TR0200001 ÇALIŞMA RAPORU TÜRKİYE ATOM ENERJİSİ KURUMU

TR0200001 ÇALIŞMA RAPORU TÜRKİYE ATOM ENERJİSİ KURUMU

PLEASE BE AWARE THAT ALL OF THE MISSING PAGES IN THIS DOCUMENT WERE ORIGINALLY BLANK

ÖNSÖZ Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK), atom enerjisinin barışçıl amaçlarla ülke yararına kullanılmasıyla ilgili çok yönlü çalışmalarını, 2690 sayılı kanunla verilen görev, yetki ve sorumluluk çerçevesinde yürütmektedir. Kurumumuz nükleer sahada dünyadaki gelişmeleri izlemek, nükleer teknolojinin ve türevlerinin ülkemize sağlıklı biçimde transferi yönünde işbirliği sağlamak ve ülke çıkarları doğrultusunda milli yarar temin etmek amacıyla, üyesi bulunduğu IAEA, OECD/ Nükleer Enerji Ajansı ve NATO gibi uluslararası kuruluşların dahilindeki çalışmalara aktif olarak katılmaktadır. Kurum bünyesinde nükleer enerji; nükleer teknoloji; nükleer ve radyolojik güvenlik; nükleer tekniklerin tıp, endüstri, çevre, tarım ve hayvancılıkta uygulanması; radyoizotop ve radyofarmasötik üretimi; radyasyon teknolojisi konuları dahil olmak üzere geniş bir ilgi alanına dağılmış bulunan çalışmaların daha ileri düzeylere çıkartılması başlıca hedefler arasındadır. Bu kapsamda yerli nükleer reaktör, yerli nükleer yakıt, toryum yakıt geliştirme gibi birçok araştırma ve geliştirme projesi çalışmaları başlatılmıştır. Halkımızın radyasyon güvenliğinin sağlanması, nükleer tesislerin çevre ve halk sağlığına zarar vermeden çalıştırılmasının temini Kurumumuzun görevleri arasında öncelik taşıyan konulardandır. Bu amaçla Türkiye genelinde radyasyon kaynakları ve radyoaktif madde kullanılarak yapılan tüm faaliyetlerin denetimi, gerekli izin ve lisansların verilmesi, her türlü tıbbi, endüstriyel ve araştırma amaçlı uygulamalarda oluşan radyoaktif atıkların toplanıp işlenmesi, ithal ve ihraç edilen tüm gıda maddelerinde radyasyon ölçümleri hususunda çalışmalar hızlı bir gelişme göstermektedir. Radyasyon Erken Uyarı Sistemi (RESA) yardımıyla radyasyon güvenliğini ülke geneline yayma ve otomasyonu çalışmaları sürdürülmektedir. Radyoizotoplara duyulan ihtiyaç Türkiye'de giderek artmaktadır. Tıp, tarım, endüstri ve birçok bilim dalındaki uygulama alanlarında kullanılan radyoizotopların üretimlerini ve kalitelerini artırma çalışmalarına devam edilmektedir. Bu arada nükleer alanda görev yapacak personelin yetiştirilmesine yönelik olarak ulusal ve uluslararası hukuk ile ilgili çalışmalar kapsamında OECD/Nükleer Enerji Ajansı'nın katılımı ile Ankara'da "Nükleer Alanda Hukuki Sorumluluk" konulu bir seminer düzenlenmiştir. Türkiye Atom Enerjisi Kurumu gerek hizmet içi eğitim programları ile elemanlarının ve gerekse Özel Sektör, Kamu Kuruluşları, Üniversiteler, Tıp Merkezleri, Hastanelerde radyasyonla çalışan personel eğitimine yönelik Radyasyondan Korunma, Nükleer Teknikler, Tahribatsız Test Analizleri konularında mesleki kurslar ve kamuoyunu nükleer enerji konusunda bilgilendirmek amacıyla yayınlar hazırlayarak seminerler düzenlemektedir. Nükleer enerjinin ulusal enerji programımıza dahil edilme nedenlerini ve nükleer enerjiyi çeşitli boyutlarda halka anlatmak maksadıyla, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın işbirliği ile geniş çaplı bir eğitim programı kapsamında "Kamuoyunu Bilgilendirme Çalışmaları"na devam edilmiştir. Bu yöndeki çalışmaların yazılı ve görsel yayın kuruluşları ile işbirliği yapılarak desteklenmesine devam edilmektedir.

Bu arada Türkiye Atom Enerjisi Kurumu bünyesindeki Türk Devletleri Nükleer İşbirliği Araştırma Merkezi öncülüğünde İzmir'de "I.Avrasya Nükleer Bilimler ve Uygulamaları" konferansı ulusal ve uluslararası geniş bir katılım ile gerçekleştirilmiştir. Bilimsel kuruluşlarımızla daha yakın işbirliğine yönelmek için Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ile Orta Doğu Teknik Üniversitesi arasında ortak uygulamalı eğitim ve araştırmalar yapmak üzere imzalanmış olan işbirliği protokolü çerçevesinde, ortak çalışmalara devam edilmiştir. Tüm faaliyetlerin hedefi; teknoloji transferi, endüstri ve ekonomiye katkıda bulunmak, bilimsel seviyeyi ve personel potansiyelini artırmak, yerel imkanların daha etkin şekilde kullanımını sağlamak ve Kurum ile diğer araştırmacı kuruluşlar arasında bilimsel işbirliğini ülke yararına daha üst düzeylere yükseltmektir. ProfDr.Cengiz YALÇIN Başkan

TÜRKİYE ATOM ENERJİSİ KURUMU (TAEK) Başkan Başkan Yrd. Başkan Yrd. Başkan Yrd. : Prof.Dr.Cengiz YALÇIN : Dr. Erdener BİROL : Ali ALAT : Dr.Nurhan ALGANATAY (07.04.2000 den itibaren) KURUMUN GÖREVLERİ -Nükleer politikanın esaslarını belirlemek ve Başbakanın onayına sunmak, -Nükleer teknolojinin ve türevlerinin ülkemize sağlıklı biçimde transferini sağlamak, -Radyasyon güvenliğini sağlamak, -Nükleer güvenliği sağlamak, -Ülkenin nükleer tehlikelere karşı korunma stratejisini belirlemek, -Nükleer bilimler ve teknoloji alanlarında araştırma yapmak ve araştırmayı teşvik etmek, -Nükleer tesislerin çevre ve halk sağlığına zarar vermeden çalıştırılmasını sağlamak, -Nükleer alanda görev yapacak personel yetiştirmek, -Uluslararası kuruluşlarla nükleer alanda işbirliği yapmak, -Nükleer alanda ulusal ve uluslararası hukuk ile ilgili çalışmalar yapmak, -Nükleer konularda halkı bilgilendirmek

TÜRKİYE ATOM ENERJİSİ KURUMU'NUN ORGANLARI 1- Atom Enerjisi Komisyonu 2- Danışma Kurulu 3- İhtisas Daireleri 4- Bağlı Kuruluşlar ATOM ENERJİSİ KOMİSYONU VE GÖREVLERİ Atom Enerjisi Komisyonu (AEK) TAEK Başkanı'nın Başkanlığında, Başkan Yardımcıları, Milli Savunma, Dışişleri, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıklarından birer üye ile nükleer alanda eğitim, öğretim ve araştırma yapan dört öğretim üyesinden oluşur. Yılda en az dört kere toplanan Atom Enerjisi Komisyonu'nun görevleri, Kurum'un çalışma ilkelerini ve programlarını saptamak, bütçe taslağını onaylamak ve Başbakanın onayına sunmak, nükleer alanla ilgili kanun tasarılarını ve tüzükleri hazırlamak ve yönetmelikleri kabul etmek, Kurum'un gelişen ihtiyaçları karşısında organizasyon ve kadroları gözden geçirip gerekli düzenlemeleri Başbakan'ın onayına sunmaktır. KOMİSYON ÜYELERİ Tuğgeneral Cemal ALAGÖZ (Milli Savunma Bakanlığı) Büyükelçi Fügen OK (Dışişleri Bakanlığı ) Öner GÜLYEŞİL (TEAS Genel Müd. ) Prof. Dr. Hasbi YAVUZ (İ.T.Ü. Nük.Ener.Enst.Müd. ) Prof. Dr. Güngör YENER (Ege Üniv.Nük.Bil.Enst.Müd.) Prof.Dr. Selahattin ÖZDEMİR ( Orta Doğu Teknik Üniversitesi) Prof. Dr. Belkıs ERBAŞ ( Hacettepe Üniversitesi) DANIŞMA KURULU Danışma Kurulu, nükleer alanda çalışan öğretim üyeleri ve ilgili kuruluşlardaki uzmanlar arasından seçilen üyelerden oluşur. AEK tarafından havale edilen konulan inceleyip sonuç ve Önerileri bildirmek üzere yılda en az bir kere toplantıya çağrılan Danışma Kurulu'na Kurum Başkam başkanlık eder. Danışma Kurulu üyeleri belirlenen üyeler arasından, Başbakan onayı ile 3 yıl süreyle görevlendirilir.

DANIŞMA KURULU ÜYELERİ Prof.Dr.Beril TUĞRUL Prof.Dr.Meral ERAL Prof.Dr.Fahir BORAK Prof.Dr. Mustafa TAN Prof.Dr. Hasan ERDOĞAN Prof.Dr. Şevket ERK Prof.Dr. Çetin BOLCAL Prof.Dr. Haldun ÖZYOL Prof.Dr. Halim AYRANCI Prof.Dr. Rafet ARIKAN Prof.Dr. Atilla AYDINLI Prof.Dr. Fahri DOMANİÇ Prof. Dr. Ahmed Yüksel ÖZEMRE Prof.Dr. Atilla ÖZMEN Prof.Dr. Yalçın SANALAN Doç.Dr. Güner ÜNALAN Dr. Nihat PAKDİL Dr. Zeki GÜRAN Murat MEŞHUR Y.Müh. Yb. Necip B AYKAL Mehmet Bedii ATEŞ Ali Rıza ALABOYUN (İstanbul Teknik Üniversitesi) (Ege Üniversitesi) (Boğaziçi Üniversitesi) (Gazi Üniversitesi) (Pamukkale Üniversitesi) (Yıldız T. Üniversitesi) (Kültür Üniversitesi) (Uludağ Üniversitesi) (Marmara Üniversitesi) (Gazi Üniversitesi) (Bilkent Üniversitesi) (Eski Atom Enj.Kom.Gen.Sek.) (Eski TAEK Başkanı (Gazi Üniversitesi.) (Hacettepe Üniversitesi) (Niğde Üniversitesi) (Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı) (Sağlık Bakanlığı) (Çevre Bakanlığı) (Milli Savunma Bakanlığı) (Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı) (Müşavir/ETİBANK Genel Müdürlü.)

İHTİSAS DAİRELERİ Nükleer Güvenlik Dairesi Radyasyon Sağlığı ve Güvenliği Dairesi Araştırma-Geliştirme Koordinasyon Dairesi Teknoloji Dairesi İdari ve Mali İşler Dairesi

NÜKLEER GÜVENLİK DAİRESİ TR-2 Araştırma Reaktörünün Deprem Güvenliğinin Yeniden Değerlendirilmesi ve Doz Hesapları (TUR/09/014): ÇNAEM'de "Follow-up Review Mission on Seismic Safety and Up-grading of TR-2 Research Reactor" adı altında 19-22 Haziran 2000 tarihleri arasında Ajans uzmanları (Mr. P. Contri ve Mr. A. Asfura) ve bölüm elemanlarının katılımları ile projede yapılan işler gözden geçirilmiştir. Şu anda gelinen noktada, mevcut reaktör plan çizimleri toplanarak reaktör binası modeli geliştirilmiş ve reaktör binası modelinin statik ve dinamik analizleri yapılmıştır. Reaktördeki güvenlikle ilgili ekipmanların deprem yeterlilikleri ile ilgili çalışmalar yapılmıştır. Ayrıca kaynak terim, atmosferik dağılım ve doz hesaplamaları çalışmaları da yapılmıştır. Projenin son aşamalarına gelinmiş olup, sonuç raporu hazırlanacaktır. Hava-Su Akış Koşullarında Saydam RD-14M Giriş Kafasının Simulasyonu: (TAEK-AECL- ODTÜ): 2000 yılı başında deney düzeneğinin en önemli parçalarından olan Veri Edinme Sistemi (DAQ) özel bir firmaya yaptırılmıştır. Yapılan deneme testleri sonucunda, bu sistemle elde edilen sinyallerde istenmeyen gürültülerin oluştuğu görülmüştür. DAQ sistemindeki bu gürültü probleminin sebebi uzun uğraşlar sonucu bulunmuş ve problem çözülmüştür. Yapılan deneme testleri sırasında A.E.C.L.'nin önerdiği rotametre ile hava akış miktarının ölçümünün istenilen hassasiyette sonuçlar vermediği ve iletken probe' ların ise mevcut haliyle boşluk katsayısı ölçümlerinde kullanılamayacağı görülmüştür. Bunun üzerine hava akış miktarının istenilen hassasiyette ölçülebilmesine ve DAQ' ya giriş olacak şekilde analog çıkış alınabilmesine olanak tanıyacak bir orificemetre ve iletken probe'lar ile boşluk katsayısı ölçümünü yapabileceğimiz elektrik devresinin geliştirilmesi üzerinde çalışılmıştır. Orificemetre ile ilgili çalışma henüz tamamlanmış olup, gerekli deneme testleri ve kalibrasyon yapılmıştır. Şu an, iletken probe 'ların kalibrasyonu da tamamlanmak üzeredir. Ayrıca, "kabarcık hareketinin izlenmesi" deneylerinin yapılabilmesi için deney düzeneğinde gerekli ekleme ve değişiklikler yapılmış, bir kabarcık üreteci tasarımlanarak imalatı gerçekleştirilmiştir. Projede deneme testlerine başlanmış olup, AECL tarafından gönderilecek bazı araçların (örneğin; VCR) da gelmesiyle geriye kalan kalibrasyonların yapılması ve önceden planlanan testlerin yürütülmesi safhasına geçilecektir. Uzak Mesafe Parçacık Taşınımı Sistemi: Proje çerçevesinde sistemin operasyonel olarak çalışması için gerekli veriyi temin amacıyla Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü ile bir protokol imzalanmıştır. Ayrıca geliştirilen sistemin Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünde de kurulması için adı geçen kurumla ortak bir proje hazırlanmış ve faaliyetlere başlanmıştır. Sistemin geliştirilme çalışmaları içinde şu anda Grafik Kullanıcı Arabirimi geliştirme çalışmaları devam etmektedir. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü elamanları tarafından meteorolojik veri tabanı ve veri tabanından T.A.E.K.'e veri transferi ile ilgili seminer verilmesi içinde çalışmalar sürdürülmektedir. Nükleer Güvenlik Altyapısının Güçlendirilmesi (Strengthening the Infrastructure of Nuclear Safety)TUR/9/013: Projenin 2000 yılı programında yer alan Nükleer Güç Santrallarının güvenlik analizlerinin değerlendirilmesine yönelik iş başında eğitim programlarında aşağıdaki gelişmeler sağlanmıştır; 1. NGD Güvenlik Analizleri Değerlendirme Şubesi elemanlarından Tahir Akbaş 31 Ocak-14 Temmuz 2000 tarihleri arasında Kanada'nm AECL firmasında eğitimini tamamlamıştır. 2. NGD Güvenlik Analizleri Değerlendirme Şubesi elemanlarından Serhat Köse ABD-NRC kuruluşunda 2 Ekim 2000 tarihi itibarı ile 1 yıllık eğitim programına başlamıştır. Yine programda yer alan aynı şube elemanları Sancak Özdemir ve A.Erkan Soyer'in eğitim programlarını gerçekleştirebilmek için U.A.E.A. nezdinde girişimler devam etmektedir. Projenin ekipman temini bölümü kapsamında U.A.E.A.'dan talep edilen ve N.G.D.'nin analiz, değerlendirme ve denetim faaliyetleri ile U.A.E.A. Olay Bildirim Sistemi için kullanılacak ASME ve IEEE standartları ve 2 adet diz üstü, 1 adet masa üstü bilgisayar için U.A.E.A.'dan onay alınmıştır.

RADYASYON SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DAİRESİ KRİZ MERKEZİ SEKRETERYASI Otomasyona Uygun Radyasyon Erken Uyarı Sistemi (RESA) Geliştirilmesi ve Bileşen Üretimi: Proje kapsamında yeni istasyonların yer seçimi tamamlanarak, kurulma çalışmalarına devam edilmiştir. Bu çerçevede 27-31 Mart 2000 tarihlerinde Samsun, Trabzon, Giresun, Pazar ve Hopa, 18 Nisan 2000 tarihinde Antalya, 29 Ağustos 2000 tarihinde Marmaris-Aksaz, 28 Eylül 2000 tarihinde Şanlıurfa, 12 Ekim 2000 tarihinde Zonguldak, 25 Ekim 2000 tarihinde İskenderun, 2 Kasım 2000 tarihinde Sinop, 14 Kasım 2000 tarihinde Muğla, 27 Kasım 2000 tarihinde Mardin, 8 Aralık 2000 tarihinde Adana, 8 Aralık 2000 tarihinde İçel, 12 Aralık 2000 tarihinde Lüleburgaz, 13 Aralık 2000 tarihinde Akkuyu'ya yeni RESA istasyonları kurulmuştur. Uzak Mesafe Parçacık Taşınımı Sistemi: Projesi çerçevesinde sistemin operasyonel olarak çalışması için gerekli veriyi temin amacıyla Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü ile bir protokol imzalanmıştır. Ayrıca geliştirilen sistemin Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünde de kurulması için adı geçen kurumla ortak bir proje hazırlanmış ve faaliyetlere başlanmıştır. Sistemin grafik kullanıcı arabirimi geliştirme çalışmalan ile meteorolojik veri tabanından veri transferi ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. HİZMET ÇALIŞMALARI Endüstriyel ve tıbbi alandaki çalışmalarda kullanılan kaynak ve cihazların envanter kayıtlarının düzenliliğinin sağlanması için gerekli çalışmalar sürdürülmüştür. Bu amaçla ihtiyaca sağlıklı olarak cevap veremeyen mevcut programın yerine yeni bir yazılım programı oluşturulmuş olup deneme çalışmaları son aşamasına gelmiştir. 2680 adet radyoaktif paratonere kullanma ve bulundurma izni, endüstriyel veya tıbbi amaçlı 1551 adet X-ışmı cihazına, 10594 adet kapalı kaynağa, 60656 adet açık radyoizotopa ithal izni verilmiştir. Radyasyon Güvenliği konusunda hizmetiçi seminerler verilmiştir. Bina yapı malzemelerinde kullanılan termik santral külleri kaynaklı radyasyonun incelenmesi ve doz hesaplama çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Chernobyl kazasından sonra ürünlerin radyoaktif bulaşmaya maruz kalmasından dolayı yapılan analizlere devam edilmiş, 2000 yılı içinde 1235 ihraç sertifikası ile, 209 ürüne ithal izni, 255 ürünede analiz yapılarak ithal izni verilmiştir. Türkiye dahilinde hava, su, toprak gibi çevresel örnekler ile yapı malzemeleri, kömür ve külde radyoaktivite ölçüm sonuçlarına ilişkin veri tabanı oluşturulmuştur. "Yabancı Silahlı Kuvvetlere Bağlı Gemilerin Türk İçsularına Gelişleri ve Bu Sulardaki Hareket ve Faaliyetlerine İlişkin Yönetmelik" çerçevesinde ölçüm ve kontrol hizmetleri: -USS Minneapolis Saint Paul, nükleer denizaltı, 10-13 Nisan 2000, İzmir -USS Minneapolis Saint Paul, nükleer denizaltı, 18-21 Nisan 2000, Antalya -USS D.D. Eisenhower, nükleer uçak gemisi, 12-17 Mayıs 2000, Antalya -FR PERLE, nükleer denizaaltı, 5-9 Haziran 2000, Antalya -USS George Washington, nükleer uçak gemisi, 13-17 Temmuz 2000, Antalya -USS Dallas, nükleer denizaltı, 28 Ağustos-1 Eylül 2000, Aksaz -USS Dallas, nükleer denizaltı, 3-4 Eylül 2000, Mersin -USS Dallas, nükleer denizaltı, 14-16 Eylül 2000, Aksaz -Çevre Bakanlığı koordinasyonunda yürütülen, Avrupa Çevre Ajansı üyeliği, AB üyeliği sürecinde çevre alanında yapılan çalışmalara katılım sağlanmıştır.

Tıbbi Uygulama Ülkemizde ilk kez FDG üretmek üzere kurulan siklotron cihazı ile ilgili lisanslama faaliyetleri yürütülmüş ve lisanlanmıştır. 480 radyoloji laboratuarına lisans verilmiş, 245 lisans vize işlemi yapılmıştır. 82 diş röntgen laboratuarına lisans verilmiş, 22 lisans vize işlemi yapılmıştır. 22 NT ve RIA laboratuarına lisans verilmiş, 18 lisans vize işlemi yapılmıştır. 33 radyoterapi cihazına lisans verilmiş, 5 lisans vize işlemi yapılmıştır. 5 adet radyoterapi, 3 adet nükleer tıp ve 2 adet radyoloji projesi radyasyon güvenliği yönünden incelenerek, onay verilmiştir. Tüm Valiliklere yazılan yazılar ile lisanssız yerlerin tespiti istenmiştir. Tüm Sağlık Müdürlüklerine lisans başvuru belgeleri gönderilmiştir. 21 İl'de tıbbi uygulamalarla ilgili kuruluşların son durum tespitleri yapılarak 143 kuruluş denetlenmiştir. Ankara dışı 525, Ankara içi 263 kuruluşun radyasyon kontrolü yapılarak 537 tanesine lisans verilmesi doğrultusunda rapor düzenlenmiştir. Endüstri Uygulama 80 radyografi laboratuarına lisans verilmiş, 13 lisans vize işlemi yapılmıştır. 74 paket kontrol cihazına lisans verilmiş, 4 lisans vize işlemi yapılmıştır. 25 yoğunlık ölçme cihazına lisans verilmiş, 5 lisans vize işlemi yapılmıştır. 271 diğer ölçme teknikleri ile ilgili cihazlara lisans verilmiş, 95 lisans vize işlemi yapılmıştır. ARAŞTIRMA GELİŞTİRME KOORDİNASYON DAİRESİ GÖREVLERİ Nükleer enerji ile ilgili etüt, proje, uluslararası ilişkiler, eğitim, yayın işlerini yürütmek, halkın bilgilendirilmesi amacıyla yayınlar hazırlamak, tercüme hizmetleri vermek, Atom enerjisi ile ilgili ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla ilişki kurmak, işbirliği yapmak, bu kuruluşların bilimsel çalışmalarını izlemek ve benzeri kuruluşlar ile temaslar kurmak, bu amaçla çalışma sonuçlarını yurt içinden ve dışından toplayarak yaymak, tanıtmak, teknoloji konusunda halkı aydınlatmaktır. A-PROJE ÇALIŞMALARI TAEK nükleer konularda araştırma faaliyetleri yapmak üzere ulusal ve uluslararası alanda destek almakta ve destek vermektedir. A-I. ULUSLARARASI ATOM ENERJİSİ AJANSI (UAEA) DESTEKLİ PROJELER: Nükleer tekniklerin uygulanması, geliştirilmesi ve güçlendirilmesi, amacıyla Hükümetimiz ile Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) arasında yapılan anlaşma esasları uyarınca UAEA tarafından mali yardım sağlanmaktadır.

A-I.1. UAEA TEKNİK YARDIM VE İŞBİRLİĞİ PROGRAMI Ajans, kuruluş amaçlarını gerçekleştirmek üzere üye ülkelerde atom enerjisinin barışçıl amaçlarla kullanımını sağlayan araştırma ve uygulama çalışmalarına cihaz, uzman ve eğitim imkanları temin etmek suretiyle destek vermektedir. a) Teknik Yardım Projeleri: Nükleer tekniklerin uygulanması, geliştirilmesi ve güçlendirilmesi amacıyla iki yıl veya daha uzun süreli olmak üzere ülkelerin kalkınma plan ve programlarına katkı sağlayacak mahiyette ve ulusal gelişme planları ile uyumlu, sonuçlan doğrudan halka yansıyabilecek uygulama özellikli projeler destek alınarak yürütülmektedir (Tablo 1). b) Bölgesel Projeler: Avrupa, Afrika, Doğu Asya ve Pasifik, Latin Amerika ve de Batı Asya'dan oluşan bölgelerde nükleer bir konuda araştırma yapmak üzere pilot olarak seçilen bir ülke etrafında diğer üye ülkeler faaliyetlere katılmaktadır (Tablo 2). A-I.2. UAEA ARAŞTIRMA KONTRAT PROGRAMI Atom Enerjisinin barışçıl amaçlarla kullanımını öngören araştırma, geliştirme ve pratik uygulamaları teşvik etmek ve yardımcı olmak üzere mali destek sağlanmaktadır (Tablo 3). TABLO 1-2000 YILI TEKNİK YARDIM PROJELERİ Kodu Adı Süresi Aians Desteei(S) TUR/0/005 Human Resources Development 1997 240185 TUR/4/022 TUR/4/023 TUR/4/024 TUR/5/020 Technical Support for an Electron Beam Facility Improving QA/QC in Radiation Technology Support for Introduction of Nucl. Power Programme Drip Irrigation and Fertigation of Potato 1995-1997- 1999-1999- 572862 180065 8850 68050 TUR/5/021 TUR/6/009 TUR/7/007 Feeding Strategies & RIA to Increase Dairy Cattle Production Establishment of Molecular Radiation Cytogenetics Laboratory Radiation Sterilization of Tissue Grafts 1999U 1995-1997- 51527 215225 137675 TUR/8/013 Study of Lakes Using Isotope Techniques 1993-64818 TUR/8/014 TUR/9/013 Nuclear Techniques for Lake and Marine Pollution Studies Strengthening Nuclear Safety Infrastructure 1997-1997- 71500 132851

TÜR/9/014 TOPLAM Reassessment of Seismic Qualification of TR-2 Research Reactor Building 1999 53585 1.797.193 TABLO 2-2000 YILINDA İŞTİRAK EDİLEN AVRUPA BÖLGESİ BÖLGESEL (RER) PROJELER Kodu RER/0/014 RER/2/003 RER/2/004 RER/4/019 RER/6/007 RER/6/008 RER/6/009 RER/8/006 RER/9/046 RER/9/049 RER/9/050 RER/9/052 RER/9/057 RER/9/058 RER/9/060 Adı Human Resource Development and Nuclear Technology Support Marine Environmental Assessment of the Black Sea Region QC & QA of Nucl. Analytical Techniques Licensing Fuel and Fuel Modelling Codes for WWER Reactors Modernization of Nuclear Medicine Building Capacity in Medical Physics Upgrading of Radiotherapy for the Treatment of Cancer Radiation Treatment of Industrial & Municipal Waste Support for Safety Assessment of Nuclear Power Plants Medical Education for Nuclear Accidents Preparedness Harmonization of Regional Nuclear Emergency Preparedness Activities Nuclear Safety Regulatury Infrastructure Upgrading Safety of Near Surface Disposal Facilities Safety Review of Research Reactor Facilities Physical Protection and Security of Nuclear Materials TABLO 3-2000 YILI ARAŞTIRMA KONTRATI KAPSAMINDA TAEK DIŞINDA YÜRÜTÜLEN PROJELER Kodu TUR 10767 TUR 10272 TUR 10783 TUR 10782 Adı Application of Microsatellite Markers in Wheat for Selecting and Breeding Desired Varieties Decreasing the Adverse Roles of Tannins in Ruminant Nutrition Pilot Project with Special Reference to Area-Wide Control of Olive Fruit Fly, Bactrocera Oleae by Using Nuclear Techniques The Use of Nuclear Techniques for The Production and Colonization of Trichogramma Evanescens to Manage Flour moth Ephestia Kuehniella Süresi 1999 1998.1999 1999 Ajans Desteei($) 9000 13000 6000 6000 Yürütüldüğü Yer ODTU-Kimya Böl. Kafkas Univ. Vet. Fak. TKIB-Bitki Koruma Araş. Enst. Erciyes Univ. Fen Edebiyat Fak.

TUR 9695 TUR 9701 TUR 9709 TUR 10591 TUR 8105 TUR 8457 TUR 10357 TUR 9829 Bone SPECT in Patients with Unexplained Back Pain Relationship Between Vesicoureteral Reflux, Pyelonephritis and Renal Scarring in Children with Urinary Tract Infection Tc-99m Sestamibi and Tc-99m MDP in Diagnosis of Breast Cancer Investigation on The Spectrum of Limb-Girdle Muscular Dystrophies in Turkey and Their Phentype/Genotype Correlation A Randomized Clinical Trial of Radiotherapy vs Radiotherapy and Ak- 2123 in Advanced Uterine Cervical Cancer Radiotherapy Combined with Mitomycin C in the Treatment of Advanced Avanced Head and Neck Tumours Studies on Radiation Sterilization of Pharmaceuticals-Sulphonamides Research on Isotope Techniques for exploitation of geothermal reservoirs in Western Turkey 1997 1997 1997 1998 1997 1995 1998 1997 10000 10000 10000 5000 18000 18000 5000 7000 Istanbul Univ. Cerrahpaşa Tıp Fak. Istanbul Univ. Cerrahpaşa Tıp Fak. istanbul Univ. Cerrahpaşa Tıp Fak. Hacettepe Üniv. Tıp Fak. istanbul Univ. Cerrahpaşa Tıp Fak. İstanbul Üniv. Cerrahpaşa Tıp Fak. Hacaettepe Üniv. Eczacılık Fak. Hacettepe Univ. Karst Araş. Merk. TUR 10804 Long-term dynamic isotopic and hydrochemical changes in the Konya closed basin 1999 5000 Hacettepe Univ. Jeoloji Müh. TUR 10912 Impact of infrastructural requirements on the competitiveness of nuclear power in Turkey 1999 5000 TEAŞ-APK Bşk. TUR 9196 TUR 11059 TUR 11048 Determination of the reference electricity generation expansion plan regarding the cost effectiveness of the control technologies and the mitigation of atmospheric pollution Study of relationhip between redcurrent lower respiratory tract infection, gastro-esophageal reflux and brochial asthama in children in Turkey Preparing of estrogen-derivative compounds labelled with Tc-99m and determination of radiopharmaceutical potential 1996 2000 2000 12000 6000 5000 TEAŞ-APK Bşk. istanbul Univ. Cerrahpaşa Tıp Fak. Ege Univ. Nük. Bil. Enst. 10

TUR 11096 TUR 11424 TUR 11436 TUR 11514 TUR 11500 Investigation of correlation between the earthkquake and radon concentration in thermal water along the faults at Denizli Basin in Turkey Study of the relationship between vesico-ureteral reflux, pyelonephritis and renal scarring in children with recurrent urinary tract infection Intravascular Adjuvant Radionuclide Therapy Using Liquid Beta-Emitting Radionuclides to Prevent Restenosis Following Percutaneous Transluminal Coronary Angioplasty in Turkey Radiation Synthesis of Stimuli Reponsive Hydrogels and Their Use for the Separation and Encrichment of Water Pollutants Comparative Evaluation of lctal Brain SPECT, MRI and X-rays CT of Brain in the Management of Patients with Refractory Seizures in Turkey 2000 2000 2000 2000 2000 5000 3000 10000 4000 8000 Ege Univ. Nük. Bil. Enst. Istanbul Üniv. Cerrahpaşa Tıp Fak. Istanbul Üniv. Cerrahpaşa Tıp Fak. Hacettepe Univ. Kimya Böl. Istanbul Üniv. Cerrahpaşa Tıp Fak. TABLO 3-2000 YILI ARAŞTIRMA KONTRATI KAPSAMINDA TAEK'DE YÜRÜTÜLEN PROJELER Kodu TUR 10572 TUR 9616 TUR 9657 TUR 9712 TUR 9054 TUR 10335 Adı Transfer of 134Cs, 85 Sr and 210 Pb from Soil to Maize and Black Cabbage Crops Hydrogen Determination in Bulk Material Using Fast Neutron Generator Development of Protocols for Corrosion and Deposit Determination in Pipes by Radiography To Establish and Compare for The Coastal Waters of Turkey, the Po- 210/Pb-210 Contents in Anchovy Fish and Sea Snails Development and Validation of Purine Excretion Technique for Measuring Microbial Protein Supply for Indigenous Dairy Cattle and Their Crosses Investigations on Susceptability to Chlorpyriphos of Different Populations of Spodoptera Littoralis by Radiotracer Technique Süresi 1998 1997 1997 1997 1996 1998 Ajans Desteetf$) 5000 10000 8000 8000 22000 10000 Yürütüldüğü Yer ÇNAEM ÇNAEM ÇNAEM ÇNAEM ANTHAM ANTHAM 11

TUR 9909 TUR 10721 TUR 11369 Alternative Methods to GC and HPLC for Residue Analysis of Dinitroaniline, Organophosphorus, Carbamate and Other Pesticides in Grain Inhibition of Eggs and Larvae of Plodia Interpunctela by Gamma Irradiation in Decorticated Hazelnuts Determination of Isotopic Composition of Daily/Event Rain and Water Vapor in Ankara 1997 1999 2000 14000 5000 4000 ANTHAM ANTHAM ANAEM AIL DPT DESTEKLİ PROJELER : DPT Müsteşarlığı Kalkınma Planında öngörülen hedefler ve uygulanmakta olan Hükümet Programı çerçevesindeki Yatırım Programında yer alan üretimi, verimliliği ve ekonominin rekabet gücünü artırıcı, kamu açıklarını ve enflasyon hızını azaltıcı politikalar doğrultusunda ülkemizin kalkınmasına hizmet etmek üzere her yıl yatırım projeleri yürütülmektedir (Tablo 4). A-III. TAEK DESTEKLİ PROJELER : TAEK'nun çalışma programı ve ilkelerine uygun olarak ilgili kuruluş ve üniversiteler tarafından yapılan güdümlü nitelikteki araştırma, inceleme ve uygulamalara TAEK Proje Destekleme Yönetmeliği hükümleri uyarınca destek verilmektedir (Tablo 5). TABLO 4- YATIRIM PROJELERİ (14.01.2000 tarih ve 23933 mükerrer sayılı Resmi Gazeteye göre) Proie No Adı Süresi 2000 Ödeneği (TL) 89K120190 91K120170 93K120110 93K120120 97K120230 97K120240 97K120250 98K120180 98K120190 Araştırma Merkezlerinin Fiziksel Güvenliğinin Sağlanması Başkanlık Hizmet Binası ÇNAEM Alt Yapı Islah ve Tadili TR-2 Reaktörünün Modernizasyonu ve Otomasyonu Yerli Nükleer Reaktör Geliştirme Nükleer Yakıt Teknolojisi Geliştirilmesi İleri Tahribatsız Test Teknikleri Geliştirme Türkiye'deki Toryum Yataklarının Haritalandırılması,Zenginleştirilmesi Yöntemlerinin Geliştirilmesi ve Projelendirilmesi Nükleer Yakıt Zirkaloy Boru Üretim Tesisi 1989-2002 1991-2001 1993-2002 1993-2001 1997-2003 1997-2001 1997-2002 1998-2001 1998-2001 50.000.000.000 72.000.000.000 100.000.000.000 10.000.000.000 20.000.000.000 10.000.000.000 10.000.000.000 20.000.000.000 6.000.000.000 12

98K120220 98K120230 98K120240 98K120250 98K120260 98K120270 98K120280 98K120290 98K120300 98K120310 98K120320 98K120330 98K120340 98K120350 98K120360 98K120370 98K120380 98K120390 99K120100 99K120110 99K120120 99K120130 Radyasyon Erken Uyan Sistemi Geliştirme Süt İneklerinde Verimliliğinin İyileştirilmesinde Biyoteknolojinin Uygulanması Nükleer Tekniklerin Sağlık ve Çevrede Kullanımı Nükleer Tekniklerle Patlayıcı ve Uyuşturucu Tespiti Türkiye Radyasyon Güvenliği Alt Yapı Geliştirme ÇNAEM Bilgisayar Altyapısı Geliştirme Nükleer Güç Santralları Kalite Güvencesi ve Kontrolü Nükleer Ölçüm Aletleri Prototip Geliştirilmesi Nükleer Yakıt Tesisi Ağır Su Üretimi Teknolojileri Geliştirme Toryum Yakıt Teknolojileri Geliştirme Nükleer Konularda Kamuoyu Bilgilendirilmesi Radyofarmasotik Geliştirilmesi ve Üretimi Tıpta Kullanılan Biyopolimerlerin Radyasyon Kararlılığı Nükleer Tekniklerle Çevre Kirliliğinin Önlenmesi Araştırmaları Nükleer Tekniklerin Tanm ve Süper İletkenlerde Kullanımı Nükleer Atık Nihai Depolama Araştırması Türk Devletleriyle Bilimsel ve Teknik İşbirliği Nükleer Teknoloji Merkezi Fizibilite Etüdü Hızlandırıcı Elektron Beam Tesisi Nükleer Santr. Lisans. Hazırlık ve Nük.Güv.Alty..Geliş. (Akkuyu Nükleer Enerji Santralının Lisanslanması) 1998-2001 1998-2002 1998-2002 1998-2001 1998-2002 1998-2001 1998-2002 1998-2002 1998-2002 1998-2002 1998-2002 1998-2002 1998-2002 1998-2002 1998-2002 1998-2002 1998-2002 1998-2002 1999-2003 1999-2003 1999-2001 1999-2003 30.000.000.000 20.000.000.000 20.000.000.000 10.000.000.000 10.000.000.000 10.000.000.000 10.000.000.000 6.000.000.000 5.000.000.000 10.000.000.000 15.000.000.000 10.000.000.000 10.000.000.000 10.000.000.000 4.000.000.000 10.000.000.000 10.000.000.000 30.000.000.000 250.000.000.000 150.000.000.000 90.000.000.000 140.000.000.000 2000K120010 Büyük Onarım 2000-2000 80.000.000.000 2000K120020 TOPLAM Gıda Işınlama ve Işınlanmış Gıdaların Tespiti 2000-2002 162.000.000.000 1.400.000.000.000 13

TÜRKIYE ATOM ENERJISI KURUMU TABLO 5-2000 YıLı TAEK DESTEKLI PROJELER KODU ADI SÜRESİ DESTEK MİKTARI (TL) 9804205 98404108 9804206 97303907 97504004 TOPLAM Toprak Numunelerinin Alfa ve Beta Radyoaktivite Seviyelerinin Tayini ve Katman Değerlendirmesi Yeni Tür Nükleer Yakıt Geliştirilmesi Yakıtlardaki Metal Konsantrasyonlarının XRF Teşhisi ile Belirlenmesi Oksit ve Non-Oksit Seramiklerde Nadir Toprak Metal Oksit ve Uranyum Oksit Tipi Seramiklerin Sinterleme Kinetiği ve Mekanik Özelliklere Etkisi Bağlı Kalıntı İçeren Hayvan Dokularını Tüketen İkincil Türlerde Bağlı Kalıntı Oluşma Riskinin Araştırılması 1998-2001 1998-2000 1998-2000 1997-2000 1997-2000 2.500.000.000 890.000.000 4.500.000.000 5.120.000.000 642.062.000 13.652.062.000 B-EĞİTİM FAALİYETLERİ Eğitim faaliyetleri'nin temel hedefi Türkiye'de nükleer alanda kalkınma planlanna uygun olarak, görev yapacak personelin yetiştirilmesine yardımcı olmaktır. Yurtiçi Eğitim Faaliyetleri TAEK Hizmetiçi Eğitim Programı kapsamında yıl içinde genel ve ihtisas konulannda kurs, konferans ve seminer gibi eğitim faaliyetleri düzenlenmiş, Kurum dışı personelin de bu faaliyetlerden yararlanması sağlanmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Öğretim Genel Müdürlüğü'nden gelen staj talebi üzerine 2000 yılı içinde 80 üniversite öğrencisine Kurumumuza bağlı Merkezlerde staj yapma imkanı sağlanmıştır. Gerçekleştirilen başlıca eğitim kurslannm konuları aşağıdaki gibidir. Radyografi Seviye 1-Seviye 2 Ultrasonik Seviye 1-Seviye 2 Yüzey Metodları Seviye 1 -Seviye 2 Girdap Akımları Seviye 1-Seviye 2 Nükleer Maddelerin ve Radyasyon Kaynaklarının Yasal Olmayan Ticareti : ÇNAEM : ÇNAEM : ÇNAEM : ÇNAEM : NGD, RSGD 14

Yurtdışı Eğitim Faaliyetleri UAEA tarafından sağlanan yurtdışı imkanlarını kullanarak 14 TAEK elemanı Kurum amaçlarına yönelik konularda yurtdışında kısa ve uzun süreli eğitim görmüşlerdir. Ayrıca 11 elemanımız yurt dışında, 5 elemanımız yurt içinde olmak üzere çeşitli kuruluşlarda bilimsel incelemelerde bulunmuşlardır. Yayın Faaliyetleri Kurumun periyodik olarak yayınladığı "Turkish Journal of Nuclear Sciences" dergisinin Vol. 26 No. 1 ve 2.si basılmış, dağıtımı yapılmıştır. İki ayda bir yayınlanan TAEK Bülteni 'nin dağıtımı yapılmıştır. Başbakanlık Genelgesi gereği Kurumun aylık, üç aylık, yıllık faaliyet raporları hazırlanmış, bağlı bulunduğumuz Devlet Bakanlığı kanalıyla Başbakanlığın ilgili birimlerine iletilmiştir. NÜKLEER ENFORMASYON SİSTEMLERİ (INIS) Nükleer alanda Türkiye'de yayınlanan 81 civarında dokümanın künye, özet ve anahtar kelimeleri INIS tarafından belirlenen kurallara göre hazırlanıp, INIS Sekreteryasına gönderilmiştir. INIS Sekreteryasınca gönderilen 40 adet yayın girdisi INPUT haline getirilip INIS Sekreteryasına iletilmiştir. 200 civarında yayın taraması yapılmış, 200 civarında Non-Conventional yayın full-text olarak temin edilmiştir. 20 civarında UAEA yayını temin edilerek kullanıcılara verilmiştir. 50 civarında yayın INIS Sekreteryasından elektronik ortamda temin edilerek kullanıcılara iletilmiştir. 5-8 Haziran 2000 tarihlerinde Karlsruhe'de yapılan 28. INIS İrtibat Memurları toplantısına katılım sağlanmıştır. INIS'de fellowship eğitimi yapılmış, katılım sağlanmıştır. TEKNOLOJİ DAİRESİ Bilgisayar Kodu Uygulama ve Geliştirme Programı (Computer Code Application and Maintenance Progranı-CAMP): TAEK tarafından daha önce araştırma projesi olarak desteklenen "Düşey Kanal İç Yüzeyinde Su Buharının Yoğuşmasına Bağlı Isı Aktarımında Havanın Etkisinin Deneysel Olarak İncelenmesi" (TAEK Proje No: 94403507) başlıklı proje kapsamında (bu proje TAEK tarafından 1994 yılında onaylanmış ve 1998 yılında hazırlanan sonuç raporu ile sona ermiştir) O.D.T.Ü. Makina Mühendisliği Bölümü'nde kurulmuş olan deney düzeneğinde (METU-CTF) gerçekleştirilen deneylerin sonuçları, ABD Nükleer Lisanslama Kuruluşu (USNRC) ile TAEK arasında 9 Şubat 1998 tarihinde imzalanan "Thermalhydraulic Code Application and Maintenance Program (CAMP)" Anlaşması çerçevesinde, USNRC'ye gönderilmiştir. Gönderilen veri tabam; Saf Su Buharı: => Sistem Basıncı: 1,8-5,5 bar => Buhar Reynolds Sayısı: 55.000-94.000 => Buhar Hızı: 14-20 m/s Hava/Su Buharı Karışımı: => Sistem Basıncı: 1,9-5,3 bar =» Buhar Reynolds Sayısı: 45.000-94.000 => Hava/Buhar Karışımının Hızı: 14-26 m/s => Hava Kalitesi: 10%-52% 15

özellikleri içermektedir. Bu veri tabanı USNRC veri bankasına konulmuştur. Ayrıca bu veri tabam ile birlikte gönderilen rapor USNRC tarafından NUREG/IA-0184 numaralı teknik rapor olarak basılmıştır. Nisan 2000 tarihinde Sicilya'da yapılan CAMP yıllık toplantısında, TAEK ve ODTÜ tarafından yapılan bu katkının, USNRC veri bankasına konulan deneysel verilerin isteyen CAMP üyelerine de açılması hususunda vermiş olduğumuz onay üzerine, toplantıya katılan CAMP temsilcileri tarafından iki katkı puanına karşılık gelmesi kabul edilmiştir. Aynca, OECD/NEA 42. Uluslararası Standart Problem Çalışması kapsamında, PANDA test düzeneğinin (PSI, İsviçre) değişik başlangıç ve sınır koşullar çerçevesinde benzeşimi RELAP5/mod3.2.2 kodunun PC versiyonu ile gerçekleştirilmiştir. OECD/NEA 42. Standart Problem Çalışması (ISP-42): OECD/NEA 42. Uluslararası Standart Problem Çalışması kapsamında, PANDA test düzeneğinin (Paul Scherrer Institute, PSI, İsviçre) değişik başlangıç ve smır koşullar çerçevesinde benzeşimi RELAP5/mod3.2.2 kodunun PC versiyonu ile gerçekleştirilmiştir. OECD 42 numaralı Uluslararası Standart Problem Çalışması'nın, deney sonuçları bilinmeden yapılan hesaplamalarını içeren "blind-test" sonuçlan (faz A, B ve C için) değerlendirilmek üzere, 15 Eylül 1999 tarihinde, Paul Scherrer Enstitüsü'ne (PSI, İsviçre) gönderilmiştir. Ayrıca, hesaplama sonuçlarını yorumlayan bir rapor da hazırlanmıştır. 2000 yılı içinde, "blind-test" fazı çerçevesinde PSI'ya gönderilmeyen D fazının analizi de bitirilmiştir. Aynca, 2000 yılında PSI tarafından TAEK'e gönderilen deneysel verilerin ışığında A, B ve C fazlan için test sonrası (post-test) analizler gerçekleştirilmiştir. 5-7 Temmuz 2000 tarihleri arasında PSI tarafından düzenlenen ikinci toplantıya TAEK'i temsilenngd elemanlarından Ömer Gündüz katılmış ve "blind-test" sonuçlarını sunmuştur. Post-test analizlerinde hedeflenen amaç, RELAP5 ile yapılan analizlerde elde edilen sonuçları deneysel sonuçlarla daha uyumlu hale getirmek ve bu amaçla RELAP5'in fizik modelleri ve PANDA'mn bilgisayar modeli üzerinde denemeler yapmaktır. PANDA'nm RELAP5 modeli üzerinde yapılan ve genel sonuçlara önemli etkisi olabilecek değişiklik, "dry-well" modelini tek bir silindirik tanktan yanal akışa (cross junction) izin veren iki silindirik tank modeline çevirmektir. Bu denemenin sonucunda, deneyde dry-well içinde gözlemlenen homojen yapıdaki hava ve buhar karışımı büyük ölçüde elde edilebilmiştir. Bu durum, dry-well tanklarındaki davranışta ara doğal dolaşım eklemlerinin modellenmesinin önemini göstermektedir. Yapılan bu model değişikliği özellikle A fazı sonuçlarımızı deney sonuçlarına hayli yaklaştırmıştır. Zira bu fazda, havanın pasif korunak binası soğutma sistemi (PCC) ısı değiştiricileri üzerindeki etkisi diğer fazlara göre daha önemlidir. Diğer bir deyişle, dry-well tanklarının içindeki hava miktarının gerçekçi olarak hesaplanması ısı değiştiricilerinin performansını doğrudan etkilemektedir. Ayrıca wet-well tanklarını birbirine bağlayan bağlantı borusunun tank bağlantı yönünü yukarıya doğru çevirerek, wet-well tankları içindeki su miktarının analizin hemen başında ani olarak artması önlenmiştir. Yapılan post-test analizleri ile ilgili olarak PSI'ya iki ayn rapor gönderilmiş ve bu raporlarda post-test için yapılan model değişiklikleri ve PCC ısı değiştiricilerindeki performansın blind-test ve post-test analizlerindeki karşılaştırması anlatılmıştır. Nükleer Teknoloji Merkezi Fizibilite Etüdü (Nükleer Teknoloji Merkezi): TAEK Teknoloji Dairesinin koordinasyonunda, Ankara'da kurulması planlanan Nükleer Teknoloji Merkezi ile ilgili olarak, daha önce ön fizibilite etüdü kapsamında bir model çalışması yapmış olan ve bu Merkez'in fizibilite etüdü konusunda TAEK'e danışmanlık yapmakla görevli Fransız SODETEG firmasından gelen uzmanların katılımı ile, Ankara'da 21-23 Kasım 2000 tarihlerinde toplantılar düzenlenmiştir. Bu dönem içinde Hacettepe Üniversitesi ile protokol imzalanmış, ODTÜ ile de protokol imzalamak için girişimlerde bulunulmuştur. Nükleer Güç Santralları Kalite Güvencesi ve Kontrolü: Nükleer güç santrallarında kullanılacak malzemelerin kalite kontrol ve denetimlerini sağlamak kapsamında, digital radyografîarm bilgisayar 16