EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI Doç.Dr.Mitat KOZ
Fiziksel Uygunluk Test Sonuçları Klinik Egzersiz Test Sonuçları
Fiziksel Uygunluk Test Sonuçlarının Yorumlanması Bireyler arası karşılaştırmalar Farklı değerler/normlar ile karşılaştırmalar yapılabilir. Sonuçları yorumlarken; -tıbbi ve aile hikayesi -risk profili gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.
Maksimal Egzersiz Testi Cevaplarının Yorumu Egzersiz Kapasitesi Kalp Hızı Cevabı Kan Basıncı Cevabı
Egzersiz Kapasitesi Ölçülen veya hesapla bulunan maksimal egzersiz yoğunluğu kardiyovasküler sistemin uygunluğu ve hastalığın prognozu hakkında önemli bilgiler sağlar. Bu konuda popülasyonlara özel nomogramlar geliştirilmiştir.
Egzersiz Kapasitesi Egzersiz kapasitesi ventrikül fonksiyonları ile kuvvetli ilişkili değildir ve Anormal ventrikül fonksiyonları sıklıkla düşük egzersiz kapasitesine neden olmazlar.
Egzersiz Kapasitesi Çeşitli subjektif ve objektif göstergeler ile maksimal bir egzersiz testinde maksimal efora ulaşıldığının desteklenmesi faydalıdır.
Egzersiz Kapasitesi Yaş ile bulunan maksimal kalp hızına ulaşılması mutlak test sonlandırma noktası olarak kullanılmamalıdır, bu aynı zamanda testin maksimal olduğunun da göstergesi değildir. Maksimal kalp hızı bireyler arasında büyük farklılıklar gösterebilir.
Maksimale ulaşıldığının subjektif ve objektif göstergeleri İş yükündeki artmaya rağmen kalp hızında artma olmaması Artan iş yükü ile birlikte Oksijen tüketiminde bir platoya ulaşılması R > 1.15 olması Venöz L.asit > 8 mmol olması, RPE > 17
Kalp Hızı Cevapları Kalp hızı egzersiz şiddeti ile orantılı olarak artar. Maksimal tahmini kalp hızı denklemler aracılığıyla yaştan hesaplanabilir veya tablolardan bulunabilir. Yaş ile bulunan maksimal kalp hızının 10-15 atım/dakikalık standart sapması vardır. Bu nedenle kalp hızı kesin test sonlandırma kriteri olarak kullanılmamalıdır.
Kalp Hızı Cevapları Bu özellikle submaksimal test sonuçlarının yaş ile hesaplanan HR max a uyarlandığı metotların kullanımında potansiyel bir hata nedenidir.
Kalp Hızı Cevapları Tahmini kalp hızının % 85 ine ulaşılamadığı egzersiz testleri genellikle submaksimal test kabul edilirler ve kardiyovasküler sistemi yeterince strese sokmaz. Bazı kardiyak hastalar egzersiz testine sınırlı bir kalp hızı artışı ile cevap verebilirler. VO2 max, boy, kilo, vücut kompozisyonu gibi antropometrik ölçümler HR max tek başlarına etkilemezler.
Kan Basıncı Cevapları Dinamik bir egzersizde normal kan basıncı cevabı; sistolik basınçta tedrici artış, diyastolik basınçta değişmezlik veya hafifçe azalma, nabız basıncında genişlemedir.
Kan Basıncı Cevapları Maksimal kan basıncı değerlerine genellikle kalp hızının pik yaptığı dönemde ulaşılır. Maksimal kan basıncının normal değerleri çok değişkendir (160-220/50-90 mmhg) Hipertansif kan basıncı cevabı genellikle sistolik basıncın 225, diyastolik basıncın da 90 veya üzerinde olması olarak kabul edilmektedir. Egzersizin kesilmesi gereken nokta olarak ise sistolik basınç için 250, diyastolik basınç için de 120 veya üzeri önerilmektedir. Hipotansif veya sınırlı kan basıncı cevapları ciddi iskemik kalp hastalığı veya kalp yetmezliği olan bireylerde not edilmektedir.
Kan Basıncı Cevapları Sistolik basınçta düşme veya artan egzersiz şiddetine rağmen artışa ayak uyduramama anormal test cevabıdır.(dinlenim değerlerinden 20 mmhg dan daha az artma) Sistolik basınçta düşme; koroner arter hastalıklarında, kalp kapak hastalıklarında, kardiyomyopatilerde ve çeşitli aritmilerde oluşabilir.(bir önceki stabil düzeyin 20 mmhg altına düşme). Bu belirtiler ventrikül fonksiyonlarının testi sonlandırmayı gerektiren zayıflığının bir göstergesidir.
Kan Basıncı Cevapları Diyastolik basınçtaki artış ta (dinlenim değerinin 25 mmhg üzerine çıkması) koroner arter hastalığının bir göstergesidir. Klinik olarak kalp hastalığı olmayan hastalarda da antihipertansif tedavi, uzamış şiddetli egzersiz ve vazovagal cevaplar nedeniyle egzersizin indüklediği hipotansiyon gelişebilir.
Kan Basıncı Cevapları Egzersiz sonu normal cevap SKB da tedrici düşmedir. Ayakta dik duruş esnasındaki pasif toparlanma nedeniyle kanın periferde göllenmesi sonucu SKB belirgin olarak düşebilir SKB testten sonra birkaç saat test önceki dinlenim değerlerinin üzerinde kalabilir DKB da egzersiz sonrası dönem boyunca düşebilir.
Kan Basıncı Cevapları Egzersiz şiddeti artarken DKB daki artma koroner arter hastalığı ile ilişkili olabilir, bunun labil hipertansiyon göstergesi olarak incelenmesi uygun olur.
Kan Basıncı Cevapları Vazodilatatör, kalsiyum kanal blokerleri, ACE inhibitörleri, alfa ve beta bloker kullanan hastalarda egzersize kan basıncı cevabı baskılanmaktadır ve klinik test verilerinin olmadığı durumlarda bu konuda doğru bir tahmin yapılamamaktadır.