmeler, Fauna gruplarının kullanıldığı habitatların değerlendirilmesi (örn. beslenme ve yuvalanma alanları). Sonuçlar, ÇED Yönetmeliği Ek-V te bulunan hassas alanlar listesi kapsamında aģağıda verilmiģtir. Bunun yanı sıra, uluslararası kapsamda kabul edilmiģ olan, biyoçeģitlilik koruma açısından küresel öneme sahip alanları (örneğin; Önemli Doğa Alanları, Önemli KuĢ Alanları, Önemli Bitki Alanları, Öncelikli Kelebek Alanları) içeren daha detaylı ilave bilgiler, Bölüm 7.3.2.2 (Korunan ve Hassas Habitatlar) de verilmiģtir. ÇalıĢma alanında tespit edilmiģ olan koruma alanları, statüleri ve proje güzergâhına yaklaģık mesafeleri, Tablo 7.3.1.7-1 de verilmiģtir. 7.3.1.7-1

Tablo 7.3.1.7-1. YÇA nın 5 km Tampon Bölgesi ndeki Koruma Alanları (2,5 km + 2,5 km) No Koruma Alanı Eksene Mesafe(m) 500 m Proje Koridoruna Mesafe (m) İl 1 AlınyazılmıĢ Sulak Alanı 1.510 1.260 Sivas AlınyazılmıĢ Ekolojik Etkilenme Bölgesi 1.420 1.170 Sivas 2 AvutmuĢ Yazısı Sulak Alanı 1.860 1.610 Sivas Balıklıkaya Sulak Alanı 550 290 Sivas 3 Balklıkaya Ekolojik Etkilenme Bölgesi 540 280 Sivas Balıklıkaya Tampon Bölgesi bölgede bölgede Sivas Bataklık Düzü - 1 Sulak Alanı 880 640 Sivas 4 Bataklık Düzü - 1 Ekolojik Etkilenme Bölgesi 600 350 Sivas Bataklık Düzü - 1 Tampon Bölgesi 210 bölgede Sivas Bataklık Düzü - 2 Sulak Alanı 280 30 Sivas 5 Bataklık Düzü - 2 Ekolojik Etkilenme Bölgesi 180 bölgede Sivas Bataklık Düzü - 2 Tampon Bölgesi bölgede bölgede Sivas 6 Cemal Tural Tabiat Parkı 970 710 Ardahan Çimenyenice Gölü 2.740 2.490 Sivas 7 Çimenyenice Ekolojik Etkilenme Bölgesi 2.350 2.100 Sivas Çimenyenice Tampon Bölgesi 1.140 880 Sivas Çetme Gölü Sulak Alanı 330 80 Sivas 8 Çetme Gölü Ekolojik Etkilenme Bölgesi 160 bölgede Sivas Çetme Gölü Tampon Bölgesi bölgede bölgede Sivas Çoraklık Gölü Sulak Alanı 300 35 Sivas 9 Çoraklık Gölü Ekolojik Etkilenme Bölgesi 50 bölgede Sivas Çoraklık Gölü Tampon Bölgesi bölgede bölgede Sivas Erzurum Bataklıkları Sulak Alanı 280 35 Erzurum 10 Erzurum Bataklıkları Tampon Bölgesi bölgede bölgede Erzurum Erzurum Bataklıkları Ekolojik Etkilenme Bölgesi 40 bölgede Erzurum Hafik Gölü Sulak Alanı 3.060 2.800 Sivas 11 Hafik Gölü Tampon Bölgesi 1.520 1.280 Sivas Hafik Gölü Ekolojik Etkilenme Bölgesi 3.310 3.060 Sivas 12 Kızılçam Gölü Sulak Alanı 2.730 2.480 Sivas 13 Kızılkavraz Tabiat Parkı 2.400 2.150 Sivas 14 Küçüktürük Yazısı Sulak Alanı 1.140 890 Sivas Küçüktürük Yazısı Ekolojik Etkilenme Bölgesi 640 390 Sivas 15 Mağara Gölü Tampon Bölgesi bölgede bölgede Sivas 16 Manyas KuĢ Cenneti Milli Parkı 3.980 3.680 Balıkesir Manyas Gölü Sulak Alanı bölgede bölgede Balıkesir 17 Manyas Gölü Ekolojik Etkilenme Bölgesi 4.960 4.710 Balıkesir Manyas Birinci Derece Koruma Bölgesi 4.000 4.250 Balıkesir Manyas Tampon Bölgesi bölgede bölgede Balıkesir 18 Posof Yaban Hayatı GeliĢtirme Sahası bölgede bölgede Ardahan Posof Yaban Hayatı Sürdürülebilir Kullanım Bölgesi bölgede bölgede Ardahan 7.3.1.7-2

No Koruma Alanı Eksene Mesafe(m) 500 m Proje Koridoruna Mesafe (m) İl Posof Yaban Hayatı Mutlak Koruma Bölgesi 900 610 Ardahan Posof Yaban Hayatı Hassas Kullanım Bölgesi 2.250 2.000 Ardahan 19 Putka Gölü Sulak Alanı 830 570 Ardahan Putka-GölbaĢı Sulak Alanı 400 150 Ardahan 20 Putka-GölbaĢı Ekolojik Etkilenme Bölgesi 260 10 Ardahan Putka-GölbaĢı Tampon Bölgesi bölgede bölgede Ardahan 21 SarıkamıĢ Allahuekber Dağları Milli Parkı bölgede bölgede Kars 22 Saros Körfezi ÖÇK / Sulak Alanı bölgede bölgede Çanakkale 23 24 25 Tuzlu Gölü Sulak Alanı 140 bölgede Sivas Tuzlu Gölü Tampon Bölgesi bölgede bölgede Sivas Vasga Gölü Sulak Alanı 2.300 2.060 Sivas Vasga Gölü Ekolojik Etkilenme Bölgesi 2.280 2.040 Sivas Zogar Bataklıkları Sulak Alanı 2.070 1.820 Sivas Zogar Bataklıkları Ekolojik Etkilenme Bölgesi 2.010 1.750 Sivas 1. Türk Mevzuatı Uyarınca Korunması Gerekli Alanlar a) 09.08.1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu nun 2 nci Maddesi nde Tanımlanan ve Bu Kanunun 3üncü Maddesi Uyarınca Belirlenen "Milli Parklar", "Tabiat Parkları", "Tabiat Anıtları" ve "Tabiat Koruma Alanları", Proje güzergâhı ve 5 km tampon bölgesinde yer alan 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu nun 2. maddesinde tanımlanan ve bu Kanunun 3. maddesi uyarınca belirlenen "Milli Parklar", "Tabiat Parkları" ve "Tabiat Koruma Alanları" bulunmakta olup, söz konusu alanlar aģağıda verilmiģtir. Bu alanlar ile ilgili detaylı bilgileri içeren Biyolojik/Karasal Korunan Alanlar Mevcut Durum Raporu, ekte verilmiģtir (Bkz. Ek 2-4). Ayrıca bahsi geçen alanların konumları ve TANAP Proje güzergâhının gösterildiği korunan alanlar haritası, ekte verilmiģtir (Bkz. Ek 1-3). Ardahan TANAP Proje güzergâhı, Cemal Tural Tabiat Parkı yakınından geçmektedir. Proje güzergâh ekseni ve 500 m YÇA nın Tabiat Parkı na mesafeleri sırasıyla 970 m ve 710 m dir. Cemal Tural Tabiat Parkı, Ardahan Ġl inin Merkez Ġlçesi nde, Çamlıçatak sınırlarında bulunmaktadır ve sarıçam (Pinus sylvestris) mesçeresine sahiptir. Mesçerenin boģ alanlarında, kuģburnu, böğürtlen, düğün çiçeği, sarmaģık ve buğdaygiller bulunmaktadır. Alanın yüksekliği 1.930 m civarındadır (Ardahan Ġli Doğal Turizm Master Planı, 2013-2023). Kars Erzurum TANAP Proje güzergâhı, SarıkamıĢ Allahuekber Dağları Milli Parkı ndan geçmektedir. SarıkamıĢ Allahuekber Dağları Milli Parkı ndan geçiģ hakkı alabilmek için, 7.3.1.7-3

Erzurum Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğü ne baģvuruda bulunulmuģ ve güzergâhın geçiģi için uygun görüģ alınmıģtır (Bkz. Ek-4.3). Milli Park alanı, Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi nde, Erzurum un ġenkaya Ġlçesi ve Kars ın SarıkamıĢ ve Selim Ġlçeleri nin arasında bulunmaktadır. SarıkamıĢ Allahuekber Dağları Milli Parkı, zengin ekosistem ve florası, bunlar arasındaki etkileģim ve görsel bütünlük sayesinde 2004 yılında Milli Park olarak ilan edilmiģtir. Doğal ve kültürel zenginlik bakımından dikkat çekicidir. Sivas TANAP Proje güzergâhının geçtiği Sivas ta, proje güzergâhının 2.000 m güneyinde Kızılkavraz Tabiat Parkı yer almaktadır. Kızılkavraz Tabiat Parkı, yaklaģık 5 ha büyüklüğündedir. Alan, piknik ve rekreasyon alanı olarak kullanılmaktadır. Parktaki dominant vejetasyonu sarıçam (Pinus sylvestris) oluģturmaktadır. Balıkesir TANAP Proje güzergâhı, kısmi olarak Manyas KuĢ Cenneti Milli Parkı nın güneyinden ilerlemektedir. Proje güzergâh ekseni ve 500 m YÇA nın Milli Park a mesafeleri sırasıyla 3.980 m ve 3.680 m dir. Manyas (KuĢ) Gölü, Marmara Denizi nin güneyinde geniģ ve sığ bir tatlısu gölüdür. Koloidal kil içerdiğinden her zaman bulanıktır. Türkiye de KuĢ Cenneti olarak tanımlanan ilk alandır ve kuģların, sulak alanların ve biyoçeģitliliğin tanımlanmasında öncülük etmektedir. b) 01.07.2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu Uyarınca Belirlenen "Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları", Ardahan TANAP Proje güzergâhının Ardahan il sınırlarında yer alan bölümü üzerinde Posof Yaban Hayatı GeliĢtirme Sahası (YHGS) bulunmaktadır. TANAP Proje güzergâhı Posof Yaban Hayatı GeliĢtirme Sahası nda Hassas ve Sürdürülebilir Kullanım Bölgesi içerisinden geçmektedir. Proje güzergâh ekseni ve 500 m YÇA nın Mutlak Koruma Bölgesi ne mesafeleri sırasıyla 900 m ve 610 m dir. Saha ile ilgili detaylı bilgiler Ek 2-4 te yer alan Biyolojik/Karasal Korunan Alanlar Mevcut Durum Raporu nda verilmiģtir. Ayrıca YHGS ile ilgili Ekosistem Değerlendirme Raporu hazırlanmıģ olup, ekte sunulmaktadır (Bkz. Ek 2-4). Posof YHGS ve TANAP Proje güzergâhı konumunu gösteren harita da ekte verilmektedir (Bkz. Ek 1-3). TANAP tarafından Posof YHGS Hassas ve Sürdürülebilir Kullanım Bölgesi nden geçiģ izni almak için T.C. Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı, 13. Bölge Müdürlüğü ne baģvuru yapılmıģ olup, süreç devam etmektedir (Bkz. Ek-4.3). Ardahan ın yaklaģık 65 km kuzeyinde bulunan Posof YHGS; batıda ArĢiyan Dağı, güneyde Ilgar Dağı ile doğu ve kuzeyde Kafkas Dağları ile çevrilidir. Saha Türkiye nin en kuzeydoğu ucunu oluģturmakta olup Gürcistan sınırındadır. Ortalama yüksekliği 2.100-2.200 m arasında olan derin ve sarp vadilerle bölünmüģ yüksek dağlardan oluģur. 7.3.1.7-4

c) 21.07.1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun 3üncü Maddesi nin Birinci Fıkrası nın "Tanımlar" Başlıklı (a) Bendinin 1, 2, 3 ve 5inci Alt Bentlerinde "Kültür Varlıkları", "Tabiat Varlıkları", "Sit" ve "Koruma Alanı" Olarak Tanımlanan ve Aynı Kanun ile 17.06.1987 tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili Maddeleri Uyarınca Tespiti ve Tescili Yapılan Alanlar, Türkiye de taģınır ve taģınmaz tüm kültür ve tabiat varlıkları, 3386 sayılı Kanun ile değiģik, 23.07.1983 tarih ve 18113 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ile yasayla koruma altına alınmıģtır. Ġlgili kanuna göre T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, yukarıda tanımlanmıģ kültür ve tabiat varlıklarının korunması için ulusal seviyede karar alma ve gerekli yasal eylemleri belirleme konularında sorumludur. Bakanlığın aynı zamanda kültürel ve tabiat varlıkları üzerinde etkisi olabilecek arazi kullanımları ve proje alanları hakkında da karar alma yetkisi vardır. Genellikle, bakanlık tarafından belirlenen kararlar ve yönetmelikler, yerel idareler tarafından yürütülür. Yerel seviyede, bölgesel Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulları, tüm kültürel veya tabiat alanlarının resmi olarak tespit ve tescil iģlemlerinin yapılması, bu varlıkları etkileyebilecek arazi kullanımı ve potansiyel proje alanlarının belirlenmesi ve bunlar hakkında karar alınmasından sorumludur. Yetki alanlarında olan coğrafyada tespit edilen kültürel mirasların koruma alanı olarak bildirimi de, yine Bölge Kurullarının sorumluluğu altındadır. Mevcut durumda, proje sahası için sorumlu kurullar, Kars, Erzurum, Trabzon, Sivas, Kayseri, NevĢehir, Ankara, EskiĢehir, Bursa, Kütahya, Çanakkale ve Edirne Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulları dır. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu na ek olarak kültürel ve doğal varlıkların yönetilmesi ile ilgili olarak hazırlanmıģ bazı yönetmelikler de bulunmaktadır. Öncelikle, Mülga T.C. Kültür Bakanlığı, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu nun 05.11.1999 tarihli ve 658 sayılı ilke kararında, tüm arkeolojik alanların sınıflandırılması ve önemli özelliklerine göre korunması gerektiği belirtilmektedir. Bu karar gereği, Arkeolojik Sit alanları 3 ana seviyede değerlendirilmektedir. 1. Derece Arkeolojik Sit Alanları 2. Derece Arkeolojik Sit Alanları 3. Derece Arkeolojik Sit Alanları Proje kapsamında yapılan çalıģmalar sonucunda, 500 m koridoru içinde toplam 161 arkeolojik alan tespit edilmiģtir. Bu alanlarla ilgili yasal koruma ve tescil statüleri ile diğer detaylar Tablo 7.3.1.7-2 de verilmektedir. Tablo 7.3.1.7-2. Arkeolojik Sit Alanlarının Yasal Koruma ve Tescil Statüsü Alanın Adı Saha Tescil Bakanlık Çalışması Durumu Verisi Verisi Evet Hayır İl İlçe/Köy Tahmini KP Noktası Ayaz Gölü x x Ardahan Posof-Sarıdarı 5+780-6+000 Tuya x x Ardahan Posof-Yurtbekler 13+950-14+000 Alabalık Deresi x x Ardahan Hanak-Yünbüken 50+850-50+950 Kirmav ġapel x x Ardahan Hanak- Çayağzı 58+470-58+540 Kirmav Düz YerleĢim x x Ardahan Hanak- Çayağzı 58+500-58+700 Kartalpınar x x Ardahan Merkez 71+400-71+580 7.3.1.7-5

Saha Bakanlık Tescil Alanın Adı İl İlçe/Köy Tahmini KP Noktası Çalışması Verisi Durumu Ziyaret Verisi x x Kars Selim-Tuygun 139+500-139+590 Ġnceçayır x x Kars Selim-Eskigazi 143+580-143+600 Yassıca Yamaç YerleĢimi x x Kars Selim-Yassıca 145+600-145+710 Yassıca Tepeüstü YerleĢimi x x Kars Selim-Yassıca 145+720-145+850 KoĢapınar x x Kars Selim-KoĢapınar 149+750-150+250 Kaledüzü x x Kars Selim-Kekeç 155+400-156+080 Güllü x x Kars Selim-Katranlı 157+300-157+620 Çatak x x Kars SarıkamıĢ-Çatak 166+290-166+440 ġehitlik & Askeri Siperler x x Kars SarıkamıĢ 170+100-182+700 Kurt Deresi x x Kars SarıkamıĢ 172+400-173+350 Yazılının x x Kars SarıkamıĢ 193+200-193+450 Deveağılı x x Erzurum Horosan-Gökçe Mahallesi 219+180-219+380 Tabya Tepe x x Erzurum Köprüköy/Merkez Demirdöven Kilisesi Korugan 5 Korugan 4 Korugan 3 Korugan 8 Korugan 9 Korugan 10 Korugan 11 Korugan 2 Korugan 1 Korugan 6 Korugan 7 x x Erzurum Pasinler/Demirdöven 271+300-271+680 x x Erzurum Pasinler-Çöğender 289+650-289+700 x x Erzurum Pasinler-Çöğender 289+920-289+950 x x Erzurum Pasinler-Çöğender 290+040-290+070 x x Erzurum Pasinler-Cogender 293+600-293+630 x x Erzurum Pasinler-Çöğender 293+650-293+680 x x Erzurum Pasinler-Saksı 294+280-294+300 x x Erzurum Pasinler-Saksı 294+300-294+320 x x Erzurum Pasinler-Ovaköy 294+400-294+420 x x Erzurum Pasinler-Ovaköy 294+510-294+530 x x Erzurum Pasinler-Ovaköy 294+580-294+600 x x Erzurum Pasinler-Ovaköy 294+700-294+720 Dolangez x x Erzurum Pasinler-Büyüktuy 298+850-300+400 Dolangez Yolu x x Erzurum Değirmentepesi Kalesi x x Erzurum Tasmasor II x x Erzurum Ögütlü (Nalbant Köprüsü Yanı) Höyük Delimahmut Deresi x x Sivas Merkez-Büyüktuy Merkez-Çayırtepe Merkez-Çayırtepe 299+700-300+220 306+100-306+280 306+480-307+080 x x GümüĢhane Kelkit-Öğütlü 507+800-508+500 Ġmranlı-Gökçebel 631+490-631+570 Mezraa Mahallesi x x Sivas Ġmranlı-Kapımahmut 634+830-634+880 Küçük SöğüĢger x x Sivas Hafik- Çimenyenice 697+550-697+600 DıĢkapı (Kemis) x x Sivas Hafik-DıĢkapı Kamp-Boru Stok Mahallesi Sahası Küçük Pilavtepe x x Sivas Hafik-Yenimahalle 711+250-711+300 Büyük Pilavtepe x x Sivas Hafik 711+400-711+750 Atçukuru Tepesi x x Sivas Hafik- Emre 720+200-720+390 Kültepe x x Sivas Merkez- Dörteylül 737+750-738+040 Evinüstü Sirti x x Sivas Merkez- Töngel 763+480-763+560 Köyözü x x Sivas Merkez- Karacaören 768+920-769+490 Çomaklı Tepe x x Sivas Yıldızeli- Karacaören 769+750-769+810 Yanıkarmut Tepesi x x Sivas Yıldızeli-Karacaören 771+050-771+120 7.3.1.7-6

Alanın Adı Saha Çalışması Verisi Bakanlık Verisi Tescil Durumu İl İlçe/Köy Tahmini KP Noktası Argaz x x Sivas Yıldızeli-KarĢıyaka Kamp-Boru Stok Mahallesi Sahası Arpalık3(ArpalıkSar Akdağmadenix x Yozgat nıcı) Belekçehan beldesi 876+550-876+810 Arpalik 1 (Arpalık Akdagmadeni - x x Yozgat Kalesi) Belekçehan beldesi 876+980-877+500 Alıçlıseki x x Yozgat Akdağmadeni - Ozan 883+950-884+000 Kurupınar x x Yozgat Sorgun- Sarıhamzalı 915+060-915+260 YazılıtaĢ x x Yozgat Sorgun - YazılıtaĢ 920+110-920+220 Kaleycıkkaya x x Yozgat Sorgun-YazılıtaĢ 920+150-920+200 Kaleycıkkaya x X Yozgat Sorgun - YazılıtaĢ 920+960-921+150 Karadeli ÇeĢmesi Sorgun - x x Yozgat 924+550-924+600 (Ümmet Tepe) Peyniryemez Zekeriye x x Yozgat Sorgun-Karaburun 929+050-929+080 Sorgun- Yenicederesi x x Yozgat 937+630-937+850 Tekkeyenicesi Sorgun- Tekkeyenicesi x x Yozgat 937+790-937+950 Tekkeyenicesi Tekkeyenicesi Tümülüsü (KuĢtepesi Tümülüsü) x x Yozgat Sorgun- Tekkeyenicesi 938+120-938+180 Avgın x x Yozgat Sorgun-Çalılı 940+500-940+600 Çalılı 2 x x Yozgat Sorgun-Çalılı 942+300-942+400 Çalılı 1 x x Yozgat Sorgun-Çalılı 943+280-943+350 TaĢlıdölek x x Yozgat Sorgun-Çalılı 944+140-944+500 Çalılı 2 Tümülüsü x x Yozgat Sorgun-Çalılı 944+350-944+490 Killiarkaç x x Yozgat Sorgun-Lökköy 947+550-947+700 Erkekli x x Yozgat Sorgun-Erkekli 954+680-955+010 Ziyaret Mevkii x x Yozgat Sorgun-Erkekli 956+550-956+650 Yeniyapan x x Kırıkkale Delice-Yeniyapan 1059+400-1059+500 MaĢattepe x x Kırıkkale Keskin-Gülkonak 1063+800-1063+850 Roma Su Kanalı x x Kırıkkale Ġğdebeli 1075+250-1075+350 Fatmatepesi Sırtı x x Ankara Bala-Yeniköy 1120+560-1120+590 Gölderesi x x Ankara Bala - Yöreli 1128+480-1128+600 Gavurkale x x Ankara Gölbasi-Mahmatlı 1133+950-1134+050 Kırıklı x x Ankara GölbaĢı-Kırıklı 1141+700-1142+050 Kırıklı x x Ankara GölbaĢı- Kırıklı 1141+830-1141+850 Çakıllı x x Ankara Haymana - Oyaca 1154+000-1154+400 Küllük x x Ankara Polatlı-Çanakçı 1205+580-1205+750 Altınini x x EskiĢehir Günyüzü-Yazır 1230+750-1231+120 Yukarıelmahacılı x x Yozgat Yerköy- Yukarıelmahacılı 973+960-974+080 Yukarıelmahacılı x x Yozgat Yerköy- Yukarıelmahacılı 974+050-974+110 Çatalarkaç x x Yozgat Yerköy 979+850-979+920 Külyarma 2 x x KırĢehir Çiçekdağı-Köseli 987+650-987+680 Külyarma 1 x x KırĢehir Çiçekdağı-Köseli 987+650-987+680 Tuzla Köprüsü x x Yozgat Sekili 1003+380-1003+420 Tuztepe x x Yozgat Yerköy-Sekili 1005+350-1005+440 Aralısarı x x Kırıkkale Keskin-BeĢler 1047+700-1048+150 Örenbağları x x EskiĢehir Sivrihisar- Hamamkarahisar 1239+300-1239+700 Kurupınar x x EskiĢehir Sivrihisar - Nasrettin Hoca 1250+900-1251+150 Seydi Çayı x x EskiĢehir Doğançayır Beldesi 1323+440-1323+550 Zafer Tepesi x x EskiĢehir Mahmudiye-Güllüce 1329+450-1329+550 Koca Murat x x EskiĢehir Mahmudiye-Güllüce 1329+750-1329+800 Koca Murat Tepesi 2 Koca Murat Tepesi 1 x x EskiĢehir Mahmudiye-Güllüce 1329+820-1329+900 x x EskiĢehir Mahmudiye-Güllüce 1329+950-1330+040 7.3.1.7-7

Alanın Adı Saha Bakanlık Tescil Çalışması Verisi Durumu İl İlçe/Köy Tahmini KP Noktası Güllü Höyük Verisi x x EskiĢehir Mahmudiye-Güllüce 1330+180-1331+000 Büyükdere x x EskiĢehir Seyitgazi-Büyükdere 1332+700-1333+350 Üçkuyu Sırtı x x EskiĢehir Aksaklı 1332+850-1333+360 Toraman Sırtı x x EskiĢehir Seyitgazi-Aksaklı 2+500-3+000 Kale YerleĢimi ve Tümülüsü x x EskiĢehir Yürük Karacaören 16+600-16+800 Bakırcı Höyüğü x x EskiĢehir Merkez-Sevinç 23+000-23+500 Saplı Höyuk Mevkii x x EskiĢehir Merkez-Sevinç 25+500 Dudu Höyük x x EskiĢehir Merkez-Cumhuriyet 29+000-29+500 Emir Çiftliği ve Çevresi x x EskiĢehir Merkez-Gökçekısık 1362+600-1366+800 Emir Çiftliği Mezar Anıtı x x EskiĢehir Merkez-Gökçekısık 1363+500-1364+050 Gökçekısık x x EskiĢehir Merkez-Gökçekısık Emir Çiftligi Yörük Mezarligi 1 Kamp-Boru Stok Sahası x x EskiĢehir Merkez-EĢenkara 1365+280-1365+370 Kümbetakpınar x x EskiĢehir Ġnönü- Kümbetakpınar 1392+880-1393+300 HaĢhaĢlık Tepe x x EskiĢehir Ġnönü-Dereyalak 1400+450-1400+850 Karcık Höyük x x EskiĢehir Ġnönü-Dereyalak 1401+750-1402+120 Yeni Üreğil x x Bilecik Bozüyük-Yeni Üreğil 1415+180-1415+230 YeĢilçukurca x x Bilecik Bozüyük- YeĢilçukurca 1419+280-1419+360 Düzağac x x Bilecik Bozüyük-Düzağaç 1422+650-1423+100 Selimdede Tepesi x x Kütahya Domaniç-Çukurca Beldesi 1432+600-1434+300 Muratlı x x Kütahya Domaniç-Muratlı 1435+700-1436+350 Ahmet Sırtı x x Kütahya Domaniç-Ilıcaksu 1436+400-1436+500 Arapdede x x Kütahya Domaniç-Saruhanlar 1456+850-1456-950 Çayırağzı Sırtı x x Kütahya Domaniç-Soğucak 1461+700-1462+100 Soğucak x x Kütahya Domaniç-Soğucak 1461+880-1462+050 Nalbant x x Bursa Harmancık/Nalbant 1479+200-1479+650 Uycekdede x x Bursa Harmancık-Çakmak 1488+750-1488+900 Dereköy x x Bursa Orhaneli-Dereköy 1503+400-1503+500 Dallıca x x Bursa Mustafa Kemal PaĢa-Dallıca 1573+550-1573+800 Arnavut Sırtı x x Bursa Mustafa Kemal PaĢa-TaĢköprü 1585+750-1585+900 Ekinli Tepe Mevkii x x Balıkesir Göbel-Muradiye 1597+800-1598+050 Kalebayırı x x Balıkesir Manyas-Kalebayırı 1617+950-1618+150 Kalebayırı Arkeolojik Alanı x x Balıkesir Manyas-Kalebayırı 1618+600-1619+000 Hamamlı x x Balıkesir Manyas-Kalebayırı 1619+200-1619+900 ġevketiye x x Balıkesir Manyas-ġevketiye 1622+400-1624+750 Bekirağa Tepesi x x Balıkesir Gönen-Bayramiç 1626+350-1626+700 KapaklıçeĢme x x Balıkesir Gönen-Bayramiç 1628+700-1630+050 Çesmebayırı Sırtı x x Balıkesir Gönen-Asmalıdere 1631+100-1631+700 Zillak Tepe x x Balıkesir Manyas-Ilıcak 1635+800-1636+000 Üzümlü x x Balıkesir Gönen-Üzümlü 1636+300-1638+100 PaĢaçiftliği x x Balıkesir Gönen-PaĢaçiftliği 1642+600-1643+100 Deveci Düzü x x Balıkesir Gönen-PaĢaçiftliği 1644+850-1645+100 Sağnıç Sırtı x x Balıkesir Gönen-PaĢaçiftliği CST-07 Armutlu Tepe x x Balıkesir Gönen-Ayvalıdere 1649+150-1650+500 Cankurtaran x x Balıkesir Gönen-Ulukır 1653+180-1653+300 Ahlatlıbaba Tepesi x x Balıkesir Gönen- ÇifteçeĢmeler 1657+000-1657+280 Akyol Deresi x x Balıkesir Gönen- ÇifteçeĢmeler 1660+190-1660+500 KavakTepe x x Balıkesir Gönen- ÇifteçeĢmeler 1660+870-1660+950 Çifteçesmeler x x Balıkesir Gönen- 1662+080-1662+410 7.3.1.7-8

Alanın Adı Saha Çalışması Verisi Bakanlık Verisi Tescil Durumu İl İlçe/Köy Tahmini KP Noktası ÇifteçeĢmeler Çatalahmet Tepe x x Balıkesir Gönen-Kınalar 1662+300-1664+200 TavĢanTepe x x Çanakkale Biga-Gerlengeç 1674+600-1674+800 Salkımtepe x x Çanakkale Biga-Çınarköprü 1690+100-1690+200 Aktoprak x x Çanakkale Biga-Tokatkırı 1694+100-1695+100 Palamut Dalyan- x x Çanakkale Biga-Kemer 1705+400-1710+300 Osmancık Göçüğü Kemer Mevkii x x Çanakkale Biga-Kemer 1706+800-1706+980 Arkeolojik Alan x x Çanakkale Biga-Kemer 1706+950-1707+150 Kavakköy x x Çanakkale Gelibolu-Kavakköy 1734+450-1734+650 Kalealtı x x Çanakkale Gelibolu-Kalealtı 1748+700-1749+000 Mahmutköy x x Edirne KeĢan-Mahmutköy 1760+550-1761+750 Cevizlik x x Edirne KeĢan-Mahmutköy 1762+000-1762+200 Ġzzetiye Köprüsü x x Edirne KeĢan-Ġzzetiye 1770+500-1770+650 Tayyare Sırtı x x Edirne KeĢan-Siğilli 1774+750-1774+850 Kumlu ÇeĢme x x Edirne Ġpsala-Korucu 1787+090-1787+050 Sivritepe x x Edirne Ġpsala-Korucuköy 1787+980-1788+000 Hıdırköy x x Edirne Ġpsala-Hıdırköy 1790+700-1791+050 Turpçular x x Edirne Ġpsala-Turpçular 1795+100-1795+300 Bağlı Sırtı x x Edirne Ġpsala-Saricaali FMS-GR Söz konusu alanlar içerisinde TANAP Projesi inģaat koridoru üzerinde bulunan arkeolojik alanlara ait detaylı bilgiler ve Kurullardan alınan görüģler, Karasal Arkeoloji Mevcut Durum Raporu nda (Bkz. Ek-2.4) ve Bölüm 7.3.3.8 de; projenin bahsi geçen alanlar üzerine olası etkileri ve alınacak önlemler ise Bölüm 8.1.7 ve Bölüm 8.3 te verilmiģtir. ç) 22.03.1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu Kapsamında Olan Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları, 1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu nun 9. Maddesi nde, "Ġç suların sulama, enerji üretimi gibi maksatlarla kullanılması halinde, bu sularda mevcut su ürünlerinin yaģama ve üreme Ģartlarının korunması ile ilgili tedbirlerin ilgililer tarafından alınması Ģarttır. Bu tedbirler T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından belirlenir hükmü yer almaktadır. Aynı kanunun 20. Maddesi nde "Su ürünleri veya bunları istihlak edenlerin veya kullananların sağlığına veya istihsal vasıtalarına zarar veren maddelerin iç sulara ve denizlerdeki istihsal yerlerine veya civarına dökülmesi veya döküleceği Ģekilde tesisat yapılması yasaktır. Hangi maddelerin dökülmesinin yasak olduğu, yönetmeliklerle belirlenir" denilmektedir. 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu, su ürünlerinin korunması, istihsali ve kontrolüne dair hususları ihtiva ettiğinden, su ürünlerinin yaģama, üreme, muhafaza ve istihsalini koruyacak tedbirler alınacak, istihsal vasıtalarına zarar veren maddelerin iç sulara, istihsal yerlerine veya civarına dökülmesi engellenecektir. Ayrıca, proje kapsamında inģaat aģamasında gerekmesi halinde 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri Ġstihsal ve Üreme Sahaları ile ilgili gerekli izinler alınacaktır. d) 31.12.2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete de Yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği nin 17, 18, 19 ve 20nci Maddelerinde tanımlanan alanlar, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği nin 17.,18.,19. ve 20. Maddelerinde tanımlanan alanlardan, TANAP Projesi ekseninde yer alanlar aģağıda verilmiģtir: - Kars - Bayburt Barajı (inģaat halinde) Kısa Mesafe Koruma Alanı, Orta Mesafe Koruma Alanı ve Uzun Mesafe Koruma Alanı ndan geçen güzergâh, 7.3.1.7-9

- Kırıkkale - Kapulukaya Barajı (iģletmede) Orta Mesafe Koruma Alanı ndan geçen güzergâh, - EskiĢehir - Porsuk Barajı (iģletmede) Uzun Mesafe Koruma Alanı ndan geçen güzergâh, - Bursa - PaĢalar Barajı (proje aģamasında) Kısa Mesafe Koruma Alanı ve Orta Mesafe Koruma Alanı ndan geçen güzergâh. Proje güzergâhı ve inceleme alanının 31.12.2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği nin 17, 18, 19 ve 20. Maddelerinde tanımlanan, sırasıyla Mutlak Koruma Alanı, Kısa Mesafeli Koruma Alanı, Orta Mesafeli Koruma Alanı ve Uzun Mesafeli Koruma Alanları ile etkileģimi Bölüm 7.3.1.4.2.10 ve Bölüm 7.3.1.4.3. te detaylandırılmıģtır. e) 02.11.1986 tarihli ve 19269 sayılı Resmî Gazete de Yayımlanan Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği nin 49uncu Maddesi nde tanımlanan "Hassas Kirlenme Bölgeleri", TANAP Proje güzergâhı ve 2 km lik tampon alanda, 02.11.1986 tarihli ve 19269 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği nin 49. Maddesi nde tanımlanan "Hassas Kirlenme Bölgeleri" niteliğinde herhangi bir alan bulunmamaktadır. f) 09.08.1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu nun 9 uncu Maddesi Uyarınca Bakanlar Kurulu Tarafından "Özel Çevre Koruma Bölgeleri" Olarak Tespit ve İlan Edilen Alanlar, TANAP Proje güzergâhının Çanakkale Ġli sınırlarında yer alan bölümü Saros Özel Çevre Koruma Bölgesi (ÖÇK) içerisinden geçmektedir. Saha ile ilgili detaylı bilgiler Ek 2-4 te yer alan Biyolojik/Karasal Korunan Alanlar Mevcut Durum Raporu nda verilmiģtir. Saros ÖÇK ve TANAP Proje güzergâhı konumu, Ek 1-3 teki harita üzerinde yer almaktadır. TANAP Proje güzergâhının geçiģ izni için Çanakkale Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğü nden geçiģ izni alınmıģ olup, ilgili yazı ekte verilmiģtir (Bkz. Ek-4.3). g) 18.11.1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu na göre Koruma Altına Alınan Alanlar, TANAP Proje güzergâhı ve etrafında 18.11.1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu na göre koruma altına alınan alanlar niteliğinde herhangi bir alan bulunmamaktadır. ğ) 31.08.1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu Uyarınca Orman Alanı Sayılan Yerler, TANAP Proje güzergâhı ve çevresinde yer alan orman alanları ile ilgili detaylı bilgiler Bölüm 7.3.2.1 ve Bölüm 9.1 de verilmiģtir. Ayrıca orman alanları ve TANAP Proje güzergâhı konumunu gösteren orman haritası ekte verilmiģtir (Bkz. Ek-1.3). h) 04.04.1990 Tarihli ve 3621 Sayılı Kıyı Kanunu Gereğince Yapı Yasağı Getirilen Alanlar, TANAP Proje güzergâhı ve etrafında, 04.04.1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar baģlığı altında belirtilen nitelikte herhangi bir alan bulunmamaktadır. 7.3.1.7-10

ı) 26.01.1939 Tarihli ve 3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunda Belirtilen Alanlar, TANAP Proje güzergâhı ve etrafında, 26.01.1939 tarihli ve 3573 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin AĢılattırılması Hakkında Kanun da belirtilen alanlar niteliğinde herhangi bir alan bulunmamaktadır. i) 25.02.1998 Tarihli ve 4342 Sayılı Mera Kanunu nda Belirtilen Alanlar, Proje güzergâhında, 500 m YÇA içerisindeki toplam mera alanı 21.818 hektardır (% 24). TANAP Proje güzergâhı ve etrafında yer alan mera alanları ile ilgili detaylı bilgiler Bölüm 7.3.1.2.1 de verilmiģtir. Ayrıca mera alanları ve TANAP Proje güzergâhı konumunu gösteren Arazi Varlığı Haritası, ekte verilmiģtir (Bkz. Ek-1.3). j) 17.05.2005 tarihli ve 25818 sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği nde belirtilen alanlar. Ardahan TANAP Proje güzergâhı üzerinde, Putka GölbaĢı Sulak Alanı ve Putka Gölü bulunmaktadır. 50 ha lık bir büyüklüğe sahip olan Sazara Gölü olarak da bilinen Putka GölbaĢı sulak alanı, Ardahan-Kars güzergâhının 4. km sinde yer almaktadır ve Ardahan Mülga Çevre ve Orman Ġl Müdürlüğü tarafından koruma altına alınmıģtır. Bölge için yayınlanmıģ detaylı bir çalıģma bulunmamaktadır. T.C. Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından Türkiye nin Uluslararası Sulak Alanları Listesi nde 33. sırada bulunan Putka Gölü, Ardahan Ģehir merkezine 8 km uzaklıkta olup, kuģlar ve endemik bitkiler bakımından zengin olan küçük bir göldür. Putka Gölü, sulak alan olarak da kuģların konaklayıp üremesi için uygun bir çevre oluģturmaktadır. KamıĢlarla kaplı olan göl, mera bitkileri ile çevrilidir ve alanda söğüt, sarıçam ve huģ ağaçları mevcuttur. Proje güzergâh ekseni ve 500 m YÇA Putka GölbaĢı Sulak Alanı Tampon Bölgesi içerisinde yer almakta olup, tampon bölgeye olan mesafeleri sırasıyla 400 m ve 150 m dir. Proje güzergâh ekseni ve 500 m YÇA nın Putka Gölü ne mesafeleri ise sırasıyla 830 m ve 570 m dir. Söz konusu alanlar ile ilgili detaylı bilgileri içeren Biyolojik/Karasal Korunan Alanlar Mevcut Durum Raporu ekte verilmiģtir (Bkz. Ek 2-4). Ayrıca TANAP Proje güzergâhı konumu ve bahsi geçen sulak alanları gösteren koruma alanları haritası ekte verilmiģtir (Bkz. Ek 1-3). TANAP Proje güzergâhı için T.C. Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü nden geçiģ izni alınmıģ olup, ilgili yazı ekte sunulmuģtur (Bkz. Ek-4.3). Erzurum TANAP Proje güzergâhının geçmekte olduğu Erzurum Ġl inde Erzurum Bataklıkları Sulak Alanı yer almaktadır. 7.3.1.7-11

Proje güzergâh ekseni ve 500 m YÇA, Erzurum Bataklıkları Sulak Alanı Tampon Bölgesi içerisinde yer almakta olup, sulak alana olan mesafeleri sırasıyla 280 m ve 35 m dir. Söz konusu alanlar ile ilgili detaylı bilgileri içeren Biyolojik/Karasal Korunan Alanlar Mevcut Durum Raporu ekte verilmiģtir (Bkz. Ek 2-4). Ayrıca TANAP Proje güzergâhı konumu ve bahsi geçen sulak alanları gösteren harita ekte verilmiģtir (Bkz. Ek 1-3). TANAP Proje güzergâhı için T.C. Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü nden geçiģ izni alınmıģ olup, ilgili yazı ekte verilmiģtir (Bkz. Ek-4.3). Sivas Sivas Ġl inde TANAP Proje güzergâhı boyunca ve inceleme alanında çeģitli sulak alanlar bulunmakta olup, bu alanlara ait bilgiler aģağıda verilmiģtir: TANAP Proje güzergâhı ve 500 m YÇA, Tuzlu Gölü Sulak Alanı içerisinde kalmakta olup, proje güzergâh ekseninin sulak alana olan mesafesi 140 m dir. TANAP Proje güzergâhı, Balıklıkaya Sulak Alanı Tampon Bölgesi içerisinden geçmektedir. Proje güzergâh ekseni ve 500 m YÇA nın Balıklıkaya Sulak Alanı na olan mesafeleri sırasıyla 550 m ve 290 m dir. Proje güzergâh ekseni ve 500 m YÇA, Bataklıkdüzü 1 Sulak Alanı içerisinden geçmektedir. Bataklıkdüzü 1 Tampon Bölgesi, 500 m YÇA içerisinde kalmakta olup, eksene 210 m uzaklıktadır. YÇA (500 m lik çalıģma alanı) ile boru hattı ekseni Bataklıkdüzü 1 Sulak Alanı na sırasıyla 880 m ve 640 m uzaklıktadır. Proje güzergâh ekseni ve 500 m YÇA, Bataklıkdüzü 2 Tampon Bölgesi nde olup, Bataklıkdüzü 2 Sulak Alanı na olan mesafeleri sırasıyla 280 ve 30 m dir. TANAP Proje güzergâhı, Mağara Gölü Sulak Alanı Tampon Bölgesi nden geçmekte olup, söz konusu tampon bölge içerisinde Vasga Gölü Sulak Alanı, AvutmuĢ Yazısı Sulak Alanı ve AlınyazılmıĢ Sulak Alanı bulunmaktadır. Söz konusu alanlar içerisinde güzergâh ekseni ve 500 m YÇA ya en yakın olan AlınyazılmıĢ Sulak Alanı na mesafeleri sırasıyla 1.510 m ve 1.260 m dir. Proje güzergâh ekseni ve 500 m YÇA, Çoraklık Gölü Sulak Alanı içerisinden geçmekte olup, Çoraklık Gölü Sulak Alanı na olan mesafeleri sırasıyla 300 m ve 35 m dir. TANAP Proje güzergâhı, Çoraklık Gölü Tampon Bölgesi nden geçmektedir. TANAP Proje güzergâhı, Çetme Sulak Alanı Tampon Bölgesi içerisinden geçmektedir. Proje güzergâh ekseni ve 500 m YÇA nın Çetme Sulak Alanı na olan mesafeleri sırasıyla 330 m ve 80 m dir. Proje güzergâh ekseni ve 500 m YÇA, Çimenyenice Sulak Alanı Tampon Bölgesi yakınından geçmekte olup tampon bölgeye olan mesafeleri sırasıyla 1.140 m ve 880 m dir. Çimenyenice Tampon Bölgesi içerisinde Kızılçam Gölü Sulak Alanı bulunmaktadır. TANAP Proje güzergâhı, Küçüktürük Yazısı Sulak Alanı yakınında geçmektedir. Proje güzergâh ekseni ve 500 m YÇA nın Küçüktürük Yazısı Sulak Alanı na olan mesafeleri sırasıyla 1.140 m ve 890 m dir. 7.3.1.7-12

Proje güzergâh ekseni ve 500 m YÇA, Hafik Gölü Sulak Alanı Tampon Bölgesi yakınından geçmekte olup, tampon bölgeye olan mesafeleri sırasıyla 1.520 m ve 1.280 m dir. Sivas ili içerisinde yer alan Zogar Bataklığı Sulak Alanı, TANAP Proje güzergâhı ve 500 m YÇA ya sırasıyla 2.070 m ve 1.820 mesafede yer almaktadır. Söz konusu alanlar ile ilgili detaylı bilgileri içeren Biyolojik/Karasal Korunan Alanlar Mevcut Durum Raporu ekte verilmiģtir (Bkz. Ek-2.4). Ayrıca, TANAP Proje güzergâhı konumu ve bahsi geçen sulak alanları gösteren korunan alanlar haritası ekte verilmiģtir (Bkz. Ek-1.3). TANAP Proje güzergâhının yukarıda bahsi geçen Hafik Ġlçesi sınırları içerisindeki sulak alanlardan geçiģ izni için T.C. Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü nden geçiģ izni alınmıģ olup, ilgili yazı ekte verilmiģtir (Bkz. Ek- 4.3). Balıkesir Balıkesir Ġl inde TANAP Proje güzergâh ekseni ve 500 m YÇA, Milli Park ve Ramsar Alanı olarak tanımlanan Manyas Gölü içerisinden geçmektedir. Manyas Gölü ile ilgili detaylı bilgiler, Ek-2.4 te yer alan Biyolojik/Karasal Korunan Alanlar Mevcut Durum Raporu nda ve yukarıda Türk Mevzuatı Uyarınca Korunması Gerekli Alanlar bölümünde verilmiģtir. Ayrıca, TANAP Proje güzergâhı konumu ve bahsi geçen sulak alanları gösteren korunan alanlar haritası ekte verilmiģtir (Bkz. Ek-1.3). TANAP Proje güzergâhı geçiģ izni için T.C. Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü nden geçiģ izni alınmıģ olup, ilgili yazı ekte verilmiģtir (Bkz. Ek-4.3). Çanakkale Çanakkale Ġl inde TANAP Proje güzergâhı Saros Körfezi Sulak Alanı içerisinden geçmektedir. Proje güzergâh ekseni ve 500 m YÇA nın Saros Körfezi Sulak Alanı na olan mesafeleri sırasıyla 1.060 m ve 810 m dir. Saros Körfezi ile ilgili detaylı bilgi, yukarıda Türk Mevzuatı Uyarınca Korunması Gerekli Alanlar bölümünde ve Ek-2.4 te yer alan Biyolojik/Karasal Korunan Alanlar Mevcut Durum Raporu nda verilmiģtir. TANAP Proje güzergâhı konumu ve bahsi geçen sulak alanları gösteren korunan alanlar haritası da ekte verilmiģtir (Bkz. Ek-1.3). Ayrıca TANAP Proje güzergâhı ve inceleme alanının 17.05.2005 tarihli ve 25818 sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği nde belirtilen alanlar ile etkileģimi, Bölüm 7.3.1.4.2 de detaylandırılmıģtır. 7.3.1.7-13

2. Ülkemizin Taraf Olduğu Uluslararası Sözleşmeler Uyarınca Korunması Gerekli Alanlar a) 20.02.1984 tarihli ve 18318 sayılı Resmî Gazete de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren "Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi" (BERN Sözleşmesi) Uyarınca Koruma Altına Alınmış Alanlardan "Önemli Deniz Kaplumbağası Üreme Alanları"nda Belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, "Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme Alanları", TANAP Proje güzergâhı YÇA içerisinde, "Avrupa nın Yaban Hayatı ve YaĢama Ortamlarını Koruma SözleĢmesi" (BERN SözleĢmesi) uyarınca koruma altına alınmıģ alanlar bulunmamaktadır. b) 12.06.1981 tarihli ve 17368 sayılı Resmî Gazete de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren "Akdeniz in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi" (Barcelona Sözleşmesi) Uyarınca Korumaya Alınan Alanlar, ÇalıĢma alanında, "Akdeniz in Kirlenmeye KarĢı Korunması SözleĢmesi" (Barcelona SözleĢmesi) uyarınca Korumaya Alınan Alanlar bulunmamaktadır. 1. 23.10.1988 tarihli ve 19968 sayılı Resmî Gazete de Yayımlanan "Akdeniz de Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol" Gereği Türkiye de "Özel Koruma Alanı" olarak belirlenmiģ alanlar ÇalıĢma alanında, "Akdeniz de Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol" gereği ülkemizde "Özel Koruma Alanı" olarak belirlenmiģ alanlar bulunmamaktadır. 2. 13.09.1985 tarihli Cenova Bildirgesi Gereği SeçilmiĢ BirleĢmiĢ Milletler Çevre Programı Tarafından YayımlanmıĢ Olan "Akdeniz de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit" Listesi nde Yer Alan Alanlar ÇalıĢma alanında, Cenova Bildirgesi gereği seçilmiģ BirleĢmiĢ Milletler Çevre Programı tarafından yayımlanmıģ olan "Akdeniz de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit" Listesi nde yer alan alanlar bulunmamaktadır. 3. Cenova Deklarasyonu nun 17inci Maddesi nde Yer Alan "Akdeniz e Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin" YaĢama ve Beslenme Ortamı Olan Kıyısal Alanlar ÇalıĢma alanında, Cenova Deklarasyonu nda yer alan "Akdeniz e Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin" yaģama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar bulunmamaktadır. c) 14.02.1983 tarihli ve 17959 sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi"nin 1inci ve 2inci Maddeleri Gereğince T.C. Mülga Kültür Bakanlığı Tarafından Koruma Altına Alınan "Kültürel Miras" ve "Doğal Miras" Statüsü Verilen Kültürel, Tarihi ve Doğal Alanlar, ÇalıĢma alanında, "Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması SözleĢmesi"nin 1. ve 2. maddeleri gereğince T.C. Mülga Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan "Kültürel Miras" ve "Doğal Miras" statüsü verilen alanlar bulunmamaktadır. 7.3.1.7-14

ç) 17.05.1994 tarihli ve 21937 sayılı Resmî Gazete de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren "Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi" (RAMSAR Sözleşmesi) Uyarınca Koruma Altına Alınmış Alanlar, ÇalıĢma alanında, "Özellikle Su KuĢları YaĢama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması SözleĢmesi" (RAMSAR SözleĢmesi) uyarınca koruma altına alınmıģ alanlardan Manyas KuĢ Cenneti bulunmaktadır. Proje güzergâh ekseni ve 500 m YÇA nın Manyas KuĢ Cenneti ne mesafeleri sırasıyla 3.980 m ve 3.680 m dir. d) 27.07.2003 tarihli ve 25181 sayılı Resmî Gazete de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren Avrupa Peyzaj Sözleşmesi. ÇalıĢma alanında Avrupa Peyzaj SözleĢmesi kapsamında herhangi bir alan bulunmamaktadır. 3. Korunması Gereken Alanlar a) Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, Mevcut Özellikleri Korunacak Alan Olarak Tespit Edilen ve Yapılaşma Yasağı Getirilen Alanlar (Tabii Karakteri Korunacak Alan, Biyogenetik Rezerv Alanları, Jeotermal Alanlar ve benzeri), TANAP Proje güzergâhının yer aldığı Çevre Düzeni Planları ile ilgili bilgiler Bölüm 9.7 de, proje güzergâhı ve çevresini gösteren onaylı Çevre Düzeni Planları ise ekte verilmiģtir (Bkz. Ek-1.3). Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tespit edilen ve yapılaģma yasağı getirilen alanlar bulunmamaktadır. b) Tarım Alanları: Tarımsal Kalkınma Alanları, Sulanan, Sulanması Mümkün ve Arazi Kullanma Kabiliyet Sınıfları I, II, III ve IV Olan Alanlar, Yağışa Bağlı Tarımda Kullanılan I. ve II. Sınıf ile Özel Mahsul Plantasyon Alanlarının Tamamı, ÇalıĢma alanında yer alan tarım alanları ile ilgili detaylı bilgiler Bölüm 7.3.1.2.1 de verilmiģtir. Tarım alanları ve TANAP Proje güzergâhı konumu, Ek-1.3 teki Arazi Varlığı Haritası üzerinde yer almaktadır. c) Sulak Alanlar: doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suların durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketinin çekilme devresinde 6 metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler, TANAP Proje güzergâhı üzerinde bulunan Sulak Alanlar ile ilgili bilgiler Bölüm 7.3.1.4.2 de detaylandırılmıģtır. Ayrıca söz konusu sulak alanlar ile ilgili detaylı bilgileri içeren Biyolojik/Karasal Korunan Alanlar Mevcut Durum Raporu ekte verilmiģtir (Bkz. Ek- 2.4). TANAP Proje güzergâhı konumu ve bahsi geçen sulak alanları gösteren korunan alanlar haritası da ekte sunulmuģtur (Bkz. Ek-1.3). ç) Göller, Akarsular, Yeraltı Suyu İşletme Sahaları, TANAP Proje güzergâhı üzerinde bulunan göller ve akarsulara ait bilgiler Bölüm 7.3.1.4.2 de, yeraltı sularına ait bilgiler ise Bölüm 7.3.1.5.3 te detaylı olarak verilmiģtir. Ayrıca TANAP Proje güzergâhı konumu ve bahsi geçen alanları gösteren korunan alanlar haritası ekte yer almaktadır (Bkz. Ek-1.3). 7.3.1.7-15

d) Bilimsel Araştırmalar için Önem Arzeden ve/veya Nesli Tehlikeye Düşmüş veya Düşebilir Türler ve Ülkemiz için Endemik Olan Türlerin Yaşama Ortamı Olan Alanlar, Biyosfer Rezervi, Biyotoplar, Biyogenetik Rezerv Alanları, Benzersiz Özelliklerdeki Jeolojik ve Jeomorfolojik Oluşumların Bulunduğu Alanlar. ÇalıĢma alanında bilimsel araģtırmalar için önem arz eden ve/veya nesli tehlikeye düģmüģ veya düģebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaģama ortamı olan alanlar, biyosfer rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve jeomorfolojik oluģumların yer aldığı alanlar bulunmamaktadır. 7.3.1.7.1. Proje Alanı Koruma Alanları Bu bölümde, TANAP Proje alanı içerisinde yer alan koruma alanlarının ÇED Yönetmeliği Ek-V (Duyarlı Yöreler Listesi) kapsamında değerlendirilmesi yer almaktadır. Söz konusu alanlar ile ilgili detaylı bilgileri içeren Biyolojik/Karasal Korunan Alanlar Mevcut Durum Raporu da ekte verilmiģtir (Bkz. Ek-2.4). Ayrıca TANAP Proje güzergâhı üzerinde yer alan önemli doğa alanları, önemli kuģ alanları, önemli bitki alanları ve öncelikli kelebek alanları Bölüm 7.3.2.2 de tanımlanmıģtır. Bahsi geçen alanlar ile TANAP Proje güzergâhı konumunu gösteren korunan alanlar haritası ekte sunulmaktadır (Bkz. Ek-1.3). 7.3.1.7.2. Proje Etki Alanı Koruma Alanları Bölüm 7.3.1.7. de bahsi geçen ÇED Yönetmeliği Ek-V (Duyarlı Yöreler Listesi) kapsamında değerlendirilen koruma alanları, TANAP Proje etki alanı içerisinde yer alan koruma alanlarını da içermektedir. Ayrıca, söz konusu alanlar ile ilgili detaylı bilgileri içeren Biyolojik/Karasal Korunan Alanlar Mevcut Durum Raporu ile Biyolojik/Karasal BiyoçeĢitlilik Mevcut Durum Raporu ekte verilmiģtir (Bkz. Ek-2.4). Bahsi geçen alanlar ile TANAP Proje güzergâhı konumunu gösteren korunan alanlar haritası da ekte yer almaktadır (Bkz. Ek-1.3) 7.3.1.7.3. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Koruma Alanlarına Etkiler ve ile Etkilerin Kontrolü ve Azaltılmasına İlişkin Tedbirler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Koruma alanlarına ait etki değerlendirmesi ile ilgili bilgiler, Bölüm 8.1.7 de verilmiģtir. 7.3.1.7.3.1. Arkeoloji Arkeolojik alanlara ait etki değerlendirmesi ile ilgili bilgiler, Bölüm 8.1.7 de verilmiģtir. 7.3.1.7.3.2. Sulak Alanlar Sulak alanlara ait etki değerlendirmesi ile ilgili bilgiler, Bölüm 8.1.7 de verilmiģtir. 7.3.1.7-16