Ergenler İçin Ostrasızm (Sosyal Dışlanma) Ölçeğinin Türkçe ye Uyarlanması



Benzer belgeler
ARKADAŞLIK KALİTESİ ÖLÇEĞİ TÜRKÇE FORMUNUN GEÇERLİK VE GÜVENİRLİĞİ

Diyabette Öz-Yönetim Algısı Skalası nın (DÖYAS) Türkçe Versiyonu: Geçerlik ve Güvenirlik Değerlendirme

KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol

Yıl: 3, Sayı: 7, Haziran 2016, s

MÜSLÜMANLIK İBADET ve İNANÇ ÖLÇEĞİ KISA FORMU:

ERGEN PARA TUTUMU ÖLÇEĞİ TÜRKÇE FORMU: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Problemli Çevrimiçi Oyun Kullanımı Ölçeği Türkçe Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

T.C. Hitit Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İşletme Anabilim Dalı

Anlaşmazlığı Hoşgörme Ölçeğinin (AHÖ) Türkçeye Uyarlanması Ahmet AKIN 1, Abdullah YALNIZ 2

ÇEKİRDEK İNANÇLAR ENVANTERİ TÜRKÇE FORMU: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

ONUR ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE VERSİYONUNUN GEÇERLİK VE GÜVENİRLİĞİ. Ahmet AKIN 1 Mehmet Ali PADIR 2

YAŞAM MEMNUNİYETİ ÖLÇEĞİ (YMÖ) TÜRKÇE FORMU: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

KISALTILMIŞ ÖĞRENCİ İLETİŞİM DOYUMU ÖLÇEĞİ TÜRKÇE FORMU: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI ÖZET

The Validity and Reliability of Turkish Version of the Defeat Scale

SIKIŞMIŞ HİSSETME ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE FORMUNUN GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

A RESEARCH ON THE RELATIONSHIP BETWEEN THE STRESSFULL PERSONALITY AND WORK ACCIDENTS

Yıl: 3, Sayı: 6, Mart 2016, s

İnternet Öz-yeterliği Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği *

Ergenler İçin Okulda Öznel İyi Oluş Ölçeğinin Kısa Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği

Pozitif Algı Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği

Yrd.Doç.Dr. Recep UYSAL

AKADEMİK BRANŞ MEMNUNİYETİ ÖLÇEĞİ TÜRKÇE FORMUNUN GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

İYİLİK HALİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE FORMUNUN GÜVENİRLİK VE GEÇERLİĞİNİN İNCELENMESİ

Ortaö retim Alan Ö retmenli i Tezsiz Yüksek Lisans Programlar nda Akademik Ba ar n n Çe itli De i kenlere Göre ncelenmesi: Mersin Üniversitesi Örne i

Yöntem Araştırma Grubu

KISA KARARLILIK ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE FORMUNUN (KKÖ) : GEÇERLİK ve GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

ÜNİVERSİTEDEKİ ALKOL PROBLEMLERİ ÖLÇEĞİ (ÜAPÖ) TÜRKÇE FORMU: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama

Koray SÜLER Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitütü YL öğrencisi

ROMANTİK İLİŞKİLERDE ALGILANAN DEĞİŞİM ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI, GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI 1

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

Öğrenci Tutum Envanterinin Geliştirilmesi : Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması. Yaşar Barut*, Melek Kalkan**

Algılanan Öz-Düzenleme Ölçeği nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl: 4, Sayı: 10, Mart 2017, s

TURKISH VERSION OF IMPOSTORISM SCALE: THE STUDY OF VALIDITY AND RELIABILITY

Sosyal Güvende Hissetme ve Memnuniyet Ölçeğinin Türkçe ye Uyarlanması

PSİKOLOJİK DANIŞMANLARIN DANIŞMA BECERİSİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ *

ZİRVE ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK ABD

ALLAH ALGISI ÖLÇEĞİ TÜRKÇE FORMUNUN GEÇERLİK VE GÜVENİRLİĞİ THE VALIDITY AND RELIABILITY OF TURKISH VERSION OF THE PERCEPTIONS OF GOD SCALE

civilacademy Hakan SARIÇAM 1 Ahmet AKIN 2 Mehmet ÇARDAK 3

MESLEK YÜKSEKOKULUNDA ÖRGÜN ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ ÖĞRENCİLERİNİN UZAKTAN ÖĞRETİM DERSİNE KARŞI YAKLAŞIMI. Türkay TÜRKOĞLU 1

ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SINAV KAYGILARI İLE KARAR VERME STİLLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Tebriz (İran) Üniversitesi Fars Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Çalışma

Şiddetsizliğe Yönelik Tutum Ölçeğinin Türkçe Versiyonunun Geçerlik Ve Güvenirliği

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

Ara rma, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba

DERS ÇALIŞMA ÖZYETERLİK ALGISI ÖLÇEĞİ NİN GELİŞTİRME ÇALIŞMASI *

Derse İlgi Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi

TÜİK KULLANICI ANKETİ SONUÇLARI

YAZMA TUTUM ÖLÇEĞİ NİN (YTÖ) TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

MÜZİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BAZI SOSYODEMOGRAFİK DEĞİŞKENLERE GÖRE BENLİK SAYGISI DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ 1. Ders- Eğitimin Temel Kavramları. Yrd. Doç. Dr. Melike YİĞİT KOYUNKAYA

GENEL MATEMATİK DERSİNDEKİ ÖĞRENCİ BAŞARISI İLE ÖSS BAŞARISI ARASINDAKİ İLİŞKİ

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

SANAL DĠLĠN DĠLĠMĠZDE YOL AÇTIĞI YOZLAġMA HAZIRLAYAN: CoĢkun ZIRAPLI Ġsmail ÇEVĠK. DANIġMAN: Faik GÖKALP

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FİZİK DERSİNE KARŞI TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Meslekî Doyum Ölçeğinin Geliştirilmesi

ÇEVRE KORUMA TEMEL ALAN KODU: 85

OSTRACISM EXPERIENCE SCALE FOR ADOLESCENTS: TURKISH VALIDITY AND RELIABILITY * Çare SERTELİN MERCAN **

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN

KİTAP İNCELEMESİ. Matematiksel Kavram Yanılgıları ve Çözüm Önerileri. Tamer KUTLUCA 1. Editörler. Mehmet Fatih ÖZMANTAR Erhan BİNGÖLBALİ Hatice AKKOÇ

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI

GENEL BİYOLOJİ UYGULAMALARINDA AKADEMİK BAŞARI VE KALICILIĞA CİNSİYETİN ETKİSİ

YÖNTEM Çalışma Grubu

Kaynaştırma Uygulamaları Yrd. Doç. Dr. Emre ÜNLÜ.

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİSAYAR VE İNTERNET KULLANIMINA YÖNELİK TUTUMLARI

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ *

ÖZEL EĞİTİM DANIŞMANLIĞI KURSU'NDAKİ BAŞARIYI ETKİLEYEN KURSİYER ÖZELLİKLERİ

Üniversite Öğrencilerinde Problemli İnternet Kullanımının Psikolojik İyi-oluş ve Sosyal Destek ile İlişkisi 1

ERGENLERİN KİŞİLERARASI İLİŞKİLERİNİ ETKİLEYEN SOSYAL YAŞANTI DEĞİŞKENLERİ İLE SALDIRGANLIK DAVRANIŞLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ

Fen-Teknoloji-Toplum-Çevre I (Elektrik ve Manyetik Alanın Toplumsal ve Çevresel Etkileri)

Beden eğitimi ve spor eğitimi veren yükseköğretim kurumları ve istihdam durumlarına yönelik öğrenci algılamaları

İŞSİZ BİREYLERİN KREDİ KARTLARINA İLİŞKİN TUTUM VE DAVRANIŞLARININ YAPISAL EŞİTLİK MODELİYLE İNCELENMESİ: ESKİŞEHİR ÖRNEĞİ

Uluslararası Durum. rkiye nin Dikkate Alması Gereken. Prof.Dr.Giray. .Giray Berberoğlu Orta Doğu u Teknik Üniversitesi

MUHASEBE EĞĠTĠMĠ ALAN ÖĞRENCĠLERĠN MESLEK SEÇĠMĠNĠ ETKĠLEYEN FAKTÖRLER: DEMOGRAFĠK FARKLILAġMALAR ÜZE- RĠNE BĠR ARAġTIRMA

Dini Bağlılık Ölçeğinin Türkçe'ye Uyarlanması

İngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET. Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2

Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Psikoloji Hacettepe 1999

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi

Yrd.Doç.Dr. YAŞAR KUZUCU

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ

UNC CFAR Social and Behavioral Science Research Core SABI Database


ÖZGEÇMİŞ. Doktora Tez: İnegöl Bölgesi nde Yaşayan Bulgaristan Göçmeni ve Yerli Ailelerin Aile Yapısı

Anonim Verilerin Lenovo ile Paylaşılması. İçindekiler. Harmony

Kamuran Özlem Sarnıç (Sanatta Yeterlik Tezi)

Tekrar ve Düzeltmenin Erişiye Etkisi Fusun G. Alacapınar

KONUġMACIDA KĠġĠSEL GÜVEN ÖLÇEĞĠ KISA TÜRKÇE FORMU NUN GEÇERLĠK VE GÜVENĠRLĠĞĠ

ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPORA İLİŞKİN TUTUMLARI SECONDARY SCHOOL STUDENTS ATTITUDES OF PHYSICAL EDUCATION AND SPORT

Daimi Bilim Öğrenme Motivasyonu Ölçeği nin Türkçe ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl: 4, Sayı: 10, Mart 2017, s

Akreditasyon Çal malar nda Temel Problemler ve Organizasyonel Bazda Çözüm Önerileri

Güç Artık İnternette! Power is now on the Internet!

Transkript:

Mart 2016 Cilt:24 No:2 Kastamonu Eğitim Dergisi 895-904 Ergenler İçin Ostrasızm (Sosyal Dışlanma) Ölçeğinin Türkçe ye Uyarlanması The Validity and Reliability of Turkish Version of The Ostracism Experience Scale for Adolescents Ahmet AKIN Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik ABD Recep UYSAL Yıldız Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik ABD Ümran AKIN Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik ABD İlk Kayıt Tarihi: 11.02.2014 Yayına Kabul Tarihi: 29.01.2015 Özet Bu araştırmanın amacı Ergenler için Ostrasizm (Sosyal dışlanma) Ölçeğinin (Gilman, Carter- Sowell, Dewall, Adams, & Carboni, 2013) Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliğini incelemektir. Araştırma 306 lise öğrencisi üzerinde yürütülmüştür. Doğrulayıcı faktör analizinde 11 maddeden ve iki alt boyuttan (önemsenmeme ve dışlanma) oluşan modelin iyi uyum verdiği görülmüştür (x²=80.64, sd=41, RMSEA=.056, NFI=.96, NNFI=.97, CFI=.98, IFI=.98, RFI=.95, GFI=.95, SRMR=.048). Ölçeğin faktör yükleri.71 ile.88, madde toplam korelasyon katsayıları ise.51 ile.70 arasında sıralanmaktadır. Ölçeğin iç tutarlılık güvenirlik katsayısı iç tutarlılık güvenirlik katsayıları önemsenmeme alt ölçeği için.93, dışlanma alt ölçeği için.90, ölçeğin bütünü için.89 olarak bulunmuştur. Bu sonuçlar ölçeğin Türkçe formunun geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir. Anahtar Kavramlar: Ostrasizm (Sosyal dışlanma), geçerlik, güvenirlik, doğrulayıcı faktör analizi Abstract This study investigated the validity and reliability of the Turkish Version of the Ostracism Experience Scale for Adolescents (Gilman, Carter-Sowell, DeWall, Adams, & Carboni, 2013). The sample of study consists of 306 students. Results of confirmatory factor analysis demonstrated that the elevenitems loaded on two factors (ignored and excluded) and the two-dimensional model was well fit (x²=80.64, df=41, RMSEA=.056, NFI=.96, NNFI=.97, CFI=.98, IFI=.98, RFI=.95, GFI=.95, SRMR=.048). Factor loadings ranged from.71 to.88 and the corrected item-total correlations of OES-A ranged from.51 to.70. Internal consistency reliability coefficients were.93 for ignored subscale,.90 for excluded subscale, and.89 for overall scale. These results demonstrate that this scale is a valid and reliable instrument. Keywords: Ostracism, validity, reliability, confirmatory factor analysis March 2016 Vol:24 No:2 Kastamonu Education Journal

896 Ahmet AKIN, Recep UYSAL, Ümran AKIN... 1. Giriş İnsanlar temelde sosyal varlıklardır ve hem fiziksel hem de psikolojik ihtiyaçlarını karşılamak için sosyal ilişkilere ihtiyaç duyar. Bireyin yaşamında olumlu sosyal ilişkilere sahip olma isteği, en temel ve evrensel ihtiyaçlardan biridir (Dierolf, 2010). Bireyin ait alma duygusunu yaşayamaması, hem fiziksel hem de psikolojik olarak acı çekmesine neden olur (Baumeister & Leary, 1995). Benzer şekilde insan ihtiyaçlarının doyurulmasının belirli bir sıraya göre ilerlediğini ve üst sıralardaki bir ihtiyacın kesin olarak tatmin edilebilmesi için alt sıralardaki ihtiyaçların giderilmesi gerektiğini savunan Maslow a göre birey fizyolojik ve güvenlik ihtiyaçlarını giderdikten sonra bireyin sosyal ihtiyaçları ortaya çıkmaktadır. Birey kabul görmeye, bir gruba ait olmaya, bir grup içinde yer alarak o grupla dayanışma halinde bulunmaya ihtiyaç duymaktadır (Omay, 2010; Şimşek, Akgemci, & Çelik,2001). Bireyin doğasında kabul edilmeye ve ait olmaya karşı güçlü bir istek varken reddedilmekten ise kaçma vardır (Kurzban & Leary, 2001). Bireyin olumlu sosyal ilişkilere olan ihtiyacını karşılama konusunda yaşayacağı başarısızlıklar ise onun yaşamında yıkıcı etkilere sahip olabilecek sonuçlara neden olabilir. Bireyin toplumdan dışlanması ve reddedilmesi, sosyal bağlanmışlık ve ait olma hislerini tehdit eder ve bireyin acı verici deneyimler yaşamasına neden olur (Dierolf, 2010). Bireyin ait olma ihtiyaçlarının karşılanmaması yalnızlık ve izolasyon hissetmesine neden olabilir (Kiecolt-Glaser ve diğerleri, 1984) ve birey kendine zarar verebilecek davranışlar sergileyebilir (Armstrong & Roth, 1989). Bireyin olumlu pozitif ilişkiler kurmasını ya da temel deneyimlerinden biri olan bir gruba ait olma isteğini engelleyen en önemli faktörlerden biri sosyal reddedilme ya da dışlanma (ostrasizm) yaşamasıdır (Stout, 2009). Başkaları tarafından dışlanma ve önemsenmeme olarak tanımlanabilecek ostrasizm, birçok bireyin karşılaştığı yaygın bir olaydır (Williams, 2007). Ostrasizm ilkel toplumlardan modern toplumlara, kabilelerden iş ortamlarına, askeri akademilerden okullara ve üniversitelere, kişilerarası ilişkilerden dini gruplara kadar birçok farklı grupta ve ortamda yaşanan güçlü bir olgudur (Williams, Cheung, & Choi, 2000). Birey yaşamının sadece belirli bir döneminde değil her döneminde ostrasizm yaşayabilir. Çocuklar özellikle oyun oynarken ostrasizme başvururken ergenler ise kendi aralarındaki çatışmalarda ostrasizm yaşayabilmektedir (Cairns, Cairns, Neckerman, & Ferguson,1989). Yetişkinlerin çoğu da yaşamlarının bir yerinde ostrasizm kaynağı ya da hedefi olabilmektedir (Williams, Cheung, & Choi, 2000). Dışlanma ya da göz ardı edilme; bir kişiden olabileceği gibi bir gruptan da olabilir ve çevresindekiler bireye orada yokmuş, varlığının hiçbir anlamı yokmuş gibi davranır. Ostrasizme maruz kalan bireye olumsuz bir tepki de bile bulunulmaz. Sözel bir sataşma ya da fiziksel bir saldırı olmamasına karşın ostrasizm acı verici bir deneyimdir. Williams a (2001) göre insan yaşamında hiç şey değer verdiği ya da takdir ettiği bir yakının onunla hiçbir şey yapmak istememesi kadar acı verici değildir. Bireyin Mart 2016 Cilt:24 No:2 Kastamonu Eğitim Dergisi

Ergenler İçin Ostrasızm (Sosyal Dışlanma) Ölçeğinin Türkçe ye Uyarlanması 897 ait olma, öz güven, varlığının anlamlı olması ve kontrol gibi psikolojik ihtiyaçlarını tehdit eder (Williams & Nida, 2011). Bireyin ya da grubun, karşısındaki kişiye tepkisiz kalarak tepkisini göstermesi olarak da ifade edilebilecek ostrasizm bireyin sosyal olarak kendine yakın gördüğü kişilerden görebileceği, işyerinde dışlanma, alay edilme, sosyal durumlarda görmezden gelinme ve sayısız aktif ya da pasif reddedilme davranışlarını içerir. İyi ya da kötü niyetle yapılsın ostrasizm, sosyal acının en güçlü etkenlerinden biridir (Williams, 2009). Bireyin kısa bir süre ostrasizme maruz kalması, duygu durumunda değişime ve öfkeye neden olabilmektedir (Zadro, Williams, & Richardson, 2003). Ostrasizm bireylerin özellikle sosyal yönden daha hassas oldukları ergenlik döneminde de oldukça yaygındır (Eisenberger, 2006). Ergenlik döneminde bireyin sağlıklı sosyal ilişkilere sahip olması, sosyal normları anlaması ve farklı bakış açıları geliştirmesi açısından önemlidir. Bu ilişkiler aynı zamanda ergenin sosyal yeterliliklerini de geliştirir. Yapılan çalışmalar akran ilişkilerinin ergenlerin gelişiminde önemli bir yere sahip olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla ergenlerin sosyal ilişkilerinde ya da akran ilişkilerinde sorun yaşaması, dışlanması, reddedilmesi çok önemli sorunlara yol açmaktadır (Gilman, Carter-Sowell, DeWall, Adams, & Carboni,2013; Laursen & Hafen, 2010). Bireyin sosyal olarak reddedilmesi ya da dışlanması birçok uyumsuz davranışa ve psikolojik soruna yol açabilir. Ostrasizmin bireyler üzerinde çok güçlü olumsuz etkileri vardır (Smith & Williams, 2004). Yapılan çalışmalar sağlıklı ve yeterli sosyal ilişkileri olan gençlerle karşılaştırıldığında ostrasizm yaşayan gençlerin, daha yüksek ve anlamlı düzeyde depresyon, yalnızlık ve yetersizlik duyguları yaşadıklarını belirttiklerini (Witvliet, Brendgen, Van Lier, Koot, & Vitaro, 2010) ve bazı olumsuz sosyal davranışlar sergilediklerini ortaya çıkarmıştır (Dixon, 2007). Ayrıca ostrasizm deneyimleri, saldırganlık ve duygu düzenlemede zayıflık ile de ilişkilidir (Leary, Kowalski, Smith, & Phillips, 2003; Sebastian, Viding, Williams, & Blakemore, 2010). Yapılan bir başka çalışmada ise ostrasizm öfke ve üzüntü ile ilişkili bulunmuştur (Williams, 2007). Ergenler İçin Ostrasizm Deneyimleri Ölçeği (EODÖ): Bireyin sosyal bir gruptan dışlanmasına ya da göz ardı edilmesine ilişkin algılarını değerlendirmek amacıyla Gilman ve diğerleri (2013) tarafından geliştirilen Ostrasizm Deneyimleri Ölçeği 11 maddeden ve iki alt boyuttan (önemsenmeme ve dışlanma) oluşan bir ölçme aracıdır. Ölçek 5 li bir derecelendirmeye sahiptir ( 1 Hiçbir zaman, 2 Nadiren, 3 Sık sık, 4 Genellikle, 5 Her zaman). Ölçekte ters kodlanan madde bulunmamaktadır. Yüksek puanlar yüksek düzeyde sosyal dışlanma algısını göstermektedir. Ölçekten alınabilecek en yüksek puan 55, en düşük puan 11 dir. Ölçeğin yapı geçerliği için uygulanan açımlayıcı faktör analizinde toplam varyansın %76.65 ini açıklayan ve faktör yükleri.77 ile.90 arasında değişen iki boyutlu bir yapı elde edilmiştir. Ölçeğin önemsenmeme alt boyutu 5, dışlanma alt boyutu 6 maddeden oluşmaktadır. Uyum geçerliği çalışmasında; önemsenmeme ve dışlanma alt boyutları ile depresyon (r=.34, r=.53), March 2016 Vol:24 No:2 Kastamonu Education Journal

898 Ahmet AKIN, Recep UYSAL, Ümran AKIN... sosyal stres (r=.45, r=.66) arasında pozitif, global doyum (r=.-40, r=.-32) arasında negatif ilişkiler bulunmuştur. Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlılık güvenirlik katsayısı önemsenmeme alt boyutu için.94 ve dışlanma alt boyutu ikisi için.93 olarak bulunmuştur. Bireyin sosyal dışlanma deneyimleri yaşaması pek çok psikolojik sorunla ilişkili olabilir. Dolayısıyla bireyin sosyal dışlanmaya ilişkin algılarını gidermeye, sosyal dışlanmanın etkilerini azaltmaya yönelik müdahaleler hedeflemek önemlidir (Gilman ve diğerleri, 2013). Yapılan çalışmalardan elde edilen sonuçlar Sosyal Dışlanma Deneyimleri Ölçeği nin geçerlik ve güvenirliğinin sağlandığını göstermektedir (Leary ve diğerleri, 2003; Witvliet ve diğerleri, 2010). Bu çalışmanın amacı Gilman ve diğerleri (2013) tarafından geliştirilen Sosyal Dışlanma Deneyimleri Ölçeği ni Türkçeye uyarlamak ve ölçeğin geçerlik ve güvenirliğini incelemektir. 2. Yöntem Çalışma Grubu Ölçeğin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik analizleri toplam 306 (183 kız, 123 erkek) lise öğrencisi üzerinde yürütülmüştür. Çalışma grubunun yaş ortalaması 16.6 dır. İşlem Ölçeğin Türkçeye uyarlanması sürecinde öncelikle ölçeği geliştiren Rich Gilman ile elektronik posta yoluyla iletişim kurulmuş ve ölçeğin uyarlanabileceğine ilişkin gerekli izin alınmıştır. İlk aşamada ölçeğin İngilizce formu, iyi düzeyde İngilizce bilen 4 öğretim üyesinden oluşan bir komisyon tarafından Türkçeye çevrilmiş ve daha sonra bu Türkçe formlar geri tercüme edilerek Türkçe ve İngilizce formlar arasındaki tutarlılık incelenmiştir. Daha sonra Türkçe form anlam ve dil bilgisi açısından incelenerek gerekli düzeltmeler yapılmış ve denemelik Türkçe form elde edilmiştir. Ardından denemelik Türkçe form psikolojik danışma ve rehberlik ve ölçme ve değerlendirme alanında uzman olan 4 öğretim üyesine inceletilerek görüşleri doğrultusunda bazı değişiklikler yapılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliği için doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. Ölçeğin güvenirliği iç tutarlık yöntemiyle, madde analizi ise düzeltilmiş madde-toplam korelâsyonuyla incelenmiştir. Geçerlik ve güvenirlik analizleri için SPSS 13.0 ve LISREL 8.54 (Jöreskog & Sorbom, 1996) programları kullanılmıştır. 3. Bulgular Madde Analizi ve Güvenirlik Ölçeğin maddelerinin ayırt etme gücünü belirlemek amacıyla madde analizi yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda, ölçeğin düzeltilmiş madde toplam korelasyon katsayılarının.51 ile.70 arasında sıralandığı görülmüştür. Bulgular Tablo 1 de görülmektedir. Mart 2016 Cilt:24 No:2 Kastamonu Eğitim Dergisi

Ergenler İçin Ostrasızm (Sosyal Dışlanma) Ölçeğinin Türkçe ye Uyarlanması 899 Tablo 1. Ergenler için Sosyal Dışlanma Ölçeği Düzeltilmiş Madde Toplam Korelasyon Katsayıları Faktör Madde no rjx Faktör Madde no rjx Önemsenmeme 1.79 6.67 2.82 7.75 3.80 8.79 Dışlanma 4.82 9.69 5.79 10.76 11.74 Ölçeğin iç tutarlılık güvenirlik katsayısı önemsenmeme alt boyutu için.93, dışlanma alt boyutu için.90, ölçeğin bütünü için.89 olarak bulunmuştur. Yapı Geçerliği Doğrulayıcı Faktör Analizi: Ergenler için Sosyal Dışlanma Ölçeği nin yapı geçerliği için ölçeğin orijinal formunda bulunan faktörlerin doğrulanması amacıyla DFA uygulanmıştır. Elde edilen uyum indeksleri (x²=80.64, sd=41, RMSEA=.056, NFI=.96, NNFI=.97, CFI=.98, IFI=.98, RFI=.95, GFI=.95, SRMR=.048) iki boyutlu sosyal dışlanma modelinin iyi uyum verdiğini ortaya koymuştur (Hu ve Bentler, 1999). Doğrulayıcı faktör analizine ait faktör yükleri Şekil 1 de gösterilmiştir. Şekil 1. Ergenler için Sosyal Dışlanma Ölçeği ne İlişkin Path Diagramı ve Faktör Yükleri March 2016 Vol:24 No:2 Kastamonu Education Journal

900 Ahmet AKIN, Recep UYSAL, Ümran AKIN... 4. Tartışma Yapılan çalışmalar sosyal ilişkilerin ergen gelişiminde çok önemli bir role sahip olduğunu göstermektedir. Ergenin sosyal ilişkilerinde dışlanması ve yok sayılması birçok psikolojik sorunla ilişkilidir (Coplan, Prakash, O Neil, & Armer, 2004; Gazelle & Ladd, 2003). Dolayısıyla ergenlerin sosyal dışlanma deneyimlerini ve sosyal ortamlarda dışlanmaya ilişkin öznel algılarını ölçmek önemlidir. Bu çalışmada Gilman ve diğerleri (2013) tarafından geliştirilen ve ergenlerin ostrasizm ve alt boyutlarına ilişkin deneyimlerini ölçmeyi amaçlayan Ergenler için Sosyal Dışlanma Ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve Türkçe formun geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının yürütüldüğü çalışma grubu, sayı bakımından istatistiksel analizlerin gerektirdiği yeterliliktedir (Tabachnick & Fidell, 2007). Ölçeğin yapı geçerliğinin incelenmesinde DFA kullanılmıştır. Yapılan DFA sonucunda elde edilen uyum indeksleri incelendiğinde, iki alt boyutlu modelin iyi uyum verdiği ve ölçeğin orijinal faktör yapısının Türkçe formun faktör yapısıyla uyumlu olduğu görülmüştür (Hu ve Bentler, 1999). Yapılan analizler sonucunda ölçeğin Türkçe formunun güvenirlik katsayısının yüksek bulunması güvenirliğin yeterli düzeyde olduğunu göstermektedir. Araştırmalarda kullanılabilecek ölçme araçları için öngörülen güvenirlik düzeyinin.70 olduğu (Sipahi, Yurtkoru, & Çinko, 2008) dikkate alınırsa, ölçeğin Türkçe formunun güvenirliğinin sağlandığı görülmektedir. Öte yandan yapılan madde analizi sonucunda ölçeğin madde-toplam korelasyon katsayılarının.30 ölçütünü de karşıladığı görülmüştür. Madde-toplam korelasyon katsayılarının yorumlanmasında.30 ve daha yüksek olan maddelerin, bireyleri ölçülen özellik bakımından iyi derecede ayırt ettiği (Özdamar, 2004) göz önüne alındığında, madde toplam korelasyon katsayılarının yüksek düzeyde olduğu görülmektedir. Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarından elde edilen bulgulara göre ölçeğin kullanıma hazır olduğu belirtilebilir. Ölçeğin ergenler için geliştirildiği göz önüne alındığında ortaokul öğrencilerinden oluşan bir grup üzerinde de çalışma yürütülebilir. Ayrıca ölçeğin test tekrar-test güvenirliğinin incelenmesi de ilerideki çalışmalar için oldukça önemlidir. Son olarak ölçeğin uyum geçerliğini belirlemek amacıyla, geçerlik ve güvenirliği kanıtlanmış ölçeklerle uyarlanan bu ölçek arasındaki ilişkiler incelenebilir. 5. Kaynakça Armstrong, J. G., & Roth, D. M. (1989). Attachment and separation difficulties: A preliminary investigation. International Journal of Eating Disorders, 8(2), 141-155. Baumeister, R. F., & Leary, M. R. (1995). The need to belong: Desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Psychological Bulletin, 117, 497-529. Cairns, R. B., Cairns, B. D., Neckerman, H. J., & Ferguson, L. L. (1989). Growth and aggression: I. Childhood to early adolescence. Developmental Psychology, 25, 320-330. Mart 2016 Cilt:24 No:2 Kastamonu Eğitim Dergisi

Ergenler İçin Ostrasızm (Sosyal Dışlanma) Ölçeğinin Türkçe ye Uyarlanması 901 Coplan, R. J., Prakash, K., O Neil, K., & Armer, M. (2004). Do you want to play? Distinguishing between conflicted-shyness and social disinterest in early childhood. Developmental Psychology, 40, 244 258. Diarof, A. (2010). Ostracism and aggression: Influence of increasing provocation by pers on aggressive behaviour after acute experience of ostracism. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Universitat Trier, Trier. Dixon, R. (2007). Ostracism: One of the many causes of bullying in groups? Journal of School Violence, 6, 3 26. Eisenberger, N. I. (2006). Identifying the neural correlates underlying social pain: implications for developmental processes. Human Development, 49, 273 93. Gazelle, H., & Ladd, G. W. (2003). Anxious solitude and peer exclusion: A diathesis stress model of internalizing trajectories in childhood. Child Development, 74, 257 278. Gilman, R., Carter-Sowell A., DeWall, N., Adams, R., & Carboni I. (2013). Validation of the Ostracism Experiences Scale for adolescents. Psychological Assessment, 25(2), 319-330. Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structural analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55. Joreskog, K. G., & Sorbom, D. (1996). LISREL 8 reference guide. Lincolnwood, IL: Scien tific Software International. Kiecolt-Glaser, J. K., Garner, W., Speicher, C., Penn, G. M., Holliday, J., & Glaser, R. (1984). Psychosocial modifiers of immunocompetence in medical students. Psychosomatic Medicine, 46(1), 7-14. Kurzban, R., & Leary, M. R. (2001). Evolutionary origins of stigmatization: the functions of social exclusion. Psychological Bulletin, 127(2), 187-208. Laursen, B., & Hafen, C. A. (2010). Future directions in the study of close relationships: Conflict is bad (except when it s not). Social Development, 19, 858 872. Leary, M. R., Kowalski, R. M., Smith, L., & Phillips, S. (2003). Teasing, rejection, and violence: Case studies of the school shootings. Aggressive Behavior, 29, 202 214. Omay, U. (2007). Tüccar sınıfın Protestan hareketi desteklemesinin Maslow un, ihtiyaçlar hiyerarşisi yaklaşımı açısından değerlendirilmesi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 52, 231-243. Özdamar, K. (2004). Paket programlar ile istatistik veri analizi 1. Eskişehir: Kaan Kitabevi. Sebastian, C., Viding, E., Williams, K. D., & Blakemore, S.-J. (2010). Social brain development and the affective consequences of ostracism in adolescence. Brain and Cognition, 72, 134 145. Sipahi, B. Yurtkoru, E. S., & Çinko, M. (2008). Sosyal bilimlerde SPSS le veri analizi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım. Smith, A., & Williams, K. D. (2004). R U there? Ostracism by cell phone text messages. Group dynamics: Theory, research, and practice, 8, 291 301 Stout, J. G.(2009). When he doesn t mean you: Gender-exclusive language as a form of subtle ostracism. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. University of Massachusetts - Amherst, Massachusetts. Şimşek, M.Ş., Akgemici, T., & Çelik, A. (2001). Davranış bilimlerine giriş ve örgütlerde davranış.ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Boston: Allyn and Bacon. March 2016 Vol:24 No:2 Kastamonu Education Journal

902 Ahmet AKIN, Recep UYSAL, Ümran AKIN... Williams, K. D. (2007). Ostracism: The kiss of social death. Social and Personality Psychology Compass, 1, 236 247. Williams, K. D. (2009). Ostracism: A temporal need-threat model. In M. Zanna (Ed.), Advances in experimental social psychology (s. 279 314). New York, NY: Academic Press. Williams, K. D., & Nida, S. A. (2011). Ostracism: Consequences and coping. Current Directions in Psychological Science, 20, 71 75. Williams, K. D., Cheung, C. K. T., & Choi, W. (2000). CyberOstracism: Effects of being ignored over the Internet. Journal of Personality and Social Psychology, 79, 748 762. Witvliet, M., Brendgen, M., Van Lier, P. A. C., Koot, H. M., & Vitaro, F. (2010). Early adolescent depressive symptoms: Prediction from clique isolation, loneliness, and perceived social acceptance. Journal of Abnormal Child Psychology, 38, 1045 1056. Zadro, L., Williams, K.,& Richardson, R. (2004). How low can you go? Ostracism by a computer is sufficient to lower self-reported levels of belonging, control, self-esteem, and meaningful existence. Journal of Experimental Social Psychology, 40(4), 560-567. Mart 2016 Cilt:24 No:2 Kastamonu Eğitim Dergisi

Ergenler İçin Ostrasızm (Sosyal Dışlanma) Ölçeğinin Türkçe ye Uyarlanması 903 Extended Abstract Adolescents relationships with friends and peers play an important role in the development of social skills and feelings of personal competence (Ingersoll, 1989). Similarly, social relationships provide opportunities for adolescents to understand different way of thinking and social norms, both of which are necessary to develop intrapersonal and social competencies (Gilman et al., 2013; Laursen & Hafen, 2010). On the other hand, being excluded, socially rejected or ostracized threaten social relations and feeling of belonging and consequently are a very negative and unpleasant experience (Dierolf, 2010). In comparison to adolescents who report sufficient and satisfying relationships with others, ostracized adolescents report positive relations with depression, loneliness, a sense of inadequacy (Witvliet, et al., 2010) and aggression (Leary et al., 2003). Therefore, it can be said that being ostracized can cause to a variety of negative feelings and maladaptive outcomes. Ostracism, which has been widely demonstrated as ubiquitous and powerful, can be defined as being ignored or excluded by others. Most people may experience ostracism in their lives, as sources or as targets (Williams, 2007, 2009). The ostracized individual is acted by a group or another individual as if he or she is invisible or does not exist. Not even negative attention is paid to ostracized individual (Dierolf, 2010). Accordingly, it is an important concept that prevents a fundamental need for social relationships, thereby striking at the core of optimal human development (Baumeister & Leary, 1995; Gilman et al., 2013). Adolescents perceptions of being ignored by or excluded from the social group were assessed using the Ostracism Experience Scale for Adolescents (OES A; Gilman et al., 2013). The OES A is an eleven-item (e.g., In general, others treat me as if I am invisible ) Likert-type scale focusing on being ignored (five items) and being excluded (six items) that measure general perceptions of being ostracized. Response options range from 1 = never to 5 = always. The scale can be used as a single construct or as two separate subscales: ignored (e.g. In general, others have ignored my greetings when we are walking by one another ); and excluded (e.g. In general, others invite me to go out to eat with them ). Gilman et al., (2013) found Cron bach s alphas of.94 for ignored and.93 for excluded. The OES A has correlated negatively with global satisfaction and positively with depression, social stress and victimization (Gilman et al., 2003). The aim of the present study is to examine the validity and reliability of the Turkish version of the Ostracism Experience Scale for Adolescents (OES A; Gilman et al., 2013). Participants were 306 high school students (183 were female and 123 were male). Primarily the OES A was translated into Turkish by four academicians. After that the Turkish form was back-translated into English and examined the consistency between the Turkish and English forms. Turkish form has reviewed by four academicians from educational sciences department. Finally they discussed the Turkish form and along with some corrections this scale was prepared for validity and reliability analyses. In this study exploratory factor analysis was performed to examine the factor structure of the scale according to the data obtained from the Turkish students and confirmatory factor analysis was executed to confirm the original scale s structure in Turkish cultu re. As reliability analysis internal consistency coefficients and the item-total correlati ons were examined. Data were analyzed by LISREL 8.54 and SPSS 13.0. The results of exploratory factor analysis demonstrated that the eleven items lo aded on two factors (ignored and excluded) and that the factor structure was harmonized with the factor March 2016 Vol:24 No:2 Kastamonu Education Journal

904 Ahmet AKIN, Recep UYSAL, Ümran AKIN... structure of the original scale. Factor loadings ranged from.71 to.88. Similarly, the results of confirmatory factor analysis indicated that the model was well fit and Chi-Square value (x²=80.64, df=41, p=0.0000) which was calcula ted for the adaptation of the model was found to be significant. The goodness of fit index values of the model were RMSEA=.056, NFI=.96, NNFI=.97, CFI=.98, IFI=.98, RFI=.95, GFI=.95, and SRMR=.048. The internal consistency reliability coefficients of two subscales were.93, and.90, respectively. The overall internal consistency relia bility coefficient of the scale was.89. The corrected item-total correlations of OES A ranged from.51 to.70. Overall findings demonstrated that this scale had high validity and reliability sco res and that it may be used as a valid and reliable instrument in order to assess adolescents perceptions of being ignored by or excluded from the social group. Nevertheless, further studies that will use OES A are important for its measurement force. Mart 2016 Cilt:24 No:2 Kastamonu Eğitim Dergisi