Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulamaya İlişkin Sorunlar



Benzer belgeler
Mal Rejimleri ve Tasfiyesi

Dr. Aytuğ Ceyhun ÇAKIR SAĞ KALAN EŞİN MİRASÇILIĞI

KARI - KOCANIN HAKLARI

EŞLER ARASINDAKİ MALVARLIĞI DAVALARI

Aile Hukukumuzda Mal Rejimleri ve Eşin Yasal Miras Payı

EDİNİLMİŞ MALLAR KATILMA

Arzu GENÇ ARIDEMİR. Mirasın Açılmasından Sonra Yapılan Miras Payının Devri Sözleşmesi

Edinilmiş mal sayılan değerler:

KİŞİLİK HAKKI İHLÂLİNDEN DOĞAN VEKÂLETSİZ İŞGÖRME

Kiralananın Devri ve Sınırlı Ayni Hakka Konu Olması

İÇİNDEKİLER. YENİ TÜRK MEDENİ KANUNU'NA GÖRE MİRAS HUKUKU HÜKÜMLERİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER ve YENİLİKLER

Bu doküman Kâtip Çelebi tarafından 1632 de yazılan ve İbrahim Müteferrika nın eklemeleri ile Matbaa-ı Amire de basılan Kitabı-ı Cihannüma nın

İÇİNDEKİLER: 1-GİRİŞ 2-MAL REJİMİ TÜRLERİ 3-MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİ I. Sözleşmenin İçeriği ve şekli II. Sözleşme Ehliyeti 4-EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA

EŞLER ARASINDAKİ MAL REJİMLERİ, EVLİLİK BİRLİĞİNDE EŞLERİN MALVARLIĞI EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ

İÇİNDEKİLER ÜÇÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ ÖNSÖZ TABLOLAR VE FORMLAR

Türk Borçlar Hukukunda Müteselsil Kefalet Sözleşmesi

Dr. Aslı MAKARACI BAŞAK Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı Yardımcı Doçenti. Taşınır Rehni Sözleşmesi

1. Diğer eşe ait malvarlığının borca batık veya ortaklıktaki payının haczedilmiş olması,

GERÇEK OLMAYAN VEKÂLETSİZ İŞ GÖRME VE MENFAAT DEVRİ YAPTIRIMI

TAKİP HUKUKU EL KİTABI

Dr. Ahmet NAR Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı TÜRK MİRAS HUKUKUNDA TENKİS

Yrd. Doç. Dr. SENDİ YAKUPPUR TAPU KÜTÜĞÜNE GÜVEN İLKESİ

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM GENEL OLARAK EVLİLİK BİRLİĞİNİN KORUNMASI VE EVLİLİK BİRLİĞİNDE EŞLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

SEVGİ USTA VELAYET HUKUKU

ALACAKLILARA ZARAR VERME KASTIYLA YAPILAN TASARRUFLARIN İPTALİ

Yurdal ÖZATLAN. Anonim Şirket Birleşmelerinde Ortaklık Paylarının ve Ortaklık Haklarının İncelenmesi Davası (Denkleştirme Davası)

İçindekiler TİCARİ İŞLETME HUKUKU

SEZİN EZGİ SARIAKÇALI ALKAÇ AKARYAKIT İSTASYONU BAYİLİK SÖZLEŞMESİ

BELİRSİZ ALACAK DAVASI

Sevgi USTA. ÇOCUK HAKLARI ve VELAYET

EŞYA HUKUKU ZİLYETLİK VE TAPU SİCİLİ

BORÇLAR HUKUKU PRATİK ÇALIŞMALARI

EŞYA HUKUKU ZİLYETLİK VE TAPU SİCİLİ

BORÇLAR HUKUKU PRATİK ÇALIŞMALARI

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK BAKIMINDAN MAL REJİMLERİ

DENİZ TİCARETİ HUKUKU KARA TAŞIMA HUKUKU. -Deniz İcra Hukuku ile Birlikte- TİCARET HUKUKU - CİLT V. Tamer BOZKURT THEMIS

Yrd. Doç. Dr. Gülşah VARDAR HAMAMCIOĞLU Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medenî Hukuk Anabilim Dalı

Gemi Alacaklısı Hakkı ve Gemi İpoteği Hakkında 1993 Cenevre Sözleşmesi ve Yeni Türk Ticaret Kanunu

TÜRK HUKUKUNDA ZİNA SEBEBİYLE BOŞANMA

Dr. Öğr. Üyesi Gülşah VARDAR HAMAMCIOĞLU Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medenî Hukuk Anabilim Dalı

EŞYA HUKUKU. Cilt II REHİN HUKUKU. Prof. Dr. Haluk Nami NOMER. Doç. Dr. Mehmet Serkan ERGÜNE

Prof. Dr. ALİ CEM BUDAK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Usul ve İcra-İflas Hukuku Anabilim Dalı İPOTEĞİN PARAYA ÇEVRİLMESİ YOLUYLA TAKİP

Mehmet Özgür AVCI MİRASIN MAHKEME KARARIYLA PAYLAŞILMASI

ANONİM ORTAKLIKTA ESAS SÖZLEŞMESEL BAĞLAM

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM BOŞANMA

İÇİNDEKİLER I. BÖLÜM İŞ KAZASI VEYA MESLEK HASTALIĞINDAN DOĞAN MADDİ TAZMİNAT DAVALARI

TÜRK TİCARET KANUNU TASARISI NA GÖRE ŞİRKETLER TOPLULUĞU HUKUKU

MEDENİ HUKUKUN ALT DALLARI-TİCARET HUKUKU-ULUSLARARASI ÖZEL HUKUK. Dr. Öğr. Üyesi Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi

BİRİNCİ KISIM GENEL HÜKÜMLER

Dr. Gülşah VARDAR HAMAMCIOĞLU. Medenî Hukuk ta Tasarruf İşlemi Kavramı

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM TOPLUMSAL DÜZEN KURALLARI

Candan YASAN. Milletlerarası Özel Hukukta Aynı Cinsiyetten Kişilerin Birliktelikleri

ADİL YARGILANMA HAKKININ TÜRK MİLLETLERARASI USÛL HUKUKU ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

3. MÜLGA TÜRK MEDENİ KANUNUNDA ÖNGÖRÜLEN MAL REJİMLERİ

EVLİLİK SÖZLEŞMESİ. Toplumda yaygın kullanılan ve aslında içinde pek çok yanılsamayı barındıran kavramlardan biri de evlilik sözleşmeleri

Dr. Gülşah YILMAZ PAY SAHİPLERİ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BİRLİKTE SATMA HAKKI VE BİRLİKTE SATIŞA ZORLAMA HAKKI (TAG ALONG & DRAG ALONG RIGHTS)

BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ

İÇİNDEKİLER I. BÖLÜM BANKACILIK MEVZUATI

Yrd. Doç. Dr. Safiye Nur BAĞRIAÇIK. ÜRETİM VE İŞ SIRLARININ KORUNMASI (Özellikle Haksız Rekabet Hukuku Açısından)

İCRA VE İFLAS HUKUKU AÇISINDAN MALVARLIĞI VEYA TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ KİTAP KİRA SÖZLEŞMESİ İLE İLGİLİ MADDELERİN AÇIKLANMASI VE YORUMU BİRİNCİ BÖLÜM GENEL HÜKÜMLER

GÜLŞAH VARDAR HAMAMCIOĞLU Okan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırma Görevlisi TÜRK MEDENİ KANUNU NA GÖRE YERLEŞİM YERİ

ŞİRKETLER TOPLULUĞUNA GÜVENDEN DOĞAN SORUMLULUK

Dr. MERVE ACUN MEKENGEÇ AYNÎ HAKLARDAN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARDA UYGULANACAK HUKUK VE YETKILI MAHKEME

Açıklamalı İçtihatlı Boşanmada Mal ve Paraların Paylaşımı

Yrd. Doç. Dr. Ali DEMİRBAŞ. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu nda ESER SAHİBİNİN MALİ HAKLARINA TECAVÜZ HALİNDE HAK SAHİBİNE SAĞLANAN HUKUKİ KORUMA

HUKUK DAVALARI REHBERİ

Geçici Hukukî Korumanın Temelleri ve İhtiyatî Tedbir Türleri

Dr. H. Zeynep NALÇACIOĞLU ERDEN MİLLETLERARASI YATIRIM HUKUKUNDA DOLAYLI KAMULAŞTIRMA

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XIX

İÇİNDEKİLER GİRİŞ BİRİNCİ BÖLÜM SİCİLE KAYITLI OLMAYAN GEMİLERİN REHNİ İKİNCİ BÖLÜM SİCİLE KAYITLI OLAN GEMİLERİN REHNİ BİRİNCİ KISIM

İçindekiler Kısaltmalar Genel Bibliyografya I. Miras Hukukunun Anlamı ve Konusu II.Miras Hukukunun Temel Kavramları...

Kredi ve Diğer Finansman Sözleşmelerinde Tüketicinin Korunması

GENEL BİLGİLER - TEMEL KAVRAMLAR TEMEL İLKELER - MİRAS HUKUKUNUN KANUNDAKİ DÜZENLENME ŞEKLİ MİRAS HUKUKUNA GİRİŞ

ŞEYMA AKKAŞOĞLU ŞİRKETLERDE BİRLEŞME, BÖLÜNME VEYA TÜR DEĞİŞTİRMENİN İŞ SÖZLEŞMELERİNE ETKİSİ

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM 14-99

İŞ HUKUKUNDA YAŞ AYIRIMCILIĞI

EDİTÖR Doç. Dr. YEŞİM M. ATAMER İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi MİLLETLERARASI SATIM HUKUKU

Açıklamalı İçtihatlı Boşanmada Mal ve Paraların Paylaşımı

İÇİNDEKİLER 2. BASIYA ÖNSÖZ... VII SUNUŞ -I-...IX SUNUŞ -II-...XI ÖNSÖZ...XIII İÇİNDEKİLER... XV KISALTMALAR... XXV GİRİŞ...1

Kusurlu İfa İmkânsızlığı

Yard. Doç. Dr. M. MURAT İNCEOĞLU İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi BORÇLAR HUKUKUNDA DOĞRUDAN TEMSİL

BOŞANMADA MAL PAYLAŞIMI

BİRİNCİ KISIM EVLİLİK

HÜSEYİN HATEMİ AİLE HUKUKU

ANONİM ORTAKLIKTA GENEL KURUL KARARLARININ HÜKÜMSÜZLÜĞÜ

İÇİNDEKİLER. viii. ÖNSÖZ... v İÇİNDEKİLER... vii KISALTMALAR... xix

İçindekiler. Birinci Bölüm MİLLETLERARASI TİCARETTE AKREDİTİFİN ANLAMI VE UYGULAMA ALANI

6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu nun Getirdiği Değişiklikler ve Yenilikler

Bina veya Yapı Eserlerinden Doğan Sorumluluk

TÜRK TİCARET KANUNU TASARISI NA GÖRE ANONİM ORTAKLIKLARIN BÖLÜNMESİ

KEREM ÇELİKBOYA İstanbul Bilgi Üniversitesi Ticaret Hukuku Araştırma Görevlisi TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ

Genel İşlem Koşulları

İsmail ERCAN THEMIS İCRA VE İFLAS HUKUKU TAKİP HUKUKU

Yrd. Doç. Dr. Meral EKİCİ ŞAHİN Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi. Ceza Hukukunda Rıza

KIYMETLİ EVRAK HUKUKU TİCARET HUKUKU - CİLT III. Tamer BOZKURT THEMIS

YARARI KALMAYAN YA DA AZALAN İRTİFAK HAKLARININ SONA ERMESİ (MK m. 785)

Deniz Ticareti Hukuku Cilt: II Gemilerin Eşya Hukuku

Dr. Mehmet ŞENGÜL Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı. Türk Medeni Hukukunda. Toplu Yapılar ve Toplu Yapı Yönetimi

MUSTAFA GÖRMEZ KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRA SÖZLEŞMELERİNDE KİRA BEDELİNİN BELİRLENMESİ VE UYARLANMASI

Transkript:

Prof. Dr. Şükran ŞIPKA İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk ABD Öğretim Üyesi Türk Hukukunda Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulamaya İlişkin Sorunlar Madde Açıklamalı, Yorumlu İlgili Yargıtay Kararları Çözümlü Tasfiye Örnekleri ve Bilirkişi Raporları

İçindekiler Önsöz...VII İçindekiler... XI KISALTMALAR...XXVII YARARLANILAN KAYNAKLAR...XXXI GİRİŞ I. KONUNUN VE ÇALIŞMANIN SUNUMU...1 II. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN, YASAL MAL REJİMİ OLARAK KABULÜ NEDENLERİ...5 A. Mal Ayrılığı Yasal Rejiminin Değiştirilmesine Etki Eden Faktörler...5 B. Türk Aile Hukuku nda Konu ile İlgili Ön Çalışmalar...10 Birinci Bölüm MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİ VE MAL REJİMLERİNE UYGULANACAK GENEL HÜKÜMLER I. YASAL MAL REJİMİ, SEÇİMLİK MAL REJİMLERİ VE OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİ...13 A. Yasal Mal Rejimi...13 B. Seçimlik Mal Rejimleri...16 XI

Türk Hukukunda Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulamaya İlişkin Sorunlar XII 1. Mal Rejimi Sözleşmesi...16 a. Mal Rejimi Sözleşmesi Tanımı...16 b. Mal Rejimi Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği ve İçeriği...17 c. Mal Rejimi Sözleşmesi Ne Zaman Yapılabilir?...18 aa. Evlilikten önce...19 bb. Evlilik sürerken...19 d. Emredici Niteliği...19 e. Sözleşme Özgürlüğünün Sınırları... 20 f. Geçmişe Etkili Mal Rejimi Sözleşmesi Yapılabilir mi?... 22 2. Sözleşme Ehliyeti... 24 3. Sözleşmenin Şekli...27 a. Resmi Şekil Koşulu...27 b. Evlenme Başvurusu Esnasında Bir Mal Rejimi Türünün Seçilebilmesi...29 c. Şekle Aykırılığın Sonuçları...32 C. Olağanüstü Mal Rejimi...32 1. Maddenin Amacı...33 2. Madde Hükmünden Yararlanabilme Koşulları...35 a. Genel Olarak...35 b. Maddede Yer Alan Haklı Sebeplerin Açıklanması... 38 aa. Diğer Eşe Ait Malvarlığının Borca Batık veya Ortaklıktaki Payının Haczedilmiş Olması... 38 bb. Diğer Eşin, İstemde Bulunanın veya Ortaklığın Menfaatlerini Tehlikeye Düşürmüş Olması...39 cc. Diğer Eşin, Ortaklığın Malları Üzerinde Bir Tasarruf İşleminin Yapılması İçin Gereken Rızasını Haklı Bir Sebep Olmadan Esirgemesi...41 dd. Diğer Eşin, İstemde Bulunan Eşe Malvarlığı, Geliri, Borçları veya Ortaklık Malları Hakkında Bilgi Vermekten Kaçınması...42

İçindekiler ee. Diğer Eşin Sürekli Olarak Ayırt Etme Gücünden Yoksun Olması...43 ff. Yasal Temsilcinin Talebi ile... 44 3. Mal Ayrılığına Geçiş Kararının Hukuksal Sonuçları...45 4. Yetkili ve görevli mahkeme...45 5. Mal Ayrılığına Geçişten Dönme... 46 6. Kanun Gereği Mal Ayrılığına Dönüşüm... 46 7. Cebrî İcra Hâlinde (Hacizde), Alacaklının İstemi Üzerine Mal Ayrılığına Dönüşüm...47 8. Eski Rejime Dönme... 49 9. Önceki Rejimin Tasfiyesi... 49 D. Alacaklıların Korunması... 50 II. Mal Rejiminin Tasfiyesi Davalarında Yetki...51 III. Bir Eşin Mallarının Diğeri Tarafından Yönetimi...52 IV. Envanter...52 V. Eşler Arasındaki Borçlar...53 A. Eşler Arasındaki Borçların Takibi (Muacceliyeti)... 54 B. Borçlu Eşin Erteleme Hakkı...55 İkinci Bölüm YASAL MAL REJİMİ OLARAK, EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ I. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Leh ve Aleyhindeki Görüşler...57 A. Öğretideki Görüşler...57 B. Kanunlaşma Aşamasında, Meclis Genel Kurulu ndaki Tartışmalar... 60 C. Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk ün, (24 Ekim 2001 tarihinde) Türk Medeni Kanunu Tasarısı nın Tümü Üzerindeki Görüşmelerde Yaptığı Konuşma...67 XIII

Türk Hukukunda Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulamaya İlişkin Sorunlar II. III. D. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu nun Genel Gerekçe Bölümünde, Yasal Mal Rejiminin Kabulüne İlişkin Gerekçesi.70 1. Eşler Arasındaki Mal Rejimi Bölümü...70 2. İlgili Madde Gerekçeleri...73 E. Kişisel Görüşümüz...73 Yasal Mal Rejiminin Başlangıcı, Yürürlük ve Geçiş Hukuku Meselesi...76 A. Türk Medeni Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun a Göre, Yasal Mal Rejiminin Başlangıcı...76 1. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunun Yürürlüğünden Önce (1 Ocak 2002 Tarihinden Önce) Kurulmuş Olan Evliliklerde...76 a. Kanunun İleriye Etkisi...76 b. Seçim Hakkı ve Süresi...78 c. 1 Ocak 2002 Tarihinden Önce Açılmış Olan Boşanma Davalarının Reddi Halinde (m.10/f.2)... 82 d. Yürürlük Kanunu 10. Maddenin Eleştirisi ve Konu ile İlgili Anayasa Mahkemesi Kararı... 82 2. 1 Ocak 2002 Tarihinden Sonra Kurulan Evliliklerde Yasal Mal Rejiminin Başlangıcı... 87 3. Eşler Başka Bir Mal Rejimi Seçerlerse... 87 4. Eşler Arasındaki Mevcut Rejim Mahkeme Kararı ile Mal Ayrılığına Dönüştürülürse... 88 EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNDE, HER BİR EŞİN MAL VARLIĞI, İSPAT KURALLARI, YÖNETİM, YARARLANMA VE TASARRUF YETKİLERİ... 88 A. Eşlerin Malvarlığı Türleri... 88 B. Edinilmiş Mallar...91 1. Genel Olarak, Edinilmiş Mal Tanımı... 92 2. Örnek Olarak Gösterilen Edinilmiş Mal Türleri...95 a. Bir Eşin Çalışması (Emeği) Karşılığı Olan Edinimler (bend 1)...95 XIV

İçindekiler b. Sosyal Güvenlik veya Sosyal Yardım Kurum ve Kuruluşlarının veya Personele Yardım Amacı ile Kurulan Sandık ve Benzerlerinin Yaptığı Ödemeler (bend 2)... 97 c. Çalışma Gücünün Kaybı Nedeniyle Ödenen Tazminatlar (bend 3)... 100 d. Kişisel Malların Gelirleri (bend 4)... 100 e. Edinilmiş Malların Yerine Geçen Değerler (bend 5)... 103 C. Kişisel Mallar... 104 1. Kanuna Göre Kişisel Mallar... 105 a. Maddede Sayılan Kişisel Mallar... 105 aa. Kişisel Kullanıma Yarayan Eşya (bend 1)... 105 bb. Mal Rejiminin Başlangıcında Eşlerden Birine Ait Bulunan veya Bir Eşin Sonradan Miras Yoluyla ya da Herhangi Bir Şekilde Karşılıksız Kazanma Yoluyla Elde Ettiği Malvarlığı Değerleri (bend 2)... 107 (1) Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan mal varlığı değerleri... 107 (2) Miras yoluyla edinilen malvarlığı değerleri...111 (3) Karşılıksız kazanma yoluyla elde edilen malvarlığı değerleri... 112 cc. Manevi Tazminat Alacağı (bend 3)...114 dd. Kişisel Malların Yerine Geçen Değerler (bend 4)... 115 b. Uygulamada, Kişisel Malın İspatı Meselesi...116 2. Sosyal Güvenlik Kurumlarının Yaptığı Toptan Ödemelerin veya Çalışma Gücünün Kaybı Nedeniyle Toptan Ödeme Şeklinde Alınan Tazminatın Mal Rejiminin Sona Ermesinden Sonraki Döneme Ait Olan Kısmı (MK. m.228/2)...117 3. Sözleşmeye Göre Belirlenen Kişisel Mallar...118 a. Bir Mesleğin Yapılması ya da Bir İşletmenin Faaliyeti Sebebiyle Doğan Edinilmiş Mallara Dahil Olması Gereken Malvarlığı Değerleri...119 XV

Türk Hukukunda Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulamaya İlişkin Sorunlar b. Kişisel Malların Gelirleri... 121 D. Eşlerin Mallarının Aidiyeti ve Türüne İlişkin İspat Kuralları... 121 1. Mülkiyeti (Hak Sahipliğini) İspat (m.222/f.1)... 122 2. Paylı (Müşterek) Mülkiyet Karinesi (m.222/f.2)... 123 3. Edinilmiş Mal Karinesi (m.222/f.3)... 125 E. Mal Rejimi Devam Ederken, Eşlerin Malvarlıkları Üzerindeki Yönetim, Yararlanma ve Tasarruf Yetkileri... 126 1. Eşlerin Malları Üzerinde Yönetim, Yararlanma ve Tasarruf Özgürlüğü... 127 2. Eşlerin Malvarlıkları Üzerindeki Yönetim, Yararlanma ve Tasarruf Özgürlüğünün Yasal Sınırlamaları... 128 a. Evliliğin Genel Hükümleri Kapsamında... 128 aa. Aile Konutu ile İlgili İşlemlerde Diğer Eşin Rızası (MK.m.194)... 129 bb. Mahkeme Kararı ile Diğer Eşin Rızasına Bağlanan Hukuki İşlemler (MK.m.199)... 132 b. Yasal Mal Rejimi Kapsamında Olarak; Eşlerin Paylı(Müşterek) Mülkiyet Konusu Maldaki Payı Üzerinde Tasarruf Sınırlaması (m. 223/f.2)... 134 F. Eşlerin Borçlarından Dolayı Sorumlulukları... 137 1. Genel Kural... 137 2. Ayrık durumlar (İstisnalar)... 139 XVI Üçüncü Bölüm MAL REJİMİNİN SONA ERME NEDENLERİ VE SONA ERME ANI I. Yasal Mal Rejiminin Sona Erme Nedenleri...141 A. Eşlerden Birinin ÖLÜMÜ...141 1. Normal Ölüm Halinde... 142

İçindekiler 2. Ölüm Karinesi Halinde... 143 3. Birlikte Ölüm Karinesi Halinde Mal Rejiminin Tasfiyesi... 144 4. Gaiplik Kararının Mal Rejimine Etkisi... 146 B. Başka Bir Mal Rejiminin Kabulü... 151 C. Evliliğin Mahkeme Kararı ile Sona Ermesi ya da Mal Ayrılığına Geçilmesine Karar Verilmesi Halinde... 153 1. BOŞANMA ya da İptal Kararı Verilmesi... 153 a. Genel Olarak... 153 b. Boşanma Davası Esnasında Hâkimin Re sen "Ayrılık Kararı" Vermesinin Mevcut Mal Rejimine Etkisi... 155 2. MK.m.206 Gereği Mal Ayrılığına Dönüşüm Kararı Verilmesi Halinde... 157 II. YASAL MAL REJİMİNİN SONA ERME ANI VE ÖNEMİ... 158 A. Sona Erme Anı... 158 1. Ölüm Halinde... 158 2. Başka Bir Mal Rejimine Geçme Halinde... 158 3. Mahkemece Evliliğin İptal Veya Boşanma Sebebiyle Sona Erdirilmesine Veya Mal Ayrılığına Geçilmesine Karar Verilmesi Hâllerinde... 159 B. Önemi... 159 Dördüncü Bölüm YASAL MAL REJİMİNİN TASFİYESİ VE ARTIK DEĞERİN BULUNMASI I. Tasfiye ve Tasfiye Talebi Konusunda Genel Açıklama...161 II. Türk Hukuku Uygulamasında, Mal Rejimi Tasfiyesi Davalarında Usuli Meseleler Ve Uygulama Sorunları... 163 XVII

Türk Hukukunda Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulamaya İlişkin Sorunlar III. Mal Rejimi Tasfiyesinde Karşılaşılacak Özel Durumlar... 166 A. Tasfiyenin Yapılmasında İzlenecek Sıra ve Yöntem... 166 B. Eşlerin Birbirlerinde Olan Mallarını Geri Alması... 167 1. Genel Olarak... 167 2. Mal Rejimi Tasfiyesi Talebi ile Birlikte İleri Sürülmesi... 169 3. Evlilik Devam Ederken Malların Geri Alınabilmesi (Eşya Davası)... 173 C. Eşlerin Paylı Mülkiyetinde Bulunan Bir Malın, Eşlerden Birine Özgülenmesi...175 D. Eşlerin Karşılıklı Borçları ile İlgili Yapacağı Düzenlemeler...178 E. DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI ve Hesaplanması... 180 1. Genel Olarak Değer Artış Payı Kavramı... 180 2. Değer Artış Payı Alacak Hakkının Hukuki Niteliği... 182 3. Değer Artış Payı Talebinin Koşulları... 186 a. Değer Artış Payı Alacağının Talep (Muacceliyet) Anı... 186 b. Diğer Eşin Belirli Bir Malına Yapılmış KATKI BULUNMALIDIR... 187 c. Katkı, Diğer Eşin Bir Malının EDİNİLMESİNE, KORUNMASINA, İYİLEŞTİRİLMESİNE İlişkin Olmalıdır... 190 d. Katkının Türü: Para, Mal, Emek ve İşgücü ile Yapılan Bir Katkı Olmalı... 195 e. Yapılan Katkı İçin Hiç ya da Uygun Bir Karşılık Alınmamış Olmalı, Katkıda Bulunan Eşin BAĞIŞLAMA KASDI Bulunmamalıdır... 196 f. Eşler, Değer Artış Payı Alacağından Vazgeçmemiş Olmalıdır...200 4. Değer artış payı alacağının HESAPLANMA YÖNTEMİ... 201 XVIII

İçindekiler IV. a. Katkı Yapılan Mal/Malvarlığının Tasfiye Esnasında Değer Kazanması veya Kaybetmesine Göre... 201 aa. Katkı yapılan mal/malvarlığı DEĞER KAYBETMİŞSE... 201 bb. Katkı yapılan mal/malvarlığı DEĞER KAZANMIŞSA... 202 b. Katkı Yapılan Mal/Malvarlığının Tasfiye Esnasında Mevcut Olup Olmamasına Göre...204 c. Katkı Yapan/Yapılan Malvarlığının Türüne Göre... 205 aa. Eşin kişisel malından diğer eşin kişisel malına katkı yapılmışsa... 205 bb. Eşin kişisel malından diğer eşin edinilmiş malına katkı yapılmışsa(dapa)...206 cc. Eşin edinilmiş malından diğer eşin kişisel malına katkı yapılmışsa(dapb)...207 dd. Eşin edinilmiş malından diğer eşin edinilmiş malına katkı yapılmışsa... 208 ee. Aynı mala birden fazla ya da irat şeklinde katkı yapılmışsa... 208 ff. Katkı yapılan mal/malvarlığı, eşlerin paylı mülkiyetindeyse... 210 5. DEĞER ARTIŞ PAYI ve KATKI PAYI Alacağının Karşılaştırılması ve Uygulama Sorunları...211 Eşlerin Malvarlıklarının ve Malvarlığı Türlerinin Tasfiyede Önemi... 220 A. Genel Olarak... 221 B. Eşlerin Kişisel Malları ile Edinilmiş Mallarının Belirlenmesi... 221 C. Eşlerin Malvarlıkları Üzerindeki Hak Sahipliği ve Mülkiyet Hakkının Belirlenmesi...224 D. Eşlerin Borçlarının Belirlenmesi... 226 E. Sosyal Güvenlik veya Sosyal Yardım Kurumlarınca Yapılmış Olan Toptan Ödemeler veya İş Gücünün Kaybı XIX

Türk Hukukunda Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulamaya İlişkin Sorunlar Dolayısıyla Ödenmiş Olan Tazminatların, Tasfiye Anındaki Edinilmiş Mal ve Kişisel Mal Hesabının Nasıl Yapılacağı... 227 V. Eklenecek Değerler (ED)... 228 A. Maddenin Genel Amacı... 228 B. Eklenecek Değerlerin Belirlenmesi... 231 1. Mal Rejiminin Sona Ermesinden Önceki Bir Yıl İçinde Diğer Eşin Rızası Olmadan, Olağan Hediyeler Dışında Yaptığı Karşılıksız Kazandırmalar (bend 1)... 231 a. Edinilmiş Mal/Malvarlığı, Karşılıksız Kazandırma ile Devredilmiş Olmalıdır... 232 b. Önemli Nitelikte Bir Kazandırma Olmalıdır... 233 c. Karşılıksız Kazandırma, Diğer Eşin Rızası Alınmadan Yapılmış Olmalıdır...234 d. Kazandırma, Diğer Eş Dışında Herhangi Bir Üçüncü Kişi (Gerçek ya da Tüzel Kişi) Lehine Yapılmış Olmalıdır...234 e. Mal Rejiminin Sona Ermesinden Önceki Bir Yıl İçinde Yapılmış Olmalıdır... 235 2. Bir Eşin Mal Rejiminin Devamı Süresince Diğer Eşin Katılma Alacağını Azaltmak Kastıyla Yaptığı Devirler (bend 2)... 235 3. Bu Tür Kazandırma ya da Devirlere Karşı Açılacak Davaların ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE ETKİSİ... 236 VI. Bir Eşin Kişisel Malları ile Edinilmiş Malları Arasında Denkleştirme... 237 A. Maddenin Genel Amacı... 238 B. Eşlerin Borçlarının Hangi Mal Türüne Ait Sayılacağı ve Tasfiyedeki Önemi...240 C. Denkleştirme Hesabı... 241 VII. Artık Değer ve Katılma Alacağı Hesabı...244 A. ARTIK DEĞER (Genel açıklama)...244 B. ARTIK DEĞER'in Belirlenmesi... 245 XX

İçindekiler C. Değer Eksilmesi...246 VIII. Tasfiyeye Tabi Olan Malvarlıklarının Değerinin Belirlenmesi... 247 A. Hükmün amacı ve SÜRÜM DEĞERİ... 247 B. Sürüm Değeri Uygulanacak Olan Malvarlıkları...248 C. Mal Rejimi Sona Erdikten Sonra Elden Çıkarılan Edinilmiş Malların Değerlendirilmesi... 251 D. Gelir Değeri... 251 1. Genel Olarak... 252 2. Tarımsal İşletmenin Bir Bütün Olarak Özgülenme Talebi... 252 3. Tarımsal İşletmelerde Değer Artış Payı nın Hesaplanması... 253 4. Tarımsal İşletmelerde Katılma Alacağı nın Hesaplanması... 254 5. Tarımsal İşletmeye Bağlı Yan Sınai İşletmeler... 254 6. Tarımsal İşletmenin Kazancından Mirasçılara Pay Ödenmesi... 254 E. Hakkaniyet Değeri... 255 F. Değerlendirme Anı... 256 1. Mal Rejimi Sona Erdiği Anda Mevcut Olan Edinilmiş Mallar Tasfiye Anındaki Değerleriyle Hesaba Katılırlar.. 257 a. Genel Olarak; Birinci Fıkra Hükmü... 257 b. Tasfiye Anından Ne Anlaşılmalıdır?... 258 2. Edinilmiş Mallara Hesapta Eklenecek Olanların Değerinin Belirlenmesi... 262 IX. Artık Değere Katılma...264 A. Yasa gereği ARTIK DEĞER ORANI...264 1. Artık Değer ve Katılma Alacağı...264 2. Alacakların Takas Edilmesi... 267 a. Artık Değerlerin Takas Edilmesi... 267 b. Eşlerin Her Türlü Alacaklarının Takas Edilebilmesi... 269 XXI

Türk Hukukunda Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulamaya İlişkin Sorunlar B. Artık Değere Katılma Oranının HÂKİM TARAFINDAN Belirlenmesi (Hakkaniyete Göre Belirleme)... 269 1. Zina veya Hayata Kast Nedeniyle Boşanma Hâlinde Katılma Oranının Belirlenmesi... 270 a. Hükmün Amacı... 270 b. Hükmün Uygulanma Koşulları... 272 c. Ortaya Çıkabilecek Uygulama Sorunları... 273 aa. Eşlerden birinin diğerini ÖLDÜRMESİ halinde bu hüküm uygulanabilir mi?... 273 bb. Boşanma davası devam ederken, kusursuz olan EŞ ÖLÜRSE, mirasçılar davaya devam ederek, katılma alacağını engelleyebilirler mi?... 273 2. Hükmün, Değer Artış Payı Alacağında Uygulanması... 276 C. Artık Değer Oranının SÖZLEŞME İLE Belirlenmesi... 276 1. Genel Olarak... 277 2. Uygulama Koşulları... 279 3. Hukuki Sonuçları... 281 4. Boşanma veya İptal Kararıyla Evliliğin Sona Ermesi ya da Mahkeme Kararıyla Mal Ayrılığına Geçilmesi Halinde de Geçerli Olacağının Kararlaştırılması... 286 Beşinci Bölüm Katılma Alacağı ve Değer Artış Payının Ödenmesi ve Zamanaşımı Sorunu I. (ARTIK DEĞERE) KATILMA ALACAĞININ HUKUKİ NİTELİĞİ... 289 II. (ARTIK DEĞERE) KATILMA ALACAĞININ MUACCEL OLMASI... 292 III. KATILMA ALACAĞI NDA ZAMANAŞIMI SORUNU... 292 XXII

İçindekiler A. Borçlar Kanunu 125.Madde Gereğince 10 Yıllık Sürenin Uygulanacağı Yönündeki Görüşler... 292 B. Medeni Kanun un 178.Maddesi Gereği 1 Yıllık Zamanaşımı Süresinin Uygulanması Gerektiği Yönündeki Görüşler... 295 C. Yargıtay'ın Zamanaşımı Konusundaki Kararlarının Eleştirisi ve Öneriler... 297 D. Kişisel Görüşümüz... 301 IV. KATILMA ALACAĞININ ÖDENMESİ...314 A. AYIN Olarak Ödeme...314 B. Ödemenin Ertelenmesi (Borçluya Vade Tanınması)...316 C. Katılma Alacağına Faiz Uygulanması ve Güvence...317 Altıncı Bölüm Aile Konutu ve Ev Eşyasının Sağ Kalan Eşe Özgülenmesi I. HÜKMÜN AMACI...319 II. HÜKMÜN UYGULANMA KOŞULLARI... 320 A. Ölen Eşe Ait Olan Bir Aile Konutu (ve Ev Eşyası) Bulunmalıdır... 320 B. Sağ Kalan Eşin Eski Yaşantısını Devam Ettirecek Olması... 324 C. Sağ Kalan Eşin Talebi Olmalıdır... 324 D. Mal Rejimi Tasfiyesi Yapılarak, Sağ Kalan Eşin KATILMA ALACAĞI Belirlenmiş Olmalıdır... 325 E. Aile Konutu, Ölen Eşin Altsoyunun Aynı Meslek ve Sanatı İcra Edeceği Bir Konut Olmamalıdır... 328 F. Eşler Aksine Bir Sözleşme Yapmamış Olmalıdırlar... 329 III. SAĞ KALAN EŞE TANINAN TALEBİN KONUSU ve HUKUKİ NİTELİĞİ... 329 A. İNTİFA ya da OTURMA Hakkı Tanınması Talebi... 329 B. Mülkiyet Hakkı Tanınması... 330 XXIII

Türk Hukukunda Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulamaya İlişkin Sorunlar IV. C. Sağ Kalan Eşe Tanınan Hakkın Hukuki Niteliği... 332 YASAL MAL REJİMİ VE MİRASIN TASFİYESİNDE, AİLE KONUTU VE EV EŞYASININ SAĞ KALAN EŞE ÖZGÜLENMESİNE İLİŞKİN KURALLARIN KARŞILAŞTIRILMASI (MK. m.240 ile MK. m.652 İlişkisi)... 334 A. Yasal Mal Rejiminin Tasfiyesinde (MK.m.240)... 334 B. Mirasın Tasfiyesinde (MK.m.652)... 335 Yedinci Bölüm Üçüncü Kişilere Karşı Dava Hakkı I. HÜKMÜN AMACI... 337 II. HÜKMÜN UYGULANMA KOŞULLARI... 339 III. HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER...340 IV. ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN KAPSAMI... 343 V. MİRASTAKİ TENKİS DAVASINA İLİŞKİN HÜKÜMLERİN KIYAS YOLUYLA UYGULANMASI... 345 Sekizinci Bölüm YASAL MAL REJİMİNİN VE MİRASIN TASFİYESİ KURALLARININ KARŞILAŞTIRILMASI I. Yasal Mal Rejiminin Tasfiyesine İlişkin Özellikler... 347 II. Mirasın Tasfiyesine İlişkin Özellikler... 351 XXIV

İçindekiler Dokuzuncu Bölüm Mal Rejimlerine İlişkin Milletlerarası Özel Hukuk Kurallarının Uygulanması I. GENEL OLARAK... 353 II. UYGULANACAK HUKUKUN TESPİTİ... 354 A. Eski ve Yeni MÖHUK na Göre... 354 B. Taşınmaz Malların Tasfiyesi... 357 III. ZAMANAŞIMI SORUNU... 361 EKLER I. ÖRNEK OLAYLAR VE ÇÖZÜMLERİ... 369 II. ÖRNEK BİLİRKİŞİ RAPORLARI... 375 XXV